1. Konvasiyonel Akciğer Grafisi Prof. Dr. Macit Arıyürek Hacettepe Üniversitesi Radyoloji Anabilim Dalı

2. Bu slaytlar eğitim amacı hazırlanmıştır. Parasız olarak dağıtılmaktadır. Bu derste yer alan akciğer grafileri ve şekiller izin alınmadan basılı yada elektronik ortamda kullanılamaz. O. Macit Arıyürek

3. Bu ders konvansiyonel akciğer grafilerine genel bir bakış olarak hazırlanmıştır. Akciğer grafilerini doğru olarak değerlendirebilmek için toraks anatomisini, varyasyonlarını iyi bilmeli; ayrıca toraksı ilgilendiren hastalıklar ve radyolojik görünümleri hakkında tecrübeli olunmalıdır. O. Macit Arıyürek 01.01.2007

5. X-ışın tüpü Posteroanterior (PA) akciğer grafisi

9. Simetri: T3’ün spinöz çıkıntısı sternoklaviküler eklemlere eşit mesafede olmalı Teknik olarak kabul edilebilir PA akciğer grafisi

10. Teknik olarak kabul edilebilir PA akciğer grafisi Simetri: klaviküla medial uçları sipinöz çıkıntılardan (kırmızı oklar) eşit mesafede olmalı

11. Alt lobların büyük damarları ve torakal vertebralar kalp arkasında görülebilmeli (x-ışın dozunun az olmadığının göstergesi) Teknik olarak kabul edilebilir PA akciğer grafisi

12. Her iki akciğerde yaygın metastazlar. Sağ diafragma kubbesi arkasında gizlenen metastaz (kırmızı oklar) Teknik olarak kabul edilebilir PA akciğer grafisi

13. Skapulalar akciğer alanı dışında olmalı Sağ skapula medial kenarı akciğer alanı içinde yer alıyor

14. 9 9 9 9 10 10 10 10 Yetersiz inspiryum: Diafragma üzerinde 8. kostanın arka kısımı görülüyor. 9. ve 10. kosta arka kenarları diafragma kubbesi altında kalıyor 8 8 8 8

18. Kalbin ağırlığı nedeniyle sol diafragma sağ diafragmadan daha aşağıda yer alır

19. Yan akciğer grafisinde normal anatomi

20. Sağ pulmoner arter Sol pulmoner arter Arkus aorta Sağ pulmoner arter Sol pulmoner arter Sol üst lob bronşu Sağ üst lob bronşu

21. Sol üst lob bronşu Sağ üst lob bronşu Sol üst lob bronşu Sağ üst lob bronşu Sol üst lob bronşu sol pulmoner arter gölgesi altında yer alır Sol pulmoner arter

22. İNFERİYOR PULMONER VENLER Arkus aorta, sağ ve sol pulmoner artere ait opasiteler dışında inferiyor pulmoner venler de yan grafide opasite oluşturur Sağ pulmoner arter Sol pulmoner arter Arkus aorta

23. Yan akciğer grafisi: trakea lümeni

24. Skapulalar (siyah ve yeşil oklar)

25. Sol diafragma Sağ diafragma Mide fundus gazı Yan grafide sağ ve sol diafragma ayırımı nasıl yapılır? Genellikle bu ayrımı yapmak çok önemli değildir. Kalp solda olduğundan yan grafide sol diafragmanın ön kısımı çoğunlukla silinir . Sağ diafragma ise arkadan öne doğru rahatça görülebilir. Mide fundus gazı sol diafragma altında yer alır (mide fundus gazı situs inversus totalis anomalisinde sağ diafragma altındadır).

