งานวิจัยที่ศึกษาเกี่ยวกับการออกแบบการเรียนรู้ออนไลน์แบบเชิงรุก

1. THE DEVELOPMENT OF ONLINE ACTIVE LEARNING
ENVIRONMENT IN SCIENCE SUBJECT TO ENHANCE MENTAL MODEL
FOR ELEMENTARY STUDENT
การพัฒนาสิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้ออนไลน์เชิงรุกที่ส่งเสริมเมนทอลโมเดล
วิชาวิทยาศาสตร์สาหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษา
Advisor: Asst. Prof. Dr. Issara Kanjug
Prepared by: Jiraporn Talabpet

2. Presentation Outline
• Background
• Methodology
• Research phase 1
• Research phase 2
• Research phase 3
• Conclusion

3. Background

4. Problem
การเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21
การเรียนวิทยาศาสตร์
 เรียนรู้เพียงการจดจาเนื้อหา
 การสอนแบบเดิม
 การที่ข ้อมูลสารสนเทศเพิ่มมากขึ้น
 นักเรียนไม่สามารถสร ้างการคิดด ้วย
ตนเอง
 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนต่า
Solution
Constructivist
Learning
Online Active Learning
mental model
Outcome Constructivis
t Learner
การพัฒนาสิ่งแวดล ้อมทางการ
เรียนรู้ออนไลน์เชิงรุกที่ส่งเสริม
เมนทอลโมเดลในวิชา
วิทยาศาสตร์ สาหรับนักเรียนชั้น
ประถมศึกษา

5. เพื่อออกแบบและพัฒนาสิ่งแวดล ้อมทางการเรียนรู้ออนไลน์เชิงรุกที่
ส่งเสริมเมนทอลโมเดลวิชาวิทยาศาสตร์สาหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษา
เพื่อศึกษาเมนทอลโมเดลของผู้เรียนที่เรียนด ้วยสิ่งแวดล ้อมการเรียนรู้
ออนไลน์เชิงรุกที่ส่งเสริมเมนทอลโมเดลวิชาวิทยาศาสตร์สาหรับนักเรียน
ชั้นประถมศึกษา
เพื่อศึกษาการรับรู้ของผู้เรียนที่เรียนด ้วยสิ่งแวดล ้อมการเรียนรู้ออนไลน์เชิง
รุกที่ส่งเสริมเมนทอลโมเดลวิชาวิทยาศาสตร์สาหรับนักเรียนชั้น
ประถมศึกษา
เพื่อศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียนที่เรียนด ้วยสิ่งแวดล ้อม
ทางการเรียนรู้ออนไลน์เชิงรุกที่ส่งเสริมเมนทอลโมเดลวิชาวิทยาศาสตร์
สาหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษา
วัตถุประสงค์การวิจัย

6. Methodology

7. การตรวจสอบเครื่องมือ
(Product design and
development)
(Product Evaluation) (Validation of Tool)
ออกแบบและพัฒนา การประเมิน
การวิจัยเชิงพัฒนา (Developmental research)
ประยุกต์จาก แบบType I (Richey & Klein 2005)
 กรอบแนวคิดเชิงทฤษฎี
 กรอบแนวคิดการออกแบบ
 สิ่งแวดล ้อมทางการเรียนรู้ฯ
การประเมินองค์ประกอบสิ่งแวดล ้อมทางการ
เรียนรู ้ประยุกต์จาก (สุมาลี ชัยเจริญ,2557)
 ประเมินด ้านผลผลิต
 ประเมินบริบทการใช ้
 ประเมินการรับรู้ของผู้เรียน
 ประเมินเมนทอลโมเดล
 ประเมินผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
ตรวจสอบความตรงภายใน
 การออกแบบสิ่งแวดล ้อมทางการเรียนรู้
ตรวจสอบความตรงภายนอก
 เมนทอลโมเดลของผู้เรียน
 การรับรู้ของผู้เรียน
 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียน
รูปแบบการวิจัย

