Pagsusuri sa Tula at Pelikula (Mga Kagila-gilalas na pakikipagsapalaran ni Juan dela Druz at Mga Munting Tinig)

1. Tarlac College of Agriculture
Institute of Education
Kontemporaryong Panitikan ng Pilipinas
Tula: Pelikula:
Ang mga Kagila-gilalas na Mga Munting Tinig
Pakikipagsapalaran ni JUAN dela CRUZ
ni Jose F. Lacaba ni Gil M. Portes
Sinuri ni: Loreto C. Morales
BEED IV-A General
Ipinasuri ni: Gng. Cecile L. Lapitan
Guro

2. BALANGKAS NG PAGSUSURI
(Pelikula)
I. Pamagat ng Akda: Mga Munting Tinig
II. May-Akda: Gil M. Portes
Ang Manunulat at Direktor na si Gil M. Portes ay tanyag sa paggawa ng pelikula at
ang “Mga Munting Tinig” ay pang dalawampu’t lima (25) na sa mga makabuluhang
pelikulang kanyang mga naggawa. Ito ay ang opisyal na isinali ng Pilipinas sa Academy
Awards at Golden Golbes noong 2003.
Siya ay nag-aral sa Universidad ng Sto. Tomas at nakatanggap n isang degree master
sa teatro mula sa Brooklyn Coolege sa New York.
Dahil sa kanyang paggawa ng mga pelikulang tumatalakay sa kontrobersyal na aspeto
ng pulitika at iba pang interesanteng paksa kaya siya nakakuha ng ibat-ibang parangal. Ilan sa
kanyang mga sikat na gawa ay ang mga sumusunod:
• SARANGGOLA, 1999
• GATAS… SA DIBDIB NG KAAWAY, 2001
• BUKAS MAY PANGARAP, 1994
• MARKOVA: COMFORT GAY
At ngayon siya ay sumisikat nanaman sa linya ng pagiging direktor, sabi pa nga ng
isang reporter sa Amerika, “His camera catches de Rossi in sparse, beautifully lit images.”
III. Mga Tauhan:
1. Melinda (Alessandra) isang batang guro na pilit hinahanap ang lugar na kanyang
kahihimlayan. Pilit na inaabangan ang araw na pakikinggan na siya ng kanyang ina.
2. Mrs. Pantalan (Dexter) Ang Principal o ang Officer-in-Charge ng Mababang Paaralan ng
Malawig. May dalawang anak sa Maynila na kanyang pinag-aaral. Nagbebenta ng ice candy
sa mga mag-aaral upang magkaroon ng dagdag na kita.
3. Chayong (Gina Alajar) ang ina ni Pilar. Ang may-ari ng tahanang tinitirhan ni Melinda.
4. Luz (Amy) ang nanay nina Obet at Popoy. Tanging magulang na naniwala sa kakayahan ng
mga estudyante.
5. Popoy (Bryan) kapatid ni Obet. May talentong musical ngunit hindi nakasali sa patimpalak
dahil sa isang masalimuot na pangyayari.
6. Obet (Pierro) kapatid ni Popoy. Ayaw maparis sa amang NPA. Naulila sa ama at kapatid
dahil sa isang pangyayari.
7. Fe (Irma) isa sa mga guro ng Mababang Paaralan ng Malawig. Nagtuturo ng asignaturang
Ingles. Dumalo ng ibat-ibang pulong upang makatulong sa kanyang pagtuturo subalit walang
epekto sa kanya, siya’y nanatiling kulang ang kaalaman.
8. Solita (Malou) isang guro rin sa Mababang Paaralan ng Malawig. Pinaglilinis ng kanyang
bahay ang kanyang mga estuduyante.
9. Pilar (Lailani) dating guro ng paaralan subalit tumungong Singapore upang doon mamasukan
ngunit nalinlang ng ahensyang kanyang pinasukan. Anak ni Chayong. Kagaya ni Melinda na
nagbibigay inspirasyon sa mga bata

