Μανιτάρια
•
0 likes•167 views
2ος Μαθητικός διαγωνισμός "Στα χνάρια των ιατρικών επιστημών" - Τα μουσεία μέσα από τα μάτια των μαθητών
![Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου
Σφντομο Εγχειρίδιο
[1]
ΔΤΡΩΠΑΪΚΖ ΔΝΩΖ
LEONARDO DA VINCI – ΥΔΓΗΑ ΜΔΣΑΦΟΡΑ
ΚΑΗΝΟΣΟΜΗΑ
"MYCOTICON" (MYCOTa Intereuropean COoperation Network)
“Αλαγλώξηζε θαη αεηθόξνο δηαρείξηζε ησλ απηνθπώλ εδώδηκσλ
καληηαξηώλ ζε πεξηνρέο ηεο ππαίζξνπ”
Copyright © MYCOTICON project 2013, All rights reserved.
Αξηζκόο πκθσλίαο Δπηρνξήγεζεο: 2011-1-GR1-LEO05-06802
Γηθηπαθόο ηόπνο έξγνπ: http://mycoticon.teilar.gr
MYCOTICON Δγρεηξίδην (απηό ην έγγξαθν) ISBN: 978-960-9510-07-3
Γηθαηνύρνο επηρνξήγεζεο: Σεπκμθμβζηυ Δηπαζδεοηζηυ Ίδνοια Θεζζαθίαξ
MYCOTICON Δπηζηεκνληθόο Τπεύζπλνο: Καεδβδηήξ Πάκμξ Φζηζζθήξ (fitsilis@teilar.gr)
ΣΔΗ Θεζζαθίαξ
41110 Λάνζζα,
Δθθάδα]()
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Viewers also liked
Viewers also liked (15)
Similar to Μανιτάρια
Similar to Μανιτάρια (20)
More from lykkarea
More from lykkarea (20)
Recently uploaded
Recently uploaded (18)
Μανιτάρια
- 1. Δβπεζνίδζμ MYCOTICON Σύνηομη έκδοζη Αλαγλώξηζε θαη αεηθόξνο δηαρείξηζε ησλ απηνθπώλ εδώδηκσλ καληηαξηώλ ζε πεξηνρέο ηεο ππαίζξνπ Δπηκειεηέο έθδνζεο: G. VENTURELLA, G.I. ZERVAKIS, C.M. DENCHEV, E. POLEMIS, M.L. GARGANO, θαη T.T. DENCHEV (MYCOTa Intereuropean Cooperation Network) TEI Θεζζαιίαο, 2013
- 2. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [1] ΔΤΡΩΠΑΪΚΖ ΔΝΩΖ LEONARDO DA VINCI – ΥΔΓΗΑ ΜΔΣΑΦΟΡΑ ΚΑΗΝΟΣΟΜΗΑ "MYCOTICON" (MYCOTa Intereuropean COoperation Network) “Αλαγλώξηζε θαη αεηθόξνο δηαρείξηζε ησλ απηνθπώλ εδώδηκσλ καληηαξηώλ ζε πεξηνρέο ηεο ππαίζξνπ” Copyright © MYCOTICON project 2013, All rights reserved. Αξηζκόο πκθσλίαο Δπηρνξήγεζεο: 2011-1-GR1-LEO05-06802 Γηθηπαθόο ηόπνο έξγνπ: http://mycoticon.teilar.gr MYCOTICON Δγρεηξίδην (απηό ην έγγξαθν) ISBN: 978-960-9510-07-3 Γηθαηνύρνο επηρνξήγεζεο: Σεπκμθμβζηυ Δηπαζδεοηζηυ Ίδνοια Θεζζαθίαξ MYCOTICON Δπηζηεκνληθόο Τπεύζπλνο: Καεδβδηήξ Πάκμξ Φζηζζθήξ (fitsilis@teilar.gr) ΣΔΗ Θεζζαθίαξ 41110 Λάνζζα, Δθθάδα
- 3. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [2] MYCOTICON (MYCOTa Intereuropean COoperation Network) “Αλαγλώξηζε θαη αεηθόξνο δηαρείξηζε ησλ απηνθπώλ εδώδηκσλ καληηαξηώλ ζε πεξηνρέο ηεο ππαίζξνπ” Οκάδα Έξγνπ / Καηάινγνο ζπλεηζθεξόλησλ Σερλνινγηθό Δθπαηδεπηηθό Ίδξπκα Θεζζαιίαο (Γηθαηνύρνο Δπηρνξήγεζεο) Καεδβδηήξ Πάκμξ Φζηζζθήξ (Δπζζηδιμκζηυξ Τπεφεοκμξ) Καεδβδηήξ Ηςάκκδξ Κυηημναξ Ακαπθδνςηήξ Καεδβδηήξ Βαζίθδξ Γενμβζάκκδξ Δπίημονμξ Καεδβδηήξ Λεςκίδαξ Ακευπμοθμξ Θςιάξ Πμφθζμξ Γδιήηνζμξ Ναηζζυπμοθμξ Γν. Κςκζηακηίκμξ Κυηηζκμξ Γεσπνληθό Παλεπηζηήκην Αζελώλ Δπίημονμξ Καεδβδηήξ Γεχνβζμξ Εεναάηδξ (οκημκζζηήξ) Γν. Ζθίαξ Πμθέιδξ Ακαπθδνχηνζα Καεδβήηνζα Σγμφθζα Γεχνβδ (οκημκίζηνζα) Καεδβδηήξ Φχηζμξ Γνααάκδξ Γν. Απυζημθμξ Καράθδξ Βαζζθεία Ηςάκκμο Prof. Guiseppe VENTURRELA (οκημκζζηήξ) Maria Letizia GARGANO Alessandro SAITTA Institute of Biodiversity and Ecosystem Research, Bulgarian Academy of Sciences Prof. Cvetomir M. DENCHEV (οκημκζζηήξ) Teodor T. DENCHEV Boris ASSYOV ΚΔΚ Αηγέαο ηένβζμξ Παπαεοεοιίμο (οκημκζζηήξ) Υνήζημξ Παπαεακαζίμο Άκκα Γηανααέθδ Αεακάζζμξ Αβναθζχηδξ Γν. Απυζημθμξ Καράθδξ
- 4. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [3] Μέξνο I από ηνπο C.M. Denchev, T.T. Denchev, E. Polemis, G. Venturella, M.L. Gargano θαη G.I. Zervakis Γεληθά ηνηρεία 1. Δηζαγσγή Οζ ιφηδηεξ είκαζ ιζα απυ ηζξ πθέμκ πμζηζθυιμνθεξ ηαηδβμνίεξ γςκηακχκ μνβακζζιχκ επζδεζηκφμκηαξ ζδιακηζηή δζαθμνμπμίδζδ ηυζμ υζμκ αθμνά επζιένμοξ παναηηδνζζηζηά υζμ ηαζ ζημοξ αζμθμβζημφξ ηφηθμοξ ημοξ. Γζα ηδκ εοημθυηενδ ακαβκχνζζδ ημοξ, μζ ιφηδηεξ (υπςξ ηαζ υθμζ μζ γςκηακμί μνβακζζιμί) ηαηδβμνζμπμζμφκηαζ αάζεζ εκυξ δζεεκχξ απμδεηημφ ζοζηήιαημξ ηαλζκυιδζδξ. Κάεε είδμξ ακήηεζ ζε έκα βέκμξ, ηάεε βέκμξ ζε ιζα μζημβέκεζα η.μ.η. έςξ ηδκ ηάλδ, ηδκ ηθάζδ, ημ θφθμ ηαζ ημ ααζίθεζμ. Γζα πανάδεζβια, ημ βέκμξ Boletus ζοιπενζθαιαάκεζ είδδ υπςξ ημ Boletus edulis ηαζ ημ Boletus satanas, ηα βέκδ Boletus ηαζ Leccinum ακήημοκ ζηδκ μζημβέκεζα Boletaceae, εκχ ημ βέκμξ Suillus ακήηεζ ζηδκ μζημβέκεζα Suillaceae ηαζ μζ δφμ μζημβέκεζεξ ηαηαηάζζμκηαζ ζηδκ ηάλδ Boletales η.μ.η. 2. Μνξθνινγία Οζ ζοθθέηηεξ αοημθοχκ ιακζηανζχκ ανίζημοκ ζηδ θφζδ (ζημ έδαθμξ, ζε ημνιμφξ δέκηνςκ, ζε ζάπζα λφθα ή άθθα μνβακζηά οπμζηνχιαηα) ημοξ ζπνξνθόξνπο ηςκ δζαθυνςκ εζδχκ ιοηήηςκ (παθαζυηενα μκμιάγμκηακ ζπμνμηάνπζα). Ο νυθμξ ημοξ είκαζ κα πανάβμοκ ηαζ κα δζαζπείνμοκ ηα ζπυνζα ιε ηα μπμία μζ ιφηδηεξ πμθθαπθαζζάγμκηαζ. Όιςξ, ημ ηονίςξ ηιήια ηςκ ιοηήηςκ ανίζηεηαζ ηάης απυ έδαθμξ, ιέζα ζημ λφθμ (ή ζε
- 5. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [4] μπμζμδήπμηε άθθμ μνβακζηυ οθζηυ ημ μπμίμ απμηεθεί ημ οπυζηνςια βζα έκα ζοβηεηνζιέκμ είδμξ ιφηδηα) ηαζ ζοκίζηαηαζ απυ έκα δίηηομ δζαηθαδζγυιεκςκ πθώλ (θεπηυηαηεξ κδιαημεζδείξ ηαηαζηεοέξ), μζ μπμίεξ ζημ ζφκμθυ ημοξ μκμιάγμκηαζ κπθήιην. ε ηάπμζμ ζοβηεηνζιέκμ ζηάδζμ ηδξ ακάπηολδξ εκυξ ηέημζμο ιφηδηα ηαζ ηάης απυ μνζζιέκεξ εοκμσηέξ πενζααθθμκηζηέξ ζοκεήηεξ, ημ ιοηήθζμ πανάβεζ ηα βαζηδηώκαηα (εκζηυξ ααζζδίςια - μζ ιφηδηεξ πμο ακήημοκ ζημ θφθμ ηςκ ααζζδζμιοηήηςκ) ηαζ ηα αζθώκαηα (εκζηυξ άζηςια - μζ ιφηδηεξ πμο ακήημοκ ζημ θφθμ ηςκ αζημιοηήηςκ), δδθ. ημοξ ζπμνμθυνμοξ ή ιακζηάνζα. Σα ηεθεοηαία (υπςξ ηαζ άθθεξ εοιεβέεεζξ ηαηαζηεοέξ πμο ζπδιαηίγμοκ μζ ιφηδηεξ, απμηεθμφκηαζ απυ ζοιπζεζιέκεξ οθέξ μζ μπμίεξ ειθακίγμοκ ηάπμζμ οπμηοπχδδ ααειυ μνβάκςζδξ ηαζ ζοκζζημφκ ιοηδθζαημφξ ρεοδμσζημφξ). Σα πενζζζυηενα είδδ ζπδιαηίγμοκ ημοξ ζπμνμθυνμοξ ημοξ πάκς απυ ηδκ επζθάκεζα ημο εδάθμοξ (ή πάκς ζε άθθα οπμζηνχιαηα), οπάνπμοκ υιςξ ηαζ ανηεηά είδδ (ααζζδζμιοηήηςκ ηαζ αζημιοηήηςκ) ηα μπμία ζπδιαηίγμοκ οπυβεζα αζηχιαηα ηαζ ααζζδζχιαηα. Σμ ηιήια εηείκμ εκυξ ααζζδζχιαημξ ή εκυξ αζηχιαημξ ζημ μπμίμ ζπδιαηίγμκηαζ ηα ακαπαναβςβζηά ηφηηανα, ηα μπμία ιε ηδ ζεζνά ημοξ πανάβμοκ ηα εββεκή ζπυνζα (δδθ. ημ βυκζιμ ηιήια ημοξ) ηαθείηαζ πκέλην ηαζ δ επζθάκεζα πμο θένεζ αοηυ μκμιάγεηαζ πκελνθόξν ζηξώκα (ή πκελνθόξνο). ηδκ πενίπηςζδ ηςκ αζημιοηήηςκ, ηα εββεκή ζπυνζα ηαθμφκηαζ αζθνζπόξηα ηαζ δδιζμονβμφκηαζ ιέζα ζε ελεζδζηεοιέκα ακαπαναβςβζηά ηφηηανα (πμο ιμζάγμοκ ιε ζάημοξ) ηα μπμία ηαθμφκηαζ αζθνί, ακηίζημζπα ζηδκ πενίπηςζδ ηςκ ααζζδζμιοηήηςκ ηα εββεκή ζπυνζα ηαθμφκηαζ βαζηδηνζπόξηα ηαζ ζπδιαηίγμκηαζ ελςηενζηά ζηδκ ημνοθή ηάπμζςκ άθθςκ ελεζδζηεοιέκςκ ακαπαναβςβζηχκ ηοηηάνςκ (πμο ζοκήεςξ ιμζάγμοκ ιε ιζηνμζημπζηχκ δζαζηάζεςκ νυπαθα) πμο ηαθμφκηαζ βαζίδηα. Ζ ιμνθμθμβία ηςκ αζηςιάηςκ ηαζ ηςκ ααζζδζςιάηςκ παναηηδνίγεηαζ απυ ιεβάθδ πμζηζθυηδηα, ζοκεπχξ ιζα ζςζηή πενζβναθή ημοξ είκαζ ακαβηαία πνμτπυεεζδ βζα ηδκ ακαβκχνζζδ ηςκ επζιένμοξ εζδχκ ηυζμ ααζζδζμιοηήηςκ υζμ ηαζ αζημιοηήηςκ. Οζ δζάθμνεξ ηαηδβμνίεξ ιοηήηςκ δείπκμοκ πνμηίιδζδ ζε δζαθμνεηζηά οπμζηνχιαηα ηαζ έπμοκ ελεθίλεζ δζαθμνεηζηέξ ζηναηδβζηέξ βζα ηδκ ακάπηολδ ημοξ. Γεκζηά, ιε αάζδ ηζξ
- 6. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [5] ηνμθζηέξ ημοξ απαζηήζεζξ ηαζ ηζξ μζημθμβζηέξ ημοξ πνμζανιμβέξ, μζ ιφηδηεξ δζαπςνίγμκηαζ ζε ηνεζξ ηαηδβμνίεξ: α) ζαπξνηξνθηθνύο, μζ μπμίμζ ακαπηφζζμκηαζ πάκς ζε κεηνή μνβακζηή φθδ ηαζ απμηεθμφκ έκακ απυ ημοξ ζδιακηζηυηενμοξ πανάβμκηεξ ηδξ απμζφκεεζδξ-ακαηφηθςζδξ ηδξ ζηδ θφζδ, α) βηόηξνθνπο ή παξαζηηηθνύο, μζ μπμίμζ ακαπηφζζμκηαζ ζε αάνμξ άθθςκ μνβακζζιχκ (παναηηδνίγμκηαζ ςξ λεκζζηέξ, είκαζ ζοκήεςξ γχα ή θοηά) πνμηαθχκηαξ ζοπκά ηδ ζηαδζαηή ελαζεέκζζδ ή ηαζ ημ εάκαημ ημοξ, β) ζπκβησηηθνύο, μζ μπμίμζ ακαπηφζζμοκ ζπέζεζξ αιμζααίαξ ςθέθεζαξ ιε άθθμοξ μνβακζζιμφξ δδιζμονβχκηαξ βζα πανάδεζβια ηζξ κπθόξξηδεο, δδθ. ελεζδζηεοιέκμοξ ζπδιαηζζιμφξ πνμενπυιεκμοξ απυ ζοιαίςζδ ιοηήηςκ ιε νίγεξ θοηχκ. πίινο γραμμώσεις περιυέρειας σπολείμματα καθολικού πέπλοσ δαθηύιηνο ειάζκαηα ζηύπνο (σακόμορυη) βόιβα μσκήλιο πίλο (σπόλειμμα μερικού πέπλοσ) (σπόλειμμα ολικού πέπλοσ) πίινο γραμμώσεις περιυέρειας σπολείμματα καθολικού πέπλοσ δαθηύιηνο ειάζκαηα ζηύπνο (σακόμορυη) βόιβα μσκήλιο πίλο (σπόλειμμα μερικού πέπλοσ) (σπόλειμμα ολικού πέπλοσ) Δηθ. 1. Βαζζδίςια ιε ιμνθή «μιπνέθαξ» (Amanita caesarea). Παναηδνείζηε ζδζαζηένςξ ηα θέπζα ζημκ πίθμ, ημ δαηηοθίδζ ζημκ ζηφπμ, ηαζ ηδ αυθαα πμο εοιίγεζ ζάημ (πέδζμ: T.Σ. Denchev).
