3. PAMANTAYANG PANGNILALAMAN
Naipapamalas ang pag-unawa sa
interaksiyon ng tao sa kaniyang
kapaligiran na nagbigay-daan sa
pag-usbong ng mga sinaunang
kabihasnan na nagkaloob ng mga
pamanang humubog sa
pamumuhay ng kasalukuyang
henerasyon.
4. PAMANTAYAN SA
PAGGANAP
Ang mga mag-aaral ay nakabubuo
ng panukalang proyektong
nagsusulong sa pangangalaga at
preserbasyon ng mga pamana ng
mga sinaunang kabihasnan sa
daigdig para sa kasalukuyan at sa
susunod na henerasyon.
5.
6. YUNIT1 – HEOGRAPIYA AT
MGA SINAUNANAG
KABIHASNAN SA DAIGDIG
ARALIN 1
HEOGRAPIYA
NG
DAIGDIG
7. Sa araling ito, inaasahang matututunan
ng mga mag-aaral ang mga sumusunod:
Nasusuri ang limang temang heograpikal bilang
kasangkapan sa pag-unawa sa daigdig
Nasusuri ang katangiang pisikal ng daigdig
Napahahalagahan ang natatanging kultura ng
mga rehiyon, bansa, at mamamayan sa daigdig
(lahi, pangkat-etniko at relihiyon)
9. GAWAIN 1 :
GEOpardy!PANUTO: Basahin ang mga salitang
nasa GEOpardy Board. Bumuo ng
mga tanong na akma sa mga salita.
Isulat ang tamang sagot sa isang
kapirasong papel.
HALIMBAWA
TANONG: Ano ang natatanging
DAIGDIG
11. MGA PAMPROSESONG
TANONG
1.Base sa gawain, ano ang
paksang tatalakayin?
2.Maaari bang magbigay ng
karagdagang impormasyon
na may kinalaman sa
heograpiya?
12. GAWAIN 2 : Graffiti
wallPANUTO:
1. Hatiin ang klase sa limang
pangkat.
2.Gumamit ng cartolina bilang
graffiti wall.
3. Sagutin ang tanong na nasa
graffiti wall.
NOTE: Ang inyong kasagutan
ay base sa dati ninyo nang
13. Paano maipapakita ang pag-
unawa sa kahalagahan ng
mga pamanang ipinagkaloob
ng mga sinaunang
kabihasnang nagtagumpay
sa hamong dulot ng
kapaligiran nito?
14. TAKDANG-
ARALINSAGUTIN ANG MGA SUMUSUNOD NA
TANONG:
1.Ano ang heograpiya?
2.Anu-ano ang mga saklaw ng
Heograpiya?
3.Ipaliwanag ang limang tema ng
Heograpiya?
SANGGUNIAN
www.google.com
www.wikipedia.com
26. PAMPROSESONG
TANONG
Paano ginagamit ng mga
tao ang bawat saklaw ng
heograpiya upang higit na
mapahalagahan ng tao
ang kapaligiran na
kanyang ginagalawan?
