untuk pismp elektif rbts3193

1. PENGENALAN LUKISAN
KEJURUTERAAN DAN LUKISAN
BERBANTU KOMPUTER (CAD)
Oleh: Saidatul Nadiah Binti Shamsuddin

2. 8/18/2015 2
Kategori Lukisan
• Secara amnya, lukisan boleh dibahagikan
kepada dua bahagian iaitu:
i. Lukisan Artis
ii. Lukisan Kejuruteraan

3. 8/18/2015 3
Lukisan Artis
• Lukisan artis adalah lukisan yang dilakar
secara bebas untuk menggambarkan
bentuk sebenar sesuatu objek, benda
ataupun dengan alam semula jadi.

4. 8/18/2015 4
Lukisan Kejuruteraan

5. 8/18/2015 5
Lukisan Kejuruteraan
• lukisan garisan-garisan yang dibentuk daripada
– peralatan lukisan kejuruteraan,
– bukan secara bebas (tanpa menggunakan peralatan)
– Lukisan ini merupakan gambaran sebenar bagi sesuatu bentuk objek
dengan lebih terperinci yang disertakan dengan saiz dan ukuran dari
semua arah pandangan.
– Lukisan Kejuruteraan mengandungi ciri-ciri tertentu dengan gaya
tersendiri dan dilukis mengikut peraturan yang telah ditetapkan.
– Lukisannya terdiri daripada susunan berbagai-bagai jenis garisan
serta simbol-simbol tertentu dan lazimnya boleh difahami oleh
mereka yang daripada kejuruteraan yang sama.
– Peraturan lukisan : ketepatan melukis, teknik melukis, kebersihan
melukis dan kepantasan menyiapkan lukisan.

6. 8/18/2015 6
Perbezaan Lukisan
• Ketepatan Dimensi
• Kepantasan menyiapkan lukisan
• Kebersihan Lukisan
• Teknik/Kaedah Melukis

7. 8/18/2015 7
Ketepatan
• Setiap lukisan kejuruteraan hendaklah
dibuat dengan mengikut ukuran yang
tepat.
• Ini termasuk ketepatan ukuran saiz dan
penggunaan jenis-jenis garisan mengikut
jenis pensel ataupun sepertimana yang
telah ditentukan.

8. 8/18/2015 8
Teknik Melukis
• Lukisan hendaklah dilukis mengikut
teknik-teknik yang telah ditetapkan,
termasuk teknik membina garisan, cara
membentuk objek supaya lukisan
kelihatan lebih jelas dan mudah difahami.

9. 8/18/2015 9
Kebersihan Lukisan
• Setiap pelukis mestilah menanamkan perasaan
untuk menghargai lukisan yang dibuatnya.
• Dengan itu pelukis akan lebih berhati-hati
semasa membuat lukisan dengan mengambil
kira langkah-langkah tertentu termasuk cara
pengendalian alatan lukisan untuk memastikan
kekemasan dan kebersihan lukisannya.

10. 8/18/2015 10
Kepantasan menyiapkan
lukisan
• Amalan melukis dengan pantas dan
dalam jangka waktu yang tertentu akan
menghasilkan seorang pelukis yang
produktif dan berkeupayaan tinggi.
• Namun aspek ini tidak seharusnya
mengenepikan ciri-ciri lukisan kejuruteraan
yang memerlukan kemahiran-kemahiran
yang tertentu.

11. 8/18/2015 11
Kepentingan Lukisan Kejuruteraan
dan Lukisan Berbantu Komputer
• Tugasan ISL
• Lakukan pembacaan dan cari maklumat
berikut:
– Bincangkan kepentingan Lukisan Kejuruteraan
dalam bidang- bidang berikut:
1. Kejuruteraan
2. Reka bentuk dan Teknologi

12. 8/18/2015 12
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.
• Papan Lukisan.
– Papan lukis biasanya berukuran 60 cm x 80
cm yang diperbuat papan jenis lembut.
– Kertas lukisan diletakkan di atas papan lukis
bagi memudahkan kerja-kerja melukis
dilakukan.

13. 8/18/2015 13
Papan Lukisan.
• Kertas lukisan biasanya akan ditampal dengan
menggunakan pita atau dengan menggunakan
klip. Rajah menunjukkan kedudukan kertas
lukisan di papan lukis.
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.

14. 8/18/2015 14
Papan Lukisan.
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.

15. 8/18/2015 15
Kertas lukisan.
• Kertas lukisan digunakan untuk membuat sesuatu
lukisan yang dilukis menggunakan pensel.
• Biasanya ukuran piawai ANSI (American National
Standard Institute) bagi kertas lukisan ialah
seperti berikut:
a. 8.5” x 11”
b. 9” x 12”
c. 11” x 17”
d. 12” x 15”
e. 17” x 22”
f. 18” x 24”
g. 22” x 34”
h. 24” x 36”
i. 34” x 44”
j. 36” x 48”
BAHAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.

