SlideShare a Scribd company logo
1 of 29
*
*Tema:
*Gjera interesante rreth
kafsheve dhe gjallesave
tjera
*
*Hulumtimi shkencorë i bërë në milingona në këtë

shekull ka treguar se midis këtyre krijesave
ekziston një rrjet i pabesueshëm komunikimi.
* Në një artikull të botuar në revistën National
Geografic, kjo veti është shpjeguar:
E madhe dhe e vogël, milingona bartë në kokën e
saj organe të shumëfishta shqisore për të marrë
sinjale kimike dhe vizuale, vitale për kolonitë që
mund të përmbajnë një milion ose më shumë
punëtorë.
* Truri përmbanë një gjysmë milioni qeliza
nerëvore; sytë janë kompleks; antena vepron sikur
hundë dhe si majat e gishtave. E dala nën gojë
ndjenë shijen; flokët reagojnë në prekje.
*Edhe nëse nuk e vërejmë këtë, milingonat kanë një
metodë krejt tjetër të komunikimit në sajë të
organeve të tyra të ndjeshme të ndijimit. Ato i
angazhojnë këto organe të ndijimit në çdo moment
të jetës së tyre, prej zbulimit të gjahut të tyre deri
te pasimi i njëri tjetrit, prej ndërtimit të foleve të
tyre deri te luftimi.
*Ato kanë sistem të komunikimit që na mahnitin
neve, njerëzve me intelekt, me 500 000 qelizat e
tyre nervore të tkurrura në trupat e tyre prej 2 ose
3 milimetrave. Ajo që ne duhet të kemi parasyshë
është se një gjysmë milioni qeliza nervore dhe
sistemi kompleks i komunikimit të përmendur më
lartë i takon një milingone që në masë është gati sa
një e milionta pjesë e një njeriu.
*Revista angleze Tajms në numrin e saj të 6 shkurtit

2009 publikoi një artikull interesant lidhur me
kuptimin dhe komunikimin e ndërsjellë të
milingonave. Hulumtimet më të reja shkencore
tregojnë që në mes milingonave ekziston mënyra
shumë më e përsosur e komunikimit sesa është
besuar deri më tani.
*Nëpërmjet mikrofonëve në miniaturë dhe shumë
preciz që i kanë vendosur në vendbanimet e
milingonave, shkencëtarët kanë mundur të
shënojnë sinjalet e qarta të zërit të cilët kanë qenë
në realitet urdhëra të milingonës amë ndaj
milingonave punëtore.
Kur dëgjonin sinjalet (zërat), punëtorët menjëherë
ngritnin antenat e tyre pranuese dhe me kujdes
dëgjonin urdhërat, e pastaj lëviznin në drejtim nga
u kërcënohej rreziku i jashtëm.
*
*Mushkonja eshte bere per tu treguar njerzve se

megjithat trupin e saj te vogel krijueshmeria e saj
eshte shum e madhe.
Nese e studiojm mir e shohem se pse...
*Ja disa te dhena per mushkonjen:

*Eshte femer
*Ka 100 sy ne koken e saj

*Ka 48 dhembe ne gojen e saj
*Ka 3 zemra ne bark me te gjitha pajisjet perkatese per
secilen

*Ka gjasht thika ne hunden e saj, ku secila vecohet me
funksion te vecant
*Ka nga tre krahe ne cdo ane
*Eshte e pajisur me nje mjet ngrohes i cili vepron sikurse

sistemi i rrezeve infra te kuqe, me funksion te reflektimit te
ngjyres se lekures se njeriut ne erresir ne ngjyre vjollce, te
cilen e sheh.

*Eshte e pajisur me nje mjet dehes-mpires i cili ndihmon ta

ngul gjilperen e saj ne njeriun pa e diktuar fare,ndersa kur
ta ndjej njeriu thumbimin ai eshte si shkak i thithjes se
gjakut.

