SlideShare a Scribd company logo
1 of 203
Download to read offline
ii
Musika at Sining – Ikaapat na Baitang
Kagamitan ng Mag-aaral
Unang Edisyon 2015
ISBN: ___________
	
	 Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa
Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan
ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung
saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang
sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na
royalty bilang kondisyon.
	 Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan
ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na
ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang
kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS)
Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga
akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher)
at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Br. Armin Luistro FSC
Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD
Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD
Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD
	
Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________________
Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS)
Office Address	 :	 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex 					
			Meralco Avenue, Pasig City						
			Philippines 1600
Telefax		 : 	 (02) 634–1054 or 634–1072 			
E–mail Address : 	 imcsetd@yahoo.com
Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral
Musika
	 Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay
Consultant: Myrna T. Parakikay
Mga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. Andres
Mga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan,
Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares,
Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano
Transcriber: Arthur M. Julian
Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. Villena
Tagatala: Richilo L. Laceda
Naglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal
Sining
	 Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo
	 Consultant: Charo Defeo-Baquial
	 Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela
	 Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit;
Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval
	 Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez
	 Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid; Jason O. Villena
	 Mga Naglayout: Algievoi Omaña; Jerby S. Mariano
iii
Paunang Salita
Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda
upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan
sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na
lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng
sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at
natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan
ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining.
Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay-
laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin
at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na
magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin.
Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa
maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral
upang magkaroon ng:
•	mapanuri at replektibong pag-iisip;
•	mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span;
•	mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at
•	mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at
kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba.
Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong
upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral
ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education
Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal.
iv
Talaan ng Nilalaman
MUSIKA
Yunit 1 – Rhythm
Aralin 1: Ang mga Simbolo at Konsepto sa Musika........... 5
Aralin 2: Ang Simple Meter, Pagtuturo ng Rhythmic
Pattern at Time Signature..................................... 8
Aralin 3: Ang Rhythmic Pattern at ang
2
4 Time Signature...... 12
Aralin 4: Ang Rhythmic Pattern sa
3
4 Time Signature............ 15
Aralin 5: Ang Accent at Rhythmic Pattern sa
3
4 Time
Signature.............................................................. 19
Aralin 6: Ang Rhythmic Pattern sa
4
4 Time Signature...... 22
Aralin 7: Ang Accent sa mga Recorded Music................... 28
Aralin 8: Ang Pagtugon sa Musika Gamit ang Kumpas	..... 31
Glossary .............................................................................. 267
Appendix .............................................................................. 274
3
Yunit I
Rhythm
4
Gaya ng musika, ang mga bagay sa paligid ay mayroon ding
rhythm. Ang patak ng ulan, tunog ng orasan, paghampas ng alon
sa dalampasigan, at ang tibok ng ating puso ay ilan lamang sa
mga bagay na may rhythm.
Ang rhythm ay isa sa mga elemento ng musika na
tumutugon sa pagpapangkat-pangkat ng tunog ayon sa time
signature.
Sa yunit na ito, malilinang ang kakayahan ng mga mag-aaral
sa pagkilala ng iba’t ibang uri ng mga note at rest, kasama ang iba
pang simbolong pangmusika. Gayundin ang pagbabasa at
pagsusulat ng rhythmic pattern sa mga meter na dalawahan,
tatluhan, at apatan, gamit ang mga time signature na at na
kasabay ang galaw ng katawan tulad ng pagpalakpak, pagtapik,
pagmartsa at pagsayaw o iba pang paraan ng pag-indak o pag-
indayog ng katawan, na akma sa rhythm.
Tatalakayin din sa yunit na ito ang pamamaraan sa
pagkumpas ng mga awitin.
5
Ang mga Simbolo at Konsepto sa Musika
Bawat komposisyong musikal ay binubuo ng iba’t ibang
note at rest at ng iba pang simbolong pangmusika. Ang bawat
note ay may katumbas na rest. Sa araling ito, matututuhan ang
pakikinig, pagkilala, pagbasa, paggalaw, at pagsulat ng
rhythmic pattern gamit ang iba’t ibang note at rest.
Gawain 1
Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic pattern sa
dalawahan, tatluhan, at apatang kumpas:
2
3
4
Awitin ang “Lupang Hinirang”. Bigyang pansin ang
tamang titik at tono. Tandaan ang mga kailangan sa maayos
na pag-awit tulad ng tamang pag-upo, hindi pasigaw, at
paghinga buhat sa diaphragm sa halip na sa lalamunan.
6
Ipadyak ang beat. Ipalakpak ang rhythm. Bigkasin ang
chant.
Gawin 2
Suriin ang iskor ng awiting “Magandang Araw”. Basahin
ang titik ng awit at awitin sa pangunguna ng guro.
Kilalanin ang mga note at rest na makikita sa awit.
Pag-aralan kung paano napangkat ang mga note at rest
sa bawat measure.
7
Tandaan na ang bawat note ay may katumbas na rest.
Mga Uri ng
Note
Simbolo Bilang ng Kumpas
Mga Uri ng
Rest
Simbolo
Quarter
note
1 kumpas
Quarter
rest
Eighth note ½ kumpas Eighth rest
Half note 2 kumpas Half rest
Whole note 4 kumpas Whole rest
Ano ang kahalagahan ng mga note at rest sa musika?
Sagutin ang sumusunod.
1. Ano ang hitsura ng quarter note? Iguhit mo ang iyong
sagot.
2. Ano ang katumbas na bilang ng dalawang eighth note?
3. Anong note ang katumbas ng dalawang eighth note?
4. Ano-ano ang mga note na nasa ikatlong measure ng
awiting “Magandang Araw”?
5. Ano ang hitsura ng quarter rest? Iguhit mo ang iyong
sagot.
8
Ang Simple Meter, Pagtuturo ng Rhythmic
Pattern, at Time Signature
Ang meter ay isa sa mga elemento ng rhythm. Ito ang
pagkaka-pangkat ng mga kumpas o pulso sa musika.
Gawain 1
Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic pattern sa
dalawahang kumpas:
Pangkat A – Ipalakpak ang beat.
Pangkat B – Ipalakpak ang rhythmic pattern.
9
Gawain 2
Pangkatang gawain:
Gamit ang mga flashcard ng note at rest, bubuo ang
bawat pangkat ng rhythmic pattern sa dalawahang kumpas.
Ipalakpak ang mga nagawang rhythmic pattern.
Gawain 3
Pag-aralan at suriin ang awiting “Tayo Na!”
- Ano-anong uri ng note at rest ang ginamit sa awitin?
- Ano ang meter ng awitin?
- Ilan ang bilang ng kumpas sa bawat measure?
- Paano nabuo ang rhythmic pattern sa bawat measure?
- Ano ang inilagay/ginamit upang mapangkat ang mga
tunog?
- Awitin muli ang “Tayo Na!” habang ipinapalakpak ang
beat ng awit.
10
Gawain 4
Gamit ang barline, pangkatin ang mga note at rest ayon
sa time signature.
Ang isang measure ay nabubuo sa pamamagitan ng
pagsasama-sama ng mga note at rest at ginagamitan ng barline
upang makabuo ng pangkat ayon sa nakasaad na time
signature.
Ano ang mangyayari kung may sinusunod tayong mga
patakaran sa pagsasaayos ng mga bagay-bagay?
Tukuyin at isulat ang limang karaniwang rhythmic
pattern na matatagpuan o ginamit sa awiting “Tayo Na!”.
1.
2.
3.
11
4.
5.
Takdang-aralin
Pag-aralan ang awit na “Umayka Ti Eskuela.” Lagyan ng
kaukulang bilang ng kumpas ang bawat note at rest ng awitin.
UMAYKA TI ESKUELA
Umayka ti eskuela, tapno lumaing ka,
Adu ti masursuro, maestro ti pangulo.
Tungpalem ti ‘bagana paginbagan ida,
Taragsak da nanang mo,
ken ni pay tatang mo.
COME TO SCHOOL
Come to school so you’ll be wise
Many things you will learn
The teacher is the head
Do what she says, it is for your own good
It is your mother’s joy and your father’s
too.
12
Ang Rhythmic Pattern at ang Time Signature
Ang ay may time signature na dalawahan ang bilang ng
kumpas. Ito ay karaniwang iniuugnay sa kilos o galaw na pang
martsa. Ang bilang nito ay 1-2│1-2│1-2│. Napapangkat ang
mga bilang na ito sa pamamagitan ng paglalagay ng barline.
Gawain 1
Echo clapping: Ipalakpak ang sumusunod.
1) 4)
2)
3)
Awitin ang “Umayka Ti Eskuela”.
Hatiin ang rhythm nito ayon sa time signature.
13
Gawain 2
Awitin nang sabay-sabay ang “Baby Seeds”.
- Ilang measure mayroon ang awit?
- Ano-anong mga simbolo ng musika ang nasa loob ng
mga measure?
- Tukuyin ang mga note at rest na ginamit sa awitin.
- Paano nabuo ang mga measure?
- Ano ang time signature ng “Baby Seeds”?
- Ilang bilang mayroon ang bawat measure?
Gawain 3
Mula sa awit na “Baby Seeds”, lagyan ng naaangkop na
salita ang bawat rhythmic pattern.
1. ______
2. ______
3. ______
4. ______
14
Gawain 4
Muling awitin ang “Baby Seeds”. Sabayan ng pagtapik/
pagpalakpak ng rhythmic pattern ng awitin.
Ang rhythmic pattern ay ang pinagsama-samang note at
rest na naaayon sa isang nakatakdang time signature.
Ano-ano ang mga gawain na higit na nakatulong sa pag-
unawa sa aralin?
Pangkatin ang mga note ayon sa time signature at batay
sa tamang bigkas ng mga salita. Gumamit ng barline.
15
Ang Rhythmic Pattern sa Time Signature
Ang rhythmic pattern sa time signature na ay
pagpapangkat ng mga tunog sa tatluhan. Ito ay karaniwang
sinasabayan ng sayaw na balse o waltz, at may bilang na 1, 2,
3.
Gawain 1
Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic pattern.
1) 4)
2) 5)
3)
Awitin ang awit tungkol sa mga note habang ipinakikita
ang pagbuo ng iba’t ibang note sa pisara.
(Tono: “This is the Way I Brush My Teeth”)
We have here a hollow head, a hollow head, a hollow head.
We have here a hollow head and we call it a whole note.
16
Then we put a stem on it, a stem on it, a stem on it.
Then we put a stem on it and we call it a half note.
Then we put a shade on it, a shade on it, a shade on it.
Then we put a shade on it and we call it a quarter note.
Then we put a flag on it, a flag on it, a flag on it.
Then we put a flag on it and we call it an eight note.
Gawain 2
Pakinggan ang isang recording ng isang waltz tulad ng
“Waltz of the Blue Danube” at maaaring sumayaw o
magkumpas ang mga bata habang nakikinig.
Gawain 3
Awitin at suriin ang musical score ng “Batang Magalang”.
- Ano-anong uri ng note at rest ang makikita sa awit?
- May kakaiba ka bang napansin sa pagkakaayos o
pagkakasulat ng awitin? Saan nakita ang measure na ito?
- Ano ang time signature ng awitin? Ilan ang bilang sa
bawat measure?
17
Tukuyin ang bilang ng kumpas ng bawat note.
Gawin nang sabay ng bawat pangkat.
Pangkat 1: Ipalakpak at suriin ang rhythmic pattern ng
unang apat na measure ng awitin.
Pangkat 2: Itapik ang beat ng awitin.
Gawain 4
Awitin ang “Will You Dance With Me?” at sabayan ng
nababagay na dance step.
Gawain 5
Iguhit ang akmang note sa bawat patlang upang mabuo
ang mga rhythmic pattern sa time signature.
1.
2.
3.
4.
5.
T. Martinez Mel Santos
18
Ang rhythmic pattern ay ang pinagsama-samang mga
note at rest na binuo ayon sa nakasaad na time signature.
Sa pag-awit ng “Batang Magalang”, ano ang inyong
naramdaman? Bakit?
Anong uri ng sayaw ang maaaring gawin kasabay ng
awitin na may meter?
Isulat ang angkop na rhythmic pattern batay sa lyrics ng
awitin.
Ba- hay ku -bo ka- hit mun- ti
19
Ang Accent at Rhythmic Pattern sa Time Signature
Upang makasunod sa daloy ng rhythm o ritmo ng isang
musika, kinakailangang matukoy ang unang kumpas ng beat
nito. Ang diin o accent ay karaniwang inilalagay sa unang
kumpas upang maging malinaw na makasunod sa daloy ng
awitin o tugtugin.
Bersiyong Bicol Bersiyong Ingles
Kon dili sin abaniko If hand fan is not with me
Tapus na ining buhay ko My life will be miserable
Lawas ko, ay,ay! My body! Oh! My body
Madedesmayo Fainting will happen,
Kun dili sin abaniko If hand fan is not with me
20
Gawain 1
Awitin ang “An Sakong Abaniko”.
Suriin ang rhythmic pattern ng “An Sakong Abaniko”.
Ipalakpak ang rhythm ng awitin.
Ano ang naramdaman mo habang isinasayaw ang balse,
umaawit at ipinapalakpak ang rhythm ng awit?
Ano ang time signature ng awit?
Ano ang kilos na maaaring gawin habang inaawit ito?
Gawain 2
Lagyan ng panandang diin (>) ang unang kumpas ng
bawat measure ng awit na “An Sakong Abaniko”.
Gawain 3
Awiting muli ang “An Sakong Abaniko.” Lagyan ng
accent ang bahaging binigyang diin sa awit. Gawin ito sa
sagutang papel. Awitin ito ayon sa pagkakalagay ng accent.
Gawain 4
Sumayaw habang inaawit ang “An Sakong Abaniko.”
Bigyang-pansin ang bahaging may accent.
Sa pangkaraniwang kumpas, ang unang note o kumpas
ng bawat measure ay binibigyan ng accent (>) o diin.
Ang accent sa unang kumpas ng rhythmic pattern sa ay
nagbibigay ng mas maayos na pagsaliw sa mga sayaw na balse.
Tulad sa musika, mahalaga ang makasunod sa daloy o
ritmo ng nangyayari sa buhay ang isang mag-aaral na tulad
21
mo. Kung tahimik ang klase dahil nag-aaral ang mga kamag-
aral mo, dapat na tahimik ka rin. Magbigay ka nga ng iba pang
halimbawa kung kailan ka dapat makasunod sa daloy ng
nangyayari sa iyong paligid.
Pagmasdan ang musical score ng “Ang Huni ng Ibong
Pipit”. Lagyan ng accent ang bahagi ng awit na nararapat na
may diin.
R. Tecson L. Villanueva
22
Ang Rhythmic Pattern sa Time Signature
Sa time signature na , may apat na bilang ang bawat
measure.
Gawain 1
Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic pattern.
Bigkasin ang mga rhythmic syllable.
23
Ating balik-aralan ang pagkumpas ng apat, gamit ang
kaliwa at kanang kamay. Pakinggan ang “Pop Goes the
Weasel” at sabayan ang kumpas nito.
Awitin ang “Ang Huni ng Ibong Pipit” (tingnan sa Aralin).
Bigyang pansin ang tamang lugar ng accent. Lapatan ng
angkop na galaw ang awitin.
Gawain 2
Bigkasin ang lyrics ng awiting “We’re on the Upward
Trail” ayon sa tamang rhythm. Awitin din ito.
Pagkatapos, sagutin ang mga tanong tungkol dito.
24
- Ano-anong uri ng mga note ang makikita sa awit?
- May bagong note ka bang nakita? Ano ito?
- Ilan ang bilang ng isang whole note?
Gawain 3
Ipalakpak ang rhythmic pattern ng awitin.
Ano ang time signature ng awitin?
Ilan ang bilang sa bawat measure?
Bigkasin ang rhythmic syllable ng una at pangalawang
linya ng awit.
Itapik/Ipalakpak ang pangatlo at pang-apat na linya.
Gawain 4
a. Awiting muli ang “We’re on the Upward Trail”.
Lapatan ng galaw ng katawan ang bawat note.
- takbo - lakad
- slide - talon
25
b. Tukuyin/Hanapin ang mga kaparehong measure o mga
measure ng sumusunod na rhythmic pattern sa awiting
“We’re on the Upward Trail”.
1)
2)
3)
4)
Gawain 5
Kilalanin ang mga note at rest na makikita sa awit na
“Inday Kalachuchi”.
26
Visayan Version English Translation
Inday Kalachuchi Inday Kalachuchi
may langgam tamsi, there’s a sunbird,
Iyang balhibo and it has feathers
pula ug berde, bright red and green,
Ayaw’g hingkalimti, Don’t you ever forget,
Ang baryo dinhi, Here in the barrio,
Daghang dalaga, Are many maidens,
daghang dalaga, many maidens
Ako ay gwapa But I’m the prettiest
Ang rhythmic pattern na may time signature na ay may
kaukulang mga note at rest na pinagsasama-sama upang
makabuo ng apat na bilang.
Bakit mahalaga ang kaalaman sa iba’t ibang note, rest, at
time signature?
27
Isulat sa patlang ang note o rest na bubuo sa measure ng
time signature na
(note) 1.
(rest) 2.
(note) 3.
(note) 4.
(rest) 5.
28
Ang Accent sa mga Recorded Music
Ang rhythm at tiyempo ng mga awitin at tugtugin ay
madaling natutukoy sa pamamagitan ng accent na naririnig at
nararamdaman sa unang kumpas nito.
Gawain 1
Pakikinig: Pakinggan ang “Pop! Goes the Weasel”.
Sa anong salita maririnig ang accent?
Ipakita ang tsart ng awiting “Ano-ano.” Awitin ito.
Ano ang time signature ng awitin?
Tungkol saan ang awit?
Awitin ang “Ano-ano” na sinasabayan ng paglalakad.
29
Tukuyin ang mga lugar sa awitin na nabigyan ng mas
malakas na bigkas o pag-awit bunga ng paglalakad.
Awitin nang sabay-sabay ang “Ano-ano” at bigyang
pansin ang mga accent.
Gawain 2
Gumawa ng rhythmic pattern na angkop sa mga time
signature na makikita sa ibaba. Gamitin ang sumusunod
na uri ng note at rest.
Gawain 3
Awitin ang “Ano-ano”. Lagyan ng akmang galaw ayon sa
time signature na at sa titik ng awitin.
Ang diin ay karaniwang makikita sa unahang bahagi ng
measure o sa unang kumpas/beat ng isang measure.
30
Ang maayos na pakikinig ay nagdudulot ng malawak na
pag-unawa. Paano ito naipakikita sa loob ng silid-aralan?
Itapik ang sumusunod na mga rhythmic pattern sa Hanay
A. Piliin sa Hanay B ang awitin na ginamitan ng naturang
rhythmic pattern.
An Sakong Abaniko
31
Ang Pagtugon sa Musika Gamit ang Kumpas
Sa bawat araw na may pasok sa paaralan, umaawit ng
“Lupang Hinirang” ang mga mag-aaral habang nakatingin sa
itinataas na watawat. Inaawit naman ang “Pilipinas Kong
Mahal” tuwing ibinababa ito.
Madalas na may isang lider na nangunguna sa pag-awit
nito habang siya ay kumukumpas.
Nagkaroon na ba kayo ng pagkakataong kumumpas ng
alinman sa dalawang awit na ito?
Pakinggang mabuti ang awiting “Lupang Hinirang”.
Tingnan sa tsart ng awitin kung ang lyrics nito ay pareho
sa binibigkas mo tuwing aawit ka nito. Pansinin ang mga
pagkakaiba at isulat ito sa kuwaderno.
Batay sa napakinggan, ano ang pamagat ng ating
Pambansang Awit?
Nasa anong palakumpasan ang “Lupang Hinirang”?
Sa anong kumpas nagsisimula ang “Lupang Hinirang”?
32
Narito ang mga paalaala kung paano ang pagkumpas ng
“Lupang Hinirang”.
 Tumayo ng tuwid at tumingin sa mga gagabayan ng
iyong pagkumpas.
 Itaas ang braso at ang mga kamay na katapat at
kasintaas ng dibdib.
 Kailangang maramdaman at makita ang unang
bagsak ng beat sa bawat measure.
 Kung nais mong maging malakas ang pag-awit,
lakihan ng bahagya ang kumpas. Samantala, liitan
lamang ang kumpas kung nais mong hinaan ng mga
umaawit ang kanilang boses sa pag-awit.
 Ibukas ang mga palad upang maging malakas at
may diin din ang gagawing pag-awit at itaob ang
mga ito para hinaan ang pag-awit.
 Bigyang kahulugan ang bawat galaw ng kamay sa
pagkumpas, ngunit hindi dapat nagdidikit sa gitna
ang mga kamay.
Sabayan ng kumpas ang recorded music ng “Lupang
Hinirang.” Gayahin ang larawang nasa ibaba.
33
Isagawa rin ang pagkumpas sa “Pilipinas Kong Mahal”
habang sinasabayan ang recorded music.
Tingnan ang nasa larawan sa ibaba at ikumpas ang
“Pilipinas Kong Mahal” sa palakumpasang .
Simulan ito sa pataas na kumpas o sa ikatlong bilang.
Ang pagkumpas ay isang paraan ng pagtugon sa metric
pulse ng awit o tugtuging napakikinggan. Isa itong uri ng
komunikasyon na kailangang maunawaan ng umaawit o ng
tumutugtog.
34
Ang pagkumpas ay isang uri ng komunikasyon sa pagitan
ng mang-aawit o manunugtog at ng tagakumpas. Hindi lamang
sa musika ginagamit ang pagkumpas upang makipag-usap.
Anong mga kumpas pa ang ginagamit mong paraan ng
pakikipag-usap?
Paano ito nakatutulong sa malinaw na pag-unawa sa nais
mong sabihin?
Tayahin ang sarili. Gawin ito sa kuwaderno.
Kasanayan Napakahusay Mahusay
Di-
gaanong
Mahusay
Nanganga-
ilangan ng
Tulong
1. Nakakumpas ako
nang tama sa
rhythm
2. Naunawaan ng
mga umaawit ang
kahulugan ng
aking pagkumpas
3. Nakasunod ako sa
pamantayan ng
pagkumpas
4. Tama ang
posisyon ng aking
katawan at
kamay habang
kumukumpas
5. Naging maganda
ang pag-
awit/pagtugtog
dahil sa aking
pagkumpas
267
GLOSSARY
MUSIKA
2-Part Vocal bimubuo ng dalawang bahagi ng himig; maaaring
soprano at alto part o kaya naman ay soprano at
tenor
Acappela pag-awit na boses lamang ang naririnig, walang
kasamang instrumentong pansaliw
Accent (<) ay sagisag na nagbibigay ng diin sa isang nota o
sa unang kumpas ng bawat measure
Antecedent
Phrase
nagsisilbing panimulang parirala ng isang musical
phrase
Bajo de Arco itinuturing na pinakamalaking instrumentong may
kwerdas at nagbibigay ng mababang tono
Barline guhit na patayo na ginagamit na panghati sa
bawat measure ng staff
Bassoon instrumentong hinihipan na may double reed at
may makapal na tunog
Beat ang pulso ng awit o tugtugin
Cello instrumentong may apat na kwerdas at nakatono
nang mas mababa ng isang oktaba sa viola
Chant paawit na pagsasalita na walang sukat
Clarinet instrumentong woodwind na may ihipan na isang
pirasong reed at may 24 na butas at
nakapagbibigay ng mataas na tono
Coda huling parirala na nagsisilbing panapos ng awit o
tugtugin
Consequent
Phrase
nagsisilbing pangwakas na parirala bilang
katapusan ng isang musical phrase
Descant isang melodiyang inaawit sa itaas ng melody
bilang karagdagang himig na sumusuporta sa
pangunahing himig
Di-magkatulad
na musical
phrase
binubuo ng magkaibang pariralang panritmo at
panghimig
268
Diwdiw-as instrumentong etnikong hinihipan na yari sa lima o
higit pang pinagsama-samang maninipis na
kawayan
Dynamics elemento ng musika na tumutukoy sa paglakas o
paghina ng pag-awit o pagtugtog
Flute instrumentong woodwind na walang reed at
pinatutunog sa pamamagitan ng pag-ihip sa butas
na nasa gawing dulo ng katawan nito
Forte (f) malakas na pag-awit o pagtugtog
French Horn instrumentong hinihipan na yari sa inikot na
tubong labindalawang talampakan ang haba at
nababago ang tono sa pamamagitan ng mga
piston at valve
G Clef simbolo na nakalagay sa unahan ng musical staff
na nagtatakda ng tono ng mga note sa staff
Harmonic
Interval
tumutukoy sa agwat ng dalawa o higit pang
magkakaugnay na note na inaawit o tinutugtog
nang sabay
Harmonic
Third Interval
binubuo ng dalawang magkaugnay na note na
may pagitang dalawang whole step o apat na 1/2
step
Harmony ang kaaya-ayang tunog na nalilikha ng maayos na
pagsasama-sama ng mga tono sa isang akorde
Instrumental
Music
musikang galing sa mga musical instrument
Interval ang pagitan ng dalawang tono
Kalaleng o
Tongali
instrumentong etniko na yari sa mahabang
kawayan na makitid ang loob, at tumutugtog ng
iba’t ibang mga harmonic sa pamamagitan ng
overblowing
Kodaly Hand
Sign
isang paraan ng pagbabasa ng mga note gamit
ang iba’t ibang senyas kamay
Largo tempo na mas mabagal sa andante
Ledger Line dagdag guhit na makikita sa itaas o ibaba ng staff
269
Measure binubuo ng mga nota at pahinga na napapaloob
sa dalawang barline at may tamang bilang ng
kumpas na naaayon sa nakasaad na meter
Melodic
Ostinato
isang maikling melodic pattern na paulit-ulit na
tinutugtog o inaawit kasabay ng pangunahing
melodiya
Melodic
Phrase
pariralang panghimig na nagtataglay ng himig na
hinango sa alinmang bahagi ng awit. Ito ay ang
pagkasunod-sunod ng mga note na siyang
bumubuo sa isang magandang linya o melody
Meter pantay-pantay na sukat ng rhythm na
ipinamamalas sa kumpas o beat
Musical
Phrase
ito ay mga musical sentence na nagpapahiwatig o
nagsasaad ng isang buong kaisipan
Musical Staff binubuo ng limang linya at apat na puwang na
pinagsusulatan ng mga note, rest, at mga
panandang pang-musika (musical symbol)
Oboe instrumentong woodwind na may ihipang yari sa
dalawang pirasong reed na pinagtaklob at may
maliit na pagitan
Octave pagitan o interval ng tono mula sa lower do
hanggang sa higher do
Ostinato isang rhythmic o melodic pattern na paulit-ulit na
tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin
Palendag isang plawtang yari sa kawayan ng mga taga
Maguindanao na ginagamit nila tuwing sila ay
may pagtitipon
Piano (p) mahinang pag-awit o pagtugtog
Pitch Name pangalang pantono sa musika (A,B,C,D,E,F,G)
Presto musical symbol na nagpapahiwatig na ang
komposisyon o bahagi ng komposisyon ay aawitin
o tutugtugin nang mabilis na mabilis
Prime una o isa
Range lawak ng tunog na maaaring maabot o magawa
ng boses o musical instrument
270
Reed isang maliit at manipis na bagay na ikinakabit sa
ihipan ng instrumentong woodwind
Rhythmic
Ostinato
rhythmic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at
ginagamit na pansaliw sa awitin
Rhythmic
Pattern
ay ang pinagsama-samang mga note at rest na
binuo ayon sa nakasaad na time signature
Rote Method isang paraan ng pagtuturo ng awit na
pagagad/paggaya
Saggeypo instrumentong etniko na yari sa kawayan at
kahalintulad ng panpipes
Score ang piyesa ng awit o tugtugin
Staff binubuo ng limang guhit at apat na puwang kung
saan isinusulat ang music notation
Tempo ang bilis o bagal ng musika o awitin
Texture elemento ng musika na tumutukoy sa kapal o
nipis ng tunog
Timbre ang uri o kalidad ng tunog
Tonal Tono
Trombone instrumentong brass na nakapagpapatunog ng
iba’t ibang tono sa pamamagitan ng pag-urong-
sulong ng slide nito
Trumpet instrumentong brass na may pinakamataas na
tono. Ito ay may mga valve at piston na ginagamit
sa pagbabago ng tono
Tuba pinakamalaki at may pinakamababang tono sa
instrumentong brass
Viola may apat na kuwerdas na nakatono sa C, G, D, at
A. Ito ay may mas malaking katawan at mas
makapal na tunog kaysa violin. Ito ay itinuturing
na alto ng string family
Violin may apat na kuwerdas na nakatono sa G, D, A, at
E. Ito ay may mataas at matinis na tunog. Ito ang
soprano ng string family
271
Vocal musikang mula sa pag-awit gamit ang boses
Waltz isang musika o tugtugin na nasa tatluhang meter
o kumpas na may malakas na accent o diin sa
unang beat
274
APPENDIX
Musika
Mga Awit
Ako Mananggete
An Sakong Abaniko
Ang Alibangbang
Ang Huni ng Ibong Pipit
Ano-Ano
Atin Cu Pung Singsing
Baby Seeds
Bahay Kubo
Bandang Musika
Batang Magalang
Batang Masipag
Chua-ay
Clean Up Week Song
Do a Little Thing
Early to Bed
Gising Na
Hear the Rain
Huli Ka!
Ili-ili Tulog Anay
Inday Kalachuchi
Kalesa
Little Band
Liza Jane
Lupang Hinirang
Magandang Araw
Magtanim ay ‘Di Biro
Manang Biday
Masaya Kung Sama-sama
Ode to Joy
Oh, Come Play a Merry Tune
Oh, Who Can Play
275
Ohoy Alibangbang
Pamulinawen
Paruparong Bukid
Pentik Manok
Pilipinas Kong Mahal
Pilipinas Kong Mahal
Rain,Rain Go Away
Reach for the Sky
Run And Walk
Salidommay
She’ll be Coming Round the Mountain
Song and Dance
Tayo Na!
Tayo’y Magpasalamat
Tayo’y Magsaya
Tayo’y Umawit ng ABC
Tiririt ng Maya
Ugoy ng Duyan
Umawit at Sumayaw
Umayka Ti Eskuela
We’re on the Upward Trail
Will You Dance With Me?
Mga Awit sa Pakikinig
Ading
Are You Sleeping Lazy Juan?
Bahay Kubo
Blue Danube Waltz
Hallelujah Chorus
Happy Birthday
It Came Upon the Midnight Clear
Mindanao Sketches
My Heart Will Go on
Philippine Tongatong
Pop Goes the Weasel
Row, Row, Row Your Boat
Somewhere Over the Rainbow
Star Wars- Opening Theme
Tayo’y Umawit
276
Bibliography
Musika
Antukin: Philippine folk songs and lullabies;
Selected by Felicidad A. Prudente,Tahanan Books for Young
Readers, 1998
Dazzle 4, Innovative Educational Materials Inc
Halina’t Umawit 4, Manwal ng Guro, Emelita C. Valdecantos,
Copyright St. Mary’s Publishing Corp.
Halina’t Umawit, Manwal ng Guro, Susana E. Samonte p. 42
J. C Palabay Interprises
Halina’t Umawit 4 J.C. Palabay Enterprises, Inc.
Halina’t Umawit 5, J. C. Palabay Enterprises, Inc
Ilonggo Folk Songs (Book 1) by Prof. Romulo J. Pangan
Immortal Philippine Native Songs, Carmelita V. Jose
Introduction to the Kodaly Method (leaflet), 2002, Daisy Marasigan
Leaflet, 2000, Gloria C. Quinto
Lower Primary, p. 194 C. Llamas Phoenix Publishing House,
Cultural Arts Series
Music, Art and Physical Education 4, Saint Bernadette Publications,
Inc.
Musika, Sining, at Edukasyong Pangkatawan 4
Music Time (Upper Primary), Felipe Padilla, Leon and Luz Padilla p.
52, 1963
by MJ Enriquez, Philippine Book Company
Musical Wonders 3, p. 205, Phoenix Publishing House, Cultural Arts
Series
Musical Wonders Worktext and Teachers Guide
277
Philippine Folk Literature Series Volume VII The Folk Songs
Compiled and edited by Damiana L. Eugenio
Sanayang Aklat sa Musika 4
Chita C. Erice at Victorina A. Mariano
Sanayang Aklat Sa Musika 5, 2006, 2009, Chita E. Mendoza and
Victorina Mariano
Sparkles 3, Music, Arts & Physical Education, Rex Book Store, Inc.
Internet:
Ang Mahal na Pasyon ni Hesukristo
https://www.youtube.com/watch?v=Ku0pYNczuk8
Balitaw-Visayan song
https://www.youtube.com/watch?v=LI4wjCzQ4fY
Benjamin Britten: String Quartet No.1 in D major - Professor Roger
Parker and the Badke Quartet
https://www.youtube.com/watch?v=ytMKODHsTtM
Celso Espejo Rondalla
Czardas - https://www.youtube.com/watch?v=9pHgH6zYe1E
Chu-ay Sta. Teresita Parish Chorale
https://www.youtube.com/watch?v=YLvHhFxuTMw
Cordillera hymn-nose flute
https://www.youtube.com/watch?v=lOBOg4NP6qI
Cordillera Musical Bamboo Instruments 2
https://www.youtube.com/watch?v=_uCP8z6iYuI
Dabakan Solo
https://www.youtube.com/watch?v=Cx8vbPO2UW0
Davao Christian High School Orchestra's "Frozen" Medley
https://www.youtube.com/watch?v=W_7PAGVCvt8
Gangsa
https://www.youtube.com/watch?v=eTaAH9PjP2k
Gaubert -- Medailles Antiques -- Flute, Violin, Piano Trio
https://www.youtube.com/watch?v=r29WR4uOf9k
278
Hudhud (Ifugao)
https://www.youtube.com/watch?v=sRu0F_LGP9I
Kalesa (by Ernani Cuenco)
https://www.youtube.com/watch?v=J9jTQHxfV5s
Kalinga's Musical Instrument
https://www.youtube.com/watch?v=oRel5kNIUW8
Kalutang Playing Preservation - Gasan, Marinduque
https://www.youtube.com/watch?v=K9tGzON0lXw
Kids singing Happy Birthday
https://www.youtube.com/watch?v=_obDFEUzFk0
Kolitong
https://www.youtube.com/watch?v=-CeovlZFK2Y
Kudyapi Master Samaon Sulaiman
https://www.youtube.com/watch?v=2OGHt50WhcI
Leroy Anderson - The Syncopated Clock
https://www.youtube.com/watch?v=CrpdQngwk2g
Les Miserables Medley by the Philippine Philharmonic Orchestra
https://www.youtube.com/watch?v=6_q-htASyCU
Loboc Children's Choir The Prayer
https://www.youtube.com/watch?v=6j4CpzF8yXM
Mabuhay Singers 50th Golden Anniversary Concert-Nagkalituhan
Duet by Raye Lucero and Peping de Leon
https://www.youtube.com/watch?v=elja1f9wjM0
Mindanao Kulintang Ensemble
https://www.youtube.com/watch?v=U1Zgb8_8RAs
Mindanao Sketches by Antonino Buenaventura
http://www.youtube.com/watch?v=jULj2mK3jbA
Pop! Goes the Weasel
www.youtube.com/watch?v=fv4kp4ZnSuE
Ode to Joy by Beethoven
http://www.youtube.com/watch?v=Wod-MudLNPA
279
Ode to Joy - Piano sheet music
https://www.youtube.com/watch?v=zFw0cmcihxU
Odiyat Kambayok by Erlynda
https://www.youtube.com/watch?v=kveJePTJg-k
Paldong - Julia Yabes
https://www.youtube.com/watch?v=okyIy_3aCkI
Paldong Lip-Valley Flute
https://www.youtube.com/watch?v=WaATBErVUIU
Percussion Family
https://www.youtube.com/watch?v=Dbve0x8lgnE
Percussion Instruments
https://www.youtube.com/watch?v=GnPuHPte6lc
Philippine Bamboo Orchestra in Beijing
https://www.youtube.com/watch?v=Rqk7X5sYiVQ
Philippine Marching Bands
https://www.youtube.com/watch?v=Q2_q6ir4i84
Philippine Music, traditional Instruments – tboli tribe(Lemuhen)
https://www.youtube.com/watch?v=wjVD-cKu0Fg
Philippine Philharmonic Orchestra - Frozen Medley
https://www.youtube.com/watch?v=5zc7uC4Oa4s
Philippine Symphonic Medley PNU Rondalla -
https://www.youtube.com/watch?v=IE0dqrlCXiE
PMA Marching Band
https://www.youtube.com/watch?v=QoXjxLlm2eI
"Prayer of St. Francis" sung by the Philippine Madrigal
Singershttps://www.youtube.com/watch?v=6Aboc4uATPE
P.Tchaikovsky. Serenade for Strings.
https://www.youtube.com/watch?v=PAeXRJtxbrQ
Samaon Sulaiman 2
https://www.youtube.com/watch?v=Pv3uMaZCHs4
Sarah Geronimo solo
https://www.youtube.com/watch?v=xaTGuKWZMeE
280
Street Parade at Tagaytay City,
Philippinehttps://www.youtube.com/watch?v=AKeTDPFAIOY
Surprise Symphony Second Movement by Franz JosephHaydn
http://www.youtube.com/watch?v=WZNIFN4x_U8
The Brass Family
https://www.youtube.com/watch?v=IWxUqwWPQzY
The Darangen Epic of the Maranao People of Lake Lanao
https://www.youtube.com/watch?v=4VzzhNkbjgg
The Kumbing - Filipino Bambo Jews (Jaw) Harp
https://www.youtube.com/watch?v=Swd3yCFAgPA&index=3&list=PL
WdxXfBGImBxZGgyKtckAyDsrGhtbW_oG
The String Family - A Digital Story
https://www.youtube.com/watch?v=I6343CdYVB0
Woodwind instruments
https://www.youtube.com/watch?v=7OjqeyOvC1c
Vivaldi Spring The Four Seasons
https://www.youtube.com/watch?v=aFHPRi0ZeXE
Yo-Yo Ma The Swan Saint-Saens
https://www.youtube.com/watch?v=zNbXuFBjncw
ii
Musika at Sining – Ikaapat na Baitang
Kagamitan ng Mag-aaral
Unang Edisyon 2015
ISBN: ___________
	
