More Related Content
Similar to Το ανατολικό ζήτημα κι ο Κριμαϊκός πόλεμος (20)
More from Kostas Vakouftsis (11)
Το ανατολικό ζήτημα κι ο Κριμαϊκός πόλεμος
- 1. Σμ Ακαημιηθό Δήηεμα θαη μ Ηνημασθόξ Πόιεμμξ
Ηςκ/κμξ Βαθμοθηζήξ, 1μ ΓΓΘ οθεώκ, 2012-2013
Φνακηξ Ρμομπώ - Ε Πμιημνθία ηεξ εβαζημύπμιεξ (1904)
- 2. Οη ηνεηξ Ιεγάιεξ Δοκάμεηξ ηεξ επμπήξ, Αγγιία, Αοζηνμμογγανία θαη Ρςζία, πανμμμηάδμκηαη με γάηεξ πμο έπμοκ μπιεπζεί ζημ
θμοβάνη πμο θένεη ηεκ έκδεηλε Ακαημιηθό Δήηεμα, γειμημγναθία ζημ πενημδηθό Puck, Κέα Τόνθε, 1878
- 3. Σμ «Ακαημιηθό Δήηεμα» ςξ ηζημνηθόξ όνμξ
• Αματξλικό Ζήτημα: ημ δηεζκέξ πνόβιεμα
πιενώζεςξ ημο θεκμύ ζηα Βαιθάκηα θαη ηεκ
Γγγύξ Ακαημιή μεηά ηεκ βαζμηαία ζοννίθκςζε
ηεξ Οζςμακηθήξ Αοημθναημνίαξ.
• Γηα ηεκ ειιεκηθή ηζημνία αθεηενία ημο
Ακαημιηθμύ Δεηήμαημξ ε ίδνοζε ηεξ
«Γπηακήζμο Πμιηηείαξ», πνώημο αοηόκμμμο
Γιιεκηθμύ θνάημοξ (1800), θαη ηένμα ε
οκζήθε ηεξ Θςδάκκεξ (1923).
• Ανπή παναθμήξ ηεξ Οζςμακηθήξ
Αοημθναημνίαξ (17μξ αη.): ηενμαηηζμόξ
μζςμακηθώκ θαηαθηήζεςκ θαη πνμβιήμαηα
ζηεκ μηθμκμμία θαη ηε δημίθεζε.
• Ηαηάθηεζε ηεξ Ηνήηεξ (1669) από
Οζςμακμύξ Σμύνθμοξ, ε ηειεοηαία μεγάιε
επηηοπία ημοξ.
• Απμηοπία Οζςμακώκ θαη δεύηενεξ
πμιημνθίαξ Βηέκκεξ (1683) ηέιμξ κηθώκ ζε
Γειμημγναθία πμο απεηθμκίδεη ηηξ Ιεγάιεξ Δοκάμεηξ βάνμξ Γονςπαίςκ.
ηεξ επμπήξ κα «θαηαζπανάδμοκ» ηεκ Οζςμακηθή • Ιεηά ημοξ Αρβμύνγμοξ θαη κέμξ μεγάιμξ
Αοημθναημνία ακηίπαιμξ Οζςμακώκ Σμύνθςκ, μη Ρώζμη.
- 4. Σμ Ακαημιηθό Δήηεμα θαηά ημκ 18μ θαη ημκ 19μ αηώκα
• πέδηα γηα εθδίςλε Σμύνθςκ από Γονώπε
θαη δηακμμή θηήζεώκ ημοξ.
• Πνςημβμοιία θηκήζεςκ: Αοζηνία θαη Ρςζία.
• Ηαηάιερε Γπηακήζςκ από Γάιιμοξ (1797)
θαη εθζηναηεία Ι. Καπμιέμκηα ζηεκ Αίγοπημ
(1798) δίκμοκ κέα ηνμπή: έκημκμξ
ακηαγςκηζμόξ Ιεγάιςκ Δοκάμεςκ.
• 1804. Γλέγενζε ένβςκ αγώκαξ
ακελανηεζίαξ αθεηενία παιηγγεκεζίαξ
ένβςκ.
• ύκδεζε από Ρςζία ενβηθμύ Δεηήμαημξ με
ημ Γιιεκηθό.
• οκζήθε εηνήκεξ Αδνηακμοπόιεςξ (1829) –
Θήλε Ρςζμημονθηθμύ πμιέμμο (1828-1829) -
Πύιε ακαγκςνίδεη αοημκμμία ενβίαξ (1830).