- 7. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [6] ηα πενζζζυηενα ααζζδζχιαηα, ιπμνμφιε κα δζαηνίκμοιε ηαθά ζπδιαηζζιέκα ηιήιαηα υπςξ μ πίθμξ (ή ηαπέθμ), μ ζηφπμξ (ή πυδζ) ή βεκζηυηενα ημ οιεκμθυνμ ζηνχια ημ μπμίμ ακορχκεηαζ επάκς απυ ημ οπυζηνςια (Δζη. 1). ε άθθεξ πενζπηχζεζξ, ημ οιέκζμ ζημ ααζζδζμηάνπζμ παναιέκεζ ηθεζζηυ, πενζααθθυιεκμ απυ ιζα ιειανάκδ, ιέπνζ κα ςνζιάζεζ πθήνςξ (αοηυ ζζπφεζ βζα ημοξ θεβυιεκμοξ Γαζηενμιφηδηεξ (Gasteromycetes), π.π. Calvatia gigantea). Οζ αηυθμοεμζ ηφνζμζ ηφπμζ ααζζδζςιάηςκ ηαζ αζηςιάηςκ απακηχκηαζ ιεηαλφ ηςκ ααζζδζμιοηήηςκ ηαζ ηςκ αζημιοηήηςκ (ηαζ εζδζηυηενα ηςκ δζζημιοηήηςκ, δδθ., ιζαξ ηαλζκμιζηήξ ηαηδβμνίαξ αζημιοηήηςκ πμο ζπδιαηίγεζ εοιεβέεδ ηοπεθθμεζδή, ζπμββμεζδή, εβηεθαθμεζδή, ή ηαζ νμπαθμεζδή αζηχιαηα) (Δζη. 2): κε πίιν-ζηύπν ζαλ Γείζν ζηξωκαηνεηδή ή δειαηηλνεηδή ζαλ ηξνπκπέηα αριαδόκνξθα ή ζρεδόλ ζθαηξηθά Αζηεξόκνξθα Φαιινεηδή θππειινεηδή ή ζαλ θωιηά πνπιηώλ ξνπαιόκνξθα θνξαιινεηδή κε πίιν-ζηύπν ζαλ Γείζν ζηξωκαηνεηδή ή δειαηηλνεηδή ζαλ ηξνπκπέηα αριαδόκνξθα ή ζρεδόλ ζθαηξηθά Αζηεξόκνξθα Φαιινεηδή θππειινεηδή ή ζαλ θωιηά πνπιηώλ ξνπαιόκνξθα θνξαιινεηδή Δηθ. 2. Γζαθμνεηζημί ηφπμζ ααζζδζςιάηςκ ηαζ αζηςιάηςκ (πέδζμ: T.T. Denchev).
- 8. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [7] κε πίιν θαη ζηύπν (π.π. ιακζηάνζα ηςκ βεκχκ Agaricus, Boletus) ζαλ γείζν, ξάθη ή ζε ζρήµα ξνδέηαο (π.π. Fomes, Trametes) ζηξσκαηνεηδέο ή κε ινβνύο (π.π. Serpula, Tremella) ρσλνεηδέο ή ζε ζρήκα ηξνκπέηαο (π.π. Craterellus cornucopioides) αριαδόκνξθν ή (ζρεδόλ) ζθαηξηθό (π.π. Lycoperdon, Calvatia, Scleroderma) αζηεξόκνξθν (π.π. Geastrum) θαιινεηδέο (π.π. Phallus, Mutinus) θππειινεηδέο, δηζθνεηδέο ή ζαλ θσιηά πνπιηώλ (π.π. απμεήηζα δζζημιοηήηςκ ή ααζζδζχιαηα μνζζιέκςκ ααζζδζμιοηήηςκ υπςξ π.π. ζηα βέκδ Cyathus, Crucibulum) ξνπαινεηδέο (π.π. Clavariadelphus, Macrotyphula, Typhula) θνξαιινεηδέο ή ζπνγγνεηδέο (π.π. Ramaria, Hericium, Sparassis). Γζα ημοξ ααζζδζμιφηδηεξ πμο πανάβμοκ ααζζδζχιαηα ιε πίθμ ηαζ ζηφπμ, δ πμζηζθμιμνθία ζηα ζπήιαηα, ζηα πνχιαηα, ζηα ιεβέεδ, ζηζξ δμιέξ ηαζ ζημοξ ιεηαπνςιαηζζιμφξ πμο πνμηαθμφκηαζ ζημκ πίθμ, ζημκ ζηφπμ ηαζ ζηδ ζάνηα ιε εζδζηά ακηζδναζηήνζα, ηαεχξ ηαζ δ πανμοζία ή απμοζία πέπθμο, είκαζ ζδιακηζημί ηαλζκμιζημί/δζαβκςζηζημί παναηηήνεξ βζα ηάεε είδμξ. Ο πίινο θένεζ ζοκήεςξ ζηδκ ηάης πθεονά ημο ημ οιεκμθυνμ ζηνχια ηαζ δζαζθαθίγεζ ηδκ πνμζηαζία αοημφ. Ζ δζάιεηνμξ ημο πίθμο ιπμνεί κα πμζηίθθεζ ζδιακηζηά απυ είδμξ ζε είδμξ, 0,5 - 20(-60) cm ζε δζάιεηνμ. θεληξηθόο έθθεληξνο πιάγηνο Χωξίο ζηύπνθεληξηθόο έθθεληξνο πιάγηνο Χωξίο ζηύπν Δηθ. 3. Γζαθμνεηζημί ηνυπμζ πνυζθοζδξ ημο πίθμο ζημκ ζηφπμ.
- 9. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [8] Ακάθμβα ιε ημκ ηνυπμ ιε ημκ μπμίμ μ πίθμξ ιπμνεί κα ζοκδέεηαζ ιε ημκ ζηφπμ δζαηνίκεηαζ ζε θεληξηθό, έθθεληξν ή πιάγην ή ιπμνεί μ πίθμξ κα εκχκεηαζ απ 'εοεείαξ ιε ημ οπυζηνςια ρσξίο ζηύπν (Δζη. 3). Δηθ. 4 & 5. Suillus luteus ηαζ Clitocybe gibba (Φςημβναθίεξ: C.M. Denchev). Ζ άκς επζθάκεζα ημο πίθμο ιπμνεί κα είκαζ γπαιηζηεξή ή καη˙ μεξή, πγξή ή θνιιώδε˙ ιεία, θνιηδσηή (ιε επίπεδα ή ακμνεςιέκα θέπζα), βεινύδηλε ή κα θένεζ ζηίγκαηα ζακ θεπηή ζηυκδ. Μενζηέξ θμνέξ μθυηθδνδ δ επζθάκεζα ιπμνεί κα θένεζ λεπξώζεηο, πηπρέο, ή κα είκαζ ηξαρηά ή αλώκαιε. Ζ επζδενιίδα ημο πίθμο ιπμνεί λα απνθνιιάηαη εύθνια (υπςξ ζηδκ πενίπηςζδ ημο Suillus, Δζη. 4) , κε δπζθνιία ή κα ιδκ απμημθθάηαζ ηαευθμο. Με αάζδ ημ ζπήια ημο μ πίθμξ ιπμνεί κα είκαζ θπξηόο (εμθςηυξ πνμξ ηα πάκς, ζακ ιαλζθάνζ), εκηζθαηξηθόο, ζθαηξηθόο, σνεηδήο, θσληθόο, θπιηλδξηθόο, επίπεδνο, θσδσλνεηδήο (ζπήια ηαιπάκαξ), πβώδεο (ιε έκακ φαμ ζακ ηανμφιπαθμ ζημ ηέκηνμ), καζηνεηδήο (ιε ιζηνή πνμελμπή ζακ εδθή ζημ ηέκηνμ), θνίινο (ιε ηθίζδ πνμξ ηα ιέζα - Δζη. 5), νκθαινεηδήο (ιε ιζηνυ αφεζζια ζημ ηέκηνμ πμο εοιίγεζ μιθαθυ), ρσληόκνξθνο ή ρναλνεηδήο (ιε έκημκμ αφεζζια πνμξ ηα ιέζα), αλπςσκέλνο (ιε ακαζδηςιέκδ πενίιεηνμ) ηθπ. (Δζη. 6).
- 10. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [9] θπξηόο εκηζθαηξηθόο ζθαηξηθόο ωνεηδήο θωληθόο θπξηόο θπιηλδξηθόο επίπεδνο θνίινο ρωληόκνξθνο θωδωλνεηδήο κε ζειή θπξηόο εκηζθαηξηθόο ζθαηξηθόο ωνεηδήο θωληθόο θπξηόο θπιηλδξηθόο επίπεδνο θνίινο ρωληόκνξθνο θωδωλνεηδήο κε ζειή Δηθ. 6. Γζάθμνα ζπήιαηα πίθςκ. Ζ πενζθένεζα ημο πίθμο ιπμνεί κα είκαζ απιή, αθαλόληζηα θπκαηνεηδήο ή ζρηζκέλε αθηηλσηά (Δζη. 7)˙ ιε ή πςνίξ αθηηλσηέο γξακκώζεηο˙ ιεπηή ή παρηά˙ γπξηζηή πξνο ηα έμσ ή επζεία (μλεία, αιαθεία, ζηνμββοθειέκμ) ή γπξηζηή πξνο ηα κέζα (Δζη. 8)˙ ζηδκ ανπή ιπμνεί κα έπεζ ηθίζδ πνμξ ηα ιέζα ηαζ ανβυηενα κα βίκεηαζ επίπεδδ. Ο οιεκμθυνμξ ζοκήεςξ θζάλεη έσο ηελ πεξηθέξεηα ηνπ πίινπ, αθθά είκαζ επίζδξ δοκαηυκ λα κελ θζάλεη (ζε αοηή ηδκ πενίπηςζδ δ πενζθένεζα μκμιάγεηαζ "ζηείνα" ή άβμκδ). Ο οιεκμθυνμξ ζηδκ ηάης πθεονά ημο πίθμο ιπμνεί κα έπεζ ηδ ιμνθή ειαζκάησλ (π.π. Agaricus, Amanita), θπιηλδξηθώλ ή πνιπγσληθώλ ζσιελίζθσλ (π.π. Boletus, Suillus), νδνλησηώλ πξνεμνρώλ (π.π. Sarcodon, Hydnum) ηαζ πηπρώζεσλ (π.π. Cantharellus) ή ιπμνεί κα έπεζ ηαζ άθθεξ ιμνθέξ.
- 11. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [10] Ακάθμβα ιε ημκ ηνυπμ πνυζθοζδξ ηςκ εθαζιάηςκ ζημκ πίθμ, αοηά δζαηνίκμκηαζ ζε (Δζη. 8, απυ πάκς ανζζηενά πνμξ ηα ηάης δελζά) ειεύζεξα θη απνκαθξπζκέλα (υηακ δ απυζηαζδ ιεηαλφ ηςκ εθαζιάηςκ ηαζ ημο ζηφπμο είκαζ ιεβάθδ), ειεύζεξα (δεκ θηάκμοκ ζημκ ζηφπμ, ημζηχκηαξ απυ ηάης ημ ιακζηάνζ έκα ηοηθζηυ δζάηεκμ είκαζ μναηυ βφνς απυ ηδκ ημνοθή ημο ζηφπμο), ζπκθπή ή εθαπηόκελα (αββίγμοκ εθαθνχξ ημκ ζηφπμ), πξνζθπή (εκχκμκηαζ ζπεδυκ ηαε‟ υθμ ημοξ ημ εφνμξ ιε ημκ ζηφπμ), θνιπσηά ή κε νδόλησζε (ιε ηάηζ ζακ εβημπή ή εζμπή ζημ ηάης ιένμξ ηςκ εθαζιάηςκ ηαζ ζημ ζδιείμ πμο αοηά εκχκμκηαζ ιε ημκ ζηφπμ), θαηεξρόκελα (εκςιέκα πθήνςξ ιε ημκ πίθμ ηαζ εθαθνά ηαηενπυιεκα ζημκ ζηφπμ) ή έληνλα θαηεξρόκελα (δζαηνέπμκηα ημκ ζηφπμ πνμξ ηα ηάης ζε ιεβάθμ ιήημξ αοημφ). απιή θπκαηηζηή ζθηζκέλεαπιή θπκαηηζηή ζθηζκέλε ιεπηή-νμεία Λεπηή ακβιεία Παρηά ζηξνγγπιεκέλε γπξηζηή πξνο ηα θάηω & κέζα ιεπηή-νμεία Λεπηή ακβιεία Παρηά ζηξνγγπιεκέλε γπξηζηή πξνο ηα θάηω & κέζα Δηθ. 7. Γζάθμνμζ ηφπμζ πενζθένεζαξ πίθμο Οζ αηιέξ ηςκ εθαζιάηςκ ιπμνεί κα είκαζ ιείεο, νδνλησηέο (ιε ιοηενέξ πνμελμπέξ), πξηνλνεηδείο (ιε αζπιδνά δυκηζα ζακ πνζυκζ), δαληεισηέο (ιε ζηνμββοθειέκα δυκηζα), ή βιεθαξηδσηέο (ιε ηνζπμεζδή ηνυζζζα) (Δζη. 9).
