Dula

“Ang mundo ay isang teatro…”
- Shakespeare

2
Free powerpoint template: www.brainybetty.com

3

Dula
Ito ay nahango sa salitang
Griyego na “drama” na
nangangahulugang gawin
o ikilos.

4

Dula
Ito ay isang pampanitikang
panggagaya sa buhay
upang maipamalas sa
tanghalan.

5

Ang dula ayon kay:

Aristotle

Ito ay isang imitasyon
o panggagagad ng
buhay.
6

Ang dula ayon kay:

Rubel

Ito ay isa sa maraming
paraan ng pagkukwento.

7

Ang dula ayon kay:

Sauco
Ito ay isang uri ng sining na may
layuning magbigay ng makabuluhang
mensahe sa manonood
sa pamamagitan ng kilos ng katawan,
dayalogo at iba pang aspekto nito.

8

Ang dula ayon kay:
Schiller at Madame De Staele

Ito ay isang uri ng akdang
may malaking bisa sa diwa
at ugali ng isang bayan.

9

Kahalagahan ng Dula:

Gaya ng ibang panitikan,
karamihan sa mga dulang
itinatanghal ay hango sa
totoong buhay.

10


Inaangkin nito ang lahat ng
katangiang umiiral sa buhay
gaya ng mga tao at mga
suliranin.

11


Inilalarawan nito ang mga
damdamin at pananaw ng mga
tao sa partikular na bahagi ng
kasaysayan ng bayan.

12

Mga Sangkap ng Dula

Simula Gitna Wakas
Kasukdulan
Kalutasan
Tauhan Tagpuan Tunggalian
Kakalasan

Sulyap sa Suliranin Saglit na Kasiglahan

13

Mga Sangkap ng Dula

Tauhan
Ang mga kumikilos at
nagbibigay buhay sa
dula.

14

Mga Sangkap ng Dula

Tagpuan
Ang panahon at pook
kung saan naganap ang
mga pangyayaring
isinasaad.

15

Mga Sangkap ng Dula

Sulyap sa Suliranin
Pagpapakilala sa problema
ng kwento. Pagsasalungatan
ng mga tauhan, o kaya’y
suliranin ng tauhan na sarili
niyang likha o gawa.

16

Mga Sangkap ng Dula

Saglit na Kasiglaan
Ito ay ang saglit na
paglayo o pagtakas ng
mga tauhan sa suliraning
nararanasan.

17

Mga Sangkap ng Dula

Tunggalian
Maaaring sa pagitan ng mga
tauhan, tauhan laban sa kanyang
paligid, at tauhan laban sa kanyang
sarili; maaaring magkaroon ng higit
sa isa o patung-patong na
tunggalian.

18

Mga Sangkap ng Dula

Kasukdulan
Sa puntong ito nasusubok ang
katatagan ng tauhan. Dito
pinakamatindi at pinakamabugso
ang damdamin o ang
pinakakasukdulan ng tunggalian.

19

Mga Sangkap ng Dula

Kakalasan
Ang unti-unting pagtukoy
sa kalutasan sa mga
suliranin at pag-ayos sa
mga tunggalian.

20

Mga Sangkap ng Dula

Kalutasan
Dito nawawaksi at
natatapos ang mga
suliranin at tunggalian
sa dula.
21

Mga Elemento ng Dula
• Iskrip o Banghay
• Gumaganap o aktor/ Karakter
• Dayalogo
• Tanghalan
• Tagadirehe o Direktor
• Manonood
• Tema

22

Iskrip o Banghay
Ito ang pinakakaluluwa ng
isang dula. Sa iskrip
nakikita ang banghay ng
isang dula.

23

Aktor o Karakter
Ang nagsisilbing tauhan
ng dula at nagsasabuhay
sa mga tauhan sa iskrip.

24

Dayalogo
Ang mga bitaw na linya ng mga
aktor na siyang sandata upang
maipakita at maipadama ang
mga emosyon.

25

Tanghalan
Ang anumang pook na
pinagpasyahang pagtanghalan
ng isang dula.

26

Tagadirehe o direktor
Siya ang nag-i-interpret sa iskrip
mula sa pagpasya sa itsura ng
tagpuan, ng damit ng mga tauhan
hanggang sa paraan ng pagganap
at pagbigkas ng mga tauhan.

27

Manonood
Saksi sa isang pagtatanghal.
Hindi maituturing na dula ang
isang binansagang pagtanghal
kung hindi ito napanood ng ibang
tao.

28

Tema
Ito ang pinakapaksa ng isang
dula.

29

Bahagi ng Dula

Yugto
Tanghal-
eksena

Tagpo

30

Bahagi ng Dula
Yugto (Act)
Kung baga sa nobela ay kabanata.
Ito ang pinakakabanatang
paghahati sa dula.

31

Bahagi ng Dula
Tanghal-eksena (Scene)
Ang bumubuo sa isang yugto. Ito ay
maaaring magbadya ng pagbabago
ng tagpuan ayon sa kung saan
gaganapin ang sususnod na
pangyayari.

32

Bahagi ng Dula
Tagpo (Frame)
Ito ay ang paglabas at pagpasok ng
kung sinong tauhang gumanap o
gaganap sa eksena.

33

Mga Uri ng Dula
• Komedya
• Trahedya
• Melodrama o “Soap Opera”
• Parsa
• Parodya
• Proberbyo

34

Mga Uri ng Dula
Komedya
Kapag masaya ang tema,
walang iyakan at magaan sa
loob, at ang bida ay laging
nagtatagumpay.