29. LOKASYON
Tumutukoy sa kinaroroonan ng mga lugar
sa daigdig
Tumutukoy sa kinaroroonan ng mga lugar
sa daigdig
DALAWANG PAMAMARAANDALAWANG PAMAMARAAN
LOKASYONG ABSOLUTE
Gamit ang mga
imahinasyong guhit
tulad ng latitude line at
longitude line na
bumubuo sa grid
LOKASYONG ABSOLUTE
Gamit ang mga
imahinasyong guhit
tulad ng latitude line at
longitude line na
bumubuo sa grid
LOKASYONG RELATIBO
Gamit na batayan ay
mga lugar at bagay na
nasa paligid nito
LOKASYONG RELATIBO
Gamit na batayan ay
mga lugar at bagay na
nasa paligid nito
30. LUGAR
Tumutukoy sa mga katangiang natatangi
sa isang pook
Tumutukoy sa mga katangiang natatangi
sa isang pook
DALAWANG PAMAMARAANDALAWANG PAMAMARAAN
Katangian ng
kinaroroonan tulad ng
klima, anyong lupa at
tubig at likas na yaman
Katangian ng
kinaroroonan tulad ng
klima, anyong lupa at
tubig at likas na yaman
Katangian ng mga taong
naninirahan tulad ng
wika, relihiyon,
densidad o dami ng tao,
kultura at mga
sistemang politikal
Katangian ng mga taong
naninirahan tulad ng
wika, relihiyon,
densidad o dami ng tao,
kultura at mga
sistemang politikal
31. REHIYON
Bahagi ng daigdig na
pinagbubuklod ng
magkakatulad na katangiang
pisikal o kultural
Bahagi ng daigdig na
pinagbubuklod ng
magkakatulad na katangiang
pisikal o kultural
32. INTERAKSIYON NG TAO AT
KAPALIGIRAN
Ang kaugnay ng tao sa pisikal na
katangiang taglay ng kaniyang
kinaroroonan
Ang kaugnay ng tao sa pisikal na
katangiang taglay ng kaniyang
kinaroroonan
Kapaligiran bilang pinagkukunan ng
pangangailangan ng tao ; gayundin
ang pakikiayon ng tao sa mga
pagbabagong nagaganap sa kaniyang
kapaligiran
Kapaligiran bilang pinagkukunan ng
pangangailangan ng tao ; gayundin
ang pakikiayon ng tao sa mga
pagbabagong nagaganap sa kaniyang
kapaligiran
33. PAGGALAW
Ang paglipat ng tao mula sa kinagisnang
lugar patungo sa ibang lugar ; kabilang din
dito ang paglipat ng mga bagay at likas na
pangyayari tulad ng hangin at ulan
Ang paglipat ng tao mula sa kinagisnang
lugar patungo sa ibang lugar ; kabilang din
dito ang paglipat ng mga bagay at likas na
pangyayari tulad ng hangin at ulan
TATLONG URI NG DISTANSIYA
(LINEAR)Gaano kalayo ang isang lugar?
(TIME) Gaano katagal ang paglalakbay?
(PSYCHOLOGICAL) Paano tiningnan ang
layo ng lugar?
TATLONG URI NG DISTANSIYA
(LINEAR)Gaano kalayo ang isang lugar?
(TIME) Gaano katagal ang paglalakbay?
(PSYCHOLOGICAL) Paano tiningnan ang
layo ng lugar?
34. PAMPROSESONG
TANONG
Bakit magkakaugnay ang limang
tema ng heograpiya sa pag-aaral
ng katangiang pisikal ng bansa?
Paano nakatulong ang mga temang
ito sa iyong pag-unawa sa
heograpiya ng isang bansa?
35. GAWAIN 3 : Tukoy-Tema-
Aplikasyon
PANUTO : Basahin at unawain ang
sumusunod na impormasyon na
may kinalaman sa lokasyon, lugar,
rehiyon, interaksiyon ng tao at
kapaligiran at paggalaw.
Pagkatapos, punan ng
inyong pangkat ng kinakailangang
impormasyon ang flower chart sa
ibaba.
36. 1.May tropikal na klima ang Pilipinas.
2.Matatagpuan ang Pilipinas sa kanluran ng Pacific Ocean, timog
ng Bashi Channel at silangan ng West Philippine Sea.
3.Ang Pangingisda ay isang aktibong kabuhayan ng mga Pilipino
dahil napalilibutan ng dagat ang bansa.
4.Libo-libong Pilipino ang nangingibang-bansa sa Australia at
New Zealand upang magtrabaho.
5.Kasapi ang Pilipinas sa Association of Southeast Asian Nations.
6.Ang lumalaking populasyon sa National Capital Region sa
Pilipinas ang nagbigay-daan upang patuloy na pagtuunan ng
pansin ang pagpapaunlad ng sistema ng transportasyon at ng
pabahay sa kalungsuran.
