tesis bab 1 hingga 3

1. BAB 1
PENDAHULUAN
1.1 Pengenalan
Bab ini akan membincangkan tentang latar belakang kajian, pernyataan masalah kajian, tujuan
kajian, objektif kajian, persoalan kajian, hipotesis kajian, kepentingan kajian, batasan kajian,
pembolehubah kajian, definisi operational, kerangka konseptual kajian dan kesimpulan.
1.2 Latar Belakang Kajian

2. Penglibatan ibu bapa dalam membantu pelaksanaan program kemahiran berfikir aras tinggi
(KEBAT) hari ini adalah amat penting terutamanya sebagai strategi dalam meningkatkan lagi
kualiti pendidikan ada pada hari ini (Geert Driessen, Frederick Smit dan Peter Sleegers, 2005). Ibu
bapa merupakan individu pertama yang paling mengenali anak masing-masing. Oleh yang
demikian, ibu bapa seharusnya mempunyai pengetahuan yang mendalam tentang pendidikan -
kanak-kanak bagi membolehkan mereka membantu memperkembangkan potensi dan mencungkil
bakat yang ada dalam diri anak masing-masing sehingga ke peringkat yang optimum. Ibu bapa
yang prihatin dan mempunyai asas pendidikan - kanak-kanak akan mempunyai lebih banyak
maklumat dan info berkaitan cara mendidik anak sejak dari dalam kandungan lagi. Ini seterusnya
akan banyak membantu terhadap perkembangan kanak-kanak apabila mereka mula memasuki
alam persekolahan formal.
Menurut Azizah Lebai Nordin (2007), pendidikan - kanak-kanak penting dan perlu
diberikan perhatian kerana 90% daripada perkembangan otak secara optimum berlaku sebelum
kanak-kanak mencapai umur lima tahun. Bagi melahirkan sumber manusia yang berkualiti,
pembinaannya hendaklah dimulakan sejak - usia kanak-kanak lagi. Kanak-kanak yang ada pada
hari inilah yang akan menjadi sumber guna tenaga kepada generasi akan datang dan akan
membawa kepada kemajuan dan penyelesaian masalah bangsa suatu hari nanti.
Di masa hadapan juga kanak-kanak ini akan menjadi generasi penerus yang unggul dalam
semua aspek kehidupan dan mampu bersaing di era informasi ini (Ellis dan Rohaty, 2009). Kanak-
kanak yang mendapat pendidikan - yang baik dan berkualiti bermula sejak dari rumah sehingga
memasuki kelas sekolah misalnya akan mampu menjadi generasi masa hadapan yang cemerlang

3. dari pelbagai aspek perkembangan terutamanya jika disokong pula oleh penglibatan ibu bapa yang
aktif.
Para pakar perkembangan otak menyatakan bahawa usia lima tahun pertama ialah masa
keemasan (golden age) kerana pada usia inilah perkembangan otak berlaku dengan cepat. Bloom
(1966) dalam Ellis dan Rohaty (2009) menyatakan pada usia 4 tahun, perkembangan intelek
seorang kanak-kanak telah mencapai 50 peratus daripada perkembangan intelek seorang dewasa.
Pada masa ini ibu bapa mempunyai peluang terbaik untuk membantu anak-anaknya berkembang
secara maksima dalam semua aspek yang mencakupi aspek intelek, sosial, rohani dan fizikal. Masa
ini adalah masa yang tepat untuk memulakan pembangunan sumber manusia yang berkualiti dan
pembinaannya dimulakan daripada pembangunan otak sejak -, bahkan sejak di dalam rahim ibu.
Faktor persekitaran turut memainkan peranan yang amat penting dalam pendidikan -
kanak-kanak. Ini disokong oleh Hunt (1961) yang menyatakan kecerdasan kanak-kanak juga
ditentukan oleh stimulasi yang diterima dari alam persekitaran. Apabila adanya stimulasi yang
seronok bagi kanak-kanak, secara tidak langsung akan membentuk jalur belajar di otak, yang
menjadi asas yang kuat bagi proses pembelajaran di peringkat yang lebih tinggi atau usia yang
lebih tua (Doman, 2006) dalam Ellis dan Rohaty (2009). Ibu bapa yang menyediakan persekitaran
pembelajaran yang dapat memupuk potensi murid secara menyeluruh dan bersepadu akan dapat
menyediakan anak masing-masing untuk lebih berjaya di masa yang akan datang. Sebagai contoh,
kajian di dalam dan di luar negara menunjukkan bahawa faktor persekitaran seperti penglibatan
ibu bapa secara aktif mempunyai kesan langsung ke atas semua aspek perkembangan kanak-kanak
(MacNaughton, 2005).

4. Pendapat ini disokong oleh Sabariah Siron dan Kasnawi Ab. Karim (2008). Penglibatan
ibu bapa semasa anak masih kecil banyak mendatangkan kesan yang baik untuk sepanjang hayat
mereka. Anak-anak akan merasakan pembelajaran bukan sahaja diperolehi daripada guru di
sekolah tetapi juga akan berterusan sehingga di rumah. Guru akan dapat mengembangkan peranan
professional mereka sebagai pemudahcara pembelajaran kepada ibu bapa dan komuniti. Ibu bapa
sebaliknya pula boleh menambah pengetahuan, kemahiran dan keyakinan untuk membantu
pembelajaran anak mereka melalui taklimat dan perkongsian ilmu daripada guru.
Peranan ibu bapa adalah sangat besar dan melalui usaha merekalah yang banyak
menyokong perkembangan bahasa, sosial dan akademik anak-anak mereka. Ini selaras dengan
dapatan Ellis dan Rohaty (2009), iaitu faedah penglibatan ibu bapa dianggap sangat besar bagi
kejayaan akademik dan emosi kanak-kanak seperti kemahiran membaca dan belajar di rumah dan
kemahiran berbahasa serta dapat meningkatkan keyakinan kendiri kanak-kanak.
Dapatan ini menyamai kajian yang dijalankan oleh Britanny Coleman dan Mary Nell
McNeese (2009). Dapatan mereka membuktikan bahawa penglibatan ibu bapa dalam pendidikan
- kanak-kanak dikatakan dapat meningkatkan pencapaian akademik, dapat meningkatkan
penglibatan ibu bapa dalam pendidikan anak masing-masing dan dapat meningkatkan motivasi
pelajar gred lima yang terlibat dalam kajian yang dijalankan.

5. 1.3 Pernyataan Masalah Kajian
Melalui dapatan kajian yang lalu, sebahagian ibu bapa kanak-kanak dan komuniti persekitaran
sekolah merasakan mereka tidak ada hak untuk melibatkan diri dalam pendidikan kanak-kanak
sekolah walaupun kadang-kadang tertarik untuk melibatkan diri dengan aktiviti sekolah dan ada
juga kemungkinan mereka tidak tahu bahawa mereka sebenarnya boleh untuk melibatkan diri
secara langsung dalam sesetengah program yang dijalankan. Kadangkala terdapat ibu bapa yang
tidak mahu melibatkan diri dalam pendidikan kanak-kanak disebabkan masalah-masalah yang
tertentu. Terdapat juga ibu bapa yang tidak tahu bagaimana mahu melibatkan diri dengan aktiviti-
aktiviti sekolah yang dijalankan oleh sekolah anak masing-masing.
Menurut Rohaty (2003), dalam kajiannya di Malaysia seringkali keadaan di rumah kurang
merangsangkan pembelajaran di persekitaran mereka. Sedangkan ibu bapa daripada golongan
berada biasanya sibuk bekerja dan kurang dapat meluangkan masa bagi melayan anak-anak
mereka ke arah penyediaan pengetahuan dan kemahiran yang menjadi syarat kejayaan di sekolah.
Akhirnya ibu bapa kehilangan peluang untuk mengembangkan anak-anaknya secara maksima.
Pendidikan sekolah boleh menjadi institusi yang membantu ibu bapa menyelesaikan
permasalahan ini. Masa sekolah adalah tahun-tahun kritis dan asas kepada peringkat pendidikan
selanjutnya serta menentukan kejayaan hidup seseorang individu. Pendidikan sekolah bertujuan
membantu ibu bapa untuk meningkatkan perkembangan kanak-anak secara holistik melalui

6. pengalaman belajar yang bermakna dan menyeronokkan serta persekitaran yang diperkaya bagi
menstimulasi otak mereka (Eva L. Essa, 2003). Stimulasi secara holistik ini mengembangkan
kanak-kanak sehingga dapat meningkatkan fungsi kognitif, konsep kendiri yang positif, harga diri,
kemandirian, dan kemahiran sosial. Ia juga mengembangkan emosi kanak-kanak yang seimbang,
pemahaman nilai agama dan spiritual sejak - serta pemahaman nilai kesihatan dan keselamatan.
Berbagai-bagai teori pendidikan kanak-kanak telah diwujudkan oleh beberapa pakar dalam
bidang pendidikan seperti Froebel, Montessori dan Piaget berkaitan dengan kepentingan dan
program-program yang telah direka untuk pendidikan - kanak-kanak. Malah di Amerika telah lama
diwujudkan program Headstart yang telah dirancang dan dikelolakan untuk membantu kanak-
kanak yang datang dari kawasan mundur dan dari keluarga miskin. Kanak-kanak ini ditempatkan
di satu kawasan dan diberi segala kemudahan dalam pembelajaran. Kesihatan mereka dijaga
dengan diberi pemakanan yang dirancang mengikut tumbesaran kanak-kanak. Penglibatan ibu
bapa di dalam program ini amat digalakkan. Melalui program Headstart ini, didapati ibu bapa dan
golongan profesional belajar untuk bekerjasama dengan baik. Ibu bapa dan komuniti sebenarnya
memainkan peranan penting dalam menentukan apakah perkara yang mesti dipelajari oleh anak-
anak mereka (Eva L. Essa, 2003). Antara perkara yang dikongsi ialah:
1. Ibu bapa telah banyak mempelajari tentang anak-anak dan perkembangan anak-anak
mereka.
2. Mereka menyedari dan bersimpati dengan ibu bapa lain yang menghadapi masalah yang
sama seperti apa yang mereka hadapi semasa mereka membesarkan anak-anak.
3. Komuniti sekolah berfungsi sebagai satu unit sosial disamping sebagai unit pendidikan.

