2. Termodinamikoak2. BATXILERGOKO GEOGRAFIA IES MUNGIA BHI - Irakaslea: Marije AGUILLO

6. Klima: Leku batean gertatu ohi diren eguraldien multzoaItsas eragina Itsas eragin zaila Penintsulako klima inguruen mapa

7. 23º 27´ Ekliptikaren inklinazioa

8. Eguzkiarekiko lurraren kokapena solstizioetan eta ekinozioetan. Iturria: Fernando Llorente Martínez Solsticio: Bi hemisferiotan eguzki irradiazioak berdinak dira

9. Espainiako Klimaren faktore geografikoak Latitudea (faktore astronomikoei lotuta) 36º y 44º Ipar latitudea Kokapena Bi kontinenteen artean Bi ozeanoen artean Bi aire masa ezberdinen artean Itsasoaren eragina Forma trinkoa Erliebearen kokapena Altitudea Mesetaren bataz bestekoa: 660 m. Erliebea Antolaketa Altitudea Orientazioa

10. Temperatura del agua del mar 26 Octubre de 2008

11. Erliebearen Eragina Fohen eragina Euri orografikoak Prozesu adiabatikoa Airea erliebe bat zeharkatzean beste aldera pasatzen denean bere tenperatura handitu egiten da

12. 2. FAKTORE TERMODINAMIKOAK 2.1 Zirkulazioa altueran: 2.1.1 Zorrotada-korrontea 2.2 Zirkuazio azalean: 2.2.1 Ekintza guneak - Goi presioak (A) - Behe presioak (D) 2.2.2 Aire Masak 2.2.3 Fronteak

13. Altuerako zirkulazio atmosferikoa Aire polarra goian mantentnzen da Jet Stream (9tik -11 kilometrora altueran doa) Egitura tubularra eta mendebaldetik ekialderako ibilbidea egiten du. Abiadura maximoa 150 Km/h, Goi presioak eta behe presioak banatzen ditu Aire zorrotada moteltzen denean uhinak sortzen dira (c eta d) Zorrotada-korrontearen eboluzioa Aire polarra hegoaldean sartzen da

14. Zirkulazio atmosferikoa altueranJet-Stream Zorrotadak urtaroko desplazamendua du eta Fronte Polarraren desplazamendua eragiten du Penintsula barruan neguan jotzen du Udan iparraldean jotzen du, Bizkaiko itsasoko aldean soilik izaten du eragina. Udako egoera Neguko egoera

15. Jet-Stream-ek uhindurak egiten dituenenan dorsalak (haize tropikalaren iparralderantzako sarrerak) etaibarrak(haize polarra hegoalderantzako jaitsierak) egiten ditu

16. Antizikloi potente bat nagusitzen da penintsula eta Europa erdiaren gainean. Egoera egonkor honek ez du baimentzen borraskak sartzea eta hauek Antizikoia inguratu beharko dute. Tirreno itsasoan borraska bat dago baina Antizikloia ez dio usten hurbiltzea.

17. 2008-10-26 19:00 http://www.aemet.es/es/eltiempo/observacion/satelite/masas#animacion

18. Gainazaleko zirkulazio atmosferikoa A) Ekintza guneak Goi presio atmosferikoak Dinamikoak Termikoak Behe presio atmosferikoak Dinamikoak Termikoak B) Aire masak C) Fronteak

19. ATMOSFERAREN ZIRKULAZIOA Presio handien eremu polarra eremua Behe presioen aldea (60º) Goi presio subtropikalen eremua (30º) Ekuatoreko tximinia: presiobeheko eremua. Goi Presioak Haize hotza altueran Behe presioak Haize Beroa

20. Gainazaleko zirkulazio atmosferikoa -1 Eragin Zentroak Presio Handiak (Antizikloiak) Presio txikiaz inguratuta Haizea erlojuaren orratzen zentzuan mugitzen da Haize hotza eta egonkorraz osatuta Presio Txikiak (Borraskak) Presio handiz inguratuta Erlojuaren orratzen kontrako norantza Haize beroa eta ezegonkorraz osatuta

21. Ekintza Gune termikoak Borraska edo Behe presio termikoa: Kontinentea berotzean (udan) gainazaleko airea ere berotzen da borraska termikoa sortzen. Antizikloi ala goi presio termikoa: Neguan kontinentea hoztean, airea ere hozten da (astuna eta egonkorra) eta Antizikloi termikoa eratzen da Parapentistek ondo ezagutzen dituzte Behe presio termiko hauek. Hegaldian igotzeko primerako aukerak ematen dituzte eta

22. Gainazaleko zirkulazio atmosferikoa - 2 Antizikloien ekintza-guneak Azoreetako antizikloia: udan iparralderantz jotzen du Atlantikoko antizikloi polarrak Eskandinaviakoa Europa kontinenteko A termikoa (neguan) Penintsula barrukoA termikoa (neguan)