	 Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa
Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan
ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung
saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang
sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na
royalty bilang kondisyon.
	 Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan
ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na
ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang
kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS)
Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga
akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher)
at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Br. Armin Luistro FSC
Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD
Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD
Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD
	
Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________________
Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS)
Office Address	 :	 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex 					
			Meralco Avenue, Pasig City						
			Philippines 1600
Telefax		 : 	 (02) 634–1054 or 634–1072 			
E–mail Address : 	 imcsetd@yahoo.com
Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral
Musika
	 Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay
Consultant: Myrna T. Parakikay
Mga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. Andres
Mga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan,
Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares,
Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano
Transcriber: Arthur M. Julian
Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. Villena
Tagatala: Richilo L. Laceda
Naglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal
Sining
	 Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo
	 Consultant: Charo Defeo-Baquial
	 Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela
	 Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit;
Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval
	 Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez
	 Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid; Jason O. Villena
	 Mga Naglayout: Algievoi Omaña; Jerby S. Mariano
iii
Paunang Salita
Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda
upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan
sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na
lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng
sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at
natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan
ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining.
Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay-
laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin
at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na
magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin.
Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa
maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral
upang magkaroon ng:
•	mapanuri at replektibong pag-iisip;
•	mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span;
•	mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at
•	mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at
kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba.
Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong
upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral
ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education
Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal.
iv
Talaan ng Nilalaman
MUSIKA	
Yunit 2 – Melody
Aralin 1: Ang Daloy ng Melody............................................ 37
Aralin 2: Ang mga Pitch Name........................................... 42
Aralin 3: Ang G Clef............................................................ 45
Aralin 4: Ang mga Pitch Name sa Ledger Line................... 49
Aralin 5: Ang Tunog na Pinakamataas at
Pinakamababa...................................................... 53
Aralin 6: Ang Pagitan ng mga Tono.................................... 57
Aralin 7: Ang Likhang Melody.............................................. 61
35
Yunit 2
Melody
36
Ang melody ay elemento ng musika na nagsasaad ng kaaya-ayang
pagkakasunod-sunod ng mga note na bumubuo ng mahalagang bahagi ng
isang awit o tugtugin.
Ang mga rhythmic pattern na natutunan sa Unang Yunit ay nilapatan
ng iba’t ibang direksiyon ng himig na maaaring pataas, pababa, pataas na
palaktaw, pababa na palaktaw, o inuulit ang daloy.
Matututunan din sa araling ito na ang melody ay nagpapahiwatig ng
mga damdaming napapaloob sa isang awit o tugtugin. Maaari ring makilala
ang katauhan o ano mang nais ipahatid ng isang kompositor ayon sa uri ng
melody na naririnig batay sa kinalabasan ng mga notang nabuo sa isang
likhang himig.
Tatalakayin din ang iba pang mga katawagang pangmusika gayundin
ang iba’t ibang simbolong musikal, tulad ng G clef, pitch name, ledger line,
interval, range, at marami pang iba na lalong makatutulong upang maging
kasiya-siya ang pag-aaral ng musika.
37
Ang Daloy ng Melody
Ang isang melody ay bunga ng pagdaloy ng tono na
maaaring tumataas o bumababa. Ito ay nalilikha gamit ang
iba’t ibang daloy ng mga note na nagbibigay ng magandang
tunog. Sa araling ito ay matutunghayan ang iba’t ibang daloy
ng melody na bumubuo sa isang magandang musika.
Gawain 1
Pakinggang mabuti ang awit.
38
Awitin ito nang sabay-sabay.
Awitin naman nang pangkatan. Sundin ang bilang ng
measure para sa pag-awit ng bawat pangkat.
Pangkat – I – measure 1 at 9
Pangkat – II – measure 2 at 10
Pangkat – III – measure 3, 4 at 11, 12
Pangkat – IV – measure 6, 7, 8 at 13, 14, 15, 16
Awitin ang mga so-fa syllable ng awit habang sinusundan
ang daloy ng mga note.
Gawain 2
Tukuyin ang daloy ng melody sa bawat measure ng awit
na “Song and Dance”. Sabihin kung ito ay pataas o pababang
pahakbang, pataas o pababang palaktaw, o kaya nama’y
inuulit. Pagkatapos ay awitin ang mga ito upang higit na
marinig at madama ang daloy ng melody.
39
Gawain 3
Pakinggan ang mga melodic phrase na may iba’t ibang
daloy sa awiting iparirinig ng guro. Tukuyin kung ang narinig
na himig ay pataas o pababang pahakbang, pataas o pababang
palaktaw, o kaya nama’y inuulit.
Ang iba’t ibang daloy ng melody ay pataas at pababang
pahakbang, pataas at pababang palaktaw, o kaya nama’y
pantay o inuulit.
40
Sa anong daloy ng melodiya mo maihahambing ang iyong
natutuhan sa ating aralin? Pataas ba o pababa o di kaya ay
nananatili ka ba sa dati mong gawi?
Magpangkat sa lima ang buong klase. Bawat pangkat ay
lilikha ng galaw na magpapakita ng iba’t ibang daloy ng
melody. Awitin ang “Batang Masipag” at sundan ang daloy ng
melody sa pagsasakilos nito.
41
Panuto: Sukatin ang sariling kakayahan ayon sa ginawang
pangkatang gawain. Lagyan ng tsek ( √ ) ang bilang na angkop
sa ginawang pagganap.
Pamantayan
Di-
gaanong
Mahusay
1
Mahusay
2
Napakahusay
3
1. Nakapagpapakita ng
sigla at galak sa
pagtatanghal
2. Nakaaawit nang may
tamang tono ayon sa
mga note ng awit
3. Nakapag-uukol ng
panahon at sarili sa
pagsasanay ng
gawain
4. Naipakikita ang
pakikiisa sa gawain
5. Nakakikilos nang
naaayon sa daloy ng
musika
42
Ang mga Pitch Name
Ang melody ay isang mahalagang elemento ng musika.
Ang mga tono ng isang melody ay nakasulat sa staff na binubuo
ng limang guhit at apat na puwang. Ang note ang
kumakatawan sa bawat tono ng isang melody. Ito ay
ginagamitan ng mga titik ng Alpabeto na A, B, C, D, E, F, G.
Ang tawag sa mga ito ay pitch name.
Gawain 1
Awitin ang “Do Re Mi Song” at tukuyin ang mga titik ng
alpabetong ginamit sa awit.
Gawain 2
Awitin nang sabay-sabay ang “ Tayo’y Umawit ng ABC”.
43
Pagmasdan muli ang music notation ng “Tayo’y Umawit
ng ABC”.
Bigyang pansin ang mga guhit kung saan nakasulat ang
music notation.
Bilangin ang mga guhit at puwang ng staff.
Alam ba ninyo na ang bawat guhit at puwang sa staff ay
may katumbas na pitch name?
Ilan ang mga titik ng alpabeto na ginamit sa lunsarang
awit?
Ano-ano ang mga ito?
Isulat ang mga pitch name na natutuhan sa guhit at
puwang.
Gawain 3
Tayo nang maglaro ng Musical Word Game.
Isulat ang pitch name upang mabuo ang mga salita.
Tugtugin sa flute/recorder o xylophone pagkatapos sagutin.
44
Nakatulong ba ang ating pag-aaral ng pitch name na
bumubuo sa guhit at puwang sa G clef staff, upang lalo nating
matandaan ang mga salitang kadalasang ginagamit sa
musika? Sa inyong palagay, may mabuting dulot ba ito upang
lalong pagbutihin ang pag-aaral ng musika?
Isulat sa patlang ang mga pitch name na makikita sa
guhit at puwang ng G clef staff.
Ang mga pitch name sa guhit ay ang sumusunod:
Ang pitch name sa puwang ay ang sumusunod:
45
Ang G clef
Ang clef ay isang simbolong nakalagay sa unahan ng
musical staff. Ito ang nagtatakda ng tono ng mga notes sa staff.
Isa sa karaniwang simbolo ng clef ay ang G clef o Treble clef.
Ang G clef o Treble clef ang nagtatakda ng tone ng mga
note sa itaas ng middle C.
1. Awitin ang “Bandang Musika” habang sinasabayan ng
Kodaly Hand Signs.
46
2. Basahin ang musical scale gamit ang mga pitch name.
Awitin ang musical scale gamit ang mga so-fa syllable.
- Ano ang musical symbol na nakikita sa unahan ng
scale?
3. Pakinggan ang lunsarang awit na “Tayo’y Magpasalamat”
habang nakatingin sa music notation.
- Pag-aralan ang awit sa pamamagitan ng rote method.
- Awitin ang mga sofa-syllable na bumubuo sa awit.
- Awitin nang sabay-sabay ang lyrics ng awit.
47
4. Tingnan ang musical symbol na nakalagay sa unahan ng
staff.
- Ano ang tawag sa simbolong ito?
5. Suriin ang musical scale. Tukuyin kung ano ang pitch
name ng note na nasa ikalawang guhit ng staff.
Ang G clef ay matatagpuan sa unahang bahagi ng staff.
Nangangahulugan ito na ang pitch name na G ay nakalagay sa
pangalawang guhit ng staff. Ang G clef o treble clef ang
nagtatakda ng tono ng mga note sa staff.
Ang G clef ay simbolo ng notasyon. Ang aralin sa G clef ay
nagpapahiwatig na ang bawat simbolo dito sa mundo tulad ng
musika ay may kani-kaniyang mahahalagang bahaging
ginagampanan upang matugunan at maipahayag ang
kahalagahan ng bawat isa.
48
1. Isulat ang sumusunod na mga pitch name sa G clef
gamit ang whole note.
2. Tingnan ang nakaguhit sa loob ng kahon. Iguhit ito sa
unahan ng staff. Buuin ang sumusunod na mga pitch
name na hango sa mga natutuhang awit.
3. Gamitin ang (quarter note) sa pagbuo ng mga pitch
name.
4. Awitin ang mga nabuong pitch name gamit ang pantig
na loo.
5. Tugtugin ang nabuong mga pitch name gamit ang
keyboard, flute recorder, lyre, o melody bells.
49
Ang mga Pitch Name sa Ledger Line
Ang maiikling guhit na makikita sa ibaba o itaas ng staff
ay tinatawag na ledger line. Bawat ledger line ay may
katumbas na pitch name o kaya naman ay so-fa syllable.
Gawain 1
Awitin ang mga pitch name ng Kodaly Hand Sign na
ipakikita ng guro gamit ang mga flashcards.
Ano-anong pitch name ang inyong nakita?
50
Gawain 2
- Pag-aralan ang awit sa pamamagitan ng rote method.
- Basahin ang notation (so-fa syllable) ng “Bandang
Musika”.
- Basahin ang mga pitch name ng “BandangMusika”.
- Awitin ang lyrics ng awit.
Gawain 3
Batay sa awiting “Bandang Musika”, tingnan ang ikalima
hanggang ikawalong measure ng awit?
- Ano ang inyong napansin sa notation?
- Ituro ang measure kung saan nakaguhit ang mga ledger
line.
51
- Ngayong mahusay ninyong nasagot ang tanong, awitin
ang mga note sa bahaging unang staff kung saan may
ledger line.
- Isabay ang Kodaly Hand Sign habang umaawit tulad
nito:
Ang ledger line ay matatagpuan sa ibabaw o ilalim ng
staff. Ang pitch name na makikita sa unang puwang sa ibaba
ng staff ay D. C naman ang nasa unang ledger line at B ang
matatagpuan sa ilalim ng unang ledger line sa ibaba ng staff.
Matatagpuan naman ang pitch name na A sa unang ledger line
sa ibabaw ng staff at G naman ang sa unang puwang sa ibabaw
ng staff.
Ang aralin sa ledger line ay gabay upang lalong
maintindihan ang pagbabasa ng mga note na isang
mahalagang bahagi sa pag-aaral ng musika.
52
1. Isulat sa patlang ang pitch name na makikita sa mga
ledger line ng G clef staff.
2. Bilugan ang mga note kung saan matatagpuan ang ledger
line.
a.
b.
Gumuhit ng star ( ) sa nakalaang kahon.
Gawain Napakahusay Mahusay
Di-gaanong
Mahusay
1. Nakaaawit nang
may kasiyahan
2. Natutukoy ang mga
ledger line
3. Nasasabi ang
kahulugan at gamit
ng ledger line
4. Naiguguhit ang mga
ledger line sa tamang
lugar sa staff
5. Naipakikita ang
pakikiisa sa mga
gawain
53
Ang Tunog na Pinakamataas at Pinakamababa
Tampok sa araling ito ang pagkilala sa pinakamataas at
pinakamababang tono ng awit. Ang higit na ikinagaganda ng
isang awit ay ang pagkakaroon ng iba’t ibang antas ng tono na
maaaring awitin sa pinakamataas o pinakamababang himig.
Maaaring mabigyang damdamin ang taas at baba ng tono
kung ang paraan ng pag-awit ay may tamang range o antas ng
boses.
Gawain 1
Tingnan ang mapa ng Pilipinas.
Saan kaya matatagpuan sa mapa ang lugar na
pinanggalingan ng awit?
Pakinggang mabuti ang awit na iparirinig ng guro.
Pag-aralan natin ang awit.
Sa pamamagitan ng musical score ng mga awit, suriin
ang note na may pinakamataas at pinakamababang antas sa
bawat measure.
Alamin ang pinakamababa at pinakamataas na note na
makikita sa mga awit.
54
- Ano-anong mga note ang ginamit sa awit?
- Ilang note ang ginamit sa awit?
- Awitin ang “Salidommay”.
- Tukuyin ang pinakamababa at pinakamataas na tono.
Gawain 2
Tukuyin ang range ng mga note sa mga melodic phrase.
1. Bilugan ang pinakamababa at pinakamataas na note.
2. Isulat ang mga note na ginamit sa staff sa ibaba.
55
3. Alamin kung malawak o maikli ang range ng phrase.
Isulat sa patlang.
Makikilala ang pinakamataas at pinakamababang tono
sa awit sa pamamagitan ng range sa pagitan ng tono nito.
56
Ano ang kahalagahan ng range ng tono sa pagpapahayag
ng damdamin ng isang awitin?
A. Suriin ang mga note at tukuyin ang range ng
pinakamataas at pinakamababang note. Isulat din kung
malawak o maikli ang pagitan ng bawat note.
B. Pakikinig
Pakinggang mabuti ang iparirinig ng guro. Tukuyin ang
range ng tunog kung malawak o maikli. Isulat ang sagot sa
sagutang papel.
57
Ang Pagitan ng mga Tono
Kung susuriin ang mga awit, mapapansin ninyo na hindi
magkakatulad ang pagitan ng mga note na bumubuo nito.
May mga note na magkakalayo at mayroon din namang
magkakalapit ang pagitan. Ang pagsukat ng pagitan ng mga
tono ay mula sa note na tinutukoy hanggang sa kasunod nito.
Sa araling ito sikapin ninyong awitin ang mga bahagi ng himig
na mayroong iba’t ibang pagitan.
Gawain 1
Gawain sa Pakikinig
Pakinggang mabuti ang sumusunod:
“Happy Birthday”, “Tayo’y Umawit”, “Bahay Kubo”, “Star
Wars-Opening Theme”, “It Came Upon the Midnight Clear”,
“Somewhere Over The Rainbow”, “We’re on the Upward Trail”
at iba pang mga instrumental music.
58
Aawitin ng guro ang “Umawit at Sumayaw”.
Habang nakikinig ay pag-aralan ang tono ng awit.
Pagkatapos ay gawin ang sumusunod.
- Awitin ng buong klase kasabay ang guro o CD.
- Magpangkat ayon sa itatalaga ng guro.
- Iparinig ng bawat pangkat ang awit.
- Tukuyin ang interval sa pagitan ng bawat note.
Gawain 2
Magpangkat sa apat ang buong klase. Gamit ang mga
melodic phrase, ibigay ang pagitan ng mga note. Isulat sa papel
ang sagot ng bawat pangkat.
59
Iparinig sa klase ang mga melodic phrase sa
pamamagitan ng sumusunod:
pagtugtog ng lyre pagpapatunog ng melody bells
pag-awit ng “loo” pagtugtog ng keyboard
Ang interval ay ang pagitan ng dalawang note. Ito ay
makikilala batay sa kinalalagyan o posisyon nito sa staff. Ang
mga interval ay ang sumusunod:
1. Prime (1st) - inuulit 5. Fifth (5th)
2. Second (2nd) 6. Sixth (6th)
3. Third (3rd) 7. Seventh (7th)
4. Fourth (4th) 8. Octave (8ve)
Ano ang magandang naidudulot ng mga simple interval
ng melody sa tamang pag-awit?
60
Tukuyin ang uri ng interval o pagitan ang makikita sa
ibaba. Isulat ang sagot sa mga bilang sa ilalim ng staff. Awitin
o tugtugin ito gamit ang flute/recorder o lyre.
61
Ang Likhang Melody
Isa sa mga masining na pagpapahayag ng damdamin ang
pag-awit. Ang awit ay binubuo ng mga tono na may kani-
kaniyang daloy at agwat ng note na tinatawag na melody. Ang
melody ay madaling matututunan lalo’t higit kung ito’y laging
naririnig. Sa araling ito, bukod sa pag-awit ay sikaping
malaman ang paglikha ng simpleng melody na magbubuhat sa
iyong isip at damdamin.
62
Gawain 1
Pagmasdang mabuti ang gagawin ng guro.
Gawin ang pagtapik ng rhythmic pattern ng awit.
I-chant ang lyrics ng awit ayon sa rhythmic pattern nito.
Gawin muna ng pangkatan at pagkatapos ay sabay-sabay
na ang lahat ng mga mag-aaral.
Gawain 2
Pangkatang gawain
Lapatan ng tono ang rhythmic pattern. Gamitin ang
sumusunod na note : do, re, mi, fa, so, la, ti, do
Awitin ang nabuong komposisyon.
Ang paglikha ng isang melody ay nakatutulong sa
pagiging malikhain upang maipakita ang kahusayan at pag-
unawa sa musika.
Ano ang naramdaman mo nang ikaw ay nakalikha ng
isang musika? Bakit?
63
Sukatin ang sarili ayon sa ginawang pangkatang gawain.
Pamantayan
Di-
gaanong
Magaling
1
Magaling
2
Napakagaling
3
1. Nakasusunod sa
alituntunin kung
paano ang paglikha
ng melody
2. Nakapagbabahagi
ng kaalaman sa
musika sa
pamamagitan ng
pag-awit
3. Nakaaawit nang
may wastong tono
ng likhang melody
4. Nakapagpapakita
ng pagpapahalaga
sa musika
5. Nakikiisa sa
pangkatang gawain
at pagtatanghal
3 – napakagaling
2 – magaling
1 – di-gaanong magaling
267
GLOSSARY
MUSIKA
2-Part Vocal bimubuo ng dalawang bahagi ng himig; maaaring
soprano at alto part o kaya naman ay soprano at
tenor
Acappela pag-awit na boses lamang ang naririnig, walang
kasamang instrumentong pansaliw
Accent (<) ay sagisag na nagbibigay ng diin sa isang nota o
sa unang kumpas ng bawat measure
Antecedent
Phrase
nagsisilbing panimulang parirala ng isang musical
phrase
Bajo de Arco itinuturing na pinakamalaking instrumentong may
kwerdas at nagbibigay ng mababang tono
Barline guhit na patayo na ginagamit na panghati sa
bawat measure ng staff
Bassoon instrumentong hinihipan na may double reed at
may makapal na tunog
Beat ang pulso ng awit o tugtugin
Cello instrumentong may apat na kwerdas at nakatono
nang mas mababa ng isang oktaba sa viola
Chant paawit na pagsasalita na walang sukat
Clarinet instrumentong woodwind na may ihipan na isang
pirasong reed at may 24 na butas at
nakapagbibigay ng mataas na tono
Coda huling parirala na nagsisilbing panapos ng awit o
tugtugin
Consequent
Phrase
nagsisilbing pangwakas na parirala bilang
katapusan ng isang musical phrase
Descant isang melodiyang inaawit sa itaas ng melody
bilang karagdagang himig na sumusuporta sa
pangunahing himig
Di-magkatulad
na musical
phrase
binubuo ng magkaibang pariralang panritmo at
panghimig
268
Diwdiw-as instrumentong etnikong hinihipan na yari sa lima o
higit pang pinagsama-samang maninipis na
kawayan
Dynamics elemento ng musika na tumutukoy sa paglakas o
paghina ng pag-awit o pagtugtog
Flute instrumentong woodwind na walang reed at
pinatutunog sa pamamagitan ng pag-ihip sa butas
na nasa gawing dulo ng katawan nito
Forte (f) malakas na pag-awit o pagtugtog
French Horn instrumentong hinihipan na yari sa inikot na
tubong labindalawang talampakan ang haba at
nababago ang tono sa pamamagitan ng mga
piston at valve
G Clef simbolo na nakalagay sa unahan ng musical staff
na nagtatakda ng tono ng mga note sa staff
Harmonic
Interval
tumutukoy sa agwat ng dalawa o higit pang
magkakaugnay na note na inaawit o tinutugtog
nang sabay
Harmonic
Third Interval
binubuo ng dalawang magkaugnay na note na
may pagitang dalawang whole step o apat na 1/2
step
Harmony ang kaaya-ayang tunog na nalilikha ng maayos na
pagsasama-sama ng mga tono sa isang akorde
Instrumental
Music
musikang galing sa mga musical instrument
Interval ang pagitan ng dalawang tono
Kalaleng o
Tongali
instrumentong etniko na yari sa mahabang
kawayan na makitid ang loob, at tumutugtog ng
iba’t ibang mga harmonic sa pamamagitan ng
overblowing
Kodaly Hand
Sign
isang paraan ng pagbabasa ng mga note gamit
ang iba’t ibang senyas kamay
Largo tempo na mas mabagal sa andante
Ledger Line dagdag guhit na makikita sa itaas o ibaba ng staff
269
Measure binubuo ng mga nota at pahinga na napapaloob
sa dalawang barline at may tamang bilang ng
kumpas na naaayon sa nakasaad na meter
Melodic
Ostinato
isang maikling melodic pattern na paulit-ulit na
tinutugtog o inaawit kasabay ng pangunahing
melodiya
Melodic
Phrase
pariralang panghimig na nagtataglay ng himig na
hinango sa alinmang bahagi ng awit. Ito ay ang
pagkasunod-sunod ng mga note na siyang
bumubuo sa isang magandang linya o melody
Meter pantay-pantay na sukat ng rhythm na
ipinamamalas sa kumpas o beat
Musical
Phrase
ito ay mga musical sentence na nagpapahiwatig o
nagsasaad ng isang buong kaisipan
Musical Staff binubuo ng limang linya at apat na puwang na
pinagsusulatan ng mga note, rest, at mga
panandang pang-musika (musical symbol)
Oboe instrumentong woodwind na may ihipang yari sa
dalawang pirasong reed na pinagtaklob at may
maliit na pagitan
Octave pagitan o interval ng tono mula sa lower do
hanggang sa higher do
Ostinato isang rhythmic o melodic pattern na paulit-ulit na
tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin
Palendag isang plawtang yari sa kawayan ng mga taga
Maguindanao na ginagamit nila tuwing sila ay
may pagtitipon
Piano (p) mahinang pag-awit o pagtugtog
Pitch Name pangalang pantono sa musika (A,B,C,D,E,F,G)
Presto musical symbol na nagpapahiwatig na ang
komposisyon o bahagi ng komposisyon ay aawitin
o tutugtugin nang mabilis na mabilis
Prime una o isa
Range lawak ng tunog na maaaring maabot o magawa
ng boses o musical instrument
270
Reed isang maliit at manipis na bagay na ikinakabit sa
ihipan ng instrumentong woodwind
Rhythmic
Ostinato
rhythmic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at
ginagamit na pansaliw sa awitin
Rhythmic
Pattern
ay ang pinagsama-samang mga note at rest na
binuo ayon sa nakasaad na time signature
Rote Method isang paraan ng pagtuturo ng awit na
pagagad/paggaya
Saggeypo instrumentong etniko na yari sa kawayan at
kahalintulad ng panpipes
Score ang piyesa ng awit o tugtugin
Staff binubuo ng limang guhit at apat na puwang kung
saan isinusulat ang music notation
Tempo ang bilis o bagal ng musika o awitin
Texture elemento ng musika na tumutukoy sa kapal o
nipis ng tunog
Timbre ang uri o kalidad ng tunog
Tonal Tono
Trombone instrumentong brass na nakapagpapatunog ng
iba’t ibang tono sa pamamagitan ng pag-urong-
sulong ng slide nito
Trumpet instrumentong brass na may pinakamataas na
tono. Ito ay may mga valve at piston na ginagamit
sa pagbabago ng tono
Tuba pinakamalaki at may pinakamababang tono sa
instrumentong brass
Viola may apat na kuwerdas na nakatono sa C, G, D, at
A. Ito ay may mas malaking katawan at mas
makapal na tunog kaysa violin. Ito ay itinuturing
na alto ng string family
Violin may apat na kuwerdas na nakatono sa G, D, A, at
E. Ito ay may mataas at matinis na tunog. Ito ang
soprano ng string family
271
Vocal musikang mula sa pag-awit gamit ang boses
Waltz isang musika o tugtugin na nasa tatluhang meter
o kumpas na may malakas na accent o diin sa
unang beat
274
APPENDIX
Musika
Mga Awit
Ako Mananggete
An Sakong Abaniko
Ang Alibangbang
Ang Huni ng Ibong Pipit
Ano-Ano
Atin Cu Pung Singsing
Baby Seeds
Bahay Kubo
Bandang Musika
Batang Magalang
Batang Masipag
Chua-ay
Clean Up Week Song
Do a Little Thing
Early to Bed
Gising Na
Hear the Rain
Huli Ka!
Ili-ili Tulog Anay
Inday Kalachuchi
Kalesa
Little Band
Liza Jane
Lupang Hinirang
Magandang Araw
Magtanim ay ‘Di Biro
Manang Biday
Masaya Kung Sama-sama
Ode to Joy
Oh, Come Play a Merry Tune
Oh, Who Can Play
275
Ohoy Alibangbang
Pamulinawen
Paruparong Bukid
Pentik Manok
Pilipinas Kong Mahal
Pilipinas Kong Mahal
Rain,Rain Go Away
Reach for the Sky
Run And Walk
Salidommay
She’ll be Coming Round the Mountain
Song and Dance
Tayo Na!
Tayo’y Magpasalamat
Tayo’y Magsaya
Tayo’y Umawit ng ABC
Tiririt ng Maya
Ugoy ng Duyan
Umawit at Sumayaw
Umayka Ti Eskuela
We’re on the Upward Trail
Will You Dance With Me?
Mga Awit sa Pakikinig
Ading
Are You Sleeping Lazy Juan?
Bahay Kubo
Blue Danube Waltz
Hallelujah Chorus
Happy Birthday
It Came Upon the Midnight Clear
Mindanao Sketches
My Heart Will Go on
Philippine Tongatong
Pop Goes the Weasel
Row, Row, Row Your Boat
Somewhere Over the Rainbow
Star Wars- Opening Theme
Tayo’y Umawit
276
Bibliography
Musika
Antukin: Philippine folk songs and lullabies;
Selected by Felicidad A. Prudente,Tahanan Books for Young
Readers, 1998
Dazzle 4, Innovative Educational Materials Inc
Halina’t Umawit 4, Manwal ng Guro, Emelita C. Valdecantos,
Copyright St. Mary’s Publishing Corp.
Halina’t Umawit, Manwal ng Guro, Susana E. Samonte p. 42
J. C Palabay Interprises
Halina’t Umawit 4 J.C. Palabay Enterprises, Inc.
Halina’t Umawit 5, J. C. Palabay Enterprises, Inc
Ilonggo Folk Songs (Book 1) by Prof. Romulo J. Pangan
Immortal Philippine Native Songs, Carmelita V. Jose
Introduction to the Kodaly Method (leaflet), 2002, Daisy Marasigan
Leaflet, 2000, Gloria C. Quinto
Lower Primary, p. 194 C. Llamas Phoenix Publishing House,
Cultural Arts Series
Music, Art and Physical Education 4, Saint Bernadette Publications,
Inc.
Musika, Sining, at Edukasyong Pangkatawan 4
Music Time (Upper Primary), Felipe Padilla, Leon and Luz Padilla p.
52, 1963
by MJ Enriquez, Philippine Book Company
Musical Wonders 3, p. 205, Phoenix Publishing House, Cultural Arts
Series
Musical Wonders Worktext and Teachers Guide
277
Philippine Folk Literature Series Volume VII The Folk Songs
Compiled and edited by Damiana L. Eugenio
Sanayang Aklat sa Musika 4
Chita C. Erice at Victorina A. Mariano
Sanayang Aklat Sa Musika 5, 2006, 2009, Chita E. Mendoza and
Victorina Mariano
Sparkles 3, Music, Arts & Physical Education, Rex Book Store, Inc.
Internet:
Ang Mahal na Pasyon ni Hesukristo
https://www.youtube.com/watch?v=Ku0pYNczuk8
Balitaw-Visayan song
https://www.youtube.com/watch?v=LI4wjCzQ4fY
Benjamin Britten: String Quartet No.1 in D major - Professor Roger
Parker and the Badke Quartet
https://www.youtube.com/watch?v=ytMKODHsTtM
Celso Espejo Rondalla
Czardas - https://www.youtube.com/watch?v=9pHgH6zYe1E
Chu-ay Sta. Teresita Parish Chorale
https://www.youtube.com/watch?v=YLvHhFxuTMw
Cordillera hymn-nose flute
https://www.youtube.com/watch?v=lOBOg4NP6qI
Cordillera Musical Bamboo Instruments 2
https://www.youtube.com/watch?v=_uCP8z6iYuI
Dabakan Solo
https://www.youtube.com/watch?v=Cx8vbPO2UW0
Davao Christian High School Orchestra's "Frozen" Medley
https://www.youtube.com/watch?v=W_7PAGVCvt8
Gangsa
https://www.youtube.com/watch?v=eTaAH9PjP2k
Gaubert -- Medailles Antiques -- Flute, Violin, Piano Trio
https://www.youtube.com/watch?v=r29WR4uOf9k
278
Hudhud (Ifugao)
https://www.youtube.com/watch?v=sRu0F_LGP9I
Kalesa (by Ernani Cuenco)
https://www.youtube.com/watch?v=J9jTQHxfV5s
Kalinga's Musical Instrument
https://www.youtube.com/watch?v=oRel5kNIUW8
Kalutang Playing Preservation - Gasan, Marinduque
https://www.youtube.com/watch?v=K9tGzON0lXw
Kids singing Happy Birthday
https://www.youtube.com/watch?v=_obDFEUzFk0
Kolitong
https://www.youtube.com/watch?v=-CeovlZFK2Y
Kudyapi Master Samaon Sulaiman
https://www.youtube.com/watch?v=2OGHt50WhcI
Leroy Anderson - The Syncopated Clock
https://www.youtube.com/watch?v=CrpdQngwk2g
Les Miserables Medley by the Philippine Philharmonic Orchestra
https://www.youtube.com/watch?v=6_q-htASyCU
Loboc Children's Choir The Prayer
https://www.youtube.com/watch?v=6j4CpzF8yXM
Mabuhay Singers 50th Golden Anniversary Concert-Nagkalituhan
Duet by Raye Lucero and Peping de Leon
https://www.youtube.com/watch?v=elja1f9wjM0
Mindanao Kulintang Ensemble
https://www.youtube.com/watch?v=U1Zgb8_8RAs
Mindanao Sketches by Antonino Buenaventura
http://www.youtube.com/watch?v=jULj2mK3jbA
Pop! Goes the Weasel
www.youtube.com/watch?v=fv4kp4ZnSuE
Ode to Joy by Beethoven
http://www.youtube.com/watch?v=Wod-MudLNPA
279
Ode to Joy - Piano sheet music
https://www.youtube.com/watch?v=zFw0cmcihxU
Odiyat Kambayok by Erlynda
https://www.youtube.com/watch?v=kveJePTJg-k
Paldong - Julia Yabes
https://www.youtube.com/watch?v=okyIy_3aCkI
Paldong Lip-Valley Flute
https://www.youtube.com/watch?v=WaATBErVUIU
Percussion Family
https://www.youtube.com/watch?v=Dbve0x8lgnE
Percussion Instruments
https://www.youtube.com/watch?v=GnPuHPte6lc
Philippine Bamboo Orchestra in Beijing
https://www.youtube.com/watch?v=Rqk7X5sYiVQ
Philippine Marching Bands
https://www.youtube.com/watch?v=Q2_q6ir4i84
Philippine Music, traditional Instruments – tboli tribe(Lemuhen)
https://www.youtube.com/watch?v=wjVD-cKu0Fg
Philippine Philharmonic Orchestra - Frozen Medley
https://www.youtube.com/watch?v=5zc7uC4Oa4s
Philippine Symphonic Medley PNU Rondalla -
https://www.youtube.com/watch?v=IE0dqrlCXiE
PMA Marching Band
https://www.youtube.com/watch?v=QoXjxLlm2eI
"Prayer of St. Francis" sung by the Philippine Madrigal
Singershttps://www.youtube.com/watch?v=6Aboc4uATPE
P.Tchaikovsky. Serenade for Strings.
https://www.youtube.com/watch?v=PAeXRJtxbrQ
Samaon Sulaiman 2
https://www.youtube.com/watch?v=Pv3uMaZCHs4
Sarah Geronimo solo
https://www.youtube.com/watch?v=xaTGuKWZMeE
280
Street Parade at Tagaytay City,
Philippinehttps://www.youtube.com/watch?v=AKeTDPFAIOY
Surprise Symphony Second Movement by Franz JosephHaydn
http://www.youtube.com/watch?v=WZNIFN4x_U8
The Brass Family
https://www.youtube.com/watch?v=IWxUqwWPQzY
The Darangen Epic of the Maranao People of Lake Lanao
https://www.youtube.com/watch?v=4VzzhNkbjgg
The Kumbing - Filipino Bambo Jews (Jaw) Harp
https://www.youtube.com/watch?v=Swd3yCFAgPA&index=3&list=PL
WdxXfBGImBxZGgyKtckAyDsrGhtbW_oG
The String Family - A Digital Story
https://www.youtube.com/watch?v=I6343CdYVB0
Woodwind instruments
https://www.youtube.com/watch?v=7OjqeyOvC1c
Vivaldi Spring The Four Seasons
https://www.youtube.com/watch?v=aFHPRi0ZeXE
Yo-Yo Ma The Swan Saint-Saens
https://www.youtube.com/watch?v=zNbXuFBjncw
D
EPED
C
O
PY
ii
Musika at Sining – Ikaapat na Baitang
Kagamitan ng Mag-aaral
Unang Edisyon 2015
ISBN: ___________
	