8. Research phase 1
Product design and development

9. Research phase 1 Product design and development
Participants
นักเรียน 12 คน
รร.บ้านดงกลาง
ครูผู้สอน
วิทยาศาสตร์ 1 ท่าน
ผู้เชี่ยวชาญ ด้านสื่อ
ด้านเนื้อหา
ด้านการออกแบบ
Instruments
 แบบบันทึกการตรวจสอบ
และวิเคราะห์เอกสาร
 แบบศึกษาสภาพบริบท
 แบบบันทึกการสังเคราะห์
กรอบแนวคิด
Method Document analysis
Contextual study
Synthesis theoretical framework
Designing framework
Create learning environment
Expert review

10. Research phase 1 Product design and development
Result
กรอบแนวคิดการออกแบบ
กรอบแนวคิดเชิงทฤษฎี
สิ่งแวดล ้อมทางการเรียนรู้ฯ

11. กรอบแนวคิดการออกแบบ
จากการสังเคราะห์กรอบแนวคิดเชิงทฤษฎีนามาใช้เป็นพื้นฐานในการสังเคราะห์กรอบแนวคิดการออกแบบ
พบว่ามี 4 พื้นฐานที่สาคัญ
การกระตุ้นโครงสร้างทางปัญญา

12. การสนับสนุนการ
ปรับสมดุลทาง
ปัญญาและการสร้าง
เมนทอลโมเดล

14. Research phase 2
Product Evaluation

15. Participants
Method
Research phase 2 Product Evaluation
ผู้เชี่ยวชาญ ด้านสื่อ
ด้านเนื้อหา
ด้านการออกแบบ
ด้านวัดและประเมินผล
นักเรียน 12 คน
รร.บ้านดงกลาง
การประเมินองค์ประกอบสิ่งแวดล ้อม
ทางการเรียนรู้ประยุกต์จาก
(สุมาลี ชัยเจริญ,2557)
แบบประเมินคุณภาพของสิ่งแวดล ้อม
ทางการเรียนรู้
แบบประเมินบริบทการใช ้
แบบสารวจการรับรู้ของผู้เรียน
แบบสัมภาษณ์เมนทอลโมเดล
แบบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
Instruments Designing framework
learning environment
ประเมินด ้านผลผลิต
ประเมินบริบทการใช ้
ประเมินการรับรู้ของผู้เรียน
ประเมินเมนทอลโมเดล
ประเมินผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
Expert review
Pilot study

16. ResultResearch phase 2 Product Evaluation
 ประเมินคุณภาพของสิ่งแวดล ้อมทางการเรียนรู้
ด ้านสื่อ
ด ้านเนื้อหา
ด ้านการออกแบบ
ประเมินบริบทการใช ้
ประเมินการรับรู้ของผู้เรียน
 โครงสร้างหลักสูตรข ้อมูลพื้นฐานของโรงเรียนมี
ความเหมาะสมสอดคล ้องกับการพัฒนาสิ่งแวดล ้อม
ฯ
 คุณลักษณะของผู้เรียน การเรียนรู้กลุ่มที่มี
ประสิทธิภาพสูงสุด จากการสัมภาษณ์พบว่า ผู้เรียน
เห็นว่าการเรียนโดยมีสมาชิกร่วมมือกันแก ้ปัญหา
และเรียนรู้จานวน 4 คนเหมาะสมที่สุด
มีการใช ้เครื่องหมายนาทาง สัญลักษณ์ icon และlinkเพื่อ
เข ้าถึงสารสนเทศได ้ง่าย การใช ้สีเหมาะสมการออกแบบ
องค์ประกอบทางศิลปะ มีความเหมาะสม สะดุดตา น่าสนใจ
เนื้อหาสารสนเทศมีความเหมาะสมสอดคล ้องถูกต ้อง
น่าสนใจ ครอบคลุมเรื่องที่ศึกษา มีรูปภาพทาให ้ผู้เรียนเกิด
ความเข ้าใจ ใช ้ภาษาเข ้าใจง่ายสอดคล ้องกับบริบทจริง
 สถานการณ์ปัญหา นาเข ้าสู่การเรียนกระตุ ้นให ้หาคาตอบ
 กรณีใกล้เคียง ปัญหาใกล ้เคียงช่วยสนับสนุนการหาคาตอบ
 คลังความรู้ มีการใช ้แผนผังช่วยสนับสนุนการหาคาตอบ
 เครื่องมือทางปัญญา มีCognitive tools มาสนับสนุนการทางาน
 ร่วมมือแก้ปัญหา ช่วยสนับสนุนการทางานกลุ่ม
 การส่งเสริมเมนทอลโมเดล ช่วยส่งเสริมรูปแบบการสร ้างความรู ้
 ฐานการช่วยเหลือ ช่วยเหลือผู ้เรียนในการแก ้ปัญหา
 การโค้ช กระตุ ้น บอกใบ ้ชีแนะผู ้เรียน

