Gebeye Yapılan Cerrahi ve İnvaziv Girişimlerde Fetus Güvenliği
1. GEBEYE YAPILAN CERRAHİ VE
İNVAZİV GİRİŞİMLERDE FETUS
GÜVENLİĞİ
Prof. Dr. Sebahat ATAR GÜREL
Ordu Üniversitesi Tıp Fakültesi
2. CERRAHİ VE İNVAZİV GİRİŞİMLER
• İnvaziv girişimler
▫ AS,
▫ CVS
▫ KS
• Tıbbi müdahaleler
▫ Dışardan baş gelişe döndürme
▫ Gastroskopi
▫ Sigmoidoskopi
▫ Kolonoskopi
▫ ERCP
• Obsterik olmayan açık cerrahi operasyonlar
• Laparaskopik operasyonlar
3. AMNİYOSENTEZ VE FETUS
GÜVENLİĞİ
• Uygun yapılma zamanı: 15-17 hf
• Erken AS
▫ Düşük oranı ↑ Kültür başarısızlığı ↑
▫ Talipes ↑ Amniyon sıvı sızıntısı ↑
• Profilaktik antibiyotik kullanımı
▫ Profilaktik antibiyotik kullanımı (azitromisin
500 mg)
▫ Abortus : % 0.03 / %0.28
▫ PPROM : %0.06 / %1.12
Giorlandino ve ark. Prenat Diagn 2009.
4. AMNİYOSENTEZ - TEKNİK
• Plasental geçiş fetal kayıp sıklığını etkilemiyor
Müngen E ve ark. Am J Perinatol 2006
• Kullanılan iğne: 20-22G
▫ 20 G iğne ile intrauterin kanama riski ↓
Athanasiadis AP ve ark. Prenat Diagn 2009
• İşlemin ultrason eşliğinde yapılması
▫ Fetal zedelenme riskini azaltır
▫ Giriş sayısını azaltır
▫ Kanlı sıvı sıklığını azaltır
▫ Düşük sıklığını etkilemez
Seeds JW. Am J Obstet Gynecol 2004.
5. • Ultrason ile mesane ve barsak
belirlenmeli ve iğne giriş hattında
bulunmamalıdır.
• Kanlı amniyon
sıvısı, < %1
▫ Düşük riski artar
Kong CW ve ark. Prenat
Diagn 2006
▫ Düşük riski artmaz
Kalogiannidis I ve ark. Clin
Exp obstet Gynecol 2011
6. RENKLİ SIVI GELMESİ
• Yeşilimsi-kahverengi sıvı gelmesi: %2
▫ Düşük riski ↑
Tabor A ve ark. Lancet 1986 (düşük riski 10x)
▫ Fetal ölüm riski ↑
▫ Kromozom anomali riski ↑
▫ Kültür başarısızlığı ↑
▫ Amniyon sıvısını enfekte olma sıklığı ↑
Sıklıkla mikoplazma
Erken doğum ve PROM ↑
8. ZARLARDA AÇILMA
• Geçici sıvı kaybı: %0.4’e karşılık %1.7
▫ Sıvı miktarı az
▫ Bir hf içinde gn durur
• Belirgin sıvı kaybı
▫ Amniyosentez yapılmayanlara göre prognaz
daha iyi
▫ Konservatif yaklaşım
▫ Anhidramnioz varlığında
Erken doğum
İskelet sisteminde deformite
Pulmoner hipoplazi
9. FETUSDA ZEDELENME
• Doğrudan zedelenme nadir
• Dolaylı fetal zedelenme
▫ Ortopedik sorunlar (talipes, kalça çıkığı) ?
▫ Solunum sistemi sorunları ?
Cederholm M ve ark. BJOG 2005
• Amniyon sıvısının fazla alınmaması riski
azaltabilir ?