7. 4. Ibu bapa juga telah mempelajari kemahiran asas dalam cara-cara untuk membimbing anak-
anak membesar.
Meskipun penglibatan keluarga khususnya ibu bapa dalam pendidikan - kanak-kanak telah
berkembang dengan baik di negara-negara maju, namun di negara kita, penglibatan ibu bapa di
dalam pendidikan - kanak-kanak ini masih belum mencapai tahap yang diharap-harapkan. Begitu
juga dengan penglibatan keluarga dan komuniti yang masih terhad dan tidak begitu meluas
walaupun peranan mereka amat banyak dan diperlukan untuk mengukuhkan program pendidikan
sekolah.
Secara khususnya, penglibatan ibu bapa dalam bidang pendidikan - kanak-kanak di negara
kita masih belum maju. Masih belum ada satu penanda aras ataupun standard yang khusus yang
bersesuaian dengan keperluan budaya dan adat resam kita sendiri. Program yang ada ialah program
pendidikan - kanak-kanak yang berasaskan kepada sistem Montessori atau Regio Emilia atau lain-
lain yang diadaptasi daripada luar (Professor Dato’ Dr. Aminah Ayob, 2008). Contoh program lain
yang terdapat di luar negara ialah Bank Street Approach, The Cognitively Oriented Curriculum
dan The Bereiter-Engelmann Model (Eva L. Essa, 2003).
Menyedari akan kepentingan penglibatan ibu bapa dalam pendidikan - kanak-kanak
sekolah khasnya, maka kajian ini akan mengenal pasti tahap penglibatan ibu bapa berdasarkan
kepada tiga aspek iaitu tahap kepercayaan ibu bapa akan tanggungjawab mereka dalam melibatkan
diri dalam pendidikan - kanak-kanak sekolah, tahap kesedaran ibu bapa terhadap hubungan mereka
sesama ibu bapa, komuniti serta pihak sekolah dan pengalaman ibu bapa semasa bersekolah serta

8. hubungannya dengan penguasaan kemahiran membaca bagi murid sekolah menjadi fokus utama
kajian ini.
1.4 Tujuan Kajian
Tujuan utama kajian ini ialah untuk mengkaji dan memahami Penglibatan ibu bapa dalam
membantu pelaksanaan program kemahiran berfikir aras tinggi (KEBAT) sekolah di zon
Pengkalan Chepa, Kota Bharu, Kelantan. Tahap penglibatan ini akan dilihat dari tiga aspek utama
iaitu tahap kepercayaan, tahap kesedaran dan pengalaman ibu bapa sewaktu bersekolah dalam
melibatkan diri dengan pendidikan - kanak-kanak sekolah. Selain itu, kajian ini adalah bagi
mengetahui sama ada kanak-kanak di kelas sekolah tersebut menguasai atau tidak kemahiran
membaca apabila ibu bapa mereka melibatkan diri dengan pendidikan - kanak-kanak di kelas
sekolah anak masing-masing.
1.5 Objektif Kajian
Objektif kajian ini adalah untuk meninjau tahap penglibatan Penglibatan ibu bapa dalam
membantu pelaksanaan program kemahiran berfikir aras tinggi (KEBAT) kanak-kanak sekolah di
zon Pengkalan Chepa, Kota Bharu, Kelantan dan hubungannya dengan penguasaan kemahiran
membaca. Kajian ini adalah berbentuk kuantitatif ke atas ibu bapa dan murid sekolah di zon
Pengkalan Chepa, Kota Bharu, Kelantan. Sehubungan dengan itu,

9. objektif kajian ini adalah seperti berikut:
1. Menentukan Penglibatan ibu bapa dalam membantu pelaksanaan program kemahiran berfikir
aras tinggi (KEBAT) kanak-kanak sekolah di zon Pengkalan Chepa.
2. Menentukan tahap kesedaran Penglibatan ibu bapa dalam membantu pelaksanaan program
kemahiran berfikir aras tinggi (KEBAT) sekolah di zon Pengkalan Chepa.
3. Mengenalpasti sama ada pengalaman persekolahan ibu bapa yang baik boleh membawa kepada
penglibatan Penglibatan ibu bapa dalam membantu pelaksanaan program kemahiran berfikir aras
tinggi (KEBAT) sekolah di zon Pengkalan Chepa.
1.6 Persoalan Kajian
Berdasarkan kepada objektif kajian yang telah dinyatakan, maka kajian yang ingin dijalankan
adalah bagi mendapatkan jawapan kepada persoalan-persoalan seperti berikut:
1. Apakah tahap Penglibatan ibu bapa dalam membantu pelaksanaan program kemahiran berfikir
aras tinggi (KEBAT) sekolah di zon Pengkalan Chepa?
2. Apakah tahap kesedaran ibu bapa dalam Penglibatan ibu bapa dalam pelaksanaan program
kemahiran berfikir aras tinggi (KEBAT) sekolah di zon Pengkalan Chepa?
3. Apakah pengalaman persekolahan ibu bapa yang baik boleh menyebabkan ibu bapa Penglibatan
ibu bapa dalam membantu pelaksanaan program kemahiran berfikir aras tinggi (KEBAT) sekolah
di zon Pengkalan Chepa?

10. 1.7 Kepentingan Kajian
Dapatan kajian ini akan memberikan pelbagai implikasi kepada banyak pihak terutamanya kepada
pihak ibu bapa, keluarga, murid, guru, pihak sekolah, pentadbir sekolah, pihak kerajaan dan juga
komuniti setempat. Semua pihak perlu memainkan peranan yang aktif bagi meningkatkan tahap
penglibatan ibu bapa dalam pendidikan kanak-kanak sekolah. Melalui dapatan kajian juga,
diharapkan program penglibatan ibu bapa yang efektif dapat diwujudkan pada masa hadapan.
Penglibatan ibu bapa yang berterusan bukan sahaja bertujuan untuk memperkembangkan
lagi potensi kanak-kanak dalam pelbagai aspek bahkan secara tidak langsung dapat menyediakan
murid sekolah untuk menguasai kemahiran membaca, menulis dan mengira sebelum memasuki
alam persekolahan formal. Teori menunjukkan pentingnya penglibatan ibu bapa dalam pembinaan
kemahiran akademik sejak - (Christenson, 2004). Livingston dan Writ (2003), menyatakan bahawa
apabila sekolah dan keluarga bersama-sama menyokong anak masing-masing, pencapaian
akademik mereka dapat ditingkatkan.
1.8 Batasan Kajian

11. Tujuan batasan kajian dinyatakan ialah untuk menghadkan kaedah pengukuran dan juga bagi
membataskan kelemahan-kelemahan yang bakal wujud semasa proses pengumpulan data apabila
di lakukan nanti (Wiersma, 2000). Kajian ini adalah berbentuk kuantitatif melalui penilaian yang
dilakukan ke atas ibu bapa dan murid dari dua buah kelas sekolah di zon Pengkalan Chepa, Kota
Bharu, Kelantan sahaja. Dua buah kelas sekolah yang dipilih oleh penyelidik ialah SK Seri
Chempaka dan SK Tanjung Mas. Oleh yang demikian, hasil dapatan kajian ini tidak boleh
digeneralisasikan bagi ibu bapa dan murid di sekolah zon-zon yang lain.
Kajian ini juga terbatas kepada penguasaan kemahiran menaakul dan memberikan
kesimpulan berdasar situasi. Ia bukan sahaja melibatkan kemahiran proses menaakul malah
kemahiran menulis ke atas murid yang ibu bapanya turut terlibat di dalam kajian ini. Dengan ini,
ia tidak menunjukkan pencapaian akademik sepenuhnya memandangkan hanya satu kemahiran
sahaja yang dinilai. Hasil kajian juga tidak boleh dinilai ke atas penilaian kemahiran membaca
murid di sekolah di zon yang lain.
1.9 Kesimpulan
Bab ini telah menjelaskan dengan terperinci kenapa penyelidik memilih untuk mengkaji tahap
Penglibatan ibu bapa dalam membantu pelaksanaan program kemahiran berfikir aras tinggi
(KEBAT) sekolah dan hubungannya dengan penguasaan kemahiran menakul murid. Penyelidik
turut menyenaraikan kepentingan serta manfaat penglibatan ibu bapa kepada pelbagai pihak
terutamanya kepada perkembangan pembelajaran murid sekolah. Ibu bapa yang melibatkan diri
dengan pendidikan - kanak-kanak sekolah bukan sahaja dapat mengukuhkan pembelajaran anak

12. masing-masing sebaliknya dapat berkongsi maklumat, dapat menyumbangkan kepakaran atau
sebagai rujukan, memberi sumbangan tenaga dan bahan, memberi khidmat kebajikan bahkan
banyak lagi bentuk-bentuk sumbangan lain yang boleh diberikan bukan sahaja kepada anak
masing-masing sebaliknya kepada masyarakat dan juga komuniti setempat dari semasa ke semasa
kepada kelas sekolah anak masing-masing.

