ΔΟΜΗΜΕΝΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ,ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ,ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

1. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 2η
:ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Α.ΥΠΟΜΝΗΣΕΙΣ
1)Διαβάστε από το σχολικό βιβλίο της Νεοελληνικής γλώσσας τις
γενικές πληροφορίες σχετικά με τον προφορικό και τον γραπτό
λόγο στη σελίδα 31 .
2)Γλωσσική ποικιλία:Ο ομιλητής ,για να επικοινωνήσει,βρίσκεται
μπροστά σε μια σειρά επιλογών που πρέπει να κάνει ανάμεσα σε
στοιχεία που διαθέτει η γλώσσα του(αγαπάω/αγαπώ…).Συχνά,οι
επιλογές του αυτές εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες που
επηρεάζουν τη γλωσσική παραγωγή,όπως: η περίσταση
επικοινωνίας,η ταυτότητα του συνομιλητή,το πλαίσιο της
συζήτησης,η αιτία της επικοινωνίας.Αυτοί και άλλοι παράγοντες
καθορίζουν και το ύφος του
ομιλητή:επίσημο,ανεπίσημο,φιλικό,λογοτεχνικό…Για το ύφος της
νέας ελληνικής διαβάστε στη Γραμματική της Νέας Ελληνικής
Γλώσσας τις σελίδες 180-181.
3)Διαβάστε στο τέλος του φύλλου εργασίας τις σημειώσεις για την
παράγραφο , τα μέρη της και για τη σύνδεση των προτάσεων
στο εσωτερικό της .

2. Β.ΔΡΑΣΕΙΣ
1)Να δώσετε από έναν τίτλο σε καθεμία από τις παραπάνω εικόνες.
2)α)
β) O νέος ρόλος του δασκάλου

3. Ο υπολογιστής σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί, βέβαια, να αντικαταστήσει το δάσκαλο και
το βιβλίο. Ο δάσκαλος παίζει και πρέπει να παίζει κεντρικό ρόλο, ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες.
Χρησιμοποιεί ως κύριο εργαλείο το λόγο, που κινητοποιεί τη φαντασία. Επίσης, ο ρόλος του
βιβλίου είναι σημαντικός. Αποτελεί τη βάση, όπου μπορεί να ανατρέξει ο μαθητής κάθε
στιγμή. Μεταφέρεται και ξεφυλλίζεται εύκολα. Όμως, πιστεύουμε ότι η χρήση ποιοτικού
εκπαιδευτικού λογισμικού μπορεί να βοηθήσει το έργο του δασκάλου και να συμπληρώσει
κενά στη λειτουργία του συμβατικού εντύπου-βιβλίου. Ενώ ο δάσκαλος με χρήση του λόγου
κινητοποιεί τη φαντασία, το εκπαιδευτικό λογισμικό και τα εποπτικά μέσα διδασκαλίας
μπορούν να δράσουν συμπληρωματικά και να κινητοποιήσουν τις αισθήσεις. Επιπλέον, τα
πολυμέσα σε σχέση με τα συμβατικά εποπτικά μέσα, video, audio κ.λπ., προσφέρουν κάτι
περισσότερο. Ο μαθητής δεν παρακολουθεί παθητικά. Δε μετατρέπεται σε θεατή. Συμμετέχει,
αυτενεργεί. Σε ένα τέτοιο μαθητοκεντρικό μαθησιακό περιβάλλον, ο ρόλος του εκπαιδευτικού
αλλάζει, από απλός «αναμεταδότης» γνώσεων και «αυθεντία» γίνεται συνεργάτης και
σύμβουλος του μαθητή.
Η Πληροφορική στο σχολείο, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, 2000
γ)
Σε ποιο από τα παραπάνω κείμενα ο λόγος προσεγγίζει πιο πολύ τον
προφορικό και σε ποιο τον γραπτό λόγο;Ποια από τα τρία κείμενα προτιμάτε
να διαβάζετε και γιατί;
3)Παραγωγή προφορικού λόγου:Να αναπτύξετε με συντομία (σε 2-3
λεπτά)τα παρακάτω θέματα με χρήση του προφορικού λόγου:
Επικοινωνείτε τηλεφωνικά με τον παππού σας:εκφράστε του τις
εντυπώσεις σας από τις πρώτες μέρες στο γυμνάσιο.
ή
μιλάτε με συμμαθητή (-τριά) σας στο διάλειμμα για το μάθημα της
επόμενης ώρας.