*Eshte e pajisur me nje mjet, i cili ben analizen e gjakut,
sepse ajo nuk pi cdo lloj gjaku

*Eshte e pajisur me nje mjet nepermjet te cilit ben bartjen e
gjakut deri ne hunden e saj shum te ngusht
*
*Zogjtë e korbit, kanë një karakteristikë që nuk gjendet tek

asnjë zog tjetër. Kur zogjtë e korbit dalin nga vezët, janë pa
pupla. Me t’i parë në atë gjendje, prindërit e tyre i
braktisin, pasi u duken si zogj të huaj.

*Zogjtë, duke mos pasur mundësi të fluturojnë, nuk kanë
mundësi të ushqehen dhe mund të ngordhin nga uria.
Nga trupi i zogjve të sapolindur, del një aromë që është
tërheqëse për një lloj krimbi.

*Me të ndierë këtë aromë, krimbat fillojnë të afrohen tek

foleja ku ndodhen zogjtë. Kështu, ata kthehen në burim
ushqimi për zogjtë e braktisur. Me të filluar t’u dalin puplat
dhe t’u ndryshojë ngjyra në të zezë, prindërit kthehen
përsëri dhe e habitshme është se krimbat tashmë fillojnë të
largohen dhe fshihen.
*
*Ndoshta keni lexuar se papagalli makau ushqehet

në shkëmbinj që përmbajnë argjilë. Nëse do ti
shihnit ne shkembij papagajt do tu cudiste sjellja e
tyre dhe ndoshta sdo ta kishit kuptuar se cfar po
bejn.

*Ato brejn shkembijt dhe han argjil.

Pse e bejne kete?
E dim se disa bime kan fara helmuese.Perderisa
krijesa te tjera as sen u afrohen ketyre bimeve
papagajt makau qe vazhdimisht ushqehen me keto
bim nuk ndikohen aspak.
*Fakti se ky lloj papagalli, i quajtur makau, nuk

helmohet nga bimë të tilla ka tërhequr edhe vëmendjen
e shkencëtarëve.
*Ata kanë vëzhguar papagajtë makau dhe kanë qenë
dëshmitarë të një mënyre të jashtëzakonshme
përshtatjeje.
Pasi ushqehen me këto fara helmuese, papagajtë makau
fluturojnë drejt një vendi shkëmbor.
*Atje ata brejnë shkëmbin dhe hanë pak argjilë që
përmban edhe gurishte. Kjo nuk është një sjellje e
zakonshme. Në të vërtetë, gurishtet që ndodhen në
argjilë tresin helmin e farave. Kështu, këta papagaj
mund të bluajnë farat pa pësuar asgjë.

*Si është e mundur që ky zog zotëron njohuri të tilla për
të mënjanuar efektin helmues të farës? Si mund të dijë
ai se si mënjanohet ndikimi i helmit?
*A është e mundur që ai ta ketë zbuluar vetë se

substanca që neutralizon ndikimin e helmit gjendet
në shkëmbinjtë që përmbajnë argjilë? Patjetër që
jo.
Një njeri nuk mund të kuptojë nëse një farë është
helmuse apo jo vetëm nëpërmjet shikimit. Ai nuk
është në gjendje të zbulojë si të neutralizojë
ndikimin e helmit, pa u konsultuar me njerëzit
kompetentë në këtë fushë.

*Në këtë rast, nuk mund të thuhet që një zog pa

aftësi mendore mund të ketë zbuluar një gjë të tillë
pas disa analizave dhe studimeve kimike të
zgjatura. Nuk është e mundur për papagajtë makau
të kenë fituar rastësisht njohuri të tilla, të cilat
mund të mësohen nga qeniet njerëzore vetëm pas
disa vitesh arsimimi.
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*

More Related Content

Similar to Xhulja projekt

Similar to Xhulja projekt (9)

Dituri natyre
Dituri natyreDituri natyre
Dituri natyre
 
Përshtatja lokale dhe stinore
Përshtatja lokale dhe stinorePërshtatja lokale dhe stinore
Përshtatja lokale dhe stinore
 
Evolucioni nje përrallë
Evolucioni nje përrallëEvolucioni nje përrallë
Evolucioni nje përrallë
 