16. 8/18/2015 16
Sesiku T
• Terdapat dua bahagian utama
a. bahagian kepala
b. bahagian bilah
• Sesiku T menjadi pemandu untuk membuat garisan
lurus mendatar atau garisan menegak dengan
perantaraan sesiku sudut.
• Sepanjang penggunaan sesiku T, ianya digunakan
rapat dengan papan sebelah kiri.
• Selain itu juga, sesiku T boleh digunakan dalam keadan
condong ke atas atau ke bawah untuk membuat
garisan condong .
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.

17. 8/18/2015 17
Sesiku T
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.

18. 8/18/2015 18

19. 8/18/2015 19
HMS

20. 8/18/2015 20

21. 8/18/2015 21
Jangka Lukis
■ Digunakan untuk membina garisan bulatan
atau lengkok.
■ Pensel perlu dipasang pada jangka lukis,
tetapi ada juga yang menggunakan mata
pensel grafit khas.
■ Dibuat daripada keluli atau plastik.
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.

22. 8/18/2015 22
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.Jangka Lukis

23. 8/18/2015 23
Jangka Lukis
• Jangka lukis digunakan untuk membentuk suatu
garisan bulatan atau lengkok.
• Jangka lukis terdiri daripada dua batang yang satu
hujungnya boleh bertemu dan boleh dilaraskan.
• Satu hujung mengandungi jarum halus untuk
diletakkan pada pusat sesuatu bulatan,atau
lengkok dan hujung yang satu lagi terdapat mata
pensel untuk melukis atau membentuk garisan.
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.

24. 8/18/2015 24
Jangka Lukis
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.

25. 8/18/2015 25
■ Digunakan untuk memindahkan ukuran jarak
dari pembaris kepada garisan yang dilukis.
■ Dibuat daripada keluli atau plastik.
■ Mempunyai sepasang kaki berjarum tajam
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.

26. 8/18/2015 26
Pembahagi/
Jangka Tolok
• Bentuk pembahagi hampir-hampir sama
dengan jangka lukis, bezanya pembahagi
mempunyai dua mata jarum.
• Terdapat dua jenis pembahagi iaitu:
i. Pembahagi jenis pegas
ii. Pembahagi jenis bendul dan tradisi
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.

27. 8/18/2015 27
Pembahagi

28. 8/18/2015 28
Pembahagi
• Pembahagi digunakan untuk
membahagikan sesuatu jarak kepada
beberapa bahagian yang sama atau
untuk memindahkan sesuatu jarak sekali
atau berulang-ulang.

29. 8/18/2015 29
Pembahagi

30. 8/18/2015 30
Jangka sudut
• Jangka sudut adalah satu alat yang
digunakan untuk mendapatkan titik sesuatu
sudut yang dikehendaki atau untuk
mengukur sesuatu sudut.
• Berikut adalah contoh jangka sudut yang
digunakan dalam lukisan kejuruteraan.
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.

31. 8/18/2015 31
Jangka Sudut
• Disebabkan penggunaan jangka sudut
tidak begitu kerap, sesiku sudut digunakan
sebagai pengganti.
• Ini kerana sesiku sudut boleh memberikan
beberapa darjah sudut yang Dikehendaki.
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.

32. 8/18/2015 32
■ Digunakan bersama-sama dengan sesiku T untuk membuat
garisan menegak dan garisan condong yang berlainan
sudutnya.
■ Garisan bersudut 90º, 60º, 45º dan 30º boleh dilukis dengan
sesiku set.
■ Gabungan dua sesiku set boleh melukis garisan condong
bersudut 15º, 75º, 105º, 135º dan 150º.
Set Sesiku 30º/60º
60º
30º90º
Set Sesiku 45º
45º 45º
90º
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.

33. 8/18/2015 33
Sesiku
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.

34. 8/18/2015 34

35. 8/18/2015 35
HMS

36. 8/18/2015 36
HMS
45º

37. 8/18/2015 37
Lengkung Perancis
• Lengkung ini digunakan bagi melukis garis
lengkung yang tidak boleh dilukis dengan
jangka lukis.
• Lengkung Perancis boleh didapati dalam
beberapa bentuk.
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.