- 12. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [11] απνκαθξπζκέλα ειεύζεξα εθαπηόκελα πξνζθπή κε νδόληωζε θαηεξρόκελα έληνλα θαηεξρόκελα απνκαθξπζκέλα ειεύζεξα εθαπηόκελα πξνζθπή κε νδόληωζε θαηεξρόκελα έληνλα θαηεξρόκελα Δηθ. 8. Σνυπμζ πνυζθοζδξ ηςκ εθαζιάηςκ ζημκ ζηφπμ. Σα ααζζδζχιαηα μνζζιέκςκ εζδχκ ιπμνεί κα έπμοκ βαθαηηχδεζξ οθέξ (π.π. ζημ βέκμξ Lactarius οπάνπμοκ οθέξ πμο πενζέπμοκ έκα θεοηυ ή έβπνςιμ βαθαηηχδεξ οβνυ). Σμ πνχια ηδξ ζάνηαξ πμζηίθθεζ, αθθά ζοπκυηενα είκαζ θεοηυ, αθθά ζε πμθθά είδδ ιπμνεί κα αθθάλεζ υηακ εηηίεεκηαζ ζημκ αένα (δ θεβυιεκδ αοημ-μλείδςζδ)˙ αοηυ απμηεθεί ζδιακηζηυ δζαβκςζηζηυ παναηηήνα βζα ηδκ ακαβκχνζζδ ηάπμζςκ εζδχκ. Ζ οθή ηδξ ζάνηαξ ιπμνεί κα είκαζ ιαθαηή, δενιαηχδδξ, γεθαηζκχδδξ, θεθθχδδξ, λοθχδδξ ηθπ. ιεία νδνληωηήιεία νδνληωηή Δηθ. 9. Γζαθμνεηζηέξ υρεζξ ηδξ αηιήξ ηςκ εθαζιάηςκ. Ο ζηύπνο είκαζ ζηζξ πενζζζυηενεξ πενζπηχζεζξ ημ ιδ-ακαπαναβςβζηυ ιένμξ ημο ααζζδζχιαημξ ηαζ ζηδνίγεζ ημκ πίθμ ηαζ ιπμνεί κα είκαζ απυ εοθφβζζημξ έςξ άηαιπημξ ακαθυβςξ ημ είδμξ (Δζη. 10). Ο πίθμξ ζοκδέεηαζ θεληξηθά ή έθθεληξα πνμξ ημκ ζηφπμ.
- 13. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [12] ε είδδ ζηα μπμία μ πίθμξ είκαζ άιεζα ζοκδεδειέκμξ ιε ημ οπυζηνςια μ ζηφπμξ ιπμνεί κ‟ απμοζζάγεζ εκηεθχξ ή είκαζ οπμηοπχδδξ. Ο ζηφπμξ απμηεθείηαζ απυ ηαηαηυνοθα ημπμεεηδιέκεξ, ζθζηηά πζεζιέκεξ ηαζ ζηεκά ζοκδεδειέκεξ ιεηαλφ ημοξ οθέξ. Ακορχκεζ ημ οιεκμθυνμ ζηνχια πάκς απυ ημ έδαθμξ (ή απυ μπμζμδήπμηε άθθμ οπυζηνςια), δζεοημθφκμκηαξ έηζζ ηδκ απεθεοεένςζδ ηαζ δζαζπμνά ηςκ ζπμνίςκ. ηζν- θπιηλδξηθόο ιεπηαίλεη πξνο ηελ θνξπθή ή πξνο ηε βάζε ξνπαινεηδήο ξηδωκαηώδεο βνιβώδεο απόηνκα δηνγθωκέλνο (κε γείζν) ηζν- θπιηλδξηθόο ιεπηαίλεη πξνο ηελ θνξπθή ή πξνο ηε βάζε ξνπαινεηδήο ξηδωκαηώδεο βνιβώδεο απόηνκα δηνγθωκέλνο (κε γείζν) Δηθ. 10. Ρζγςιαηχδδξ ζηφπμξ ημο είδμοξ Xerula radicata (Φςημβναθία: C.M. Denchev), ηαζ δζαθμνεηζηά ζπήιαηα - ιμνθέξ ζηφπςκ. Ακάθμβα ιε ημ ζπήια ημο μ ζηφπμξ δζαηνίκεηαζ ζε (Eζη. 10, απυ ανζζηενά πνμξ ηα δελζά): ηζν-θπιηλδξηθό, θπιηλδξν-θσληθό (ζηεκεφμκηαξ πνμξ ηδ αάζδ ή ηδκ ημνοθή) ξνπαινεηδή, αδξαθηνεηδή - ξηδσκαηώδε, βνιβώδε ή γεηζνεηδώο βνιβώδε (ιε απυημια δζμβηςιέκδ αμθαχδδ αάζδ). ε είδδ ιε αανφηενα ααζζδζχιαηα, δ ζηαεενυηδηα ελαζθαθίγεηαζ πάνζξ ζηδκ πνμμδεοηζηή δζεφνοκζδ ημο ζηφπμο απυ ηδκ ημνοθή πνμξ ηδ αάζδ ιε ή ιε ηδ αμθαχδδ δζυβηςζδ ημο ζημ ααζζηυ ηιήια ημο.
- 14. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [13] ζπκπαγήο θνίινο ζπειαηώδεο θπθιηθόο πεπιαηπζκέλνο απιαθωηόο ζπκπαγήο θνίινο ζπειαηώδεο θπθιηθόο πεπιαηπζκέλνο απιαθωηόο Δηθ. 11. Γζάθμνμζ ηφπμζ ζηφπςκ ζε ημιή Ο ζηφπμξ ιπμνεί κα είκαζ επζύο ή θακππισηόο, ζπκπαγήο, θνίινο (ημφθζμξ) ή ζπειαηώδεο (ιε ημφθζμοξ εαθάιμοξ - ημζθυηδηεξ), ηαζ ζε εβηάνζζα ημιή - θπθιηθόο, πεπιαηπζκέλνο ή απιαθσηόο (Δζη. 11). Ακάθμβα ιε ηδ δμιή ηδξ ζάνηαξ ημο δζαηνίκεηαζ ζε: εύζξαπζην ή δεξκαηώδε, καιαθό, ζθιεξό ή μπιώδε˙ ακάθμβα ιε ηδκ οθή ηδξ επζθάκεζάξ ημο ζε ιείν, θνιηδσηό, ιε εμνγθώκαηα, απιαθσηό˙ μεξό, θνιιώδε ή γινηώδε. βόιβα ραιαξή ζαλ ζάθνο βόιβα ζαλ θνιάξν/ ζηεθάλε ρωξίο βόιβα βόιβα ραιαξή ζαλ ζάθνο βόιβα ζαλ θνιάξν/ ζηεθάλε ρωξίο βόιβα Δηθ. 12 & 13. Amanita muscaria (Φςη.: C.M. Denchev), ηαζ αάζδ ημο ζηφπμο ιε volva, ιε οπμθείιιαηα ηαεμθζημφ πέπθμο ή απμοζία πέπθμο (βοικυξ). Ακάθμβα ιε ηδκ πανμοζία ηςκ οπμθεζιιάηςκ ηαεμθζημφ ή ιενζημφ πέπθμο, μ ζηφπμξ ιπμνεί κα θένεζ ή υπζ ημ θεβυιεκμ δαθηύιην (δαηηοθίδζ) - οπυθεζιια ημο ιενζημφ πέπθμο (Δζη. 12)˙ ηαζ ιπμνεί ζηδ αάζδ ημο κα έπεζ βόιβα (οπυθεζιια ημο μθζημφ
- 15. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [14] πέπθμο) ιε υρδ παθανμφ ζάθνπ, θνιάξνπ ή ζηεθάλεο απυ πνμελμπέξ, αθθά ιπμνεί ηαζ κα είκαζ βοικυξ πςνίξ ηαευθμο αυθαα (Δζη. 13). Σα πνχιαηα ζημκ πίθμ ηαζ ημκ ζηφπμ, ιπμνεί κα είκαζ πμθθά ηαζ δζάθμνα ηαζ βζα κα ηαηαβναθμφκ ζςζηά πμθθέξ θμνέξ βίκεηαζ πνήζδ ηοπμπμζδιέκςκ πνςιαηζηχκ δζαβνάιιαηςκ. ημοξ Βαζζδζμιφηδηεξ δζαηνίκμκηαζ μζ αηυθμοεμζ θύξηνη ηύπνη βαζηδησκάησλ: • Αλνηρηά (πςνίξ πέπθμ) ή εκη-αλνηθηά (ιε πέπθμ) ααζζδζχιαηα, πμο απμηεθμφκηαζ απυ πίθμ ηαζ ζηφπμ ή ιυκμ πίθμ. Σμ πέπιν ιπμνεί κα είκαζ ηαεμθζηυ ή ιενζηυ. Σμ θαζνιηθό πέπιν είκαζ έκα ιειανακχδεξ ή δενιαηχδεξ πενίαθδια, ημ μπμίμ πενζηθείεζ πθήνςξ ημ κεανυ ααζζδίςια. Καηά ηδ δζάνηεζα ηδξ ακάπηολδξ, ημ ηαεμθζηυ πέπθμ ακμίβεζ ηαζ δζαννδβκφεηαζ, αθήκμκηαξ ηαηάθμζπα ζηδ αάζδ ημο ζηφπμο. Αοηά ηα οπμθείιιαηα απμηαθμφκηαζ βόιβα (volva), ιπμνεί δε κα έπμοκ ηδ ιμνθή εκυξ ακμζηημφ παθανμφ ζάημο, ή εκυξ ημθάνμο απυ ακάβθοθεξ πνμελμπέξ ή θέπζα. Άθθα οπμθείιιαηα ημο μθζημφ πέπθμο ιπμνεί κα ειθακζζημφκ ζημκ πίθμ ιε ηδ ιμνθή θεοηχκ κζθάδςκ, θεπζχκ ή πθαηζδίςκ, δζαθμνεηζημφ ζπήιαημξ, ιεβέεμοξ ηαζ δζάηαλδξ. Σμ κεξηθό πέπιν είκαζ ιειανακχδεξ ή αναπκμΰθακημ ηαζ ζε κεανυ ζηάδζμ ζοκδέεζ ηδκ πενίιεηνμ ημο πίθμο ιε ημ άκς ιένμξ ημο ζηφπμο, ηαθφπημκηαξ ηδκ επζθάκεζα δ μπμία θένεζ ημκ οιεκμθυνμ (πμο ανίζηεηαζ ζηδκ ηάης επζθάκεζα ημο πίθμο). Με ηδκ ακάπηολδ ημο ιακζηανζμφ, ημ ιενζηυ πέπθμ ζπίγεηαζ ηαζ ή ελαθακίγεηαζ είηε έκα ηιήια ημο δζαηδνείηαζ ζημ επάκς ιένμξ ημο ζηφπμο οπυ ιμνθή δαηηοθζδζμφ πμο απμηαθείηαζ ηαζ δαθηύιηνο. Μενζηέξ θμνέξ ζηδκ πενίιεηνμ ημο πίθμο ιπμνμφκ κα παναηδνδεμφκ θεπζχδδ ή κδιαημεζδή οπμθείιιαηα ημο ιενζημφ πέπθμο. Ακάθμβα ιε ηδκ παξνπζία ή απνπζία ηνπ πέπινπ, μζ ιφηδηεξ ιε ηέημζα ααζζδζχιαηα ιπμνεί κα παναηηδνζζημφκ: o είδδ ιε μθζηυ ηαζ ιενζηυ πέπθμ (ιε αυθαα ηαζ δαηηφθζμ)˙ o είδδ ιε μθζηυ πέπθμ ιυκμ (ιε αυθαα ιυκμ)˙ o είδδ ιε ιενζηυ πέπθμ ιυκμ (ιε δαηηφθζμ ιυκμ)˙ o είδδ πςνίξ μθζηυ ηαζ ιενζηυ πέπθμ (πςνίξ αυθαα μφηε δαηηφθζμ).
