2. • Bilinç bozuklukları, bilinç içeriğini ya da uyarılma
veya her ikisinin bir kombinasyonunu etkileyen
süreçler olarak ayrılabilir.
• Uyarılma davranışları uyanıklık ve temel uyarıyı
içermektedir.
• Bilinç içeriği ise öz-farkındalık, dil, akıl yürütme,
uzaysal ilişkisi entegrasyonu, duygular, bizi
insan yapan sayısız karmaşık entegrasyon
süreçleri içerir.
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 2
5. DELİRİUM
• Uyarılma fonksiyonları çalışıyordur hatta
fazla çalışıyordur.
• Hastanın odaklanma ve dikkati devam
ettirme sorunu vardır.
• Konfüzyon durumu dalgalanma gösterir.
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 5
6. • 4 ana temel neden mevcuttur:
– Primer intrakraniyal patolojiler
– SSS’ni etkileyen sistemik hastalıklar
– Eksojen toksinler
– İlaç yoksunluğu
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 6
7. KLİNİK BULGULAR
• Aktivite azalmış ya da artmıştır.
• Hasta hipoaktif ve hiperaktif dönemler arasında hızlı
geçiş gösterir.
• Semptomlar geçici olabilir.
• Tremor
• Asterixis
• Taşikardi
• Terleme
• Hipertansiyon
• Duygusal patlamalar
• Görsel ya da işitsel halüsinasyonlar olabilir.
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 7
9. TANI
• Hasta yakınlarından hastanın şuur durumuyla
alakalı alınan anamnez önemlidir.
• Ayrıca altta yatan nedenleri araştırmak gerekir.
(pnömoni, üriner enfeksiyonlar,İntrakraniyal patolojiler)
• Serum elektrolit düzeyi, KCFT, renal
fonksiyonlar, TİT ve CBC bakılmalıdır.
• PAAC, Beyin BT görüntüleme yöntemi olarak
kullanılabilir.
• LP menenjit veya SAK düşünülen hastalara
yapılmalıdır.
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 9
10. • Delirium tanısında en önemli yöntem mini
mental testtir. (MMSE) dezavantajı acil
serviste uygulaması zor ve uzun süren bir
testtir.
• Acil servislerde sıkça uygulanan ve daha
pratik olan test ise Quick Confusion
Scale’dir.
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 10
13. TEDAVİ
• Tedavinin temelini altta yatan nedeni
tedavi etmek oluşturur.
• Ciddi ajitasyonları olan hastada sedasyon
gerekebilir.
– Haloperidol 5-10mg po ve ım 1-2 mg ıv
– Benzodiazepinler 0.5-2.0mg po,ım veya ıv
haloperidolle kombine edilebilir.
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 13
15. DEMANS
• Mental kapasite kaybı olarak tanımlanır.
• Demansın en sık nedenleri idiyopatik ve
vasküler demanstır. Ancak bir çok tedavi
edilebilir nedende demansa neden olur
veya taklit eder.
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 15
17. KLİNİK BULGULAR
• Hafıza kaybı, özellikle yakın dönem hafıza kaybı
mevcuttur.
• Motor ve konuşma yeteneklerinin korunduğu
hafıza ve oryantasyon kaybının olduğu
durumlara Alzheimer için karakteristik olduğu
belirtiliyor.
• Dejeneratif demanslar 3’e ayrılır:
– erken
– orta
– uzun
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 17
19. TANI
• Mental durum testleri yapılabilir. (MMSE
QCS)
• CBC, TFT, Vit B12 düzeyi, sifiliz testi,
sedimentasyon, folik asit düzeyi, HIV testi
• PAAC, CT, MRI görüntülemede kullanılır.
• LP tanı nestleştirelemediği zaman yapılırç
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 19
20. TEDAVİ
• Antipsikotik ilaçlar kullanılabilir.
• Altta yatan tedavi edilebilir nedenlerin
düzeltilmesi esastır.
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 20
21. KOMA
• Koma; hastanın uyandırılamadığı azalmış
yanıt ve uyanıklık durumudur.
• GKS çok geniş oranda kullanılan bir şuur
değerlendirme skorlamasıdır.
• Basit ve motor, verbal ve göz açma
değerlendirmesinin ayrı yapılması
avantajlarıdır.