	 Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa
Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan
ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung
saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang
sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na
royalty bilang kondisyon.
	 Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan
ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na
ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang
kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS)
Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga
akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher)
at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Br. Armin Luistro FSC
Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD
Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD
Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD
	
Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________________
Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS)
Office Address	 :	 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex 					
			Meralco Avenue, Pasig City						
			Philippines 1600
Telefax		 : 	 (02) 634–1054 or 634–1072 			
E–mail Address : 	 imcsetd@yahoo.com
Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral
Musika
	 Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay
Consultant: Myrna T. Parakikay
Mga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. Andres
Mga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan,
Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares,
Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano
Transcriber: Arthur M. Julian
Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. Villena
Tagatala: Richilo L. Laceda
Naglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal
Sining
	 Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo
	 Consultant: Charo Defeo-Baquial
	 Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela
	 Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit;
Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval
	 Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez
	 Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid; Jason O. Villena
	 Mga Naglayout: Algievoi Omaña; Jerby S. Mariano
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
iii
Paunang Salita
Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda
upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan
sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na
lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng
sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at
natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan
ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining.
Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay-
laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin
at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na
magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin.
Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa
maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral
upang magkaroon ng:
•	mapanuri at replektibong pag-iisip;
•	mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span;
•	mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at
•	mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at
kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba.
Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong
upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral
ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education
Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
v
Yunit 3 – Form, Timbre, at Dynamics
Aralin 1: Ang Introduction at Coda ng Isang Awitin.......... 68
Aralin 2: Ang Antecedent Phrase at Consequent
Phrase ng Isang Awitin....................................... 72
Aralin 3: Ang Magkahawig at Di Magkatulad na mga
Musical Phrase................................................... 75
Aralin 4: Ang Iba’t Ibang Tunog........................................ 78
Aralin 5: Ang Pangkat ng Instrumentong String/
Chordophone...................................................... 82
Aralin 6: Ang Pangkat ng Instrumentong Hinihipan/
Aerophone.......................................................... 86
Aralin 7: Ang Pangkat ng Instrumentong
Percussion/Idiophone at Membranophone ........... 90
Aralin 8: Ang Forte at Piano.............................................. 99
Talaan ng Nilalaman
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
65
Yunit 3
Form, Timbre, at Dynamics
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
66
Tampok sa araling ito ang pagkilala natin sa tatlong
elemento ng musika: form, timbre, at dynamics.
Ang form ay ang istruktura ng musika. Ito ay tumutukoy sa
kayarian ng isang komposisyon batay sa kaayusan at pagkabuo
ng mga musical phrase. Ang isang awit o tugtugin ay binubuo ng
mga musical phrase na may kani-kaniyang natatanging daloy ng
himig. Mayroon din itong pagdalang o pagbilis ng tunog ayon sa
takbo na kailangan sa kabuuan ng awit o tugtugin. Ang mga
melodic phrase o rhythmic phrase ay maaaring magkatulad, di-
magkatulad, o magkahawig.
Sa pag-awit, mas mainam na may himig na tinutugtog o
inaawit bilang paghahanda upang maibigay ang tamang tono.
Tinatawag itong introduction. Ang huling bahagi naman ng awit ay
tinatawag na coda.
Ang antecedent phrase at consequent phrase ay dalawang
parirala na bumubuo sa isang musical idea. Kadalasan ang
antecedent phrase ay may papataas na himig at ang consequent
phrase naman ay may papababang himig.
Bibigyang-kahulugan sa yunit na ito ang isa pang elemento
ng musika na tumutukoy sa uri ng tunog o tinig. Ito ay tinatawag
na timbre. Ito’y maaaring mabigat o magaan, mataas, matinis,
malambing, maindayog, mataginting, makalansing, bahaw, o
sintunado na maririnig sa pag-awit at sa pagtugtog.
Karaniwang nahahati sa apat na uri ang tinig ng mga mang-
aawit. Soprano at alto ang tinig ng mga babae, tenor at bass
naman ang tinig ng mga lalaki.
Kung may pagkakaiba-iba sa tinig ng mga taong nagsasalita
ay mayroon ding pagkakaiba-iba sa tinig ng mga taong umaawit.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
67
Katulad din ito ng mga instrumento. Ang mga instrumento ay
binubuo ng mga pangkat na: string/chordophone, woodwind at
brass/aerophone, percussion/idiophone at membranophone.
Sa huling bahagi ng yunit ay mararanasan natin ang pag-
awit nang may kaukulang lakas o hina. Higit na kaakit-akit ang
pagkanta o pagtugtog nang may damdamin na naipakita sa
paggamit ng dynamics. Ang dynamics ay tumutukoy sa lakas o
hina ng pag-awit o pagtugtog. Ito ay agad naipadarama sa
pagbabago ng boses sa pag-awit. Higit na gumaganda ang isang
awit o tugtugin kapag naipahayag nang maayos ang isinasaaad
nito sa pamamagitan ng wastong paglakas at paghina ng pag-awit
o pagtugtog sa mga bahagi ng komposisyon na kakikitaan ng
antas. Ang pagsunod sa mga sagisag dynamics ay nagbibigay ng
kakaibang sigla at kahulugan sa isang awit o tugtugin.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
68
Ang Introduction at Coda ng Isang Awitin
Sa alinmang awitin, mas mainam na may bahaging
naghahanda o introduction sa tagapakinig. Ito ay maaaring
isang maikling himig o tugtuging instrumental na tinutugtog
bago magsimula ang awitin. Bukod sa napagaganda nito ang
awitin, nagbibigay ito ng tamang tono o pitch sa isang mang-
aawit.
Sa katapusan naman ng awitin o tugtugin, may mga
karagdagang ideya ang kompositor upang magkaroon ng isang
magandang pagtatapos ang isang awitin o tugtugin at
tinatawag itong coda.
Gawain 1
Awitin ang “Ohoy Alibangbang”. Bilugan ang introduction
at ikahon ang coda sa tsart ng awit na nasa pisara.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
69
Salin:
Ohoy paruparo kung ikaw ay lilipad
Alagaan mo nang mabuti ang mga bulaklak
Baka kung sakaling malimutan mo
Sayang si Gumamela na malaglag sa lupa
Gawain 2
Pangkatang gawain.
Ang bawat pangkat ay gagawa ng simpleng introduction
at coda ng mga awiting napag-aralan na.
Pangkat 1 - Batang Masipag
Pangkat 2 - Umawit at Sumayaw
Pangkat 3 - Run and Walk
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
70
Ang introduction ay himig na tinutugtog o inaawit bilang
paghahanda sa kabuuan ng pag-awit. Ang coda ( ) ay bahagi
ng isang awit o tugtugin na nagsisilbing panapos o pangwakas
na bahagi ng komposisyon.
Ano ang kahalagahan ng isang introduction at ng coda sa
kaayusan at kagandahan ng isang awitin o tugtugin?
Panuto: Awitin ang “Paruparong Bukid”. Bilugan ang
introduction at ikahon ang coda sa tsart ng awit.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
71
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
72
Ang Antecedent Phrase at Consequent Phrase
ng Isang Awitin
Kung ang tula ay binubuo ng mga taludtod, ang musika
ay may mga musical phrases na magkakaugnay at nakabubuo
ng isang musical idea.
Gawain 1
Panuto: Ang mga babae ay bibigkas ng chant nang
papataas na tono samantalang ang mga lalaki ang
pababang tono.
Babae: Kaming mga babae, kami’y sumasayaw
Lalaki: Kaming mga lalaki, kami’y napapa-wow
Babae: Sumayaw, katawan ay igalaw
Lalaki: Pumalakpak, mga paa’y ipadyak.
Gawain 2
Awitin ang lunsarang awit. Bigyang pansin ang
antecedent phrase at consequent phrase.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
73
Gawain 3
Itaas ang kaliwang kamay para sa antecedent phrase at
kanan para sa consequent phrase habang nakikinig ng musika
ni Ludwig Van Beethoven, ang “Ode to Joy”.
Gawain 4
Pangkatang gawain.
Magsagawa ng angkop na kilos para sa mga antecedent
phrase at consequent phrase ng awit na “Ugoy ng Duyan”.
Maaaring magpalitan ng gawain.
Pangkat 1 - magsasagawa ng kilos para sa
antecedent phrase
Pangkat 2 - magsasagawa ng kilos para sa
consequent phrase
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
74
Ang mga antecedent at consequent phrases ay
magkakaugnay. Ito ang dalawang phrase na bumubuo ng isang
musical idea. Kadalasan ang antecedent phrase ay may
papataas na himig at ang consequent phrase naman ay may
papababang himig.
Ano ang inyong naramdaman habang inaawit ang mga
antecedent at consequent phrase? Saan maihahambing ang
isang musical idea? Bakit?
Panuto: Pakinggan ang awiting “Ako Mananggete”. Tukuyin
ang antecedent at consequent phrases. Bilugan ang antecedent
phrase at ikahon ang consequent phrase sa awiting, “Ako
Mananggete” sa inyong sagutang papel.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
75
Ang Magkahawig at Di-Magkatulad
na mga Musical Phrases
Sa musika, ang pagsasama-sama ng mga note at rest ay
humahantong sa pagbubuo ng mga melodic at mga rhythmic
phrase na siyang nagiging mahalagang bahagi ng isang likhang
pangmusika.
Gawain 1
Basahin ang titik ng “Atin Cu Pung Singsing”, ang
awiting bayan ng Pampanga.
Pakinggan ang awit at pagkatapos ay suriin ito.
Awitin ang lunsarang awit.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
76
Gawain 2
Pakinggan ang mga awitin o tugtugin na iparirinig ng
guro. Tukuyin kung ang mga musical phrase ay magkahawig o
di-magkatulad.
Ang mga phrase ng isang awit ay binubuo ng mga himig
at rhythm na may iba’t ibang uri. Ito ay ang magkahawig na
parirala na binubuo sa pamamagitan ng pag-uulit sa mas
mababa o mas mataas na tono at di-magkatulad na parirala na
binubuo ng magkaibang rhythmic at melodic phrase. Ang
himig at rhythm ay naiiba sa mga naunang phrase o
sumasalungat sa daloy ng himig.
Melodic phrase ang tawag sa pangkat ng mga tono o
himig na bahagi ng isang awit. Rhythmic phrase ang tawag sa
pangkat ng mga note at rest batay sa palakumpasan sa isang
bahagi ng awit o komposisyon.
Paano mo maipakikita ang anyo sa iba’t ibang sining?
Ano ang magiging anyo kung walang istruktura? Anong
leksiyong moral ang inyong natutuhan sa ating lunsarang
awit? Ano ang inyong naramdaman habang inaawit ang “Atin
Cu Pung Singsing”?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
77
Pangkatang gawain.
Panuto: Isagawa ang sumusunod na gawain para sa awiting
“Ugoy ng Duyan”. Sumangguni sa Yunit 3 Aralin 2.
(Maaaring magpalitan ng gawain ang bawat pangkat.)
Pangkat 1 - awitin ang magkahawig na melodic phrase
Pangkat 2 - awitin ang di-magkatulad na melodic phrase
Pangkat 3 - ipalakpak ang magkahawig na rhythmic phrase
Pangkat 4 - ipalakpak ang di-magkatulad na rhythmic
phrase
Lagyan ng tsek ang kahon para sa inyong sagot sa
kasanayang natutuhan.
Kasanayan Napakahusay
(3 puntos)
Mahusay
(2 puntos)
Di-gaanong
Mahusay
(1 puntos)
1. Natutukoy at
naaawit ang
magkahawig na
melodic phrase
2. Natutukoy at
naaawit ang di-
magkatulad na
melodic phrase
3. Naipapalakpak nang
maayos ang
magkahawig na
rhythmic phrase
4. Naipapalakpak nang
maayos ang di-
magkatulad na
rhythmic phrase
5. Nakikiisa sa mga
pangkatang gawain
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
78
Ang Iba’t Ibang Tunog
Ang tinig ng tao ang pinakamagaling na halimbawa ng
instrumento. Iba-iba ang timbre ng tunog ng mga tinig. Hindi
magkakatulad ang boses ng mga tao sapagkat iba-iba ang likas
na kapal at laki ng vocal chord ng bawat isa.
Ganoon din, ang tunog ng instrumento ay may iba’t
ibang katangian. Maaaring ito’y pailong, malambing, makapal,
matinis, magaralgal, maindayog, at bahaw na maririnig sa iba’t
ibang tugtugin at pag-awit.
Gawain 1
Alamin ang awiting “The Little Band”.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
79
Gawain 2
Pakikinig:
Pakinggan ang tinig ng mang-aawit sa CD at ang tunog
ng mga instrumento. Kilalanin ang mang-aawit at pangalanan
ang instrumentong narinig.
Sa pamamagitan ng pakikinig, pag-usapan natin ang mga
larawan na nasa ibaba.
Mga mang-aawit:
Mga Instrumento:
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
80
Mapapansin na ang tinig na ginagamit sa pagsasalita ay
iba sa tinig na ginagamit sa pag-awit. Ang bawat mang-aawit
ay may kani-kaniyang antas ng tinig. Iba rin ang timbre ng
tunog ng mga instrumentong pangsolo, orchestra, banda, at iba
pang instrumentong pangmusika.
Ang sumusunod ay iba’t ibang timbre ng tinig ng tao sa
pag-awit at tunog ng iba-ibang instrumentong pangmusika.
tinig na pailong magaralgal mahina
paos matagingting buo
bahaw malambing maugong
matinis basag mababa
mataas
Gawain 3
Pakinggan ang mga tugtugin at awiting ipatutugtog sa
CD. Ipalakpak nang tatlong beses ang mga kamay kapag tunog
ito ng instrumento at ikampay ang dalawang braso kapag tinig
ito ng tao.
Nakikilala ang kaibahan ng tunog ng mga instrumento at
tinig ng mga taong kumakanta dahil sa kanilang kakaibang
katangian o himig ng bawat tunog. Ito ay maaaring buo,
makapal, matinis, malambing, magaan, mataas, maindayog,
mataginting, makalansing, bahaw, at sintonado.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
81
Paano naipakikita ng uri ng tunog ang damdamin ng
musika?
Pakinggan ang mga tugtog (mga excerpt lamang) ng iba’t
ibang mang-aawit. Isulat ang S kung solo, D kung duet, G
kung grupo.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
82
Ang Pangkat ng Instrumentong
String/Chordophone
Isa sa mga pangkat ng instrumentong may kuwerdas ay
ang pangkat ng string o chordophone. Ito ay kinabibilangan ng
mga instrumentong may tono. Karamihan sa instrumento ng
orchestra ay ang pangkat ng instrumentong string. Ang mga
iyon ay kadalasang tumutugtog ng melody sa orchestra.
Gawain 1
Iparinig at awitin ang “Oh Who Can Play”.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
83
1. Oh who can play the viola, the viola, the viola
Oh who can play the viola, ting, ting, ting, ting, ting.
2. Oh who can play the cello, the cello, the cello
Oh who can play the cello, eng, eng, eng, eng, eng.
3. Oh who can play the double bass, the double bass, the
double bass
4. Oh who can play the double bass, dong, dong, dong,
dong, dong.
Gawain 2
Pakikinig sa mga tunog ng mga instrumentong string.
Pag-usapan ang mga larawan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
84
Gawain 3
Hanapin at bilugan sa puzzle ang pangalan ng mga
instrumento at isulat sa patlang.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
85
Ang string ay binubuo ng mga instrumentong may
kuwerdas. Ito’y tinatawag na chordophone na tinutugtog sa
pamamagitan ng paghagod ng daliri (strumming), pagkalabit
(plucking), o paghilis ng arko (bowing).
Kung gusto ninyong sumali bilang isang manunugtog ng
instrumentong string, anong instrumento ang gusto ninyong
tugtugin? Bakit?
Pangkatin ang klase sa apat. Ang bawat pangkat ay
gagawa ng gitara na yari sa kahon ng sapatos at makapal na
goma. Pansinin kung ano ang relasyon ng resonator at string sa
pagtotono nito.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
86
Ang Pangkat ng Instrumentong
Hinihipan/Aerophone
Ang woodwind at brass ay pangkat ng mga
instrumentong hinihipan. Kadalasan, ito ay makikitang
tinutugtog sa mga pagtitipon gaya ng pista, parada, at
prusisyon.
Gawain 1
Iparinig at ipaawit ang “Oh Come Play a Merry Tune”.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
87
Gawain 2
Pakinggan ang CD ng tunog ng mga instrumentong nasa
larawan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
88
Gawain 3
A. Kilalanin ang mga instrumentong tinutukoy.
B. Pakinggan ang CD na ipatutugtog ng guro. Kilalanin
ang tunog na naririnig at kulayan ang kahon ng
tamang sagot.
Instrumentong woodwind na walang reed
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
89
Ang brasswind ay mga instrumentong yari sa tanso.
Hugis-kopa ang ihipan at napatutunog sa nais na tono sa
pamamagitan ng slide at mga piston na nagpapaikli o
nagpapahaba sa mga tubong dinadaanan ng hanging
nagbibigay ng tunog. Kabilang sa pangkat na ito ang trumpet,
trombone, French horn, tuba, at saxophone.
Ang woodwind ay binubuo ng mga instrumentong
nagtataglay ng reed, isang ihipang gawa sa manipis na
kawayan na inilalagay sa pagitan ng mga labi. Ang hanging
pumapasok sa manipis na tubo ang siyang nagbibigay ng
tunog. Ang nose flute ay isang plawtang gawa sa kawayan na
tinutugtog sa pamamagitan ng paghinga mula sa ilong. Ang
musikong bumbong ay mga instrumentong gawa sa kawayan
na hinihipan. Ang lahat ng mga instrumentong hinihipan ay
nabibilang sa aerophone.
Ano ang pakiramdam ninyo kung kayo ay nakakakita o
nakakapanood ng pagtatanghal ng isang brass band?
Pakinggan ang tunog ng mga instrumentong iparirinig ng
guro. Kilalanin kung anong instrumento ito at ihanay sa
pangkat na kinabibilangan ng mga ito.
Instrumentong Etniko
na Hinihipan Woodwind Brass
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
90
Ang Pangkat ng Instrumentong
Percussion/Idiophone at Membranophone
Ang mga tao ay tunay na malikhain sa paghahanap,
paggawa, at paggamit ng bagay na nakapagbibigay ng tunog
tulad ng mga piraso ng sanga ng punongkahoy, mga sigay sa
dagat, at gamit sa bahay. Kauri ng mga ito ang mga
instrumentong percussion na pinatutunog sa pamamagitan ng
pagpukpok o pagpalo, pagkiskis, pagtapik, at pagkalog.
Gawain 1
Pakinggan at awitin ang kantang “Kalesa”. Gamitin ang
pares ng stick at bao ng niyog at sabayan ang rhythm ng awit.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
91
Gawain 2
Pakinggan ang mga tunog ng mga instrumento habang
nakamasid sa mga larawan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
92
Gawain 3
Gamitin ang mga instrumentong percussion. Tugtugin
ang mga rhythmic pattern at isabay sa awiting “She’ll Be
Coming ‘Round the Mountain”.
2. She’ll be driving six white horses when she comes.
