Ο ρόλος της ποίησης Αφορμή από το κείμενο του Σεφέρη "Ομιλία στη Στοκχόλμη" Λογοτεχνια γ γυμνασίου

1. O ρόλος της ποίησης
Αφορμή από την ομιλία του Σεφέρη στη
Στοκχόλμη-βραβείο Νομπέλ 1963
Λογοτεχνία Γ Γυμνασίου
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02

2. «Ο τυραννισμένος από το φόβο και την
ανησυχία σύγχρονος κόσμος τη
χρειάζεται την ποίηση» Γ.ΣΕΦΕΡΗΣ
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02

3. ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02
Η ποίηση έχει τις ρίζες της στην ανθρώπινη ανάσα-και τι θα
γινόμασταν, αν η πνοή μας λιγόστευε» Γ.ΣΕΦΕΡΗΣ

4. *Αν αφαιρέσει κανείς από την
ποίηση τη μελωδία, τον ρυθμό
και το μέτρο, αυτό που μένει
γίνεται κάτι άλλο ή πεζός
λόγος Πλάτωνας
*Αν δε μου ’δινες την ποίηση,
Κύριε, δε θα ’χα τίποτα για να
ζήσω Βρεττάκος Νικηφόρος
*Από τους καυγάδες με τους
άλλους βγάζουμε ρητορική,
αλλά από τους καυγάδες με τον
εαυτό μας ποίηση Γουάϊτς Ου.
*Για μένα η ποίηση δεν είναι
σκοπός, είναι πάθος E.A. Poe
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02

5. «Να γιατί γράφω. Γιατί
η ποίηση αρχίζει από
κει που την τελευταία
λέξη δεν την έχει ο
θάνατος »
Ελύτης Οδυσσέας
• Δεν ξεθυμώνω με την ποίηση. Αν ηρεμώ
αυτό να φοβηθείς. Γιατί, υπολογισμένα
κτυπώ. Κατσαρός Μ.
• Διερωτάται κανένας πως η ποίηση, όντας
τόσο λίγο απαραίτητη στον κόσμο, κατέχει
μια τόσο υψηλή βαθμίδα ανάμεσα στις καλές
τέχνες. Η ποίηση είναι η μουσική της ψυχής
και προ πάντων ψυχών μεγάλων και
αισθαντικών Βολτέρος
• Εικόνα είναι ποίηση χωρίς λέξεις Οράτιος
• Είναι δύσκολο να μάθει κανείς τη ζωή
διαβάζοντας ποίηση. Κι όμως, κάθε μέρα
υπάρχουν άνθρωποι που πεθαίνουν
δυστυχείς επειδή τους λείπουν αυτά που
βρίσκονται μέσα στα ποιήματα Γουίλιαμς Κ.
• Ένα ποίημα αρχίζει με απόλαυση και
τελειώνει σε σοφία Φροστ Ρόμπερτ
• Ένα ποίημα είναι ένα γυμνό άτομο... μερικοί
λένε πως είμαι ποιητής Ντύλαν Μπομπ
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02

6. ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02
Μα στ’ αλήθεια σε τι βοηθάει η ποίηση;
«Η ποίηση βοηθάει όσο το κερί σ’ ένα σκοτεινό ξωκλήσι
με φευγάτους όλους τους αγίους, παρηγορεί αυτούς που
την αγαπούν, αυτούς που πιστεύουν στη μαγεία της… Η
ποίηση ωφελεί όσο μια παυσίπονη σε ένα ωκεανό λύπης.
Δεν είναι λίγο» (Κική Δημουλά)…
Η ποίηση «κάνει για λίγο να μη νιώθεται η πληγή από το
φριχτό μαχαίρι του χρόνου» (Καβάφης).