7.Ang mataas na antas ng teknolohiya ay nagpabilis sa pagpunta
ng tao sa mga bansang may magagandang pasyalan.
8.Islam ang opisyal na relihiyon ng mga mamamayan ng Saudi
Arabia .
9.Ang Singapore ay nasa 1º20’ hilagang latitud at 103º50’
silangang longhitud.
10.Espanyol ang wikang ginagamit ng mga mamamayan sa
Mexico.
39. SAGUTIN ANG MGA SUMUSUNOD NA
TANONG:
1. Magdala ng mapa ng daigdig.
2. Sagutin ang mga sumusunod na tanong.
a. Anu-ano ang mga estruktura ng
daigdig?Ilarawan ang bawat isa.
b. Paano nakakaapekto ang mga plate sa
pagbabago ng hitsura ng ibabaw ng daigdig?
c. Paano natutukoy ang lokasyon ng isang bansa
gamit ang mga guhit sag lobo/mapa?
SANGGUNIAN
www.google.com www.wikipedia.com
Grade 9 Learner’s Module , pahina 15-17
Grade 9 Teacher’s Guide , pahina 6-7
TAKDANG-
ARALIN
43. CORECORE Kaloob-loobang bahagi ng daigdig na
binubuo ng mga metal
PLATEPLATE Malalaking masa ng solidong bato
LONGITUDELONGITUDE Distansyang angular na nasa
pagitan ng dalawang meridian
44. LATITUDELATITUDE Distansyang angular sa pagitan ng
dalawang parallel
PRIME
MERIDIAN
PRIME
MERIDIAN
Guhit na itinalaga bilang zero
degree longitude
45. EQUATOREQUATOR Humahati sa globo sa hilaga at
timog hemispero
INTERNATIONAL
DATE LINE
INTERNATIONAL
DATE LINE
Ang 180 degrees longitude
mula sa Prime Meridian
pakanluran man o
pasilangan
53. Mga iLANG MAHAHALAGANG
KAALAMAN TUNGKOL SA
DAIGDIG
Tinatayang Bigat(Mass) 5.9736 x 1024 kg
Tinatayang Edad 4.6 bilyong taon
Populasyon 6,768,167,712
Kabuuang Lawak ng Ibabaw
ng Daigdig
510,066,000 kilometro
kuwadrado
Lawak ng Kalupaan 148,258,000 km.kw.
Lawak ng Karagatan 335,258,000 km.kw.
Pangkalahatang Lawak ng
Katubigan
361,419,000 kilometro
kuwadrado
Uri ng Tubig 97% alat , 3% tabang
54. Circumference o Kabilugan
sa Equator
40,066 km.
Circumference o Kabilugan
sa Poles
39,992 km.
Diyametro sa Equator 12,753 km.
Diyametro sa Poles 12,710 km.
Radius sa Equator 6,376 km.
Bilis ng Pag-ikot Lumiligid ang daigdig paikot
sa bilis na 66,700 milya
bawat oras, 107,320
km.bawat oras
Orbit sa Araw Lumiligid ang daigdig paikot
sa araw sa loob ng 365 araw,
5 oras, 48 minuto at 46 na
segundo
64. PAMPROSESONG
TANONG
Anu-ano ang mga guhit na makikita sa
globo/mapa?
Bakit mahalaga na maging pamilyar tayo sa mga
guhit na ito?
Paano nakakatulong ang mga guhit sa
mapa/globo sa paghahanap ng isang lokasyon?
Paano malalaman ang uri ng panahong
nararanasan sa isang lugar gamit ang mga
espesyal na guhit sa mapa/globo?
65. GAWAIN 4 : KKK geocard
completion
PANUTO : Gumawa ng sariling KKK
GeoCard batay sa kasunodna format.