3. We’ll kill the old rooster when she comes.
4. Oh we’ll all have chicken dumplings when she comes.
5. Oh we’ll go out to meet her when she comes.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
93
Pakinggan ang mga tugtog na ito. Paghambingin ang mga
narinig na instrumentong percussion.
 “Ading” ni Jose Maceda
 “The Syncopated Clock” ni Leroy Anderson
 Philippine Tongatong
Gawain 4
Pangkatin ang mga instrumentong percussion na nasa
kahon ayon sa uri nito.
Tiyak na tono Di-tiyak na tono
glockenspiel maracas
tubular bells sticks
celesta cymbals
xylophone drum
timpani tambourine
marimba bell
kalutang wooden blocks
luntang triangle
kulintang bao
gangsa dabakan
kubing
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
94
Gawain 5
Makinig sa mga rhythmic pattern. Isulat ang titik ng
tamang rhythmic pattern na pinatutunog ng mga
instrumentong may tiyak na tono.
Gawain 6
Pangkatang gawain
Awitin ang “Rocky Mountain” at tugtugin ang iba’t ibang
rhythmic ostinato gamit ang mga instrumentong percussion.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
95
- mang-aawit
- drum
- castanets, blocks, tonga
- sticks
- xylophone (sundan ang pattern
ng awit)
- melody bells
- glockenspiel
“Rocky Mountain”
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
96
Gawain 7
Pangkatang gawain
Mag-improvise o magcompose ng rhythmic
accompaniment ng awiting natutuhan na. Gamitin ang mga
improvised na instrumentong percussion.
Pangkat 1- melody bells, xylophone, glockenspiel
(tugtugin ang “Mary Had a Little Lamb”)
M R D R M M M ____
R R R ___ M S S ____
M R D R M M M M
R R M R D __ __ __
Pangkat 2
Pangkat 3
Pangkat 4
Pangkat 5
kutsara, shell
bote na may
mongo
kahon ng
sapatos
tansan
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
97
Ang instrumentong percussion ay binubuo ng dalawang
pangkat: tiyak at di-tiyak na tono. Kabilang sa mga may tiyak
na tono ay glockenspiel, tubular bells, celesta, xylophone,
timpani, at marimba. Ang maracas, sticks, cymbals, drum,
tambourine, bell, at wooden blocks ay kabilang sa di-tiyak na
tono. Ito ay pinatutunog sa pamamagitan ng pagpalo,
pagkiskis, pagtapik, pagkalog, at pagtatama sa katawan o sa
balat (membrane) katulad ng sa drum. Ang drum ay tinatawag
ding membranophone.
Ano ang nagagawa ng tunog ng instrumentong percussion
sa isang tugtugin o awitin?
Pangkatang gawain
Sundin ang mga rhythmic pattern na nasa ibaba.
Pangkat 1 – awitin ang “Bahay Kubo”
Pangkat 2 – tumugtog gamit ang drum
Pangkat 3 – tumugtog gamit ang triangle
Pangkat 4 – tumugtog gamit ang castanets
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
98
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
99
Ang Forte at Piano
Higit na kaakit-akit ang pagkanta o pagtugtog nang may
damdamin na maririnig sa paggamit ng dynamics. Ito ay
mahalaga sa isang awit upang maipahayag ang damdaming
ipinahihiwatig nito.
Gawain 1
Masdan ang mga larawan at tukuyin kung alin ang
nagbibigay ng mahina o malakas na tunog.
Iparinig ang tunog na nalilikha ng bawat isa.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
100
Gawain 2
Pakinggan ang “Mindanao Sketches” ni Buenaventura.
Ano ang naglaro sa inyong isipan habang kayo ay
nakikinig ng tugtugin? Paano nakadagdag ang lakas o hina ng
napakinggang tugtugin sa inyong naisip?
Masdan ang tsart ng lunsarang awit habang
pinakikinggan ang tono nito.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
101
Salin:
Ang paruparo ay lumilipad-lipad
Sa mga daan, kumikembot-kembot
Sutla ang saya, bordado ang kamison
May panyo sa leeg na parang nasa Paris
Ang dalaga ay inihalintulad sa isang paruparo kung
kumilos at manamit.
Gawain 3
a. Isulat sa tsart ang angkop na dynamics ng awit.
Awitin ang lunsarang awit na “Ang Alibangbang”
nang may tamang dynamics.
b. Isakilos ang galaw ng paruparo at bulaklak habang
inaawit na may angkop na dynamics ang lunsarang
awit.
Pangkat 1 - paruparo
Pangkat 2 - bulaklak
Ang dynamics ay elemento ng musika na tumutukoy sa
paglakas at paghina ng isang awitin o tugtugin. Ang p (piano)
ay para sa mahinang pag-awit o pagtugtog samantalang ang f
(forte) ay para sa malakas na pag-awit o pagtugtog.
Sa anong pagkakataon kailangan ninyong magsalita nang
mahina? Sa anong pagkakataon kailangan ninyong magsalita
nang malakas?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
102
Ano ang dapat gawin sa bahagi ng awit na may simbolong
p at f ?
Panuto: Kilalanin ang mga simbolo ng dynamics sa musical
score. Awitin nang may angkop na dynamics ang “Dance and
Sing”.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
D
EPED
C
O
PY
103
Kasanayan Napakahusay
(3 puntos)
Mahusay
(2 puntos)
Di-gaanong
Mahusay
(1 puntos)
1. Nakikilala
ang gamit ng
p at f
2. Nagagamit
ang simpleng
simbolo ng
musika para
sa dynamics
3. Nakaaawit
nang may
angkop na
dynamics
4. Nakikiisa sa
pangkatang
gawain
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)

More Related Content

What's hot

K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN FILIPINO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN FILIPINO (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN FILIPINO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN FILIPINO (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ESP (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ESP (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ESP (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ESP (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN  ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN  ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN EPP (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN EPP (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN EPP (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN EPP (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC and ART (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC and ART  (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC and ART  (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC and ART (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN SCIENCE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN SCIENCE (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN SCIENCE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN SCIENCE (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEH
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEHK TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEH
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEHLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN PE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN PE (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN PE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN PE (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN EDUKASYON sa PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN EDUKASYON sa PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN EDUKASYON sa PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN EDUKASYON sa PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
MAPEH 3 Music Learner's Manual 1st Quarter
MAPEH 3 Music Learner's Manual 1st QuarterMAPEH 3 Music Learner's Manual 1st Quarter
MAPEH 3 Music Learner's Manual 1st QuarterEDITHA HONRADEZ
 
Epp aralin 5 8 pangangalaga ng kasuotan
Epp aralin 5 8 pangangalaga ng kasuotanEpp aralin 5 8 pangangalaga ng kasuotan
Epp aralin 5 8 pangangalaga ng kasuotanEDITHA HONRADEZ
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN FILIPINO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN FILIPINO (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN FILIPINO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN FILIPINO (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
MAPEH 3 Music Learner's Manual 3rd quarter
MAPEH 3 Music Learner's Manual 3rd quarterMAPEH 3 Music Learner's Manual 3rd quarter
MAPEH 3 Music Learner's Manual 3rd quarterEDITHA HONRADEZ
 

What's hot (20)

K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN FILIPINO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN FILIPINO (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN FILIPINO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN FILIPINO (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN HEALTH (Q1-Q4)
 
Arts Grade 4 1st Quarter Lesson 1
Arts Grade 4 1st Quarter Lesson 1Arts Grade 4 1st Quarter Lesson 1
Arts Grade 4 1st Quarter Lesson 1
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ESP (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ESP (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ESP (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ESP (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN  ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN  ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
 
Music Grade 4 1st Quarter Lesson 1
Music Grade 4 1st Quarter Lesson 1Music Grade 4 1st Quarter Lesson 1
Music Grade 4 1st Quarter Lesson 1
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN EPP (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN EPP (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN EPP (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN EPP (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC and ART (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC and ART  (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC and ART  (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC and ART (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN SCIENCE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN SCIENCE (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN SCIENCE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN SCIENCE (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEH
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEHK TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEH
K TO 12 GRADE 2 LEARNING MATERIAL IN MAPEH
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN PHYSICAL EDUCATION (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN PE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN PE (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN PE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN PE (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 TEACHER’S GUIDE IN PE (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN EDUKASYON sa PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN EDUKASYON sa PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN EDUKASYON sa PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN EDUKASYON sa PAGPAPAKATAO (Q1-Q4)
 
MAPEH 3 Music Learner's Manual 1st Quarter
MAPEH 3 Music Learner's Manual 1st QuarterMAPEH 3 Music Learner's Manual 1st Quarter
MAPEH 3 Music Learner's Manual 1st Quarter
 
Pagsunod sa Panuto
Pagsunod sa PanutoPagsunod sa Panuto
Pagsunod sa Panuto
 
Epp aralin 5 8 pangangalaga ng kasuotan
Epp aralin 5 8 pangangalaga ng kasuotanEpp aralin 5 8 pangangalaga ng kasuotan
Epp aralin 5 8 pangangalaga ng kasuotan
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN FILIPINO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN FILIPINO (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN FILIPINO (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN FILIPINO (Q1-Q4)
 
MAPEH 3 Music Learner's Manual 3rd quarter
MAPEH 3 Music Learner's Manual 3rd quarterMAPEH 3 Music Learner's Manual 3rd quarter
MAPEH 3 Music Learner's Manual 3rd quarter
 

Viewers also liked

Aralin 78 kahulugan, layunin, at kahalagahan ng kooperatiba epp 6 4th quarter
Aralin 78  kahulugan, layunin, at kahalagahan ng kooperatiba epp 6 4th quarterAralin 78  kahulugan, layunin, at kahalagahan ng kooperatiba epp 6 4th quarter
Aralin 78 kahulugan, layunin, at kahalagahan ng kooperatiba epp 6 4th quarterArnel Bautista
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
Aralin 8 yunit 3:Mga Programang Pangkalusugan
Aralin 8 yunit 3:Mga Programang PangkalusuganAralin 8 yunit 3:Mga Programang Pangkalusugan
Aralin 8 yunit 3:Mga Programang PangkalusuganEDITHA HONRADEZ
 
Ict aralin 9 pangangalap ng impormasyon gamit ang ict
Ict aralin 9 pangangalap ng impormasyon gamit ang ictIct aralin 9 pangangalap ng impormasyon gamit ang ict
Ict aralin 9 pangangalap ng impormasyon gamit ang ictEDITHA HONRADEZ
 
Edukasyon sa pagpapakatao 4 yunit ii aralin 6
Edukasyon sa pagpapakatao 4 yunit ii aralin 6Edukasyon sa pagpapakatao 4 yunit ii aralin 6
Edukasyon sa pagpapakatao 4 yunit ii aralin 6EDITHA HONRADEZ
 
Yunit 4 aralin 4 mga tungkuling kaakibat ng mga karapatan ng mamamayang p...
Yunit 4 aralin 4 mga tungkuling kaakibat   ng mga karapatan   ng mamamayang p...Yunit 4 aralin 4 mga tungkuling kaakibat   ng mga karapatan   ng mamamayang p...
Yunit 4 aralin 4 mga tungkuling kaakibat ng mga karapatan ng mamamayang p...EDITHA HONRADEZ
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
YUNIT III ARALIN 9Mga Pamamaraan ng Pagpapaunlad ng Edukasyon sa Bansa
YUNIT III ARALIN 9Mga Pamamaraan ng Pagpapaunlad ng Edukasyon sa BansaYUNIT III ARALIN 9Mga Pamamaraan ng Pagpapaunlad ng Edukasyon sa Bansa
YUNIT III ARALIN 9Mga Pamamaraan ng Pagpapaunlad ng Edukasyon sa BansaEDITHA HONRADEZ
 
YUNIT III ARALIN 7:Kahulugan ng mga Simbolo at Sagisag ng Kapangyarihan ng...
YUNIT III ARALIN 7:Kahulugan ng mga Simbolo  at Sagisag ng Kapangyarihan   ng...YUNIT III ARALIN 7:Kahulugan ng mga Simbolo  at Sagisag ng Kapangyarihan   ng...
YUNIT III ARALIN 7:Kahulugan ng mga Simbolo at Sagisag ng Kapangyarihan ng...EDITHA HONRADEZ
 
Araling panlipunan yunit ii aralin 12
Araling panlipunan yunit ii aralin 12Araling panlipunan yunit ii aralin 12
Araling panlipunan yunit ii aralin 12EDITHA HONRADEZ
 

Viewers also liked (12)

Aralin 78 kahulugan, layunin, at kahalagahan ng kooperatiba epp 6 4th quarter
Aralin 78  kahulugan, layunin, at kahalagahan ng kooperatiba epp 6 4th quarterAralin 78  kahulugan, layunin, at kahalagahan ng kooperatiba epp 6 4th quarter
Aralin 78 kahulugan, layunin, at kahalagahan ng kooperatiba epp 6 4th quarter
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)
 
Aralin 8 yunit 3:Mga Programang Pangkalusugan
Aralin 8 yunit 3:Mga Programang PangkalusuganAralin 8 yunit 3:Mga Programang Pangkalusugan
Aralin 8 yunit 3:Mga Programang Pangkalusugan
 
Ict aralin 9 pangangalap ng impormasyon gamit ang ict
Ict aralin 9 pangangalap ng impormasyon gamit ang ictIct aralin 9 pangangalap ng impormasyon gamit ang ict
Ict aralin 9 pangangalap ng impormasyon gamit ang ict
 
Edukasyon sa pagpapakatao 4 yunit ii aralin 6
Edukasyon sa pagpapakatao 4 yunit ii aralin 6Edukasyon sa pagpapakatao 4 yunit ii aralin 6
Edukasyon sa pagpapakatao 4 yunit ii aralin 6
 
Yunit 4 aralin 4 mga tungkuling kaakibat ng mga karapatan ng mamamayang p...
Yunit 4 aralin 4 mga tungkuling kaakibat   ng mga karapatan   ng mamamayang p...Yunit 4 aralin 4 mga tungkuling kaakibat   ng mga karapatan   ng mamamayang p...
Yunit 4 aralin 4 mga tungkuling kaakibat ng mga karapatan ng mamamayang p...
 
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)
 
Pamahalaan ng Pilipinas
Pamahalaan ng PilipinasPamahalaan ng Pilipinas
Pamahalaan ng Pilipinas
 
YUNIT III ARALIN 9Mga Pamamaraan ng Pagpapaunlad ng Edukasyon sa Bansa
YUNIT III ARALIN 9Mga Pamamaraan ng Pagpapaunlad ng Edukasyon sa BansaYUNIT III ARALIN 9Mga Pamamaraan ng Pagpapaunlad ng Edukasyon sa Bansa
YUNIT III ARALIN 9Mga Pamamaraan ng Pagpapaunlad ng Edukasyon sa Bansa
 
YUNIT III ARALIN 7:Kahulugan ng mga Simbolo at Sagisag ng Kapangyarihan ng...
YUNIT III ARALIN 7:Kahulugan ng mga Simbolo  at Sagisag ng Kapangyarihan   ng...YUNIT III ARALIN 7:Kahulugan ng mga Simbolo  at Sagisag ng Kapangyarihan   ng...
YUNIT III ARALIN 7:Kahulugan ng mga Simbolo at Sagisag ng Kapangyarihan ng...
 
ICT ARALIN 12
ICT ARALIN 12ICT ARALIN 12
ICT ARALIN 12
 
Araling panlipunan yunit ii aralin 12
Araling panlipunan yunit ii aralin 12Araling panlipunan yunit ii aralin 12
Araling panlipunan yunit ii aralin 12
 

Similar to K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)

Music grade 4 lm yunit 1
Music grade 4 lm yunit 1Music grade 4 lm yunit 1
Music grade 4 lm yunit 1Philip Yanson
 
Grade 5 DLL MAPEH 5 Q4 Week 3.docx
Grade 5 DLL MAPEH 5 Q4 Week 3.docxGrade 5 DLL MAPEH 5 Q4 Week 3.docx
Grade 5 DLL MAPEH 5 Q4 Week 3.docxMarilynAlejoValdez
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q2)
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q2)K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q2)
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q2)LiGhT ArOhL
 
Grade 3 Music LM Tagalog
Grade 3 Music LM TagalogGrade 3 Music LM Tagalog
Grade 3 Music LM TagalogCORAZONCALAKHAN
 
LEARNING COMPETENCIES GRADE 2 2010 music
LEARNING COMPETENCIES GRADE 2 2010 musicLEARNING COMPETENCIES GRADE 2 2010 music
LEARNING COMPETENCIES GRADE 2 2010 musicMARY JEAN DACALLOS
 
Bec pelc-2010-musika
Bec pelc-2010-musikaBec pelc-2010-musika
Bec pelc-2010-musika09071119642
 
MAPEH Grade 3 Q1.pdf
MAPEH Grade 3 Q1.pdfMAPEH Grade 3 Q1.pdf
MAPEH Grade 3 Q1.pdfmariolanuza
 
Grade 5 DLP MSEP.docx
Grade 5 DLP MSEP.docxGrade 5 DLP MSEP.docx
Grade 5 DLP MSEP.docxKimmieSoria
 
Musika vi 4th rating lesson plan
Musika vi 4th rating lesson planMusika vi 4th rating lesson plan
Musika vi 4th rating lesson planMaribel Rufo
 

Similar to K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4) (20)

Music grade 4 lm yunit 1
Music grade 4 lm yunit 1Music grade 4 lm yunit 1
Music grade 4 lm yunit 1
 
Grade 5 DLL MAPEH 5 Q4 Week 3.docx
Grade 5 DLL MAPEH 5 Q4 Week 3.docxGrade 5 DLL MAPEH 5 Q4 Week 3.docx
Grade 5 DLL MAPEH 5 Q4 Week 3.docx
 
Music gr.3 tagalog q1
Music gr.3 tagalog   q1Music gr.3 tagalog   q1
Music gr.3 tagalog q1
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q2)
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q2)K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q2)
K TO 12 GRADE 1 LEARNING MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q2)
 
Grade 3 Music LM Tagalog
Grade 3 Music LM TagalogGrade 3 Music LM Tagalog
Grade 3 Music LM Tagalog
 
DLL_MAPEH 5_Q1_W3.docx
DLL_MAPEH 5_Q1_W3.docxDLL_MAPEH 5_Q1_W3.docx
DLL_MAPEH 5_Q1_W3.docx
 
1 music lm u2
1 music lm u21 music lm u2
1 music lm u2
 
LEARNING COMPETENCIES GRADE 2 2010 music
LEARNING COMPETENCIES GRADE 2 2010 musicLEARNING COMPETENCIES GRADE 2 2010 music
LEARNING COMPETENCIES GRADE 2 2010 music
 
Bec pelc-2010-musika
Bec pelc-2010-musikaBec pelc-2010-musika
Bec pelc-2010-musika
 
Bec pelc+2010+-+musika
Bec pelc+2010+-+musikaBec pelc+2010+-+musika
Bec pelc+2010+-+musika
 
MAPEH Grade 3 Q1.pdf
MAPEH Grade 3 Q1.pdfMAPEH Grade 3 Q1.pdf
MAPEH Grade 3 Q1.pdf
 
Grade 5 DLP MSEP.docx
Grade 5 DLP MSEP.docxGrade 5 DLP MSEP.docx
Grade 5 DLP MSEP.docx
 
Music3 m2 (1)
Music3 m2 (1)Music3 m2 (1)
Music3 m2 (1)
 
Music3 m2
Music3 m2Music3 m2
Music3 m2
 
Musika v 1 st grading
Musika v 1 st gradingMusika v 1 st grading
Musika v 1 st grading
 
Musika vi 4th rating lesson plan
Musika vi 4th rating lesson planMusika vi 4th rating lesson plan
Musika vi 4th rating lesson plan
 
Q1-Music-WEEK1-DAY1.pptx
Q1-Music-WEEK1-DAY1.pptxQ1-Music-WEEK1-DAY1.pptx
Q1-Music-WEEK1-DAY1.pptx
 
DLL_MAPEH 1_Q1_W1.docx
DLL_MAPEH 1_Q1_W1.docxDLL_MAPEH 1_Q1_W1.docx
DLL_MAPEH 1_Q1_W1.docx
 
DLL_MAPEH 4_Q1_W4.docx
DLL_MAPEH 4_Q1_W4.docxDLL_MAPEH 4_Q1_W4.docx
DLL_MAPEH 4_Q1_W4.docx
 
Musika v 4th grading
Musika v 4th gradingMusika v 4th grading
Musika v 4th grading
 

