1. PUNOI:KRISTJANA DUNI PRANOI:MSC REZARTA HOXHALLARI
UNIVERSITETI “FAN NOLI”
FAKULTETI EDUKIMIT DHE FILOLOGJISË
DEPARTAMENTI HISTORI GJEOGRAFI
LENDA:GJEOGRAFI FIZIKE E SHQIPËRISË
Detyrë kursi nr. 1
Tema “Veçoritë fiziko gjeografike të Rrethit të
Korçës”
2. PËRMBAJTJA
Pozita gjeografike
Ndërtimi gjeografik
Relievi
Klima
Hidrografia
Tokat
Bota bimore dhe shtazore
Zonat e mbrojtura
Problemet mjedisore
Konkluzione
Rekomandime
Literatura
3. HYRJA
Detyra e kursit “Veçoritë fiziko gjeografike të
Rrethit të Korçës” trajton dukuritë fiziko-
gjeografike. Një vënd të veçantë zë pozita
gjeografike e Rrethit të Korçës. Mbi këtë
bazë është trajtuar pamja aktuale ,relievi,
evolucioni hidrografia, tokat ,bota bimore e
shtazore, zonat e mbrojtura dhe problemet
mjedisore qe ka ky rreth .
4. POZITA GJEOGRAFIKE
Rrethi I Korçës shtrihet në një sipërfaqie prej 2.180 km2
dhe kryeqendër Korçën. Rrethi I Korçës shtrihet në
juglindje të Shqipërisë . Midis 40° 37′ dhe 40° 57′ gjerësi
gjeografike veriore dhe 21° 4 ′ dhe 20° 19 ′ gjatësi
gjeografike lindore.Rrethi i Korça me një lartësi 850 m mbi
nivelin e detit është një nga rrethet me lartësi mesatare të
madhe . Në mes të tij ndodhet fushgropa e Korçës e
rrethuar me male dhe zinxhira kodrinorë .Ne lindje
shtrihet vargmali i Moravës (1800m); në verilindje Mali i
Thatë (2262m); në perëndim mbyllet me malësinë e
Gorës , Voskopojës dhe Vithkuqit . Në jug me qafën e
Qarrit ndërsa nga veriu me kodrat Shtufore te Grabockës
.
[1]Guidë, “Korça ,porta e Shqipërisë” faqe 3.
5. RRETHI I KORÇËS PËRBËHET NGA 2 BASHKI
DHE 14 KOMUNA QE JANE:
Bashkia Korçë
Bashkia Maliq
Komuna Drenovë
Komuna Gorë
Komuna Lekas
Komuna Libonik
Komuna Liqenas
Komuna Moglicë
Komuna Mollaj
Komuna Pirg
Komuna Pojan
Komuna Qendër (Korçë)
Komuna Vithkuq
Komuna Voskop
Komuna Voskopojë
Komuna Vreshtas
[2]http://sq.ëikipedia.org/ëiki/Rrethi_i_Kor%C3%A7%C3%ABs
6. NDËRTIMI GJEOLOGJIK
Disnivelet e mëdha hipsometrike midis fundit të fushgropës dhe njësive
rrethuese janë pasoj direkt të lëvizjeve neotektonike diferencuese të fuqishme
dhe shprehet në kontaktet me njësitë rrethuese pothuajse vijëdrejtë , sidomos
rreza e Malit të Thatë me shumë burime në të njëjtin nivel
hipsometrik:karakterin e “varur” të luginave të Përroit të Gjonomadhit ,
Damjanecit ,Ujit të Bardhë, Kamenicës, në perëndim. Njesitë morfologjike dhe
morfostrukturore :reliev I zhvilluar ultrabazik , reliev I zhvilluar në flish të
hershëm, flish të ri etj…
Ndër formacionet shkëmbore më të përdorshme të rrethit të Korçës janë :guri
gëlqeror,për ndërtimin dhe nxierrjen e gëlqeres , guri I kuq I Polenës, për
përpunimin e objekteve dekorative prej guri dhe guri I shtufit.