10. FETAL ENFEKSİYON
• Transplasental geçiş olabilir (HIV, CMV,
toksoplazma, hepatid C, vb)
• Hepatid B enf vertikal geçişinde AS ile artış yok
▫ Towers CV. Am J Obstet Gynecol 2001
• Vertikal geçiş - Fransız Perinatal HIV çalışması
▫ HAART ted almıyor :%16.2
▫ HAART ted almıyor, AS yapılmış :%25
▫ HAART ted alıyor, AS yapılmış : %0
Mandelbrot L. ve ark. Am J Obstet Gynecol 2009
• Barsak florasından bulaşma
11. FETAL KAYIP
• Sıklık: %1-%0.1
• Riski arttıran durumlar
▫ Renkli amniyon sıvısı aspire edilmesi
▫ MSAFP yüksekliği
▫ Mevcut gebelikte kanama varlığı
▫ Düşük öyküsü
▫ Giriş sayısı (?)
▫ Plasental geçiş (?)
▫ Yapan kişinin tecrübesi (?)
▫ İleri gebelik haftası (> 18 hf) (?)
12. OPERATÖRÜN TECRÜBESİ
• Tecrübe artışı fetal kayıp oranında azalma
ile birlikte
▫ Silver RK ve ark. J Reprod Med 1998
• Fetal kayıp oranı yıllık müdahale sayısı ile
ters orantılı
▫ Yıllık AS sayısı <45, yıllık CVS sayısı <136 ise
fetal kayıp oranı daha yüksek
Tabor A ve ark. Ultrasound Obstet Gynecol 2009
13. FETAL KAYIP AS/CVC
• 24. hf önce gebelik kaybı:
▫ AS: %0.9 CVS: %1.3
Mujezinovic F, Alfirevic Z. Obstet Gynecol 2007
▫ AS: %1.4 CVS: %1.9
Tabor A ve ark. Ultrasound Obstet Gynecol2009
▫ AS ve CVS sonrası işleme bağlı risk:
%0.5-%1
Tabor A, Alfirevic Z. Fetal Diagn Ther 2010
14. ÜÇÜNCÜ ÜÇ AYDA AS ve
FETUS GÜVENLİĞİ
• Obstetrik komplikasyon oranı %1’in altında
Gabbay R ve ark. J Matern Fetal Neonatal Med
2011
• 32 hf üzerinde AS yapılanlarda obstetrik
komplikasyon oranı kontrol ile benzer
Hodor JG ve ark. Am J Perinatol 2006
15. ÇOĞUL GEBELİKLERDE AS
• Tek iğne ve çoklu iğne yönteminin riskleri benzer
▫ Simonazzi G ve ark. Am J Obstet Gynecol 2010
• Çoklu iğne tekniğinde boya: indigo karmin Boya
kullanılmadığında yanlış tanı: %3.5
▫ Weisz B, Rodeck CH. Prenat Diagn 2005
• Tek iğne tekniğinin sakıncaları
▫ Yanlış tanı
▫ Zarlarda açılmaya bağlı monoamniyotik gebeliğe
dönüşme
• Tek iğne yönteminin güvenliğini ve risklerini
belirlemek için veriler yetersiz
16. ÇOĞUL GEBELİKLERDE AS
• AS sonrası 24. hf önce gebelik kaybı: %3.5
▫ Vink J ve ark. Prenat Diagn 2011
• İşleme bağlı gebelik kaybı:
▫ Monokoryonik ikiz, AS sonrası: %7.7
▫ Monokoryonik ikiz, kontrol : %1.4
• Gebelik kaybı AS ve CVS sonrası benzer
▫ AS: %4.0 CVS: %3.85
▫ AS Tek giriş : %2.70 AS İki giriş : %4.76
▫ CVS Tek giriş: %4.17 CVS iki giriş : %3.75
Simonazzi G ve ark. Am J Obstet Gynecol 2010
17. CVS
• Yapılma zamanı
• Yapılma şekli
▫ Transabdominal (TA)
▫ Transvajinal (TV)
• Preeklampsi 4x
▫ Grobman WA ve ark. Prenat Diagn 2009
18. CVS’in RİSKLERİ
• Fetal kayıp
• Fetusda ekstremite kaybı, oromandibular
hipoplazi
▫ 10 hf ve altında risk artıyor
• Fetomaternal kanama
• Kanama
▫ Lekelenme: %35 Belirgin kanama: <%6
▫ TV CVS sonrası subkoryonik hematom: %4
• Enfeksiyon:
▫ Klinik önemi olan: %0-%0.5
• Preeklampsi (?)