13. BAB 2
TINJAUAN LITERATUR
2.1 Pengenalan

14. Dalam bab ini, penyelidik akan membincangkan tentang tinjauan literatur yang berkaitan dengan
kajian-kajian lepas yang berkaitan dengan penglibatan ibu bapa dalam pendidikan - kanak-kanak
di kelas sekolah.
Bab ini juga menghuraikan secara ringkas beberapa kajian yang telah dijalankan berhubung
dengan kepentingan dan juga peranan ibu bapa dalam pendidikan - kanak-kanak sekolah. Selain
itu, bab ini turut membincangkan teori yang berkaitan dengan kajian ini.
2.2 Definisi Penglibatan ibu bapa dalam membantu pelaksanaan program kemahiran
berfikir aras tinggi (KEBAT)
Apakah yang dimaksudkan dengan penglibatan ibu bapa dalam pendidikan? Tiada definisi
yang paling tepat untuk menggambarkan tentang penglibatan ibu bapa dalam pendidikan.
Penglibatan ibu bapa boleh didefinisikan dari pelbagai sudut dan pandangan. Terdapat definisi
yang menyatakan bahawa penglibatan ibu bapa bermaksud penglibatan yang lebih baik di sekolah.
Penglibatan ibu bapa juga adalah dari aspek meningkatkan lagi proses pembelajaran anak masing-
masing. Selain itu, penglibatan ibu bapa turut merujuk kepada menggalakkan penglibatan keluarga
dalam proses pembelajaran melalui pendidikan untuk golongan dewasa, program keibubapaan dan
aktiviti selepas waktu persekolahan (Family Support America, 2001)
Sesetengah pihak juga turut menggalakkan penglibatan keluarga dalam perancangan
aktiviti pembelajaran dan pencapaian pelajar. Dikatakan penglibatan ibu bapa juga boleh berlaku
melalui penglibatan secara aktif, kritikal, menyumbangkan tenaga serta bertanggungjawab untuk
mempromosikan dan membangunkan kesejahteraan masyarakat (Family Support America, 2001).

15. Pendapat ini disokong oleh Hill dan Taylor (2004) yang mendefinisikan penglibatan ibu bapa
sebagai menjadi sukarelawan di sekolah, berkomunikasi dengan guru dan kakitangan di sekolah,
memantau aktiviti berteraskan akademik di rumah, menghadiri aktiviti-aktiviti yang disediakan di
sekolah menghadiri mesyuarat bagi Persatuan Ibu Bapa Guru dan menghadiri konferens ibu bapa
dan guru.
Manakala menurut Grolnick, Benjet, Kurowski dan Apostoleris (1997) pula menyatakan
penglibatan ibu bapa bermaksud sebarang maklumat yang dikongsi ibu bapa bersama dengan anak
masing-masing. Secara ringkasnya penglibatan ibu bapa ini merangkumi hubungan dan kerjasama
yang boleh dijalinkan oleh ibu bapa dengan pelbagai pihak termasuk dengan anak sendiri, pihak
guru, sekolah, komuniti dan juga dengan masyarakat setempat.
Eipstein’s (1995) seterusnya mendefinisikan penglibatan ibu bapa termasuklah
menyediakan bekalan makanan untuk anak masing-masing, membantu anak masing-masing
dengan kerja sekolah anak dan menghadiri aktiviti-aktiviti yang disediakan di sekolah.
Greenhough dan Hughes (1998) pula percaya tanggungjawab ibu bapa adalah untuk
mempromosikan bacaan di rumah dan untuk menyokong anak masing-masing agar boleh
membaca dengan lebih baik. Mereka percaya setiap ibu bapa perlulah meluangkan masa sekurang-
kurangnya 20 minit dalam sehari untuk mengajar anak membaca. Ibu bapa yang melibatkan diri
dengan pendidikan anak masing-masing boleh menjadi pembaca yang lebih baik berbanding ibu
bapa yang tidak melibatkan diri dengan pendidikan anak masing-masing.

16. Hill, Castellino, Lanford, Nowlin, Dodge, Bates dan Pettit (2004) menegaskan pencapaian
dan aspirasi masa depan pelajar yang meneruskan pelajaran pada peringkat pertengahan dan atasan
adalah kesan daripada tahap penglibatan yang diberikan oleh ibu bapa mereka sejak di peringkat -
lagi. Sebagai tambahan, guru melaporkan pencapaian tertinggi pelajar dalam gred dan ujian adalah
disebabkan oleh penglibatan ibu bapa yang aktif menyokong pembelajaran anak masing-masing
(Deslandes, Royer, Potvin dan Leclerc, 1999). Ini bermaksud sekiranya ibu bapa mempunyai tahap
penglibatan yang tinggi ini akan menyebabkan anak masing-masing mendapat keputusan yang
baik dari segi akademik disebabkan oleh adanya perhatian, k-an serta panduan turut diberikan,
selain pengajaran yang dilaksanakan guru kepada murid berkenaan.
Setelah diteliti kesemua definisi yang dilihat dari pelbagai aspek, dapatlah dikatakan
bahawa penglibatan ini sebenarnya adalah berdasarkan kepada beberapa konsep iaitu melibatkan
aktiviti ibu bapa dengan pihak sekolah, dengan anak masing-masing, melibatkan peranan dan
tanggungjawab yang tertentu kepada anak dan pihak sekolah, komuniti serta masyarakat setempat
serta dipengaruhi oleh faktor persekitaran. Ini bertepatan dengan definisi penglibatan menurut
Sejal Patel (2004). Penglibatan ibu bapa menurut Corter dan Pelletier (dalam Sejal Patel, 2004),
adalah berdasarkan tiga model konseptual yang berkaitan dengan penglibatan ibu bapa iaitu model
tipologi, model psikologi dan model ekologi. Model Tipologi menerangkan aktiviti-aktiviti yang
melibatkan aktiviti ibu bapa dengan pihak sekolah. Model Psikologi pula memfokuskan kepada
peranan ibu bapa, sikap dan motivasi. Manakala Model Ekologi menerangkan tentang persekitaran
perkembangan individu yang boleh mempengaruhi keluarga, guru, pelajar dari konteks sosial.

17. Ketiga-tiga model ini sebenarnya saling berhubung kait antara satu sama lain. Menurut
Sejal Patel (2004), Eipstein mengklasifikasikan Model Tipologi beliau kepada 6 jenis penglibatan
keluarga iaitu dari aspek keibu bapaan, komunikasi, sukarela, pembelajaran di rumah, membuat
keputusan dan bekerjasama dengan komuniti. Bagi aspek kekeluargaan, Eipstein mendefinisikan
penglibatan ibu bapa adalah seperti membantu keluarga atau ibu bapa di rumah, menyokong anak
masing-masing sebagai pelajar, lawatan rumah ke rumah, melibatkan diri dalam bengkel-bengkel
keibu bapaan, membincangkan isu-isu berkaitan nutrisi atau kesihatan dan maklumat berkaitan
program sokongan keluarga. Komunikasi pula adalah melibatkan aspek perhubungan dua hala
seperti menyertai konferens kekeluargaan dan mengedarkan surat berita. Seterusnya bagi aspek
kegiatan sukarela, ia melibatkan aktiviti membantu pihak sekolah, membantu murid di kelas, guru,
pentadbir sekolah, dan ibu bapa lain bagi mengukuhkan lagi komuniti. Ibu bapa juga boleh terlibat
dengan membantu anak-anak di rumah untuk menyiapkan kerja rumah yang diberi guru dengan
bantuan guru. Keluarga atau ibu bapa juga boleh terlibat untuk membuat keputusan melalui
pertemuan dengan pihak sekolah. Selain itu bekerjasama dengan komuniti setempat juga akan
memperkuatkan lagi perkhidmatan dan sumbangan ibu bapa dalam komuniti.
Kemahiran berfikir aras tinggi (KBAT) merupakan salah satu komponen utama dalam kemahiran
berfikir secara kreatif dan kritis. Kemahiran ini boleh dipelajari melalui rangsangan dan latihan dan
seterusnya pelajar mengaplikasikan dalam corak pembelajaran harian. Pemikiran aras tinggi sering
digunakan di Institusi Pengajian Tinggi (IPT). Penjanaan idea-idea baru juga ditekankan pada peringkat
IPTkerana tugasan kerja kursus di IPTadalah berbentuk lebih kompleks dan mencabar(Kuh, 2001). Pelajar
diberi pelbagai jenis projek akademik dan bukan akademik yang memerlukan mereka menyelesaikan
masalah secara kreatif (Mohd & Hassan, 2001). Namun begitu, menurut kajian Yee, et al. (2010) pelajar
jarang menggunakan kemahiran berfikir aras tinggi untuk menjana idea maka pelajar menghadapi masalah

