dr Sarac

1. Arthrologija dr Sarac

2. ARTHROLOGIJA
nauka o zglobovima
SYNDESMOLOGIA
(nauka o zglobovima i spojevima među kostima)
dr Sarac

3. klasifikacija zglobovafunkcionalno ime strukturno ime pokretljivost primer opis
Synarthroses articulatio fibrosus nepokretan
zglob
Syndesmoses ligament interosseum
Sutures šavovi lobanje
Gomphoses zub
Amphiarthroses articulatio
cartilaginosus
(hyaline, fibrocartilage)
Blago pokretan Synchrondosis epifize ,rebra
Symphyses Pubis, vertebralni
disk
Diarthroses articulatio synovialis Pokretni
zgobovi
Uniaxial
Biaxial
Multiaxial

4. Synarthroses
nepokretni zglobovi
Fibrozni
Syndesmoses
čvrsti vezivni snopovi
Suture
spoj između ivica dve
pljosnate kosti
Gomphoses
klinasti spoj pomoću koga
je zub usađen u vilicu

5. Amphiarthoses
articulatio cartilaginea
malo pokretni
synohondrosis
hijalina hrskavica
symphisis
fibrozna hrskavica

6. Diarthroses
Sinovialni zglobovi
pokretni
• mnogobrojni
• složeni
• Structura:
• zglobna capsula
• vezivna opna obuhvata u celini
zglobne površine sastoji se iz dva
lista
– 1.membranea synovialis
• unutrasnja luči sinovijalnu tečnost
2.membrana fibrosa
zglobna šupljina (cavitas
articularis)
mali prostor između kosti
– facies articularis
• obloženi sa hyaline hrskavicom
umetnutom između kostiju
sporedni elementi zgloba
• meniscus diskus labrum
Ligamenti
• bursa
• (Burze izgledaju kao balon ispunjen sa
malo tečnosti i spljošten imeđu ostalih
tkiva. Njihova funkcija jeste da smanje
trenje između tetiva i kosti, između
tetiva i tetiva, između koštanih
izbočina i same kože.)
bursae

7. Types of Joints
ellipsoidal

8. Vrste zglobova
- prema obliku zglobnih površina i opsegu gibanja:
 ravni zglob (articulatio plana)
 ugaoni zglob (gynglymus)
 okretni zglob (art. trochoidea)
 sedlasti zglob (art. sellaris)
 jajoliki zglob (art. ellipsoidea)
 kuglasti zglob (art. spheroidea)

9. POKRETI U ZGLOBOVIMA
 pregibanje (flexio)
 ispružanje (extensio)
 pregibanje trupa (anteflexio, lateroflexio, retroflexio)
 primicanje (adductio)
 odmicanje (abductio)
 pokreti podlaktičnih kostiju (supinatio i pronatio)
 kruženje (circumductio)

11. SPOJEVI I ZGLOBOVI GLAVE
- vezivno koštani šavovi, hrskavični spojevi i veze
- jedini pokretni zglobovi glave su levi i desni donjovični zglob
(articulatio temporomandibularis)

14. dr Sarac

15. Spojevi i zglobovi kičmenog stuba
- gornji zglob i donji zglobovi glave:
- articulatio atlanto-occipitalis;
-articulationes atlanto-axiales

17. - spojevi među
pršljenovima:
 tela su spojena s kolutima
(disci intervertebrales) i
dvema uzdužnim vezama
 (ligg. longitudinale anterius
et posterius)
 lukovi su spojeni žutim
vezama (ligg. flava)

18. -discus intervertebrales:
- anulus fibrosus i nucleus
pulposus

19. - zglobne nastavke
pršljena spajaju
(articulationes zygapophysiales)
-spojevi trnastih
nastavaka:
(ligg. interspinalia i lig.
supraspinale)
- najrazvijeniji u
području vrata lig. nuchae
- zglob lumbalne i trtične
kosti okošta u poodmakloj dobi

20. Kicmeni stub izgled
dvostrukog slova S
- vratna lordoza
(prema napred)
- grudna kifoza (prema
natrag)
- slabinska lordoza
(prema napred)
-
-