- 16. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [15] • Κιεηζηά ααζζδζχιαηα, ηα μπμία είκαζ ζθαζνζηά, ζε ζπήια αοβμφ (Δζη. 9), ημκδοθυιμνθα ή απθαδυιμνθα, πενζηθείμκηαζ απυ έκα πνμζηαηεοηζηυ ζηνχια, ημ πεξίδην (peridium). Δδχ ακήημοκ ηα είδδ ηςκ απμηαθμφιεκςκ βαζηενμιοηδηχκ. • Βαζζδζχιαηα θνξαιινεηδή ηαζ ξνπαινεηδή, ηα μπμία ιπμνεί κα είκαζ δζαηθαδζγυιεκα ιε ζπήια εαικμεζδέξ ή ημναθθμεζδέξ (υπςξ δζάθμνα είδδ Ramaria) ή ιδ δζαηθαδζγυιεκα, νμπαθμεζδή (υπςξ ηα είδδ Clavariadelphus). Σμ βυκζιμ ζηνχια ημ μπμίμ θένεζ ηα ζπυνζα ανίζηεηαζ ζηδκ ελςηενζηή επζθάκεζα ημο άκς ηιήιαημξ ημο ααζζδζχιαημξ. Μενζηά απυ ηα είδδ αοηήξ ηδξ μιάδαξ είκαζ ανχζζια, ακ ηαζ αοηή δ μιάδα ιακζηανζχκ δεκ έπεζ ζοιπενζθδθεεί ζημ πανυκ ζφββναιια. Μεβάθδ ζπμοδαζυηδηα βζα ηδκ ηαοημπμίδζδ ηςκ ιοηήηςκ έπεζ ημ πνχια ηδξ ιάγαξ ηςκ ζπμνίςκ ημοξ, ακ αοηά αθεεμφκ κα πέζμοκ ηαζ κα ζοζζςνεοεμφκ πάκς ζ‟ έκα ημιιάηζ πανηί, ημ θεβυιεκμ απνηύπσκα ζπνξίσλ (spore print). Σμ απμηφπςια ζπμνίςκ ιπμνεί κα έπεζ ιζα απυ ηζξ αηυθμοεεξ απμπνχζεζξ: θεοηυ έςξ ηνει, νυδζκμ, ςπνυ έςξ ιπεγ, ηαθέ-ηυηηζκμ, ζχδεξ, ιαφνμ. αθχξ ιπμνεί ηαζ κα οπάνπμοκ μνζζιέκεξ ελαζνέζεζξ (π.π. αζημιοηήηςκ ιε πνάζζκα ζπυνζα), αθθά ηέημζμζ ιφηδηεξ δεκ πενζθαιαάκμκηαζ ζε αοηυ ημ ζφββναιια. Πνμηεζιέκμο κα θδθεεί έκα ηαθυ απμηφπςια ζπμνίςκ, απαζηείηαζ έκα θνέζημ δείβια απυ ηάπμζμ ιακζηάνζ (δεκ ιπμνεί κα παναπεεί απυ έκα απμλδναιέκμ δείβια) ηαζ ζηδ ζοκέπεζα δ δζαδζηαζία είκαζ ςξ ελήξ: Σμπμεεηείηαζ μ πίθμξ ημο ιακζηανζμφ ιε ημ βυκζιμ ζηνχια αοημφ πνμξ ηα ηάης, πάκς ζε θφθθμ πανηζμφ ηαζ ηαθφπηεηαζ ιε έκα πμηήνζ. Αθήκεηαζ βζα ανηεηέξ χνεξ, ή υθδ ηδ κφηηα έηζζ χζηε κα απεθεοεενςεμφκ ηα ζπυνζα. Σεθζηά ημ απμηφπςια πμο έπεζ ιείκεζ ζημ πανηί ιεηά απυ ηδκ απμδέζιεοζδ ηςκ ζπμνίςκ ακηζηαημπηνίγεζ ηα ηεκά πμο οπάνπμοκ ιεηαλφ ηςκ εθαζιάηςκ. Μενζηά εβπεζνίδζα αηυιδ ζοζηήκμοκ ημ πανηί πάκς ζημ μπμίμ παίνκεηαζ ημ απμηφπςια κα είκαζ ημ ιζζυ θεοηυ, ηαζ ημ άθθμ ιζζυ ιαφνμ, εζδζηά υηακ δεκ ιαξ είκαζ βκςζηυ ημ πνχια ημο απμηοπχιαημξ ηςκ ζπμνίςκ εη ηςκ πνμηένςκ. Έηζζ, ακμζπηυπνςια απμηοπχιαηα ζπμνίςκ εα είκαζ πζμ εοδζάηνζηα ζε ζημφνμ πανηί ηαζ ημ ακηίζηνμθμ. Δπζπνυζεεηα, δ απεθεοεένςζδ ηςκ
- 17. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [16] ζπμνίςκ ιπμνεί κα δζεοημθφκεηαζ ακ νίλμοιε ιία ζηαβυκα κενυ πάκς ζημκ πίθμ ημο ιακζηανζμφ πνζκ αοηυ ηαθοθεεί ιε ημ πμηήνζ. Σα αζθώκαηα ηςκ αζημιοηήηςκ, πμο πενζθαιαάκμκηαζ ζημ πανυκ ζφββναιια, είκαζ οπέβεζα ηαζ ακμζηηά ή οπυβεζα ηθεζζηά ηαζ ημκδοθυιμνθα. Σα αζηχιαηα ηςκ Μμνπέθθςκ (Morchella spp.) ηαθμφκηαζ ηαζ απνζήθηα. Απμηεθμφκηαζ απυ έκα ζθαζνζηυ έςξ ηάπςξ επίιδηεξ ή ηςκζηυ πίθμ ιε ιζα ηορεθμεζδή ελςηενζηή επζθάκεζα, ηαζ έκα άηαιπημ ιένμξ, ιε δμιή ζηφπμο. Σμ οιεκμθυνμ ζηνχια ανίζηεηαζ ζηδκ επζθάκεζα ημο ακχηενμο ηιήιαημξ, δδθαδή ημο πίθμο, ηαζ πενζέπεζ ηα ηφηηανα υπμο πανάβμκηαζ ηα αζηζπυνζα, ηφηηανα ηα μπμία μκμιάγμκηαζ αζθνί. Σα αζηχιαηα ηςκ ηνμφθςκ (Tuber spp.) είκαζ οπυβεζα (ζπδιαηίγμκηαζ ιέζα ζημ πχια), ηαζ είκαζ ζοκήεςξ οπμζθαζνζηά. 3. πιινγή κπθήησλ γηα αλαγλώξηζε Ζ ζοθθμβή ιοηήηςκ βζα ακαβκχνζζδ / ηαοημπμίδζδ είκαζ έκα ζδιακηζηυ ζηάδζμ ηδξ υθδξ δζαδζηαζίαξ ζημ μπμίμ πνέπεζ κα δμεεί ζδζαίηενδ πνμζμπή. Γζα ηδ ζοθθμβή ηςκ δεζβιάηςκ πνεζάγμκηαζ ηάπμζα οθζηά ηαζ ηαηάθθδθμξ ελμπθζζιυξ. Καηανπήκ απαζημφκηαζ ηαηάθθδθεξ πάνηζκεξ ζαημφθεξ ή πθαζηζηά ημοηζά βζα ηδκ απμεήηεοζδ ηςκ δεζβιάηςκ ηαηά ηδ ζοθθμβή ζημ πεδίμ. Οζ πθαζηζηέξ ζαημφθεξ δεκ ζοκζζηχκηαζ ςξ ιέζς ιεηαθμνάξ ηαεχξ ηα ιακζηάνζα έπμοκ ηδκ ηάζδ κα δζαθφμκηαζ-ζαπίγμοκ ή κα αθθάγμοκ ηα παναηηδνζζηζηά ημοξ. Δκαθθαηηζηά, ιπμνεί κα πνδζζιμπμζδεεί αθμοιζκυπανημ βζα κα ηοθζπεμφκ πνμζεηηζηά μζ ζπμνμθυνμζ, μζ μπμίμζ ζοθθέπεδηακ ιε ζημπυ ηδκ ακαβκχνζζδ – ηαοημπμίδζδ ημοξ. Δάκ ηα δείβιαηα δεκ ιπμνμφκ κα ιεθεηδεμφκ ηδκ ίδζα διένα, ιπμνμφκ ζοκήεςξ κα δζαηδνδεμφκ βζα ιζηνυ πνμκζηυ δζάζηδια ζημ ροβείμ (υπζ ζηδκ ηαηάρολδ). Καηά ηδ ζοθθμβή ιακζηανζχκ βζα ακαβκχνζζδ, εα πνέπεζ κα ζοθθέβμκηαζ ααζζδζχιαηα ηαζ αζηχιαηα δζαθυνςκ δθζηζχκ, υηακ αοηυ είκαζ δοκαηυ, ηαεχξ ηα κέα ιε ηα χνζια ιακζηάνζα ιπμνεί κα ειθακίγμοκ ζδιακηζηέξ δζαθμνέξ. ε ιενζηά είδδ ηάπμζμζ παναηηήνεξ ημοξ ιπμνεί κα είκαζ εθήιενμζ ηαζ κα ελαθακίγμκηαζ ιέζα ζε θίβεξ χνεξ,
- 18. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [17] έηζζ ζοκίζηαηαζ δ θήρδ θςημβναθζχκ ζημ πεδίμ πμο εα απεζημκίγμκηαζ ηα εθήιενα αοηά παναηηδνζζηζηά. Δπζπθέμκ, ιεβάθδ πνμζμπή πνέπεζ κα δμεεί ζημ αζυημπμ ηαζ ζδζαίηενα ζηδκ βφνς αθάζηδζδ, αθμφ ζπεηζηά ζημζπεία ιπμνμφκ κα αμδεήζμοκ ζε ιεβάθμ ααειυ ηδκ ηαοημπμίδζδ ηςκ εζδχκ. Όηακ ηα δείβιαηα ιεηαθένμκηαζ ζημ ζπίηζ, ημ επυιεκμ ζδιακηζηυ αήια είκαζ κα ηναηδεμφκ πνμζεηηζηά ζδιεζχζεζξ ζπεηζηά βζα ηα ηφνζα ιμνθμθμβζηά παναηηδνζζηζηά ημοξ. Ακαθοηζηέξ ζδιεζχζεζξ υπςξ π.π., βζα ηα παναηηδνζζηζηά ημο πίθμο (ιέβεεμξ, πνχια, επζθάκεζα, ημ ζπήια, ηδκ πενίιεηνμ), ημο ζηφπμο (ιέβεεμξ, ζπήια, πνχια), ημο πέπθμο (πανμοζία ή απμοζία, ηφπμξ, ηοπυκ οπμθείιιαηα), ηδξ ζάνηαξ (πνχια, αθθαβέξ πνχιαημξ, επζθάκεζα, μζιή, ζε μνζζιέκεξ πενζπηχζεζξ, δ βεφζδ ιπμνεί κα είκαζ ζδιακηζηή, αθθά δεκ πνέπεζ πμηέ κα δμηζιάγεηαζ δ βεφζδ άβκςζηςκ ιακζηανζχκ χζηε κα απμθεοπεεί δδθδηδνίαζδ), ημο οιεκμθυνμο (ηφπμξ, πνχια, αθθαβέξ πνςιάηςκ, ημ ζπήια, δ πνυζθοζδ ζημκ ζηφπμ ηθπ.), είκαζ πμθφ ζδιακηζηέξ βζα ηδκ ιεηέπεζηα ακαβκχνζζδ ηςκ ιακζηανζχκ υπςξ ελδβήεδηε παναπάκς. ε πμθθέξ πενζπηχζεζξ, βζα ημκ αηνζαή πνμζδζμνζζιυ ημο είδμοξ απαζηείηαζ δ ελέηαζδ μνζζιέκςκ ιμνθμθμβζηχκ παναηηδνζζηζηχκ ηςκ δεζβιάηςκ ιε ηδ αμήεεζα ιζηνμζημπίμο ή/ηαζ ιε ηδ . πνήζδ πδιζηχκ ακηζδναζηδνίςκ. Σέθμξ, ζοπκά είκαζ πμθφ ζδιακηζηυ κα θδθεεί ημ απμηοπχιαηα ζπμνίςκ. Απυ ηδκ ζηζβιή πμο εα βίκμοκ υθα ηα ακςηένς, ιπμνεί κα πνμπςνήζεζ δ ηαοημπμίδζδ ηςκ εζδχκ πνδζζιμπμζχκηαξ ηαηάθθδθμοξ μδδβμφξ ακαβκχνζζδξ ηαζ ζπεηζηά εβπεζνίδζα. ε μνζζιέκεξ πενζπηχζεζξ, δείβιαηα ηςκ ιακζηανζχκ είκαζ πνήζζιμ κα απμεδηεφμκηαζ, εζδζηά υηακ πνμμνίγμκηαζ βζα επζζηδιμκζηή ιεθέηδ. Σα δείβιαηα λδναίκμκηαζ ή ζε ακμζηηυ πχνμ εηηεεεζιέκα ζημκ ήθζμ είηε ζε απμλδνακηέξ (δ εενιμηναζία λήνακζδξ δεκ πνέπεζ κα οπενααίκεζ ημοξ 45 °C). Μεηά ηδκ λήνακζδ ηα δείβιαηα θοθάζζμκηαζ ζε λδνυ ιένμξ, ζε πάνηζκεξ ζοζηεοαζίεξ θένμκηαξ εηζηέηεξ ιε ημ υκμια ημο είδμοξ, εθυζμκ είκαζ βκςζηυ, ηδκ ημπμεεζία ηδξ ζοθθμβήξ, ηδκ διενμιδκία ηαζ ημ υκμια ημο ζοθθέηηδ.
- 19. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [18] Μέξνο II από ηνπο E. Polemis, G.I. Zervakis, M.L. Gargano, C.M. Denchev, T.T. Denchev θαη G. Venturella Δπηιεγκέλα Δίδε Απηνθπώλ Δδώδηκσλ Μαληηαξηώλ 1. Amanita caesarea (Scop.) Pers. Κνηλά Διιεληθά νλόκαηα: “πζπενμφζηα” (Γνεαεκά), “βεκζηζάνα” (Καζημνζά), “ημηηζκμφζηα” (Γνεαεκά, Πζενία Κμγάκδ), “ηυηηζκμ” (Κζθηίξ), “ααβμφηα” (Καζημνζά, Πζενία), “αοβίηδξ” (Πζενία, Θάζμξ), “αοβμιδθάηζα” (Υαθηζδζηή), “ηαζζανίηδξ” (Κμγάκδ), “κενακηγάηζ” (Πήθζμ - Μαβκδζία), “ημηηζκμιακίηανμ” (ζε δζάθμνεξ πενζμπέξ). Δηθ. 14 & 15. Amanita caesarea (θςημβναθίεξ Ζ. Πμθέιδξ). Κφνζα ιμνθμθμβζηά παναηηδνζζηζηά βζα ηδκ ακαβκχνζζδ ηαηά ηδ ζοθθμβή - ηα πνχζια ζηάδζα, ημ ιακζηάνζ ιμζάγεζ ιε αοβυ θεοημφ πνχιαημξ, ηαεχξ εβηθείεηαζ εκηυξ εκυξ ιειανακχδμοξ ηαεμθζημφ πέπθμο (Δζη. 14). - Σμ πέπθμ ζηαδζαηά ζπίγεηαζ ζηδκ ημνοθή ηζ ειθακίγεηαζ ημ πμνημηαθί ηαπέθμ ημ μπμίμ ακαπηφζζεηαζ ζε μιπνεθθμεζδή ιμνθή ιε έκα λεπςνζζηυ πίθμ ηαζ ζηφπμ (Δζη. 15).
- 20. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [19] - Πίινο (θαπέιν): δζάιεηνμξ (5-)7 - 20(-23) εη. υηακ είκαζ πθήνςξ ακαπηοβιέκμξ, ανπζηά ςμεζδήξ έςξ διζζθαζνζηυξ, ανβυηενα ηονηυξ έςξ ζπεδυκ επίπεδμξ, ζπάκζα ιε εθαθνχξ ακορςιέκδ πενίιεηνμ ηαηά ηδκ ςνίιακζδ ημο˙ ακμζπηυ πμνημηαθί- ηυηηζκμ ημ μπμίμ λεεςνζάγεζ ζε ηζηνζκςπυ ακάθμβα ιε ηδκ δθζηία˙ θείμξ, εθαθνχξ ημθθχδδξ, ιεηαλέκζμξ, ιε θεπηή, αθθά ζαθή βνάιιςζδ ζηδκ πενζθένεζα (10-30% ηδξ αηηίκαξ)˙ επζδενιίδα απμημθθμφιεκδ, ιενζηέξ θμνέξ ιε οπμθείιιαηα ημο πέπθμο, πμο ειθακίγμκηαζ ςξ ιεβάθα, παπζά θεοηά ιειανακχδδ ιπαθχιαηα. - Διάζκαηα: Δθεφεενα, ηίηνζκα ελ ανπήξ. - ηύπνο (πόδη): 6-15 × 2-3 εη., ηοθζκδνζηυξ, ζηεκεφεζ πνμξ ηδκ ημνοθή, ιε ηάπςξ δζμβηςιέκδ αάζδ˙ πνοζμηίηνζκμξ˙ θείμξ ηάης απυ ημ δαπηοθίδζ ηαζ εθαθνχξ βναιιςηυξ επάκς, ημφθζμξ ηαηά ηδκ ςνζιυηδηα. Σμ δαηηοθίδζ είκαζ ηνειάιεκμ, πνοζμηίηνζκμ, ιειανακχδεξ ηαζ παπφ˙ εθαθνχξ βναιιςηυ ζηδκ πάκς πθεονά ηαζ ζκχδεξ ζηδκ ηάης πθεονά. - Βόιβα: ιειανακχδδξ, παπζά ηαζ ζπεηζηά ζηαεενή, ζοκδεδειέκδ ιε ημ ζηφπμ ιυκμ ζηδ αάζδ ημο ηαζ απμιαηνοζιέκδ απυ αοηυκ ζημ ακχηενυ ηδξ ηιήια, θεοηή ζηδκ ελςηενζηή επζθάκεζα, θεοηή ή πμνημηαθί ζημ εζςηενζηυ ηδξ, ηίηνζκδ ζημ ζδιείμ επαθήξ ιε ημ ζηφπμ. - άξθα: Λεοηή ηαζ ζοκεηηζηή, ηζηνζκςπή ηάης απυ ηδκ επζδενιίδα ημο ηαπέθμο ηαζ ημο ζηεθέπμοξ, ιε εθαθνζά ιονςδζά˙ βεφζδ εοπάνζζηδ, λδνχκ ηανπχκ. - Βηόηνπνο / νηθνινγία: Διθακίγεηαζ πζμ ζοπκά ζε δάζδ πθαηφθοθθςκ δέκηνςκ ηονίςξ αεθακζδζάξ, μλζάξ ηαζ ηαζηακζάξ, ζπάκζα ζε εθαημδάζδ. - Πεξίνδνο θαξπνθνξίαο: Δίκαζ έκα εενιυθζθμ είδμξ ημ μπμίμ ηανπμθμνεί απυ ηδκ άκμζλδ (Μάζμ) ιέπνζ ημ θεζκυπςνμ (Οηηχανζμ), ημζκυ ημοξ ηαθμηαζνζκμφξ ιήκεξ (Ημφθζμ ηαζ Αφβμοζημ) ζηα αμοκά ηδξ αυνεζαξ ηαζ ηεκηνζηήξ Δθθάδα ιέπνζ ημ ορυιεηνμ ηςκ 1000 ι., εκχ ζηδ Λέζαμ ιπμνεί κα ανεεεί ιέπνζ ηαζ ημ Νμέιανζμ.
