A socialización diferencial

Igualdade e xénero
Conceptos básicos
Mar F. Cendón
Módulo de igualdade de oportunidades para
persoal da Deputación de Pontevedra.
Pontevedra, maio de 2016.

O proceso de socialización
diferencial

Socialización
É un proceso no cal as persoas na
interacción con outras pesoas
aprendemos e interiorizamos os
valores, as actitudes, as
expectativas e os
comportamentos característicos
da sociedade na que nacimos e
que nos permiten desenvolvernos
nela (Giddens, 2001).
Aconstruciónsocialdadesigualdade

A familia

Como?
A roupa e as cores
A decoración do cuarto
As expectativas da familia
Trato distinto por parte de quen
integran o seu entorno familiar
Cantidade e calidade das
interaccións
Roles de pai/s e nai/s
Reforzamento diferencial de
condutas
Adxudicación de xoguetes
diferentes
Dinah Goldstein «Fallen Princesses»

Catálogo de xoguetes da xoguetería Toys’r'us (2015)

Catálogo de xoguetes da xoguetería de El Corte Inglés (2014)

Catálogo de xoguetes da xoguetería Top Toys (Suecia, 2012)

Catálogo de xoguetes da xoguetería Toy Planet (2014/15)

Como saber se un xoguete é para rapaces ou
para rapazas?
Xogas con el cos teus
xenitais?
SI NON
Non é para
crianzas
É para nenas e
para nenos.

Segundo recolle un artigo do New
York Times un catálogo de Sears de
1975 tiña só un 2% dos xoguetes
publicitados de forma clara para
nenas ou nenos, mentres que en
2012, todos os produtos da tenda
online de Disney o estaban.
Nun estudo do ano 2000 de Adie
Nelson (University of Waterloo,
Ontario) sobre 469 disfraces, atopou
que menos do 10 % eran de xénero
neutro; ademais os dos «nenos»
referíanse a profesións (policia,
bombeiro…) e os das «nenas» tiñan
que ver coa apareincia ou coas
relacións. Unha actualización deste
estudo amosou que na actualidade os
disfraces das nenas estaban moito
máis sexualizados.

Decálogo para elixir xoguetes non
sexistas e non violentos
1- O xogo é libre e espontáneo. Non hai xoguetes
de nenas ou de nenos. Evitemos que se transmita
esa idea.
2-Non hai cores de nenas ou de nenos. Elixamos
as cores, non deixemos que elas non elixan a nós.
3-Intentemos elixir xoguetes que reflictan a
diversidade de cada persoa.
4-Escollamos os xoguetes tendo en conta que
sexan seguros, acordes coa idade e libres de
prexuízos sexistas.
5-Elixamos xoguetes que reúnan a nenas e nenos
cooperando e compartindo espazos, tanto públicos
como domésticos.

6-Regalemos xoguetes que promovan todas as capacidades e habilidades
de nenas e nenos, tanto xogos tranquilos como os que requiren habilidade
física.
7- Busquemos xogos e xoguetes que potencien a igualdade na
participación e o desenvolvemento de sentimentos e afectos, sen
diferenciación.
8-Evitemos xoguetes, xogos e videoxogos violentos. Eduquemos para
resolver problemas de forma positiva, construtiva e creativa.
9-A publicidade amosa imaxes distintas das que queremos sinalarlles. É
importante escoitar as crianzas pero non dicirlles que si a todo.
10-Busquemos libros, xogos, videoxogos e xoguetes nos que se nomeen
e estean presentes nenas e nenos.

Reflexiona
Que representan estes modelos de muller?

E estes?

E os seguintes personaxes masculinos, transmiten os
mesmos valores e actitudes que as súas
compañeiras?

Podes citar algunha personaxe feminina que teña
caracterísitcas similares a estes superheroes?

Nenas Nenos
Como se lles
describe?
Pasivas, sensibles,
coidadosas
A súa descrición
céntrase no seu
aspecto e valores:
doce, boa, amable.
Activos, fortes,
valentes. A súa
descrición é neutra:
altos/baixos, de pelo
escuro ou claro e os
seus valores: forte,
guai, duro.
Considéranse bos
cando son…
Pasivas, silenciosas,
responsables.
Activos, chamativos,
travesos.
Descricións
emocionais
Triste, destrozada,
molesta.
Enfadado, irritado,
frustrado.
Lugar de ubicación
Na súa casa, a miúdo
no interior
Fóra, vivindo
aventuras.