Kumpletuhin ang KKK(Kataga-
Kahulugan-Kabuluhan) GeoCard na may
kaugnayan sa katangiang pisikal ng
daigdig. Isulat sa unang bahagi ng KKK
GeoCard ang kataga na nasa loob ng
kahon. Sa ikalawang bahagi, isulat ang
kahulugan ng nakatalang salita. Sa
ikatlong bahagi, itala ang kabuluhan ng
naturang kataga sa pamamagitan ng
pagsagot sa tanong na:
69. TAKDANG-
ARALIN• 1. Sagutin ang mga sumusunod na tanong:
• a. Ano ang klima?paano ito nakakaapekto sa
pamumuhay ng tao?
• b. Ano ang kahulugan ng kontinente?Ibigay ang
mga halimbawa ng kontinente at ang mga bansang
• sakop nito.
• c. Ipaliwanag ang Continental Drift Theory.
• SANGGUNIAN:
• Grade 9 Learner’s Module , pahina 21-26
• Grade 9 Teacher’s Guide , pahina 7-9
71. Tukuyin ang mga
bansang malapit sa
mga espesyal na guhit.
Anong klima ang
nararanasan ng mga
bansang ito?
72.
73.
74. PAMPROSESONG
TANONG
Ano ang Klima?
Anu-anong mga bansa ang
magkakabilang sa mga lokasyong na
kinaroroonan ng mga espesyal na guhit?
Ilarawan ang klimang nararanasan sa
mga bansang ito.
Paano nakakaapekto ang lokasyon ng
mga bansa sa pagkakaiba-iba ng
kanilang klima?
75. GAWAIN 5 : DITO SA
AMINPANUTO : Suriing mabuti ang
kasunod na diyagram. Tukuyin ang
lugar na inilalarawan sa mapa.
Kumpletuhin ang pahayag sa call
out. Magsaliksik ng impor4masyon
tungkol sa klima at yamang likas ng
lugar na kinaroroonan ng diyagram.
Buuin ang pangungusap sa ilalim
na bahagi ng diyagram.
76. Ako si
_______________.
Narito ako
sa_________.
Ang klima dito ay
___________________________
___________________________
___________________________
Ang mga likas yaman dito ay
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
77. Batay sa taglay na klima at
Likas na yaman ng aming lugar,
ang pamumuhay dito sa amin ay
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
78. PAMPROSESONG
TANONG
Bakit nagkakaiba-iba ang klima sa
iba’t ibang panig ng daigdig?
Bakit malaki ang bahaging
ginagampanan ng klima at likas sa
pag-unlad ng kabuhayan ng tao
mula noon hanggang ngayon?
80. KONTINENTE
Pinakamalawak na masa ng lupa sa
ibabaw ng daigdig.
May magkakaugnay samantalang ang
ibang kontinente ay napapalibutan ng
katubigan.
PANGEA-isang super
kontinente
81.
82.
83. Dahil sa paggalaw ng
Continental Plate o
malaking bloke ng bato
kung saan nakapatong ang
kalupaan, nagkahiwa-
hiwalay ang Pangea at
nabuo ang kasalukuyang
84.
85. 240 Milyong Taon
Mayroon lamang isang super
continent na tinatawag na
PANGEA na pinaliligiran ng
karagatang tinatawag na
Panthalassa Ocean.
86.
87. 200 Milyong Taon
Nagsimulang maghiwalay ang
kalupaan ng PANGAEA
hanggang sa mahati sa
dalawa:LAURASIA sa Northern
Hemisphere. at Gondwana sa
Southern Hemisphere
88.
89. 65 Milyong Taon
Nagpatuloy ang
paghihiwalay ng mga
kalupaan. Mapapansin
ang India na unti-unting
dumidikit sa Asya.
90. Sa Kasalukuyan
Unti-unti ang paggalaw ng
mga kontinente.
Tinatayang 2.5 sentimetro
ang paggalaw ng North
America at Europe bawat
taon.
101. PAMPROSESONG
TANONG
Anu-ano ang mga kontinente sa
daigdig?
Magbigay ng mga bansang kabilang
sa bawat kontinente.
Paano nabuo ang mga kontinente
sa daigdig?