17. ResultResearch phase 2 Product Evaluation
การประเมินเมนทอลโมเดล การประเมินผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรู้
สูงกว่าเกณฑ์ที่กาหนดไว ้ร ้อยละ 70
ร้อยละ 82.92
คะแนนเฉลี่ย 24.87
S.D. 0.36
Declarative Knowledge
เชื่อมโยง
ความสัมพันธ์
สรุปความรู้เป็นรูปแบบ
ความรู้ของตนเองได ้
Detail – to – General
Procedural Knowledge
ความรู้ที่เป็นกระบวนการทางาน
เพื่อแก ้ปัญหาในการเรียนรู้
พบว่าผู้เรียนสามารถอธิบายบอก
กระบวนการเพื่อแก ้ปัญหาจากการ
ใช ้สิ่งแวดล ้อมทางการเรียนรู้ได ้
ความคิดรวบยอด
Simple – to – Complex

18. Research phase 3 Validation of Tool
ผู้เชี่ยวชาญ ด้านสื่อ
ด้านเนื้อหา
ด้านการออกแบบ
นักเรียน 27 คน
รร.ชุมชนบ้านโต้นศรีพิมลวิทยา
Participants
Method
Instruments
 แบบประเมินคุณภาพของ
สิ่งแวดล ้อมทางการเรียนรู้
 แบบสัมภาษณ์เมนทอลโมเดล
ของผู้เรียน
 แบบสารวจการรับรู้ของผู้เรียน
 แบบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
ของผู้เรียน
learning environment Expert review
 สถานการณ์ปัญหา
 กรณีใกล้เคียง
 คลังความรู้
 เครื่องมือทางปัญญา
 รวมมือแก้ปัญหา
 การส่งเสริมเมนทอลโมเดล
 ฐานการช่วยเหลือ
 การโค้ช
แบ่งกลุ่มผู้เรียน 4 คน
แบบสัมภาษณ์
เมนทอลโมเดล
แบบวัดผลสัมฤทธิ์
ทางการเรียนรู้
แบบสารวจการรับรู้
แก ้ปัญหาภารกิจ ตรวจสอบความตรงภายใน
ตรวจสอบความตรงภายในเพื่อ
ยืนยันความถูกต้องของการวิจัย

19. Research phase 3 Validation of Tool Result
ด ้านสื่อ
ด ้านเนื้อหา
ด ้านการออกแบบ
 ประเมินคุณภาพของสิ่งแวดล ้อมทางการเรียนรู้
 สถานการณ์ปัญหา นาเข ้าสู่การเรียนกระตุ ้นให ้หาคาตอบ
 กรณีใกล้เคียง ปัญหาใกล ้เคียงช่วยสนับสนุนการหาคาตอบ
 คลังความรู้ มีการใช ้แผนผังช่วยสนับสนุนการหาคาตอบ
 เครื่องมือทางปัญญา มีCognitive tools มาสนับสนุนการทางาน
 ร่วมมือแก้ปัญหา ช่วยสนับสนุนการทางานกลุ่ม
 การส่งเสริมเมนทอลโมเดล ช่วยส่งเสริมรูปแบบการสร ้างความรู ้
 ฐานการช่วยเหลือ ช่วยเหลือผู ้เรียนในการแก ้ปัญหา
 การโค้ช กระตุ ้น บอกใบ ้ชีแนะผู ้เรียน
มีการใช ้เครื่องหมายนาทาง สัญลักษณ์ icon และlinkเพื่อเข ้าถึงสารสนเทศได ้ง่าย การใช ้สี
เหมาะสมการออกแบบองค์ประกอบทางศิลปะ มีความเหมาะสม สะดุดตา น่าสนใจ
เนื้อหาสารสนเทศมีความเหมาะสมสอดคล ้องถูกต ้อง น่าสนใจ ครอบคลุมเรื่องที่
ศึกษา มีรูปภาพทาให ้ผู้เรียนเกิดความเข ้าใจ ใช ้ภาษาเข ้าใจง่ายสอดคล ้องกับบริบท
จริง