Cres que é posible mudar estes
estereotipos por parte das familias?

O ámbito educativo

O ámbito educativo
É, despois da familia, o primeiro espazo onde
nos socializamos.
É o lugar de confluencia de coñecementos,
valores e comportamentos.
Desde a escola, nenas e nenos seguen
aprendendo unha conduta sexualmente
tipificada.

Que elementos dos sistema educativo che parece
que poden dar como resultado unha educación
sexista?

Currículum formal
Currículum real
Currículum oculto
Currículum oculto, por
omisión

Factores que inflúen
• A interacción co grupo
de iguais.
• As mestras e mestres.
• O coñecemento.

Que variables discriminan?
Invisibilidade das mulleres e das nosas acción en todos os
ámbitos de coñecemento e no tratamento nos libros de
texto
Uso sexista da linguaxe
Tratamento secundario
Menor recoñecemento e reforzo das nenas por parte do
profesorado
Normas e usos dos espazos escolares.
Exclusión da formación afectiva-sexual e do tratamento da
violencia escolar desde a perspectiva de xénero
Ausencia dos currículos escolares das tarefas vinculadas
ao ámbito reprodutivo

De todas as personaxes históricas singularizadas polas súas achegas, o
95% son homes e o 5% son mulleres.
Estes homes singulares, con nome propio, son reis, artistas, fundadores
de relixións ou fílósofos mentres que unha parte importante das mulleres
son deusas ou virxes.
As mulleres tampouco aparecen nas notas autobiográficas nin na autoría
de textos orixinais.
Os personaxes masculinos preséntanse realizando un total de 209
ocupacións diferentes, fronte ás 26 as que están reducias as mulleres,
sendo a maioría delas compartidas cos homes.
Practicamente a totalidade dos atributos que valoran positivamente, xa
sexa a personaxe ou á súa actividade, pertencen aos homes (célebres,
especializados, excelentes, expertos, famosos, ilustres, importantes,
impulsores, poderosos, destacados, principais ou reputados).
Fonte: «Mujeres y hombres para el S. XXI: El sexismo en los libros de texto » (2000) Estudo
de Nieves Blanco (Universidad de Málaga) no que analiza 56 libros de diferentes editoriais e
cursos do primeiro ciclo da ESO.

Libro de Economía de 1º de Bacharelato da Editorial
Almadraba

Como corrixir isto?
Compartir o uso dos espazos de xogo
Recuperar modelos de referencia (xenealoxía feminina)
Revisar o material escolar e dos contidos curriculares
Nomear en masculino e feminino
Partir da consideración de que as diferenzas biolóxicas non
implican diferenzas de comportamento
Etc.
COEDUCAR
Método de intervención educativo que vai alén da educación mixta
e cunhas bases que se asentan no recoñecemento das
potencialidades e individualidades de nenas e nenos,
independentemente do seu sexo. Educar desde a igualdade de
valores.

Nomea
• 2 escritores e 2 escritoras
famosas;
• 2 pintores e 2 pintoras;
• 2 políticos españoles da II
República e 2 políticas;
• 2 científicos-inventores e 2
científicas-inventoras;
• 2 filósofos e 2 filósofas e
• 2 deportistas homes e 2 mulleres.