Ε ζεμαία εκόξ από ηα ειιεκηθά ηάγμαηα πμο ζομμεηείπακ ζηεκ
εθζηναηεία ημκ Καπμιέμκηα θαηά ηεξ Αηγύπημο (1797- • 1830. Ε Γιιάδα ελαζθαιίδεη ηεκ ακελανηεζία
98), Αζήκα, Γζκηθό Ζζημνηθό Ιμοζείμ. ηεξ.
• Αγώκαξ Γιιεκηθήξ Ακελανηεζίαξ: ηδηαίηενμ
ζηάδημ Ακαημιηθμύ Δεηήμαημξ.
- 5. January Suchodolski - Ε πμιημνθία ηεξ Akhaltsikhe (1828) - από ημκ Ρςζμ-ημονθηθό πόιεμμ πμο μδήγεζε ζηε
οκζήθε ηεξ Αδνηακμύπμιεξ ημ 1829
- 6. πμιηάζηε ηεκ παναθάης γειμημγναθία με ζέμα ημ «ακαημιηθό δήηεμα», όπςξ ακαγνάθεηαη ζημ θαδάκη…
Οη εονςπασθέξ δοκάμεηξ πενημέκμοκ εκαγώκηα ηηξ ελειίλεηξ επί ημο «ακαημιηθμύ δεηήμαημξ», εκώ ζοκδαοιίδμοκ
ηε θςηηά με βεβαηόηεηα μειιμκηηθήξ εοκμσθήξ ιύζεξ ε Βμοιγανία θαη ε ενβία, ακηίζεηα από ηεκ Γιιάδα, ε
μπμία με γομκά πένηα απμπεηνάηαη κα δηεοζεηήζεη ηα λύια θαη ηα θάνβμοκα., δείγμα ηεξ ακίζπονεξ ζέζεξ ηεξ
ζηε δηεζκή δηπιςμαηία. ημ θαδάκη βνάδεη ε Οζςμακηθή αοημθναημνία, εμηζέιεκμξ, εκώ μ ζμοιηάκμξ ηενεί
ζηάζε ακαμμκήξ μπνμζηά ζηηξ ελειίλεηξ ζογθναηώκηαξ ημκ αληςμαημύπμ δίπια ημο από ηε ζομμεημπή ζηε
δηαδηθαζία ημο βναζμμύ. Ε ιεδάκηα ζηε ζαηηνηθή εθεμενίδα «Κέμξ Ανηζημθάκεξ» πμο δεμμζηεύηεθε ε
γειμημγναθία έγναθε: «Πώξ ενγάδμκηαη μη ηζπονμί ηεξ γεξ επί ημο ακαημιηθμύ δεηήμαημξ».
- 7. Σμ δήηεμα ηςκ ηεκώκ
• πμοδαίμ επημένμοξ δήηεμα Ακαημιηθμύ
Δεηήμαημξ ήηακ αοηό ηςκ ηεκώκ.
• Δηέιεοζε νςζηθμύ ζηόιμο από ηεκά
ακεζοπμύζε Άγγιμοξ.
• Ηίκδοκμξ θαηαιήρεςξ ηεκώκ από Ρςζία
ακέβαιε δηαμειηζμό Οζςμακηθήξ Αοημθναημνίαξ.
• Όλοκζε Ακαημιηθμύ Δεηήμαημξ ιόγς δηαμάπεξ
Ιεπμέη Αιή παζά Αηγύπημο με μοιηάκμ (1831).
• Κίθε Ζμπναήμ παζά ζηε ονία επί ηςκ
ζμοιηακηθώκ ζηναηεομάηςκ (1831) – Γηζβμιή ζηε
Ιηθνά Αζία θαη κηθεθόνα πνμέιαζε – Απεηιή θαη
ίδηαξ Ηςκζηακηηκμύπμιεξ.
• οκζήθε Υμοκθηάν Ζζθειεζί (8 Ζμοιίμο 1833):
Ρςζία πνμζηάηεξ μοιηάκμο με ζηόιμ ηεξ.
Ακηάιιαγμα μεηαηνμπή Γολείκμο Πόκημο ζε
θιεηζηή θαη αζθαιή ζάιαζζα ηεξ Ρςζίαξ –
ακαγκώνηζε ζηε Ρςζία ζηςπενώξ ημο δηθαηώμαημξ
ελόδμο πμιεμηθώκ ζθαθώκ ηεξ ζημ Αηγαίμ.
