1. April 2, 2014 1
CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
BS.NGUYỄN QUÝ KHOÁNG
BS.NGUYỄN QUANG TRỌNG
KHOA CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH
BỆNH VIỆN AN BÌNH -TP.HCM

2. 2April 2, 2014
DÀN BÀI
I.Định nghĩa.
II.Các hình ảnh X quang của Hội
chứng thành ngực.
III.Nguyên nhân.
VI.Kết luận.

3. 3April 2, 2014
DÀN BÀI
I.Định nghĩa.
II.Các hình ảnh X quang của Hội
chứng thành ngực.
III.Nguyên nhân.
VI.Kết luận.

4. 4April 2, 2014
ĐỊNH NGHĨA
Hội chứng màng phổi bao gồm những dấu hiệu
X quang diễn tả các tổn thƣơng nằm giữa lá
thành và lá tạng: TDMP,TKMP,đóng vôi màng
phổi,bƣớu màng phổi.
Luôn luôn phải đi tìm tổn thƣơng kết hợp ở
thành ngực cũng nhƣ ở nhu mô phổi.

5. 5April 2, 2014
DÀN BÀI
I.Định nghĩa.
II.Các hình ảnh X quang của Hội
chứng thành ngực.
III.Nguyên nhân.
VI.Kết luận.

6. 6April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
1.Tràn dịch màng phổi tự do.
2.Tràn dịch dƣới đáy phổi.
3.Tràn dịch màng phổi khu trú.
4.Tràn dịch rãnh liên thùy.
5.Tràn dịch màng phổi trung thất.
6.Tràn khí màng phổi.
7.Tràn khí kèmTràn dịch màng phổi.
8.Dày dính màng phổi.
9.Vôi hóa màng phổi.
10.Bƣớu màng phổi:
-Mésothélioma.
-Thể khô Tobias-Escudero.

7. 7April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN DỊCH MÀNG PHỔI TỰ DO
VỚI ĐƢỜNG CONG DAMOISEAU
ĐIỂN HÌNH

8. 8April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN DỊCH MÀNG PHỔI TỰ DO

9. 9April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN DỊCH MÀNG PHỔI (T) (Chụp
bệnh nhân ở tƣ thê nằm ngửa)

10. 10April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
Dị vật phế quản?(Bệnh nhân đƣợc chụp ở
tƣ thế nằm)
Tràn dịch màng phổi (T).

11. 11April 2, 2014
a.Tràn dịch màng phổi khu trú.
b.Tràn dịch màng phổi khu trú.
c.Tràn dịch màng phổi khu trú.
d.Tràn dịch rãnh liên thùy bé.
e.Tràn dịch rãnh liên thùy lớn.
f.Tràn dịch dƣới đáy phổi (f>1,5cm).
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI

12. 12April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN DỊCH DƢỚI ĐÁY PHỔI

13. 13April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN DỊCH DƢỚI ĐÁY PHỔI

14. 14April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN DỊCH DƢỚI ĐÁY PHỔI

15. 15April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN DỊCH DƢỚI ĐÁY PHỔI

16. 16April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI

17. 17April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI

18. 18April 2, 2014
TRÀN DỊCH MÀNG PHỔI (T) VÀ ĐÁY PHỔI (T):
TRƢỚC VÀ SAU CHỌC HÖT DỊCH
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI

19. 19April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN DỊCH DƢỚI ĐÁY PHỔI

20. 20April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN DỊCH MÀNG PHỔI KHU TRÖ

21. 21April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI

22. 22April 2, 2014
TRƢỚC VÀ SAU KHI CHỌC HÖT DỊCH

23. 23April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN DỊCH MÀNG PHỔI KHU TRÖ

24. 24April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN DỊCH RÃNH LIÊN THÙY BÉ

25. 25April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN DỊCH RÃNH LIÊN
THÙY LỚN (P)

26. 26April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN DỊCH RÃNH LIÊN THÙY BÉ VÀ PHẦN
DƢỚI RÃNH LIÊN THÙY LỚN (P)

27. 27April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN DỊCH RÃNH LIÊN THÙY LỚN

28. 28April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI

29. 29April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI

30. 30April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI

31. 31April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI
(Tomography quy ƣớc)

32. 32April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI

33. 33April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI Ở BỆNH NHÂN CHẤN THƢƠNG NGỰC (Chú
ý:có gãy một số cung sƣờn bên (P)).