3. IV. Buod/Lagom ng Katha
Mga Pangarap ang iniwang alaala ni Melinda noong araw na linisan niya ang baryo ng
Malawig. Nang dumating ang batang guro, ay tumambad sa kanya ang mga lupain na tinatamnan
na palay at buko, at mga taong tila wala nang pag-asa sa buhay. Kahirapan ang dahilan kung
bakit naging tamad ang mga tao, at tinanggap na lamang ang kanilang kinakaharap na
masalimuot na buhay, habang ang ilan naman ay umaakyat sa kabundukan upang ipaglaban ang
nais makamit na pagbabago.
“Tanging ang mga mayayaman lang ang maaring mangarap, at tayong mahihirap ay
hindi.” Mga simpleng salita mula sa isang bata ang nagtulak kay Melinda upang ipaliwanag sa
mga mamamayan ng lugar na hindi kahirapan ang dahilan kung bakit lumalabas na biktima ang
tao. Ang Pag-asa ay importante at ang bawat pangarap ay maaring abutin. Laban sa hindi
pakikinig ng taong – bayan, isinali parin ni Melinda ang mga bata sa isang simpleng patimpalak
sa pag-awit. Ang kanilang mga tinig ay tumayo laban sa kadiliman, laban sa kahirapan,
kamatayan, at kalungkutan.
Ang kanilang awit ang gumising sa maliit na apoy ng pag-asa sa bawat puso ng taong-
bayan. Isang pag-asa na nagbigay sa kanila ng lakas upang mangarap, lakas upang ipaglaban ang
kanilang mga pangarap. Si Melinda ay lumisang naniniwalang nasa bawat isa ang kapangyarihan
upang gumawa ng pagbabago, na nasa atin ang isang tinig ng pag-asa na nag-aantay marinig.
V. Pagsusuri
1. Panahong Kinabibilangan
Ang pelikulang ito ay nabibilang sa mobernong panahon dahil may mga ganitong
pangyayari pa rin ngayon sa ating lipunan.
2. Sariling Puna
Ang bawat isa, kahit ang mga bata, mahirap man o mayaman ay may karapatang
mangarap sapagkat ang bawat isa sa atin ay binayayaan ng talino at talentong dapat gamitin.
Sa ating lipunan ay karaniwan mo nang makikita ang mga taong nambibiktima ng kapawa nila.
Gagawin ang lahat makalamang lang sa iba. Karaniwan mo naring makikita ang mga taong uupo
na lang sa isang tabi upang tanggapin ang kanyang kalagayan, hindi man lamang magsusumikap
upang abutin ang kanyang mga pangarap dahil sa nawalan na sila ng pag-asa.
Ilan lamang ito sa mga katotohanang matutunghayan sa pelikulang “ Mga Munting
Tinig.” Kung ang lahat sa atin ay ganito mag-isip at makipagkapwa – tao, anong lipunan ang
ating tinitirhan? Sino pa ang maiiwang naniniwala? Sino pa ang maiiwang kikilos para sa isang
kaunalaran?
Ang pelikulang ito ay kapupulutan niyo ng aral at magbibigay sa inyo ng inspirasyon
upang ipagpatuloy ang buhay ng buo ang loob at nasa tama.
3. Values/Aral na Nakapaloob sa Katha
Ang Kahirapan ay hindi hadlang sa ating mga pangarap, pangarap na minimithi ng bawat
isa. Ang lahat ay nagtataglay ng biyayang talento na ipinagkaloob ng Maykapal upang gamitin sa
tama na ikauunlad ng bawat isa at hindi lamang para sa sariling kapakanan.
Dapat nating gamitin ang ating mga munting tinig na sumisigaw ng isang malinis na
pagbabago. Ang kaalaman at paniniwala ng kabataan ay hindi maaring ikumpara sa mga
matatanda. Dapat ay maging bukas ang ating kaisipan sa lahat ng aspeto ng buhay.

4. Bawat nilalang, bata, matanda, babae o lalaki ay may paninindigan na dapat marinig ng
buong mundo. Walang sinuman ang may karapatang hadlangan makapagpahayag ng kanyang
damdamin. Kahit na munti man ang ating tinig kapag pinag-isa ay maaring makapagdulot ng
malaking epekto sa lipunan.
4. Mungkahi
Ang pelikulang “Mga Munting Tinig” ay napakaganda. Ang musika, iskrip, mga tauhan,
ang pagganap, at ang direksyon ay pawng napakahusay dahil ito’y nabuo ng may masining na
kakahayan, ngunit kinalulungkot kong sabihin, na lagi itong nakaliligtaan sa maraming
pelikulang Pilipino. Ang mga tunog na ginamit, lalo na ang musical score at ang kanilang
tamang punto, ay tama lang dahil nadama ng mga manonood ang mensahe nito. Sa katunayan,
pinanood namin ito, siguro dalawang taon pa lang kami sa kolehiyo, talagang nakakaiyak at
masasabi kong ito’y isang makabagbag-damdaming pelikula.