20. แบบสัมภาษณ์
เมนทอลโมเดล
Research phase 3 Validation of Tool Result
แบบสารวจการรับรู้
แบบวัดผลสัมฤทธิ์
ทางการเรียนรู้
สูงกว่าเกณฑ์ที่กาหนดไว ้ร ้อยละ 70
ร้อยละ 82.59
คะแนนเฉลี่ย 24.77
S.D. 0.35
Declarative Knowledge
ความคิดรวบยอด เชื่อมโยง
ความสัมพันธ์
Simple – to – Complex
สรุปความรู้เป็นรูปแบบ
ความรู้ของตนเองได ้
Detail – to – General
Procedural Knowledge
ความรู้ที่เป็นกระบวนการทางาน
เพื่อแก ้ปัญหาในการเรียนรู้
พบว่าผู้เรียนสามารถอธิบายบอก
กระบวนการเพื่อแก ้ปัญหาจากการ
ใช ้สิ่งแวดล ้อมทางการเรียนรู้ได ้

21. Declarative Knowledge
Simple Schema
Simple Schema
Simple Schema
Complex Schema
Complex Schema
ระบบย่อยอาหาร ระบบไหลเวียนเลือด ระบบหายใจ
คะ ระบบย่อยจะช่วยย่อยอาหารที่เรากินเข ้าไปเริ่ม
จากปากคะ ฟันเคี้ยวจนละเอียดกลืนลงผ่านหลอด
อาหารแล ้วไปย่อยในกระเพาะอาหารคะ ย่อยเสร็จ
ส่งไปลาไส ้เล็กดูดซึมสารอาหารคะ
ระบบต่างๆทางานโดยอาศัยกันคะ ถ ้าไม่มีระบบ
หายใจไม่มีการแลกเปลี่ยนแก๊สออกซิเจนและ
คาร์บอนไดออกไซด์ร่างกายก็จะไม่สามารถทาอย่าง
อื่นได ้ เพราะการไหลเวียนเลือดและการนา
สารอาหารจากการย่อยมาเปลี่ยนเป็นพลังงานก็ต้อง
อาศัยการหายใจเอาแก๊สออกซิเจนมากคะ

22. สรุปความรู้เป็นรูปแบบ
ความรู้ของตนเองได ้
Detail – to – General
Complex Schema
การทางานของทุกระบบสัมพันธ์กันคะ จะใช ้
ออกซิเจนในการหายใจเมื่อเราหายใจเข ้าไปก็จะ
ไปช่วยในการเปลี่ยนอาหารเป็นพลังงานเพื่อเราจะ
เอาไปเลี้ยงร่างกายและทางานต่างๆได ้คะ ซึ่ง
อาหารที่จะมาเปลี่ยนนั้นก็เป็นสารอาหารที่ได ้มา
จากระบบย่อยอาหารคะ ระบบย่อยเหมือน
โรงงานผลิตอาหารเลยนะคะ เอาวัตถุดิบเข้า
ไปแล้วออกมาเป็ นผลิตภัณฑ์อันนี้ถ้าเทียบก็
กินเข้าไปแล้วอาหารไปเข้าเครื่องบดของ
โรงงานออกมาเป็ นสารอาหาร และร่างกายจะ
นาไปใช ้ไม่ได ้เลยคะถ ้าไม่มีเลือดเพื่อไปเลี้ยงส่วน
ต่างๆของร่างกายก็เหมือนกับการส่งสินค ้าไป
ตามที่ต่างๆคะ ก็เปรียบเหมือนระบบไหลเวียน
เลือดที่ส่งไปตามส่วนต่างๆของร่างกาย
Declarative Knowledge