26. Vena kava inferiyor arka duvarı

27. Yan akciğer grafisinde grafiye dahil olan akciğer dışı oluşumlar: Humerus başı (sarı oklar) ve kolların alt kenarı (kırmızı oklar)

29. Sol pulmoner arter daha yukarıda olduğundan sol hilus daha yukarıda yer alır. Sağ hilusun sol hilusdan daha yukarıda oluşu patolojiktir

32. Konveks dış kenar normal patolojik

33. Dansiteleri aynı ancak konveks dış kenar

34. Sarkoidoz: Hiler lenfadenopatiler. Dansiteleri aynı ancak konveks dış kenar Normal grafi

35. Birinci kostlara ait kosto-kondral birleşim yeri kalsifiye olabilir ve nodül gibi görünüm oluşturabilir

38. Kostokondral kalsifikasyonlar. Kostokondral kalsifikasyonlar çoğunlukla fizyolojik kalsifikasyonlardır. Bu grafide görülen diğer radylojik bulgular: mitral kapak replasmanı, mitral yetmezliği, kardiyomegali. Üst kısım damarlarının çapı artmış, bazallerde damar çapları incelmiş (vasküler redistribüsyon) .

39. Sağda sekizinci kosta sarı renkte, kalsifiye kıkırdak kısmı ise beyaz olarak gösterilmiştir.

40. Yan grafide kostokondral kalsifikasyonlar 3 ayrı hastada değişen miktarlarda kalsifikasyonlar görülmektedir

42. X-ışın tüpü Posteroanterior (PA) akciğer grafisi Apikolordotik akciğer grafisinin çekim tekniği arka ön akciğer grafisinin çekim tekniğinden farklıdır.

44. Klaviküladan uzak olan lezyonlar daha iyi görülür. Klavikülalara yakın olanlar iyi görülmeyebilir. klaviküla

45. Arka ön akciğer grafisi

46. Apikolordotik grafi

47. Akciğer grafisinde bazı temel anatomik yapılar ve çizgiler

48. Vena azigoz Sağ paratrakeal çizgi

49. Ön plevral bileşke

50. Arka plevral bileşke

51. Azigos lobu ve veni

52. Azigo-özofagial çizgi Paraaortik çizgi Paravertebral çizgi

53. Arka trakeal çizgi 2-3 mm Trakea-özofageal çizgi 5.5 mm den az olmalı

54. Arka aksiller çizgiler

55. Ön aksiller çizgiler

56. Arka aksiller ve ön aksiller çizgiler meme meme

58. 1

59. Tek taraflı hiperlüsent akciğer (opere meme ca), hiatal herni (kalb arkasında herniye mideye ait hava sıvı seviyesi, kırmızı oklar), her iki omuz ekleminde dejeneratif değişiklikler ve sol humerusta eski kırık 1

60. 2

61. Mediastinal kitle: Tiroid bezi 2

62. 3

63. Milier patern . Milier patern yapan hastalıklardan bazıları: miler TB, sarkoidoz, metastazlar, viral pnömoniler, silikozis… 3

64. 4

65. İdyopatik pulmoner fibrozis: Her iki akciğer hacminde azalma ve yaygın retiküler dansiteler 4

66. 5

67. Pnömoperitonyum. Solda mide fundus gazı ile diafragma altı serbest hava karıştırılmamalıdır. 5 mide

68. 6

69. Sağ paratrakeal lenfadenopati 6

70. Sağ paratrakeal lenfadenopati Hiler lenfadenopatiler Tanı: sarkoidoz 6

71. 7

72. Sol apikal nodül: Kist hidatik Birçok benign ve malign hastalık nodül görünümü oluşturabilir 7

73. 7 Aynı hastanın abdomen BT tetkikinden oluşturulan koronal plandaki görüntüde karaciğerde de kist hidatik görülüyor mesane karaciğer Kist hidatik

74. 8

75. 9 10 11 Sağ akciğerde düzensiz konturlu nodül: patoloji akciğer kanseri. Amfizem: 11. arka kosta izleniyor. Normalde 9-10 kosta görülmeli 8

76. 8 Mediasten ve parankim penceresinde 5mm kalınlığında BT kesitleri

77. 9

78. İyileşmekte olan sağ klaviküla kırığı. Açılı olarak kaynamakta (kötü kaynama). 9