34. 34April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI VÀ TRÀN KHÍ DƢỚI DA (Thấy
đƣợc bóng cơ ngực lớn)

35. 35April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI / KHÍ PHẾ THŨNG TOÀN TIỂU THÙY

36. 36April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI

37. 37April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI

38. 38April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI ĐẨY TRUNG THẤT QUA (T)

39. 39April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN KHÍ ĐÁY PHỔI (P) TRÀN KHÍ ĐÁY PHỔI (T)
DẤU HIỆU VÕM HOÀNH ĐÔI
(DOUBLE-DIAPHRAGM SIGN)

40. 40April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN KHÍ KÈM TRÀN DỊCH MÀNG PHỔI (T)

41. 41April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
Bệnh nhân đau tức ngực (T).Chụp phim
21/04/98 không thấy gì lạ.
Hai tháng sau vẫn còn đau tức ngực
(T).Chụp phim 24/06/98.

42. 42April 2, 2014
21/04/89:Không thấy tổn
thƣơng.
24/06/89:TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI (T) VÙNG ĐỈNH &
TRÀN KHÍ KÈM TRÀN DỊCH ĐÁY PHỔI (T)
Cơ hoành
Lá tạng màng
phổi
Mực thủy-khí giữa lá tạng màng
phổi và cơ hoành
Lá tạng màng phổi

43. 43April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI (P)? NẾP GẤP DA THÀNH NGỰC

44. 44April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
Dấu hiệu này đƣợc phổ biến ở
Pháp bởi José REMY.Nó giúp
phân biệt hình ảnh mực thủy-khí
ở trong nhu mô phổi hay ở màng
phổi.
Nếu A = A’  Ở trong nhu mô
phổi.
Nếu P # P’  Ở trong màng phổi.
DẤU HIỆU MỰC THỦY-KHÍ
(SIGNE DES NIVEAUX)

45. 45April 2, 2014
P # P’A = A’

46. 46April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
DẤU HIỆU GÓC SƢỜN HOÀNH SÂU (DEEP
SULCUS SIGN)
Bệnh nhân đƣợc chụp ở tƣ thế nằm ngửa

47. 47April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI (Chụp tƣ thế
nằm ngửa và năm nghiêng(P))

48. 48April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
Vùng phổi xẹp bắt thuốc cản quang (các đầu mũi tên).
Tràn dịch màng phổi hai bên lƣợng ít.
Joseph K.T.Lee. Lee computed body tomography with MRI correlation. 1998

49. 49April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
THE DISPLACED CRUS SIGN: Tràn dịch màng phổi đẩy chân
vòm hoành ra xa thân đốt sống.Ngƣợc lại, TDMB đẩy chân vòm
hoành sát vào thân đốt sống.
Grainger & Allison’s Diagnostic Radiology. 1994

50. 50April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
THE INTERFACE SIGN: Tràn dịch màng phổi có mặt phân
cách mờ nhoè với gan (ill-defined)(mũi tên cong). Các mũi tên
thẳng chỉ vùng phổi bị xẹp.
Grainger & Allison’s Diagnostic Radiology. 1994
Joseph K.T.Lee. Lee computed body tomography with MRI correlation. 1998

51. 51April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
THE BARE AREA SIGN: Nếu dịch bao quanh mặt sau gan thì
đó là Tràn dịch màng phổi.Còn TDMB sẽ không bao quanh
mặt sau gan do có vùng gan không đƣợc màng bụng bao phủ
(bare area).
Joseph K.T.Lee. Lee computed body tomography with MRI correlation. 1998

52. 52April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
THE BARE AREA SIGN: Nếu dịch bao quanh mặt sau gan thì
đó là Tràn dịch màng phổi.Còn TDMB sẽ không bao quanh
mặt sau gan do có vùng gan không đƣợc màng bụng bao phủ
(bare area).
Joseph K.T.Lee. Lee computed body tomography with MRI correlation. 1998

53. 53April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
DÀY DÍNH MÀNG PHỔI (T)

54. 54April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
VÔI HÓA MÀNG PHỔI:HÌNH ẢNH MAI MỰC

55. 55April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
VÔI HÓA MÀNG PHỔI