5. Ang mga KAGILA-GILALAS na
PAKIKIPAGSAPALARAN ni JUAN dela CRUZ
ni Jose F. Lacaba
Nang dapuan ng libog
Isang gabing madilim si Juan de la Cruz
puno ng pangambang sumakay sa bus
si Juan de la Cruz namasyal sa Culiculi
pusturang-pustura at nahulog sa pusali
kahit walang laman ang bulsa parang espadang bali-bali
BAWAL MANIGARILYO BOSS YOUR CREDIT IS GOOD BUT WE NEED
sabi ng konduktora CASH
at minura sabi ng bugaw
si Juan de la Cruz. sabay higop ng sabaw.
Pusturang-pustura Pusturang-pustura
kahit walang laman ang bulsa Kahit walang laman ang bulsa
nilakad ni Juan de la Cruz naglibot sa Dewey
ang buong Avenida si Juan de la Cruz
BAWAL PUMARADA PAN-AM BAYSIDE SAVOY THEY
sabi ng kalsada SATISFY
BAWAL UMIHI DITO sabi ng neon.
sabi ng bakod Humikab ang dagat na parang leon
kaya napagod masarap sanang tumalon pero
si Juan de la Cruz. BAWAL MAGTAPON NG BASURA
sabi ng alon.
Nang abutan ng gutom
si Juan de la Cruz Nagbalik sa Quiapo
tumapat sa Ma Mon Luk si Juan de la Cruz
inamoy ang mami siopao lumpia pansit at medyo kinakabahan
hanggang sa mabusog. pumasok sa simbahan
Nagdaan sa Sine Dalisay IN GOD WE TRUST
Tinitigan ang retrato ni Chichay sabi ng Obispo
PASSES NOT HONORED TODAY ALL OTHERS PAY CASH.
sabi ng takilyera
tawa nang tawa. Nang wala nang malunok
si Juan de la Cruz
Dumalaw sa Konggreso dala-dala'y gulok
si Juan de la Cruz gula-gulanit na ang damit
MAG-INGAT SA ASO wala pa ring laman ang bulsa
sabi ng diputado umakyat
Nagtuloy sa Malakanyang sa Arayat
wala naming dalang kamanyang ang namayat
KEEP OFF THE GRASS na si Juan de la Cruz.
sabi ng hardinero WANTED DEAD OR ALIVE
sabi ng sundalo sabi ng PC
kay Juan de la Cruz. at sinisi
ang walanghiyang kabataan

6. kung bakit sinulsulan ang isang tahimik na mamamayan
na tulad ni Juan de la Cruz
BALANGKAS NG PAGSUSURI
(Tula)
I. Pamagat ng Akda: Ang mga KAGILA-GILALAS na PAKIKIPAGSAPALARAN ni JUAN
dela CRUZ
II. May-Akda: Jose F. Lacaba
Kilala din sa pangalang Pete Lacaba, pinanganak siya sa Cagayan de Oro City noong ika-25
ng Nobyembre 1945. Isa siyang makata at manunulat ng iskrip. Sina Jose M Lacaba Sr. at Fe Flores
ang kanyang mga magulang. Napangasawa niya si Marra PL. Lanot, isang makata at mananaysay,
kung saan nagbunga ng isang lalaking anak.. Hindi niya natapos ang pagaaral ng Ingles sa Ateneo d
Manila University upang magtrabaho bilang isang mamamahayag. Noong 1974 naaresto siya kasama
ang mandudulang si Bonifacio Ilagan at maunulat na si Dolores Stephens-Feria. Bago siya palayain
noong 1976, napatay ng mga hukbong sandatahan ng gobyerno sa Mindanao ang kapatid niya na si
Emmanuel.
Naging patnugot siya ng mga magasin na Pilipino Free Press, Asia-Philippines Leader,
National Midweek at ang pinakahuli ay ang Pilippine Graphic.
Noong 1970 ay naging parte ng mga kilusang estudyante-aktibista si Lacaba para sa
Philippine Free Press kung saan nabuo ang ilan sa mga pinakamahusay na sanaysay ukol sa tinatawag
na First Quarter Storm. Nang lumaon ay nilikom ang mga ito at ipinalimbag bilang Days of Disquiet,
Nights of Rage, noong 1982. Ang unang kalipnan ng kanyang mga tula, Mga Kagilagilalas na
Pakikipagapalaran ay nalimbag noong 1970 at sinundan ito ng isa pang kalipunan ng mga tula, Sa
Panahon ng Ligalig, na nilimbag noong 1991.
Noong 1979 sa pakikipagtulangan niya kay Ricardo Lee ay nabuo nila ang iskrip para sa
pelikulang Jaguar ni Lino Brocka. Ang ilan pa sa mga kilalang screenplay na ginawa niya na
mayroong kinalaman sa mga ordinaryong tao na biktima ng kahirapan at kawalang-hustisya ay ang
mga sumusunod: Angela Markado noong 1980, Sister Stella L. noong 1984, Bayan Ko: Kapit sa
Patalim noong 1985 at Orapronobis noong 1989.
Nabigyan ng unang gantimpala ang tula ni Lacaba na may titulong sa Panahon ng Ligalig sa
Carlos Palanca Memorial Awards for Literature noong 1983. Ang awiting Aling Pag-ibig Pa? ay
nanalo sa Best Theme Song category ng Catholic Mass Media Awards noong 1984 ay isinulat din ni
Jose Lacaba.
III. Mga Tauhan:
1. Juan dela Cruz – pangunahing tauhan sa tula kung saan nilakbay niya ang komplikaadong
mundo ng siyudad
2. Konduktora – binawalan niya si Juan na manigarilyo sa loob ng bus at minura niya ito.
3. Hardinero at sundalo
4. Bugaw
5. Obispo