- 21. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [20] Πζεακή ζφβποζδ Δηθ. 16. Amanita phalloides (θςη. Ζ. Πμθέιδξ) Δηθ. 17. Amanita muscaria (θςη. Ζ. Πμθέιδξ) Δηθ. 18. Amanita verna (θςη. Ζ. Πμθέιδξ) Ο ζοκδοαζιυξ ημο πμνημηαθί πίθμο, ηίηνζκςκ εθαζιάηςκ ηαζ ζηφπμο, ηαεχξ ηαζ δ ιεβάθδ θεοηή παθανή αυθαα ηαεζζηά ηδκ ηαοημπμίδζδ ημο είδμοξ αοημφ ανηεηά εφημθδ. Δίκαζ αλζμζδιείςημ υηζ είκαζ ημ ιυκμ εφημθα ακαβκςνίζζιμ είδμξ ημο βέκμοξ Amanita απυ εναζζηέπκεξ ζοθθέηηεξ ιακζηανζχκ. ε ζπάκζεξ πενζπηχζεζξ εα ιπμνμφζε κα ιπενδεοηεί ιε ηδκ Amanita muscaria (Δζη. 17), δ μπμία υιςξ έπεζ ζοκήεςξ ααεφ ηυηηζκμ πίθμ πμο ηαθφπηεηαζ ιε πμθθά θεοηά επάνιαηα, έπεζ θεοηά εθάζιαηα ηαζ ζηφπμ ηαζ ιζα εκηεθχξ δζαθμνεηζηή αυθαα˙ μ ζηφπμξ, δεκ πενζαάθθεηαζ απυ ιεβάθμ θεοηυ, ζαημεζδή ημθευ (υπςξ ζημ Amanita caesarea), αθθά απμηεθείηαζ απθχξ απυ έκα ζοιπαβή αμθαυ πμο ηαθφπηεηαζ απυ μιυηεκηνεξ θμθζδςηέξ γχκεξ. φβποζδ αοηχκ ηςκ δφμ εζδχκ είκαζ πζμ πζεακυ κα ζοιαεί ιεηά απυ δοκαηή ανμπή μπυηε ηα άζπνα επάνιαηα ζημοξ ηυηηζκμοξ πίθμοξ ημο Α. muscaria ιπμνεί κα λεπθοεμφκ, εκχ ημ πνχια ηδξ επζδενιίδαξ ιπμνεί επίζδξ κα λακμίλεζ ζε πμνημηαθί-ηίηνζκμ. ε ηέημζεξ ζπάκζεξ πενζπηχζεζξ, πνδζζιμπμζμφκηαζ μζ δζαθμνέξ ζηδ αάζδ ημο ζηεθέπμοξ ηαζ ημ πνχια ηςκ εθαζιάηςκ βζα ηδκ δζάηνζζδ ηςκ παναηηήνςκ. Όηακ ημ A. caesarea ζοθθέβεηαζ ζημ «ζηάδζμ ημο αοβμφ», ηυηε ιπμνεί κα ιπενδεοηεί ιε εακαηδθυνα ημλζηά είδδ, υπςξ ηα Amanita phalloides ή Α. verna (Δζη. 16 & 18) απυ ηα μπμία ιπμνεί κα δζαηνζεεί ιε ζαθήκεζα εθυζμκ ηα "αοβά" ημπμφκ ηαηά ιήημξ έηζζ χζηε κα απμηαθοθεεί δ πμνημηαθί επζδενιίδα ημο ηαθφιιαημξ ηαζ ηα ηίηνζκα εθάζιαηα πμο οπάνπμοκ ζημ θαβχζζιμ είδμξ.
- 22. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [21] Δδςδζιυηδηα - οκηήνδζδ Σμ Amanita caesarea είκαζ απυ ηα πζμ εονέςξ βκςζηά ηαζ ιεβάθδξ αλίαξ αοημθοή εδχδζια είδδ (ΑΔΜ). Ζ βαζηνμκμιζηή αλία ημο είκαζ βκςζηή απυ πμθφ παθζά ζηδκ πενζμπή ηδξ Μεζμβείμο. Μπμνμφκ κα ηαηακαθςεμφκ θνέζηα - ςιά, υηακ είκαζ αηυια κεανά ηαζ είκαζ ανηεηά κυζηζια ιαβεζνειέκα ιε δζαθμνεηζημφξ ηνυπμοξ, ρδηά ή ηδβακζηά. Σα χνζια ααζζδζχιαηα δεκ δζανημφκ πμθφ ηαζνυ, αθθά ηα κεανυηενα, ζδίςξ ζημ ζηάδζμ ημο αοβμφ, ιπμνμφκ κα δζαηδνδεμφκ ζημ ροβείμ ζε εενιμηναζία 4-6 ααειμφξ βζα ανηεηέξ διένεξ, ζε ηαηάρολδ βζα ιήκεξ, ηαζ ζε ημκζέναα ιε εθαζυθαδμ ή άθιδ βζα αηυια ιεβαθφηενμ πνμκζηυ δζάζηδια.
- 23. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [22] 2. Agaricus campestris L. var. campestris Κνηλά Διιεληθά νλόκαηα: “πξόβεην”, “καληάξα”, ή “γνύβα” (Γξεβελά), “ζηξηθηάξη” (Υαιθηδηθή), “δξνζηάξη” (Υαιθηδηθή, Θάζνο), “βαζήια” (Αλαηνιηθή Αηηηθή), “δξνζίηεο”, “ηζηκηλίηεο”, “παπαξίηεο” ή “ρνπριεηάξη” (Λέζβνο), “θνθθηλνκαλίηεο”, “αζπξίηεο”, “καπξίηεο” (Κπθιάδεο), “θξαζνκαλίηεο”, “κπνπκπνύξη” (Κξήηε), “ιεηβαδίηεο” (ε δηάθνξα κέξε). Δηθ. 19. Agaricus campestris var. campestris (θςημβναθία Ζ. Πμθέιδξ). Κφνζα ιμνθμθμβζηά παναηηδνζζηζηά βζα ηδκ ακαβκχνζζδ ηαηά ηδ ζοθθμβή - Σα κεανά ιακζηάνζα ιμζάγμοκ ιε ημοιπζά, ηαζ εοιίγμοκ ηα ηαθθζενβμφιεκα θεοηά ιακζηάνζα (Agaricus bisporus). - Πίινο (θαπέιν): δζάιεηνμξ (4-) 5 - 9(-12) εη. υηακ είκαζ πθήνςξ ακαπηοβιέκμξ, ανπζηά ζπεδυκ διζζθαζνζηυξ, ζηδ ζοκέπεζα ηονηυξ, πμο ανβυηενα επεηηείκεηαζ ζε ζπεδυκ επίπεδμ ηαζ ηεθζηά ειθακίγεζ ακορςιέκδ πενίιεηνμ˙ θεοηυξ ή ηνει, ιε ή πςνίξ ζκχδδ θέπζα ακμζπημφ ηαθέ πνχιαημξ ζπακίςξ ιεηαπνςιαηζγυιεκμξ ζε απκυ ηζηνζκςπυ ακάθμβα ιε ηδκ δθζηία ή υηακ ηναοιαηζζηεί (var. equestris)˙ θείμξ ηαζ ιεηαλέκζμξ, αιοδνά ζκχδδξ ή θεπζδςηυξ ζημ ηέκηνμ, ιε πνμελέπμοζα μδμκηςηή πενίιεηνμ (Δζη. 19).
- 24. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [23] - Διάζκαηα: Δθεφεενα, ποηκά, θεοηά, ιεηά έκημκα νμγ, ζηαδζαηά ηαθέ ηαζ ηεθζηά ζημφνμ ιςα-ηαθέ έςξ ζπεδυκ ιαφνα. Οζ άηνεξ ηςκ εθαζιάηςκ έπμοκ ίδζμ πνχια. - ηύπνο (πόδη): 2.5 - 8.5 × 1-1,5(-2) εη., αηναηημεζδήξ, αηναηημεζδήξ, παπφηενμξ ζημ ηέκηνμ ηαζ θεπηαίκεζ πνμξ ηα άηνα, δ αάζδ δεκ είκαζ πμηέ αμθαχδδξ, αθθά ζοπκά ηάπςξ ιοηενή˙ θεοηυξ ανπζηά, ζηδ ζοκέπεζα ιςα-ηαθέ ζημ ακχηενμ ιζζυ ηιήια˙ θείμξ, ζκχδδξ. Σμ δαηηοθίδζ είκαζ θεπηυ, θεοηυ, ιειανακχδεξ, απθυ ηαζ εθήιενμ, ζφκημια ημθθά ζημκ ζηφπμ ηαζ βίκεηαζ ζπεδυκ αυναημ. Ο ζηφπμξ απμζπάηαζ εφημθα απυ ημ ηαπέθμ υπςξ ζοιααίκεζ ιε υθα ηα είδδ ημο βέκμοξ Agaricus. - άξθα: Λεοηή ηαζ πμθφ ζοκεηηζηή ανπζηά, ιεηαπνςιαηζγυιεκδ ή υπζ ακμζπηή νυδζκδ υηακ ημπεί, ιε έκημκδ ανςιαηζηή ηαζ ηοπζηή μζιή ιακζηανζμφ, εοπάνζζηδ βεφζδ, λδνχκ ηανπχκ. - Βηόηνπνο / νηθνινγία: Κανπμθμνεί ζπεδυκ υθμ ημ πνυκμ, ακάθμβα ιε ημ ορυιεηνμ ηαζ ηδκ πενζμπή. - Πεξίνδνο θαξπνθνξίαο: Όπςξ ημ θέεζ ηαζ ημ υκμιά ημο, είκαζ έκα ιακζηάνζ αβνχκ ηαζ θζααδζχκ. Πζεακή ζφβποζδ Τπάνπμοκ ανηεηά είδδ Agaricus πμο ιμζάγμοκ ιε ημ Agaricus campestris. ε πμθθέξ πενζπηχζεζξ, είκαζ ζπεδυκ αδφκαημ κα ακαβκςνζζημφκ πςνίξ ηδ αμήεεζα εκυξ ιζηνμζημπίμο, αθθά δεδμιέκμο υηζ υθα ηα παναπθήζζα είδδ είκαζ εδχδζια ιακζηάνζα δεκ οπάνπεζ ηίκδοκμξ απυ ηδκ ηαηακάθςζδ ημοξ. Δλίζμο ημζκυ είδμξ ζηδκ Δθθάδα είκαζ ημ Α. pampeanus ημ μπμία είκαζ ζπεδυκ υιμζμ, δζαθένεζ ηονίςξ ζηα ιεβαθφηενα ζπυνζα ημο. Πνμζμπή πνέπεζ κα δμεεί βζα μνζζιέκα εθαθνχξ ημλζηά είδδ ημο βέκμοξ υπςξ ημ Α. xanthodermus ηαζ ζοββεκζηά είδδ αοημφ (δδθαδή Agaricus moelleri ηαζ Α. pseudopratensis) (Δζη. 20 & 21). Σα είδδ αοηά παναηηδνίγμκηαζ απυ ημ έκημκμ ηζηνίκζζια ηδξ επζθάκεζαξ ημο πίθμο ηαζ ημο δαπηοθζδζμφ ιε ημ πζάζζιμ αοηχκ, ημ ηζηνίκζζια ηδξ ζάνηαξ ζηδ αάζδ ημο ζηφπμο υηακ ημπεί ηαζ ηονίςξ απυ ηδ
- 25. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [24] παναηηδνζζηζηή μζιήξ θαζκυθδξ (ζζκζηήξ ιεθάκδξ ή ζςδίμο), δ μπμία βίκεηαζ πζμ ειθακήξ υηακ ιαβεζνεοηεί. Δπζπθέμκ, ηα εκ θυβς ημλζηά είδδ Agaricus, έπμοκ πάκηα έκα πζμ θεπημθοέξ ζπήια, ιαηνφηενμ ζηφπμ, πζμ επίιμκμ ιειανακχδεξ δαηηοθίδζ ηαζ δζμβηςιέκδ ή αμθαχδδ αάζδ ζημ ζηφπμ. Δηθ. 20. Agaricus xanthodermus (θςη. Ζ. Πμθέιδξ) Φση. 21. Agaricus moelleri (θςη. Ζ. Πμθέιδξ) Φση. 22. Amanita virosa (θςη. M. Biraghi) Φση. 23. Amanita verna (θςη. Γ. Κςκζηακηζκίδδξ) Ακ ηαζ ιζα ηέημζα θακεαζιέκδ ηαοημπμίδζδ δεκ είκαζ πμθφ επζηίκδοκδ, ηαεχξ ηα ζοιπηχιαηα δεκ είκαζ ζμαανά ηαζ δεκ δζανημφκ πενζζζυηενμ απυ ιενζηέξ χνεξ, δ ζοθθμβή εκυξ θεοημφ Αιακίηδ (υπςξ ηα είδδ Amanita. verna ή Α. virosa) ιπμνεί κα είκαζ έκα ιμζναίμ θάεμξ (Δζη. 22 & 23). οκεπχξ ζδζαίηενδ πνμζμπή πνέπεζ κα θδθεεί ζηδκ
- 26. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [25] ακαβκχνζζδ ηςκ ααζζηχκ παναηηδνζζηζηχκ ημο βέκμοξ ηςκ Αιακίηςκ (Amanita) ηαηά ηδ ζοθθμβή ηοπυκ θεοηχκ εδχδζιςκ εζδχκ ηςκ Αβανζηχκ. Δδςδζιυηδηα - οκηήνδζδ Σμ Agaricus campestris είκαζ έκα πμθφ κυζηζιμ ιακζηάνζ, ηαζ πανυηζ είκαζ ανηεηά ζοκδεζζιέκμ είκαζ έκα ελαζνεηζηυ εδχδζιμ είδμξ ηαζ ςξ εη ημφημο εηηζιάηαζ πμθφ ζηζξ πενζζζυηενεξ πενζμπέξ ηδξ Δθθάδαξ. Ζ βεφζδ ημο ιμζάγεζ ιε ημ ηαθθζενβδιέκμ θεοηυ ιακζηάνζ (Α. bisporus), ακ ηαζ είκαζ αηυια πζμ έκημκδ. Όζμ κεανυηενα είκαζ ηα ιακζηάνζα ηυζμ ιεβαθφηενδ είκαζ δ βεφζδ πμο έπμοκ, ηαζ δ ζοκεηηζηή θεοηή ζάνηα ημοξ ηα ηαεζζηά ανχζζια, αηυιδ ηαζ ςιά ζε ζαθάηεξ (αθθά δεκ πνέπεζ πμηέ κα ηαηακαθχκμκηαζ ζε ιεβάθεξ πμζυηδηεξ). Χξ επί ημ πθείζημκ ηνχβμκηαζ ηδβακδηά, αθθά ιπμνεί επίζδξ κα ιαβεζνεοημφκ ιε πμθθμφξ δζαθμνεηζημφξ ηνυπμοξ, εκχ ιπμνεί κα ζοκμδεφζεζ ηνέαξ ή θαπακζηά. Σα ιεβαθφηενα ιακζηάνζα ιπμνμφκ επίζδξ κα ιαβεζνεοημφκ ακάπμδα ζημ θμφνκμ, απθά ή βειζζηά ζηδκ ημνοθή ιε ηα ιένδ ηςκ ζηεθεπχκ ιαβεζνειέκα ιε ηνειιφδζ, ζηυνδμ ηαζ ιπαπανζηά. Ζ πμζυηδηα ηςκ ιακζηανζχκ αοηχκ είκαζ ελαζνεηζηή υηακ μ πίθμξ ημοξ είκαζ αηυιδ ηθεζζηυξ, εκχ είκαζ πμθφ ηαθή ηαζ υηακ μ πίθμξ ακμίλεζ ηαζ ηα εθάζιαηα ημοξ είκαζ αηυια νμγ, αθθά βίκμκηαζ θζβυηενμ κυζηζια υηακ ηα εθάζιαηα ημοξ ζημοναίκμοκ. Σα οπενχνζια ιακζηάνζα ιε ζημφνα ηαθέ εθάζιαηα ηαζ ιαθαηζά ζάνηα πνέπεζ κα απμθεφβμκηαζ, δεδμιέκμο υηζ ηζξ πενζζζυηενεξ θμνέξ έπμοκ πνμζαθδεεί απυ ζημοθήηζα ηαζ ααηηήνζα. Μμθμκυηζ ημ Α. campestris ηνχβεηαζ ηαθφηενα υζμ ημ δοκαηυκ πενζζζυηενμ κςπυ ιπμνεί εφημθα κα δζαηδνδεεί ιε δζαθμνεηζημφξ ηνυπμοξ. Σα ιακζηάνζα ιπμνμφκ κα δζαηδνδεμφκ ζημ ροβείμ ιέπνζ 4-5 διένεξ, εθυζμκ ζοθθέβμκηαζ ζε κεανυ ζηάδζμ ακάπηολδξ ηαζ αθήκμκηαζ ζε ακμζηηά δμπεία. Μαηνμπνυκζα ζοκηήνδζδ ιπμνεί κα επζηεοπεεί ακ είκαζ ημιιέκα ζε θέηεξ ηαζ απμλδναιέκα, ή ηαζ ηαηεροβιέκα. Ζ δζαηήνδζδ ημοξ ζημ εθαζυθαδμ ιεηά απυ ζφκημιμ ανάζζιμ ζε κενυ είκαζ επίζδξ ιζα ημζκή πναηηζηή ηαζ δίκεζ ζακ απμηέθεζια ιζα πμθφ ηαθή ζπζηζηή θζπμοδζά ζε ημκζέναα.