7. • Ποίηση, μισή
πραγματικότητα, μισή
όνειρο ή το ένα πόδι στη
γη και το άλλο στο κενό
ή όπως το λέει ο Ελύτης
«Αν δε στηρίξεις το ένα
σου πόδι έξω από τη γη/
ποτέ σου δε θα
μπορέσεις να σταθείς
πάνω της».
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02

8. “Βαδίζεις σε μια έρημο.
Ακούς ένα πουλί που
κελαηδάει. Όσο κι αν είναι
απίθανο να εκκρεμεί ένα
πουλί στην έρημο, ωστόσο
εσύ είσαι υποχρεωμένος να
του φτιάξεις ένα δέντρο.
Αυτό είναι το ποίημα.”
Κι έτσι κατακλυσμένος ο
ποιητής απ’ αυτή την
εσώτερη ανάγκη γράφει
φτιάχνοντας φωλιές για τα
ερημοπούλια.
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02

9. ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02
«Κατά τα άλλα, τρώω
περγαμόντο για να ξημερώσει.
Και γράφω ποιήματα για να
ερωτεύομαι σωστά.»
Οδυσσέας Ελύτης

10. • Πίσω από την καθημερινή κόλαση των
λέξεων
• τα ποιήματα
• ανασαίνουν ζωντανά και το καθαρό
τους νόημα καθρεφτίζει
• παντού μια φανταστική ευτυχία, που
ποτέ δε θα πυρποληθεί.
• Τάκης Σινόπουλος
•
• Στο σώμα στην ενθύμηση πονούμε.
• Μας διώχνουνε τα πράγματα, κι η
ποίησις
• είναι το καταφύγιο που φθονούμε.
• Κ. Καρυωτάκης
•
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02

11. • Κι είδα τα ανοιχτά παράθυρα
• σα μεγάλα βιβλία της ερημιάς
• όπου διάβασα το ποτέ και το
τίποτα
• να φτιάξω μια ποίηση για
πάντα.
•
• Κι η ποίηση είναι σαν να
ανεβαίνεις μια φανταστική
σκάλα
• για να κόψεις ένα ρόδο
αληθινό.
• Τάσος Λειβαδίτης
•
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02

12. Γιώργος Σαραντάρης
• «Δὲν εἴμαστε ποιητὲς
σημαίνει φεύγουμε
Σημαίνει ἐγκαταλείπουμε
τὸν ἀγῶνα
Παρατᾶμε τὴ χαρὰ στοὺς
ἀνίδεους
Τὶς γυναῖκες στὰ φιλιὰ τοῦ
ἀνέμου
Καὶ στὴ σκόνη τοῦ καιροῦ
• Σημαίνει πὼς φοβούμαστε
Καὶ ἡ ζωή μᾶς ἔγινε ξένη
Ὁ θάνατος βραχνὰς.»
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02

13. Νίκος Καρούζος
«Των σπαραγμένων
χαραυγή»
Κοιτάζαμε τον ήλιο γαλανή
Μαρία
στις κορφές
η αύρα του καλοκαιριού
κυμάτιζε το πουκάμισό μου στα
στήθη.
Εγώ είπα Κύριε/ τούτο το
κυμάτισμα είναι η ποίηση.
(Ν. Καρούζος, Ποιήματα, α’ τ.,
εκδ. Ίκαρος)
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02

14. Ο ποιητής, όπως παρατήρησε
κάποτε ο T. S. Eliot, είναι πιο
πρωτόγονος και συγχρόνως πιο
εκλεπτυσμένος από τους
περισσότερους ανθρώπους.
Από τη μια μεριά, το ποιητικό
νόημα είναι πιθανότατα το πιο
περίπλοκο νόημα που έχει τη
δυνατότητα να δημιουργήσει η
ανθρώπινη γλώσσα. Το ποίημα
έχει οριστεί ως ο μεγαλύτερος
δυνατός όγκος πληροφοριών
στο μικρότερο δυνατό χώρο.
Από την άλλη μεριά, όπως είπα
παραπάνω, υπάρχει κάτι το
μάλλον αρχαϊκό, το πρωτόγονο
στην τέχνη της ποίησης.
(Απόσπασμα από την ομιλία του Terry
Eagleton στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων,
στις 25/11/08), μτφρ. Αθηνά
Βογιατζόγλου)
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02

