SlideShare a Scribd company logo
1 of 23
Download to read offline
HEMATOLOGI
Disediakan oleh : Nassruto
HEMATOLOGI
OBJEKTIF
Selepas kuliah ini pelatih akan dapat;
1. menyenaraikan ujian-ujian makmal asas makmal kajian
darah
2. menyebut indikasi setiap ujian yang disenaraikan
3. menyatakan anggaran (nilai) normal setiap ujian
4. menyenaraikan penyakit-penyakit berasaskan nilai-nilai
luar biasa setiap ujian.
HEMATOLOGI
DEFINISI
Hematologi merupakan suatu bidang kajian darah dan
penyakit-penyakit yang berkaitan dengannya
TEKNIK-TEKNIK ASAS MAKMAL KAJIAN DARAH
1. Penaksiran Hematologi (Hb estimation / %)
2. Jumlah Bilangan Sel Darah Putih (TWBC)
3. Kiraan Perbezaan Sel Darah Putih (DC)
4. Masa Perdarahan (bleeding time)
5. Masa Pembekuan (clotting time)
HEMATOLOGI
1. PENAKSIRAN HEMOGLOBIN
Diskripsi
Hemoglobin merupakan pigmen sel darah merah yang
membawa oksigen. Terdiri daripada protein globin dan
sebatian kimia heme. Heme mengandungi atom besi (iron)
dan pigmen merah porfirin (porphyrin). Tiap-tiap sel
darah merah mengandungi ~ 300 juta molikul hemoglobin
Anggaran Normal
Hemoglobin
g/dl mmol/l
Wanita 11.5~16 7.1~9.9
Wanita hamil 11~13 6.3~9.3
Lelaki 13.5~18 8.7~11.2
Neonat 14~27 9.6~15.5
3 bulan 10~17 6.1~9.6
1—2 thn 9.0~15 5.6~9.0
6—10 thn 11~16 5.8~9.6
Defisiensi < 5 < 3.1
Kecemasan > 20 > 11.2
HEMATOLOGI
Peningkatan Nilai Hemoglobin Dalam
Kondisi
1. Kebakaran (severe burn)
2. Kegagalan jantung kongestif
(Congestive Heart Failure)
3. Penyakit Obstrukrif Kronik Pulmonari
(COPD)
4. Dehidrasi
5. Diarea
HEMATOLOGI
Penurunan Nilai Hemoglobin Dalam
Kondisi
1. Anemia (iron-deficiency)
2. Carcinomatosis
3. Cirrhosis
4. Perdarahan (haemorrhage)
5. Tindakbalas hemolitik kepada bahan
kimia / dadah
HEMATOLOGI
Contoh Darah Untuk Ujian Penaksiran
Hemoglobin
1. Darah vena – menggunakan botol yang
mengandungi anti-bekuan EDTA
(ethylene diamine tetra acetic acid)
2. Darah cucukan jari (kapilari)
HEMATOLOGI
2. PENAKSIRAN BILANGAN SEL
DARAH PUTIH (TOTAL WHITE
BLOOD CELL COUNTS – TWBC)
Deskripsi
Sel darah putih bertindak dalam sistem
daya pertahanan badan
Anggaran Normal Bilangan Sel Darah Putih
/ul x10q/L
Wanita 4500~11000 4.5 ~11.0
Lelaki 4500~11000 4.5 ~11.0
Kanak-kanak
Neonat
9000~3000
0
9.0 ~ 30.0
3 bulan 5700~18000 5.7 ~ 18.0
1 thn 6000~17500 6.0 ~ 17.5
3 thn 5700~16300 5.7 ~ 16.3
10 thn 4500~13000 4.5 ~ 13.5
HEMATOLOGI
Peningkatan Bilangan Sel Darah Putih
Dalam Kondisi
1. Abses
2. Apendisitis
3. Infeksi bakteria
4. Kehamilan
5. Stres / tekanan
HEMATOLOGI
Penurunan Bilangan Sel Darah Putih
Dalam Kondisi
1. Acquired Immune Deficiency
Syndrome (AIDS)
2. Keracunan arsenik
3. Renjatan anafilaktik
4. Infeksi bakteria/virus yang teruk
5. Demam tifoid
HEMATOLOGI
Contoh Darah Untuk Ujian Bilangan
Sel Darah Putih
 Darah vena – menggunakan botol yang
mengandungi antibekuan EDTA
HEMATOLOGI
3. UJIAN PEMBILANGAN
PERBEZAAN SEL DARAH PUTIH
(DIFFERENTIAL COUNT)
Deskripsi
Ujian pembilangan perbezaan sel darah
putih berasaskan pengiraan setiap
jenis SDP (leukosit) di atas slaid
darah yang telah diwarnakan
(stained). Terdapat 5 jenis leukosit
HEMATOLOGI
Anggaran Normal Jenis-jenis Leukosit
(SDP)
1. Neutrofil -dewasa- 40~70%
2. Limfosit 20~70%
3. Monosit 2 ~10%
4. Eosinofil 1 ~ 6%
5. Basofil 0 ~ 1 %
HEMATOLOGI
Peningkataan
Leukosit
Neutrofil
1. Infeksi akut
2. Anemia
3. Apendisitis
4. Infarksi
miokardium
5. Leukemia
6. Leukemia
Eosinofil
1. Kanser
2. Malaria
3. Jangkitan
parasitik
4. Asma
5. Leukemia
HEMATOLOGI
Peningkataan
Leukosit
Monosit
1. Keracunan
fosforus
2. Multiple myeloma
3. Keracunan karban
disulfida
4. Sifilis
5. Tuberkulosis
Limfosit
1. Endokarditis
2. Hepatitis
3. Toksoplasmosis
Basofil
1. Reaksi alahan
kepada
makanan, ubat
dan pernafasan
(inhalants)
2. Urticaria
HEMATOLOGI
Penurunan Leukosit
Neutrofil
• Anemia
defisiensi besi
• Septisemia
• Renjatan
anafilaktik
• Malaria
Eosinofil
1. Kegagalan
jantung
kongestif
2. Akromegali
Monosit
1. Anemia aplastik
HEMATOLOGI
Penurunan Leukosit
Limfosit
1. Anemia aplastik
2. Kegagalan ginjaL
Basofil
1. Renjatan
2. Tirotoksikosis
3. Kehamilan
HEMATOLOGI
4. MASA PERDARAHAN (BLEEDING TIME)
Deskripsi
Pengiraan masa perdarahan aktif daripada Insisi kulit
tertentu. Menilai fungsi platelet dan bilangan platelet
Nilai normal;
• Cara Duke - 0~5 minit
• Cara Mielke - 2.5~10 minit
HEMATOLOGI
Peningkatan Masa Perdarahan
1. Anemia (aplastic, pernicious)
2. faktor deficiency
3. Trombositopenia
4. Uremia
5. Pengambilan dadah/ubat – aspirin
Penurunan Masa Perdarahan
 tiada kepentingan klinikal
HEMATOLOGI
5. MASA PEMBEKUAN (CLOTTING TIME)
Deskripsi
Masa yang diambil untuk pembentukan pembekuan darah
(blood clot) oleh platelet dan fibrinogen. Ujian
dijalankan untuk menilai fungsi dan kualiti platelet dan
fibrinogen.
Nilai normal;
 Cara Lee & White - 5~11 minit
HEMATOLOGI
Peningkatan Masa Pembekuan
 tiada kepentingan klinikal
Penurunan Masa Pembekuan
1. Anemia
2. Defisiensi Faktor XIII
3. Defisiensi Platelet
4. Disfungsi Platelet
5. Hipofibrigenemia