21. Pokreti kičmenog stuba
- oko poprečne ose: antefleksija, retrofleksija, osobito u slabinskom delu
- oko sagitalne ose: laterofleksija, donji grudni deo kičmenog stuba
- oko okomite ose: rotacija, u vratnom i donjem delu

22. dr Sarac

23. Spojevi i zglobovi grudnog koša
-rebarne hrskavice (cartilagines costales): spajaju rebra s grudnom kosti
-rebrenokičmeni zglobovi (articulationes costovertebrales):
- articulatio capitis costae (glava rebra + telo pršljena)
- articulatio costotransversaria (kvržica rebra + poprečni nastavak)

24. - Spojevi i zglobovi ramenog obruča:
- art. sternoclavicularis (ključna kost +manubrium sternuma)
- art. acromioclavicularis (lopatica + ključna kost)
- lig. coracoclaviculare(processus coracoideus + ključna kost)

25. Rameni zglob, articulatio humeri
- cavitas glenoidalis scapulae +caput humeri
- rubni vezivnohrskavični prsten, labrum glenoidale
-veze: - 3 zglobnoramene sveze, ligg. glenohumeralia
- kljunastoramena sveza, lig. coracohumerale

28. Lakatni zglob, articulatio cubiti
- složeni zglob: ramena + lakatna + žbica
- tri zgloba: art. humeroradialis, art. humeroulnaris, art. radioulnaris
proximalis
- zglobna čahura zajednička za sva tri zgloba, pojačana prstenastom
svezom, lig. anulare radii,lig.collaterale ulnare et radiale

31. - donji , art. radioulnaris
distalis
- celom dužinom lakatnu i
palčanu kost povezuje
podlaktična međukoštana
opna, membrana interossea
antebrachii

32. Zglobovi šake, articulationes manus
-7 grupa: - ručni zglob; radius + kosti ručja, art. radiocarpalis
- proksimalni + distalni red kostiju ručja , art. mediocarpalis
- između kostiju ručja, articulationes intercarpales
- kosti ručja + kosti doručja, articulationes
carpometacarpales
- između kostiju doručja, articulationes intermetacarpales
- kosti doručja + članci prstiju, articulationes
metacarpophalangeales
- između članaka prstiju, articulationes interphalangeales
manus

33. -art. radiocarpalis

37. zglobovi korena šake: radiokarpalni, mediokarpalni i interkarpalni
zglob
- zajedno deluju kao jajoloki zglob, kretnje
ograničene
- središte zgloba je os capitatum
- pregibanja i ispružanja šake, radijalna i
ulnarna abdukcija, cirkumdukcija
karpometakarpalni zglobovi: malo pomicanje između kostiju
- palčani karpometakarpalni zglob je sedlasti
zglob što omogućuje pregibanje, ispružanje,
odmicanje, primicanje, opoziciju i repoziciju
palca
metakarpofalangealni zglobovi: pregibanje, ispružanje, radijalnu i
ulnarnu abdukciju, kruženje, delomičnu vrtenje
prstiju
interfalangealni zglobovi: kutni zglobovi, pregibanje i ispružanje
članaka prstiju

39. (articulationes membri inferioris)
Zglobovi donjeg uda
(articulationes membri inferioris)
• Zglobovi donjeg ekstremiteta ili noge dele se na zglobove
karličnog pojasa (articulationes cinguli pelvici)
• i zglobove slobodnog dela noge (articulationes membri
inferioris liberi).
• Zglobovi karličnog pojasa su zglob izmedu stidnih kostiju
(symphysis pubica) i krsno-bedreni zglob (art. sacroiliaca).
• Zglobovi slobodnog dela noge su: zglob kuka (art. coxae),
zglob kolena (art. genus), golenjačno-lišnjačni zglob (art.
tibiofibularis), gornji skočni zglob (art. talocruralis) i zglobovi
stopala (articulationes pedis)