19. CVS-FETAL KAYIP
• CVS sonrası işleme bağlı fetal kayıp
▫ İki hf içinde : %0.7
▫ 30 gün içinde : %1.3
▫ Gebelik süresince :%2.0
Mujezinovic F, Alfirevic Z. Obstet Gynecol 2007
• CVS sonrası toplam fetal kayıp
▫ CVS :%1.9 AS : %1.4
Tabor A ve ark. Ultrasound Obstet Gynecol 2009
• CVS sonrası üç hf içinde fetal kayıp
▫ TA CVS: %1.7 TV CVS : %4.8
20. İKİZ GEBELİKLERDE CVS
• Monokoryonik ikiz gebeliklerde tek
örnekleme yapılmalı
• İkinci plasentaya birinci plasentadan
geçerek erişilmemeli
• Kesin olmayan sonuç
▫ CVS : %5
▫ AS :%0.3
Van den Berg ve ark. Prenat Diagn 1999
• CVS avantajı: erken tanı, güvenilir seçici
fetal redüksiyon
21. CVS-FETUS GÜVENLİĞİNİN
ARTTIRILMASI
• 10.hf ve öncesinde yapılmamalı
• Rh uyuşmazlığı olanlara anti D Ig
yapılmalı
• TV CVS yerine TA CVS tercih edilebilir
• TV CVS şu durumlarda yapılmamalı
▫ Vaginismus Servikal miyom,
▫ Servikal enfeksiyon Servikal stenoz
▫ Alt uterin segmentte miyom
▫ Uterusda ileri AV/RV hali
22. CVS-FETUS GÜVENLİĞİNİN
ARTTIRILMASI
• Yeterli tecrübenin olduğu merkezlerde
yapılmalı
• Her bir giriş için yeni steril iğne
kullanılmalı
• ≥3 giriş fetal kayıp oranında artış ile
birlikte
Williams J ve ark. Obstet Gynecol 1992
23. FETAL KAN ÖRNEKLEMESİ ve
FETUS GÜVENLİĞİ
• Teknik
▫ Kordosentez
▫ İntrahepatik kan örneklemesi
▫ Kardiyosentez
• Fetus dış ortamda yaşama şansına erişmiş
ise acil sezaryen koşullarında yapılmalı
• Geniş spektrumlu antibiyotik işlem öncesi
önerilir
• 3 4 hf öncesinde glukokortikoid yapılması
önerilir.