Nelly Sachs
(1966)
Nadine
Gordimer
(1991)
Elfriede Jelinek
(2004)
Doris Lessing
(2007)
Herta Müller
(2009)
Selma Ottilia Lovisa
Lagerlöf (1909)
Gabriela Mistral
(1945)
Pearl Buck
(1938)
Sigrid Undset
(1928)
Grazia
Deledda
(1926)
Toni Morrison
(1993) Wisława Szymborska
(1996)
Alice Munro
(2013)
Svetlana Aleksievich (2015)

Therese
Concordia Mengs
1725-1806
Levina Teerlinck
1510-1576
Lavinia
Fontana
1552-1614
Tamara de
Lempicka
(1898-1980)
Artemisia
Gentileschi
(1593-1654)
Elisabetta
Sirani
(1638-1665)
Maruja Mallo
(1902-1955)
Lita Cabellut (1961)
Ángeles Santos (1911-1913)
Remedios Varo
(1908-1963)
Marie Laurencin
(1883-1953)
Isabel
Quintanilla(1938)

Clara Campoamor
(1888-1972)
Zenobia Camprubí
(1887-1956)
Victoria Kent
(1889-1987)
Margarita Nelken
(1894-1968)
María de la O
Lejárraga
(1874-1974)
Matilda de la
Torre
(1884-1946)
Dolores Ibárruri
(1895-1989)

Hypatia de Alejandría
(século IV)
Inventou o Astrolabio.
Teano de Trotona
s.VI a. d. E.
Trótula de Salerno
¿?-1097
Emmy
Noether
(1882-1935)
Ada Lovelace
(1815-1852)
Margarita Salas
Mileva Maric
(1875-1948) Hedy Lamarr
(1914-2000)
Ángela Ruiz Robles
(1895-1975)
Mary Anderson
(1866-1953)

Hildegarda de
Bingen
(1098-1179)
Sor Juana Inés de
la Cruz
(1651-1695)
Simone de
Beauvoir
(1908-1986)
María Zambrano
(1904-1991)
Amélia Valcarcel
(1950-)
Judith Butler
(1956-)
Paul B. Preciado
(1970-)
Hannah Harendt
(1906-1975)
Christine de Pizan
(1364-1430)
Olympe de
Gouges
(1748-1793)

Charlotte Cooper
(1870-1963)
Jutta
Kleinschmidt
(1962)
Teresa Perales
(1970)
Mireya Belmonte
(1990)
Marta Vieira da
Silva
(1986)
Edurne Pasabán
(1973)
Garbiñe Muguruza
(1993)
Nadia
Comăneci
(1961)
Laila Ali
(1977)

Os medios de comunicación
Sei que aquí
hai algo que
preciso para
vivir
Pero non sei
o que!

As Karen, en
Tailandia usan
aros no pescozo
como símbolo de
beleza
En China o ideal
era ter “pé de
Loto” , polo que as
mulleres reducían
os seus pés ata só
10 cm
En Occidente, as
mulleres modifican
os seus corpos con
liposucións,
próteses
mamarias,
próteses nos
glúteos, botox nos
beizos etc.
As Karen, en
Tailandia usan aros
no pescozo como
símbolo de beleza
En China o ideal era
ter «pé de Loto» ,
polo que as
mulleres reducían
os seus pés ata só
10 cm
En Occidente, as
mulleres modifican
os seus corpos con
liposucións,
próteses mamarias,
próteses nos
glúteos, botox nos
beizos etc.

Las "pura sangre" no
compiten
El segundo día del Grand
National de carreras de
caballos en Aintree despertó
pasiones. Las mujeres dieron
la talle en el Ladies Day y
más de uno debió de dudar
en sus apuestas, a juzgar por
la línea de estos
"ejemplares".
Texto e imaxe dunha “noticia” aparecida no
periódico deportivo Marca (abril 2013)

Campaña do Mercado Lonja del Barranco de Sevilla

Campaña do Centro Comercial Plaza Mar 2 de Alicante

Un estudo realizado pola
Confederación de Consumidores e
Usuarios (CECU) analizou, en
2007, as sete revistas que se
sitúan entre as máis lidas polas
adolescentes: “Nuevo Vale”,
“Ragazza”, “Bravo”, “Loka
magazine”, “Super pop”, “Star2”,
“You” e “Cosmopolitan” e conclúe
que siguen perpetuando os
mesmos estereotipos que se
analizaban no estudo realizado
cinco anos atrás pola mesma
organización, mantendo a imaxe
dunha muller estereotipada e
encasillada en roles sexistas.
DEIXA AQUÍ O TEU PROBLEMA DE
PESO