102. GAWAIN 6 : Three Words
in One
PANUTO : Saang kontinente
matatagpuan ang mga
pook/ hayop na
tinutukoy sa bawat
bilang? Isulat ang sagot
sa kahon.
111. Sa kasaysayan ng sangkatauhan, ang mga
kauna-unahang kabihasnan ng daigdig ay
umusbong malapit sa mga lambak-ilog.
Kabilang dito ang mga lambak ng Tigris-
Euphrates, Indus, Huang Ho sa Asya, at
ang lambak-ilog ng Nile sa Africa.
112. BUNDOK
Everest- Asya (29,028 talampakan)
Kilimanjaro- Africa(19,340 talampakan)
Elbrus- Europe (18,510 talampakan)
118. PAMPROSESONG
TANONG
Bakit maiuugnay ang pamumuhay
ng tao sa anyong lupa o tubig na
kanilang pinaninirahan?
Paano nakaaapekto ang mga
anyong lupa at tubig sa pag-unlad
ng kabuhayan ng tao?
119. TAKDANG-
ARALINSagutin ang mga sumusunod na tanong:
a.Ibigay ang kahulugan ng Heograpiyang
Pantao.
b. Anu-ano ang saklaw ng heograpiyang
pantao?Ipaliwanag ang bawat isa?
SANGGUNIAN:
Grade 9 Learner’s Module , pahina 31-35
Grade 9 Teacher’s Guide , pahina 12
122. Ibigay ang kahulugan ng mga sumusunod na salita sa
pamamagitan ng pagsasaayos ng mga titik sa loob ng kahon.
-kalipunan ng mga paniniwala at ritwal
ng isang pangkat ng mga tao tungkol
sa kinikilalang makapangyarihang
nilalang o Diyos
-itinuturing na kaluluwa ng isang
kultura
-tumutukoy sa pagkakakilanlan ng
isang pangkat ng mga tao, gayundin
ang pisikal o bayolohikal na
katangian ng pangkat
-ito ay isang sangay ng heograpiya
na tumutukoy sa pag-aaral ng wika,
relihiyon, lahi, pangkat-etniko at iba
pa sa iba.t ibang bahagi ng daigdig
L R E I I H O Y N
I K A W
H I A L
H O E G R A I P A Y N G
A P N O A T
125. ito ay isang agham panlipunan na pinag-
aaralan ang paraan ng interaksyon ng tao sa
kanyang kapaligiran; kung paano niya ito binabago
at kung paano din siya nababago o naaapektuhan
ng kalikasan. Pinag-aaralan dito ang relihiyon,
wika, medisina, ekonomiya, politika, mga
lungsod,populasyon, kultura at iba pa
Inaalam ng mga heograpong pantao ang mga
dahilan kung paano nababago ng tao ang
kapaligiran,kung paano siya nakakalikha ng
panibagong lugar na may kahulugan, at kung
paano nababago ng kapaligiran ang paraan ng
pamumuhay ng tao; ang interaksyong ito ang
pangunahing sinusuri sa Heograpiyang Pantao
126. PAMPROSESONG
TANONG
Ano ang ibig sabihin ng heograpiyang pantao?
Ano ang pagkakaiba nito sa pisikal na
heograpiya?
Anu-ano ang saklaw ng heograpiyang pantao?
Bakit mahalagang pag-aralan ang Heograpiyang
Pantao?
127. WIKA
Itinuturing na kaluluwa ng isang kultura
Nagbibigay ito ng pagkakakilanlan o identidad
sa mga taong kabilang sa isang pangkat
May 7,105 buhay na wika na ginagamit ng
mahigit 6,200,000,000 katao
Nakapaloob sa tinatawag na language family o
wikang magkakaugnay at may iisang pinag-
ugatan
May 136 language family sa buong mundo
128.
129.
130.
131. PAMPROSESONG
TANONG
Anu-ano ang mga pangunahing
wika ang ginagamit sa buong
daigdig?
Bakit itunuturing ang wika bilang
“kaluluwa” ng isang kultura?