Ghidini vark UpTodate, 2012
24. KORDOSENTEZ KOMPLİKASYONLARI
• İğne giriş yerinden kanama
▫ Artere girildiğinde daha uzun süreli
▫ 21 hf altında daha ciddi
Orlandi F ve ark. Prenat Diagn 1990
▫ Fetal trombositopenide daha riskli
▫ Fetal trombositopeni şüphesinde intrahepatik
venden kan örneklemesi
Aina-Mumuney AJ. Ve ark. Am J Obstet Gynecol 2008
▫ konjenital kanama bozukluklarının prenatal
tanısında taze donmuş plazma hazırlığı
Ash KM ve ark. Fetal Ther 1988
25. Kordosentez komplikasyonları-I
• Kord hematomu
▫ Genellikle asemptomatik
▫ Fetal bradikardiye neden olabilir
▫ Bekleme tedavisi
• Fetomaternal kanama
▫ Olguların %40’da önemli ölçüde
• Fetamaternal kanama daha sık görülür
▫ Plasenta ön duvar yerleşimli
▫ İşlem süresi 3 dk dan uzun
▫ İğne girişi ≥ 2
Chitrit Y ve ark. Fetal Diagn Ther 1998
KORDOSENTEZ KOMPLİKASYONLARI
26. Kordosentez komplikasyonları-II
• Bradikardi: %3-%12
• Sık görüldüğü durumlar
▫ Artere girilmesi
▫ Fetusda gelişme geriliği (%4’e karşılık %17)
Weiner CP ve ark. Am J Obstet Gynecol 1991
• Enfeksiyon
▫ Sıklık < %1
• Başarısızlık oranı
▫ Kordosentez: %2-9
▫ İntrahepatik ven örneklemesi : %5
Aina-Mumuney AJ ve ark. Am J Obstet Gynecol 2008
• Geçici uterin kasılmalar: < %10
KORDOSENTEZ KOMPLİKASYONLARI
27. Kordosentez komplikasyonları
• Fetal kayıp
▫ 28. hf önce: %1.4
▫ 28. hf sonra: %2.8
Ghidini A ve ark. Am J Obstet Gynecol 1993.
▫ 16-24 hf kordosentez yapılan 1020 olgu
▫ 28 hf önce fetal kayıp: %1.8 Kontrol: %0.7
▫ 28 hf sonra fetal kayıp: %1.5 Kontrol: %1.1
Tongsong T ve ark. Am J Obstet Gynecol 2001
KORDOSENTEZ KOMPLİKASYONLARI
28. Kordosentez komplikasyonları
• Fetal kayıbın sık görüldüğü durumlar
▫ Fetal patoloji varlığında fetal kayıp
Karyotipleme sonrası : %1
Fetal anomali varlığında : %7-13
Fetal gelişme geriliği var ise : %9-14
Nonimmün hidrops varlığında : %25
Maxwell DJ ve ark. Br J obstet Gynaecol 1991
Antsaklis A ve ark. Prenat Diagn 1998
• Tecrübe eksikliği
KORDOSENTEZ KOMPLİKASYONLARI
29. İKİZ GEBELİKLERDE FETAL KAN
ÖRNEKLEMESİ
• Teknik olarak daha güç olabilir
• Riskleri artmıştır.
• Bradikardi sık (%6’ya karşılık %13)
• Geçiçi kanama sık (%26’ya karşılık
%35)
• Fetal kayıp benzer (%1.1’e karşılık
%1.4)
▫ Srisupundit k ve ark. Prenat Diagn 2011
30. İNTRAHEPATİK VENDEN KAN
ÖRNEKLEMESİ - AVANTAJLARI
▫ Fetal kan olduğunu ispatlamaya gerek
yoktur
▫ Fetomaternal kanama riski daha düşük
▫ İğne giriş yerinden kanama riski düşük
%30.8’e karşılık %0.8
Aina-Mumuney AJ ve ark. Am J Obstet Gynecol 2008
▫ İkizlerde ve plasenta arka duvar yerleşimli
olduğunda kolay örnekleme
31. İNTRAHEPATİK VENDEN KAN
ÖRNEKLEMESİ - AVANTAJLARI
• Fetal trombositopeni olgularında kanama
oranı düşük
%40’a karşılık %0
Aina-Mumuney AJ ve ark. Am J Obstet Gynecol 2008
• FHR’de bozulma ve acil doğum oranları
benzer
Aina-Mumuney AJ ve ark. Am J Obstet Gynecol 2008
• Fetal KC zedelenmesi yok veya minimal
Nicolini U ve ark. Obstet Gynecol 1990
• İşleme bağlı fetal kayıp %0-%6.2
32. KARDİYOSENTEZ
• Fetal kayıp oranı yüksek: %5.6
Antsaklis AI ve ark. Obstet Gynecol 1992
• Endikasyonları
▫ Kordosentezin başarısız olması
▫ Fetusda ciddi hastalığın varlığı
▫ Fetal canlandırma
• İğne ile sağ ventriküle girilir.