Hipersexualización das nenas
• Utilizadas para vender
productos
• Iniciadas no consumo
• Forma de comezar a
asumir o seu papel de
obxectos sexuais
Kristina Pimenova (2005)
ThylaneLoubryBlondeau(2001)

Observa con atención a imaxe promocional de The Counselor
(2013) e sinala qué representa. Hai algo que che chama a
atención?
Ten este cartel unha lectura desde a perspectiva de xénero? Que
mensaxe transmite? Por que?
Michael
Fassbender
(1977)
Penélope Cruz
(1974)
Brad Pitt (1963) Cameron Diaz
(1972)
Javier Bardem
(1969)

É SEXISTA A PUBLICIDADE QUE…
1. Promove modelos que consolidan pautas tradicionalmente fixadas para
cada un dos xéneros.
2. Fixa uns estándares de beleza feminina considerados como sinónimo
de éxito.
3.Exerce presión sobre o corpo feminino a través de determinados tipos
de produtos.
4.Presenta o corpo das mulleres como un espazo de imperfeccións que
hai que corrixir.
5. Sitúa aos personaxes femininos nunha posición de inferioridade e
dependencia.

6.Exclúe ás mulleres das decisións económicas de maior
relevancia..
7. Afasta as mulleres dos espazos profesionais con prestixio
social e, pola contra, asígnalles os roles de limpeza, coidados e
alimentación familiar.
8.Nega os desexos e vontades das mulleres e mostra, como
«natural», a súa adecuación aos desexos e vontades das demais
persoas.
9. Representa ao corpo feminino como obxecto, isto é, como valor
engadido aos atributos dun determinado produto; como o seu
envoltorio, en definitiva.
10.Mostra ás mulleres como incapaces de controlar as súas
emocións e as súas reaccións, «xustificando» así as prácticas
violentas que se exercen sobre elas.

A regra da inversión
Colle una imaxe na que estea
representada unha muller nos
medios ou na publicidade e
imaxina que se trata dun home.
Se a imaxe resulta inadecuada
ou sorprendente trátase dunha
representación sexista.
Podes facer a mesma proba para
representacións de homes.

Pensas que a día de hoxe se podería
anunciar un produto deste xeito? Por
que?

Que cres que transmite esta
imaxe?
Paréceche un lema axeitado para o
produto que anuncia?
Ocurreseche que podería haber
outro modo de vender este produto
sen empregar estereotipos?

Cal che parece que pode ser a
campaña deste anuncio?
Tería o mesmo efecto se
aplicasemos a regra da
inversión?
Embalaxe do pan da marca danesa Kohlberg deseñado
por Envision

Pensas que esta imaxe
reproduce algún estereotipo de
xénero? Cal?
A quen vai dirixido?

Paréceche que esta campaña
reflicte a nosa sociedade?
Pensas que tería o mesmo
efecto se en lugar de unha
muller aparecese un home
baixo o mesmo lema?

Que efecto ten un anuncio como
este?
Na túa opinión, fomenta algún
estereotipo?

A quen vai dirixida esta campaña? Por
que?
O feito de que apareza un home
espido fai que sexa menos sexista?
Por que?

Cal che parece que pode ser a
idea que transmite este
anuncio?
Consideras que é a imaxe máis
axeitada para promocionar un
produto?

InformesobresosmediosenGalicia(2008)

Informe sobres os medios en Galicia (2008)

Conclusións
As mulleres continuamos como responsables únicas do coidado e
limpeza e as únicas que teñen que resolver problemas de saúde ou
hixiene.
As mulleres aparecen como seres débiles e propensos ao colapso, sen
que se visibilice como causa a dobre ou triple xornada co que resulta
unha incapacidade ou conflito exclusivamente feminino.
Os homes aparecen no ámbito doméstico de xeito excepcional e, en
ocasións, utilizando a figura da nai como servil e aos homes como
dependentes domésticos.
Continúan os mesmos espazos de poder tradicionais masculinos:
automóbil e deporte.
As mulleres non protagonizan publicidade de bebidas alcólicas.
As relacións de amizade e complicidade só se enfatizan no grupo
masculino.
Continúa a figura do home como experto.
Insistencia na figura da sogra como conflitiva.