18. untuk menyelesaikan tugasan kerja kursus. Justeru, pelajar harus mempelajari dan menggunakan KBAT
dalam penjanaan idea supaya tugasan kerja kursus dapat diselesaikan dengan lebih berkesan
Menurut Maimunah, (2004), berfikir dan KB merupakan sesuatu yang berbeza. Berfikir adalah
suatu aktiviti yang abstrak dan selalunya berlaku pada peringkat separuh sedar. Berfikir dilihat sebagai
suatu kebolehan semula jadi sama seperti kebolehan berlari dan bernafas, manakala KB bukan kemahiran
semula jadi. KB merupakan suatu disiplin ilmu yang boleh dipelajari dan dapat diamalkan sehingga
membentuk kebiasaan atau pengalaman (Maimunah, 2004). Latihan berfikir menjadikan individu kurang
melakukan kesilapan, kecelaruan atau kesilapan berfikir (Ishak, 2000).
Berdasarkan kedua dua teori ini, keluarga khususnya ibu bapa merupakan agen sosialisasi
yang paling penting dalam kehidupan seseorang kanak-kanak. Sebagai individu terdekat atau
berhampiran dengan komuniti kanak-kanak, mereka mempunyai pengaruh besar ke atas tingkah
laku kanak-kanak. Oleh yang demikian, peranan dan keprihatinan mereka dalam pendidikan -
kanak-kanak akan banyak membentuk tingkah laku positif anak masing-masing terutamanya
dalam perkembangan akademik kanak-kanak. Walau bagaimanapun, perkembangan akademik
serta seluruh potensi murid tidak akan dapat dibangunkan tanpa adanya kerjasama daripada
pelbagai pihak. beberapa kemahiran berfikir perlu diperterapkan agar pelajar mendapat dan
menjalani pengkaedahan pengajaran dan perubahan sisitem pembelajaran secara global. . Oleh
sebab itu ibu bapa pada hari ini perlu bersedia secara mental dan fizikal dalam memberi pendidikan
- terhadap anak masing-masing. Mereka perlu bergerak seiring dengan arus kemodenan dan
kemajuan bagi memastikan anak masing-masing mendapat pendidikan yang seimbang daripada
aspek jasmani, emosi, rohani, spiritual serta dapat menepati kehendak yang termaktub dalam
falsafah pendidikan - kanak-kanak dan falsafah pendidikan negara.

19. 2.3 Kepentingan Penglibatan Ibu Bapa Dalam Pendidikan - Kanak-kanak Sekolah
Satu kajian yang dijalankan oleh Westat and Policy Studies Associates mendapati kebaikan
penglibatan ibu bapa dalam pendidikan anak-anak boleh membantu peningkatan pencapaian
pelajar yang rendah dalam bacaan dan pencapaian dalam bidang matematik dalam tempoh
jangkamasa panjang (Henderson, A.T., & Mapp, KL., 2002). Kepentingan penglibatan ibu bapa
terhadap anak-anak mencakupi ruang lingkup yang sangat luas skopnya. Apabila ibu bapa
melibatkan diri membantu anak masing-masing, anak akan merasakan yang diri merela diperlukan.
Ini akan membantu dan menaikkan motivasi anak untuk mencapai kejayaan. Bagaimanapun ibu
bapa hanya akan dapat panduan untuk membimbing anak sekiranya pengetahuan keibubapaan
mereka adalah tinggi ini disokong pula oleh latar belakang akademik mereka yang tinggi.
Ini sesuai dengan dapatan daripada kajian yang dilakukan oleh Parent Institute For Quality
Education yang menunjukkan penglibatan ibu bapa dalam kelas maklumat keibubapaan
membolehkan mereka untuk berhubung dengan sekolah tempat anak mereka belajar dan tidak
perlu menunggu guru menjemput mereka untuk datang ke sekolah anak masing-masing
(Henderson, A.T., & Mapp, KL., 2002). Ibu bapa yang mempunyai pengetahuan untuk
membimbing anak-anak akan lebih bersikap positif terhadap hubungan mereka dengan pihak
sekolah. Apabila ibu bapa menerima jemputan daripada pihak sekolah, permintaan dan peluang
untuk penglibatan ibu bapa adalah kunci utama untuk mempertingkatkan lagi penglibatan ibu bapa
dalam pendidikan anak masing-masing (Henderson, A.T., & Mapp, KL., 2002).

20. Banyak manfaat yang akan diperolehi apabila ibu bapa melibatkan diri dalam pendidikan
anak-anak di sekolah. Ianya bersifat timbal balik dan memberi manfaat kepada semua pihak yang
terlibat. Antara manfaat kepada pelajar ialah meningkatkan pencapaian dan markah dalam ujian,
meningkatkan pencapaian di dalam bacaan, meningkatkan kehadiran di sekolah dan dapat
menyiapkan kerja sekolah yang diberi guru dengan lebih baik. Selain itu, lebih banyak graduan
yang dapat dihasilkan, pelajar juga bersikap lebih baik serta dapat menghindarkan tingkah laku
yang negatif seperti penggunaan alkohol, keganasan dan sikap antisosial (Henderson, A.T. &
Berla, N., 1994). Ibu bapa yang sentiasa mengambil berat dan memantau perkembangan anak
masing-masing mengikut usia perkembangan anak akan dapat membendung sikap-sikap negatif
yang ada dalam diri anak-anak seterusnya menghindarkan mereka daripada terlibat dengan
penyakit sosial yang banyak menular dalam sistem masyarakat moden kita pada hari ini.
Manakala manfaat untuk keluarga pula adalah seperti berikut. Antaranya ibu bapa menjadi
lebih berkeyakinan ketika berada di sekolah, meningkatkan keyakinan di dalam diri ibu bapa itu
sendiri akan kebolehan diri mereka dalam membantu anak-anak di dalam tugasan yang diberikan
guru untuk disiapkan di rumah (Wherry, J. H., 2003) dan ibu bapa juga dapat memajukan diri
sendiri dari aspek pembelajaran apabila turut sama membantu anak di dalam pelajaran anak
masing-masing (Wherry, J. H., 2003), Selain itu, ibu bapa boleh berhubung dan membina
hubungan sosial yang lebih baik untuk anak-anak dan diri sendiri, merapatkan lagi hubungan
antara jiran tetangga dan komuniti setempat dan boleh belajar untuk turut sama membuat
keputusan di dalam sekolah anak dan juga komuniti setempat (Henderson, A. T. & Berla, N.,
1994). Secara tidak langsung hubungan ibu bapa dengan pelbagai pihak dapat dieratkan dan

21. dibaiki dari semasa ke semasa. Ibu bapa juga akan belajar untuk memahami kehendak-kehendak
daripada pihak sekolah terhadap anak mereka dan dapat bekerjasama dengan pihak guru untuk
menjayakan setiap aktiviti yang disediakan oleh pihak sekolah.
Dapatan ini adalah bersesuaian dengan pendapat yang menyatakan bahawa penglibatan ibu
bapa turut boleh memberikan manfaat untuk meningkatkan kualiti sesuatu pendidikan di sekolah.
Kebaikan yang boleh diperoleh oleh pihak sekolah ialah mendapat lebih banyak sokongan
daripada keluarga, sekolah yang mempunyai hubungan baik dengan ibu bapa juga dapat
meningkatkan moral guru yang mengajar dan guru yang dapat berhubung dengan keluarga pelajar.
Banyak aktiviti yang dirancang pihak sekolah akan disokong oleh ibu bapa yang aktif melibatkan
diri. Di samping itu, program yang dirancang oleh pihak sekolah akan dapat dilaksanakan dengan
sebaiknya jika mendapat sokongan serta penglibatan ibu bapa dan keluarga. Pihak sekolah yang
gagal meningkatkan penglibatan dengan pihak keluarga pelajar sudah tentulah akan gagal menjadi
‘partner’ yang baik dalam pendidikan pelajar masing-masing (Henderson, A. T. & Berla, N.,
1994). Tidak dapat tidak selain ibu bapa dapat meningkatkan kualiti penglibatan dalam pendidikan
anak-anak, pihak guru mahupun pihak sekolah juga perlu berbuat demikian dan sentiasa
menganggap ibu bapa adalah pelengkap kepada setiap aktiviti yang ingin mereka jalankan di
sekolah.
Manakala manfaat penglibatan ibu bapa dalam pendidikan anak-anak kepada keluarga dan
masyarakat pula menurut artikel daripada Family Strengthening Policy Center (FSPC), (2004),
terdapat tiga perkara yang telah dikenalpasti bagi memastikan setiap keluarga berjaya dalam
mempromosikan pertumbuhan kanak-kanak yang sihat dan cemerlang. Tiga tujuan tersebut ialah