Biologji
BiologjiBiologji
Biologji
 
Bota ujore
Bota ujoreBota ujore
Bota ujore
 
Rruazoret
RruazoretRruazoret
Rruazoret
 
Organizmat, Biologji
Organizmat, BiologjiOrganizmat, Biologji
Organizmat, Biologji
 
Bota ujore
Bota ujoreBota ujore
Bota ujore
 
Teoria e evolucioni
Teoria e evolucioniTeoria e evolucioni
Teoria e evolucioni
 

Xhulja projekt

  • 1. *
  • 3. *Gjera interesante rreth kafsheve dhe gjallesave tjera
  • 4. *
  • 5. *Hulumtimi shkencorë i bërë në milingona në këtë shekull ka treguar se midis këtyre krijesave ekziston një rrjet i pabesueshëm komunikimi. * Në një artikull të botuar në revistën National Geografic, kjo veti është shpjeguar: E madhe dhe e vogël, milingona bartë në kokën e saj organe të shumëfishta shqisore për të marrë sinjale kimike dhe vizuale, vitale për kolonitë që mund të përmbajnë një milion ose më shumë punëtorë. * Truri përmbanë një gjysmë milioni qeliza nerëvore; sytë janë kompleks; antena vepron sikur hundë dhe si majat e gishtave. E dala nën gojë ndjenë shijen; flokët reagojnë në prekje.
  • 6. *Edhe nëse nuk e vërejmë këtë, milingonat kanë një metodë krejt tjetër të komunikimit në sajë të organeve të tyra të ndjeshme të ndijimit. Ato i angazhojnë këto organe të ndijimit në çdo moment të jetës së tyre, prej zbulimit të gjahut të tyre deri te pasimi i njëri tjetrit, prej ndërtimit të foleve të tyre deri te luftimi. *Ato kanë sistem të komunikimit që na mahnitin neve, njerëzve me intelekt, me 500 000 qelizat e tyre nervore të tkurrura në trupat e tyre prej 2 ose 3 milimetrave. Ajo që ne duhet të kemi parasyshë është se një gjysmë milioni qeliza nervore dhe sistemi kompleks i komunikimit të përmendur më lartë i takon një milingone që në masë është gati sa një e milionta pjesë e një njeriu.
  • 7. *Revista angleze Tajms në numrin e saj të 6 shkurtit 2009 publikoi një artikull interesant lidhur me kuptimin dhe komunikimin e ndërsjellë të milingonave. Hulumtimet më të reja shkencore tregojnë që në mes milingonave ekziston mënyra shumë më e përsosur e komunikimit sesa është besuar deri më tani. *Nëpërmjet mikrofonëve në miniaturë dhe shumë preciz që i kanë vendosur në vendbanimet e milingonave, shkencëtarët kanë mundur të shënojnë sinjalet e qarta të zërit të cilët kanë qenë në realitet urdhëra të milingonës amë ndaj milingonave punëtore. Kur dëgjonin sinjalet (zërat), punëtorët menjëherë ngritnin antenat e tyre pranuese dhe me kujdes dëgjonin urdhërat, e pastaj lëviznin në drejtim nga u kërcënohej rreziku i jashtëm.
  • 8. *
  • 9. *Mushkonja eshte bere per tu treguar njerzve se megjithat trupin e saj te vogel krijueshmeria e saj eshte shum e madhe. Nese e studiojm mir e shohem se pse... *Ja disa te dhena per mushkonjen: *Eshte femer *Ka 100 sy ne koken e saj *Ka 48 dhembe ne gojen e saj *Ka 3 zemra ne bark me te gjitha pajisjet perkatese per secilen *Ka gjasht thika ne hunden e saj, ku secila vecohet me funksion te vecant