- 27. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [26] 3. Agaricus urinascens (Jul. Schäff. & F.H. Møller) Singer = Agaricus macrosporus (F.H. Møller & Jul. Schäff.) Pilát Κνηλά Διιεληθά νλόκαηα: “αβεθαδζκυ”, “βθυιπμξ”, “βενιακζηυ ηνάκμξ” (Γνεαεκά). Δηθ. 24. Agaricus urinascens (θςημβναθία Ζ. Πμθέιδξ) Κφνζα ιμνθμθμβζηά παναηηδνζζηζηά βζα ηδκ ακαβκχνζζδ ηαηά ηδ ζοθθμβή - Πίινο (θαπέιν): δζάιεηνμξ 10-25(-30) εη. υηακ είκαζ πθήνςξ ακαπηοβιέκμξ, ανπζηά διζζθαζνζηυξ ή ηναπεγζμεζδήξ, ζηδ ζοκέπεζα βζα ιεβάθμ πνμκζηυ δζάζηδια ηονηυξ ιε ζοκεζηναιιέκδ πενζθένεζα, πμο ανβυηενα επεηηείκεηαζ ζε ζπεδυκ επίπεδμ ιε πάκηα πζεζιέκμ ζημ ηέκηνμ˙ θεοηυξ ή ηνει, ιεηαλέκζμξ-ζκχδδξ, ιε ή πςνίξ ηνει θέπζα ζε υθδ ηδκ επζθάκεζά ημο, ηζηνζκίγεζ ιε ημ πζάζζιμ ηαζ ηαηά ηδκ ςνζιυηδηα, ιενζηέξ θμνέξ ιε ααεζέξ νςβιέξ ζηδκ επζθάκεζα χζηε κα εοιίγεζ δένια ηνμηυδεζθμο, ιε πενζθένεζα έκημκα πνμελέπμοζα θεπζχδδξ έςξ μδμκηςηή (Δζη. 24). - Διάζκαηα: Δθεφεενα, ποηκά, βηνζγυ-θεοηα, ιεηά ζανηυπνςια, ζημφνα νυδζκα, ζηαδζαηά ηαθέ ηαζ ηεθζηά ζημφνμ ιςα-ηαθέ, ιαφνμ. Οζ αηιέξ ηςκ εθαζιάηςκ είκαζ θεοημφ πνχιαημξ.
- 28. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [27] - ηύπνο (πόδη): 6-12 × 2-3,5(-4) εη., ζανηχδδξ ηαζ πμκδνυξ, νμπαθμεζδήξ, δζεονοιέκμξ πνμξ ηδκ αάζδ, πάκηα ιε ιήημξ ιζηνυηενμ απυ ηδ δζάιεηνμ ημο πίθμο˙ θεοηυξ ηαζ θείμξ ζηδκ ημνοθή, ανπζηά θεοηυξ ηαζ ζκχδδξ πνμξ ηδ αάζδ, ζηδ ζοκέπεζα ςπνυ-ηαθεηί, θμθζδςηυξ, ιε πκμχδεζξ δαηηοθζμεζδείξ γχκεξ πνμξ ηδ αάζδ. Σμ δαπηοθίδζ είκαζ ιεβάθμ, παπφ ιειανακχδεζξ ηαζ ηνειάιεκμ, θεοηυ, θείμ απυ πάκς ηαζ απυ ηάης ηάπςξ πκμοδςηυ, επίιμκμ, εφεναοζημ, ηζηνζκίγεζ υηακ αββζπηεί. Ο ζηφπμξ απμζπάηαζ εφημθα απυ ημκ πίθμ υπςξ ζοιααίκεζ ιε υθα ηα είδδ Agaricus. - άξθα: Λεοηή ηαζ πμθφ ζοκεηηζηή ανπζηά, ιεηαπνςιαηίγεηαζ ακμζηηυ-νυδζκδ έςξ ημηηζκςπή ζηδ αάζδ ημο ζηφπμο υηακ ημπεί˙ ιε έκημκδ ανςιαηζηή μζιή πζηναιφβδαθμο ή βθοηάκζζμο υηακ είκαζ κεανυ, ζε πνμπςνδιέκδ ςνζιυηδηα βίκεηαζ αδδζαζηζηή, εοιίγεζ ηδ ιονςδζά μφνςκ˙ βεφζδ εοπάνζζηδ, λδνχκ ηανπχκ. - Βηόηνπνο / νηθνινγία: Δίκαζ είδμξ ηςκ θοζζηχκ θεζιχκςκ πμο ειθακίγεηαζ ζε λέθςηα, θζαάδζα ηαζ αμζημηυπζα. Όπςξ ημ A. campestris θαίκεηαζ κα έπεζ πνμηίιδζδ ζε αζαεζημθζεζηά οπυααενα. Οιμίςξ ζοπκά ηα ιακζηάνζα ειθακίγμκηαζ ζε δαπηοθίδζα. - Πεξίνδνο θαξπνθνξίαο: Κανπμθμνεί ηδκ άκμζλδ (απυ ημκ Απνίθζμ) ιέπνζ ηα ηέθδ ημο θεζκμπχνμο (Νμέιανζμ). ηδ αυνεζα Δθθάδα ηαζ ζε οπμαθπζηά θζαάδζα ειθακίγεηαζ ζοπκά ζε ιεβάθεξ πμζυηδηεξ, ηδκ άκμζλδ, ημ ηαθμηαίνζ ηαζ κςνίξ ημ θεζκυπςνμ. Πζεακή ζφβποζδ Σμ ζημζαανυ ηαζ μβηχδεξ ζπήια ηςκ ιακζηανζχκ ημ ηαεζζηά πμθφ εφημθα ακαβκςνίζζιμ είδμξ. Χζηυζμ πνεζάγεηαζ πνμζμπή βζα κ‟ απμθεοπεεί δ ζφβποζδ ιε ημ Agaricus xanthodermus ημο μπμίμο ημ ηζηνίκζζια ζημκ πίθμ είκαζ πμθφ πζμ έκημκμ εκχ επζπθέμκ ειθακίγεζ ηίηνζκμ ιεηαπνςιαηζζιυ ηδξ ζάνηαξ ζηδ αάζδ ημο ζηφπμο ηαζ ηέθμξ έπεζ παναηηδνζζηζηή ιονςδζά ιεθακζμφ ή ζςδίμο (Δζη. 25).
- 29. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [28] Δηθ. 25. Agaricus xanthodermus (θςη. Ζ. Πμθέιδξ) Δδςδζιυηδηα – οκηήνδζδ Σμ Agaricus urinascens είκαζ έκα αηυια ελαζνεηζηά κυζηζιμ ιακζηάνζ (πανά ηδκ ανκδηζηή ζδιαζία ημο μκυιαηυξ ημο, πμο απμδίδεζ υιςξ ιυκμ ηδκ ιονςδζά ηςκ οπενχνζιςκ ααζζδζςιάηςκ). Όζμ κεανυηενα είκαζ ηα ιακζηάνζα ηυζμ εκημκυηενδ βεφζδ έπμοκ, ηυηε δ ζοκεηηζηή θεοηή ζάνηα έπεζ ελαζνεηζηή μζιή ηαζ βεφζδ βθοηάκζζμο ή πζηναιφβδαθμο. Σμ ιεβάθμ ιέβεεμξ ηςκ ιακζηανζχκ ηαζ δ αθεμκία ημοξ ζοκδβμνμφκ ζημ κα ζοβηαηαθέβεηαζ αοηυ ημ είδμξ ακάιεζα ζηα πζμ δδιμθζθή εδχδζια ιακζηάνζα. Δίκαζ είδμξ βκςζηυ ηονίςξ ζηδκ Βυνεζα Δθθάδα ηαζ ζδζαίηενα ζηδκ πενζμπή Γνεαεκχκ. Σα κεανά ιακζηάνζα ιπμνμφκ κα ζοκηδνδεμφκ ζημ ροβείμ ζε ακμζηηά δμπεία ιέπνζ 4-5 διένεξ. Μπμνεί κα δζαηδνδεμφκ ηαηεροβιέκα ή απμλδναιέκα ζε θέηεξ.
- 30. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [29] 4. Macrolepiota procera (Scop.) Singer var. procera Κνηλά Διιεληθά νλόκαηα: “Εαξθαδίζην”, “γίδην”, “ηζηθξίθη” (Γξεβελά), “θαηζπέξδηθα” (Ήπεηξνο), “γθαζηζηάξθη” (Φιώξηλα), “ειαθίλα” (Ζκαζία), “βαβιίηζα”, “νκπξέιια” (Υαιθηδηθή), “θνζηαληάο” (Θεζζαιία), “θνπθνπιίηηο” (Λέζβνο, Αλδξόο), “θαιακάξα” (Ηθαξία), “Σζνπηζνπγέξη”, “ζηαξνκαλίηεο” (Βνησηηά), “αιεθάηη” (Λαθσλία), “δξηγίηηο” (Κξήηε), “αδξαρηίηζα”, “αδξαρηίηεο” (ε πνιιά κέξε). Δηθ. 26. Macrolepiota procera var. procera (θςημβναθία Ζ. Πμθέιδξ). Κφνζα ιμνθμθμβζηά παναηηδνζζηζηά βζα ηδκ ακαβκχνζζδ ηαηά ηδ ζοθθμβή - Καηά ηα πνχηα ζηάδζα ακάπηολδξ ημ ιακζηάνζ ιμζάγεζ πμθφ ιε ιζα ιεβάθδ ηαθέ ιπαβηέηα, έκαξ ιαηνφ ηαζ ζηθδνυξ ζηφπμξ ακαπηφζζεηαζ πνμμδεοηζηά ζε φρμξ ιε ημκ πίθμ ηθεζζηυ ζακ ιζα ιπάθα ή αοβυ ζηδκ ημνοθή (Δζη. 26). - Πίινο (θαπέιν): δζάιεηνμξ 10-30(-45) εη. υηακ είκαζ πθήνςξ ακαπηοβιέκμξ, ανπζηά διζζθαζνζηυξ ή ςμεζδήξ, ζηδ ζοκέπεζα ακμίβεζ βζα κα βίκεζ διζζθαζνζηυξ, ηονηυξ, ηεθζηά επίπεδμξ ιε ακαζδηςιέκδ πενζθένεζα, επίπεδμξ ζημ ηέκηνμ ή µε εοδζάηνζημ φαμ˙ δ επζδενιίδα είκαζ ανπζηά ζπεδυκ μιμζυιμνθα ζημφνα ηαθέ, ζφκημια υζμ ιεβαθχκεζ ηαζ ακμίβεζ ημ ααζζδίςια, ζπάεζ ηαζ δδιζμονβμφκηαζ θέπζα υπςξ ηα ηεναιίδζα ζε έκα θεοηυ ή ηνει θυκημ, εκχ ζημ ηέκηνμ παναιέκεζ αδζάζπαζημ. Ζ πενζθένεζα είκαζ έκημκα μδμκηςηή πνμελέπεζ ηαζ, ηνέιεηαζ βφνς απυ ηα εθάζιαηα.