More from LiGhT ArOhL

AP 3 - Mga Tanda at Simbolo Sa Mapa
AP 3 - Mga Tanda at Simbolo Sa MapaAP 3 - Mga Tanda at Simbolo Sa Mapa
AP 3 - Mga Tanda at Simbolo Sa MapaLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 3 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 3 UNANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 3 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 3 UNANG MARKAHANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 2 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 2 UNANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 2 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 2 UNANG MARKAHANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 2 SUMMATIVE QUIZZES – QUARTER 1
K TO 12 GRADE 2 SUMMATIVE QUIZZES – QUARTER 1K TO 12 GRADE 2 SUMMATIVE QUIZZES – QUARTER 1
K TO 12 GRADE 2 SUMMATIVE QUIZZES – QUARTER 1LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 IKAAPAT MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1  IKAAPAT MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 1  IKAAPAT MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 IKAAPAT MARKAHANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1  IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 1  IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1  IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 1  IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1  UNANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 1  UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 UNANG MARKAHANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MOTHER TONGUE-BASED (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MOTHER TONGUE-BASED (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MOTHER TONGUE-BASED (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MOTHER TONGUE-BASED (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN PE and HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN PE and HEALTH  (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN PE and HEALTH  (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN PE and HEALTH (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 IKAAPAT NA MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5  IKAAPAT NA MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5  IKAAPAT NA MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKAAPAT NA MARKAHANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5  IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5  IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5  IKATLONG LAGUMANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5  IKATLONG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG LAGUMANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5  IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5  IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5  IKALAWANG LAGUMANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5  IKALAWANG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG LAGUMANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5  UNANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5  UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 UNANG MARKAHANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 UNANG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 UNANG LAGUMANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5 UNANG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 UNANG LAGUMANG PAGSUSULITLiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS  (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS  (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)LiGhT ArOhL
 

More from LiGhT ArOhL (20)

AP 3 - Mga Tanda at Simbolo Sa Mapa
AP 3 - Mga Tanda at Simbolo Sa MapaAP 3 - Mga Tanda at Simbolo Sa Mapa
AP 3 - Mga Tanda at Simbolo Sa Mapa
 
K TO 12 GRADE 3 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 3 UNANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 3 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 3 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 2 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 2 UNANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 2 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 2 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 2 SUMMATIVE QUIZZES – QUARTER 1
K TO 12 GRADE 2 SUMMATIVE QUIZZES – QUARTER 1K TO 12 GRADE 2 SUMMATIVE QUIZZES – QUARTER 1
K TO 12 GRADE 2 SUMMATIVE QUIZZES – QUARTER 1
 
K TO 12 GRADE 1 IKAAPAT MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1  IKAAPAT MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 1  IKAAPAT MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 IKAAPAT MARKAHANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 1 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1  IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 1  IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 1 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1  IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 1  IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 1 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1  UNANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 1  UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 1 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MOTHER TONGUE-BASED (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MOTHER TONGUE-BASED (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MOTHER TONGUE-BASED (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN MOTHER TONGUE-BASED (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN PE and HEALTH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN PE and HEALTH  (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN PE and HEALTH  (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 1 LEARNER’S MATERIAL IN PE and HEALTH (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 5 IKAAPAT NA MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5  IKAAPAT NA MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5  IKAAPAT NA MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKAAPAT NA MARKAHANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5  IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5  IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG MARKAHANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5  IKATLONG LAGUMANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5  IKATLONG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKATLONG LAGUMANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5  IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5  IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG MARKAHANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5  IKALAWANG LAGUMANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5  IKALAWANG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 IKALAWANG LAGUMANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 5 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5  UNANG MARKAHANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5  UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 5 UNANG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 UNANG LAGUMANG PAGSUSULITK TO 12 GRADE 5 UNANG LAGUMANG PAGSUSULIT
K TO 12 GRADE 5 UNANG LAGUMANG PAGSUSULIT
 
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS  (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS  (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN MATHEMATICS (Q1-Q4)
 
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)
K TO 12 GRADE 5 LEARNER’S MATERIAL IN ENGLISH (Q1-Q4)
 

Recently uploaded

EPP-5-1st-produkto-at-serbisyo (1).pptx for cot
EPP-5-1st-produkto-at-serbisyo (1).pptx for cotEPP-5-1st-produkto-at-serbisyo (1).pptx for cot
EPP-5-1st-produkto-at-serbisyo (1).pptx for cotOlinadLobatonAiMula
 
KABANATA-7. Ang suyuan sa asotea Noli me tangere
KABANATA-7. Ang suyuan sa asotea Noli me tangereKABANATA-7. Ang suyuan sa asotea Noli me tangere
KABANATA-7. Ang suyuan sa asotea Noli me tangeregeronimopaulyn69
 
DIOSDADO MACAPAGAL Diosdado Macapagal (born September 28, 1910, Lubao, Philip...
DIOSDADO MACAPAGAL Diosdado Macapagal (born September 28, 1910, Lubao, Philip...DIOSDADO MACAPAGAL Diosdado Macapagal (born September 28, 1910, Lubao, Philip...
DIOSDADO MACAPAGAL Diosdado Macapagal (born September 28, 1910, Lubao, Philip...RomyrGenesisCanaria2
 
FILIPINO 6 PPT Q4 - Kahulugan ng Pamilyar at Di-Pamilyar na Salita.pptx
FILIPINO 6 PPT Q4 - Kahulugan ng Pamilyar at Di-Pamilyar na Salita.pptxFILIPINO 6 PPT Q4 - Kahulugan ng Pamilyar at Di-Pamilyar na Salita.pptx
FILIPINO 6 PPT Q4 - Kahulugan ng Pamilyar at Di-Pamilyar na Salita.pptxKimberlyValdez19
 
Florante_at_Laura_Buod_ng_Bawat_Kabanata.docx
Florante_at_Laura_Buod_ng_Bawat_Kabanata.docxFlorante_at_Laura_Buod_ng_Bawat_Kabanata.docx
Florante_at_Laura_Buod_ng_Bawat_Kabanata.docxjohnajaneecube
 
nasyonalismosasilanganattimogsilangangasya-150219084821-conversion-gate02.pdf
nasyonalismosasilanganattimogsilangangasya-150219084821-conversion-gate02.pdfnasyonalismosasilanganattimogsilangangasya-150219084821-conversion-gate02.pdf
nasyonalismosasilanganattimogsilangangasya-150219084821-conversion-gate02.pdfVielMarvinPBerbano
 
Filipino-COTUgnayang-Sanhi-at-Bunga.pptx
Filipino-COTUgnayang-Sanhi-at-Bunga.pptxFilipino-COTUgnayang-Sanhi-at-Bunga.pptx
Filipino-COTUgnayang-Sanhi-at-Bunga.pptxLAWRENCEJEREMYBRIONE
 
Kabanata 11 - Life and Works of Jose Rizal
Kabanata 11 - Life and Works of Jose RizalKabanata 11 - Life and Works of Jose Rizal
Kabanata 11 - Life and Works of Jose RizalGab
 
araling panlipunan 5 periodical testpt.pptx
araling panlipunan 5 periodical testpt.pptxaraling panlipunan 5 periodical testpt.pptx
araling panlipunan 5 periodical testpt.pptxJOHNNYGALLA2
 
Kabanata 6 El Filibusterismo.pptx buod lamang ito
Kabanata 6 El Filibusterismo.pptx buod lamang itoKabanata 6 El Filibusterismo.pptx buod lamang ito
Kabanata 6 El Filibusterismo.pptx buod lamang itobryandomingo8
 
Lesson Plan for Grade 5 DLL FILIPINO 5 Q4 Week 3.docx
Lesson Plan for Grade 5 DLL FILIPINO 5 Q4 Week 3.docxLesson Plan for Grade 5 DLL FILIPINO 5 Q4 Week 3.docx
Lesson Plan for Grade 5 DLL FILIPINO 5 Q4 Week 3.docxReniaPimentel1
 
filipino 10_kasaysayan-ng-el-filibusterismo.pptx
filipino 10_kasaysayan-ng-el-filibusterismo.pptxfilipino 10_kasaysayan-ng-el-filibusterismo.pptx
filipino 10_kasaysayan-ng-el-filibusterismo.pptxMarcChristianNicolas
 
Liham pang negosyo (GAabay sa Pagsulat ng isang liham pang negosyo/kalakal) ....
Liham pang negosyo (GAabay sa Pagsulat ng isang liham pang negosyo/kalakal) ....Liham pang negosyo (GAabay sa Pagsulat ng isang liham pang negosyo/kalakal) ....
Liham pang negosyo (GAabay sa Pagsulat ng isang liham pang negosyo/kalakal) ....JEANELLEBRUZA
 
mga proseso at pangangailangan sa pagboto
mga proseso at pangangailangan sa pagbotomga proseso at pangangailangan sa pagboto
mga proseso at pangangailangan sa pagbotoMark James Viñegas
 
Ikalawang Markahan – Modyul 1: FEASIBILITY STUDY .pptx
Ikalawang Markahan – Modyul 1: FEASIBILITY STUDY .pptxIkalawang Markahan – Modyul 1: FEASIBILITY STUDY .pptx
Ikalawang Markahan – Modyul 1: FEASIBILITY STUDY .pptxMohminGumampo
 
PAGSULAT NG REAKSYONG PAPEL (paano nga ba ang pagsulat ng reaksyng papel?)
PAGSULAT NG REAKSYONG PAPEL (paano nga ba ang pagsulat ng reaksyng papel?)PAGSULAT NG REAKSYONG PAPEL (paano nga ba ang pagsulat ng reaksyng papel?)
PAGSULAT NG REAKSYONG PAPEL (paano nga ba ang pagsulat ng reaksyng papel?)JEANELLEBRUZA
 
Si Basilio ( Kabanata 6 ) el filibosterismo - Copy.pptx
Si Basilio ( Kabanata 6 ) el filibosterismo - Copy.pptxSi Basilio ( Kabanata 6 ) el filibosterismo - Copy.pptx
Si Basilio ( Kabanata 6 ) el filibosterismo - Copy.pptxCarljeemilJomuad
 
Filipino 8 MODYUL 1 Q4.pptx aaaaaaaaaaaa
Filipino 8 MODYUL 1 Q4.pptx aaaaaaaaaaaaFilipino 8 MODYUL 1 Q4.pptx aaaaaaaaaaaa
Filipino 8 MODYUL 1 Q4.pptx aaaaaaaaaaaaJaysonKierAquino
 
Pangungusap: mga halimbawa, bahagi, Kayarian, ayos, at iba pa.
Pangungusap: mga halimbawa, bahagi, Kayarian, ayos, at iba pa.Pangungusap: mga halimbawa, bahagi, Kayarian, ayos, at iba pa.
Pangungusap: mga halimbawa, bahagi, Kayarian, ayos, at iba pa.Gerald129734
 
Mother Manuscript WEEK-1-MODULE-1-AP-G3-3Q-ALOHAH-P.-ONDOY-MELINDA-FERNANDEZ...
Mother Manuscript  WEEK-1-MODULE-1-AP-G3-3Q-ALOHAH-P.-ONDOY-MELINDA-FERNANDEZ...Mother Manuscript  WEEK-1-MODULE-1-AP-G3-3Q-ALOHAH-P.-ONDOY-MELINDA-FERNANDEZ...
Mother Manuscript WEEK-1-MODULE-1-AP-G3-3Q-ALOHAH-P.-ONDOY-MELINDA-FERNANDEZ...charmaignegarcia
 

Recently uploaded (20)

EPP-5-1st-produkto-at-serbisyo (1).pptx for cot
EPP-5-1st-produkto-at-serbisyo (1).pptx for cotEPP-5-1st-produkto-at-serbisyo (1).pptx for cot
EPP-5-1st-produkto-at-serbisyo (1).pptx for cot
 
KABANATA-7. Ang suyuan sa asotea Noli me tangere
KABANATA-7. Ang suyuan sa asotea Noli me tangereKABANATA-7. Ang suyuan sa asotea Noli me tangere
KABANATA-7. Ang suyuan sa asotea Noli me tangere
 
DIOSDADO MACAPAGAL Diosdado Macapagal (born September 28, 1910, Lubao, Philip...
DIOSDADO MACAPAGAL Diosdado Macapagal (born September 28, 1910, Lubao, Philip...DIOSDADO MACAPAGAL Diosdado Macapagal (born September 28, 1910, Lubao, Philip...
DIOSDADO MACAPAGAL Diosdado Macapagal (born September 28, 1910, Lubao, Philip...
 
FILIPINO 6 PPT Q4 - Kahulugan ng Pamilyar at Di-Pamilyar na Salita.pptx
FILIPINO 6 PPT Q4 - Kahulugan ng Pamilyar at Di-Pamilyar na Salita.pptxFILIPINO 6 PPT Q4 - Kahulugan ng Pamilyar at Di-Pamilyar na Salita.pptx
FILIPINO 6 PPT Q4 - Kahulugan ng Pamilyar at Di-Pamilyar na Salita.pptx
 
Florante_at_Laura_Buod_ng_Bawat_Kabanata.docx
Florante_at_Laura_Buod_ng_Bawat_Kabanata.docxFlorante_at_Laura_Buod_ng_Bawat_Kabanata.docx
Florante_at_Laura_Buod_ng_Bawat_Kabanata.docx
 
nasyonalismosasilanganattimogsilangangasya-150219084821-conversion-gate02.pdf
nasyonalismosasilanganattimogsilangangasya-150219084821-conversion-gate02.pdfnasyonalismosasilanganattimogsilangangasya-150219084821-conversion-gate02.pdf
nasyonalismosasilanganattimogsilangangasya-150219084821-conversion-gate02.pdf
 
Filipino-COTUgnayang-Sanhi-at-Bunga.pptx
Filipino-COTUgnayang-Sanhi-at-Bunga.pptxFilipino-COTUgnayang-Sanhi-at-Bunga.pptx
Filipino-COTUgnayang-Sanhi-at-Bunga.pptx
 
Kabanata 11 - Life and Works of Jose Rizal
Kabanata 11 - Life and Works of Jose RizalKabanata 11 - Life and Works of Jose Rizal
Kabanata 11 - Life and Works of Jose Rizal
 
araling panlipunan 5 periodical testpt.pptx
araling panlipunan 5 periodical testpt.pptxaraling panlipunan 5 periodical testpt.pptx
araling panlipunan 5 periodical testpt.pptx
 
Kabanata 6 El Filibusterismo.pptx buod lamang ito
Kabanata 6 El Filibusterismo.pptx buod lamang itoKabanata 6 El Filibusterismo.pptx buod lamang ito
Kabanata 6 El Filibusterismo.pptx buod lamang ito
 
Lesson Plan for Grade 5 DLL FILIPINO 5 Q4 Week 3.docx
Lesson Plan for Grade 5 DLL FILIPINO 5 Q4 Week 3.docxLesson Plan for Grade 5 DLL FILIPINO 5 Q4 Week 3.docx
Lesson Plan for Grade 5 DLL FILIPINO 5 Q4 Week 3.docx
 
filipino 10_kasaysayan-ng-el-filibusterismo.pptx
filipino 10_kasaysayan-ng-el-filibusterismo.pptxfilipino 10_kasaysayan-ng-el-filibusterismo.pptx
filipino 10_kasaysayan-ng-el-filibusterismo.pptx
 
Liham pang negosyo (GAabay sa Pagsulat ng isang liham pang negosyo/kalakal) ....
Liham pang negosyo (GAabay sa Pagsulat ng isang liham pang negosyo/kalakal) ....Liham pang negosyo (GAabay sa Pagsulat ng isang liham pang negosyo/kalakal) ....
Liham pang negosyo (GAabay sa Pagsulat ng isang liham pang negosyo/kalakal) ....
 
mga proseso at pangangailangan sa pagboto
mga proseso at pangangailangan sa pagbotomga proseso at pangangailangan sa pagboto
mga proseso at pangangailangan sa pagboto
 
Ikalawang Markahan – Modyul 1: FEASIBILITY STUDY .pptx
Ikalawang Markahan – Modyul 1: FEASIBILITY STUDY .pptxIkalawang Markahan – Modyul 1: FEASIBILITY STUDY .pptx
Ikalawang Markahan – Modyul 1: FEASIBILITY STUDY .pptx
 
PAGSULAT NG REAKSYONG PAPEL (paano nga ba ang pagsulat ng reaksyng papel?)
PAGSULAT NG REAKSYONG PAPEL (paano nga ba ang pagsulat ng reaksyng papel?)PAGSULAT NG REAKSYONG PAPEL (paano nga ba ang pagsulat ng reaksyng papel?)
PAGSULAT NG REAKSYONG PAPEL (paano nga ba ang pagsulat ng reaksyng papel?)
 
Si Basilio ( Kabanata 6 ) el filibosterismo - Copy.pptx
Si Basilio ( Kabanata 6 ) el filibosterismo - Copy.pptxSi Basilio ( Kabanata 6 ) el filibosterismo - Copy.pptx
Si Basilio ( Kabanata 6 ) el filibosterismo - Copy.pptx
 
Filipino 8 MODYUL 1 Q4.pptx aaaaaaaaaaaa
Filipino 8 MODYUL 1 Q4.pptx aaaaaaaaaaaaFilipino 8 MODYUL 1 Q4.pptx aaaaaaaaaaaa
Filipino 8 MODYUL 1 Q4.pptx aaaaaaaaaaaa
 
Pangungusap: mga halimbawa, bahagi, Kayarian, ayos, at iba pa.
Pangungusap: mga halimbawa, bahagi, Kayarian, ayos, at iba pa.Pangungusap: mga halimbawa, bahagi, Kayarian, ayos, at iba pa.
Pangungusap: mga halimbawa, bahagi, Kayarian, ayos, at iba pa.
 
Mother Manuscript WEEK-1-MODULE-1-AP-G3-3Q-ALOHAH-P.-ONDOY-MELINDA-FERNANDEZ...
Mother Manuscript  WEEK-1-MODULE-1-AP-G3-3Q-ALOHAH-P.-ONDOY-MELINDA-FERNANDEZ...Mother Manuscript  WEEK-1-MODULE-1-AP-G3-3Q-ALOHAH-P.-ONDOY-MELINDA-FERNANDEZ...
Mother Manuscript WEEK-1-MODULE-1-AP-G3-3Q-ALOHAH-P.-ONDOY-MELINDA-FERNANDEZ...
 

K TO 12 GRADE 4 LEARNER’S MATERIAL IN MUSIC (Q1-Q4)

