2. Rinit nedir?
Burun tıkanıklığı, akıntısı,
burun kaşıntısı ve
hapşırma belirtilerinin iki
veya daha fazlasının
birkaç saat sürmesi veya
tekrarlayıcı olması ile
karakterize burun
mukozasının
inflamasyonudur
4. Rinitteki patofizyoloji nedir?
Çeşitli nedenler
(deformite, allerjik
reaksiyon, travma, viral
infeksiyon) ile burnun
koruyucu sistemi olan
mukosilier
mekanizmasının
bozulması sonucu
vasküler ve glandüler
semptomlar ile ortaya
çıkar.
5. Rinitteki patofizyoloji nedir?
Sempatik sistem Parasempatik sistem
Vasküler yapılar Galandüler yapılar
İnflamaturar mediatörler İnflamtuar mediatörler
(Histamin, bradikinin,
prostaglandin D2, PAF,
lökotrien C4) Sekresyon artışı
Vazodilatasyon
Konjesyon
6. Allerjik rinit nedir?
Semptomları
kendiliğinden veya
tedavi ile gerileyen
burun akıntısı (rinore),
burun tıkanıklığı
(nazal obstrüksiyon),
burun kaşıtısı,
hapşırma olarak
tanımlanır.
7. Allerjik rinitin önemi nedir?
Sık görülmesi
(Çocuklardaki en sık
kronik hastalık),
yaşam kalitesini bozması,
iş/okul yaşamını etkilemesi,
ekonomik boyutu,
Astımla ilişkisi,
sinüzit ve konjunktivit gibi
diğer klinik durumlarla olan
birlikteliği nedeniyle önem
taşımaktadır.
8. Allerjik rinit
Etyoloji
<5 yaş
İç ortam/perennial allerjenler: ev akarları,
hayvan tüyleri, iç ortam küfleri, hamamböceği
≥5 yaş
Dış ortam/mevsimsel allerjenler: çayır-ot-ağaç
polenleri, dış ortam küfleri
11. Allerjik rinit
Fizik muayene
Allerjik shiner
Dennie Morgan çizgileri
Allerjik selam,
nazal köprülenme
Göz kapaklarında
şişlik,
Konjonktivada
yaygın hiperemi,
şişlik,
Gözyaşı
salgısında artma Seröz otitis media
12. Fizyopatoloji
Geç faz reaksiyon;
Erken faz reaksiyonu;
Mast hücresi Başta eozinofiller olmak
yüzeyindeki IgE üzere nötrofil, bazofil gibi
reseptörüne allerjen ve çeşitli enflamatuar
allerjen spesifik IgE’nin hücrelerin infiltrasyonu ve
ba¤lanması ve başta bu hücreler tarafından
histamin olmak üzere üretilen histamin, lökotrien
prostaglandin ve gibi mediatörlerin yanısıra
lökotrienlerin çeşitli sitokin (IL-4, IL-5,
salgılanması IL-13) kemokinlerin ve
adhezyon moleküllerinin
(VCAM-I,ICAM-1) salınımı
ile karakterizedir.
13. Fizyopatoloji – Erken faz Önceden
üretilmiş
mediyatörler
Allerjen Degranülasyon •Histamin
YY Y •Proteazlar
Y Kan
Erken faz
belirtileri
damarları
•Konjesyon
Yeni üretilen
mediyatörler •Akıntı
Sinirler
•Sisteinil •Kaşıntı
lökotrienler
Bezler
•Prostaglandinler •Hapşırık
•PAF
Yeni üretim
•Bradikinin
•İnterlökinler
•TNF-a
•GM-CSF
14. Fizyopatoloji – Geç faz
Duyarlı mast hücresi
Kemotaktik, inflamatuar mediyatörler
Hücresel infiltrasyon
Eozinofil Bazofil Monosit Lenfosit
İnflamasyon
Daha çok mediyatör salgısı
Geç faz belirtileri
Konjesyon Akıntı Hapşırık
15.
16. Allerjik rinit
Devam süresi ve şiddetine göre Sınıflandırma
Aralıklı Devamlı
belirtiler belirtiler
< 4 gün / hafta, veya > 4 gün / hafta, ve
< 4 hafta > 4 hafta
Hafif Orta/Ağır
•Normal uyku bir veya daha çok belirti
•Normal günlük aktiviteler, •Anormal uyku
spor
•Günlük aktivite, spor ve
•Normal okul/iş hayatı eğlencenin kesintiye uğraması
•Sıkıntı verici semptom yok •Okul/iş hayatında sorunlar
•Sıkıntı verici semptomlar
20. Antihistaminler
Birinci kuşak / ikinci kuşak
Sedatif
En az yan etkili olanlar: cetirizine,
levocetirizine, fexofenadine, loratadine ve
desloratadine
Burun akıntısı, hapşırık, burun kaşıntısı,
gözlerde sulanma ve kaşıntıda etkili
Persistant (devamlı) rinite göre intermittan
(aralıklı) rinitte daha etkili
Bousquet J, et al. JACI 2001;108:S147-336
21. Dekonjestanlar
Tıkanıklık için çok etkili
Genellikle antihistaminlerle kombine
Santral sinir sistemi ve kardiyovasküler
sistem yan etkileri
Sinirlilik
Uykusuzluk
İrritabilite
Kan basıncında artma
Taşikardi
Çarpıntı
22. Kortikosteroidler
Hem persistant (devamlı) rinit hemde intermittan
(aralıklı) rinit tedavisinde en etkili ilaç grubu
Allerjik rinitin bütün semptomlarını en etkili
biçimde baskılar
Geç faz inflamasyonu baskılayan en etkili ilaç
grubu
Beclomethasone dipropionate, Budesonide,
Ciclesonide, Flunisolide, Fluticasone
propionate, Mometasone furoate,
Triamcinolone acetonide
Orta-ağır persistant (mevsimsel veya perennial)
rinitte ilk seçenek ilaçlardır.