22. meningkatkan kejayaan ekonomi keluarga, sistem sokongan keluarga dan komuniti yang dapat
mendidik dan berkembang. Kejayaan ekonomi keluarga bermaksud keupayaan sesebuah keluarga
dalam menjana ekonomi keluarga tanpa bantuan daripada mana-mana pihak serta dapat menjana
aset seperti hartanah dan akaun persaraan untuk persediaan jangkamasa panjang dan untuk
perkembangan sesebuah keluarga.
Kebaikan atau manfaat kepada sistem sokongan keluarga pula merujuk kepada membina
satu sistem yang bersesuaian dan berkesan untuk memastikan perkembangan keluarga yang sihat
dari aspek perubatan, kesihatan kanak-kanak, pendidikan dan komponen-komponen lain yang
berkaitan. Perkara yang terakhir ialah komuniti yang mendidik dan berkembang. Ia bermaksud
membina rangkaian pendidikan dan persekitaran yang menyokong kepada perkembangan dalam
komuniti. Apabila sesebuah keluarga itu sihat, ia akan berupaya untuk mengekalkan
perkembangan keluarga dalam jangkamasa panjang. Komponen-komponen utama untuk kejayaan
sesebuah keluarga itu termasuklah memiliki rumah sendiri, mempunyai semangat kejiranan yang
baik, jaringan kerjasama yang selamat, jaringan sistem yang kukuh dan persekitaran yang
mengutamakan semangat hidup bermasyarakat serta ikatan kekeluargaan yang kuat antara
keluarga.
Secara keseluruhannya penglibatan ibu bapa dalam pendidikan - kanak-kanak sekolah
memberi banyak manfaat dan faedah kepada pelbagai pihak. Antaranya memberi faedah kepada
murid, ibu bapa, sekolah, keluarga dan komuniti dan masyarakat setempat. Hubungan dua hala
yang terjalin antara pihak keluarga atau ibu bapa dengan pihak sekolah dan juga boleh
mewujudkan rangkaian kerjasama yang baik antara kesemua pihak seterusnya akan mendatangkan

23. pelbagai implikasi yang positif ke atas murid khasnya. Apabila ibu bapa melibatkan diri dalam
pendidikan anak masing-masing ini akan mewujudkan rangkaian kerjasama yang positif antara ibu
bapa dan pihak sekolah serta dapat mempertingkatkan pengajaran guru dan pencapaian murid
dalam masa yang sama.
2.4 kepenglibatan ibu bapa Dalam Melibatkan Diri Dalam Pendidikan - Kanak-kanak
(KEBAT)
Kajian menunjukkan penglibatan ibu bapa yang aktif di sekolah adalah bergantung kepada tahap
kepercayaan mereka berkaitan keupayaan diri mereka (Hoover-Dempsey dan Sandler, 1997;
Grolnick, Benjet, Kurowski dan Apostoleris, 1997). Menurut Hoover-Dempsey dan Sandler
(1997) juga ibu bapa atau keluarga akan melibatkan diri dalam pendidikan anak-anak apabila
mereka percaya bahawa penglibatan mereka akan memberikan impak atau kesan yang positif ke
atas anak mereka. Ibu bapa akan lebih berkeyakinan apabila keupayaan mereka untuk membantu
anak masing-masing dapat dilakukan melalui aktiviti yang melibatkan mereka (Sajel Patel, 2004).
Pendapat tersebut disokong oleh kebanyakan kajian yang dilakukan iaitu kajian
menyatakan bahawa sikap, perangai, tingkah laku dan aktiviti yang dilakukan oleh ibu bapa akan
mempengaruhi anak-anak terutamanya terhadap kejayaan mereka dalam bidang pencapaian
akademik (Hoover-Dempsey et al, 2005). Kajian dalam dekad-dekad yang lalu jelas telah
menunjukkan petunjuk untuk mengukur kejayaan pencapaian murid sesebuah sekolah bukanlah

24. dari aspek pendapatan ibu bapa murid tersebut sebaliknya ia banyak bergantung kepada
kepercayaan ibu bapa yang akan menjadi sumber pendidikan untuk anak-anak dan terlibat dengan
sekolah dan komuniti. Ini bertepatan dengan saranan atau pendapat Hill dan Taylor (2004), beliau
menegaskan penglibatan ibu bapa adalah sangat penting terutamanya dalam pendidikan - kanak-
kanak. Hal ini disebabkan oleh penglibatan ibu bapa yang positif akan membawa kepada
pengalaman akademik anak-anak yang turut positif termasuk juga terhadap perkembangan kendiri
dan kemahiran keibubapaan.
KBAT ditakrifkan sebagai penggunaan potensi minda untuk menangani cabaran baru
(Onosko & Newmann, 1994). Dalam situasi ini, seseorang perlulah memahami, menterjemah,
menganalisis, dan memanipulasikan maklumat. KBAT memerlukan pelajar menilai maklumat
secara kritis, membuat inferens, dan membuat generalisasi. Mereka juga akan menghasilkan
komunikasi asli, membuat ramalan, mencadangkan penyelesaian , mencipta, menyelesaikan
masalah yang bukan rutin yang berkaitan kehidupan seharian, melahirkan pendapat dan idea yang
baru, menilai idea, membuat pilihan dan membuat keputusan.
KBAT merupakan salah satu komponen utama dalam kemahiran berfikir secara kreatif dan
kritis (KBKK). Marzano, et. al, (1988) menerangkan perbezaan yang wujud di antara pemikiran
kritis dan kreatif. Pemikiran kritis merujuk kepada penggunaan kecenderungan dan kemahiran
yang tertentu, contohnya menganalisis hujah dengan berhati-hati, mempertimbangkan pandangan
orang lain dan mencapai kesimpulan yang membina. Pemikiran kreatif pula merujuk kepada
pemikiran yang asli dan bersesuaian. Kedua-dua pemikiran ini merupakan pemikiran yang
digalakkan digunakan di sekolah untuk meningkatkan kualiti pemikiran seseorang.

25. Bagaimanapun sekiranya ibu bapa tidak mempunyai pengetahuan keibubapaan yang tinggi
mereka tidak akan menyedari bahawa peranan mereka dalam membantu anak-anak dalam
pendidikan - khasnya adalah sangat penting dan merupakan masa-masa yang krisis dalam
membentuk anak-anak. Oleh yang demikian, kesedaran ibu bapa akan kepentingan pendidikan -
kanak adalah amat penting dan perlu sentiasa diperkukuhkan dari semasa ke semasa.
Ibu bapa sewajarnya sedar akan peranan dan kepentingan penglibatan mereka dalam
aktiviti yang dijalankan dalam pendidikan - kanak-kanak. Ibu bapa juga sewajarnya mengetahui
kenapa mereka perlu melibatkan diri dalam pendidikan - kanak-kanak dan sentiasa diberikan
pengetahuan bagaimana untuk mereka melibatkan diri dengan pihak sekolah khasnya. Lareau
(1996) menyokong pandangan ini, menurut beliau apabila pihak ibu bapa dan keluarga tahu cara
untuk melibatkan diri dalam pendidikan anak-anak barulah mereka dapat mengukuhkan hubungan
dengan pihak sekolah, mereka akan belajar lebih banyak berkenaan bagaimanakah caranya untuk
membantu anak dengan kerja rumah anak dan bagaimana mahu mengajar anak di rumah.
Penglibatan ibu bapa bukan sahaja bermaksud mereka perlu untuk hadir ke sekolah sebaliknya jika
mereka tidak hadir sekalipun mereka boleh mengajar anak masing-masing di rumah. Secara tidak
langsung pencapaian akademik anak-anak akan dapat dipertingkatkan (Hill dan taylor, 2004).
Hoover-Dempsey dan Sandler (1995) menyarankan penglibatan ibu bapa itu berlaku
disebabkan kepada tiga aspek kepercayaan iaitu kepercayaan terhadap peranan ibu bapa,
keupayaan diri dan dari aspek kemahiran dan pengetahuan keibubapaan. Aspek peranan ibu bapa
merujuk kepada kepercayaan ibu bapa terhadap kebolehupayaan diri mereka dalam memberi

26. pengaruh yang positif terhadap pencapaian sekolah anak mereka (Hoover-Dempsey, et al. 1992).
Ibu bapa yang mempunyai keupayaan diri yang tinggi akan mempunyai hubungan yang berterusan
dan konsisten dalam penglibatan sekolah anak-anak mereka (Hoover-Dempsey, et al. 1992).
Sehubungan dengan sasaran untuk meningkatkan penglibatan ibu bapa dalam pendidikan
- kanak-kanak dan meninggikan tahap kepercayaan terhadap kebolehan ibu bapa membimbing
anak-anak di rumah mahupun di sekolah, satu projek boleh dirancang oleh pihak berwajib. Ini
telah dilaksanakan oleh penyelidik dari Universiti Cornell contohnya. Sasaran projek tersebut
adalah untuk meningkatkan kepercayaan ibu bapa untuk melibatkan diri dalam pendidikan -
kanak-kanak melalui penglibatan mereka dalam program sekolah.
Program yang dijalankan ini adalah sebagai salah satu sokongan keluarga yang
dilaksanakan melalui projek The Cornell Family Matters (Sajel Patel, 2004). Projek yang
melibatkan keluarga ini di buat atas inisiatif penyelidik-penyelidik daripada Universiti Cornell. Ia
turut melibatkan sokongan daripada 160 buah keluarga melalui program transisi ke sekolah.
Program ini memfokuskan kepada memberi sokongan kepada ibu bapa dalam meningkatkan
penglibatan ibu bapa dalam bidang pendidikan. Sokongan kepada ibu bapa ini menurut Cochran
dan Dean (1991), adalah secara berterusan dan berpusatkan komuniti setempat. Dengan adanya
program sebegini secara tidak langsung ia melibatkan sikap saling hormat menghormati, memberi
tindak balas yang kritikal dan penglibatan kumpulan melalui individu yang berjaya.
Proses saling memberi sokongan ini seterusnya membuktikan ia akan dapat mengubah
individu, keluarga, membentuk jaringan kerjasama yang tidak formal dan perubahan ini akan