33. EKSTERNAL SEFALİK VERSİYON
• Term makat doğumlarda c/s morbidite ve
mortaliteyi azaltmaktadır
▫ Hannah ME, et all. Breech Trial Collaborative
Group. Lancet 2000.
• Makat doğumlarda sezaryen ile doğum oranı
giderek artıyor
• C/S yerine dışardan baş gelişe çevirme,
DBÇ(eksternal sefalik versiyon)
34. DBÇ – FETUS GÜVENLİĞİNİN
ARTTIRILMASI
• Müdahaleden önce ultrason
• Müdahaleden önce ve sonra fetal elektronik
monitorizasyon
• Kan uyuşmazlığı olanlarda anti-D Ig
• Acil sezaryen imkanı olan klinik ortamı
35. DBÇ komplikasyonları
• NST değişiklikleri
▫ (%5,7, bradikardi, deselerasyon,vb)
▫ Sıklıkla bir saat içinde düzelir
▫ Collaris RJ, Acta Obstet Gynecol, 2004
• Kanama (%0-9): %0.47
▫ %40 acil C/S ile sonuçlanır
▫ Plasenta dekolmanı %0.12; term gebeler:
%0.34
• Fetomaternal kanama (ort. %2.4): %3.7
• Kordon komplikasyonları
• Fetal ölüm
• Nadir komplikasyonlar
36. SONUÇ
• 1970’li yıllara göre daha güvenilir
• Nedenleri
▫ Genel anesteziden vazgeçilmesi
▫ 32-34 hf yerine 36-37 hf da yapılması
• 36-37 hf tercih nedenleri
▫ Tekrar makata dönme oranı düşük (%1-2)
▫ 30-32. hf da %10-15 olan makat geliş 37. hf da
%3-4
▫ DBÇ’ye bağlı acil sezaryen gerekebilir
Sadece termde yapılan DBÇ işlemi etkili Cohrane
Review, 2002)
• Seçilmiş olgularda sezaryene seçenek olabilir
37. GASTRODUODENOSKOPİ
• Endikasyonları
▫ Üst GİS’de ciddi veya devamlı kanama
▫ Disfaji veya odynophagia
▫ Ciddi veya dirençli bulantı/kusma
• Gebelikte etkili ve güvenli
Cappell ve ark. Am J Gastroenterol 1996
Geoffrey C ve ark. Gastrointest endosc 2010
• Üst GİS kanaması olanlarda endoskopi
esnasında nasogastrik aspirasyon yapılmalı
• Üst GIS endoskopisi Olumsuz fetal sonuç ile
birlikte değil
Geoffrey C ve ark. Gastrointest endosc 2010
38. FLEKSİPL SİGMOİDOSKOPİ
KOLONOSKOPİ
• Endikasyonları
▫ Rektal kanama
▫ Ciddi diyare, nedeni bulunamamış
▫ Kolonda kitle şüphesi
• Gebelikte etkili ve güvenli
Cappell ve ark. Dig Dis Sci 1996
• Fleksibl sigmoidoskopi genellikle yeterLİ
• Tam kolonoskopi gerekebilir
▫ Sigmoidoskopi ile kesin tanı konulamadığında
▫ Hayatı tehdit eden rektal kanama varlığında
• İleri gebelik hf prone ve dekubitus
pozisyonundan kaçınılır
39. GEBELİKTE ENDOSKOPİNİN RİSKLERİ
• Gebede hipotansiyon ve hipoksi → fetal hipoksi
▫ Aşırı sedasyon Kolonda distansiyon
▫ Vagal bronkospazm Pulmoner aspirasyon
▫ Endoskopun larinkse basısı
▫ Gebenin supin pozisyonu
• İlaçlar ve radyasyonun fetusta teratojenik etkileri
• İşlemin riskleri (ör. ERCP sonrası biliyer
pankreatit)
• Erken doğum
40. Amerikan Gastrointestinal Endoskopi
Derneğinin (ASGE) kılavuzu
• Güçlü endikasyon olmalı
• Mümkünse ikinci üçaya ertelenmeli
• Sedatif ilaçlar mümkün olan en düşük dozda k.