  • 10. *Ka nga tre krahe ne cdo ane *Eshte e pajisur me nje mjet ngrohes i cili vepron sikurse sistemi i rrezeve infra te kuqe, me funksion te reflektimit te ngjyres se lekures se njeriut ne erresir ne ngjyre vjollce, te cilen e sheh. *Eshte e pajisur me nje mjet dehes-mpires i cili ndihmon ta ngul gjilperen e saj ne njeriun pa e diktuar fare,ndersa kur ta ndjej njeriu thumbimin ai eshte si shkak i thithjes se gjakut. *Eshte e pajisur me nje mjet, i cili ben analizen e gjakut, sepse ajo nuk pi cdo lloj gjaku *Eshte e pajisur me nje mjet nepermjet te cilit ben bartjen e gjakut deri ne hunden e saj shum te ngusht
  • 11. *
  • 12. *Zogjtë e korbit, kanë një karakteristikë që nuk gjendet tek asnjë zog tjetër. Kur zogjtë e korbit dalin nga vezët, janë pa pupla. Me t’i parë në atë gjendje, prindërit e tyre i braktisin, pasi u duken si zogj të huaj. *Zogjtë, duke mos pasur mundësi të fluturojnë, nuk kanë mundësi të ushqehen dhe mund të ngordhin nga uria. Nga trupi i zogjve të sapolindur, del një aromë që është tërheqëse për një lloj krimbi. *Me të ndierë këtë aromë, krimbat fillojnë të afrohen tek foleja ku ndodhen zogjtë. Kështu, ata kthehen në burim ushqimi për zogjtë e braktisur. Me të filluar t’u dalin puplat dhe t’u ndryshojë ngjyra në të zezë, prindërit kthehen përsëri dhe e habitshme është se krimbat tashmë fillojnë të largohen dhe fshihen.
  • 13. *
  • 14. *Ndoshta keni lexuar se papagalli makau ushqehet në shkëmbinj që përmbajnë argjilë. Nëse do ti shihnit ne shkembij papagajt do tu cudiste sjellja e tyre dhe ndoshta sdo ta kishit kuptuar se cfar po bejn. *Ato brejn shkembijt dhe han argjil. Pse e bejne kete? E dim se disa bime kan fara helmuese.Perderisa krijesa te tjera as sen u afrohen ketyre bimeve papagajt makau qe vazhdimisht ushqehen me keto bim nuk ndikohen aspak.
  • 15. *Fakti se ky lloj papagalli, i quajtur makau, nuk helmohet nga bimë të tilla ka tërhequr edhe vëmendjen e shkencëtarëve. *Ata kanë vëzhguar papagajtë makau dhe kanë qenë dëshmitarë të një mënyre të jashtëzakonshme përshtatjeje. Pasi ushqehen me këto fara helmuese, papagajtë makau fluturojnë drejt një vendi shkëmbor. *Atje ata brejnë shkëmbin dhe hanë pak argjilë që përmban edhe gurishte. Kjo nuk është një sjellje e zakonshme. Në të vërtetë, gurishtet që ndodhen në argjilë tresin helmin e farave. Kështu, këta papagaj mund të bluajnë farat pa pësuar asgjë. *Si është e mundur që ky zog zotëron njohuri të tilla për të mënjanuar efektin helmues të farës? Si mund të dijë ai se si mënjanohet ndikimi i helmit?
  • 16. *A është e mundur që ai ta ketë zbuluar vetë se substanca që neutralizon ndikimin e helmit gjendet në shkëmbinjtë që përmbajnë argjilë? Patjetër që jo. Një njeri nuk mund të kuptojë nëse një farë është helmuse apo jo vetëm nëpërmjet shikimit. Ai nuk është në gjendje të zbulojë si të neutralizojë ndikimin e helmit, pa u konsultuar me njerëzit kompetentë në këtë fushë. *Në këtë rast, nuk mund të thuhet që një zog pa aftësi mendore mund të ketë zbuluar një gjë të tillë pas disa analizave dhe studimeve kimike të zgjatura. Nuk është e mundur për papagajtë makau të kenë fituar rastësisht njohuri të tilla, të cilat mund të mësohen nga qeniet njerëzore vetëm pas disa vitesh arsimimi.
  • 17. *
  • 18. *
  • 19. *
  • 20. *
  • 21. *
  • 22. *
  • 23. *
  • 24. *
  • 25. *
  • 26. *
  • 27. *
  • 28. *
  • 29. *