  • 1.
  • 2. ii Musika at Sining – Ikaapat na Baitang Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon 2015 ISBN: ___________ Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________________ Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS) Office Address : 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634–1054 or 634–1072 E–mail Address : imcsetd@yahoo.com Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Musika Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay Consultant: Myrna T. Parakikay Mga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. Andres Mga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan, Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares, Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano Transcriber: Arthur M. Julian Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. Villena Tagatala: Richilo L. Laceda Naglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal Sining Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo Consultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit; Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid; Jason O. Villena Mga Naglayout: Algievoi Omaña; Jerby S. Mariano
  • 3. iii Paunang Salita Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining. Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay- laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin. Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng: • mapanuri at replektibong pag-iisip; • mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span; • mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at • mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba. Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal.
  • 4. iv Talaan ng Nilalaman MUSIKA Yunit 1 – Rhythm Aralin 1: Ang mga Simbolo at Konsepto sa Musika........... 5 Aralin 2: Ang Simple Meter, Pagtuturo ng Rhythmic Pattern at Time Signature..................................... 8 Aralin 3: Ang Rhythmic Pattern at ang 2 4 Time Signature...... 12 Aralin 4: Ang Rhythmic Pattern sa 3 4 Time Signature............ 15 Aralin 5: Ang Accent at Rhythmic Pattern sa 3 4 Time Signature.............................................................. 19 Aralin 6: Ang Rhythmic Pattern sa 4 4 Time Signature...... 22 Aralin 7: Ang Accent sa mga Recorded Music................... 28 Aralin 8: Ang Pagtugon sa Musika Gamit ang Kumpas ..... 31 Glossary .............................................................................. 267 Appendix .............................................................................. 274
  • 6. 4 Gaya ng musika, ang mga bagay sa paligid ay mayroon ding rhythm. Ang patak ng ulan, tunog ng orasan, paghampas ng alon sa dalampasigan, at ang tibok ng ating puso ay ilan lamang sa mga bagay na may rhythm. Ang rhythm ay isa sa mga elemento ng musika na tumutugon sa pagpapangkat-pangkat ng tunog ayon sa time signature. Sa yunit na ito, malilinang ang kakayahan ng mga mag-aaral sa pagkilala ng iba’t ibang uri ng mga note at rest, kasama ang iba pang simbolong pangmusika. Gayundin ang pagbabasa at pagsusulat ng rhythmic pattern sa mga meter na dalawahan, tatluhan, at apatan, gamit ang mga time signature na at na kasabay ang galaw ng katawan tulad ng pagpalakpak, pagtapik, pagmartsa at pagsayaw o iba pang paraan ng pag-indak o pag- indayog ng katawan, na akma sa rhythm. Tatalakayin din sa yunit na ito ang pamamaraan sa pagkumpas ng mga awitin.
  • 7. 5 Ang mga Simbolo at Konsepto sa Musika Bawat komposisyong musikal ay binubuo ng iba’t ibang note at rest at ng iba pang simbolong pangmusika. Ang bawat note ay may katumbas na rest. Sa araling ito, matututuhan ang pakikinig, pagkilala, pagbasa, paggalaw, at pagsulat ng rhythmic pattern gamit ang iba’t ibang note at rest. Gawain 1 Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic pattern sa dalawahan, tatluhan, at apatang kumpas: 2 3 4 Awitin ang “Lupang Hinirang”. Bigyang pansin ang tamang titik at tono. Tandaan ang mga kailangan sa maayos na pag-awit tulad ng tamang pag-upo, hindi pasigaw, at paghinga buhat sa diaphragm sa halip na sa lalamunan.
  • 8. 6 Ipadyak ang beat. Ipalakpak ang rhythm. Bigkasin ang chant. Gawin 2 Suriin ang iskor ng awiting “Magandang Araw”. Basahin ang titik ng awit at awitin sa pangunguna ng guro. Kilalanin ang mga note at rest na makikita sa awit. Pag-aralan kung paano napangkat ang mga note at rest sa bawat measure.
  • 9. 7 Tandaan na ang bawat note ay may katumbas na rest. Mga Uri ng Note Simbolo Bilang ng Kumpas Mga Uri ng Rest Simbolo Quarter note 1 kumpas Quarter rest Eighth note ½ kumpas Eighth rest Half note 2 kumpas Half rest Whole note 4 kumpas Whole rest Ano ang kahalagahan ng mga note at rest sa musika? Sagutin ang sumusunod. 1. Ano ang hitsura ng quarter note? Iguhit mo ang iyong sagot. 2. Ano ang katumbas na bilang ng dalawang eighth note? 3. Anong note ang katumbas ng dalawang eighth note? 4. Ano-ano ang mga note na nasa ikatlong measure ng awiting “Magandang Araw”? 5. Ano ang hitsura ng quarter rest? Iguhit mo ang iyong sagot.
  • 10. 8 Ang Simple Meter, Pagtuturo ng Rhythmic Pattern, at Time Signature Ang meter ay isa sa mga elemento ng rhythm. Ito ang pagkaka-pangkat ng mga kumpas o pulso sa musika. Gawain 1 Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic pattern sa dalawahang kumpas: Pangkat A – Ipalakpak ang beat. Pangkat B – Ipalakpak ang rhythmic pattern.
  • 11. 9 Gawain 2 Pangkatang gawain: Gamit ang mga flashcard ng note at rest, bubuo ang bawat pangkat ng rhythmic pattern sa dalawahang kumpas. Ipalakpak ang mga nagawang rhythmic pattern. Gawain 3 Pag-aralan at suriin ang awiting “Tayo Na!” - Ano-anong uri ng note at rest ang ginamit sa awitin? - Ano ang meter ng awitin? - Ilan ang bilang ng kumpas sa bawat measure? - Paano nabuo ang rhythmic pattern sa bawat measure? - Ano ang inilagay/ginamit upang mapangkat ang mga tunog? - Awitin muli ang “Tayo Na!” habang ipinapalakpak ang beat ng awit.
  • 12. 10 Gawain 4 Gamit ang barline, pangkatin ang mga note at rest ayon sa time signature. Ang isang measure ay nabubuo sa pamamagitan ng pagsasama-sama ng mga note at rest at ginagamitan ng barline upang makabuo ng pangkat ayon sa nakasaad na time signature. Ano ang mangyayari kung may sinusunod tayong mga patakaran sa pagsasaayos ng mga bagay-bagay? Tukuyin at isulat ang limang karaniwang rhythmic pattern na matatagpuan o ginamit sa awiting “Tayo Na!”. 1. 2. 3.
  • 13. 11 4. 5. Takdang-aralin Pag-aralan ang awit na “Umayka Ti Eskuela.” Lagyan ng kaukulang bilang ng kumpas ang bawat note at rest ng awitin. UMAYKA TI ESKUELA Umayka ti eskuela, tapno lumaing ka, Adu ti masursuro, maestro ti pangulo. Tungpalem ti ‘bagana paginbagan ida, Taragsak da nanang mo, ken ni pay tatang mo. COME TO SCHOOL Come to school so you’ll be wise Many things you will learn The teacher is the head Do what she says, it is for your own good It is your mother’s joy and your father’s too.
  • 14. 12 Ang Rhythmic Pattern at ang Time Signature Ang ay may time signature na dalawahan ang bilang ng kumpas. Ito ay karaniwang iniuugnay sa kilos o galaw na pang martsa. Ang bilang nito ay 1-2│1-2│1-2│. Napapangkat ang mga bilang na ito sa pamamagitan ng paglalagay ng barline. Gawain 1 Echo clapping: Ipalakpak ang sumusunod. 1) 4) 2) 3) Awitin ang “Umayka Ti Eskuela”. Hatiin ang rhythm nito ayon sa time signature.
  • 15. 13 Gawain 2 Awitin nang sabay-sabay ang “Baby Seeds”. - Ilang measure mayroon ang awit? - Ano-anong mga simbolo ng musika ang nasa loob ng mga measure? - Tukuyin ang mga note at rest na ginamit sa awitin. - Paano nabuo ang mga measure? - Ano ang time signature ng “Baby Seeds”? - Ilang bilang mayroon ang bawat measure? Gawain 3 Mula sa awit na “Baby Seeds”, lagyan ng naaangkop na salita ang bawat rhythmic pattern. 1. ______ 2. ______ 3. ______ 4. ______
  • 16. 14 Gawain 4 Muling awitin ang “Baby Seeds”. Sabayan ng pagtapik/ pagpalakpak ng rhythmic pattern ng awitin. Ang rhythmic pattern ay ang pinagsama-samang note at rest na naaayon sa isang nakatakdang time signature. Ano-ano ang mga gawain na higit na nakatulong sa pag- unawa sa aralin? Pangkatin ang mga note ayon sa time signature at batay sa tamang bigkas ng mga salita. Gumamit ng barline.
  • 17. 15 Ang Rhythmic Pattern sa Time Signature Ang rhythmic pattern sa time signature na ay pagpapangkat ng mga tunog sa tatluhan. Ito ay karaniwang sinasabayan ng sayaw na balse o waltz, at may bilang na 1, 2, 3. Gawain 1 Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic pattern. 1) 4) 2) 5) 3) Awitin ang awit tungkol sa mga note habang ipinakikita ang pagbuo ng iba’t ibang note sa pisara. (Tono: “This is the Way I Brush My Teeth”) We have here a hollow head, a hollow head, a hollow head. We have here a hollow head and we call it a whole note.
  • 18. 16 Then we put a stem on it, a stem on it, a stem on it. Then we put a stem on it and we call it a half note. Then we put a shade on it, a shade on it, a shade on it. Then we put a shade on it and we call it a quarter note. Then we put a flag on it, a flag on it, a flag on it. Then we put a flag on it and we call it an eight note. Gawain 2 Pakinggan ang isang recording ng isang waltz tulad ng “Waltz of the Blue Danube” at maaaring sumayaw o magkumpas ang mga bata habang nakikinig. Gawain 3 Awitin at suriin ang musical score ng “Batang Magalang”. - Ano-anong uri ng note at rest ang makikita sa awit? - May kakaiba ka bang napansin sa pagkakaayos o pagkakasulat ng awitin? Saan nakita ang measure na ito? - Ano ang time signature ng awitin? Ilan ang bilang sa bawat measure?
  • 19. 17 Tukuyin ang bilang ng kumpas ng bawat note. Gawin nang sabay ng bawat pangkat. Pangkat 1: Ipalakpak at suriin ang rhythmic pattern ng unang apat na measure ng awitin. Pangkat 2: Itapik ang beat ng awitin. Gawain 4 Awitin ang “Will You Dance With Me?” at sabayan ng nababagay na dance step. Gawain 5 Iguhit ang akmang note sa bawat patlang upang mabuo ang mga rhythmic pattern sa time signature. 1. 2. 3. 4. 5. T. Martinez Mel Santos
  • 20. 18 Ang rhythmic pattern ay ang pinagsama-samang mga note at rest na binuo ayon sa nakasaad na time signature. Sa pag-awit ng “Batang Magalang”, ano ang inyong naramdaman? Bakit? Anong uri ng sayaw ang maaaring gawin kasabay ng awitin na may meter? Isulat ang angkop na rhythmic pattern batay sa lyrics ng awitin. Ba- hay ku -bo ka- hit mun- ti
  • 21. 19 Ang Accent at Rhythmic Pattern sa Time Signature Upang makasunod sa daloy ng rhythm o ritmo ng isang musika, kinakailangang matukoy ang unang kumpas ng beat nito. Ang diin o accent ay karaniwang inilalagay sa unang kumpas upang maging malinaw na makasunod sa daloy ng awitin o tugtugin. Bersiyong Bicol Bersiyong Ingles Kon dili sin abaniko If hand fan is not with me Tapus na ining buhay ko My life will be miserable Lawas ko, ay,ay! My body! Oh! My body Madedesmayo Fainting will happen, Kun dili sin abaniko If hand fan is not with me
  • 22. 20 Gawain 1 Awitin ang “An Sakong Abaniko”. Suriin ang rhythmic pattern ng “An Sakong Abaniko”. Ipalakpak ang rhythm ng awitin. Ano ang naramdaman mo habang isinasayaw ang balse, umaawit at ipinapalakpak ang rhythm ng awit? Ano ang time signature ng awit? Ano ang kilos na maaaring gawin habang inaawit ito? Gawain 2 Lagyan ng panandang diin (>) ang unang kumpas ng bawat measure ng awit na “An Sakong Abaniko”. Gawain 3 Awiting muli ang “An Sakong Abaniko.” Lagyan ng accent ang bahaging binigyang diin sa awit. Gawin ito sa sagutang papel. Awitin ito ayon sa pagkakalagay ng accent. Gawain 4 Sumayaw habang inaawit ang “An Sakong Abaniko.” Bigyang-pansin ang bahaging may accent. Sa pangkaraniwang kumpas, ang unang note o kumpas ng bawat measure ay binibigyan ng accent (>) o diin. Ang accent sa unang kumpas ng rhythmic pattern sa ay nagbibigay ng mas maayos na pagsaliw sa mga sayaw na balse. Tulad sa musika, mahalaga ang makasunod sa daloy o ritmo ng nangyayari sa buhay ang isang mag-aaral na tulad
  • 23. 21 mo. Kung tahimik ang klase dahil nag-aaral ang mga kamag- aral mo, dapat na tahimik ka rin. Magbigay ka nga ng iba pang halimbawa kung kailan ka dapat makasunod sa daloy ng nangyayari sa iyong paligid. Pagmasdan ang musical score ng “Ang Huni ng Ibong Pipit”. Lagyan ng accent ang bahagi ng awit na nararapat na may diin. R. Tecson L. Villanueva
  • 24. 22 Ang Rhythmic Pattern sa Time Signature Sa time signature na , may apat na bilang ang bawat measure. Gawain 1 Ipalakpak ang sumusunod na rhythmic pattern. Bigkasin ang mga rhythmic syllable.
  • 25. 23 Ating balik-aralan ang pagkumpas ng apat, gamit ang kaliwa at kanang kamay. Pakinggan ang “Pop Goes the Weasel” at sabayan ang kumpas nito. Awitin ang “Ang Huni ng Ibong Pipit” (tingnan sa Aralin). Bigyang pansin ang tamang lugar ng accent. Lapatan ng angkop na galaw ang awitin. Gawain 2 Bigkasin ang lyrics ng awiting “We’re on the Upward Trail” ayon sa tamang rhythm. Awitin din ito. Pagkatapos, sagutin ang mga tanong tungkol dito.
  • 26. 24 - Ano-anong uri ng mga note ang makikita sa awit? - May bagong note ka bang nakita? Ano ito? - Ilan ang bilang ng isang whole note? Gawain 3 Ipalakpak ang rhythmic pattern ng awitin. Ano ang time signature ng awitin? Ilan ang bilang sa bawat measure? Bigkasin ang rhythmic syllable ng una at pangalawang linya ng awit. Itapik/Ipalakpak ang pangatlo at pang-apat na linya. Gawain 4 a. Awiting muli ang “We’re on the Upward Trail”. Lapatan ng galaw ng katawan ang bawat note. - takbo - lakad - slide - talon
  • 27. 25 b. Tukuyin/Hanapin ang mga kaparehong measure o mga measure ng sumusunod na rhythmic pattern sa awiting “We’re on the Upward Trail”. 1) 2) 3) 4) Gawain 5 Kilalanin ang mga note at rest na makikita sa awit na “Inday Kalachuchi”.
  • 28. 26 Visayan Version English Translation Inday Kalachuchi Inday Kalachuchi may langgam tamsi, there’s a sunbird, Iyang balhibo and it has feathers pula ug berde, bright red and green, Ayaw’g hingkalimti, Don’t you ever forget, Ang baryo dinhi, Here in the barrio, Daghang dalaga, Are many maidens, daghang dalaga, many maidens Ako ay gwapa But I’m the prettiest Ang rhythmic pattern na may time signature na ay may kaukulang mga note at rest na pinagsasama-sama upang makabuo ng apat na bilang. Bakit mahalaga ang kaalaman sa iba’t ibang note, rest, at time signature?
  • 29. 27 Isulat sa patlang ang note o rest na bubuo sa measure ng time signature na (note) 1. (rest) 2. (note) 3. (note) 4. (rest) 5.
  • 30. 28 Ang Accent sa mga Recorded Music Ang rhythm at tiyempo ng mga awitin at tugtugin ay madaling natutukoy sa pamamagitan ng accent na naririnig at nararamdaman sa unang kumpas nito. Gawain 1 Pakikinig: Pakinggan ang “Pop! Goes the Weasel”. Sa anong salita maririnig ang accent? Ipakita ang tsart ng awiting “Ano-ano.” Awitin ito. Ano ang time signature ng awitin? Tungkol saan ang awit? Awitin ang “Ano-ano” na sinasabayan ng paglalakad.
  • 31. 29 Tukuyin ang mga lugar sa awitin na nabigyan ng mas malakas na bigkas o pag-awit bunga ng paglalakad. Awitin nang sabay-sabay ang “Ano-ano” at bigyang pansin ang mga accent. Gawain 2 Gumawa ng rhythmic pattern na angkop sa mga time signature na makikita sa ibaba. Gamitin ang sumusunod na uri ng note at rest. Gawain 3 Awitin ang “Ano-ano”. Lagyan ng akmang galaw ayon sa time signature na at sa titik ng awitin. Ang diin ay karaniwang makikita sa unahang bahagi ng measure o sa unang kumpas/beat ng isang measure.
  • 32. 30 Ang maayos na pakikinig ay nagdudulot ng malawak na pag-unawa. Paano ito naipakikita sa loob ng silid-aralan? Itapik ang sumusunod na mga rhythmic pattern sa Hanay A. Piliin sa Hanay B ang awitin na ginamitan ng naturang rhythmic pattern. An Sakong Abaniko
  • 33. 31 Ang Pagtugon sa Musika Gamit ang Kumpas Sa bawat araw na may pasok sa paaralan, umaawit ng “Lupang Hinirang” ang mga mag-aaral habang nakatingin sa itinataas na watawat. Inaawit naman ang “Pilipinas Kong Mahal” tuwing ibinababa ito. Madalas na may isang lider na nangunguna sa pag-awit nito habang siya ay kumukumpas. Nagkaroon na ba kayo ng pagkakataong kumumpas ng alinman sa dalawang awit na ito? Pakinggang mabuti ang awiting “Lupang Hinirang”. Tingnan sa tsart ng awitin kung ang lyrics nito ay pareho sa binibigkas mo tuwing aawit ka nito. Pansinin ang mga pagkakaiba at isulat ito sa kuwaderno. Batay sa napakinggan, ano ang pamagat ng ating Pambansang Awit? Nasa anong palakumpasan ang “Lupang Hinirang”? Sa anong kumpas nagsisimula ang “Lupang Hinirang”?
  • 34. 32 Narito ang mga paalaala kung paano ang pagkumpas ng “Lupang Hinirang”.  Tumayo ng tuwid at tumingin sa mga gagabayan ng iyong pagkumpas.  Itaas ang braso at ang mga kamay na katapat at kasintaas ng dibdib.  Kailangang maramdaman at makita ang unang bagsak ng beat sa bawat measure.  Kung nais mong maging malakas ang pag-awit, lakihan ng bahagya ang kumpas. Samantala, liitan lamang ang kumpas kung nais mong hinaan ng mga umaawit ang kanilang boses sa pag-awit.  Ibukas ang mga palad upang maging malakas at may diin din ang gagawing pag-awit at itaob ang mga ito para hinaan ang pag-awit.  Bigyang kahulugan ang bawat galaw ng kamay sa pagkumpas, ngunit hindi dapat nagdidikit sa gitna ang mga kamay. Sabayan ng kumpas ang recorded music ng “Lupang Hinirang.” Gayahin ang larawang nasa ibaba.
  • 35. 33 Isagawa rin ang pagkumpas sa “Pilipinas Kong Mahal” habang sinasabayan ang recorded music. Tingnan ang nasa larawan sa ibaba at ikumpas ang “Pilipinas Kong Mahal” sa palakumpasang . Simulan ito sa pataas na kumpas o sa ikatlong bilang. Ang pagkumpas ay isang paraan ng pagtugon sa metric pulse ng awit o tugtuging napakikinggan. Isa itong uri ng komunikasyon na kailangang maunawaan ng umaawit o ng tumutugtog.
  • 36. 34 Ang pagkumpas ay isang uri ng komunikasyon sa pagitan ng mang-aawit o manunugtog at ng tagakumpas. Hindi lamang sa musika ginagamit ang pagkumpas upang makipag-usap. Anong mga kumpas pa ang ginagamit mong paraan ng pakikipag-usap? Paano ito nakatutulong sa malinaw na pag-unawa sa nais mong sabihin? Tayahin ang sarili. Gawin ito sa kuwaderno. Kasanayan Napakahusay Mahusay Di- gaanong Mahusay Nanganga- ilangan ng Tulong 1. Nakakumpas ako nang tama sa rhythm 2. Naunawaan ng mga umaawit ang kahulugan ng aking pagkumpas 3. Nakasunod ako sa pamantayan ng pagkumpas 4. Tama ang posisyon ng aking katawan at kamay habang kumukumpas 5. Naging maganda ang pag- awit/pagtugtog dahil sa aking pagkumpas
  • 37. 267 GLOSSARY MUSIKA 2-Part Vocal bimubuo ng dalawang bahagi ng himig; maaaring soprano at alto part o kaya naman ay soprano at tenor Acappela pag-awit na boses lamang ang naririnig, walang kasamang instrumentong pansaliw Accent (<) ay sagisag na nagbibigay ng diin sa isang nota o sa unang kumpas ng bawat measure Antecedent Phrase nagsisilbing panimulang parirala ng isang musical phrase Bajo de Arco itinuturing na pinakamalaking instrumentong may kwerdas at nagbibigay ng mababang tono Barline guhit na patayo na ginagamit na panghati sa bawat measure ng staff Bassoon instrumentong hinihipan na may double reed at may makapal na tunog Beat ang pulso ng awit o tugtugin Cello instrumentong may apat na kwerdas at nakatono nang mas mababa ng isang oktaba sa viola Chant paawit na pagsasalita na walang sukat Clarinet instrumentong woodwind na may ihipan na isang pirasong reed at may 24 na butas at nakapagbibigay ng mataas na tono Coda huling parirala na nagsisilbing panapos ng awit o tugtugin Consequent Phrase nagsisilbing pangwakas na parirala bilang katapusan ng isang musical phrase Descant isang melodiyang inaawit sa itaas ng melody bilang karagdagang himig na sumusuporta sa pangunahing himig Di-magkatulad na musical phrase binubuo ng magkaibang pariralang panritmo at panghimig
  • 38. 268 Diwdiw-as instrumentong etnikong hinihipan na yari sa lima o higit pang pinagsama-samang maninipis na kawayan Dynamics elemento ng musika na tumutukoy sa paglakas o paghina ng pag-awit o pagtugtog Flute instrumentong woodwind na walang reed at pinatutunog sa pamamagitan ng pag-ihip sa butas na nasa gawing dulo ng katawan nito Forte (f) malakas na pag-awit o pagtugtog French Horn instrumentong hinihipan na yari sa inikot na tubong labindalawang talampakan ang haba at nababago ang tono sa pamamagitan ng mga piston at valve G Clef simbolo na nakalagay sa unahan ng musical staff na nagtatakda ng tono ng mga note sa staff Harmonic Interval tumutukoy sa agwat ng dalawa o higit pang magkakaugnay na note na inaawit o tinutugtog nang sabay Harmonic Third Interval binubuo ng dalawang magkaugnay na note na may pagitang dalawang whole step o apat na 1/2 step Harmony ang kaaya-ayang tunog na nalilikha ng maayos na pagsasama-sama ng mga tono sa isang akorde Instrumental Music musikang galing sa mga musical instrument Interval ang pagitan ng dalawang tono Kalaleng o Tongali instrumentong etniko na yari sa mahabang kawayan na makitid ang loob, at tumutugtog ng iba’t ibang mga harmonic sa pamamagitan ng overblowing Kodaly Hand Sign isang paraan ng pagbabasa ng mga note gamit ang iba’t ibang senyas kamay Largo tempo na mas mabagal sa andante Ledger Line dagdag guhit na makikita sa itaas o ibaba ng staff
  • 39. 269 Measure binubuo ng mga nota at pahinga na napapaloob sa dalawang barline at may tamang bilang ng kumpas na naaayon sa nakasaad na meter Melodic Ostinato isang maikling melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog o inaawit kasabay ng pangunahing melodiya Melodic Phrase pariralang panghimig na nagtataglay ng himig na hinango sa alinmang bahagi ng awit. Ito ay ang pagkasunod-sunod ng mga note na siyang bumubuo sa isang magandang linya o melody Meter pantay-pantay na sukat ng rhythm na ipinamamalas sa kumpas o beat Musical Phrase ito ay mga musical sentence na nagpapahiwatig o nagsasaad ng isang buong kaisipan Musical Staff binubuo ng limang linya at apat na puwang na pinagsusulatan ng mga note, rest, at mga panandang pang-musika (musical symbol) Oboe instrumentong woodwind na may ihipang yari sa dalawang pirasong reed na pinagtaklob at may maliit na pagitan Octave pagitan o interval ng tono mula sa lower do hanggang sa higher do Ostinato isang rhythmic o melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin Palendag isang plawtang yari sa kawayan ng mga taga Maguindanao na ginagamit nila tuwing sila ay may pagtitipon Piano (p) mahinang pag-awit o pagtugtog Pitch Name pangalang pantono sa musika (A,B,C,D,E,F,G) Presto musical symbol na nagpapahiwatig na ang komposisyon o bahagi ng komposisyon ay aawitin o tutugtugin nang mabilis na mabilis Prime una o isa Range lawak ng tunog na maaaring maabot o magawa ng boses o musical instrument
  • 40. 270 Reed isang maliit at manipis na bagay na ikinakabit sa ihipan ng instrumentong woodwind Rhythmic Ostinato rhythmic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin Rhythmic Pattern ay ang pinagsama-samang mga note at rest na binuo ayon sa nakasaad na time signature Rote Method isang paraan ng pagtuturo ng awit na pagagad/paggaya Saggeypo instrumentong etniko na yari sa kawayan at kahalintulad ng panpipes Score ang piyesa ng awit o tugtugin Staff binubuo ng limang guhit at apat na puwang kung saan isinusulat ang music notation Tempo ang bilis o bagal ng musika o awitin Texture elemento ng musika na tumutukoy sa kapal o nipis ng tunog Timbre ang uri o kalidad ng tunog Tonal Tono Trombone instrumentong brass na nakapagpapatunog ng iba’t ibang tono sa pamamagitan ng pag-urong- sulong ng slide nito Trumpet instrumentong brass na may pinakamataas na tono. Ito ay may mga valve at piston na ginagamit sa pagbabago ng tono Tuba pinakamalaki at may pinakamababang tono sa instrumentong brass Viola may apat na kuwerdas na nakatono sa C, G, D, at A. Ito ay may mas malaking katawan at mas makapal na tunog kaysa violin. Ito ay itinuturing na alto ng string family Violin may apat na kuwerdas na nakatono sa G, D, A, at E. Ito ay may mataas at matinis na tunog. Ito ang soprano ng string family
  • 41. 271 Vocal musikang mula sa pag-awit gamit ang boses Waltz isang musika o tugtugin na nasa tatluhang meter o kumpas na may malakas na accent o diin sa unang beat
  • 42. 274 APPENDIX Musika Mga Awit Ako Mananggete An Sakong Abaniko Ang Alibangbang Ang Huni ng Ibong Pipit Ano-Ano Atin Cu Pung Singsing Baby Seeds Bahay Kubo Bandang Musika Batang Magalang Batang Masipag Chua-ay Clean Up Week Song Do a Little Thing Early to Bed Gising Na Hear the Rain Huli Ka! Ili-ili Tulog Anay Inday Kalachuchi Kalesa Little Band Liza Jane Lupang Hinirang Magandang Araw Magtanim ay ‘Di Biro Manang Biday Masaya Kung Sama-sama Ode to Joy Oh, Come Play a Merry Tune Oh, Who Can Play
  • 43. 275 Ohoy Alibangbang Pamulinawen Paruparong Bukid Pentik Manok Pilipinas Kong Mahal Pilipinas Kong Mahal Rain,Rain Go Away Reach for the Sky Run And Walk Salidommay She’ll be Coming Round the Mountain Song and Dance Tayo Na! Tayo’y Magpasalamat Tayo’y Magsaya Tayo’y Umawit ng ABC Tiririt ng Maya Ugoy ng Duyan Umawit at Sumayaw Umayka Ti Eskuela We’re on the Upward Trail Will You Dance With Me? Mga Awit sa Pakikinig Ading Are You Sleeping Lazy Juan? Bahay Kubo Blue Danube Waltz Hallelujah Chorus Happy Birthday It Came Upon the Midnight Clear Mindanao Sketches My Heart Will Go on Philippine Tongatong Pop Goes the Weasel Row, Row, Row Your Boat Somewhere Over the Rainbow Star Wars- Opening Theme Tayo’y Umawit
  • 44. 276 Bibliography Musika Antukin: Philippine folk songs and lullabies; Selected by Felicidad A. Prudente,Tahanan Books for Young Readers, 1998 Dazzle 4, Innovative Educational Materials Inc Halina’t Umawit 4, Manwal ng Guro, Emelita C. Valdecantos, Copyright St. Mary’s Publishing Corp. Halina’t Umawit, Manwal ng Guro, Susana E. Samonte p. 42 J. C Palabay Interprises Halina’t Umawit 4 J.C. Palabay Enterprises, Inc. Halina’t Umawit 5, J. C. Palabay Enterprises, Inc Ilonggo Folk Songs (Book 1) by Prof. Romulo J. Pangan Immortal Philippine Native Songs, Carmelita V. Jose Introduction to the Kodaly Method (leaflet), 2002, Daisy Marasigan Leaflet, 2000, Gloria C. Quinto Lower Primary, p. 194 C. Llamas Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series Music, Art and Physical Education 4, Saint Bernadette Publications, Inc. Musika, Sining, at Edukasyong Pangkatawan 4 Music Time (Upper Primary), Felipe Padilla, Leon and Luz Padilla p. 52, 1963 by MJ Enriquez, Philippine Book Company Musical Wonders 3, p. 205, Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series Musical Wonders Worktext and Teachers Guide
  • 45. 277 Philippine Folk Literature Series Volume VII The Folk Songs Compiled and edited by Damiana L. Eugenio Sanayang Aklat sa Musika 4 Chita C. Erice at Victorina A. Mariano Sanayang Aklat Sa Musika 5, 2006, 2009, Chita E. Mendoza and Victorina Mariano Sparkles 3, Music, Arts & Physical Education, Rex Book Store, Inc. Internet: Ang Mahal na Pasyon ni Hesukristo https://www.youtube.com/watch?v=Ku0pYNczuk8 Balitaw-Visayan song https://www.youtube.com/watch?v=LI4wjCzQ4fY Benjamin Britten: String Quartet No.1 in D major - Professor Roger Parker and the Badke Quartet https://www.youtube.com/watch?v=ytMKODHsTtM Celso Espejo Rondalla Czardas - https://www.youtube.com/watch?v=9pHgH6zYe1E Chu-ay Sta. Teresita Parish Chorale https://www.youtube.com/watch?v=YLvHhFxuTMw Cordillera hymn-nose flute https://www.youtube.com/watch?v=lOBOg4NP6qI Cordillera Musical Bamboo Instruments 2 https://www.youtube.com/watch?v=_uCP8z6iYuI Dabakan Solo https://www.youtube.com/watch?v=Cx8vbPO2UW0 Davao Christian High School Orchestra's "Frozen" Medley https://www.youtube.com/watch?v=W_7PAGVCvt8 Gangsa https://www.youtube.com/watch?v=eTaAH9PjP2k Gaubert -- Medailles Antiques -- Flute, Violin, Piano Trio https://www.youtube.com/watch?v=r29WR4uOf9k