27. memberi kesan ke atas hubungan antara keluarga dan sekolah serta murid. Jangkaan terhadap
pendekatan proses memberi sokongan ini memungkinkan setiap keluarga mendapat kekuatan serta
memperolehi pengetahuan tentang memelihara kanak-kanak daripada komuniti terlibat
terutamanya dalam jangka masa yang panjang.
2.5 Pengalaman Persekolahan Ibu Bapa
Menurut Taylor, Clayton and Rowley (dalam Hannah Elizebeth Brannon, 2008), mereka
mendapati bahawa sekiranya ibu bapa mempunyai pengalaman persekolahan yang baik, ini akan
menyebabkan mereka lebih lagi melibatkan diri dalam pendidikan - anak masing-masing. Ini
bermaksud pengalaman ibu bapa yang baik akan mendorong ibubapa untuk menjalinkan hubungan
yang baik dengan pihak sekolah, guru mahupun pentadbir sekolah dan seterusnya menyebabkan
mereka memberikan kerjasama kepada setiap aktiviti yang dijalankan oleh pihak sekolah.
Bagaimanapun menurut Lareau (1996), keluarga atau ibu bapa yang mempunyai sosio ekonomi
yang rendah selalunya mempunyai jangka masa persekolahan yang pendek dan selalunya
mempunyai pengalaman persekolahan yang negatif semasa mereka menjadi pelajar dahulu.
Mereka juga dikatakan tidak berkeyakinan untuk bertanyakan soalan atau mengambil langkah
yang berani apabila melibatkan persekolahan anak masing-masing.
Hoover-Dempsey, Walker, Sandler, Whetsel, Green, Wilkins dan Closson (2005)
menyatakan pengalaman persekolahan ibu bapa adalah terbentuk hasil daripada sikap mereka
ketika berada di dalam kumpulan ataupun di kalangan individu sewaktu mereka bersekolah dahulu.

28. Ini melibatkan pengalaman ibu bapa ketika bersekolah dan proses mendapatkan pengalaman
dengan orang lain ketika anak mereka melalui zaman persekolahan. Persepsi ibu bapa atau
keluarga berkaitan aktiviti yang melibatkan ibu bapa terbentuk hasil daripada pencapaian yang
boleh mereka capai sewaktu bersekolah dahulu.
2.6 Pendekatan Penglibatan Ibu Bapa
Terdapat tiga jenis pendekatan penglibatan ibu bapa di kelas sekolah iaitu penglibatan terus,
penglibatan melalui program latihan dan penglibatan melalui sumber keluarga dan sokongan
(Zulkifli Yaacob, 2007).
Penglibatan terus ibu bapa bermaksud melibatkan aktiviti di bilik darjah secara sukarela,
membantu guru menyediakan bahan dan menjalankan aktiviti bersama kanak-kanak. Pihak
pengurusan tadika dan taska serta guru sekolah amat mengalu-alukan penglibatan ibu bapa dalam
memberikan bantuan secara sukarela khususnya dalam aktiviti kemahiran akademik seperti
membaca. Sekiranya ibu bapa tidak mempunyai masa ke kelas mereka boleh membantu
membacakan buku untuk anak masing-masing di rumah. Ibu bapa juga boleh membantu guru
menyediakan bahan aktiviti yang akan digunakan oleh guru di tadika.
Penglibatan ibu bapa dalam program latihan pula adalah menjadikan ibu bapa sebagai guru
anaknya. Latihan adalah tertumpu kepada bidang disiplin kendiri, membantu anak mempunyai
tabiat belajar yang baik, kemahiran berkomunikasi dan bimbingan keibubapaan. Program tersebut

29. hendaklah dianjurkan oleh pihak pengurusan tadika mengikut kelapangan ibu bapa tanpa
mengenakan sebarang bayaran. Pihak pengurusan tadika bukan sahaja mendidik anak-anak
malahan memberi sumbangan program pendidikan kepada ibu bapa. Kesan jangka panjang akan
membantu perkembangan kanak-kanak dan melicinkan pelaksanaan program pendidikan - kanak-
kanak.
Seterusnya penglibatan sumber keluarga dan sokongan keluarga merupakan aktiviti yang
melibatkan kanak-kanak secara tidak langsung. Program ini menyediakan bantuan perkhidmatan
bimbingan kepada ibu bapa seperti kaunseling pekerjaan dan latihan, klinik kesihatan, pemulihan,
penderaan, sumber dan rujukan untuk perkhidmatan kemasyarakatan, aktiviti sebelum dan selepas
sekolah untuk ibu bapa yang bekerja.
2.7 Kajian-kajian Lepas Yang Berkaitan
Dalam kajian ini, pendidikan sekolah merujuk kepada pendidikan - kanak-kanak yang disediakan
untuk kanak-kanak yang berumur 4 sampai 6 tahun. Kejayaan pendidikan kanak-kanak di sekolah
ditentukan oleh penglibatan ibu bapa dalam pendidikan sekolah. Menurut Morrison (1978)
pengertian penglibatan ibu bapa yang komprehensif adalah proses aktualisasi daripada potensi ibu
bapa, untuk membantu ibu bapa mencari kekuatan dan bakatnya serta menggunakannya bagi diri
mereka sendiri dan keluarga.

30. Penglibatan ibu bapa sangat menentukan pencapaian kanak-kanak dalam matlamat yang
telah ditetapkan oleh pihak sekolah. Conway (2003) menyatakan penglibatan ibu bapa perlu lagi
digalakkan kerana memberi kesan yang mendalam terhadap perkembangan sosial dan kejayaan
akademik kanak-kanak. Perkembangan sosial ini termasuklah perkembangan dari aspek
berbahasa, bergaul dan berhubung dengan individu lain. Kejayaan akademik pula merujuk kepada
kemahiran membaca, menulis dan mengira.
Ini disokong oleh dapatan kajian Arnold (2008) dan Izzo et al. (1999) yang turut
menunjukkan bahawa penglibatan ibu bapa yang lebih tinggi menentukan pencapaian akademik
kanak-kanak yang tinggi. Miedel and Reynolds (1999) juga mendapati bahawa penglibatan ibu
bapa yang lebih tinggi di sekolah berkaitan dengan kemahiran membaca kanak-kanak yang lebih
baik, kadar keciciran yang lebih rendah dan masa yang lebih pendek di kelas pendidikan khas
ketika kanak-kanak berada di kelas lapan. Dapatan Marcon (1999) juga menyatakan bahawa
penglibatan ibu bapa yang lebih tinggi dan jenis penglibatan yang lebih aktif berkaitan dengan
kemahiran berbahasa kanak-kanak yang lebih baik, perkembangan sosial, motor, dan adaptif yang
lebih baik. Kajian lain yang dilakukan di Head Start, Amerika Syarikat turut mendapati bahawa
penglibatan ibu bapa berkaitan dengan keterampilan dan perilaku di kelas (Taylor & Machida,
1994).
Hasil kajian yang dilakukan oleh Azizi Hj Yahya dan Jamaluddin Ramli (dalam Fauziah
Bt. Hashim, 2010) berkaitan Keberkesanan Pendidikan Sekolah Kemas dan Swasta “
Perbandingan Mengikut Pandangan Ibu Bapa” yang dilakukan kepada 90 orang ibu bapa di Taman
Universiti Skudai, Johor mendapati terdapat perbezaan antara peranan dan penglibatan ibu bapa

31. kanak-kanak sekolah swasta dan KEMAS. Faktor ekonomi dan latar belakang keluarga
mempengaruhi tahap pemikiran mereka. Begitu juga dengan kajian yang dilakukan oleh Nazirah
Binti Bidin (dalam Fauziah Hashim, 2010) dengan kajian yang bertajuk “Peranan Ibu bapa Dalam
Membantu Keberkesanan Program Sekolah” turut menekankan hubungan timbal balas antara guru
dan ibu bapa bagi menghasilkan pendidikan anak-anak yang lebih berkesan di sekolah.
Dapatan daripada Center On Education Governance (dalam Zulkifli Yaacob (2007),
menyatakan melalui kajian-kajian yang lalu menunjukkan bahawa penglibatan keluarga terhadap
pendidikan akan mempengaruhi ke atas perkembangan kanak-kanak terhadap pembelajarannya di
sekolah. Apabila ibu bapa dan guru bekerjasama dan berkongsi tanggungjawab untuk kanak-kanak
dan kanak-kanak melihat kerjasama ini, kanak-kanak akan mendapat dorongan untuk melakukan
yang terbaik di sekolah.
Merujuk kepada dapatan kajian-kajian ini, penglibatan ibu bapa adalah sangat penting dan
pihak sekolah harus menumpukan perhatian kepada cara-cara untuk melibatkan ibu bapa bagi
menyokong kejayaan pendidikan - kanak-kanak. Guru dan pihak sekolah perlu menyokong
penglibatan ibu bapa dalam aktiviti-aktiviti di sekolah dan menyamakan persepsi mereka tentang
penglibatan ibu bapa. Ibu bapa perlu memahami kepentingan pendidikan sekolah bagi kehidupan
anak-anak mereka di masa hadapan sehingga penglibatan mereka di sekolah boleh ditingkatkan.
Penglibatan ibu bapa merupakan manifestasi daripada persepsi terhadap pendidikan sekolah (Ellis
dan Rohaty, 2009). Ibu bapa pada zaman kini yang banyak terdedah kepada maklumat-maklumat
daripada media massa berkaitan dengan pendidikan - kanak-kanak sekolah akan mengetahui
bahawa mereka akan ketinggalan daripada banyak aspek pembangunan sumber sekiranya mereka

32. membiarkan sahaja anak mereka belajar di sekolah tanpa dibantu di rumah. Mereka akan
kehilangan peluang untuk mencungkil potensi serta meningkatkan kualiti pendidikan di dalam diri
anak mereka.
2.8 Kesimpulan
Bab ini telah membincangkan tinjauan tentang beberapa konsep dan dapatan kajian-kajian lepas
yang berkaitan dengan tahap penglibatan ibu bapa dalam pendidikan - kanak-kanak sekolah.
Penekanan diberikan kepada tiga aspek iaitu kepercayaan ibu bapa, kesedaran ibu bapa dan
pengalaman persekolahan ibu bapa yang boleh mempengaruhi pendidikan - kanak-kanak sekolah
dan meningkatkan penguasaan dalam bidang akademik terutamanya dalam penguasaan kemahiran
membaca murid sekolah.