• Mümkünse A ve B kategorisindeki ilaçlar k.
• Mümkün olan en kısa işlem süresi
• Gebe sol yan pozisyonda
• İşlemden önce ve sonrasında fetal kalp
atımları izlenir
• Obstetrik komplikasonların varlığında
endoskopi yapılmaz
• Gebelikle ilişkili komplikasyonlar için hemen
müdahale imkanı
41. ERCP
• Endikasyonları
▫ Koledokolityazis - kolanjit
▫ Biliyer pankreatit- biliyer/pankreatik duktal
zedelenme
• Gebelikte etkili ve güvenilir
Tham TC ve ark. Am Gastroenterol 2003
• Komplikasyonları, 65 olguluk literatür
değerlendirmesinde
▫ İşlem sonrası pankreatit %16
42. ERCP’de FETUS GÜVENLİĞİ
• Gerçek endikasyon ile işlem planlanılmalı
• Tedavi edici girişim yapma ihtimali yüksek
ise yapılmalı
• ERCP ile en sık yapılan girişim sfinkterotomi
ve taş çıkarılmasıdır.
• Doğurganlık çağındaki kadınların gebe olup
olmadığı araştırılmalı
• Diğer tanı yöntemleri etkili kullanılmalı
(MRCP, EUS)
• Yapan kişi çok tecrübeli olmalıdır
43. OBSTETRİK NEDENLİ OLMAYAN
CERRAHİ GİRİŞİMLER
• Sıklık: %0.75
Mazze RI. Am J Obstet Gynecol 1989
• Sık yapılma nedenleri
▫ Apandisit Safra yolu hast
▫ Barsak obstrüksiyonları Over patolojileri
▫ Diğer
44. OBSTETRİK OLMAYAN CERRAHİ
GİRİŞİMLER ve FETUS GÜVENLİĞİ
• Cerrahinin yapılacağı gebelik haftası
• Yarı elektif vakalarda erken ikinci üçay
önerilir
▫ İlaçların teratojenik etkisinden sakınma
▫ Görüş alanı yeterli
▫ Erken doğum daha düşük (%9’a karşılık %1)
Fatum M. Obstet Gynecol Surv 2001
• Antibiyotik profilaksisi olguya göre planlanır
• Bacaklara pnömotik turnike/elastik bandaj
• Erken ayağa kaldırılır
45. Obstetrik olmayan cerrahi girişimler
ve fetus güvenliği
• Farmakolojik tromboprofilaksi olguya göre
▫ Cerrahi girişimin tahmini süresi
▫ Gebede risk faktörünün varlığı
Trombofili Obezite
Diyabetes mellitus Malinite varlığı
Variköz ven varlığı
Uzun süreli hareketsizlik
Venöz tromboz öyküsü
• Profilaktik glukordikoid: 24-34 hf
• Profilaktik tokolitik önerilmez
• Sol yan pozisyon verilir.
• Uterus fazla ellenmez
OBSTETRİK OLMAYAN CERRAHİ
GİRİŞİMLER ve FETUS GÜVENLİĞİ
46. Obstetrik olmayan cerrahi girişimler
ve fetus güvenliği
• Cilt kesisi
• Fetal kalp atım hızı izlenir
• Kalp atımlarında azalma, hızlanma,
deselerasyon varlığında:
▫ Aortakaval bası olmadığı kontrol edilir
▫ Oksijenlenme ve end tidal CO2 düzeyi kontrol
edilir
▫ Hipovolami, hipotansiyon varsa düzeltilir
• 9-12 hf önce korpus luteum alınır ise
progesteron desteği yapılır.