15. Μα ..ήρθε και η άνοιξη…
«Ο Απρίλης – φημισμένος
κηπουρός –
πήδηξε το πρωί στο χέρσο κήπο
μου
κι ένα εξαίσιο έμπηξε
τριαντάφυλλο.
Η άνοιξη κρυμμένη πίσω από το
τριαντάφυλλο
βλέπει την έκπληξή μου και
γελάει
ενώ με την απέραντη χαρά μου
παρασημοφορεί το μάγο
κηπουρό»
Κική Δημουλά
• Η ποιητική εικόνα όμως κάνει πολύ
περισσότερα: συνενώνει τις
διεστώσες όψεις του κόσμου,
συναιρεί το συγκεκριμένο και το
αφηρημένο, το αισθητό και το
νοητό, το ορατό και το αόρατο.
• Μέσα σε μια ποιητική εικόνα
τέμνονται διαφορετικά επίπεδα του
πραγματικού. Σε ετούτο δεν μπορεί
να τη μιμηθεί καμιά τέχνη.
• Έτσι η ποίηση παρομοιάζει τον
πολεμιστή που πεθαίνει με λουλούδι
που λυγίζει από τις στάλες της
βροχής ( Όμηρος),
• τους καθρέφτες με παγωμένο νερό ή
κάθετες λίμνες
• (Μαλλαρμέ, Ρίτσος)
• το μάτι με ναό της Αθηνάς
• ( Βαλερύ).
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02

16. ΠΟΙΗΣΗ
ΟΜΟΡΦΙΑ-ΓΑΛΗΝΗ-ΛΥΤΡΩΣΗ-
ΠΑΘΟΣ-ΑΝΑΣΑ-ΚΡΑΥΓΗ
ΑΓΩΝΙΑΣ
• Μόνο στην ποίηση ο
χρόνος από τον πολύ
ουρανό κυλάει ρόδινος
(Ελύτης),
• το κερί της αθανασίας
λιώνει (Μαντελστάμ)
• κι ένα νεκρό αγαπημένο
σώμα μεταμορφώνεται σε
«αρχάγγελο της
παγωνιάς» (Λόρκα).
• Επομένως, μπορούμε εξ
ίσου να ορίσουμε την
ποίηση ως την υψηλότερη
μορφή του
εικονοπλαστικού λόγου.
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02

17. ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02
Η ποίηση είναι απλή
σαν τον σπουργίτη που έρχεται στο τζάμι
μας,
επισκέπτεται αρκετούς,
όμως συμβόλαια διαρκείας υπογράφει
μόνο κατ’ εξαίρεσιν
και ουδέποτε αποκλειστικά.
(Αξελός Λουκάς)

18. • Η ποίηση μοιάζει ανάρρωση
γλυκιά με απουσίες
δικαιολογημένες…
Με τέσσερις αισθήσεις γυρίζει ή
με έξι
ραβδοσκοπώντας φλέβες του
ουρανού
ώσπου σκοντάφτει στον
προτελευταίο στίχο…
Ο τελευταίος στίχος δεν μένει
πάντα τελευταίος.
Κάποτε γίνεται πρώτος στίχος
ενός ποιήματος
που γράφει κάποιος
αναγνώστης
Μιχάλης Γκανάς
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02

19. ΠΟΙΗΣΗ
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΣΚΕΨΗΣ
ΚΟΣΜΟΣ
ΜΑΓΕΙΑΣ,ΟΜΟΡΦΙΑΣ
ΨΥΧΙΚΗ ΑΝΑΤΑΣΗ
ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΨΥΧΗΣ
ΓΙΑΤΡΕΙΑ ΨΥΧΙΚΩΝ
ΠΛΗΓΩΝ
ΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΟ ΚΕΝΟ ΤΟΥ
ΦΟΒΟΥ
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02

20. ΤΕΛΟΣ
ΡΟΥΣΣΗ ΜΑΡΙΑ-ΠΕ02