35

Mga Uri ng Dula
Trahedya
Kapag malungkot at kung
minsan pa ay nauuwi sa isang
matinding pagkabigo at
pagkamatay ng bida.

36

Mga Uri ng Dula
Melodrama o “Soap Opera”
Kapag magkahalo naman ang lungkot at
saya, at kung minsan ay eksaherado
ang eksena, sumusobra ang pananalita
at ang damdamin ay pinipiga para lalong
madala ang damdamin ng mga nang sila
ay maawa o mapaluha sa nararanasan
ng bida.

37

Mga Uri ng Dula
Parsa
Kapag puro tawanan at walng
saysay ang kwento, at ang mga
aksyoon ay puro “Slapstick” na
walang ibang ginawa kundi
magpaluan at maghampasan at
magbitiw ng mga kabalbalan.

38

Mga Uri ng Dula
Parodya
Kapag mapanudyo, ginagaya ang
kakatwang ayos, kilos, pagsasalita at
pag-uugali ng tao bilang isang anyo ng
komentaryo, pamumuna o kaya ay
pambabatikos na katawa-tawa ngunit
nakakasakit ng damdamin ng
pinauukulan.

39

Mga Uri ng Dula
Proberbyo
Kapag ang isang dula ay may
pamagat na hango sa
bukambibig na salawikain, ang
kwento ay pinaiikot dito upang
magsilbing huwaran ng tao sa
kanyang buhay.
40

Dula bilang Sining at Agham

41

Sining
May sining sapagkat ang kaisipan at
damdamin ng tao, ang mga
pangyayari sa kanyang buhay, ang
kanyang pagkilos, kaanyuan,
pagsasalita at pag-unlad – tagumpay
man o kabiguan – ay isinusulat at
itinatanghal sa malikhain, maanyo at
makulay na paraan.
42

Agham
“Ang agham ng dula ay siya namang nagtuturo
sa atin ng pagyari ng isang akdang pandulaan
o paghahanda baga ng akdang tatanghalin,
pagpili ng paksa, pagahahanda ng balangkas,
paglikha ng tauhan at pagbibigay ng buhay sa
paksang napili na umaalinsunod sa …
paglalahad, buhol o kagustuhan at kalutasan o
kakalasan.” - Julian C. Balmaceda

43

Dula sa Panahon ng mga:

•Kastila
•Hapon

44


Kastila
Mga Dulang Panrelihiyon :

• Senakulo
• Panuluyan
• Salubong
• Tibag

45

Senakulo

Ito ay tradisyonal na
pagsasadula ng mga
pangyayari hinggil sa mga
dinanas ni Hesukristo bago at
pagkaraang ipako siya sa
krus.

46

Panuluyan

Dulang itinatanghal sa
lansangan at nagpapamalas
ng paghahanap ng
pansamantalang tirahan nina
Maria at Jose doon sa
Bethlehem.

47

Salubong

Ito ay isang prusisyon na
ginaganap sa madaling-
araw ng Linggo ng
Pagkabuhay.

48

Tibag

Pagsasadula ito tungkol
sa paghahanap ni Reyna
Elena sa nawawalang
krus na pinapakuan kay
Jesus.
49

Ang Komedya o Moro-Moro

Ang banghay nito ay
natutungkol sa
paglalabanan ng mga
Kristiyano at mga “Moro” o
Muslim.

50

Ang Sarswela
Ito ay isang dulang may kantahan
at sayawan, na mayroong isa
hanggang limang kabanata, at
nagpapakita ng mga sitwasyon ng
Pilipino na may kinalaman sa
mga kwento ng pag-ibig at
kontemporaryong isyu.
51


Hapon
Dalawang uri ng dula :

• Legitimate
• Illegitimate

52

Legitimate plays

Ito ay binubuo ng mga
dulang susmusunod
sa kumbensyon ng
pagsulat at
pagtatanghal nito.
53

Illegitimate plays
Kabilang dito ang mga
stageshows.

Ang stageshow ay kombinasyon
ng mga pagpapatawa, musika,
mga sayaw at dulashows.

54

Kontribusyon sa Panitikang Pilipino

Ang dula sa ating bansa ay kasintanda ng
kasaysayan ng Pilipinas. Bahagi na ito ngating
tradision. Mga tradisyong nagbibigay ng
identidad sa mga Pilipino. Sa paglipas ngmga
taon, nagbabago ang anyo ng mga dulang
Pilipino. Ngunit iisa ang layunin ng
mgamandudula: ang aliwin ang mga
mamamayang Pilipino at higit sa lahat, bigyang
buhayang mga pangyayari sa buhay Pilipino.

55

Talasanggunian:
Arrogante, Jose A. Panitikang Filipino. 33 Acebo St., Marulas
Valenzuela, Metro Manila: 24K Printing Co, Inc.,1989
Rubin, Casanova, Gonzales, Marin, Semorlan.Panitikan sa Pilipinas.
856 Nicanor Reyes, Sr. St., Manila, Philippines: Rex Book Store,
Inc., 2001
Arrogante, Jose A. Mapanuring Pag-aaral ng Panitikang Filipino. 58
Kalayaan St., Diliman, Quezon City: National Book Store, Inc., 1991
http://iamcarlitorobin.wordpress.com/2011/10/05/ang-makulay-na-
mundo-ng-dula/
http://umpp.blogspot.com/2011/08/ang-dulang-pilipino-sa-panahon-
ng.html
http://www.scribd.com/doc/100492107/Filipino-505-Katuturan-Ng-Dula
http://www.scribd.com/doc/34412025/Dula

56

Dula

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

More from Department of Education

More from Department of Education (20)

Dula