Que podemos facer?
 Contrapublicidade
 Boicot
 Denuncia

Perigo!
O reflexo deste espello pode estar
distorsionado por ideais de beleza
construidos socialmente.

Lei 34/1988, de 11 de novembro, xeral de publicidade
Artigo 3
A publicidad que atente contra a dignidade da persoa ou vulnere os
valores e dereitos recoñecidos na Constitución, especialmente aos
que se refiren os seus artigos 14, 18 e 20, apartado 4.
Entenderanse incluídos na previsión anterior os anuncios que
presenten as mulleres de forma vexatoria ou discriminatoria, ben
utilizando particular e directamente o seu corpo ou partes del como
mero obxecto desvinculado do produto que se pretende
promocionar, ben a súa imaxe asociada a comportamentos
estereotipados que vulneren os fundamentos do noso ordenamento
coadxuvando a xenerar a violencia á que se refire a Lei orgánica
1/2004, de 28 de decembro, de medidas de protección integral
contra a violencia de xénero.

A publicidade dirixida a menores que lles incite á compra
dun ben ou dun servizo, explotando a súa inexperiencia ou
credulidade, no na que aparezan persuadindo da compra a
pais ou tutores. Non se poderá, sen un motivo xustificado,
presentar aos nenos en situacións perigosas. Non se
deberá inducir a erro sobre as características dos produtos,
nin sobre a súa seguridade, nin tampouco sobre a
capacidade e aptitudes necesarias na crianza para
utilizalos sen producir dano para si ou a terceiros.

Denuncia ante o Instituto da Muller
Correo electrónico: observatorioimagen@inmujer.es
Teléfono: 900 19 10 10
Denuncia ante a Comisión Asesora de publicidade
non sexista (órgano dependente do Observatorio
Galego de Violencia de Xénero )
Correo electrónico: igualdade@xunta.es por fax ao
981 957 690 ou cumprimentando o formulario de
denuncia de publicidade machista.
Tamén a través do Teléfono da Muller 900 400 273.

Medios con perspectiva de xénero
Pikara Magazine
http://www.pikaramagazine.com/
Mujeres en Red
http://www.mujeresenred.net/
Singénero de dudas
http://singenerodedudas.com/
Tribuna feminista
http://tribunafeminista.org/
Revirada
http://reviradafeminista.com/

Cine e series feministas

A linguaxe

Pérez tiña un irmán. O irmán de
Pérez morreu. No entanto, o home
que morreu nunca tivo un irmán.
Como puido suceder isto?

Nomear en masculino
non é neutral
O masculino non é o universal lingüístico.
Este uso histórico da lingua invisibiliza e
oculta as mulleres, que somos a metade
das comunidade lingüísticas.

Cando nos expresamos a través
dunha lingua mediante calquera das
súas posibilidades, sempre estamos a
reflectir as relacións sociais de quen
utilizamos esa lingua.

Os usos lingüísticos androcéntricos e
sexistas proveñen das prescricións
culturais do sistema de xénero, da
transmisión de estereotipos... non da
estrutura da lingua.
É competencia da comunidade de
falantes adecuar os usos lingüísticos á
realidade, que pide un trato igualitario
entre mulleres e homes.

Por que a linguaxe normativa e sexista?
Quen comunica?
Como se comunica?
Para que se comunica?

A pegada da subordinación
das mulleres pode atoparse:
Nos conceptos
Nas estruturas
No uso

Sexismo social no
discurso
O fondo.
Un texto manifesta sexismo social cando nel se
transmite contido discriminatorio contra as mulleres,
é dicir, mantén unha posición ideolóxica de contido
sexista; estariamos nun caso parecido ao discurso
homófobo ou racista.
Exemplo: As mulleres conducen peor que os
homes.

Sexismo lingüístico no discurso
A forma.
Un texto manifesta sexismo lingüístico cando é o
uso da lingua o que fai evidente a discriminación;
neste caso o que acontece é que se utiliza a
linguaxe ignorando a presenza ou visibilidade das
mulleres ou doutros colectivos minorizados.
Exemplo: Acudiron a manifestarse moitos
funcionarios e tamén moitas mulleres.
No discurso hai sexismo léxico e sexismo sintáctico.