23. Udako egoera: Azoreetako Antizikloia iparraldean kokatzen da eguraldi egonkorra eta eguzkitsua ekartzen.

24. Gainazaleko zirkulazio atmosferikoa - 3 Penintsulako depresiok ekintza guneak Islandia Ipar Atlantikoa (Eskandinabia) Afrika Iparraldekoa D termikoa (udan) Ipar Itsasokoa Kontinentekoa (udan) Genoako golkokoa Penintsula barruko D termikoa (udan)

27. Zirkulu Polar artiko eta 90º I biartean

28. Polarra

29. Zirkulu Polarra eta 35ºI latitudeen artean

30. Tropikala

31. 35ºI eta 15ºI latitudeen arteanAIRE MASA (definizioa): Nolakotasun fisiko ( tenperatura eta hezetasuna) iraunkorreko aire pilaketa handia (Km askokoa) Bere izaeragatik izan daiteke: Aire masak beroak ala hotzak, hezeak ala lehorrak.

34. Aire masa ezberdinek ez nahasteko joera dute.

35. Fronteak zerbait dinamiko dira. Lurraren mugimendua eta koriolis eragina direla eta ikutze azal horrenta uhindurak sortzen dira eta hantxe borraskak eratzen dira prezipitazioak sortuz. Penintsulan Fronte Polarra da garrantzzitsuena eta bera da penintsulatik, neguan, pasatzen diren borrasken arduraduna.

36. Haizearen lukualdatzea Goi presioetatik behe presioterantz mugitzen da (gainazalean)

37. ATMOSFERAREN OROGRAFIA

38. Depresioaren eboluzioa Plantan eta altxamenduan ikusita Aire hotza Aire hotza Fronte hotza Fronte beroa Aire beroa Euria Euria

39. FRONTE BEROA FRONTE HOTZA

40. Fronte okluidoa

41. ESPAINIAKO KLIMAREN OSAGAIAK

42. KLIMAREN OSAGAIAK - I OSAGAIAK: Atmosferan aztertu eta kuantifikatu egin daitezken fenomenoak 1- Intsolazioa eta hodeiak Espainian, latitudea dela eta, urtean 2000 eguzki-ordu baino gehiago. Hala ere kontraste handiekin.

43. KLIMAREN OSAGAIAK - II 2- Airearen tenperatura (isoterma) Urak lurrak baino hobeto gordetzen du beroa Itsasotik hurbil tenperaturak leunagoak. Klimarekiko alderdi garrantzitsuak: Urteko tenperatura- bitartea Izozteak (airearen tenperatura 0ºC azpitik denean)

45. Ur tanta txikiak atmosferan

46. Gandua:

47. Laino beroa hauts partikulekin

48. LAINO MOTAK

49. Irradiaziozkoa

52. Lakuako lainoa Adbekziozko lainoa Laino baxuak tenperatura-alderanzketagatik

53. KLIMAREN OSAGAIAK - IV 4- Presioa eta haizea Presio atmosferikoa: Aireak lurazalaren gainean egiten duen pisua Presio atmosferiko normala eta itsas-mailan 1013 Mb-koa da. Isobara: Azal batekop presio berdineko puntuak lotzen dituen lerroa. Neguan eta udan goi presioak nagusi Haizea: Haizea lurrazaletik aireak egiten duen mugimendua. Penintsulan hazie nagusia mendebaldekoa da.

54. Haizea eta haizearen abiadura adierazteko ikurrak

56. Likidoa

57. Solidoa (elurra, ihintza)

58. Prezipitazio motak:

60. PREZIPITAZIO MOTAK: Konbektiboak Orografikoak Erliebearen oztopoa C) Frentekoa B) Erliebearen oztopoa A) C)

61. Prezipitazioak: Gaztela-Leon

62. KLIMAREN OSAGAIAK - VI 6- Lurruntzea,lurruntze-transpirazioa eta lehortasuna 6.1 Lurruntzea: Ura lurrun bihurtzea 6.2 Luruntze-transpirazioa: gainazala baten ura galtzea. 6.3 Lehortasuna: - Beroaren eta hezetasunaren artean dagoen lotura da. - Lurruntze-transpirazio erreala - Lurruntze-transpirazio potentziala GAUSSen indizea: Hilabetea lehorra da bere batez besteko tenperaturaren bikoiza mm-tan emandako prezipitazio guztien parekoa edo handiagoa denean. LAUTENSACH-MEYER indizea (uraren defizita) Hilabetea lehorra da 30 mm. baino gutxiago izan duenean Lehortasun gabekoa: hilabete guztiak urarekin Inguru erdi hezea: 1 edo 3 hilabe lehorrak Inguru erdi lehorrA: 4 edo 6 hilabete lehorrak. Muturreko inguru erdi lehorra: 7-11 hilabete lehor.

