2. INGURUKOA JASOTZEN DUGU
Zentzumen bakoitzak organo ezberdinak ditu:
DASTAMENA
MIHIA
IKUSMENA
BEGIA
UKIMENA
LARRUAZALA
ENTZUMENA
BELARRIA
USAIMENA
SUDURRA
ZENTZUMENAK
ENTZUMENA IKUSMENA UKIMENA DASTAMENA USAIMENA
3. BEKAINA BETILEAK
BETAZALA
IKUSMENA
Zer informazio jaso?
Koloreak Formak Tamainak Distantziak
IRISA
Begiaren zati koloreduna
da. Tamaina aldatzen da
argi gehiago edo gutxiago
sar dadin.
BEGI-NINIA
Irisaren erdian dagoen
zulo beltz bat da. Handik
sartzen da argia begira.
4. Nola zaindu
begia?
Goizero garbitu
eta bekarrak
kendu.
Liburuak irakurri,
telebista ikusi edo
ordenagailua
erabiltzean, distantzia
zaindu.
Hautsa edo
betile bat sartuz
gero ez igurtzi!
Kliskatu.
Irakurri eta
idazteko argi
egokia erabili.
Oftalmologoarena
joan urtean behin
ikusmena
aztertzeko.
5. Ukimenaren organoa azala da eta gorputz osoa estaltzen du.
Zonalde batzuk sentikorragoak dira: betazalak, ezpainak, behatz-
mamiak…
UKIMENA
Zer informazio jaso?
Objektuen forma Testura Tenperatura Mina Presioa
6. Nola zaindu
azala?
Eguzkitik babestu,
eguzkitarako krema
erabiliz.
Egunero dutxatuz,
zikina eta izerdia
kendu.
Zauri bat egitean
desinfektatu.
Dermatologoarena
joan (azaleko
espezialista).
AZALA
Ileak
Azala babesten duten filamentu fin eta meheak dira.
Poroak
Izerdia kanporatzeko erabiltzen ditugun zulo txikiak
dira.
7. 3 zona
Kanpo-belarria Erdiko belarria Barne-belarria
Belarri-pabiloia Entzunbidea Tinpanoa Hezurtxo-katea Koklea
ENTZUMENA
Zer informazio jaso?
Inguruko soinuak bereiztu
(atseginak/desatseginak, ozenak/ahulak, altuak/baxuak)
Zer distantziatara dauden
(hurbil/urrun)
8. Nola zaindu
belarria?
Toki zaratatsuak eta
musika ozena saihestu.
Ura belarrietan sartzea
saihestu eta lehortu ondo
eskuoihalaz.
Otorrinolaringologoarena
joan (belarri, sudur eta
eztarriaren sendagilea da).
9. Nola zaindu sudurra?
Eduki garbi sudur-hobiak. Ez sartu ezer sudur-hobietan, eta ez ibili behatza
barruan.
USAIMENA
Inguruko usainak airearen bidez iristen zaizkigu eta usaimenaren
bidez ezagutzen ditugu.
2 zati ditugu:
Sudur-hobiak Sudur-mukosa
10. DASTAMENA
Jaten ditugun elikagaiek
zapore bereizgarri bat dute:
GOZOA
(4)
GAZIA
(3)
GARRATZA
(2)
MIKATZA
(1)
Dastamenaren organoa mihia da, eta
aho barruan dago.
Mihian dastamen-papilak ditugu.
Lau zaporeak bereizteko erabiltzen
ditugu.
11. Erlazio-funtzioa
Informazioa jasotzeko
bideak
ZENTZUMENAK
IKUSMENA
sumatzen du
DASTAMENA
sumatzen du
USAIMENA
sumatzen du
ENTZUMENA
sumatzen du
UKIMENA
sumatzen du
Kolorea
Formak
Tamainak
Distantziak
Forma
Testura
Temperatura
Mina
Presioa
Soinu atsegin/
desatsegin
Ozen/ ahul
Altu/ baxu
Hurbil/ urrun
Usain atseginak,
desatseginak eta
usainik gabekoak
Mikatza
Garratza
Gazia
Gozoa
Nola zaindu mihia?
Ez hartu janari beroegirik,
Ez hotzegirik.
Hortzak garbitzean,
mihia ere garbitu