40. Spojevi i zglobovi donjih udova
- symphysis pubica
- art. sacroiliaca
- ligg. sacro-iliaca
- lig. sacrotuberale
- lig. sacrospinale
- veze koje povezuju karlične kosti:
zaptivna opna, membrana obturatoria, preponska
veza, lig. inguinale; propusna sveza, lig. lacunare;
grebenska sveza, lig. pectineale

42. Zglob kuka, art. coxae
- vezivnohrskavični prsten, labrum
acetabulare
- poprečna veza čašice, lig.
transversum acetabuli
- veza glave bedrene kosti, lig.
capitis femoris
- zglobnu čahuru pojačavaju:
- bočnobedrena veza, lig.
iliofemorale
- preponskobedrena sveza, lig.
pubofemorale
- sednobedrena sveza, lig.
ischiofemorale

45. - fleksija, ekstenzija, abdukcija, adukcija, rotacija

46. Pokreti u u zglobu kuka:
- kuglasti zglob s ograničenim kretnjama
- fleksija, ekstenzija, abdukcija, adukcija, rotacija

47. • U ovom zglobu spajaju se donji kraj butne kosti (femur), gornji
okrajak golenjače (fibia) i čašica (patella).
• Zglobne površine na butnoj kosti su kondili butne kosti (condylus
lateralis et medialis) i zglobna površina za čašicu (facies patellaris).
Na golenjači zglobna površina je gornja zglobna površina golenjače
(facies articularis superior tibiae).
• Zglobna površina na čašici je njena zadnja strana (facies articularis
patellae). Između zglobnih površina butne kosti i golenjače,
umetnute su vezivno-hrskavične tvorevine, meniskusi, spoljašnji
(meniscus lateralis) i unutrašnji (meniscus medialis). Oni
prilagođavaju nesrazmernost između zglobnih površina ovih kostiju i
prate pokrete u zglobu kolena pomerajući se napred pri opružanju
kolena i nazad pri pregibanju kolena.
Zglob kolena (articulatio genus)

49. Koleni zglob, art. genus
- vezivnohrskavične tvorbe, menisci
articulares
- prednju stranu zglobne čahure
pojačavaju: lig. patellae i
retinacula patellae (iverna krilca)
- stražnju stranu zglobne čahure
pojačavaju dve veze
-pobočne veze, ligg. collateralia
-ukrštene veze, ligg. cruciata –
anterior et posterior
-

50. • Pokreti u zglobu kolena su
• pregibanje, ispružanje potkolenice, i delomično
okretanje prema unutra i upolje

51. art. tibiofibularis
- povezuje gornji kraj
golenjače i lisne kosti,
pokreti klizanja
- donji kraj potkolenice
sadrži vezivni spoj,
syndesmosis tibiofibularis
- celom dužinom
potkolenične kosti spojene
su međukoštanom opnom,
membrana inerossea
cruris

52. Zglobovi stopala, articulationes pedis
-najvažniji gornji (art. talocruralis) i donji gležanjski zglob (art.
talocalcaneonavicularis)
- zajedno tvore kuglasti zglob, koji omogućava kretnje u svim
smerovima

54. Ostali stopalni zglobovi:
art. calcaneocuboidea
art. cuneonavicularis
articulationes intercuneiforme
- – articulationes tarsometatarsales
- između 2. i 5. metatarsusa –
articulationes intermetatarsales
- articulationes
metatarsophalangeales
- između članaka – articulationes
interphalageales pedis

58. - gornji gležanjski zglob: dorzalna fleksija i plantarna
ekstenzija
- donji gležanjski zglob: dorzalna fleksija, plantarna
ekstenzija, primicanje i odmicanje, te rotacija stopala
- primicanje + okretanje prema unutra = uvurtanje
(inverzija) stopala
- odmicanje + okretanje prema van = izvrtanje (everzija)
stopala
- tri uporišne točke stopala o podlogu: petna kvrga, glave 1.
i 5. metatarzalne kosti
- između uporišta je stopalni svod kojeg oblikuju medijalni,
lateralni i poprečni luk

59. dr Sarac