33. BAB 3
METODOLOGI KAJIAN
3.1 Pengenalan
Bab ini akan membincangkan keseluruhan metodologi yang akan digunakan dalam kajian ini.
Perbincangan dalam bab ini merangkumi rekabentuk kajian, populasi dan sampel kajian, instrumen
kajian, kajian rintis, prosedur pengumpulan data dan tatacara penganalisisan data.

34. Metodologi kajian merupakan aspek yang penting semasa proses membuat penyelidikan.
Metodologi dapat menggambarkan sesuatu bentuk rangka kerja dan aliran kerja bagi penyelidikan
yang akan dijalankan. Bagi tujuan itu, penyelidik telah mengedarkan satu set borang soal selidik
bagi mendapatkan maklumat berkaitan kajian. Selain itu penyelidik turut menggunakan rekod
senarai semak penglibatan ibu bapa dalam (KBAT)sekolah di zon Pengkalan Chepa, Kota Bharu,
Kelantan.
Penyelidik turut melaksanakan kajian rintis bagi memastikan kesahan soal selidik yang
digunakan. Selepas itu, barulah penyelidik dapat merangka prosedur pengumpulan data dan akhir
sekali penyelidik akan menganalisiskan data mengikut tatacara penganalisisan data yang
bersesuaian.
3.2 Rekabentuk Kajian
Rekabentuk kajian merupakan tatacara yang sistematik yang mengaitkan hubungan antara
pembolehubah-pembolehubah yang terlibat dalam sesuatu kajian untuk mengutip data bagi
menjawab persoalan kajian yang dibina oleh pengkaji (Cohen & Marrion 2008). Kajian yang
dijalankan ini adalah satu kajian yang berbentuk deskriptif dan menggunakan kaedah tinjauan.
Kaedah tinjauan adalah sesuai dalam penyelidikan yang bermatlamat untuk menerangkan
sesuatu fenomena yang sedang berlaku (Mohd. Najib Abd. Ghafar, 1999). Melalui kajian ini, data

35. dikutip berdasarkan borang soal selidik yang diedarkan kepada orang responden iaitu ibu bapa
murid di dua buah sekolah di zon Pengkalan Chepa.
Markah penguasaan kemahiran membaca murid sekolah pula diperolehi daripada rekod
senarai semak guru kelas sekolah di zon Pengkalan Chepa yang menjadi sampel kajian. Kajian ini
dilakukan untuk mendapatkan maklumat tahap penglibatan ibu bapa dalam pendidikan - kanak-
kanak sekolah dan hubungannya dengan penguasaan kemahiran membaca murid.
3.3 Populasi dan Sampel Kajian
Semua ahli dalam kelompok yang akan dikaji dipanggil populasi (Mohd. Najib Abd. Ghafur,
1999). Menurut Mohd. Majid Konting (2005) pula, populasi merupakan cerapan ke atas
sekumpulan individu atau objek. Manakala sampel kajian pula adalah unsur bagi sekumpulan kecil
yang diambil dari satu rangka persampelan yang dikatakan mewakili sesuatu populasi (Kerlinger,
1986).
Populasi kajian ini ialah ibu bapa kepada murid-murid sekolah di zon Pengkalan Chepa.
Penyelidik hanya memilih untuk menjalankan kajian ke atas ibu bapa di dua buah sekolah di zon
Pengkalan Chepa ini iaitu di SK Seri Chempaka dan SK Tanjung Mas. Pemilihan sampel bagi ibu
bapa adalah sama iaitu mempunyai pekerjaan dan pendapatan yang tetap. Kesemua sampel
mempunyai latar belakang masyarakat yang sama iaitu kesemua sampel tinggal di kawasan bandar.

36. Kesemua sampel juga mengikuti dan menamatkan sistem persekolahan sekurang-kurangnya
sehingga tingkatan lima
Bagi sampel kanak-kanak pula kesemua mereka berusia antara lima hingga enam tahun
dan boleh berkomunikasi dalam Bahasa Melayu dengan baik. Kedudukan kedua-dua buah sekolah
yang tidak jauh antara satu sama lain dan juga berada di kawasan bandar.
3.4 Instrumen Kajian
Menurut Mohd. Majid Konting (2005), alat penyelidikan atau lebih dikenali sebagai alat ukur
penyelidikan adalah penting bagi mencapai objektif sesuatu penyelidikan. Alat ukur dapat
menentukan sama ada data dan seterusnya maklumat yang dikehendaki dapat diperolehi atau tidak.
Instrumen kajian yang digunakan dalam kajian ini adalah satu set borang soal selidik dan juga satu
set senarai semak penguasaan kemahiran membaca murid sekolah yang diperolehi daripada rekod
guru kelas sekolah masing-masing di zon Pengkalan Chepa. Senarai semak ini digunakan oleh
guru sebagai penilaian pencapaian dan perkembangan murid masing-masing.
Soal selidik merupakan alat ukur yang biasa digunakan dalam penyelidikan pendidikan.
Soal selidik digunakan untuk mendapatkan maklumat berkenaan fakta-fakta, kepercayaan,
perasaan, kehendak dan sebagainya. Penggunaan soal selidik juga dapat meningkatkan ketepatan
dan kebenaran gerak balas subjek terhadap rangsangan soalan yang diberi (Mohd. Majid Konting,
2005).

37. Selain itu, penggunaan soal selidik juga amat berkesan dalam mendapatkan maklumat yang
berbentuk afektif. Menurut Mohamad Najib Abdul Ghafar (1999), soal selidik ini akan mengukur
persepsi, sikap, motivasi, perasaan dan istilah-istilah yang dirangkumkan sebagai afektif. Selain
itu, pemilihan soal selidik adalah sebagai suatu alat untuk kajian ini iaitu:
i. Ianya lebih praktikal kerana disediakan lebih - dengan mengambil kira berbagai perkara bagi
mendapatkan maklumat yang diperlukan.
ii. Arahan dan item kepada responden adalah sama dan ini akan meninggikan lagi kesahannya.
iii. Responden mempunyai masa yang panjang untuk menjawab dengan jujur dan benar tanpa
dipengaruhi oleh faktor-faktor luaran.
Manakala menurut Tuckman (1994), pula dengan menggunakan kaedah soal selidik, ia akan dapat
memudahkan pengkaji bekerjasama dengan responden berdasarkan sebab-sebab berikut:
i. Responden lebih berani memberikan jawapan terhadap aspek yang dikaji kerana nama mereka
tidak perlu dikemukakan dan jawapan mereka dirahsiakan.
ii. Responden bebas memilih dan menilai mengikut kehendak soal selidik serta tahu apa yang
difikirkan untuk memberikan jawapan.
iii. Kaedah ini lebih mudah dan jimat dari segi masa, perbelanjaan dan tenaga.
Pengkaji melakukan sendiri proses pengedaran borang soal selidik bagi mengetahui
keadaan persekitaran dengan lebih jelas, mendalam, cepat, mudah serta menjimatkan masa, tenaga
dan kos pengkaji. Penyelidik perlu mendapatkan kebenaran guru besar dan guru kelas bagi
menjalankan kajian ke atas ibu bapa di kelas sekolah SK Seri Chempaka dan SK Tanjung Mas zon
Pengkalan Chepa.