OBSTETRİK OLMAYAN CERRAHİ
GİRİŞİMLER ve FETUS GÜVENLİĞİ
47. • Bölgesel ansetezi tercih edilir.
• Genel anestezi yapılan gebelerde
▫ Güç/başarısız entübasyon daha sık
▫ Desatürasyon süresi daha kısa
▫ Ac aspirasyonuna eğilim
• Cerrahiden önce aspirasyon profilaksisi
önerilir
▫ Antasid
▫ Histamin reseptör antagonisti ve/veya
metoclopramide
OBSTETRİK OLMAYAN CERRAHİ
GİRİŞİMLER ve FETUS GÜVENLİĞİ
48. • Operasyon sonrası uterin kasılma varlığı
kontrol edilir.
• Opiatlar ve antiemetikler operasyon sonrası
gerektiğnde verilir.
• NSAİ ilaçlardan kaçınılır.
• Postoperatif ağrı kontrolünde epidural
analjezi etkili ve güvenlidir.
• Acil sezaryen yapma koşulları altında yapılır
• Cerrahi sonrası takipde sezaryen
endikasyonu var ise planlanır.
OBSTETRİK OLMAYAN CERRAHİ
GİRİŞİMLER ve FETUS GÜVENLİĞİ
49. GEBELİKTE LAPARASKOPİK
CERRAHİNİN RİSKLERİ
Pnömoperitonyum:
-Karın içi basınç artışı → Utero plasental kan
akımında azalma → Fetal hipoksi
-CO2 emilimi → Fetal asidozis
-Diyaframda yukarı itilme → Rezidü AC hacmi ve
fonksiyonel rezidüel kapasitede azalma
-Venöz staz → derin ven tromboz riskinde artış
Uterus ve fetusda zedelenme
50. GEBELİKTE LAPARASKOPİK CERRAHİ
ve FETUS GÜVENLİĞİ
• Gebeliğin her üç trimestirinde de güvenle
yapılabilir.
SAGES Guidelines Committee. Surg Endosc 2008
(American Gastrointestinal and Endoscopic Surgeons)
• Nazogastrik tüp ve foley sonda uygulanır
• Port girişleri modifiye edilebilir.
• Profilaktik tokoliz veya glukokortikoid kullımını
destekleyen veri yok
SAGES Guidelines Committee. Surg Endosc 2008
• Bacaklara pnömotik turnike/elastik bandaj ve
erken ayağa kaldırma önerilir
Pearl J ve ark. Surg Endosc 2011
51. • 16. hf sonra sol yan pozisyon
• Uterin servikal manüplatör kullanılmaz.
• CO2 insüflasyonu güvenle kullanılabilir ve karın
içi basınç 15 mmHg geçmez
SAGES Guidelines Committee. Surg Endosc 2008
• Operasyon sırasında end tidal CO2 takibi
yapılmalı
Rollins MD. Surg Endosc 2004
• End tidal CO2 düzeyi 32-34 mmHg
• Operasyondan sonra fetal kalp atım hızı ve
uterin kasılma takip edilir.
GEBELİKTE LAPARASKOPİK CERRAHİ
ve FETUS GÜVENLİĞİ
52. SONUÇ
• Gebelikte invaziv ve cerrahi girişimler
uygun endikasyon ile yapılmalı
▫ Gereksiz girişimlerden kaçınılmalı
▫ Gerekli olgularda gecikmeden kaçınılmalı
• Öncesinde uygn tanı yöntemleri ile
dikkatli değerlendirilmeli
• Fetus güvenliği dikkate alınarak gerekli
önlemler alınmalı
• Aileye gerekli bilgilendirme yapılıp
onamları alınmalı