16. Çünkü, K â inatta Cenab-ı Allah’ın Rablığının tecellisine, Kudretinin faaliyetine, Hayy ve Kayyum isimlerinin görünmesine azami derecede mazhardır.
17. Hem yeryüzünün halifesi olan insanın halifelik vazifesini yerine getirmesine en müsait ve münasip yerdir.
18. Rahmet arşı su üzerinde olduğu gibi, hayat ve ihya arşı da toprak üzerindedir.
20. Fakat, Cenab-ı Allah’ın yarattığı bütün türlere sebep ve kaynak olduğu için hava, su, güneş gibi bütün unsurların üstüne çıkmıştır.
21. Peygamber Efendimiz (S.A.V); “Kulun Rabbine en yakın olduğu hal, alnını toprağa koyup secde ettiği andır.” buyurarak bu sırlara işaret etmiştir.
22. İnsan ve toprak. Ana ve çocuk gibi birbirine ne kadar da yakın, ne kadar da muhtaçlar.
23. Toprak bir yanıyla karanlığı çağrıştırır. Çünkü yer yüzünün en eski hikmetlerinden olan `anasır-ı erbaa` (dört unsur) içerisinde en kesif ve katı olan o.
32. Ya da burcu burcu kokan bir gülün kokusundan tiksinen?
33. Veya berrak bir derenin şırıl şırıl akışını ‘sinir bozucu’ bulan? Cevabı belli…
34. O halde, insanın tabiatla ilişkisi ‘sonradan edinilmiş bir bilgiye’ dayanmaz, aksine zaten özünde var olan bir bilgiye de dayanır. O bilgiyi Yaratıcı fıtrata yerleştirmiştir.
35. Hz. Peygamber, insan-tabiat ilişkisinin en muhteşem örneğini sergileyerek, ara ara Uhud dağını kadim bir dostu ziyaret eder gibi ziyaret ederdi.
36. Bunu anlamakta zorlananlara bir gün şu açıklamayı yapmıştı: “Uhud bir dağdır; fakat o bizi sever, biz onu severiz.”
37. Hz. Peygamber’in (S.A.V), bir gün aniden sağanak halinde boşanan bir yağmura elbisesinin eteğini tuttuğunu, bunun nedenini merak eden yanındaki dostlarına şöyle dediğini öğreniyoruz:
38. “ Onun Allah`la sözleşmesi benden daha yeni; ondan yararlanayım, dedim.”
39. Yine onun, bir dağın zirvesine çıktığında orada iki rekat ‘şehadet / tanıklık namazı’ kıldığını öğreniyoruz. Dağı imanına şahit kılmak... Bunu düşünebilmek... İşte bu!
45. Bütün varım toplasam sonra varsam toprağa, Hepsin üstüne atsam ve savursam toprağa.
46. Er geç basar bağrına sevgili gibi beni, Ne denli meydan okur gibi dursam toprağa. Anlatsam üzerinde ne olup bittiğini, Çıkar toprak olmaktan haber versem toprağa.
47. Bir Hadis-i Şerifte de: “Toprağın arkası için çalışınız. Gerçek saadet oradadır.” buyrulmuştur.