38. Penyelidik juga akan menggunakan satu set alat penilaian pencapaian dan perkembangan
murid iaitu senarai semak penguasaan kemahiran membaca murid sekolah untuk mendapatkan
markah menguasai dan tidak menguasai. Menurut Mohd. Majid Konting (2005), ujian merupakan
satu set rangsangan yang terdiri daripada soalan atau kenyataan. Menurut Surayah Zaidon dan
Haslinda Md. Ali (2009) dalam Huraian Kurikulum Sekolah (2003) menggariskan penilaian di
sekolah sebagai proses pengumpulan maklumat berkenaan perkembangan dan kemajuan murid
melalui kaedah pemerhatian. Pemerhatian pula dijalankan ke atas tingkah laku kanak-kanak,
perbualan atau interaksi kanak-kanak dengan rakan sebaya, guru (orang dewasa) dan bahan dan
ke atas hasil kerja kanak-kanak. Segala pemerhatian yang dilakukan ini pula akan menggunakan
alat penaksiran seperti senarai semak bagi tujuan mengumpulkan dan merekodkan maklumat atau
data yang diperlukan (Surayah Zaidon dan Haslinda Md. Ali, 2009).
Menurut Dr. Mariani Md. Nor dan Hamidah Sulaiman (2008), penilaian ialah proses
mengumpul maklumat dan proses yang digunakan untuk membuat keputusan atau pertimbangan
nilai daripada beberapa pemerhatian yang dibuat ke atas kanak-kanak merangkumi aspek
pembelajaran, tingkah laku serta kemajuan akademik. Bagi mendapatkan tahap penguasaan
kemahiran membaca murid sekolah, penyelidik telah mendapatkan markah penguasaan kemahiran
membaca yang telah direkodkan dengan menggunakan senarai semak daripada guru kelas.
Seterusnya data-data yang diperolehi di dalam kajian ini dikumpul dengan menggunakan
kaedah pengumpulan data secara kuantitatif. Alat ini dipilih memandangkan ia merupakan alat

39. pungutan data yang paling diterima dan diakui serta digunakan secara meluas dan paling lengkap,
mudah dan paling pantas untuk mendapatkan data.
3.4.1 Pembinaan Instrumen Soal Selidik
Item-item dalam soal selidik yang digunakan untuk kajian ini diambil dan diterjemah daripada soal
selidik yang digunakan dalam kajian pensarjanaan Hannah Elizabeth Brannon (2008), iaitu
“Parental Involvement: Attitudes and Experiences Of Urban Parents”. Soal Selidik beliau adalah
berdasarkan kepada kajian yang dilakukan oleh Walker, Wilkins, Dallaire, Sandler dan Hoover-
Dempsey (2005), mengikut tema tertentu. Kemudian pengkaji melakukan pengubahsuaian
mengikut keperluan kajian dan hasil perbincangan dengan penyelia kajian ini.
Dalam kajian ini, pengkaji membahagikan soal selidik ini kepada beberapa bahagian yang
merangkumi kepentingan bagi kajian dan bagi menjawab persoalan kajian yang dikemukakan
pengkaji. Terdapat empat bahagian yang telah dikemukakan oleh pengkaji iaitu bahagian A, B, C
dan D. Jumlah keseluruhan soalan yang dikemukakan ialah sebanyak 35 soalan.
Bahagian A mengandungi 7 soalan yang bertujuan untuk mendapatkan maklumat latar
belakang ibubapa atau profil responden.
Bahagian B pula mengandungi 18 soalan yang bertujuan untuk mendapatkan maklumat
berkenaan kepercayaan ibubapa daripada tiga aspek iaitu dari aspek konteks peranan ibu bapa,

40. keupayaan diri dan aspek pengetahuan dan kemahiran. Bagi menjawab setiap soalan, responden
kajian hanya dikehendaki memilih jawapan yang terbaik di antara skala pilihan 1 hingga 5. Skor
1 hingga 3 ialah sangat tidak kerap, tidak kerap dan kurang. Skor 4 ialah kerap dan skor 5 ialah
sangat kerap.
Manakala bahagian C pula mengandungi 11 soalan yang bertujuan untuk mendapatkan
maklumat berkaitan dengan kesedaran ibu bapa berkaitan dengan hubungan Kemahiran (KBAT)
antara ibu bapa, pihak sekolah dan komuniti. Bahagian ini akan memfokuskan kepada aspek masa
dan tenaga serta aktiviti di rumah bersama anak-anak. Bagi menjawab setiap soalan, responden
kajian hanya dikehendaki memilih jawapan yang terbaik di antara skala pilihan 1 hingga 5. Skor
1 hingga 3 ialah sangat tidak kerap, tidak kerap dan kurang. Skor 4 ialah kerap dan skor 5 ialah
sangat kerap.
Seterusnya bahagian D mengandungi sebanyak 6 soalan bertujuan untuk mendapatkan
maklumat berkaitan pengalaman ibu bapa sewaktu bersekolah dahulu. Bagi bahagian D responden
dikehendaki menjawab soalan menggunakan skor pilihan 1 hingga 3 iaitu sangat tidak setuju, tidak
setuju dan kurang setuju. Skor 4 hingga 5 ialah setuju dan sangat setuju.
seterusnya dapatan data akan dikolarasikan dan dikira mengunakan pencapaian min dan
mediem mengunakan perisian excell.
3.5 Prosedur Pengumpulan Data

41. Penyelidik telah memulakan prosedur pengumpulan data dengan memohon kebenaran daripada
pihak sekolah. Tujuan memohon kebenaran adalah untuk memastikan kajian dijalankan seperti
yang dirancang dan segala peraturan akan dipatuhi. Di samping itu, ini adalah bagi menyakinkan
responden iaitu ibu bapa murid sekolah berkaitan kepentingan kajian dan dapat menggalakkan
mereka agar menjawab secara jujur.
3.5.1 Prosedur Mentadbir Soal Selidik
Penyelidik telah mengedarkan borang soal selidik kepada semua responden. Sebelum responden
mula menjawab soal selidik tersebut, penyelidik terlebih dahulu menerangkan cara menjawab dan
memastikan responden tidak dipengaruhi oleh orang lain ketika menjawab. Responden
dikehendaki menjawab dalam tempoh masa 20 minit dan selepas itu penyelidik mengumpulkan
kembali borang soal selidik yang diedarkan pada hari yang sama.
3.6 Tatacara Penganalisisan Data
Data-data yang diperolehi melalui borang soal selidik yang diedarkan akan disemak satu persatu
bagi memastikan setiap arahan yang diberi dapat diikuti. Analisis data secara statistik deskriptif

42. digunakan bagi kajian ini. Seterusnya data-data akan dikumpulkan dan dianalisis dengan
menggunakan perisian Excell.. Penggunaan perisian office ini adalah untuk menampung
penganalisian data yang banyak dan berulang-ulang dengan cekap dan cepat. Kaedah ini didapati
sesuai serta dapat memberikan jawapan yang jelas untuk membuat perbandingan (Mohd. Majid
Konting, 2005).
3.6.1 Analisis Statistik Deskriptif
Mengikut Mohd. Majid Konting (2005), pemprosesan data merupakan satu teknik untuk
pengumpulan, pengolahan, penganalisisan, penyimpanan dan pengeluaran data. Pemprosesan data
melibatkan aktiviti-aktiviti mengumpul, mengolah, menganalisis, menyimpan dan mengeluarkan
data. Data yang diperolehi melalui kajian ini akan diolah, dianalisis dan dikeluarkan untuk
menganalisis maklumat yang diperlukan bagi kajian ini.
Analisis data bagi kajian ini akan dilakukan secara statistik deskriptif. Statistik deskriptif
merupakan satu teknik penghuraian secara menyeluruh tentang status responden kajian yang
bertujuan memberi gambaran - terhadap profil demografi dan tahap penglibatan ibu bapa dalam
pendidikan - kanak-kanak sekolah dan hubungannya dengan penguasaan kemahiran membaca
murid sekolah. Data dianalisis secara deskriptif dalam bentuk peratusan, frekuensi, skor min dan
korelasi Pearson akan digunakan untuk menghuraikan tahap penglibatan ibu bapa dalam
pendidikan - kanak-kanak sekolah.

43. Di samping itu skala penguasaan bagi penilaian kemahiran membaca murid turut
digunakan bagi mengenalpasti sama ada tahap penglibatan ibu bapa dalam pendidikan - kanak-
kanak sekolah boleh mempengaruhi penguasaan kemahiran membaca murid.
Bagi memudahkan huraian analisis taburan data kajian di dalam Bab 4, penggunaan jadual
interpretasi skor min telah dibina oleh penyelidik berdasarkan kepada data yang diperolehi melalui
perisian excell. . Skor Min tersebut diperolehi melalui kajian Anis Norma Mohamad Jaafar (2010).
Penyelidik menggunakannya kerana skor min tersebut hampir sama dengan skor min dalam kajian
penyelidik. Manakala tahap penilaian skala menguasai dan tidak menguasai bagi kemahiran
membaca murid sekolah pula telah dirumuskan berdasarkan kepada rekod senarai semak guru
kelas.
3.8 Kesimpulan
Dalam bab ini, penyelidik telah membincangkan dan membuat huraian bagaimana kajian ini telah
dijalankan. Instrumen kajian yang digunakan turut diterangkan dengan lebih jelas. Kesahan dan
kebolehpercayaan dalam kajian ini turut dilakukan melalui kajian rintis yang dilaksanakan ke atas
sebuah sekolah yang hampir sama ciri-cirinya dengan sampel kajian ini.
Selain itu, penyelidik membuat soal selidik berdasarkan persoalan kajian dan hipotesis
dalam penyelidikan ini supaya hasilnya nanti akan dapat menjawab pernyataan masalah kajian.

44. Manakala markah penguasaan kemahiran membaca murid sekolah pula diperolehi daripada rekod
senarai semak guru kelas sekolah zon Pengkalan Chepa.
Akhir sekali, data soal selidik dan markah penilaian kemahiran membaca abjad murid
sekolah yang diperolehi akan dianalisis secara statistik deskriptif berdasarkan soalan seperti yang
telah ditetapkan dalam Bahagian A, B, C dan D. Data dianalisis dengan menggunakan perisian
Excell. . Jadual Interpretasi Skor Min dan juga Jadual Penguasaan Kemahiran Membaca turut
disertakan bagi memudahkan analisis dilakukan. Alat-alat statistik yang digunakan turut
dinyatakan dalam kajian ini.