Rrethi i Korçës është i pasur me minerale si qymyrguri(Mborje-Drenovë), bakër
(Rehovë), hekur-nikel (Bitinckë) , talk (Plasë).
[3] Shtepia Botuese Libri Univesitar “Gjeografia Fizike e Shqipëris “ Perikli Qiriazi
faqe 253 , 254.
[4] Akademia e shkencave“Gjeografia fizike e Shqipëris”, vëllimi 2 faqe 210
7. RELIEVI
Relievi I rrethit të Korçës është fushor,
kodrinor-malor dhe malor. Aty gjejmë një
ndërthurje të maleve me fushat, me
kodrat, duke krijuar një thyerje të
formave të reilievit. Njësitë kryesore
të reilievit janë: Fushëgropa e Korçës,
malësia e Gorë-Oparit me pesë
komuna: Gorë, Opar, Moglicë, Vithkuq,
Voskopojë
Malet e Moravës , me shtrirje veri-jug
rreth 25km, lindje-perëndim 3-10km ,
gjenden midis fushgropës së Korçës në
perëndim , luginës së Devollit të Sipërm
në lindje dhe gropës së Kolonjës në
jugpërëndim. Qafa e Kazanit në jug I
ndan nga mali I Gramozit . Përbëhen
kryesisht nga molasa, magmatikë dhe
gëlqerorë.
[5] Shtepia Botuese Libri Univesitar
“Gjeografia Fizike e Shqipëris “ Perikli
Qiriazi faqe 266 .
8. KLIMA
Rrethi I Korçës ka klimë
mesdhetare kalimtare (ose klimë
mesdhetare kontinentale ) me
ndryshime të mëdha në
temperaturë. Muaji më i nxehtë
është gushti 25°C) ndërsa muaji
më i ftohtë është janari (2°C).
Mesatarisht gjatë vitit bien 710 mm
reshje të cilat minimumin e arrijnë
në verë ndërsa maksimumin në
dimër, duke e bërë rrethin e Korçës
përgjithësisht të thatë krahasuar
me pjesën tjetër të Shqipërisë së
lagësht. Temperaturat në Korçën
që përthith 2300 orë rrezatimin
diellor, përgjithësisht mbeten më të
ulta se pjesa tjetër e Shqipërisë
perëndimore por më të larta se
pjesa veri-perënimore për shkak të
lartësisë mesatare në rrafshin e
Korçës.
[6]Guidë, “Korça ,porta e
Shqipërisë” faqe 3.
0
1000
Reshje
(mm)
janar 4 -3
shkurt 7 -2
mars 8 -1
prill 14 4
maj 19 9
qershor 24 12
korrik 28 14
gusht 29 15
9. HIDROGRAFIA
Rrethi i Korçës laget nga lumenj dhe
përrenj të shumtë . Lumi më I
rëndësishëm dhe më I gjatë I rrethit
është Devolli I sipërm me gjatësi107
km . Ky lumë buron nga malet e
Moravës (Nikolicë) dhe pasi merr me
vete Dunavecin në Maliq kalon në
zonën malore e më tej së bashku me
Osumin formojnë Semanin që kalon
në fushën e Myzeqesë , Osumi , lumi
tjetër I rëndësishëm I kësaj krahinë
buron nga malësia e Vithkuqit , nga
mali I Rungajës.
[7] Akademia e shkencave“Gjeografia
fizike e Shqipëris”, vëllimi 2 faqe 209.
10. TOKAT
Tokat e rrethit të Korçës I
takojnë brezit të tokave të
kafenjta , por ato qëndrojnë
gjatë shtrirjes së
fushgropës së Koçës
.Mbizotërojnë tokat e
kafenjta livadhore , të cilat
shtrihen kryesisht në
periferi të saj dhe dallohen
për profil të trashë ,
reaksion neutral e pjellori të
mirë.