64. KLIMAREN OSAGAIAK - 4

66. ESPAINIAKO KLIMAK Klima ozeanikoa Klima mediterraneoa 2.1 Itsasoko klima mediterraneoa (negu leunak) 2.2 Klima kontinentalaren eragin duena 2.3 Klima mediterraneo lehorra, subdesertikoa. Mendiko klima Kanarietako klima

69. Precipitaciones El mes de octubre ha resultado en conjunto algo más seco de lo normal, con una precipitación media mensual en España de 53 mm, lo que representa el 77 % del valor medio de octubre sobre el período de referencia 1971-2000, que es de 69 mm. Las precipitaciones acumuladas en el mes fueron normales o inferiores a las normales en todas las regiones, con excepción de Galicia, mitad noroeste de Castilla y León, norte e interior de Cataluña y zonas del norte de Aragón

70. Espainiako Klimen mapa

71. Kantabriar Itsasoa

72. KLIMA OZEANIKOA Prezipitazioak: Ugari eta erregularrak Urtean 800 mm baino gehiago Egun euritsuak 150 baino gehiago Prezipitazio gehien neguan Tenperaturak: Tenperatura-bitarte txikia: 15ºC azpitik Uda freskoak (20ºC-koa) Negu moderatuak (hilabeterik hotzena 6ºC eta 10ºC bitartean) Barrukalderantz neguko tenperatura hotzagoa (6ºC-tik beherakoa) eta tenperatura-bitarteko handiagoa.

73. KLIMA MEDITERRANEOA Itsas eraginarekin eta mendikoa Isostermak isohietak

75. Urriak eta irregularrak

76. Urtean 800 mm-tik beherakoak

77. Uda lehorra, (Azoreetako antizkloia dela eta)

79. Itsasoko Klima mediterraneoa Prezipitazioak: Urriak eta desberdintsuak: 800 eta 300mm bitartean. Mediterraneoko kostaldean, prezipitazioak urriagoak, Atlantikoko kostaldean prezip. Ugariagoak Maximo nagusia udazkenean gertatzen da. Genovako Golkoko borraska Tanta hotzareneragina Tenperaturak Tareco bitarteak: 12º - 15/16ºC Uda beroak (22ºC-tik gorakoak) Negu leunak (hilabeterik hotzenean 10ºC-tik gora)

80. Klima mediterraneoa eragin kontinentalarekin Prezipitazioak 800 – 300 mm bitartekoak Mesetetan eta Ebroko dsakonunean urriagoak dira erliebearen oztopo eraginagatik. Penintsularenbarrukaldeko mendebaldeko sektorean, prezipitazioak ugariagoak dira Atlantikoko depresioak direla eta. Valladolid

81. MADRIL Komunitatean nola banatzen diren prezipitazioak Zer dela eta gertatzen da hau?

83. Negu hotzak baina izozte gutxiagoarekinExtremadura eta Andaluzia barrualdekoa Uda oso beroak Negu leunak: hilabete hotzena 6º C – 10º C bitartekoa Maquia (silizearen gainean)

84. Klima Mediterraneo lehorra, subdesertikoa edo estepakoa Zaragoza Prezipitazioak 300 mm-raez dira heltzen Tenperaturak Hego-ekialdean (estepa beroa): Urteko bataz bestekoa17-18ºC Negu oso leunak (tenperaturak: 10ºC-tik gorakoak) Barrukaldean (Mantxaren ekialdean eta Ebron):estepa hotza: Urteko bataz besteko 17ºC baino gutxiago Neguan: 6ºC eta 10ºC bitartean eta 6ºC eta -3ºC bitartean

85. Mendiko Klima Ezaugarriak. 1.000 metro baino gehiagora (latitudeen arabera) Prezipitazioak: 1.500 mm. baino gehiago Bataz besteko tenperatura ez da 10ºC-tik igotzen Hilabete asko oºC-tik azpitik Alde hezea: Kantabriar mendikatea Prezipitazioen maximoa neguan Pririneoak Zenbat ekialderago prezipitazioen maximo udan Mediterranear aldea

86. Erdiko eta Hegoaldeko mendien klima Barruko mendiak Iberiar sistema, Sistema Zentrala, Toledoko mendikatea eta Sierra Morena. Prezipitazioak: 1000-1500 mm artean Batez besteko temperatura: 5ºC eta 7ºC Hegoaldeko mendietan: Sistema Betikoa eta Penibetikoa Tropiko arteko mendietako giroa Prezipitazio urriagoak eta oso garaietan Udako lehortasuna oso markatuta Sierra Nevada Gredos

87. Kanarietako Klima Faktoreak Tropikoen arteko eremua Tropikoko goi-presioak (Azoreetako antizikloia) Ipar-ekialdeko alisioak (tenperatura leunak) Neguan: Atlantikoko depresioak Udan: Saharako airea Uharteen erliebearen eragina Kanarietako ozeanoko korronte hotza dela eta, udan airea egonkorragoa da (A)

89. Oso urriak dira behe lurretan

90. Alde garaietan 1000 mm-ra iritsi daitezke

91. Mendebaldean 300 – 150 mm bitartekoak

92. Ekialdean 150 mm baino gutxiago

93. Tenperaturak

94. Hilabete guztietan 17ºC-tik gorakoak

95. Tenperatura bitarte 8ºC-tik beherakoaIpar Tenerife Kanaria Handia uhartea Hego Tenerife