  • 46. 278 Hudhud (Ifugao) https://www.youtube.com/watch?v=sRu0F_LGP9I Kalesa (by Ernani Cuenco) https://www.youtube.com/watch?v=J9jTQHxfV5s Kalinga's Musical Instrument https://www.youtube.com/watch?v=oRel5kNIUW8 Kalutang Playing Preservation - Gasan, Marinduque https://www.youtube.com/watch?v=K9tGzON0lXw Kids singing Happy Birthday https://www.youtube.com/watch?v=_obDFEUzFk0 Kolitong https://www.youtube.com/watch?v=-CeovlZFK2Y Kudyapi Master Samaon Sulaiman https://www.youtube.com/watch?v=2OGHt50WhcI Leroy Anderson - The Syncopated Clock https://www.youtube.com/watch?v=CrpdQngwk2g Les Miserables Medley by the Philippine Philharmonic Orchestra https://www.youtube.com/watch?v=6_q-htASyCU Loboc Children's Choir The Prayer https://www.youtube.com/watch?v=6j4CpzF8yXM Mabuhay Singers 50th Golden Anniversary Concert-Nagkalituhan Duet by Raye Lucero and Peping de Leon https://www.youtube.com/watch?v=elja1f9wjM0 Mindanao Kulintang Ensemble https://www.youtube.com/watch?v=U1Zgb8_8RAs Mindanao Sketches by Antonino Buenaventura http://www.youtube.com/watch?v=jULj2mK3jbA Pop! Goes the Weasel www.youtube.com/watch?v=fv4kp4ZnSuE Ode to Joy by Beethoven http://www.youtube.com/watch?v=Wod-MudLNPA
  • 47. 279 Ode to Joy - Piano sheet music https://www.youtube.com/watch?v=zFw0cmcihxU Odiyat Kambayok by Erlynda https://www.youtube.com/watch?v=kveJePTJg-k Paldong - Julia Yabes https://www.youtube.com/watch?v=okyIy_3aCkI Paldong Lip-Valley Flute https://www.youtube.com/watch?v=WaATBErVUIU Percussion Family https://www.youtube.com/watch?v=Dbve0x8lgnE Percussion Instruments https://www.youtube.com/watch?v=GnPuHPte6lc Philippine Bamboo Orchestra in Beijing https://www.youtube.com/watch?v=Rqk7X5sYiVQ Philippine Marching Bands https://www.youtube.com/watch?v=Q2_q6ir4i84 Philippine Music, traditional Instruments – tboli tribe(Lemuhen) https://www.youtube.com/watch?v=wjVD-cKu0Fg Philippine Philharmonic Orchestra - Frozen Medley https://www.youtube.com/watch?v=5zc7uC4Oa4s Philippine Symphonic Medley PNU Rondalla - https://www.youtube.com/watch?v=IE0dqrlCXiE PMA Marching Band https://www.youtube.com/watch?v=QoXjxLlm2eI "Prayer of St. Francis" sung by the Philippine Madrigal Singershttps://www.youtube.com/watch?v=6Aboc4uATPE P.Tchaikovsky. Serenade for Strings. https://www.youtube.com/watch?v=PAeXRJtxbrQ Samaon Sulaiman 2 https://www.youtube.com/watch?v=Pv3uMaZCHs4 Sarah Geronimo solo https://www.youtube.com/watch?v=xaTGuKWZMeE
  • 48. 280 Street Parade at Tagaytay City, Philippinehttps://www.youtube.com/watch?v=AKeTDPFAIOY Surprise Symphony Second Movement by Franz JosephHaydn http://www.youtube.com/watch?v=WZNIFN4x_U8 The Brass Family https://www.youtube.com/watch?v=IWxUqwWPQzY The Darangen Epic of the Maranao People of Lake Lanao https://www.youtube.com/watch?v=4VzzhNkbjgg The Kumbing - Filipino Bambo Jews (Jaw) Harp https://www.youtube.com/watch?v=Swd3yCFAgPA&index=3&list=PL WdxXfBGImBxZGgyKtckAyDsrGhtbW_oG The String Family - A Digital Story https://www.youtube.com/watch?v=I6343CdYVB0 Woodwind instruments https://www.youtube.com/watch?v=7OjqeyOvC1c Vivaldi Spring The Four Seasons https://www.youtube.com/watch?v=aFHPRi0ZeXE Yo-Yo Ma The Swan Saint-Saens https://www.youtube.com/watch?v=zNbXuFBjncw
  • 49.
  • 50. ii Musika at Sining – Ikaapat na Baitang Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon 2015 ISBN: ___________ Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________________ Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS) Office Address : 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634–1054 or 634–1072 E–mail Address : imcsetd@yahoo.com Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Musika Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay Consultant: Myrna T. Parakikay Mga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. Andres Mga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan, Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares, Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano Transcriber: Arthur M. Julian Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. Villena Tagatala: Richilo L. Laceda Naglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal Sining Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo Consultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit; Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid; Jason O. Villena Mga Naglayout: Algievoi Omaña; Jerby S. Mariano
  • 51. iii Paunang Salita Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining. Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay- laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin. Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng: • mapanuri at replektibong pag-iisip; • mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span; • mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at • mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba. Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal.
  • 52. iv Talaan ng Nilalaman MUSIKA Yunit 2 – Melody Aralin 1: Ang Daloy ng Melody............................................ 37 Aralin 2: Ang mga Pitch Name........................................... 42 Aralin 3: Ang G Clef............................................................ 45 Aralin 4: Ang mga Pitch Name sa Ledger Line................... 49 Aralin 5: Ang Tunog na Pinakamataas at Pinakamababa...................................................... 53 Aralin 6: Ang Pagitan ng mga Tono.................................... 57 Aralin 7: Ang Likhang Melody.............................................. 61
  • 54. 36 Ang melody ay elemento ng musika na nagsasaad ng kaaya-ayang pagkakasunod-sunod ng mga note na bumubuo ng mahalagang bahagi ng isang awit o tugtugin. Ang mga rhythmic pattern na natutunan sa Unang Yunit ay nilapatan ng iba’t ibang direksiyon ng himig na maaaring pataas, pababa, pataas na palaktaw, pababa na palaktaw, o inuulit ang daloy. Matututunan din sa araling ito na ang melody ay nagpapahiwatig ng mga damdaming napapaloob sa isang awit o tugtugin. Maaari ring makilala ang katauhan o ano mang nais ipahatid ng isang kompositor ayon sa uri ng melody na naririnig batay sa kinalabasan ng mga notang nabuo sa isang likhang himig. Tatalakayin din ang iba pang mga katawagang pangmusika gayundin ang iba’t ibang simbolong musikal, tulad ng G clef, pitch name, ledger line, interval, range, at marami pang iba na lalong makatutulong upang maging kasiya-siya ang pag-aaral ng musika.
  • 55. 37 Ang Daloy ng Melody Ang isang melody ay bunga ng pagdaloy ng tono na maaaring tumataas o bumababa. Ito ay nalilikha gamit ang iba’t ibang daloy ng mga note na nagbibigay ng magandang tunog. Sa araling ito ay matutunghayan ang iba’t ibang daloy ng melody na bumubuo sa isang magandang musika. Gawain 1 Pakinggang mabuti ang awit.
  • 56. 38 Awitin ito nang sabay-sabay. Awitin naman nang pangkatan. Sundin ang bilang ng measure para sa pag-awit ng bawat pangkat. Pangkat – I – measure 1 at 9 Pangkat – II – measure 2 at 10 Pangkat – III – measure 3, 4 at 11, 12 Pangkat – IV – measure 6, 7, 8 at 13, 14, 15, 16 Awitin ang mga so-fa syllable ng awit habang sinusundan ang daloy ng mga note. Gawain 2 Tukuyin ang daloy ng melody sa bawat measure ng awit na “Song and Dance”. Sabihin kung ito ay pataas o pababang pahakbang, pataas o pababang palaktaw, o kaya nama’y inuulit. Pagkatapos ay awitin ang mga ito upang higit na marinig at madama ang daloy ng melody.
  • 57. 39 Gawain 3 Pakinggan ang mga melodic phrase na may iba’t ibang daloy sa awiting iparirinig ng guro. Tukuyin kung ang narinig na himig ay pataas o pababang pahakbang, pataas o pababang palaktaw, o kaya nama’y inuulit. Ang iba’t ibang daloy ng melody ay pataas at pababang pahakbang, pataas at pababang palaktaw, o kaya nama’y pantay o inuulit.
  • 58. 40 Sa anong daloy ng melodiya mo maihahambing ang iyong natutuhan sa ating aralin? Pataas ba o pababa o di kaya ay nananatili ka ba sa dati mong gawi? Magpangkat sa lima ang buong klase. Bawat pangkat ay lilikha ng galaw na magpapakita ng iba’t ibang daloy ng melody. Awitin ang “Batang Masipag” at sundan ang daloy ng melody sa pagsasakilos nito.
  • 59. 41 Panuto: Sukatin ang sariling kakayahan ayon sa ginawang pangkatang gawain. Lagyan ng tsek ( √ ) ang bilang na angkop sa ginawang pagganap. Pamantayan Di- gaanong Mahusay 1 Mahusay 2 Napakahusay 3 1. Nakapagpapakita ng sigla at galak sa pagtatanghal 2. Nakaaawit nang may tamang tono ayon sa mga note ng awit 3. Nakapag-uukol ng panahon at sarili sa pagsasanay ng gawain 4. Naipakikita ang pakikiisa sa gawain 5. Nakakikilos nang naaayon sa daloy ng musika
  • 60. 42 Ang mga Pitch Name Ang melody ay isang mahalagang elemento ng musika. Ang mga tono ng isang melody ay nakasulat sa staff na binubuo ng limang guhit at apat na puwang. Ang note ang kumakatawan sa bawat tono ng isang melody. Ito ay ginagamitan ng mga titik ng Alpabeto na A, B, C, D, E, F, G. Ang tawag sa mga ito ay pitch name. Gawain 1 Awitin ang “Do Re Mi Song” at tukuyin ang mga titik ng alpabetong ginamit sa awit. Gawain 2 Awitin nang sabay-sabay ang “ Tayo’y Umawit ng ABC”.
  • 61. 43 Pagmasdan muli ang music notation ng “Tayo’y Umawit ng ABC”. Bigyang pansin ang mga guhit kung saan nakasulat ang music notation. Bilangin ang mga guhit at puwang ng staff. Alam ba ninyo na ang bawat guhit at puwang sa staff ay may katumbas na pitch name? Ilan ang mga titik ng alpabeto na ginamit sa lunsarang awit? Ano-ano ang mga ito? Isulat ang mga pitch name na natutuhan sa guhit at puwang. Gawain 3 Tayo nang maglaro ng Musical Word Game. Isulat ang pitch name upang mabuo ang mga salita. Tugtugin sa flute/recorder o xylophone pagkatapos sagutin.
  • 62. 44 Nakatulong ba ang ating pag-aaral ng pitch name na bumubuo sa guhit at puwang sa G clef staff, upang lalo nating matandaan ang mga salitang kadalasang ginagamit sa musika? Sa inyong palagay, may mabuting dulot ba ito upang lalong pagbutihin ang pag-aaral ng musika? Isulat sa patlang ang mga pitch name na makikita sa guhit at puwang ng G clef staff. Ang mga pitch name sa guhit ay ang sumusunod: Ang pitch name sa puwang ay ang sumusunod:
  • 63. 45 Ang G clef Ang clef ay isang simbolong nakalagay sa unahan ng musical staff. Ito ang nagtatakda ng tono ng mga notes sa staff. Isa sa karaniwang simbolo ng clef ay ang G clef o Treble clef. Ang G clef o Treble clef ang nagtatakda ng tone ng mga note sa itaas ng middle C. 1. Awitin ang “Bandang Musika” habang sinasabayan ng Kodaly Hand Signs.
  • 64. 46 2. Basahin ang musical scale gamit ang mga pitch name. Awitin ang musical scale gamit ang mga so-fa syllable. - Ano ang musical symbol na nakikita sa unahan ng scale? 3. Pakinggan ang lunsarang awit na “Tayo’y Magpasalamat” habang nakatingin sa music notation. - Pag-aralan ang awit sa pamamagitan ng rote method. - Awitin ang mga sofa-syllable na bumubuo sa awit. - Awitin nang sabay-sabay ang lyrics ng awit.
  • 65. 47 4. Tingnan ang musical symbol na nakalagay sa unahan ng staff. - Ano ang tawag sa simbolong ito? 5. Suriin ang musical scale. Tukuyin kung ano ang pitch name ng note na nasa ikalawang guhit ng staff. Ang G clef ay matatagpuan sa unahang bahagi ng staff. Nangangahulugan ito na ang pitch name na G ay nakalagay sa pangalawang guhit ng staff. Ang G clef o treble clef ang nagtatakda ng tono ng mga note sa staff. Ang G clef ay simbolo ng notasyon. Ang aralin sa G clef ay nagpapahiwatig na ang bawat simbolo dito sa mundo tulad ng musika ay may kani-kaniyang mahahalagang bahaging ginagampanan upang matugunan at maipahayag ang kahalagahan ng bawat isa.
  • 66. 48 1. Isulat ang sumusunod na mga pitch name sa G clef gamit ang whole note. 2. Tingnan ang nakaguhit sa loob ng kahon. Iguhit ito sa unahan ng staff. Buuin ang sumusunod na mga pitch name na hango sa mga natutuhang awit. 3. Gamitin ang (quarter note) sa pagbuo ng mga pitch name. 4. Awitin ang mga nabuong pitch name gamit ang pantig na loo. 5. Tugtugin ang nabuong mga pitch name gamit ang keyboard, flute recorder, lyre, o melody bells.
  • 67. 49 Ang mga Pitch Name sa Ledger Line Ang maiikling guhit na makikita sa ibaba o itaas ng staff ay tinatawag na ledger line. Bawat ledger line ay may katumbas na pitch name o kaya naman ay so-fa syllable. Gawain 1 Awitin ang mga pitch name ng Kodaly Hand Sign na ipakikita ng guro gamit ang mga flashcards. Ano-anong pitch name ang inyong nakita?
  • 68. 50 Gawain 2 - Pag-aralan ang awit sa pamamagitan ng rote method. - Basahin ang notation (so-fa syllable) ng “Bandang Musika”. - Basahin ang mga pitch name ng “BandangMusika”. - Awitin ang lyrics ng awit. Gawain 3 Batay sa awiting “Bandang Musika”, tingnan ang ikalima hanggang ikawalong measure ng awit? - Ano ang inyong napansin sa notation? - Ituro ang measure kung saan nakaguhit ang mga ledger line.
  • 69. 51 - Ngayong mahusay ninyong nasagot ang tanong, awitin ang mga note sa bahaging unang staff kung saan may ledger line. - Isabay ang Kodaly Hand Sign habang umaawit tulad nito: Ang ledger line ay matatagpuan sa ibabaw o ilalim ng staff. Ang pitch name na makikita sa unang puwang sa ibaba ng staff ay D. C naman ang nasa unang ledger line at B ang matatagpuan sa ilalim ng unang ledger line sa ibaba ng staff. Matatagpuan naman ang pitch name na A sa unang ledger line sa ibabaw ng staff at G naman ang sa unang puwang sa ibabaw ng staff. Ang aralin sa ledger line ay gabay upang lalong maintindihan ang pagbabasa ng mga note na isang mahalagang bahagi sa pag-aaral ng musika.
  • 70. 52 1. Isulat sa patlang ang pitch name na makikita sa mga ledger line ng G clef staff. 2. Bilugan ang mga note kung saan matatagpuan ang ledger line. a. b. Gumuhit ng star ( ) sa nakalaang kahon. Gawain Napakahusay Mahusay Di-gaanong Mahusay 1. Nakaaawit nang may kasiyahan 2. Natutukoy ang mga ledger line 3. Nasasabi ang kahulugan at gamit ng ledger line 4. Naiguguhit ang mga ledger line sa tamang lugar sa staff 5. Naipakikita ang pakikiisa sa mga gawain
  • 71. 53 Ang Tunog na Pinakamataas at Pinakamababa Tampok sa araling ito ang pagkilala sa pinakamataas at pinakamababang tono ng awit. Ang higit na ikinagaganda ng isang awit ay ang pagkakaroon ng iba’t ibang antas ng tono na maaaring awitin sa pinakamataas o pinakamababang himig. Maaaring mabigyang damdamin ang taas at baba ng tono kung ang paraan ng pag-awit ay may tamang range o antas ng boses. Gawain 1 Tingnan ang mapa ng Pilipinas. Saan kaya matatagpuan sa mapa ang lugar na pinanggalingan ng awit? Pakinggang mabuti ang awit na iparirinig ng guro. Pag-aralan natin ang awit. Sa pamamagitan ng musical score ng mga awit, suriin ang note na may pinakamataas at pinakamababang antas sa bawat measure. Alamin ang pinakamababa at pinakamataas na note na makikita sa mga awit.
  • 72. 54 - Ano-anong mga note ang ginamit sa awit? - Ilang note ang ginamit sa awit? - Awitin ang “Salidommay”. - Tukuyin ang pinakamababa at pinakamataas na tono. Gawain 2 Tukuyin ang range ng mga note sa mga melodic phrase. 1. Bilugan ang pinakamababa at pinakamataas na note. 2. Isulat ang mga note na ginamit sa staff sa ibaba.
  • 73. 55 3. Alamin kung malawak o maikli ang range ng phrase. Isulat sa patlang. Makikilala ang pinakamataas at pinakamababang tono sa awit sa pamamagitan ng range sa pagitan ng tono nito.
  • 74. 56 Ano ang kahalagahan ng range ng tono sa pagpapahayag ng damdamin ng isang awitin? A. Suriin ang mga note at tukuyin ang range ng pinakamataas at pinakamababang note. Isulat din kung malawak o maikli ang pagitan ng bawat note. B. Pakikinig Pakinggang mabuti ang iparirinig ng guro. Tukuyin ang range ng tunog kung malawak o maikli. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
  • 75. 57 Ang Pagitan ng mga Tono Kung susuriin ang mga awit, mapapansin ninyo na hindi magkakatulad ang pagitan ng mga note na bumubuo nito. May mga note na magkakalayo at mayroon din namang magkakalapit ang pagitan. Ang pagsukat ng pagitan ng mga tono ay mula sa note na tinutukoy hanggang sa kasunod nito. Sa araling ito sikapin ninyong awitin ang mga bahagi ng himig na mayroong iba’t ibang pagitan. Gawain 1 Gawain sa Pakikinig Pakinggang mabuti ang sumusunod: “Happy Birthday”, “Tayo’y Umawit”, “Bahay Kubo”, “Star Wars-Opening Theme”, “It Came Upon the Midnight Clear”, “Somewhere Over The Rainbow”, “We’re on the Upward Trail” at iba pang mga instrumental music.
  • 76. 58 Aawitin ng guro ang “Umawit at Sumayaw”. Habang nakikinig ay pag-aralan ang tono ng awit. Pagkatapos ay gawin ang sumusunod. - Awitin ng buong klase kasabay ang guro o CD. - Magpangkat ayon sa itatalaga ng guro. - Iparinig ng bawat pangkat ang awit. - Tukuyin ang interval sa pagitan ng bawat note. Gawain 2 Magpangkat sa apat ang buong klase. Gamit ang mga melodic phrase, ibigay ang pagitan ng mga note. Isulat sa papel ang sagot ng bawat pangkat.
  • 77. 59 Iparinig sa klase ang mga melodic phrase sa pamamagitan ng sumusunod: pagtugtog ng lyre pagpapatunog ng melody bells pag-awit ng “loo” pagtugtog ng keyboard Ang interval ay ang pagitan ng dalawang note. Ito ay makikilala batay sa kinalalagyan o posisyon nito sa staff. Ang mga interval ay ang sumusunod: 1. Prime (1st) - inuulit 5. Fifth (5th) 2. Second (2nd) 6. Sixth (6th) 3. Third (3rd) 7. Seventh (7th) 4. Fourth (4th) 8. Octave (8ve) Ano ang magandang naidudulot ng mga simple interval ng melody sa tamang pag-awit?
  • 78. 60 Tukuyin ang uri ng interval o pagitan ang makikita sa ibaba. Isulat ang sagot sa mga bilang sa ilalim ng staff. Awitin o tugtugin ito gamit ang flute/recorder o lyre.
  • 79. 61 Ang Likhang Melody Isa sa mga masining na pagpapahayag ng damdamin ang pag-awit. Ang awit ay binubuo ng mga tono na may kani- kaniyang daloy at agwat ng note na tinatawag na melody. Ang melody ay madaling matututunan lalo’t higit kung ito’y laging naririnig. Sa araling ito, bukod sa pag-awit ay sikaping malaman ang paglikha ng simpleng melody na magbubuhat sa iyong isip at damdamin.
  • 80. 62 Gawain 1 Pagmasdang mabuti ang gagawin ng guro. Gawin ang pagtapik ng rhythmic pattern ng awit. I-chant ang lyrics ng awit ayon sa rhythmic pattern nito. Gawin muna ng pangkatan at pagkatapos ay sabay-sabay na ang lahat ng mga mag-aaral. Gawain 2 Pangkatang gawain Lapatan ng tono ang rhythmic pattern. Gamitin ang sumusunod na note : do, re, mi, fa, so, la, ti, do Awitin ang nabuong komposisyon. Ang paglikha ng isang melody ay nakatutulong sa pagiging malikhain upang maipakita ang kahusayan at pag- unawa sa musika. Ano ang naramdaman mo nang ikaw ay nakalikha ng isang musika? Bakit?
  • 81. 63 Sukatin ang sarili ayon sa ginawang pangkatang gawain. Pamantayan Di- gaanong Magaling 1 Magaling 2 Napakagaling 3 1. Nakasusunod sa alituntunin kung paano ang paglikha ng melody 2. Nakapagbabahagi ng kaalaman sa musika sa pamamagitan ng pag-awit 3. Nakaaawit nang may wastong tono ng likhang melody 4. Nakapagpapakita ng pagpapahalaga sa musika 5. Nakikiisa sa pangkatang gawain at pagtatanghal 3 – napakagaling 2 – magaling 1 – di-gaanong magaling
  • 82. 267 GLOSSARY MUSIKA 2-Part Vocal bimubuo ng dalawang bahagi ng himig; maaaring soprano at alto part o kaya naman ay soprano at tenor Acappela pag-awit na boses lamang ang naririnig, walang kasamang instrumentong pansaliw Accent (<) ay sagisag na nagbibigay ng diin sa isang nota o sa unang kumpas ng bawat measure Antecedent Phrase nagsisilbing panimulang parirala ng isang musical phrase Bajo de Arco itinuturing na pinakamalaking instrumentong may kwerdas at nagbibigay ng mababang tono Barline guhit na patayo na ginagamit na panghati sa bawat measure ng staff Bassoon instrumentong hinihipan na may double reed at may makapal na tunog Beat ang pulso ng awit o tugtugin Cello instrumentong may apat na kwerdas at nakatono nang mas mababa ng isang oktaba sa viola Chant paawit na pagsasalita na walang sukat Clarinet instrumentong woodwind na may ihipan na isang pirasong reed at may 24 na butas at nakapagbibigay ng mataas na tono Coda huling parirala na nagsisilbing panapos ng awit o tugtugin Consequent Phrase nagsisilbing pangwakas na parirala bilang katapusan ng isang musical phrase Descant isang melodiyang inaawit sa itaas ng melody bilang karagdagang himig na sumusuporta sa pangunahing himig Di-magkatulad na musical phrase binubuo ng magkaibang pariralang panritmo at panghimig
  • 83. 268 Diwdiw-as instrumentong etnikong hinihipan na yari sa lima o higit pang pinagsama-samang maninipis na kawayan Dynamics elemento ng musika na tumutukoy sa paglakas o paghina ng pag-awit o pagtugtog Flute instrumentong woodwind na walang reed at pinatutunog sa pamamagitan ng pag-ihip sa butas na nasa gawing dulo ng katawan nito Forte (f) malakas na pag-awit o pagtugtog French Horn instrumentong hinihipan na yari sa inikot na tubong labindalawang talampakan ang haba at nababago ang tono sa pamamagitan ng mga piston at valve G Clef simbolo na nakalagay sa unahan ng musical staff na nagtatakda ng tono ng mga note sa staff Harmonic Interval tumutukoy sa agwat ng dalawa o higit pang magkakaugnay na note na inaawit o tinutugtog nang sabay Harmonic Third Interval binubuo ng dalawang magkaugnay na note na may pagitang dalawang whole step o apat na 1/2 step Harmony ang kaaya-ayang tunog na nalilikha ng maayos na pagsasama-sama ng mga tono sa isang akorde Instrumental Music musikang galing sa mga musical instrument Interval ang pagitan ng dalawang tono Kalaleng o Tongali instrumentong etniko na yari sa mahabang kawayan na makitid ang loob, at tumutugtog ng iba’t ibang mga harmonic sa pamamagitan ng overblowing Kodaly Hand Sign isang paraan ng pagbabasa ng mga note gamit ang iba’t ibang senyas kamay Largo tempo na mas mabagal sa andante Ledger Line dagdag guhit na makikita sa itaas o ibaba ng staff
  • 84. 269 Measure binubuo ng mga nota at pahinga na napapaloob sa dalawang barline at may tamang bilang ng kumpas na naaayon sa nakasaad na meter Melodic Ostinato isang maikling melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog o inaawit kasabay ng pangunahing melodiya Melodic Phrase pariralang panghimig na nagtataglay ng himig na hinango sa alinmang bahagi ng awit. Ito ay ang pagkasunod-sunod ng mga note na siyang bumubuo sa isang magandang linya o melody Meter pantay-pantay na sukat ng rhythm na ipinamamalas sa kumpas o beat Musical Phrase ito ay mga musical sentence na nagpapahiwatig o nagsasaad ng isang buong kaisipan Musical Staff binubuo ng limang linya at apat na puwang na pinagsusulatan ng mga note, rest, at mga panandang pang-musika (musical symbol) Oboe instrumentong woodwind na may ihipang yari sa dalawang pirasong reed na pinagtaklob at may maliit na pagitan Octave pagitan o interval ng tono mula sa lower do hanggang sa higher do Ostinato isang rhythmic o melodic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin Palendag isang plawtang yari sa kawayan ng mga taga Maguindanao na ginagamit nila tuwing sila ay may pagtitipon Piano (p) mahinang pag-awit o pagtugtog Pitch Name pangalang pantono sa musika (A,B,C,D,E,F,G) Presto musical symbol na nagpapahiwatig na ang komposisyon o bahagi ng komposisyon ay aawitin o tutugtugin nang mabilis na mabilis Prime una o isa Range lawak ng tunog na maaaring maabot o magawa ng boses o musical instrument
  • 85. 270 Reed isang maliit at manipis na bagay na ikinakabit sa ihipan ng instrumentong woodwind Rhythmic Ostinato rhythmic pattern na paulit-ulit na tinutugtog at ginagamit na pansaliw sa awitin Rhythmic Pattern ay ang pinagsama-samang mga note at rest na binuo ayon sa nakasaad na time signature Rote Method isang paraan ng pagtuturo ng awit na pagagad/paggaya Saggeypo instrumentong etniko na yari sa kawayan at kahalintulad ng panpipes Score ang piyesa ng awit o tugtugin Staff binubuo ng limang guhit at apat na puwang kung saan isinusulat ang music notation Tempo ang bilis o bagal ng musika o awitin Texture elemento ng musika na tumutukoy sa kapal o nipis ng tunog Timbre ang uri o kalidad ng tunog Tonal Tono Trombone instrumentong brass na nakapagpapatunog ng iba’t ibang tono sa pamamagitan ng pag-urong- sulong ng slide nito Trumpet instrumentong brass na may pinakamataas na tono. Ito ay may mga valve at piston na ginagamit sa pagbabago ng tono Tuba pinakamalaki at may pinakamababang tono sa instrumentong brass Viola may apat na kuwerdas na nakatono sa C, G, D, at A. Ito ay may mas malaking katawan at mas makapal na tunog kaysa violin. Ito ay itinuturing na alto ng string family Violin may apat na kuwerdas na nakatono sa G, D, A, at E. Ito ay may mataas at matinis na tunog. Ito ang soprano ng string family
  • 86. 271 Vocal musikang mula sa pag-awit gamit ang boses Waltz isang musika o tugtugin na nasa tatluhang meter o kumpas na may malakas na accent o diin sa unang beat
  • 87. 274 APPENDIX Musika Mga Awit Ako Mananggete An Sakong Abaniko Ang Alibangbang Ang Huni ng Ibong Pipit Ano-Ano Atin Cu Pung Singsing Baby Seeds Bahay Kubo Bandang Musika Batang Magalang Batang Masipag Chua-ay Clean Up Week Song Do a Little Thing Early to Bed Gising Na Hear the Rain Huli Ka! Ili-ili Tulog Anay Inday Kalachuchi Kalesa Little Band Liza Jane Lupang Hinirang Magandang Araw Magtanim ay ‘Di Biro Manang Biday Masaya Kung Sama-sama Ode to Joy Oh, Come Play a Merry Tune Oh, Who Can Play
  • 88. 275 Ohoy Alibangbang Pamulinawen Paruparong Bukid Pentik Manok Pilipinas Kong Mahal Pilipinas Kong Mahal Rain,Rain Go Away Reach for the Sky Run And Walk Salidommay She’ll be Coming Round the Mountain Song and Dance Tayo Na! Tayo’y Magpasalamat Tayo’y Magsaya Tayo’y Umawit ng ABC Tiririt ng Maya Ugoy ng Duyan Umawit at Sumayaw Umayka Ti Eskuela We’re on the Upward Trail Will You Dance With Me? Mga Awit sa Pakikinig Ading Are You Sleeping Lazy Juan? Bahay Kubo Blue Danube Waltz Hallelujah Chorus Happy Birthday It Came Upon the Midnight Clear Mindanao Sketches My Heart Will Go on Philippine Tongatong Pop Goes the Weasel Row, Row, Row Your Boat Somewhere Over the Rainbow Star Wars- Opening Theme Tayo’y Umawit
  • 89. 276 Bibliography Musika Antukin: Philippine folk songs and lullabies; Selected by Felicidad A. Prudente,Tahanan Books for Young Readers, 1998 Dazzle 4, Innovative Educational Materials Inc Halina’t Umawit 4, Manwal ng Guro, Emelita C. Valdecantos, Copyright St. Mary’s Publishing Corp. Halina’t Umawit, Manwal ng Guro, Susana E. Samonte p. 42 J. C Palabay Interprises Halina’t Umawit 4 J.C. Palabay Enterprises, Inc. Halina’t Umawit 5, J. C. Palabay Enterprises, Inc Ilonggo Folk Songs (Book 1) by Prof. Romulo J. Pangan Immortal Philippine Native Songs, Carmelita V. Jose Introduction to the Kodaly Method (leaflet), 2002, Daisy Marasigan Leaflet, 2000, Gloria C. Quinto Lower Primary, p. 194 C. Llamas Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series Music, Art and Physical Education 4, Saint Bernadette Publications, Inc. Musika, Sining, at Edukasyong Pangkatawan 4 Music Time (Upper Primary), Felipe Padilla, Leon and Luz Padilla p. 52, 1963 by MJ Enriquez, Philippine Book Company Musical Wonders 3, p. 205, Phoenix Publishing House, Cultural Arts Series Musical Wonders Worktext and Teachers Guide