Σα ηεκά Βμζπόνμο-Δανδακειίςκ απμηειμύκ εκηαίμ • Γπέμβαζε Βνεηακίαξ – Ακάιερε (από θμηκμύ με
πώνμ, από μηθμκμμηθήξ θαη ζηναηεγηθήξ πιεονάξ, δεδμμέκμο άιιεξ δοκάμεηξ) πνμζηαζίαξ
όηη ηθακμπμημύκ ημοξ ίδημοξ ζθμπμύξ, εονηζθόμεκμη μ έκαξ Πύιεξ – Ακαηνμπή εοκμσθμύ οπέν Ρςζίαξ
ζηε ζοκέπεηα ημο άιιμο. Ο Βόζπμνμξ είκαη μ δίαοιμξ πμο
εκώκεη ημκ Γύλεηκμ Πόκημ με ηε Θάιαζζα ημο Ιανμανά, ε
θαζεζηώημξ γηα δηάπιμο ηεκώκ.
μπμία ζοκδέεηαη με ημ Αηγαίμ Πέιαγμξ μέζς ημο δηαύιμο
ηςκ Δανδακειιίςκ. Δμνοθμνηθή θςημγναθία.
- 8. Ο Ηνημασθόξ Πόιεμμξ θαη ε ζηάζε ηεξ Γιιάδαξ
Αυξομή: ε άνκεζε ημο ζμοιηάκμο κ’ ακαγκςνίζεη ζηε Ρςζία
πνμκμμηαθά δηθαηώμαηα ζ’ ό, ηη αθμνά ημοξ πνηζηηακηθμύξ καμύξ ηεξ
Ζενμοζαιήμ Ρςζηθά ζηναηεύμαηα ζηηξ παναδμοκάβηεξ
εγεμμκίεξ
ΟΙ ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ
Βνεηακμί
Γάιιμη Ρώζμη
Οζςμακμί
• Ενεγέοσειπ Ελλήμτμ ζε Θεζζαιία, Ήπεηνμ, Υαιθηδηθή
Κατξςή τξρ Πειοαιά από Γαιιηθό ζηόιμ (..θαη
οπμονγείμ θαημπήξ!!)
• Έθβαζε: Νίκη Οθτμαμώμ
1856: σρμθήκη ττμ Παοισίτμ επηζθνάγηζε ηςκ ζέζεςκ
ηςκ Ι. Δοκάμεςκ πενί αθεναηόηεηαξ ηεξ Οζςμακηθήξ αοημθναημνίαξ.
• Χάτι Χξρμαγιξύμ (= ιαμπνή γναθή): αοημθναημνηθό
δηάηαγμα με ημ μπμίμ ημ μζςμακηθό θνάημξ, δηαηενώκηαξ ηεκ
απμθιεηζηηθή ανμμδηόηεηα ζηα ζέμαηα ηςκ οπεθόςκ
ημο, ακαιαμβάκεη ηεκ οπμπνέςζε ηεξ ίζεξ μεηαπείνηζεξ
μςαμεζακώκ θαη με ζε δεηήμαηα
δηθαημζύκεξ, θμνμιμγίαξ, θαηάιερεξ δεμόζηςκ ζέζεςκ, εηζόδμο
ζημ ζηναηό, θμίηεζεξ ζε ακώηενα ηδνύμαηα.
Ρςζμ-γαιιηθέξ αρημαπίεξ θαηά ημκ
Ηνημασθό Πόιεμμ • Ταμζιμάτ: πμιηηηθέξ μεηαννοζμίζεηξ οπέν ηςκ
ζνεζθεοηηθώκ μεημκμηήηςκ πμο επηβιήζεθακ ζηεκ μζςμακηθή
αοημθναημνία από ηηξ Ι. Δοκάμεηξ
- 9. Ο Ηνημασθόξ Πόιεμμξ θαη ε ζηάζε ηεξ Γιιάδαξ
• 1850. Κέα πανέμβαζε Ρςζίαξ ζηεκ Οζςμακηθή Αοημθναημνία.
• Αθμνμή: ένηδα Ονζμδόλςκ θαη Ηαζμιηθώκ μμκαπώκ γηα θαημπή ηενώκ
πνμζθοκεμάηςκ Αγίςκ Σόπςκ.
• Πηέζεηξ από ηζάνμ Κηθόιαμ Α΄ζημκ ζμοιηάκμ οπέν Ονζμδόλςκ θαη Γάιιμο
αοημθνάημνα Καπμιέμκημξ Γ΄οπέν Ηαζμιηθώκ μδεγμύξ ζε πόιεμμ:
Ιάημξ 1853. Ρςζηθά ζηναηεύμαηα πενκμύκ ημκ Πνμύζμ θαη εηζβάιιμοκ ζηηξ
Παναδμοκάβηεξ Εγεμμκίεξ, πςνίξ θήνολε πμιέμμο εκακηίμκ Πύιεξ.
