1. Postanak i unutrašnja građa
Zemlje, stene i fosili
Ljubica Đukić, februar 2014.

2. Postanak Zemlje
NEBULARNA HIPOTEZA (Kant-Laplasova)– danas prihvaćena
teorija o postanku Sunčevog sistema
Postojao je velik sferičan oblak (nebula) vrućih gasova u rotaciji…

3. Postanak Zemlje
Nebula – međuzvezdana materija (materijal u međuzvezdanom prostoru)
 nebula postepeno postaje sve pljosnatija - rotacija (u suprotnom smeru od
kazaljki na satu) – 90% mase prvobitnog oblaka koncentriše se u središnjem
delu oblaka
Wicander, R & J.S. Monroe (1999): Essentials of GeologyWicander, R & J.S. Monroe (1999): Essentials of Geology
 Starost Zemlje se procenjuje na 4,6 milijardi
godina

4. JEZGRO
OMOTAČ
KORA
Unutrašnja građa

5. OKEANSKA KORA
OMOTAČ
 DEBLJINA OKEANSKE KORE – 5 do 10 km
DEBLJINA KONTINENTALNE KORE – 30 do 80 km
Unutrašnja građa

6. • Zemljinu koru čine stene različite po starosti i po
postanku.
• Stene su mineralni agregati

7. Magmatske stene nastaju hlađenjem i očvršćavanjem lave
Najpoznatije magmatske stene su granit i bazalt
Granit je najčešća dubinska magmatska stena, nastaje hlađenjem magme unutar
Zemljine kore.
Bazalt je najčešća površinska magmatska stena, nastaje hlađenjem lave na
površini Zemlje.
granit
bazalt
Vrste stena

8. Sedimentne stene nastaju taloženjem materijala na dnu mora i jezera
Često se u prirodi mogu videti nataložene u slojevima
Najpoznatije sedimentne stene su krečnjak, peščar, glina, kreda
peščar
krečnjak
Sedimentni slojevi
Vrste stena

9. Metamorfne stene nastaju preobražajem magmatskih i sedimentnih stena pod
uticajem visokih temperatura i visokog pritiska
Najpoznatije metamorfne stene su mermer i gnajs.
Mermer nastaje kada se krečnjak izloži vrlo visokim temperaturama. Tada rastu
novi kristali kalcita i grade kompaktnu stenu. Mermer ljudi zbog izgleda često
brkaju sa kvarcitom.
Gnajs nastaje od granita.
Mermer
gnajs
kvarcit
Vrste stena

10. • FOSILI -okamenjene biljke ili životinje iz
ranijih geoloških perioda
Stene koje grade zemljinu koru nisu iste starosti
Starost stena se utvrđuje naučno-istraživačkim metodama
Fosil guštera star 23 mil. g. (Meksiko)

11. Fosili panonskih krokodila
Fosil dinosaurusa (hidrosaurusa)

12. • Zemljina kora nije jedinstvena celina nego je
sastavljena iz delova koji se zovu litosferne ploče
Litosferne ploče (obe slike)

13. DA PONOVIMO
Kako se ja zovem?
1.Galileo Galilej
2.Nikola Kopernik
3.Đordano Bruno
TAČNO

14. 1. 3,6 milijardi godina
2. 4,6 milijardi godina
3. 5,6 milijardi godina
kkKoliko je stara naša Zemlja?
TAČNO

15. 1. jeste
2. nije
Da li je zemljina kora na
svim mestima iste debljine?
TAČNO

16. 1. ispod kontinenata
2. ispod okeana
Gde se prostiru deblji
delovi zemljine kore?
TAČNO

17. 1. tečnom
2. gasovitom
3. čvrstom
Zemljina kora se nalazi u
kom agregatnom stanju?
TAČNO

18. 1. sedimentna stena
2. magmatska stena
3. metamorfna stena
kKrečnjak je:
TAČNO

19. 1. vrsta stena
2. vrsta vodenih biljaka
3. okamenjene biljke i životinje
Šta su fosili?
TAČNO

20. Ne zaboravite na domaći zadatak!

21. Hvala na pažnji.