4. Να παρουσιάσετε τους παραπάνω διαλόγους μέσα στην
τάξη.(δραματοποίηση).
Συγκρίνετε τις γλωσσικές ποικιλίες που χρησιμοποιήσατε στους
παραπάνω διαλόγους.Ποιες είναι οι διαφορές και πώς τις εξηγείτε;
4)Στις εικόνες της παραπάνω άσκησης 2:α)Ποιος μιλά σε ποιον;β) Με
ποιον σκοπό;γ)Ποιο μέσο επικοινωνίας χρησιμοποιείται σε κάθε εικόνα;
Γ.ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
1) «Τα ταξίδια μορφώνουν»: Να γράψετε μία παράγραφο με θεματική
πρόταση την παραπάνω.
.
2) «Σίγουρα ο αδελφός μου θα γίνει γιατρός»:Να χρησιμοποιήσετε την
παραπάνω πρόταση σαν κατακλείδα σε μια παράγραφο που θα γράψετε.
3)Να βρείτε τα δομικά μέρη της παραγράφου στην άσκηση Β.2β).

5. 4)
Να αποδώσετε σε μια παράγραφο τις καταστάσεις που περιγράφονται
στο παραπάνω κόμικ.Να χρησιμοποιήσετε στην παράγραφό σας τα
δομικά της μέρη.
5)Να χωριστείτε σε ομάδες των 5 ατόμων και να παίξετε «κρεμάλα»
χρησιμοποιώντας λέξεις που αναφέρονται στο σχολείο και τη σχολική ζωή.

6. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟ
Η παράγραφος αποτελεί νοηματική ενότητα,γιατί αναπτύσσεται σ’ αυτήν
μία και μόνη ιδέα,άποψη ή πλευρά του θέματος του κειμένου.
Με την παράγραφο εκφράζουμε ένα κύριο νόημα,που μπορεί να δηλωθεί
με έναν πλαγιότιτλο.
Η παράγραφος σχηματίζεται από προτάσεις,που συνδέονται νοηματικά.
Κάθε πρόταση δίνει ορισμένες πληροφορίες.
Κάθε κύρια πρόταση δίνει μια βασική πληροφορία.
Κάθε παράγραφος έχει μία ή περισσότερες βασικές πληροφορίες.
Κάθε βασική πληροφορία μπορεί να συμπληρώνεται με προσδιορισμούς
και να επεκτείνεται με νέες βασικές πληροφορίες,που συνδέονται νοηματικά
με την προηγούμενη ,εκφράζοντας κρίσεις,συναισθήματα,επιθυμίες…
Οι βασικές πληροφορίες συνθέτουν το κύριο νόημα της παραγράφου.
Οι υπόλοιπες πληροφορίες εμπλουτίζουν το κύριο νόημα της
παραγράφου.
(Γ.ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ-Ι.Ν.ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ- ΚΕΙΜΕΝΟ-ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ)
Η θεματική πρόταση της παραγράφου εκφράζει με σαφήνεια ,ακρίβεια και
συντομία την κύρια ιδέα της παραγράφου.
Ο ρόλος των λεπτομερειών είναι να δώσουν στον αναγνώστη όλες τις
πληροφορίες που υπόσχεται η θεματική πρόταση.
Η πρόταση κατακλείδα πρέπει να θυμίζει την κύρια ιδέα της παραγράφου.
(Ν. Γρηγοριάδης,Η παράγραφος)
Για να υπάρχει στο κείμενό μας σύνδεση ανάμεσα στα νοήματα και λογική
σειρά απαιτείται να επιλέγουμε την κατάλληλη συνδετική λέξη ή φράση που
«θα δέσει» φυσικά το κείμενό μας.Τέτοιες συνδετικές –διαρθρωτικές λέξεις και
εκφράσεις είναι:
Συνδέουν τη θεματική πρόταση με τις λεπτομέρειες:
:ειδικότερα,πράγματι,πιο
συγκεκριμένα,αναλυτικότερα,φυσικά,βέβαια,αρχικά,…..
Συνδέουν τις προτάσεις των
παραγράφων:ταυτόχρονα,ύστερα,έπειτα,ενώ,καθώς,αφότου…
Επιπλέον,επίσης, ακόμα,εξάλλου…

7. Αντίθετα,ωστόσο,άλλωστε,απεναντίας…
Ειδικότερα,δηλαδή,σαφέστερα,με άλλα λόγια….
Επομένως,άρα,συμπερασματικά..
Πράγματι,ιδιαίτερα,φυσικά,είναι σαφές….
(περισσότερα στοιχεία για την παράγραφο σε επόμενες ενότητες).
Εύη Καρούνια filologikaek.blogspot.gr –Οκτώβριος2016