Βνεηακία θαη Γαιιία ζομπνάηημοκ με μοιηάκμ.
Απμηέιεζμα: γεκίθεοζε πμιέμμο (άκμηλε 1854) – Ηνημασθόξ Πόιεμμξ
(Ηνημαία).
Οοδεηενόηεηα Αοζηνίαξ.
Γθθιήζεηξ Ρώζςκ πνμξ Ονζμδόλμοξ ιαμύξ Οζςμακηθήξ Αοημθναημνίαξ γηα
ζύμπναλε με Ρώζμοξ πνμξ εθδίςλε Οζςμακώκ από Γονώπε.
Απήπεζε ζημοξ Ονζμδόλμοξ – Γπακαζηαηηθέξ δομώζεηξ.
• Γιιάδα. Ημηκή γκώμε οπέν Ρςζίαξ – Γλεγένζεηξ ζε Θεζζαιία, Ήπεηνμ θαη
Υαιθηδηθή:
Βαζηιηάξ Όζςκ με ελακαγθαζμό από Βνεηακία θαη Γαιιία (θαηάιερε
Πεηναηά) απμπέμπεη θηιμνςζηθή θοβένκεζε Γιιάδμξ, δημνίδεη θηιμδοηηθή θαη
Γηθόκα από ημ ιημάκη ημο Πεηναηά θαηά ηε ακαθαιεί Έιιεκεξ αληςμαηηθμύξ επηθεθαιήξ ακηανηώκ ζε Θεζζαιία, Ήπεηνμ
δηάνθεηα ημο απμθιεηζμμύ ημο από ημκ θαη Ιαθεδμκία.
εκςμέκμ ζομμαπηθό ζηόιμ ημκ Απνίιημ ημο
Βνεηακία θαη Γαιιία θαηαιαμβάκμοκ Πεηναηά θαη αζθμύκ πίεζε ζηεκ
1886. © Γεκκάδεημξ Βηβιημζήθε, Αζήκα.
Γιιάδα.
Γλεγένζεηξ ζηα αιύηνςηα εδάθε θαηαννέμοκ, ακηάνηεξ επακαθάμπημοκ ζηεκ
Γιιάδα.
Έιιεκεξ ελεγενζεηζώκ πενημπώκ οπμθένμοκ από Αιβακμύξ αηάθημοξ.
πέζεηξ Γιιάδμξ με Σμονθία επηδεηκώκμκηαη, δηαθμπή δηπιςμαηηθώκ ζπέζεςκ
έςξ Ιάημ 1855.
- 10. Ε Ηνημαία είκαη μηα πενζόκεζμξ πμο βνίζθεηαη ζηε βόνεηα αθηή ηεξ Ιαύνεξ Θάιαζζαξ
- 12. Σμ ζώμα ηςκ Γιιήκςκ εζειμκηώκ ζηε εβαζημύπμιε, πμο πήνε μένμξ ζημκ Ηνημασθό πόιεμμ οπέν ηςκ Ρώζςκ
- 13. ηε δηάνθεηα ημο Ηνημασθμύ Πμιέμμο μη ζοκζήθεξ ακηημεηώπηζεξ ηςκ ηναομαηηώκ θαη από ηηξ δύμ πιεονέξ ήηακ
άζιηεξ. Ιέζα ζε αοηή ηεκ απάκζνςπε θαηάζηαζε, ακαδείπζεθε ε ενςηθή μμνθή ηεξ Αγγιίδαξ κμζμθόμαξ Φιόνεκξ
Κάηηηκγθεσι (Florence Nightingale, 1820-1910), ε μπμία ακέιαβε με αοηαπάνκεζε κα μνγακώζεη ηεκ πενίζαιρε
ηςκ Άγγιςκ ηναομαηηώκ θαη αζζεκώκ. Ε ίδηα πενκμύζε πμιιέξ ώνεξ μέζα ζημοξ ζαιάμμοξ, μένα θαη κύπηα, θαη
δεκ οπήνπε ζπεδόκ θακέκαξ ζηναηηώηεξ πμο κα μεκ ημκ είπε πενηπμηεζεί πνμζςπηθά. Ηναηώκηαξ μηα ιάμπα ζημ
πένη πενπαημύζε ακάμεζα ζημοξ δηαδνόμμοξ, πνμθεημέκμο κα παναθμιμοζήζεη ηεκ πμνεία ηςκ αζζεκώκ ηεξ θαη
κα ημοξ πανεγμνήζεη, ακ πνεηαδόηακ, αθόμα θαη ηηξ μεηαμεζμκύθηηεξ ώνεξ. Απέθηεζε, έηζη ημ όκμμα «ε Ηονία Ιε
Σε Θάμπα». Ιέζα ζε ιίγμοξ μήκεξ ε Φιςνεκηία θαηάθενε κα μεηώζεη ηε ζκεζημόηεηα από 40% ζε 2,2%.