[ 8]Guidë, “Korça ,porta e
11. BOTA BIMORE DHE SHTAZORE
Në rrethin e Korçës pyjet në zonat përreth janë të
zhveshur , ndërsa në brendësi ndoshen pyje të pasur
me pisha , bredha ,ah, murriza, plep, shelg, lis, rrap,
etj…
Eshtë mjaft e pasur dhe përfaqsohet nga kafshë të
tilla si: ujku, dhelpra, çakalli, ariu, lepuri I egër ,ketri,
etj… Nga zogjtë mund të përmëndim:fazanin ,
thëllëzën ,trullin, rosën e egër, etj… Në zonën e
Prespës gjenden shumë tipe shpendësh dhe
peshqish si : krapi klen, merenjë, ciron, skobus, etj…
[9]Guidë, “Korça ,porta e Shqipërisë” faqe 5.
12. ZONE E MBROJTUR
Si zonë e mbrojtur në rrethin e Korçës
është shpallur Liqeni I Prespës si
“Ligatinë të rëndësis ndërkombëtare”
sipas Konventës Ramsar.Studime te
ndryshme të ndërmara në vitet e
fundit kanë vërtetuar se rajoni
shqipëtar I liqeneve të Prespës
përbëjnë një vënd me larmishmëri të
jashtëzakonshme të biodiversitetit .
Rajoni më gjerë ka qënë I njohur si
një Hotspot Europian dhe Global I
Biodiversitetit, jo vetëm për shkak të
numrit absolut të specieve dhe
habitateve të pranishme , por për
shkak të cilësis së tyre , të
rëndësishme për ruajtje.[ 10]
http://makedonium.net/?p=775&lang=sq
13. PROBLEME MJEDISORE
Djegia dhe prerja e parkut kombëtar Bredhi i Drenovës.
Pothuajse 70 % e hektorve te ketij parku janë djegur me zjarr
venie të qëllimshme. Por edhe prerja pa kriter e pyjeve ne
Malësin e Vithkuqit dhe Voskopojës.
Depozitimi I mbeturinave te qytetit në fushën e Ravonikut e cila
nuk plotëson kushtet higjeno-sanitare , sjell ndotje dhe përbën
shqetësim për banorët e zonës përreth por edhe për vetë qytetin
e Korçës.Por pas ndërtimit të landfillit te Maliqit këto mbetje do të
lagrohen nga kjo fushë.
Liqeni I Prespes se vogel. Ky liqen po jeton fazen e fundit te jetes
se tij, ate te kenetezimit.Ujerat e tij jane përdorur gjeresisht per
ujitje dhe peshkim, prandaj dhe liqeni I Prespes se vogël, i cili
tashme mund te quhet dhe moçal, i ka humbur vlerat e tij
turistike, por mesa shihet dhe fauna e ketyre ujerave dhe zones
perreth ,po reduktohet dita -dites.
14.
15.
16. KONKLUZIONE
Rrethi I Korçës ka një pozitë gjeografike të
favorshme ,një reliev jashtzakonisht të pasur
me zona dhe resurse te mbrojtura me
hidrografi ,toka, botë bimore e shtazore të
pasura.
Por ka një nevojë të madhe për mbrojtje të
mjedisit dhe më shumë vëmëndje nga
pushteti lokal dhe popullsia që jeton ne këtë
rreth.
17. REKOMANDIME
Të mbrohen dhe të ruhen pasuritë mjedisore
dhe ekosistemet e kësaj zone , për shkak të
vlerave të vëçanta dhe të këtë një vëmëndje
më të madhë nga popullsia dhe pushteti
lokal.
Të nalohet prerja pa kriter e pyjeve .
Të ndërtohet sa më shpejt Lanfilli I Maliqit
për të larguar plehrat nga zonat të cilat janë
shumë afër qëndrave të banuara.
18. LITERATURA
“Gjeografia fizike e Shqipërisë”, vëllimi 2,
Akademia e shkencave.
Guidë, “Korça ,porta e Shqipëris”
Shtepia Botuese Libri Univesitar
“Gjeografia Fizike e Shqipëris “ Perikli
Qiriazi
Interneti
http://sq.ëikipedia.org/ëiki/Rrethi_i_Kor%C3%A7%C3%ABshttp://makedonium.net/?p=775&lang=sq