- 31. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [30] - Διάζκαηα: Δθεφεενα ηαζ εκςιέκα ζε έκα ημθάνμ βφνς απυ ημ ζηφπμ, ποηκά, ανπζηά θεοηά ηαζ ζηδκ ζοκέπεζα βηνζ-ηνει, ηεθζηά απμηημφκ ηαθέ ζηίβιαηα ηαζ ηαθεηζάγμοκ ςξ απμηέθεζια ζήρδξ. - ηύπνο (πόδη): 10-30(-40) × 1-2(-4) εη., ηοθζκδνζηυξ µε δζυβηςζδ ζηδ αάζδ, ημίθμξ, ζκχδδξ ηαζ πμθφ ζηθδνυξ ζακ ηαθάιζ, ζε κεανυ ζηάδζμ ακάπηολδξ δ επζθάκεζα είκαζ μιμζυιμνθα ηαθέ, δ επζδενιίδα ζπάεζ ζε ηαθέ ζπέδζα ιε ςπνυ- ηνει θυκημ, έπμκηαξ έηζζ υρδ δένιαημξ θζδζμφ, δ αμθαχδδξ αάζδ ηαθφπηεηαζ απυ πθμφζζμ θεοηυ ιοηήθζμ. Σμ δαηηοθίδζ είκαζ πμθφ εοδζάηνζημ ηαζ ιεβάθμ, δζπθυ, θεοηυ ηαζ ηαθέ πάκς ηάης, παθανά πνμζημθθδιέκμ ζημ επάκς ιζζυ ηιήια ημο ζηφπμο εφημθα απμημθθμφιεκμ απ‟ αοηυκ ιπμνεί κα ηζκείηαζ πάκς- ηάης. Ο ζηφπμξ ιε πνμζμπή ιπμνεί κα ηνααδπηεί ηαζ κα αβεζ άεζηημξ, ζακ κα ήηακ ζθδκςιέκμξ ζε ιζα ημζθυηδηα ζημ ηέκηνμ ημο πίθμο. - άξθα: Λεοηή ηαζ ηνοθενή ζημκ πίθμ, δεκ ιεηαπνςιαηίγεηαζ υηακ ηυαεηαζ, ζκχδδξ ηαζ πζμ ζημφνα βηνζ ή ηαθέ υηακ ςνζιάζεζ ζημκ ζηφπμ˙ ιονςδζά υηακ είκαζ κεανά ηα ιακζηάνζα αζεεκήξ, εοιίγεζ αναζιέκμ βάθα ή λδνμφξ ηανπμφξ˙ βεφζδ εοπάνζζηδ, λδνχκ ηανπχκ. - Βηόηνπνο / νηθνινγία: Ακαπηφζζεηαζ ιμκαπζηά ή ζε ιζηνέξ μιάδεξ, ειθακίγεηαζ ζοπκά ζε δάζδ, ζε λέθςηα ηαζ ιμκμπάηζα, αθθά πνμηζιά ιένδ ιε βναζίδζ ηαζ εζδζηυηενα πμνηάνζ πμο έπεζ δεπηεί ημπνζά. - Πεξίνδνο θαξπνθνξίαο: Κανπμθμνεί ηδκ άκμζλδ (απυ ημκ Απνίθζμ) ιέπνζ ηζξ ανπέξ ημο πεζιχκα (Γεηέιανζμ). οββεκή είδδ: Macrolepiota mastoidea (Fr.) Singer : ιμζάγεζ πμθφ ζακ ιζα ιζηνμφ ιεβέεμοξ M. procera ιε πίθμ 4-12(-15) ζε δζάιεηνμ ηαζ ζηφπμ 8-15(-20) × 1-1,5 εη. Έπεζ ζοπκά ιζα πζμ εοδζάηνζηδ εδθή ηαζ θζβυηενμ ειθακή θέπζα ζημ ηαπέθμ, πζμ λεεςνζαζιέκδ δζαηυζιδζδ θζδμδένιαημξ ζημ ζηφπμ, ηαζ έκα θεπηυηενμ αθθά επίζδξ ιεηαηζκμφιεκμ δαηηοθίδζ (Δζη. 27). Μπμνεί κα ανεεεί ζε πανυιμζμοξ αζυημπμοξ υπςξ δ M. procera ηαζ είκαζ ημζκυ ηαζ
- 32. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [31] δζαδεδμιέκμ ελ ίζμο είδμξ ζηδκ Δθθάδα. Δίκαζ εδχδζιμ ηαζ ηυζμ ηαθυ υζμ δ M. procera ακ ηαζ έπεζ πμθφ θεπηυηενδ ζάνηα. Δηθ. 27. Macrolepiota mastoidea (θςημβναθία Ζ. Πμθέιδξ). Πζεακή ζφβποζδ Σμ ζπήια ηαζ ημ ιέβεεμξ ηδξ Macrolepiota procera ηδκ ηαεζζηά ςξ έκα είδμξ πμο ακαβκςνίγεηαζ εφημθα ηαζ ιπμνεί δφζημθα κα ιπενδεοηεί ιε άθθα είδδ ιακζηανζχκ. Δηηυξ απυ ημ ιέβεεμξ, ηα παναηηδνζζηζηέξ ακορςιέκα ηαθέ θέπζα ζημκ πίθμ, δ ζακ δένια θζδζμφ δζαηυζιδζδ ζημκ ζηφπμ, ημ ιεβάθμ ηζκμφιεκμ δαηηοθίδζ ηαζ δ παναηηδνζζηζηή ιονςδζά ημο αναζιέκμο βάθαηημξ απμηεθμφκ έκα ιμκαδζηυ ζοκδοαζιυ ηαλζκμιζηχκ παναηηήνςκ βζα ηδ δζάηνζζή ημο. Σμ Chlorophyllum rhacodes (Δζη. 30) είκαζ επίζδξ έκα ιεβάθμο ιεβέεμοξ ιακζηάνζ πμο ιμζάγεζ θίβμ ιε ηδκ M. procera ηαζ ιπμνεί ηάπμζεξ θμνέξ κα ανεεεί ζηδκ ίδζα εκδζαζηήιαηα˙ ακ ηαζ είκαζ επίζδξ εδχδζιμ, μνζζιέκεξ απυ ηζξ πμζηζθίεξ ημο έπμοκ ζοκδεεεί ιε ήπζεξ ζημιαπζηέξ δζαηαναπέξ ηαζ ςξ εη ημφημο είκαζ ηαθφηενμ κα απμθεφβεηαζ. Σα ηφνζα παναηηδνζζηζηά πμο δζαηνίκμοκ αοηά ηα είδδ είκαζ: πνχημκ δ απμοζία ημο «θζδμδένιαημξ» ζηδκ επζθάκεζα ημο ζηφπμο,
- 33. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [32] (μ μπμίμξ είκαζ θείμξ, θεοηυξ ή ηαθεηί) ηαζ δεφηενμκ ημ ημηηίκζζια ηδξ ζάνηαξ υηακ ημπεί (εζδζηά ζηδ αάζδ ημο ζηφπμο). Ονζζιέκα είδδ πμο ακήημοκ ζημ βέκμξ ηςκ Lepiota είκαζ βκςζηυ υηζ είκαζ εακάζζια δδθδηδνζχδδ, υιςξ υθα ημοξ έπμοκ πμθφ ιζηνυ ιέβεεμξ, πίθμ πμο πμηέ δεκ οπενααίκεζ ηα 6-7 εη. ζε δζάιεηνμ ηαζ πμθφ ιζηνυηενμ ηαζ θεπηυηενμ ζηφπμ πςνίξ ηζκμφιεκμ δαηηοθίδζ (Δζη. 28 & 29). Γζα ηδκ απμθοβή ηάπμζμο ιμζναίμο θάεμοξ πάκηςξ, ζοζηήκεηαζ ζε ανπάνζμοξ ζοθθέηηεξ κα ζοθθέβμοκ, ιυκμ ιακζηάνζα ημο βέκμοξ Macrolepiota,ηα μπμία έπμοκ πίθμ ιεβαθφηενμ απυ 10 εη. ζε δζάιεηνμ. Δηθ. 28. Lepiota subincarnata (θςη. Ζ. Πμθέιδξ) Δηθ. 29. Lepiota helveola (θςη. Ζ. Πμθέιδξ) Δηθ. 30. Chlorophyllum rhacodes (θςη. Ζ. Πμθέιδξ)
- 34. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [33] Δδςδζιυηδηα - οκηήνδζδ Ζ Macrolepiota procera είκαζ έκα απυ ηα πζμ δδιμθζθή εδχδζια ιακζηάνζα ζε υθμ ημ αυνεζμ διζζθαίνζμ. Δίκαζ ελαζνεηζηυ είδμξ βζα ηαηακάθςζδ ηαζ είκαζ έκα πμθφ εοπνυζδεηημ δχνμ ηδξ θφζδξ, πάνδ ζηδκ αθεμκία ηαζ ημ ιέβεευξ ημο. Οζ ζηφπμζ ηςκ ιακζηανζχκ αοηχκ είκαζ ηυζμ ζκχδεζξ ηαζ ζηθδνμί πμο δεκ ιπμνμφκ κα θαβςεμφκ, ςξ εη ημφημο είκαζ ζηυπζιμ κα αθαζνεεμφκ ζημ ζδιείμ ζοθθμβήξ ηαζ κα ζοθθεπεμφκ ιυκμ μζ πίθμζ. Σα κεανυηενα δείβιαηα έπμοκ πζμ έκημκδ βεφζδ λδνχκ ηανπχκ πμο ιπμνεί κα ελαθακζζηεί ηαεχξ ςνζιάγμοκ. Σμ ηδβάκζζια «πακέ» ιε αοβυ ηαζ ηνίιια παλζιαδζμφ υπςξ ζημ "ζκίηζεθ», είκαζ ιία απυ ηζξ πζμ δζαδεδμιέκεξ ηαζ δδιμθζθείξ ζοκηαβέξ ιαβεζνζηήξ βζα ηα ιακζηάνζα ημο βέκμοξ Macrolepiota. Σα κεανυηενα ιακζηάνζα ιε ηθεζζηυ αηυιδ πίθμ ιπμνμφκ κα δζαηδνδεμφκ ζημ ροβείμ ζε ακμζηηά δμπεία ιέπνζ 4-5 διένεξ. Μπμνμφκ επίζδξ κ‟ απμλδνακεμφκ ή ηαζ κα δζαηδνδεμφκ ζηδκ ηαηάρολδ, δ πμζυηδηά ημο υιςξ οπμθείπεηαζ ηαηά πμθφ ηςκ θνέζηςκ ιακζηανζχκ.
- 35. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [34] 5. Agrocybe cylindracea (DC.) Maire = Agrocybe aegerita (V. Brig.) Singer Κνηλά Διιεληθά νλόκαηα: “αζπξόο θαβαθίηεο”, “ιεπθίηεο” (Λέζβνο). Δηθ. 31 & 32. Agrocybe cylindracea (θςημβναθίεξ Ζ. Πμθέιδξ). Κφνζα ιμνθμθμβζηά παναηηδνζζηζηά βζα ηδκ ακαβκχνζζδ ηαηά ηδ ζοθθμβή - Πίινο (θαπέιν): δζάιεηνμξ (2-)4-10(-12) εη. υηακ είκαζ πθήνςξ ακαπηοβιέκμξ, ανπζηά διζζθαζνζηυξ, ζηδ ζοκέπεζα ηονηυξ, ανβυηενα ακμίβεζ ζπεδυκ ιέπνζ κα βίκεζ επίπεδμξ˙ βηνζ-ηαθέ ζε κεανή δθζηία, ανβυηενα βίκεηαζ ακμζπηυπνςιμξ ηαθέ, ηακεθί ή ιπεγ, ςπνυξ, ηνέι έςξ θεοηυξ πνμξ ηδκ πενζθένεζα πμο ηεθζηά ζημοναίκεζ ηαζ πάθζ ζε ηαθέ ηαηά ηδκ ςνζιυηδηα, δ επζθάκεζα είκαζ βοική, υηακ ανίζηεηαζ ζε κεανή δθζηία είκαζ ηάπςξ αεθμφδζκδ, ζφκημια βοική ηαζ ιαη, είκαζ θεία αθθά πμηέ θαιπενή, πζμ ζοπκά ηάπςξ γανςιέκδ ηαζ ναβαδζαζιέκδ ζημ ηέκηνμ˙ δ πενζθένεζα είκαζ ζοκεζηναιιέκδ βζα ιεβάθμ πνμκζηυ δζάζηδια, ηεθζηά επίπεδδ ηαζ ηοιαηζζηή (Δζη. 31 & 32). - Διάζκαηα: Πνμζθοή έςξ εθαθνχξ ηαηενπυιεκα, θεοηά υηακ είκαζ κεανά, αθθά ζφκημια βίκμκηαζ ιπεγ, ηεθζηά βηνζ-ηαθέ ιε θεοηέξ πκμοδςηέξ αηιέξ. - ηύπνο (πόδη): 4-10(-15) × 1-1,5(-2) εη., ζπεδυκ ζζμ-ηοθζκδνζηυξ, ή ηάπςξ θεπηυηενμξ πνμξ ηδ αάζδ˙ ανπζηά θεοηυξ, ιεηά ανχιζημ ςπνυθεοημ έςξ ηαθέ
- 36. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [35] ζηδ αάζδ ηαηά ηδκ ςνζιυηδηα, ζοπκά ηακεθί-ηαθέ απυ ηα πεζιέκα ζπυνζα, επζθάκεζα έκημκα ζκχδδξ ιε επζιήηδ βνάιιςζδ˙ έπεζ ζοκεηηζηή ηαζ ζηθδνή ζάνηα, αθθά είκαζ εφεναοζημξ, ζοιπαβήξ αθθά ηεθζηά ημφθζμξ. Σμ δαηηοθίδζ ανίζηεηαζ ρδθά ζημ ζηφπμ ηαζ είκαζ παπφ ιειανακχδεξ, επίιμκμ ηαζ ηνειάιεκμ, θεοηυ ανπζηά αθθά ζφκημια βίκεηαζ ηαθέ θυβς ηδξ πηχζδξ ηςκ ζπμνίςκ. - άξθα: Πμθφ ζοκεηηζηή ηαζ εφεναοζηδ, θεφηδ ζημκ πίθμ ηαζ ςπνή έςξ ζηαδζαηά πζμ ζημφνα ηαθέ απυ ηδκ ημνοθή πνμξ ηδ αάζδ ημο ζηφπμο. Οζιή εοπάνζζηδ αθεονζμφ ή ηάπςξ ηαβηή ηαζ βεφζδ ήπζα, λδνχκ ηανπχκ. - Βηόηνπνο / νηθνινγία: Δίκαζ έκαξ λοθμζδπηζηυξ ιφηδηαξ, ακαπηφζζεηαζ ζε κεηνυ λφθμ ηαζ ηα ιακζηάνζα ειθακίγμκηαζ ζοκήεςξ ηαηά ιεβάθεξ δέζιεξ ζε πνέικα ηαζ ημνιμφξ απυ θεφηεξ δζαθυνςκ εζδχκ. Δπίζδξ, έπεζ ηαηαβναθεί ζηδκ Δθθάδα ζε πθαηάκζα, ιμονζέξ ηαζ νεηζζκμθαδζά. - Πεξίνδνο θαξπνθνξίαο: Κανπμθμνεί ζε ζπεηζηά εενιέξ πενζυδμοξ απυ ημκ Απνίθζμ ιέπνζ ημκ Νμέιανζμ (ή ζε ζπεηζηά γεζηέξ πενζυδμοξ ημ πεζιχκα) ιεηά απυ έκημκεξ ανμπμπηχζεζξ. Πζεακή ζφβποζδ Δηθ. 33. Agrocybe praecox (θςη. Ζ. Πμθέιδξ)
- 37. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [36] Ο ηνυπμξ πμο ειθακίγμκηαζ ηα ιακζηάνζα ζε ιεβάθεξ δέζιεξ ηαζ δ πανμοζία ημοξ ζε λφθμ θεφηαξ είκαζ έκα δζαηνζηζηά βκςνίζιαηα αοημφ ημο είδμοξ, ημ μπμίμ ιπμνεί ιυκμ κα ιπενδεοηεί ιε άθθα είδδ ημο βέκμοξ ηα μπμία ακαπηφζζμκηαζ ζε λφθμ πμο είκαζ επίζδξ εδχδζια, υπςξ ημ είδμξ Agrocybe dura. Άθθα πανυιμζα είδδ ηςκ Agrocybe, π.π. Α. paludosa ηαζ Α. praecox (Δζη. 33), ακαπηφζζμκηαζ ζημ έδαθμξ ηαζ έπμοκ πζμ ακμζηηυπνςιμ πίθμ. Δδςδζιυηδηα - οκηήνδζδ Σμ A. cylindracea είκαζ έκα εηθεηηυ εδχδζιμ ιακζηάνζ, ιε ζοκεηηζηή βεοζηζηή ζάνηα πμο δζαηδνεί ηδ ζηθδνυηδηά ηδξ ιεηά ημ ιαβείνεια. Σα κεανυηενα ιακζηάνζα ιπμνμφκ κα ηαηακαθςεμφκ ςιά ζε ζαθάηεξ ή ιαβεζνειέκα πμζηζθμηνυπςξ ζε ζμφπεξ, ζάθηζεξ ηαζ άθθεξ ζοκηαβέξ ιε γοιανζηά ή νφγζ. Σα ιακζηάνζα είκαζ ηαθφηενα κα ζοθθέβμκηαζ κεανυηενα˙ απυ ηδ ζηζβιή πμο δ αάζδ ημο ζηεθέπμοξ έπεζ βίκεζ ηαθέ έπμοκ οπενςνζιάζεζ ηαζ ζοκήεςξ έπμοκ πνμζαθδεεί απυ ζημοθήηζα. Οζ ζηφπμζ ηςκ χνζιςκ ιακζηανζχκ είκαζ ανηεηά ζηθδνμί ηαζ είκαζ ηαθφηενα κα απμιαηνφκμκηαζ πνζκ απυ ημ ιαβείνεια. Σμ ιακζηάνζα Α. cylindracea εφημθα δζαηδνείηαζ ιε απμλήνακζδ ή ζε λφδζ (ημονζί). Σα κεανυηενα ιακζηάνζα ιπμνμφκ κα δζαηδνδεμφκ ζημ ροβείμ βζα ανηεηέξ διένεξ ή ιπμνμφκ επίζδξ κα ηαηαροπεμφκ.