- 15. Πνόζζεηα παναζέμαηα / πεγέξ
Οι επιπτώσειπ τξρ Κοιμαυκξύ Πξλέμξρ στημ ελλημική
πξλιτική αμτίληση:
«Ο Ηνημασθόξ Πόιεμμξ ήηακ ε απμθαζηζηηθή θαμπή γηα ηε
γκςνημία ημο ειιεκηθμύ έζκμοξ με ηα γεηημκηθά ημο, γηαηί
απέδεηλε μ' έκακ ηνόπμ πμο δεκ πςνμύζε δηάρεοζε όηη ηα
ζομθένμκηα ηςκ οπμδμύιςκ ηεξ Οζςμακηθήξ Αοημθναημνίαξ
δεκ ήηακ εθείκα πμο ζεςνμύζε δεδμμέκα ε θηιμπόιεμε μενίδα
ζηεκ Γιιάδα, αθμύ ηίπμηε ημ ακηίζημηπμ με ηεκ θηκεημπμίεζε
ημο Αγώκα δεκ ζεμεηώζεθε ημ 1854. Γπηπιέμκ μ θηιμνςζηζμόξ
δέπεηαη βανύ πιήγμα. ημ ελήξ δεκ παύεη βέβαηα κα ζοκδέεηαη
αόνηζηα με ηεκ πνμμπηηθή ηεξ γεκηθήξ απειεοζένςζεξ ηεξ
Ακαημιήξ, ε ήδε οπμηοπώδεξ όμςξ επηπεηνεμαημιμγία ημο
ζηενείηαη μνηζηηθά ηε δοκαηόηεηα εμπιμοηηζμμύ ή ακακέςζεξ
ηεξ, θη αοηό ζε ακηίζεζε με ημκ ακηηνςζηζμό, γηα ημκ μπμίμ
ανπίδεη πενίμδμξ ζηαζενήξ ακόδμο. Ο ζνίαμβμξ ηεξ αγγιηθήξ
πμιηηηθήξ ζηεκ Γιιάδα αθήκεη ζημκ ακηηνςζηζμό έκα πεδίμ
ηειείςξ ειεύζενμ, εκώ ε ζύμπηςζε ηεξ έγενζεξ βμοιγανηθμύ
δεηήμαημξ αμέζςξ μεηά ημκ Ηνημασθό δίκεη ηεκ απαναίηεηε
Βνεηακμί ζηναηηώηεξ ζηεκ Ηνημαία αθμνμή γηα ηεκ αμεηάθιεηε πιέμκ μεηαηνμπή ημο ακηηνςζηζμμύ
ζε ακηηζιαβηζμό».
Έιιε θμπεηέα, Σμ «Πνόηοπμ Βαζίιεημ» θαη ε Ιεγάιε Ζδέα
(1830-1880), Πμιύηοπμ, Αζήκα 1988, ζ. 331.
- 16. Γνςηήζεηξ
• Ση ζεμαίκεη μ όνμξ «Ακαημιηθό Δήηεμα»;
Γηαηί ε θαηάιερε ηςκ Γπηακήζςκ από ημοξ
Γάιιμοξ ημ 1797 ζεςνείηαη ε αθεηενία μηαξ
κέαξ θάζεξ ημο Ακαημιηθμύ Δεηήμαημξ;
• Κα ακαπηύλεηε ηε ζηναηεγηθή ζεμαζία ηςκ
ηεκώκ θαη κα ακαθένεηε ηηξ εονςπασθέξ
ζοκζήθεξ πμο ζοκδέμκηαη με αοηήκ.
• Πμηα οπήνλε ε ζεμαζία ηεξ οκζήθεξ ηςκ
Πανηζίςκ γηα ηε δηεζκή ζέζε ηεξ Σμονθίαξ;
• Πμηεξ μη ζοκέπεηεξ ημο Ηνημασθμύ Πμιέμμο
γηα ηεκ Γιιάδα; ομβμοιεοηείηε θαη ηα
παναζέμαηα.
εμαία από ημκ Ηνημασθό πόιεμμ.
Ακήθε ζημ Γιιεκηθό Γζειμκηηθό ώμα