Sexismo léxico e sintáctico
Sexismo léxico é cando utilizamos certas palabras
illadas.
Sexismo sintáctico é cando construímos frases
dun xeito discriminatorio.

Sexismo léxico
Tratamentos de cortesía
Pares incorrectos
Duais aparentes
Invisibilización das mulleres
Nomes e apelidos
Valeiros léxicos,
Vocablos ocupados,
Tacos e insultos,
Chistes e refráns,
Palabras androcéntricas
A voz home
Cargos, oficios e profesións

Asimetría nos tratamentos
Exemplos:
-Señorita
-Uso do nome de pía no canto
dos apelidos
-Referencia a unha muller polo
apelido do seu marido
-Anteposición do artigo «a» en
contextos que non son de
proximidade.

Uso asimétrico de masculinos e femininos
Usos que rebelan unha consideración
diferente do suxeito feminino e
masculino
Exemplos:
«Os europeos» pero as «mulleres
europeas»
«Os escritores» versus as «mulleres
escritoras»

Duais aparentes
Expresións femininas, xeralmente
degradantes , con homónimos en
masculino que significan algo
distinto.
Exemplos:
Fulano/Fulana
Golfo/Golfa
Home público/Muller pública
Zorro/ Zorra

Nomes e apelidos

Baleiros léxicos
Prodúcese cando non existe un vocábulo feminino equivalente, en
canto ao significado, á forma masculina, ou á inversa, non existe un
termo masculino cuxa significación sexa equivalente en feminino.
Exemplos:
“Hombría”
Cabaleirosidade
Primeira dama
“Maruja”
Solteiro de ouro

Vocablos ocupados
Dáse cando tratamos de usar certa palabra,
cun certo sentido, mais xa está «ocupada»
por un significado diferente ao que
debería. Ejemplos:.
Exemplos:
Gobernanta
Alcaldesa

Refráns e frases feitas
Exemplos:
“ A muller e a sardiña están ben na cociña”; “Home
casado, nin muller é”; “A muller e a galiña, tórcelle o
pescozo verás como queda mansiña”; “Á muller festeira
créballe a perna”; “Dor de muller morta dura ata a porta”
etc.

Presentación das mulleres como
subsidiarias dos homes ou como un
colectivo a parte
Exemplos:
No atentado houbo 8 vítimas,
entre elas mulleres e nenos
Asistiu o Decano da
Facultade de Ciencias do
Mar, acompañado da Decana
da Facultade de Bioloxía

Cargos, oficios e profesións

Nas definicións, acepcións e exemplos
dos dicionarios
Home/muller
Pene/Vaxina
Etc.

Sexismo sintáctico
Hai tres formas : estereotipos
sexistas, androcentrismo e salto
semántico.
Estereotipo: O fiscal resultou ser
unha muller, bastante guapa por
certo
Androcentrismo: Xente que só
busca o seu pan, a súa muller, a
súa festa en paz
Salto semántico: Os ingleses
prefiren o té ao café. Tamén prefiren
as mulleres loiras ás morenas.

Alusión a cualidades relacionadas coa
estética
Exemplos:
A raíña Dona Sofía e Carla Bruni, que
vestía uns pantalóns elásticos, (...)
Foto da portada da visita do presidente Nicolas
Sarkozy e Carla Bruni (2009)

O home como medida de todas as cousas

O referente simbólico masculino

E o último:
«Con tu colaboración
ayudas a que personas con
Síndrome de Down puedan
construir su propio futuro
en igualdad de condiciones
y plenamente integrados
en la sociedad.»

Linguaxe inclusiva
Busca fórmulas que a nível cognitivo
evoquen unha imaxe mental non
discriminatoria.
Posúe um gran potencial, como construtora
de imaxinarios, de contribuir ao avance
dunha sociedade igualitária.