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Proses penghasilan air kencing
Proses penghasilan air kencingProses penghasilan air kencing
Proses penghasilan air kencing
 
DARAH MANUSIA (B6D3E1) TINGKATAN 3
DARAH MANUSIA (B6D3E1) TINGKATAN 3DARAH MANUSIA (B6D3E1) TINGKATAN 3
DARAH MANUSIA (B6D3E1) TINGKATAN 3
 
GANGGUAN HAEMOPOIETIK
GANGGUAN HAEMOPOIETIKGANGGUAN HAEMOPOIETIK
GANGGUAN HAEMOPOIETIK
 
Rumusan Keseimbangan Acid Bes
Rumusan Keseimbangan Acid BesRumusan Keseimbangan Acid Bes
Rumusan Keseimbangan Acid Bes
 
Sistem respiratori
Sistem respiratoriSistem respiratori
Sistem respiratori
 
Penyiasatan Diagnostik - Urinalisis, Hematology and Reflolux
Penyiasatan Diagnostik - Urinalisis, Hematology and RefloluxPenyiasatan Diagnostik - Urinalisis, Hematology and Reflolux
Penyiasatan Diagnostik - Urinalisis, Hematology and Reflolux
 
Mekanisme pernafasan manusia
Mekanisme pernafasan manusiaMekanisme pernafasan manusia
Mekanisme pernafasan manusia
 
2.3 Organisasi Sel
2.3 Organisasi Sel2.3 Organisasi Sel
2.3 Organisasi Sel
 
STRUKTUR & FISIOLOGI - JANTUNG
STRUKTUR & FISIOLOGI - JANTUNGSTRUKTUR & FISIOLOGI - JANTUNG
STRUKTUR & FISIOLOGI - JANTUNG
 
Terapi Pemberian Oksigen
Terapi Pemberian OksigenTerapi Pemberian Oksigen
Terapi Pemberian Oksigen
 
respiratory DISTRESS SYNDROME
respiratory DISTRESS SYNDROME respiratory DISTRESS SYNDROME
respiratory DISTRESS SYNDROME
 