38. 8/18/2015 38
Lengkung Perancis
• Sebelum menggunakan lengkung Perancis, bentuk
lengkung yang hendak dilukis itu perlulah dilakarkan
dengan menggunakan pensel yang hitam (HB),
tetapi garisan itu janganlah terlalu nyata.
• Setelah itu barulah lengkung Perancis digunakan.
• Kita perlu mencari satu bahagian daripada lengkuk
itu yang selari dengan garisan lakaran yang telah
dilukis.
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.

39. 8/18/2015 39
Lengkung Perancis

40. 8/18/2015 40
Pensel
• Pensel boleh dibahagikan kepada dua jenis iaitu
pensel kayu dan pensel mekanikal (isian)
• Dalam lukisan kejuruteraan, pensel mekanikal lebih
sesuai digunakan. (tidak perlu diasah)
• Pensel boleh dibahagikan kepada tiga bahagian iaitu
keras, sederhana dan lembut.
• Setiap bahagian digunakan untuk satu tugasan sahaja
seperti yang ditunjukkan dalam jadual kumpulan
pensel.
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.

41. 8/18/2015 41
Pensil PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.
Rujuk lampiran

42. 8/18/2015 42
Pensil
• Gred Pensel yang lazimnya digunakan ialah pensel 2H dan
pensel HB
• Pensel gred 2H digunakan untuk membina Garisan Binaan
• Pensel gred HB digunakan untuk melukis Garisan Objek
• Pensel gred 2B digunakan untuk membuat Lakaran
• Pensel mekanikal boleh juga digunakan dalam lukisan
teknik
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.

43. 8/18/2015 43
Getah Pemadam
• Getah pemadam adalah satu alat lukisan yang
perlu ada pada setiap pelajar.
• Ianya digunakan untuk memadam garisan yang
dibentuk dengan pensel.
• Getah pemadam yang berkualiti tinggi
diperlukan bagi mengelakkan garisan yang
dipadam tidak meninggalkan kesan kepada
permukaan kertas lukisan.
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.

44. 8/18/2015 44
• Peralatan-Peralatan Lain
– Perisai Pemadam
– Plat Contoh
– Pembaris Skala
– Protactor
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.

45. 8/18/2015 45

46. 8/18/2015 46

47. 8/18/2015 47

48. 8/18/2015 48
Skala/Pengukur
• Skala / pengukur dalam kerja-kerja lukisan kejuruteraan
bukanlah dijadikan untuk membuat garisan, tetapi hanya
digunakan sebagai pengukur sahaja.
• Skala yang digunakan mestilah dalam satu unit sahaja bagi
mengelakkan kekeliruan atau kesilapan semasa membuat
pengukuran.
• Setelah sesuatu ukuran itu diperolehi, pensel digunakan
sebagai penanda kepada ukuran tersebut.
• Penandaan yang lebih tepat boleh diperoleh dengan
menggunakan pembahagi atau mata jangka lukis.
PERALATAN LUKISAN
KEJURUTERAAN.

49. 8/18/2015 49
Skala Pengukur

50. 8/18/2015 50

51. 8/18/2015 51
Petak Tajuk.
Petak tajuk ialah ruangan khas yang
disediakan pada setiap kertas lukisan untuk
memberikan keterangan tentang sesuatu
lukisan yang dilukis pada kertas lukisan itu

52. 8/18/2015 52
Petak Tajuk
180 120 100 80
10
IPG KAMPUS IPOH
UNIT RBT
TAJUK: PENGENALAN
NAMA : DANISH
KELAS : Q1
TARIKH : 30/5/2015
SAIZ : PENUH
36664
3963
25
910
A
B
C D
A B C D

53. 8/18/2015 53
Skala
• Skala menolong kita memperkecilkan sesuatu
objek yang besar atau memperbesarkan sesuatu
objek yang kecil bersesuaian dengan kertas
lukisan semasa melukis.
• Berikut adalah kadar skala mengikut piawai BS
(British Standard):
– Saiz penuh : 1 : 1
– Dikecilkan dari saiz penuh:
– 1 : 2; 1 : 20; 1 : 200
– 1 : 5; 1 : 50; 1 : 500
– 1 : 10; 1 : 100; 1 : 1000

54. 8/18/2015 54
Menyenggara dan Menjaga
Alatan dan Bahan
• Tugasan ISL
• Lakukan pembacaan dan cari maklumat
berikut:
– Bincangkan cara menyenggara dan menjaga
alatan dan bahan lukisan kejuruteraan

55. 8/18/2015 55
Keselamatan Kertas Lukisan
• Jangan melukis seandainya tangan kita
basah atau berpeluh.
• Jangan heret peralatan di atas kertas
lukisan.
• Jangan tiub selepas memadam
kesalahan, gunakan kain atau berus.
• Jangan buka kertas lukisan tersebut
sehingga selesai kerja – kerja melukis.

56. 8/18/2015 56