2. AURREKARIAK
BLOKEEN SORRERA
BALKANETAKO KRISIA
BERRARMATZE POLITIKA/LEGITIMAZIO IDEOLOGIKOA
GERRAREKIKO GIRO SIKOLOGIKOA
GERRAREN EZAUGARRI BERRIAK
GERRAREN HASIERA
HIRU FASEAK
ATZEGUARDIAKO GERRA
GERRAREN AMAIERA
GERRAREN AZTERKETA
BAKEAREN ANTOLAKUNTZA
3. Alemaniaren politika.
-XVIII mendetik Europan Orekaren
Teoria. Baina, Alemaniak oreka
apurtu zuen:
Bismarcken politika realpolitik
(bakea helburu aliantzen bidez)
1890ra arte.
Gillermo II.aren politika
weltpolitik (helburua:
Alemaniaren nagusitasuna)
1890tik aurrera.
4. Lehia ekonomikoak. Industrializazioa eta
hazkunde ekonomikoaren ondorioz, merkatu eta
lehengaiak lortzeko beharra egon zen. Hauek,
herrialde berrietan aurkitu behar zituzten eta
ondorioz, kolonialismora jo zute herrialdeek.
Lurralde-gatazkak: Altsazia eta Lorrena
(Frantzia eta Alemaniaren artean); Errusia eta
austria-Hungariaren artean Balkanengatik; Italia
eta Austriaren artean Adriatokoko Istria eta
Trentogaitik.
Gatazka nazionalistak: Ideologia
nazionalistak hedatu ziren: Inperioen
nagusitasunagatik eta Estatu gabeko nazioek
indepentzia aldarrikatzen zutelako,
Armamentuaren lasterketa : “bake
armatua”
5. ALIANTZA HIRUKOITZA
-Alemania, Austria-Hungaria eta Italia.
*Aliantza naturala zuten (kultura medio).
*Denek interes berberak Afrikan (Italia) eta Balkanetan.
ENTENTE HIRUKOITZA
-Ingalaterra, Errusia eta Frantzia.
*Beste aliantzeei aurre egiteko (Errusiak Balkanetan
interesak, Frantziak Afrika iparraldean eta
Ingalaterrak nolabaiteko pikea zuen merkataritza
eta ekonomiagatik Alemaniarekin).
6. Otomandar Inperioa “Europako
gaixoa”, gainbeheraldian zegoenez,
Balkanekiko interesak piztu ziren:
Errusiak interes estrategikoak zituen,
itsasertzeak Mediterraneora irteera
edukitzeko.
Serbiak interes nazionalistak
“Serbia Handia” eratu nahian.
Austria-Hungariak Bosnia-
Her tzegobina eskuratu zuen eta
ondorioz, Errusia eta Serbia aliatu
egin ziren Austria-Hungariaren
kontra.
8. Gerra momentu batetik bestera lehertuko
zela eta berrarmatu egin ziren.
Armadak ikaragarri hasi ziren eratzen eta
soldadutza ezarri zen.
Armada horiek teknologia aldetik
ekipamendu askoz hobea zuten eta honek
beste era bateko gerra ahalbidetu zuen.
(kañoiak, trintxerak, hegazkinak…)
LEGITIMAZIO IDEOLOGIKOA
Abertzaletasun sutsua indartu zen. Nazioa
defendatzea ondo ikusita zegoen ikuspuntu
moraletik.
9. Gerra industrial eta teknologikoa.
Arma berriak:
Ametrailadora
Tankea
Abioia
Urpekontzi
Eskuko bonbak
Gas itogarriak,….
Propaganda eta komunikabideen
erabilera
Garraio modernoak:
Ferrokarrila
Ibilgailua
10. 1914ko ekainaren 28an, Austria-Hungariako artxidukea hil
zuen Serbiar nazionalista batek.
Ondorioz uztailean Austriak ultimatuma jarri zion Serbiari.
Serbiak ia ezarritako eskaera guztiak bete zituen arren
Austriak gerra deklaratu zion (Alemania lagun zuela)
Errusiak Serbiaren alde mobiliza-
ziora deitu zuen.
Aliantzak kateatuz, gerra Europa
osora zabaldu zen
abuztuaren 4rako.
11. LEHEN FASEA: MUGIMENDU GERRA
- Alemanek Schlief fen planari jarraituz gerra
bizkorra antolatu zuten bi fronterekin.
Ekialdean (Errusia)
Mendebaldean (Frantzia)
- Helburua: Mendebaldea garaitu
ondoren indar guztia ekialdean jarri.
- Alemaniak, Belgika zeharkatu ostean
Marneko 1. batailan porrot egin zuen.