56. 56April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
VÔI HÓA MÀNG PHỔI SAU TDMP DO LAO
(Nhiều hạch vôi hóa ở trung thất)
Joseph K.T.Lee. Lee computed body tomography with MRI correlation. 1998

57. 57April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
VÔI HÓA MÀNG PHỔI / ASBESTOSIS
(Đối xứng,tập trung nhiều ở vùng đáy phổi.Dày lớp mỡ
ngoài màng phổi(f)Bệnh màng phổi mạn tính )
Joseph K.T.Lee. Lee computed body tomography with MRI correlation. 1998

58. 58April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
VÔI HÓA MÀNG PHỔI /
ASBESTOSIS

59. 59April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
Dày màng phổi >1cm, dạng nốt,không đều, ăn lan vào
màng phổi trung thất và vào các rãnh liên thùy,thƣờng
ở một bên.
Thƣờng có đóng vôi và có dịch màng phổi nhƣng
không đẩy bóng tim qua bên đối diện.
Xâm lấn thành ngực, trung thất, hạch.
CE: Bắt thuốc mạnh, không đồng nhất
MESOTHELIOMA

60. 60April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI

61. 61April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
MESOTHELIOMA

62. 62April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
MESOTHELIOMA

63. 63April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
Tràn dịch màng phổi (P) và Tràn mủ
màng phổi (T) (có khí sau chọc
hút).Màng phổi bắt thuốc đều
(smooth)Lành tính.
Tràn dịch màng phổi (P).Màng phổi
dày,không đều (irregular) Diffuse
pleural mesothelioma.

64. 64April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
MESOTHELIOMA
Elizabeth K Dee, MD et al..Mesothelioma, Malignant.Last Updated: December 27, 2001.

65. 65April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI

66. 66April 2, 2014
CÁC HÌNH ẢNH X QUANG CỦA
HỘI CHỨNG MÀNG PHỔI
MESOTHELIOMA THỂ KHÔ
(TOBIAS-ESCUDERO)

67. 67April 2, 2014
DÀN BÀI
I.Định nghĩa.
II.Các hình ảnh X quang của Hội
chứng thành ngực.
III.Nguyên nhân.
VI.Kết luận.

68. 68April 2, 2014
NGUYÊN NHÂN
A.Tràn dịch,tràn khí màng phổi:
1.Chấn thƣơng.
2.Nhiễm trùng: cấp (Tụ cầu),mạn (Lao).
3.Bƣớu:Mesothelioma,di căn.
4.Các nguyên nhân khác:
a/Tràn dịch màng phổi:
-Suy tim,suy gan,suy thận.
-Viêm tụy cấp.
-Bệnh mô liên kết (Lupus ban đỏ…).
-Nhồi máu phổi.
b/Tràn khí màng phổi:
-Tự phát.
-Hen phế quản.
-Khí phế thũng.
B.Vôi hóa màng phổi:
1.Tràn máu cũ ở màng phổi.
2.Tràn dịch màng phổi cũ do lao.
3.Tràn mủ màng phổi cũ.
4.Bệnh Asbestosis (nhiễm độc chất Amiante).

69. 69April 2, 2014
DÀN BÀI
I.Định nghĩa.
II.Các hình ảnh X quang của Hội
chứng thành ngực.
III.Nguyên nhân.
VI.Kết luận.

70. 70April 2, 2014
KẾT LUẬN
1.Cần biết phân biệt giữa tràn dịch màng phổi lƣợng nhiều với xẹp
phổi hoàn toàn.
2.Cần chụp thêm thế nằm nghiêng hoặc siêu âm ngực khi nghi ngờ
tràn dịch đáy phổi.
3.Cần chụp hình nghiêng khi muốn xác định tràn dịch màng phổi
khu trú hoặc tràn dịch rãnh liên thùy.
4.Khi thấy một mực nƣớc ngang ở phổi,phải nhớ là vừa có khí vừa
có dịch và cần phân biệt tổn thƣơng này ở trong phổi (áp-xe) hay
trong khoang màng phổi (tràn khí kèm tràn dịch màng phổi)
(chụp thêm hình nghiêng).
5.Cần chụp phim ở thì thở ra sâu khi nghi ngờ tràn khí màng phổi ít.

71. 71April 2, 2014
CẢM ƠN SỰ CHÖ Ý THEO DÕI CỦA
QUÝ BÁC SĨ