7. IV. Buod/Lagom ng Katha
Si Juan de la Cruz ay isang ordinaryong Pilipino. Sa tuwing binabanggit ang pangalang ito
ay naiuuganay agad ito sa mga Pilipino dahil matagal na at madalas nang ginagamit ang pangalang
ito sa mga tauhang Pilipino. Sa unang saknong ay makikita na isang probinsyano si Juan na
lumuwas patungong siyudad. Tulad ng ibang bagong salta sa Maynila ay pumorma syang mabuti
kahit mahirap lamang upang maging katulad ng mga mamamayan sa lungsod. Halata rin na bago
sa kanya ang pagpunta sa lugar na ito dahil nabanggit na siya'y kinakabahan.
Ang mga ginamit na tagpuan sa tula ay mga kilalang lugar sa Maynilatulad ng Avenida at
Quiapo. Maraming pook-pasyalan ang kanyang pinuntahan ngunit mapupuna na hindi niya
napasok ang mga ito dahil sa kahirapan. Gustuhin man niyang kumain ay wala naman siyang
pambili. Tila maramin ring hadlang sa kanyang paglalakabay. Maraming siyang gusting puntahan
ngunit lagi na lamang may pumipigil sa kanya at nagbabawal.
Sa bandang huli ng tula nasawi rin si Juan sa kanyang pagtungo sa lungsod. Inilarawan siya
bilang isang pulubi at wala man lamang makain. Naipakita sa mga huling saknong na nakasama
para sa kanya ang paninirahan sa siyudad. Maaring naging maganda na ang simpleng buhay niya
sa probinsya kaya't nagsisi siya na mamuhay sa lungsod.
V. Pagsusuri
1. Panahong Kinabibilangan
Ang tula ay naisulat noong panahon nang batas militar subalit napapanahon pa rin
hanggang ngayon ang mga pangyayari sa tula kaya nabibilang pa rin ito sa modernong panahon
2.Sariling Puna
Sa aking palagay, ang tulang ito ay tumutukoy sa isang probinsyanong Pilipino na hinanap
ang kapalaran sa siyudad ngunit nabigo. Tipikal na ang ganitong kwento lalo na dati na limitado pa
ang komunikasyon mula sa mga lalawigan at lungsod. Inaakala ng mga taga-probinsya na
maganda ang Maynila at maraming trabaho ang naghihintay sa kanila ditto. Inakala nila na ang
mga matataas na gusali ay nangangahulugan na maraming oportunidad ang narito. Maaaring nakita
nila ito sa kanilang mga sinuwerteng kababayan na matapos magtrabaho sa Maynila ay bigla na
lamang yumaman. Kung kaya't ang kanilang simpleng pamumuhay sa probinsya ay inihantulad
nila sa kahirapan.
Para sa akin, mas maganda pa rin ang payak na pamumuhay sa probinsya. Doon ay mas tahimik at
payapa na mas masarap tirahan kaysa sa siyudad na magulo at komplikado. Ngunit sang-ayon pa
rin naman ako sa mga naglalakas-loob na magahanap ng ikabubuhay sa Maynila dahil hangad
lamang nilang umunlad.
3. Values/Aral na Nakapaloob sa Katha
Maging kuntento kung anong meron sa atin dahil pag kinainggitan natin ang iba,
maaaring tayo’y bumagsak a lalong bababa ang ating antas ng buhay na meron tayo.
Hindi ang pagpunta sa siyudad ang solusyon para yumaman kundi nasa atin din kung
tayo’y magsisikap.
4. Mungkahi
Ang tula ay isinulat sa kanyang sariling ekspresyon, ginamitan ng mga salitang Ingles
pero napaganda naman niya ang tula sa pamamagitan ng paggamit ng mga ito.