Paano mo mahahalagahan ang
sarili mong wika?
132. RELIHIYON
Isang kalipunan ng mga paniniwala at
rituwal ng isang pangkat ng mga taong
tungkol sa isang kinikilalang
makapangyarihang nilalang o Diyos
Mula sa salitang RELIGARE na
nangangahulugang “buuin ang mga bahagi
para maging magkakaugnay ang kabuuan
nito”
Naging batayan ng pagkilos ng tao sa
kaniyang pang-araw-araw na pamumuhay
133. Sa kasaysayan, naging malaki ang bahaging
ginampanan ng relihiyon sa buhay ng tao,
bilang indibidwal at kasapi ng isang lipunan
Naging malaking salik sa pagtatag at
pagbagsak ng mga kaharian at pagkasawi ng
maraming buhay
Naging dahilan ng pag-unlad at pag-iral ng
mga kultura
134.
135. PAMPROSESONG
TANONG
Anu-ano ang mga relihiyon sa daigdig?
Paano nagkakaiba ang sistema ng paniniwala
noong panahon ng ating mga ninuno sa
panahon natin ngayon?
Suriin ang ilang mga paniniwala ng ibang
relihiyon at ihambing ito sa iyong sariling
paniniwala.
136. LAHI/PANGKAT-
ETNIKO
Tumutukoy sa pagkakakilanlan ng
isang pangkat ng mga tao, gayundin
ang pisikal o bayolohikal na katangian
ng pangkat
Ang ETNIKO ay nagmula sa salitang
Greek na ETHNOS na
nangangahulugang “mamamayan”
Pinag-uugnay ng magkakatulad na
kultura, pinagmulan, wika, at relihiyon
140. TAKDANG-
ARALINMagdala ng mga gagamiting
props/costume para sa
gagawing aktibidad..
Magbalik-aral tungkol sa mga
tinalakay na paksa sa Aralin 1.
146. PAMPROSESONG
TANONG
Tungkol saan ang ipinakitang dula ng iyong
pangkat?
Anong konsepto ang maiuugnay sa binasang
kuwento at isinagawang dula?
Paano pinatunayan sa dula aang kaugnayan
ng pisikal na heograpiya at pamumuhay ng
tao?
Bakit mahalagang magkaroon ng kaalaman
tungkol sa pisikal na katangian ng daigdig?
147.
148. PAMPROSESONG
TANONG
Ano ang kaugnayan ng mga impormasyon,
simbolo at bagay na makikita sa damit/kasuotan
batay sa lahi, relihiyon at wika ng piniling bansa?
Paano naipakita ang pagkakakilanlan ng mga
mamamayan sa bansa batay sa gawain?
Bakit nararapat pahalagahan ang heograpiyang
pantao ng mga bansa?
Sa paanong paraan mo maipapakita ang
paggalang sa ibang tao?
•
150. PANGWAKAS NA
GAWAIN
Journal Logging
Sagutin ang tanong na nasa
bagong graffiti wall.
Pagkatapos ay muling balikan
ang naunang Graffiti Wall at
paghambingin ang dalawang
sagot.
151. Paano maiPaPakita ang
Pag-unawa sa
kahalagahan ng mga
Pamanang iPinagkaloob ng
mga sinaunang
kabihasnang
nagtagumPay sa hamong
dulot ng kaPaligiran nito?
153. Gumawa ng bukas na liham na
nagpapahayag ng taos-pusong
pasasalamat sa Diyos na lumikha sa
kagandahan ng kalikasan na
nagbibigay sa kanila ng magandang
kapaligirang tinitirhan at
ginagalawan.
155. TAKDANG-
ARALIN•
1. Basahin ang Learners Module, Yunit 1-Aralin 2
pahina 40-43.
2. Sagutin ang mga sumusunod na tanong.
-Anu-ano ang tatlong pangkat ng Homo Species?
-Ilarawan ang bawat pangkat.
SANGGUNIAN:
Grade 9 Learner’s Module, pahina 41-43