Hafif persistant rinitte ise ilk seçenek olabilir.
23. İmmünoterapi
Bugüne kadar allerjik rinitin bilinen
tek olası tedavisidir.
Şu durumlarda immünoterapi düşün!
Perennial semptomlar
İlaç tedavisine cevap vermeyen veya tedaviyi
tolere edemeyen hastalar
Astım gelişiminin veya astım varsa
şiddetlenmesinin olası olması
Kronik veya tekrarlayan rinosinüzit
Kronik veya tekrarlayan orta kulak hastalığı
Sistemik steroid ihtiyacı
24.
25. AKUT RİNİTLER
Coryza (Nezle) (Basit rinit) (Common cold):
Etyoloji:
Bir virus Coryzavirus (100)
olması kuvvetle muhtemeldir.
Burun mukozasının
direncini kıran faktörler:
Soğuk,
Adenoid Vejetasyon,
Septum Deviasyonu,
Krut gibi teneffüsü zorlaştıran
durumlar.
26. AKUT RİNİTLER
Patoloji:
Mukoza altında vasodilatasyon-konjesyon
epitel altında hücre infiltrasyonu,
ödem, bezlerin seröz, mukopürülan
hipersekresyonu,
epitelde yer yer deskuamasyon olur.
Patoloji %100 normale döner.
27. AKUT RİNİTLER
Klinik:
Damlacık infeksiyonu ile bulaşır. Kuluçka 1-2 gündür.
Subfebril ateş
Burunda gerginlik, tıkanma-akıntı (seröz-mukoid-mukopürülan)
Aksırık
Başağrısı, uykusuzluk, halsizlik
Anosmi, tad alma bozukluğu (inspirasyonla hava burun arkasına
gidemez)
Tuba tıkanması, kulak çınlaması
Nazolakrimal kanal tıkanması,
Alında gerginlik, frontalji
28. AKUT RİNİTLER
Fizik muayene;
Rinoskopi anteriorda:
Mukozalar şiş,
hiperemik, sekresyon
Farinks ve larinks
muayenesinde:
Mukoza ve lenfoid
reaksiyon değişiklikleri
vardır.
29. AKUT RİNİTLER
Tedavi:
Semptomatik. Ihlamur.
Ephedrine'li damlalar, otrivine
Antihistaminikler
Antipiretik-analjezikler: Aspirin, paracetamol.
2 gün kadar işten istirahat! Toplu yerlere
gitmemeli!
30. KRONİK RİNİT
Hiçbir zaman kendi başına burunda bulunmaz.
Etyoloji:
Buruna ait sebepler:
Akut bir rinitin sık sık tekrarlaması,
İyileşmelerinin komplikasyonlar sebebiyle gecikmesi,
Adenoid vegetasyon,
Deviasyon gibi burun fizyolojisinde bozukluklar yapan patolojiler
(silli epitelin fonksiyonunu yapamaması).
Genel sebepler:
Romatizmal hastalık,
Diabet,
Allerjik hastalıklar.
Ortama ait sebepler:
İklim şartları,
Yaşanan yerdeki hava şartları (tozlu, kuru, irritan maddeler vs.).
32. KRONİK RİNİT
HİPERPLASTİK-ATROFİK RİNİTLER
Alt konka başında kuyruğunda, choana ve vomerde, lokalize
hiperplastik bölgeler vardır (girintili çıkıntılı, ahududu manzaralı,
aşağı sarkan).
Klinik:
Kuruluk, kabuklanma, burun akıntısı azalır veya hiç olmaz.
Başağrısı ( hipertrofi ® sinüslerin havalanmaması)
Burun tıkanıklığı
Koku alma bozuklukları
Muayenede;
Hipertrofik, pembe, şiş alt konkalar, kabuklar (krut)
Deviasyon bulunabilir.
33. KRONİK RİNİT
TEDAVİ
Etyolojik faktörlerin
kaldırılması, sinüzit, atrofik
rinit tedavisi.
Kültür ve antibiogram
(antibiotikler)
Mukoza sekresyonunu
arttırıcı
Submuköz fibroza karşı
Kortikosteroidler lokal
injeksiyonlar, hipertrofik
bölgelere
34. KRONİK RİNİT
ATROFİK RİNİTLER
Kr. Rinitin seyrini takibeden
rinittir.
Burun mukozası üzerinde
kabuklar, titrek tüylü epitelde
sillerin kaybı, metaplazi,
submuköz fibröz bezlerde atrofi,
kemikte dekalsifikasyon görülür.
Burunun akmaması,
Başağrısı
Koku alma hissi tamamen kayıp
Burunda kabuklanma, tıkanıklık
Aynı zamanda burundan kötü bir
koku saçılır.
35. KRONİK RİNİT
Tedavi: Semptomatikdir.
Tıbbi:
Burun içi hijyeni: Kabukların temizlenmesi. Yağlı damlalarla yumuşatma
ve bir enjektör, serum fizyolojik lavajları veya serum fizyolojik spreyler ile
kabukların hergün temizlenmesi.
Antibiotikler: antibiyograma göre!
östrogen verilmesi,
Sempatik felci: Steller gangloin blokajı. (Novacain ile)
Periferik vasodilatatörler
Travma ve cerrahiden sakınma.
Cerrahi:
Burun içi genişliğini daraltıcı ve sekresyonu arttırıcı yaklaşımlar.
Parotis kanalını buruna çevirmek vestibulum orisi buruna birleştirmek
(tükrük sevki!) (Jesheck).