23. Procedural Knowledge
Complex Schema
Simple Schema
จากการสัมภาษณ์ผู้เรียน
เมื่อเข ้าสู่ระบบได ้เรียนเรื่องระบบต่างๆถ ้าทาได ้จะสามารถบอก
ระบบในร่างกายได ้ บอกความสาคัญของระบบย่อย ระบบไหลเวียน
เลือด และระบบหายใจได ้โดยผู้เรียนอธิบายว่าเมื่อระบบย่อย
อาหารจะทางานจะอาศัยการหายใจเพื่อช่วยในการแลกเปลี่ยน
แก๊ส ระบบหายใจจะหายใจก็ได ้นาพลังงานจากระบบย่อยมาใช ้มี
ความสัมพันธ์กัน เมื่อมีการย่อยอาหารและการดูดซึมสารอาหารจะ
ไหลไปตามเส ้นเลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกาย
กระบวนการทางาน เพื่อแก ้ปัญหาในการเรียนรู้ ผู้เรียน
สามารถอธิบายบอกกระบวนการเพื่อแก ้ปัญหาจากการ
ใช ้สิ่งแวดล ้อมทางการเรียนรู้ได ้

24. Conclusion

25. องค์ประกอบของสิ่งแวดล ้อมทางการเรียนรู้ มี 8 องค์ประกอบที่สาคัญ คือ
Product design and developmentResult
 สถานการณ์ปัญหา
 กรณีใกล้เคียง
 คลังความรู้
 เครื่องมือทางปัญญา
 ร่วมมือแก้ปัญหา
 การส่งเสริมเมนทอลโมเดล
 ฐานการช่วยเหลือ
 การโค้ช
สถานการณ์ปัญหา กรณีใกล้เคียง
คลังความรู้ เครื่องมือทางปัญญา
ร่วมมือแก้ปัญหา การส่งเสริมเมนทอลโมเดล
ฐานการช่วยเหลือ การโค้ช

26. Result เมนทอลโมเดลของผู้เรียน
ความคิดรวบยอด เชื่อมโยง
ความสัมพันธ์
Simple – to – Complex
สรุปความรู้เป็นรูปแบบ
ความรู้ของตนเองได ้
Detail – to – General
Procedural Knowledge
ความรู้ที่เป็นกระบวนการทางาน
เพื่อแก ้ปัญหาในการเรียนรู้
พบว่าผู้เรียนสามารถอธิบายบอก
กระบวนการเพื่อแก ้ปัญหาจากการ
ใช ้สิ่งแวดล ้อมทางการเรียนรู้ได ้
Declarative Knowledge

27. การรับรู้ของผู้เรียนResult
นักเรียน 27 คน
รร.ชุมชนบ้านโต้นศรีพิมลวิทยา
นักเรียน 12 คน
รร.บ้านดงกลาง
 ด ้านคุณค่าของสิ่งแวดล ้อม
 ด ้านความรู้ในสิ่งที่เรียน
 ด ้านการรับรู้เมนทอลโมเดล
 ด ้านคุณลักษณะของสิ่งที่เรียน

28. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรู้ของผู้เรียนResult
ร้อยละ 82.92
คะแนนเฉลี่ย 24.87
S.D. 0.36
ร้อยละ 82.59
คะแนนเฉลี่ย 24.77
S.D. 0.35
นักเรียน 12 คน
รร.บ้านดงกลาง
นักเรียน 27 คน
รร.ชุมชนบ้านโต้น
ศรีพิมลวิทยา

29. Assistant Professor
Charuni Samat
Assistant Professor
Issara Kanjug
Assistant Professor
Puangtong Petchtone
Thank you for attention
Q&A