Os alumnos concentráranse no salón de actos do colexio. A festa
debería celebrarse ao día seguinte, e aínda quedaban moitos
preparativos por realizar. Un alumno dirixiuse a todos e leu as
actividades da tarde. Todos saíron con grande excitación. Uns foron a
pór luces, outro a preparar bolos e pasteis, algúns seleccionaron
música e os últimos a decorar o salón
Concentráranse no salón de actos do colexio. A festa debería
celebrarse ao día siguiente, e aínda quedaban moitos preparativos por
realizar. Alguén se dirixiu á multitude e leu as actividades da tarde.
Saíron con grande excitación para pór luces, preparar bolos e pasteis,
seleccionar a música e decorar o salón.
Que diferenza hai entre o primeiro e o segundo texto?
Que recursos se empregan no segundo?

Lei Orgánica 3/2007 para a
igualdade efectiva entre
mulleres e homes
Artigo14
Aos fins desta Lei, serán criterios xerais de actuación dos
Poderes Públicos: A implantación dunha linguaxe non sexista
no ámbito administrativo e o seu fomento na totalidade das
relacións sociais, culturais e artísticas.

Estratexias
1) Neutralización ou xeneración
Substantivos
-Neutralización ou xeneralización
Exemplo: persoal, público, xente
-Substantivo abstracto
Exemplo: alumnado, candidatura, profesorado
-Substantivo metonímico
Exemplo: claustro, reitoría, conserxería

Neutralización ou xeneracion (2)
Adxectivos e participios
-Introducir un substantivo neutro
Exemplo: persoas discapacitadas
-Preposición + substantivo
Exemplo: Persoas con discapacidade
-Cambio na redacción
Exemplo: se lle ofrecerá a quen asista/se
ofrecerán

Neutralización ou xeneracion (3)
Pronome sexuado en masculino
«xenérico»
-Substituílo por formas non marcadas
Exemplo: quen/as persoas
que/alguén/ninguén/todo o
mundo/calquera

Especificación
-Mención explícita a ambos sexos
Exemplo: Asociación de Pais e Nais do
Alumnado
-Uso de recursos gráficos
Exemplo: @, barra, (), *, x, æ

Neoloxismos
Feminino de profesións
masculinizadas
Exemplo: médica, chanceleira, xuíza
Masculino de profesións feminizadas
Exemplo: matrón, azafato, amo de
casa
Novos neutros
Exemplo: usuariado, funcionariado
Outros termos
Exemplo: membra, xefa, presidenta
O uso do pronome neutro HEN en Suecia.

Fagamos a proba
Prohíbese pegar carteles. Responsable o anunciante.
Os estudantes protestaron contra a nova lei de educación.
Algún de vós asistíu á reunión?
É bo para o corpo do home seguir unha dieta variada.
Cando un esperta polas mañás.
Os nómadas trasladabanse cos seus enseres,mulleres, anciáns e
nenos dun lugar a outro
Organizáronse actividades culturais para as esposas dos deputados.
As mulleres concedéronlles o voto despois da Primeira Guerra
Mundial.

Regra da inversión
Cambiar as palabras masculinas
polas súas correspondentes
femininas ou viceversa; e ver que
frase resulta:
Se a nova frase NON resulta
inadecuada ou sorprendente, pode
dicirse que non hai sexismo na
primeira.
Se a nova frase SI resulta
inadecuada ou sorprendente, pode
dicirse que si hai sexismo na
primeira.
Exemplo:
Congreso de mulleres
empresarias.
Congreso de homes empresarios.

Non dá igual que te inclúan na linguaxe, a
que non te inclúan.
Non dá igual que te nomeen a que non te
nomeen.
Non dá igual falar cunha linguaxe de
iguais, que cunha linguaxe sexista.
Non dá igual nomear a partir da túa
identidade sexual, que facelo desde outra
que non é a túa.

Algunhas fórmulas
Nomear correctamente a mulleres e homes
Crear referentes femininos
Romper estereotipos
Non usar diminutivos para referir as mulleres ou a
ámbitos e obxectos asociados a elas
Non empregar o xénero feminino para
descualificar
Utilizar xenéricos ou colectivos
Empregar o feminino plural ou individualizar (cada
muller)

A socialización diferencial

Recommended

Recommended

More Related Content

Viewers also liked

Viewers also liked (12)

Similar to A socialización diferencial

Similar to A socialización diferencial (20)

More from marcendon

More from marcendon (20)

A socialización diferencial