13. BIGARREN FASEA: LUBAKIETAKO GERRA
(1915-1916)
Bi ezaugarri izan zituen:
Fronteak egonkortu
Lubakietan oinarritutako defentsa
taktikak.
.
Bataila garrantzitsuak:
Verdungoa (1916KO 2-11 bitartean)
Sommekoa (1916-7tik 11ra)
14. La batalla es recordada principalmente por su
primer día, 1 de julio de 1916, en el que los
británicos sufrieron 57.740 bajas, de las cuales
19.240 fueron mortales. Constituye la batalla más
sangrienta en la historia del Ejército Británico
15. -Berdintasun egoera nagusi.
-Gertakariak:
• Errusiako Iraultza boltxebikea
• Bake hitzarmena Alemaniarekin: Brest –Litovskeko
bakea.
• Estatu Batuak gerran sartu
ziren blokeak desorekatuz.
16. GERRA EKONOMIA:
Produktuen falta: errazionamendu liburuxkak
Emakumeak lanera,
Prezioak gora eta maileguen eskaerak agertu
ziren.
ARAZO EKONOMIKOAri aurre egiteko: Estatuak
zuzenean parte hartu behar izan zuen
kapitalismoa baztertuz.
HERRIALDE NEUTRALentzat ETA ESTATU
BATUentzat onuragarria izan zen
hornikuntzagaitik.
17. Arrazoiak:
Alemaniak ezin zuen Foch jenerala
EEB Betako tropekin gainditu eta
Parisetik 120 Kmra geratu zen.
Abiazio aliatua eta armamentua hobea zen.
Aliatuek Bagdad eta Jerusalen hartzen dituzte, Otomandar
inperioa errenditzen da.
Frantsesek eta ingelesek Ekialde Hurbila inbaditzen dute
Gerra gaindituezina zenaren iritzia zabaldu egin zen
Berlingo langileen iraultza dela eta Kaiserrak Holandara ihes
egin zuen
1918ko azaroaren 11an Rethondes hirian potentzia aliatu
nagusiek eta Alemaniak gerraren amaiera sinatu zuten.
18. Gerran parte hartu zuten 68 milioi pertsona
Galera demografiko itzela: 8 milioi hildako
Lurra, etxalde eta azpieigitura asko galdu ziren.
Lau inperio erori ziren:
Errusiarra
Austro-hungariarra
Alemandarra
Otomandarra
Oreka politiko berria: Inperio handietan
nazionalitate desberdinak zeuden eta independentzia
aldarrikatzen zuten. Kolonietan ere nazionalismoa hasi zen
hedatzen
19. Aldaketak nazioarteko harremanetan:
Europa ahuldu egin zen.
Estatu Batuek eta Japoniak nagusitasuna
izango dute.
Eraldaketa ekonomiko-sozialak
Armamentuen enpresa batzuk aberastu ziren
Eskariaren hazkundeak produkzio antolakuntza zientifikoa
bultzatu zuen.
Aurrezle txikiak, erretirodunak eta langileak txirotu ziren
Emakumeen leku berria gizartean: feminismoa
20. VERSAILLESEN ITUNA
Bakearen printzipio nagusiak: Alemaniarentzat baldintza
gogorrak, Europako mapa berria eratu eta inperio kolonialak
berriro banatu ziren.
Bake itunak:
- Parisen bildutakoak: Lau protagonista nabarmen; Clemenceau
(Frantzia), Wilson (Estatu Batuak), Lloyd George (Inglaterra) eta
Orlando (Italia).
• Estatu Batuek 14 puntu aurkeztu zituzten, 2 aipagarriak:
nazionaltasuna ezartzea eta nazioen elkartea sortzea
• Frantzia: Austria-Hungaria deuseztatu eta Alemania ahuldu
• Inglaterra: Otomandar inperioaren etorkizuna eta
Britainiarren presentzia Ekialde Hurbilean
• Italia: Kosta adriatikoko lurrak anexionatu nahi izan zituen
21. 1919an Parisko biltzarrean Nazioen
Elkar tea sortu zen. Negoziazioaren bidetik,
bakea ziurtatzeko eta gatazkak konpontzeko
egin beharra zuen nazioarteko erakundea.
22. 1919ko ekainaren 28an idatzi
zuten, herrialde irabazleek eta
Alemaniak. Bertan erabaki ziren
Alemaniari ezarri behar zitzaizkion
baldintzak:
Lurraldeen galera (Altzazia-
Lorrena)
Desmilitarizazioa Rihn ibaiaren bi
aldeetan…
Kalteordaina gerraren galeragatik