79. 10

80. Solda (kaynamamış) eski klaviküla kırığı Siyah çizgiler sol klaviküla parçalarını göstermektedir 10

81. 11

82. Yeni travma sonrası solda yaygın kosta kırıkları, iki taraflı plevral sıvı (muhtemel hemotoraks), solda cilt altı amfizemi. Yaygın kosta kırıkları yelken göğüse neden olabilir. 11

83. Siyah çizgiler kosta kırıklarının bazılarını göstermektedir. Grafi kostalara yönelik olarak çekilmemiş; akciğer grafisi olarak çekilmiştir. Rakamlar solda arka kostaları göstermektedir. 4 5 6 7 3 1-2 11

84. 12

85. Eski travma sonrası iyileşmiş kosta kırıkları. Solda kostaların arka kısımları rakamlarla gösterilmiştir. 8. kostanın seyri her iki tarafta gösterilmiştir. 1 3 4 2 5 6 7 8 9 12

86. 13

87. hidrotoraks Sol hidropnömotoraks Pnömotoraks 13

88. 14

89. Kostalarda destrüksiyon yapan akciğer kanseri Lenfadenopati 14

90. 15

91. Sol akciğerde hacim kaybı ve yaygın kistik bronşektazi. Çizgiler kesitlerin geçtiği düzeyi göstermektedir 15

92. 16

93. Opere akciğer kanseri. Sağ pnömonektomi. Bu görünüm sağ akciğer atelektazisi ile de karışabilir. Hikaye ayırıcı tanıda yardımcıdır. 16

94. 17

95. Opere kolon kanseri. Sağ hidro pnömotoraks ve her iki akciğerde metastatik nodüller . 17

96. 17 BT tetkiki akciğer grafisinden 45 gün önceye aittir. Akciğerdeki nodüllere radyofrekans ablasyon tedavisi uygulanmıştır

97. PA grafide kaç nodül var? 18

98. 18 PA akciğer grafisinde görülen nodüllerin kaç tanesi yan grafide görülebiliyor? Nodüller nerede?

99. PA grafide 3 nodül görülüyor. Sağda eski klaviküla kırığı var. BT tetkiki akciğer grafisinden iki ay sonra elde olumuştur. Kemoterapi sonrası nodüllerin boyutlarında küçülme olduğundan BT kesitlerinde görülen nodüllerin boyutları akciğer grafisinde görülenlere göre daha küçüktür. 18

100. 18

101. 18 Nodüllerin iki tanesi yan grafide görülebiliyor. Arka ön grafide sağ altta yer alan küçük nodül yan grafide izlenmiyor. Bazen PA grafide görülmeyen nodüller yan grafide görülebilir

102. 18

103. Kalp kapaklarının yerleri? 19

104. aorta mitral Triküspit 19

105. 20

106. 20

107. 20 Sağ akciğer alt lobda konsolidasyon. Klinik tanı pnömoni Konsolidasyon malignasiler de dahil olmak üzere birçok durumda görülebilir.

108. 21

109. Konsolidasyon: Sol akciğer üst lob pnömonisi. Siluet işareti vardır (sol kalb kenarı silinmiş). Sağda yer alan grafi başka bir hastaya ait olup sol kalp kenarının görünümünü karşılaştırmak için konulmuştur. 21

110. 22

111. İdyopatik pulmoner fibrozis. 22

112. 23

113. 23

114. 23 Kistik fibrozis: Üst kısımlarda daha belirgin olan bronşektazi

115. 23 Aynı hastanın 2 sene öncesine ait yüksek rezolüsyonlu akciğer BT incelemesinde üst kısımlarda daha yaygın olan bronşiektazi görülüyor

116. 24

117. 24 Pnömotoraks

118. 24

119. Bu slaytlar eğitim amacı hazırlanmıştır. Parasız olarak dağıtılmaktadır. Bu derste yer alan akciğer grafileri izinsiz olarak basılı yada elektronik ortamda kullanılamaz. O. Macit Arıyürek