  • 90. 277 Philippine Folk Literature Series Volume VII The Folk Songs Compiled and edited by Damiana L. Eugenio Sanayang Aklat sa Musika 4 Chita C. Erice at Victorina A. Mariano Sanayang Aklat Sa Musika 5, 2006, 2009, Chita E. Mendoza and Victorina Mariano Sparkles 3, Music, Arts & Physical Education, Rex Book Store, Inc. Internet: Ang Mahal na Pasyon ni Hesukristo https://www.youtube.com/watch?v=Ku0pYNczuk8 Balitaw-Visayan song https://www.youtube.com/watch?v=LI4wjCzQ4fY Benjamin Britten: String Quartet No.1 in D major - Professor Roger Parker and the Badke Quartet https://www.youtube.com/watch?v=ytMKODHsTtM Celso Espejo Rondalla Czardas - https://www.youtube.com/watch?v=9pHgH6zYe1E Chu-ay Sta. Teresita Parish Chorale https://www.youtube.com/watch?v=YLvHhFxuTMw Cordillera hymn-nose flute https://www.youtube.com/watch?v=lOBOg4NP6qI Cordillera Musical Bamboo Instruments 2 https://www.youtube.com/watch?v=_uCP8z6iYuI Dabakan Solo https://www.youtube.com/watch?v=Cx8vbPO2UW0 Davao Christian High School Orchestra's "Frozen" Medley https://www.youtube.com/watch?v=W_7PAGVCvt8 Gangsa https://www.youtube.com/watch?v=eTaAH9PjP2k Gaubert -- Medailles Antiques -- Flute, Violin, Piano Trio https://www.youtube.com/watch?v=r29WR4uOf9k
  • 91. 278 Hudhud (Ifugao) https://www.youtube.com/watch?v=sRu0F_LGP9I Kalesa (by Ernani Cuenco) https://www.youtube.com/watch?v=J9jTQHxfV5s Kalinga's Musical Instrument https://www.youtube.com/watch?v=oRel5kNIUW8 Kalutang Playing Preservation - Gasan, Marinduque https://www.youtube.com/watch?v=K9tGzON0lXw Kids singing Happy Birthday https://www.youtube.com/watch?v=_obDFEUzFk0 Kolitong https://www.youtube.com/watch?v=-CeovlZFK2Y Kudyapi Master Samaon Sulaiman https://www.youtube.com/watch?v=2OGHt50WhcI Leroy Anderson - The Syncopated Clock https://www.youtube.com/watch?v=CrpdQngwk2g Les Miserables Medley by the Philippine Philharmonic Orchestra https://www.youtube.com/watch?v=6_q-htASyCU Loboc Children's Choir The Prayer https://www.youtube.com/watch?v=6j4CpzF8yXM Mabuhay Singers 50th Golden Anniversary Concert-Nagkalituhan Duet by Raye Lucero and Peping de Leon https://www.youtube.com/watch?v=elja1f9wjM0 Mindanao Kulintang Ensemble https://www.youtube.com/watch?v=U1Zgb8_8RAs Mindanao Sketches by Antonino Buenaventura http://www.youtube.com/watch?v=jULj2mK3jbA Pop! Goes the Weasel www.youtube.com/watch?v=fv4kp4ZnSuE Ode to Joy by Beethoven http://www.youtube.com/watch?v=Wod-MudLNPA
  • 92. 279 Ode to Joy - Piano sheet music https://www.youtube.com/watch?v=zFw0cmcihxU Odiyat Kambayok by Erlynda https://www.youtube.com/watch?v=kveJePTJg-k Paldong - Julia Yabes https://www.youtube.com/watch?v=okyIy_3aCkI Paldong Lip-Valley Flute https://www.youtube.com/watch?v=WaATBErVUIU Percussion Family https://www.youtube.com/watch?v=Dbve0x8lgnE Percussion Instruments https://www.youtube.com/watch?v=GnPuHPte6lc Philippine Bamboo Orchestra in Beijing https://www.youtube.com/watch?v=Rqk7X5sYiVQ Philippine Marching Bands https://www.youtube.com/watch?v=Q2_q6ir4i84 Philippine Music, traditional Instruments – tboli tribe(Lemuhen) https://www.youtube.com/watch?v=wjVD-cKu0Fg Philippine Philharmonic Orchestra - Frozen Medley https://www.youtube.com/watch?v=5zc7uC4Oa4s Philippine Symphonic Medley PNU Rondalla - https://www.youtube.com/watch?v=IE0dqrlCXiE PMA Marching Band https://www.youtube.com/watch?v=QoXjxLlm2eI "Prayer of St. Francis" sung by the Philippine Madrigal Singershttps://www.youtube.com/watch?v=6Aboc4uATPE P.Tchaikovsky. Serenade for Strings. https://www.youtube.com/watch?v=PAeXRJtxbrQ Samaon Sulaiman 2 https://www.youtube.com/watch?v=Pv3uMaZCHs4 Sarah Geronimo solo https://www.youtube.com/watch?v=xaTGuKWZMeE
  • 93. 280 Street Parade at Tagaytay City, Philippinehttps://www.youtube.com/watch?v=AKeTDPFAIOY Surprise Symphony Second Movement by Franz JosephHaydn http://www.youtube.com/watch?v=WZNIFN4x_U8 The Brass Family https://www.youtube.com/watch?v=IWxUqwWPQzY The Darangen Epic of the Maranao People of Lake Lanao https://www.youtube.com/watch?v=4VzzhNkbjgg The Kumbing - Filipino Bambo Jews (Jaw) Harp https://www.youtube.com/watch?v=Swd3yCFAgPA&index=3&list=PL WdxXfBGImBxZGgyKtckAyDsrGhtbW_oG The String Family - A Digital Story https://www.youtube.com/watch?v=I6343CdYVB0 Woodwind instruments https://www.youtube.com/watch?v=7OjqeyOvC1c Vivaldi Spring The Four Seasons https://www.youtube.com/watch?v=aFHPRi0ZeXE Yo-Yo Ma The Swan Saint-Saens https://www.youtube.com/watch?v=zNbXuFBjncw
  • 94.
  • 95. D EPED C O PY ii Musika at Sining – Ikaapat na Baitang Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon 2015 ISBN: ___________ Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon. Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Direktor III: Marilette R. Almayda, PhD Inilimbag sa Pilipinas ng ___________________________ Department of Education–Instructional Materials Council Secretariat (DepEd–IMCS) Office Address : 5th Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634–1054 or 634–1072 E–mail Address : imcsetd@yahoo.com Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Musika Pangunahing Tagapangasiwa: Maria Blesseda Alfonso Cahapay Consultant: Myrna T. Parakikay Mga Tagasuri Ng Nilalaman: Jocelyn T. Guadalupe, Dolores T. Andres Mga Manunulat: Maria Elena D. Digo, Fe V. Enguero, Ma. Teresa P. Borbor, Amelia M. Ilagan, Josepina D. Villareal, Mary Grace V. Cinco, Josephine Chonie M. Obseñares, Chita E. Mendoza, at Victorina E. Mariano Transcriber: Arthur M. Julian Gumuhit ng Larawan: Hadji Miguelito S. Mendoza, Arthur M. Julian, Jason O. Villena Tagatala: Richilo L. Laceda Naglayout: Mary Grace Ann G. Cadisal Sining Pangunahing Tagapangasiwa: Marilou Gerero-Vispo Consultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat: Cynthia Montañez; Ma. Teresa Caringal; Adulfo Amit; Benjamin Castro; Emily Maninang; Joan D. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Paolo-Ven Paculan; Erickson Gutierrez Mga Gumuhit ng Larawan: Michael Villadolid; Jason O. Villena Mga Naglayout: Algievoi Omaña; Jerby S. Mariano All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 96. D EPED C O PY iii Paunang Salita Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya’t ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining. Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay- laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikha ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo o visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin. Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng: • mapanuri at replektibong pag-iisip; • mas pinahusay na konsentrasyon at mas mahabang attention span; • mas pinahusay na memorya at pagpapanatili ng mga natutuhan; at • mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba. Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K to 12 Basic Education Program tungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 97. D EPED C O PY v Yunit 3 – Form, Timbre, at Dynamics Aralin 1: Ang Introduction at Coda ng Isang Awitin.......... 68 Aralin 2: Ang Antecedent Phrase at Consequent Phrase ng Isang Awitin....................................... 72 Aralin 3: Ang Magkahawig at Di Magkatulad na mga Musical Phrase................................................... 75 Aralin 4: Ang Iba’t Ibang Tunog........................................ 78 Aralin 5: Ang Pangkat ng Instrumentong String/ Chordophone...................................................... 82 Aralin 6: Ang Pangkat ng Instrumentong Hinihipan/ Aerophone.......................................................... 86 Aralin 7: Ang Pangkat ng Instrumentong Percussion/Idiophone at Membranophone ........... 90 Aralin 8: Ang Forte at Piano.............................................. 99 Talaan ng Nilalaman All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 98. D EPED C O PY 65 Yunit 3 Form, Timbre, at Dynamics All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 99. D EPED C O PY 66 Tampok sa araling ito ang pagkilala natin sa tatlong elemento ng musika: form, timbre, at dynamics. Ang form ay ang istruktura ng musika. Ito ay tumutukoy sa kayarian ng isang komposisyon batay sa kaayusan at pagkabuo ng mga musical phrase. Ang isang awit o tugtugin ay binubuo ng mga musical phrase na may kani-kaniyang natatanging daloy ng himig. Mayroon din itong pagdalang o pagbilis ng tunog ayon sa takbo na kailangan sa kabuuan ng awit o tugtugin. Ang mga melodic phrase o rhythmic phrase ay maaaring magkatulad, di- magkatulad, o magkahawig. Sa pag-awit, mas mainam na may himig na tinutugtog o inaawit bilang paghahanda upang maibigay ang tamang tono. Tinatawag itong introduction. Ang huling bahagi naman ng awit ay tinatawag na coda. Ang antecedent phrase at consequent phrase ay dalawang parirala na bumubuo sa isang musical idea. Kadalasan ang antecedent phrase ay may papataas na himig at ang consequent phrase naman ay may papababang himig. Bibigyang-kahulugan sa yunit na ito ang isa pang elemento ng musika na tumutukoy sa uri ng tunog o tinig. Ito ay tinatawag na timbre. Ito’y maaaring mabigat o magaan, mataas, matinis, malambing, maindayog, mataginting, makalansing, bahaw, o sintunado na maririnig sa pag-awit at sa pagtugtog. Karaniwang nahahati sa apat na uri ang tinig ng mga mang- aawit. Soprano at alto ang tinig ng mga babae, tenor at bass naman ang tinig ng mga lalaki. Kung may pagkakaiba-iba sa tinig ng mga taong nagsasalita ay mayroon ding pagkakaiba-iba sa tinig ng mga taong umaawit. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 100. D EPED C O PY 67 Katulad din ito ng mga instrumento. Ang mga instrumento ay binubuo ng mga pangkat na: string/chordophone, woodwind at brass/aerophone, percussion/idiophone at membranophone. Sa huling bahagi ng yunit ay mararanasan natin ang pag- awit nang may kaukulang lakas o hina. Higit na kaakit-akit ang pagkanta o pagtugtog nang may damdamin na naipakita sa paggamit ng dynamics. Ang dynamics ay tumutukoy sa lakas o hina ng pag-awit o pagtugtog. Ito ay agad naipadarama sa pagbabago ng boses sa pag-awit. Higit na gumaganda ang isang awit o tugtugin kapag naipahayag nang maayos ang isinasaaad nito sa pamamagitan ng wastong paglakas at paghina ng pag-awit o pagtugtog sa mga bahagi ng komposisyon na kakikitaan ng antas. Ang pagsunod sa mga sagisag dynamics ay nagbibigay ng kakaibang sigla at kahulugan sa isang awit o tugtugin. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 101. D EPED C O PY 68 Ang Introduction at Coda ng Isang Awitin Sa alinmang awitin, mas mainam na may bahaging naghahanda o introduction sa tagapakinig. Ito ay maaaring isang maikling himig o tugtuging instrumental na tinutugtog bago magsimula ang awitin. Bukod sa napagaganda nito ang awitin, nagbibigay ito ng tamang tono o pitch sa isang mang- aawit. Sa katapusan naman ng awitin o tugtugin, may mga karagdagang ideya ang kompositor upang magkaroon ng isang magandang pagtatapos ang isang awitin o tugtugin at tinatawag itong coda. Gawain 1 Awitin ang “Ohoy Alibangbang”. Bilugan ang introduction at ikahon ang coda sa tsart ng awit na nasa pisara. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 102. D EPED C O PY 69 Salin: Ohoy paruparo kung ikaw ay lilipad Alagaan mo nang mabuti ang mga bulaklak Baka kung sakaling malimutan mo Sayang si Gumamela na malaglag sa lupa Gawain 2 Pangkatang gawain. Ang bawat pangkat ay gagawa ng simpleng introduction at coda ng mga awiting napag-aralan na. Pangkat 1 - Batang Masipag Pangkat 2 - Umawit at Sumayaw Pangkat 3 - Run and Walk All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 103. D EPED C O PY 70 Ang introduction ay himig na tinutugtog o inaawit bilang paghahanda sa kabuuan ng pag-awit. Ang coda ( ) ay bahagi ng isang awit o tugtugin na nagsisilbing panapos o pangwakas na bahagi ng komposisyon. Ano ang kahalagahan ng isang introduction at ng coda sa kaayusan at kagandahan ng isang awitin o tugtugin? Panuto: Awitin ang “Paruparong Bukid”. Bilugan ang introduction at ikahon ang coda sa tsart ng awit. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 104. D EPED C O PY 71 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 105. D EPED C O PY 72 Ang Antecedent Phrase at Consequent Phrase ng Isang Awitin Kung ang tula ay binubuo ng mga taludtod, ang musika ay may mga musical phrases na magkakaugnay at nakabubuo ng isang musical idea. Gawain 1 Panuto: Ang mga babae ay bibigkas ng chant nang papataas na tono samantalang ang mga lalaki ang pababang tono. Babae: Kaming mga babae, kami’y sumasayaw Lalaki: Kaming mga lalaki, kami’y napapa-wow Babae: Sumayaw, katawan ay igalaw Lalaki: Pumalakpak, mga paa’y ipadyak. Gawain 2 Awitin ang lunsarang awit. Bigyang pansin ang antecedent phrase at consequent phrase. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 106. D EPED C O PY 73 Gawain 3 Itaas ang kaliwang kamay para sa antecedent phrase at kanan para sa consequent phrase habang nakikinig ng musika ni Ludwig Van Beethoven, ang “Ode to Joy”. Gawain 4 Pangkatang gawain. Magsagawa ng angkop na kilos para sa mga antecedent phrase at consequent phrase ng awit na “Ugoy ng Duyan”. Maaaring magpalitan ng gawain. Pangkat 1 - magsasagawa ng kilos para sa antecedent phrase Pangkat 2 - magsasagawa ng kilos para sa consequent phrase All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 107. D EPED C O PY 74 Ang mga antecedent at consequent phrases ay magkakaugnay. Ito ang dalawang phrase na bumubuo ng isang musical idea. Kadalasan ang antecedent phrase ay may papataas na himig at ang consequent phrase naman ay may papababang himig. Ano ang inyong naramdaman habang inaawit ang mga antecedent at consequent phrase? Saan maihahambing ang isang musical idea? Bakit? Panuto: Pakinggan ang awiting “Ako Mananggete”. Tukuyin ang antecedent at consequent phrases. Bilugan ang antecedent phrase at ikahon ang consequent phrase sa awiting, “Ako Mananggete” sa inyong sagutang papel. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 108. D EPED C O PY 75 Ang Magkahawig at Di-Magkatulad na mga Musical Phrases Sa musika, ang pagsasama-sama ng mga note at rest ay humahantong sa pagbubuo ng mga melodic at mga rhythmic phrase na siyang nagiging mahalagang bahagi ng isang likhang pangmusika. Gawain 1 Basahin ang titik ng “Atin Cu Pung Singsing”, ang awiting bayan ng Pampanga. Pakinggan ang awit at pagkatapos ay suriin ito. Awitin ang lunsarang awit. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 109. D EPED C O PY 76 Gawain 2 Pakinggan ang mga awitin o tugtugin na iparirinig ng guro. Tukuyin kung ang mga musical phrase ay magkahawig o di-magkatulad. Ang mga phrase ng isang awit ay binubuo ng mga himig at rhythm na may iba’t ibang uri. Ito ay ang magkahawig na parirala na binubuo sa pamamagitan ng pag-uulit sa mas mababa o mas mataas na tono at di-magkatulad na parirala na binubuo ng magkaibang rhythmic at melodic phrase. Ang himig at rhythm ay naiiba sa mga naunang phrase o sumasalungat sa daloy ng himig. Melodic phrase ang tawag sa pangkat ng mga tono o himig na bahagi ng isang awit. Rhythmic phrase ang tawag sa pangkat ng mga note at rest batay sa palakumpasan sa isang bahagi ng awit o komposisyon. Paano mo maipakikita ang anyo sa iba’t ibang sining? Ano ang magiging anyo kung walang istruktura? Anong leksiyong moral ang inyong natutuhan sa ating lunsarang awit? Ano ang inyong naramdaman habang inaawit ang “Atin Cu Pung Singsing”? All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 110. D EPED C O PY 77 Pangkatang gawain. Panuto: Isagawa ang sumusunod na gawain para sa awiting “Ugoy ng Duyan”. Sumangguni sa Yunit 3 Aralin 2. (Maaaring magpalitan ng gawain ang bawat pangkat.) Pangkat 1 - awitin ang magkahawig na melodic phrase Pangkat 2 - awitin ang di-magkatulad na melodic phrase Pangkat 3 - ipalakpak ang magkahawig na rhythmic phrase Pangkat 4 - ipalakpak ang di-magkatulad na rhythmic phrase Lagyan ng tsek ang kahon para sa inyong sagot sa kasanayang natutuhan. Kasanayan Napakahusay (3 puntos) Mahusay (2 puntos) Di-gaanong Mahusay (1 puntos) 1. Natutukoy at naaawit ang magkahawig na melodic phrase 2. Natutukoy at naaawit ang di- magkatulad na melodic phrase 3. Naipapalakpak nang maayos ang magkahawig na rhythmic phrase 4. Naipapalakpak nang maayos ang di- magkatulad na rhythmic phrase 5. Nakikiisa sa mga pangkatang gawain All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 111. D EPED C O PY 78 Ang Iba’t Ibang Tunog Ang tinig ng tao ang pinakamagaling na halimbawa ng instrumento. Iba-iba ang timbre ng tunog ng mga tinig. Hindi magkakatulad ang boses ng mga tao sapagkat iba-iba ang likas na kapal at laki ng vocal chord ng bawat isa. Ganoon din, ang tunog ng instrumento ay may iba’t ibang katangian. Maaaring ito’y pailong, malambing, makapal, matinis, magaralgal, maindayog, at bahaw na maririnig sa iba’t ibang tugtugin at pag-awit. Gawain 1 Alamin ang awiting “The Little Band”. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 112. D EPED C O PY 79 Gawain 2 Pakikinig: Pakinggan ang tinig ng mang-aawit sa CD at ang tunog ng mga instrumento. Kilalanin ang mang-aawit at pangalanan ang instrumentong narinig. Sa pamamagitan ng pakikinig, pag-usapan natin ang mga larawan na nasa ibaba. Mga mang-aawit: Mga Instrumento: All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 113. D EPED C O PY 80 Mapapansin na ang tinig na ginagamit sa pagsasalita ay iba sa tinig na ginagamit sa pag-awit. Ang bawat mang-aawit ay may kani-kaniyang antas ng tinig. Iba rin ang timbre ng tunog ng mga instrumentong pangsolo, orchestra, banda, at iba pang instrumentong pangmusika. Ang sumusunod ay iba’t ibang timbre ng tinig ng tao sa pag-awit at tunog ng iba-ibang instrumentong pangmusika. tinig na pailong magaralgal mahina paos matagingting buo bahaw malambing maugong matinis basag mababa mataas Gawain 3 Pakinggan ang mga tugtugin at awiting ipatutugtog sa CD. Ipalakpak nang tatlong beses ang mga kamay kapag tunog ito ng instrumento at ikampay ang dalawang braso kapag tinig ito ng tao. Nakikilala ang kaibahan ng tunog ng mga instrumento at tinig ng mga taong kumakanta dahil sa kanilang kakaibang katangian o himig ng bawat tunog. Ito ay maaaring buo, makapal, matinis, malambing, magaan, mataas, maindayog, mataginting, makalansing, bahaw, at sintonado. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 114. D EPED C O PY 81 Paano naipakikita ng uri ng tunog ang damdamin ng musika? Pakinggan ang mga tugtog (mga excerpt lamang) ng iba’t ibang mang-aawit. Isulat ang S kung solo, D kung duet, G kung grupo. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 115. D EPED C O PY 82 Ang Pangkat ng Instrumentong String/Chordophone Isa sa mga pangkat ng instrumentong may kuwerdas ay ang pangkat ng string o chordophone. Ito ay kinabibilangan ng mga instrumentong may tono. Karamihan sa instrumento ng orchestra ay ang pangkat ng instrumentong string. Ang mga iyon ay kadalasang tumutugtog ng melody sa orchestra. Gawain 1 Iparinig at awitin ang “Oh Who Can Play”. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 116. D EPED C O PY 83 1. Oh who can play the viola, the viola, the viola Oh who can play the viola, ting, ting, ting, ting, ting. 2. Oh who can play the cello, the cello, the cello Oh who can play the cello, eng, eng, eng, eng, eng. 3. Oh who can play the double bass, the double bass, the double bass 4. Oh who can play the double bass, dong, dong, dong, dong, dong. Gawain 2 Pakikinig sa mga tunog ng mga instrumentong string. Pag-usapan ang mga larawan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 117. D EPED C O PY 84 Gawain 3 Hanapin at bilugan sa puzzle ang pangalan ng mga instrumento at isulat sa patlang. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 118. D EPED C O PY 85 Ang string ay binubuo ng mga instrumentong may kuwerdas. Ito’y tinatawag na chordophone na tinutugtog sa pamamagitan ng paghagod ng daliri (strumming), pagkalabit (plucking), o paghilis ng arko (bowing). Kung gusto ninyong sumali bilang isang manunugtog ng instrumentong string, anong instrumento ang gusto ninyong tugtugin? Bakit? Pangkatin ang klase sa apat. Ang bawat pangkat ay gagawa ng gitara na yari sa kahon ng sapatos at makapal na goma. Pansinin kung ano ang relasyon ng resonator at string sa pagtotono nito. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 119. D EPED C O PY 86 Ang Pangkat ng Instrumentong Hinihipan/Aerophone Ang woodwind at brass ay pangkat ng mga instrumentong hinihipan. Kadalasan, ito ay makikitang tinutugtog sa mga pagtitipon gaya ng pista, parada, at prusisyon. Gawain 1 Iparinig at ipaawit ang “Oh Come Play a Merry Tune”. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 120. D EPED C O PY 87 Gawain 2 Pakinggan ang CD ng tunog ng mga instrumentong nasa larawan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 121. D EPED C O PY 88 Gawain 3 A. Kilalanin ang mga instrumentong tinutukoy. B. Pakinggan ang CD na ipatutugtog ng guro. Kilalanin ang tunog na naririnig at kulayan ang kahon ng tamang sagot. Instrumentong woodwind na walang reed All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 122. D EPED C O PY 89 Ang brasswind ay mga instrumentong yari sa tanso. Hugis-kopa ang ihipan at napatutunog sa nais na tono sa pamamagitan ng slide at mga piston na nagpapaikli o nagpapahaba sa mga tubong dinadaanan ng hanging nagbibigay ng tunog. Kabilang sa pangkat na ito ang trumpet, trombone, French horn, tuba, at saxophone. Ang woodwind ay binubuo ng mga instrumentong nagtataglay ng reed, isang ihipang gawa sa manipis na kawayan na inilalagay sa pagitan ng mga labi. Ang hanging pumapasok sa manipis na tubo ang siyang nagbibigay ng tunog. Ang nose flute ay isang plawtang gawa sa kawayan na tinutugtog sa pamamagitan ng paghinga mula sa ilong. Ang musikong bumbong ay mga instrumentong gawa sa kawayan na hinihipan. Ang lahat ng mga instrumentong hinihipan ay nabibilang sa aerophone. Ano ang pakiramdam ninyo kung kayo ay nakakakita o nakakapanood ng pagtatanghal ng isang brass band? Pakinggan ang tunog ng mga instrumentong iparirinig ng guro. Kilalanin kung anong instrumento ito at ihanay sa pangkat na kinabibilangan ng mga ito. Instrumentong Etniko na Hinihipan Woodwind Brass All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 123. D EPED C O PY 90 Ang Pangkat ng Instrumentong Percussion/Idiophone at Membranophone Ang mga tao ay tunay na malikhain sa paghahanap, paggawa, at paggamit ng bagay na nakapagbibigay ng tunog tulad ng mga piraso ng sanga ng punongkahoy, mga sigay sa dagat, at gamit sa bahay. Kauri ng mga ito ang mga instrumentong percussion na pinatutunog sa pamamagitan ng pagpukpok o pagpalo, pagkiskis, pagtapik, at pagkalog. Gawain 1 Pakinggan at awitin ang kantang “Kalesa”. Gamitin ang pares ng stick at bao ng niyog at sabayan ang rhythm ng awit. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 124. D EPED C O PY 91 Gawain 2 Pakinggan ang mga tunog ng mga instrumento habang nakamasid sa mga larawan. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 125. D EPED C O PY 92 Gawain 3 Gamitin ang mga instrumentong percussion. Tugtugin ang mga rhythmic pattern at isabay sa awiting “She’ll Be Coming ‘Round the Mountain”. 2. She’ll be driving six white horses when she comes. 3. We’ll kill the old rooster when she comes. 4. Oh we’ll all have chicken dumplings when she comes. 5. Oh we’ll go out to meet her when she comes. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 126. D EPED C O PY 93 Pakinggan ang mga tugtog na ito. Paghambingin ang mga narinig na instrumentong percussion.  “Ading” ni Jose Maceda  “The Syncopated Clock” ni Leroy Anderson  Philippine Tongatong Gawain 4 Pangkatin ang mga instrumentong percussion na nasa kahon ayon sa uri nito. Tiyak na tono Di-tiyak na tono glockenspiel maracas tubular bells sticks celesta cymbals xylophone drum timpani tambourine marimba bell kalutang wooden blocks luntang triangle kulintang bao gangsa dabakan kubing All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 127. D EPED C O PY 94 Gawain 5 Makinig sa mga rhythmic pattern. Isulat ang titik ng tamang rhythmic pattern na pinatutunog ng mga instrumentong may tiyak na tono. Gawain 6 Pangkatang gawain Awitin ang “Rocky Mountain” at tugtugin ang iba’t ibang rhythmic ostinato gamit ang mga instrumentong percussion. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 128. D EPED C O PY 95 - mang-aawit - drum - castanets, blocks, tonga - sticks - xylophone (sundan ang pattern ng awit) - melody bells - glockenspiel “Rocky Mountain” All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 129. D EPED C O PY 96 Gawain 7 Pangkatang gawain Mag-improvise o magcompose ng rhythmic accompaniment ng awiting natutuhan na. Gamitin ang mga improvised na instrumentong percussion. Pangkat 1- melody bells, xylophone, glockenspiel (tugtugin ang “Mary Had a Little Lamb”) M R D R M M M ____ R R R ___ M S S ____ M R D R M M M M R R M R D __ __ __ Pangkat 2 Pangkat 3 Pangkat 4 Pangkat 5 kutsara, shell bote na may mongo kahon ng sapatos tansan All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 130. D EPED C O PY 97 Ang instrumentong percussion ay binubuo ng dalawang pangkat: tiyak at di-tiyak na tono. Kabilang sa mga may tiyak na tono ay glockenspiel, tubular bells, celesta, xylophone, timpani, at marimba. Ang maracas, sticks, cymbals, drum, tambourine, bell, at wooden blocks ay kabilang sa di-tiyak na tono. Ito ay pinatutunog sa pamamagitan ng pagpalo, pagkiskis, pagtapik, pagkalog, at pagtatama sa katawan o sa balat (membrane) katulad ng sa drum. Ang drum ay tinatawag ding membranophone. Ano ang nagagawa ng tunog ng instrumentong percussion sa isang tugtugin o awitin? Pangkatang gawain Sundin ang mga rhythmic pattern na nasa ibaba. Pangkat 1 – awitin ang “Bahay Kubo” Pangkat 2 – tumugtog gamit ang drum Pangkat 3 – tumugtog gamit ang triangle Pangkat 4 – tumugtog gamit ang castanets All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 131. D EPED C O PY 98 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 132. D EPED C O PY 99 Ang Forte at Piano Higit na kaakit-akit ang pagkanta o pagtugtog nang may damdamin na maririnig sa paggamit ng dynamics. Ito ay mahalaga sa isang awit upang maipahayag ang damdaming ipinahihiwatig nito. Gawain 1 Masdan ang mga larawan at tukuyin kung alin ang nagbibigay ng mahina o malakas na tunog. Iparinig ang tunog na nalilikha ng bawat isa. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 133. D EPED C O PY 100 Gawain 2 Pakinggan ang “Mindanao Sketches” ni Buenaventura. Ano ang naglaro sa inyong isipan habang kayo ay nakikinig ng tugtugin? Paano nakadagdag ang lakas o hina ng napakinggang tugtugin sa inyong naisip? Masdan ang tsart ng lunsarang awit habang pinakikinggan ang tono nito. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 134. D EPED C O PY 101 Salin: Ang paruparo ay lumilipad-lipad Sa mga daan, kumikembot-kembot Sutla ang saya, bordado ang kamison May panyo sa leeg na parang nasa Paris Ang dalaga ay inihalintulad sa isang paruparo kung kumilos at manamit. Gawain 3 a. Isulat sa tsart ang angkop na dynamics ng awit. Awitin ang lunsarang awit na “Ang Alibangbang” nang may tamang dynamics. b. Isakilos ang galaw ng paruparo at bulaklak habang inaawit na may angkop na dynamics ang lunsarang awit. Pangkat 1 - paruparo Pangkat 2 - bulaklak Ang dynamics ay elemento ng musika na tumutukoy sa paglakas at paghina ng isang awitin o tugtugin. Ang p (piano) ay para sa mahinang pag-awit o pagtugtog samantalang ang f (forte) ay para sa malakas na pag-awit o pagtugtog. Sa anong pagkakataon kailangan ninyong magsalita nang mahina? Sa anong pagkakataon kailangan ninyong magsalita nang malakas? All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 135. D EPED C O PY 102 Ano ang dapat gawin sa bahagi ng awit na may simbolong p at f ? Panuto: Kilalanin ang mga simbolo ng dynamics sa musical score. Awitin nang may angkop na dynamics ang “Dance and Sing”. All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
  • 136. D EPED C O PY 103 Kasanayan Napakahusay (3 puntos) Mahusay (2 puntos) Di-gaanong Mahusay (1 puntos) 1. Nakikilala ang gamit ng p at f 2. Nagagamit ang simpleng simbolo ng musika para sa dynamics 3. Nakaaawit nang may angkop na dynamics 4. Nakikiisa sa pangkatang gawain All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.