• Diğer bir koma skalası ise FOUR (Full
Outline of UnResponsiveness)’dur.
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 21
25. • Nöronal fonksiyonlar için gerekli
substratların yokluğuna bağlı olarak
gelişebilir. (hipoglisemi, hipoksi)
• Beynin tek taraflı etkilendiği strok
durumları tekbaşına komaya neden olmaz.
• Beyin sapının yada her iki hemisferin
etkilendiği durumlarda koma görülür.
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 25
26. • Uncal herniasyonda medial lobun beyin
sapının üst bölümüne yaptığı basıya bağlı
uyuşukluk ve sonunda yanıtsızlık görülür.
• Diffüz ICP artışı olan durumlarda beynin
kan akımının bozulmasına bağlı diffüz
iskemi gelişebilir.
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 26
27. KLİNİK BULGULAR
• Klinik bulgular komanın sebebi ve
derinliğine göre değişiklik göstermektedir.
• Anormal solunum paternleri görülebilir.
• Pupiller bulgular ve diğer kranial sinir
muayeneleri, hemiparezi ve uyarana yanıt
durumu değerlendirilerek bir gruplandırma
yapılabilir.
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 27
28. Toksik Metabolik Koma
• Hastada hemiparezi bulguları yoksa
DTR’ler bilateral eşitse
• Pupiller yanıt korunmuşsa (miyotik yanıt mevcut)
• Ekstraoküler hareketler mevcuttur.
• Barbitürat zehirlenmesi istisnai olarak
pupiller dilate ekstraoküler hareketler
kaybolmuştur ve hasta apneiktir.
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 28
29. Supratentoryel Lezyonlara Bağlı
• Hemiparezi veya asimetrik kas gücü ve
refleksleri ile bulgu verir.
• Lateralizasyon bulgusu olmadan komada
olan hastada artmış ICP’a bağlı azalmış
beyin perfüzyonu sorumludur.
• Hipertansiyon ve bradikardi artmış ICP’a
bağlı gelişir. Cushing refleksi olarak
adlandırılır.
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 29
30. Infratentorial Lezyonlara Bağlı
• Yer kaplayan lezyon kanama veya iskemi
ani komaya neden olur.
• Anbormal ekstensör postür, pupiller refleks
kaybı, ekstraoküler hareketlerde kayıp
mevcuttur.
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 30
31. Psödokoma
• Psikojenik koma olarakta adlandırılır.
• Dikkatli bir muayeneyle reflekslerin ve kas
gücünün yerinde olduğu tespit edilir.
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 31
32. TANI
• Komatöz hastanın stabilizasyonu tanısı ve
tedavisi eş zamanlı olarak yürütülür.
• Hastanın ABC’si sağlanmalıdır.
• Geri döndürülebilir nedenler hipoglisemi,
opiat zehirlenmesi akılda tutulmalıdır.
• Anamnez önemlidir.
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 32
33. • Genel fiziki muayene ve vital bulgulara
önem gösterilmelidir.
• Nörolojik muayene intrakranial hadiseler
açısında önemlidir.
• CT kanama veya shifte neden olan kitle
açısından hızlı ve güvenilir bir
görüntüleme yöntemidir.
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 33
34. Özellikli konular
• Pediatrik hastalarda toksik madde alımı
enfeksiyonlar ve istismar daha geniş ve
önem arzetmektedir.
• Nonkonvülsif status nöbetin motor
aktivitesi durmuş ve 30 dk geçmesine
rağmen hasta uyanmıyorsa status
düşünülmelidir ve acil EEG ve nöroloji
konsültasyonu yapılmalıdır.
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 34
35. TEDAVİ
• Komanın tedavisi altta yatan nedeni tespit
edip nedene yönelik spesifik tedavi
yapmaktır.
• ABC primer önceliktir.
• Rutin olarak koma kokteyli yapmak her
hasta içi gerekli değildir.
– 25-50 mg %50 dektroz
– 100 mg thiamine
– Naloksan
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 35
36. • Artmış ICP bulguları mevcutsa;
– Baş 30 derece yükseltilir.
– Mannitol 0.5-1.0g/kg
– Deksametazon 10mg IV (tm mevcutsa)
– Hiperventilasyon
22.11.2011 KEAH ACİL TIP - Dr. Sinan KARACABEY 36