- 38. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [37] 6. Calocybe gambosa (Fr.) Singer Κνηλά Διιεληθά νλόκαηα: “κνζρνκαλίηαξν” (Καζηνξηά), “αηγησξγίηηθν” (Γξεβελά). Δηθ. 34. Calocybe gambosa (θςημβναθία Γ. Γήιμο). Κφνζα ιμνθμθμβζηά παναηηδνζζηζηά βζα ηδκ ακαβκχνζζδ ηαηά ηδ ζοθθμβή - Πίινο (θαπέιν): δζάιεηνμξ 4-12 εη. υηακ είκαζ πθήνςξ ακαπηοβιέκμξ, ηονηυξ ή εμθςηυξ ανπζηά, ανβυηενα εηηείκεηαζ ζε ζπεδυκ επίπεδμξ˙ θεοηυξ, ηνει, ςπνυξ, πζμ ζημφνμ ιπεγ ή ηαθέ ζημ ηέκηνμ ή ηαηά πενζμπέξ˙ επζθάκεζα εκηεθχξ βοική, ιαη, θεία ηαζ ιεηαλέκζα απαθή ζηδκ αθή, ηεθζηά ζοπκά ναβαδζαζιέκδ˙ πενζθένεζα ζοκεζηναιιέκδ βζα ιεβάθμ πνμκζηυ δζάζηδια, ηεθζηά επίπεδδ ηαζ ηοιαηζζηή (Δζη. 34). - Διάζκαηα: Πνμζθοή ιε μδυκηςζδ, θεπηά ηαζ πμθφ ποηκά, θεοηά έςξ οπυθεοηα˙ παναηηδνζζηζηά πμθφ ηαζ δοζακάθμβα ζηεκά ζε ζπέζδ ιε ημκ πμθφ παπφ ζανηχδδ πίθμ. - ηύπνο (πόδη): 3-8 × 1-1,5(-2) εη., νςιαθέμξ, ηοθζκδνζηυξ ή νμπαθμεζδήξ, παπφηενυξ πνμξ ηδ αάζδ (ιέπνζ 3 εηαημζηά πάπμξ)˙ ζοπκά έηηεκηνμξ˙ μιμζυπνςιμξ ιε ημκ πίθμ, θεοηυξ έςξ ηνει, επζθάκεζα αθεονχδδξ πνμξ ηδκ
- 39. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [38] ημνοθή, ιε θεπηά ζκίδζα πνμξ ηδ αάζδ˙ ζοιπαβήξ, ιε πμθφ ζοκεηηζηή ηαζ ζηθδνή ζάνηα. - άξθα: Πμθφ ζοκεηηζηή ανπζηά ηαζ ζηδ ζοκέπεζα ηάπςξ πζμ ιαθαηή ηαζ ζπμββχδδξ, θεοηή ή θεοηυ-ηνει πακημφ, πςνίξ ιεηαπνςιαηζζιμφξ υηακ ημπεί. Οζιή πμθφ παναηηδνζζηζηή, αθεονχδδξ, έκημκδ ηαζ δζεζζδοηζηή, εοπάνζζηδ (ή δοζάνεζηδ βζα μνζζιέκα άημια). - Βηόηνπνο / νηθνινγία: Σμ είδμξ αοηυ ειθακίγεηαζ ηονίςξ ζε πεδζάδεξ ιε βναζίδζ ηαζ θοζζηέξ πμνημθζααδζηέξ εηηάζεζξ, αμζηυημπμοξ ή θεζιχκεξ, αθθά ιπμνεί επίζδξ κα ανεεεί ζε πανοθέξ δαζχκ, ηαηά ιήημξ ιμκμπαηζχκ ηαεχξ ηαζ ζε λέθςηα. διακηζηυ παναηηδνζζηζηυ ημο είδμοξ είκαζ ημ βεβμκυξ υηζ ηα ιακζηάνζα ειθακίγμκηαζ ζημ έδαθμξ ζπδιαηίγμκηαξ δαπηοθίδζα, βναιιέξ ή διζηοηθζηά ηιήιαηα. - Πεξίνδνο θαξπνθνξίαο: Κανπμθμνεί απμηθεζζηζηά ηδκ άκμζλδ απυ ηα ηέθδ Απνίθζμο ιέπνζ ηζξ ανπέξ Ημοκίμο. ηδκ δπεζνςηζηή Δονχπδ, ειθακίγεηαζ βζα πνχηδ θμνά ηαηά ηδκ 23δ Απνζθίμο (ακήιενα δδθαδή ημο Αβίμο Γεςνβίμο), ελ μο ηαζ ημ υκμια πμο πνδζζιμπμζείηαζ εονέςξ ζε δζάθμνεξ πχνεξ, αθθά ηαζ ζηδκ πενζμπή ηςκ Γνεαεκχκ, "Μακζηάνζ ημο Αβίμο Γεςνβίμο" (Αβζςνβίηζημ). Πζεακή ζφβποζδ Ζ επμπή ηανπμθμνίαξ ηαζ δ πανμοζία ημο ιακζηανζμφ ζηα θζαάδζα ηαεζζηά δοκαηυ κα ιπενδεοηεί ιε ιενζηά αθθά ελαζνεηζηά ημλζηά είδδ, ηονίςξ ζανηχδδ ιέθδ ημο βέκμοξ Entoloma, πμο ιπμνεί κα ειθακίγμκηαζ ηαζ ηδκ άκμζλδ, υπςξ ημ Ε. sinuatum (Δζη. 36). Σμ ηεθεοηαίμ ηανπμθμνεί ζηδκ Δθθάδα απυ ημ Μάζμ ιέπνζ ημ Νμέιανζμ, είκαζ δδθδηδνζχδεξ ηαζ έπεζ επίζδξ αθεονχδδ μζιή, αθθά ζοκακηάηαζ ηονίςξ ζηα δάζδ. Λζβυηενμ ζοπκυ είδμξ ζηδκ Δθθάδα είκαζ ημ Ε. clypeatum (Δζη. 35), πμο επίζδξ ακαπηφζζεηαζ απμηθεζζηζηά ηδκ άκμζλδ απυ ημκ Απνίθζμ έςξ ημκ Ημφκζμ, ζπεηίγεηαζ ιε δέκηνα, υπςξ δ ιδθζά, δ δαιαζηδκζά ηαζ άθθα ιέθδ ηδξ μζημβέκεζαξ Rosaceae. Όθα ηα είδδ ημο βέκμοξ Entoloma παναηηδνίγμκηαζ απυ θανδφηενα ηαζ αναζυηενα εθάζιαηα, ηα μπμία αιέζςξ
- 40. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [39] ιεηά αθμφ ακμίλμοκ πθήνςξ μζ πίθμζ παίνκμοκ πνχια νυδζκμ ή ημηηζκςπυ θυβς ημο πνχιαημξ ηςκ ζπυνζςκ ημοξ (ηοπζηά νυδζκμ). Δηθ. 35. Entoloma clypeatum (θςη. Ζ. Πμθέιδξ) Δηθ. 36. Entoloma sinuatum (θςη. Ζ. Πμθέιδξ) Δδςδζιυηδηα – οκηήνδζδ Ζ Calocybe gambosa είκαζ έκα πμθφ δδιμθζθέξ εδχδζιμ ιακζηάνζ ζε υθδ ηδκ Δονχπδ, ιε ζοκεηηζηή ζάνηα ηαζ κυζηζιδ βεφζδ. Σμ έκημκμ άνςια ημο ημ μπμίμ ημ ακηζπαεμφκ ιενζημί άκενςπμζ, ελαζεεκεί ιεηά ημ ιαβείνεια. Δπεζδή ειθακίγεηαζ ιζα πενίμδμ ημο έημοξ ηαηά ηδκ μπμία ακαπηφζζμκηαζ θίβα ιυκμ είδδ ιακζηανζχκ, εηηζιμφκηαζ ανηεηά ηαζ εεςνμφκηαζ ςξ ημ «επμπζαηυ δχνμ». Μενζηέξ θμνέξ ιπμνμφκ απμδεζπημφκ δοζημθμπχκεοηα ιακζηάνζα εάκ ηαηακαθςεμφκ ζε ιεβάθεξ πμζυηδηεξ. Έπμοκ ήπζεξ οπμβθοηαζιζηέξ ζδζυηδηεξ. Σμ ιαβείνεια ιε ζηυνδμ, αμφηονμ ηαζ ηνέια βάθαηημξ θέβεηαζ υηζ ηαζνζάγεζ ηέθεζα ιε ηα ιακζηάνζα ημο Αβίμο Γεςνβίμο. Ζ C. gambosa δζαηδνείηαζ εφημθα ιε λήνακζδ ή ζε λφδζ (ημονζί). Σα κεανυηενα ιακζηάνζα ιπμνμφκ κα δζαηδνδεμφκ ζημ ροβείμ βζα ανηεηέξ διένεξ ηαζ ιπμνμφκ επίζδξ κα ηαηαροπεμφκ.
- 41. Αναγνώριςη και αειφόροσ διαχείριςη των αυτοφυών εδώδιμων μανιταριών ςε περιοχζσ τησ υπαίθρου Σφντομο Εγχειρίδιο [40] 7. Infundibulicybe geotropa (Bull.) Harmaja ≡ Clitocybe geotropa (Bull.) Quél. Κνηλά Διιεληθά νλόκαηα: “πζπενίηδξ” (Απαία), “κεονμιακίηδξ” ή “κεονίηδξ” (Δφαμζα ηαζ Ηηανία), “αβθαδμιακίηδξ” (Δφαμζα), “θαβανίηδξ” (Λέζαμξ). Δηθ. 37. Infundibulicybe geotropa (θςημβναθία Ζ. Πμθέιδξ). Κφνζα ιμνθμθμβζηά παναηηδνζζηζηά βζα ηδκ ακαβκχνζζδ ηαηά ηδ ζοθθμβή - Πίινο (θαπέιν): δζάιεηνμξ (5-)8 - 20(-30) εη. υηακ είκαζ πθήνςξ ακαπηοβιέκμξ, ηονηυξ ή εμθςηυξ ανπζηά, ηζξ πενζζζυηενεξ θμνέξ ιε παναηηδνζζηζηά αιαθφ ηαζ νδπυ, αθθά ειθακή φαμ (οπάνπμοκ επίζδξ παναθθαβέξ πςνίξ φαμ), ανβυηενα επεηηείκεηαζ ηαζ απμηηά ζπήια πμάκδξ˙ ηνει-θεοηυξ, ςπνυ-ηζηνζκςπυξ, ή ζανηυπνςιμξ, ηεθζηά ηάπςξ πζμ ζημφνμ ζημ ηέκηνμ ηαζ πζμ ακμζηηυπνςιμξ, ιαη ηαζ ηάπςξ εαιπυξ πνμξ ηδκ πενζθένεζα‟ πενζθένεζα έκημκα ζοκεζηναιιέκδ ηαζ βζα ιεβάθμ πνμκζηυ δζάζηδια, ηεθζηά επίπεδδ ή αηυια ηαζ ακαζδηςιέκδ, ηοιαηζζηή ή ιε θμαμφξ˙ επζθάκεζα βοική , ιαη, θεία ηαζ ιεηαλέκζα ζηδκ αθή,