Pneumotorak dan Hemotorak
Pneumotorak dan HemotorakPneumotorak dan Hemotorak
Pneumotorak dan Hemotorak
 
1.2 konsep sistem peredaran darah
1.2 konsep sistem peredaran darah1.2 konsep sistem peredaran darah
1.2 konsep sistem peredaran darah
 
Kumpulan Darah & Rhesus Factor
Kumpulan Darah & Rhesus FactorKumpulan Darah & Rhesus Factor
Kumpulan Darah & Rhesus Factor
 
MEMBRAN SEL
MEMBRAN SELMEMBRAN SEL
MEMBRAN SEL
 
Sistem endokrin kskbkk
Sistem endokrin kskbkkSistem endokrin kskbkk
Sistem endokrin kskbkk
 
ANATOMI & FISIOLOGI STRUKTUR KULIT
ANATOMI & FISIOLOGI STRUKTUR KULITANATOMI & FISIOLOGI STRUKTUR KULIT
ANATOMI & FISIOLOGI STRUKTUR KULIT
 
Sistem respirasi
Sistem respirasiSistem respirasi
Sistem respirasi
 
Bab 2
Bab 2Bab 2
Bab 2
 
Sistem limfa
Sistem limfaSistem limfa
Sistem limfa
 

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

PPT Hematologi
PPT Hematologi PPT Hematologi
PPT Hematologi
 
Pemeriksaan hematologi (darah rutin)
Pemeriksaan hematologi (darah rutin)Pemeriksaan hematologi (darah rutin)
Pemeriksaan hematologi (darah rutin)
 
Anatomi fisiologi dalam sistem hematologi
Anatomi fisiologi dalam sistem hematologiAnatomi fisiologi dalam sistem hematologi
Anatomi fisiologi dalam sistem hematologi
 
Anatomi fisiologi sistem hematologi
Anatomi fisiologi sistem hematologiAnatomi fisiologi sistem hematologi
Anatomi fisiologi sistem hematologi
 
Pengenalan hematologi pdf
Pengenalan hematologi pdfPengenalan hematologi pdf
Pengenalan hematologi pdf
 
Hematologi
HematologiHematologi
Hematologi
 
HEMATOLOGI DASAR
HEMATOLOGI DASARHEMATOLOGI DASAR
HEMATOLOGI DASAR
 
Anatomi Sistem imun
Anatomi Sistem imunAnatomi Sistem imun
Anatomi Sistem imun
 
hematologi
hematologihematologi
hematologi
 
Plasma darah ppt
Plasma darah pptPlasma darah ppt
Plasma darah ppt
 
Anatomi sistem kardiovaskuler
Anatomi sistem kardiovaskulerAnatomi sistem kardiovaskuler
Anatomi sistem kardiovaskuler
 
Eritrosit (sel darah merah)
Eritrosit (sel darah merah)Eritrosit (sel darah merah)
Eritrosit (sel darah merah)
 
Patologi klinik (5,6)
Patologi klinik (5,6)Patologi klinik (5,6)
Patologi klinik (5,6)
 
Sistem kardiovaskuler
Sistem kardiovaskulerSistem kardiovaskuler
Sistem kardiovaskuler
 
143106665 pemeriksaan-lab-sederhana
143106665 pemeriksaan-lab-sederhana143106665 pemeriksaan-lab-sederhana
143106665 pemeriksaan-lab-sederhana
 
Xt 2000i cell counter Autoanalyser
Xt 2000i  cell counter AutoanalyserXt 2000i  cell counter Autoanalyser
Xt 2000i cell counter Autoanalyser
 
Neurosis
NeurosisNeurosis
Neurosis
 
Makalah hematologi
Makalah hematologiMakalah hematologi
Makalah hematologi
 
Dhf
DhfDhf
Dhf
 
Fisiologi proses pembekuan darah
Fisiologi proses pembekuan darahFisiologi proses pembekuan darah
Fisiologi proses pembekuan darah
 

Similar to HEMATOLOGI - HEMAGLOBIN

Farklin IDK Hematologi Semester VI Stikes Telogorejo Semarang
Farklin IDK Hematologi Semester VI Stikes Telogorejo SemarangFarklin IDK Hematologi Semester VI Stikes Telogorejo Semarang
Farklin IDK Hematologi Semester VI Stikes Telogorejo SemarangGilang Rizki
 
Bloodddddd...... (1) (2)
Bloodddddd...... (1) (2)Bloodddddd...... (1) (2)
Bloodddddd...... (1) (2)Alif Haiqal Ida
 
2.2 Darah Manusia
2.2   Darah Manusia2.2   Darah Manusia
2.2 Darah Manusiazealot90
 

Similar to HEMATOLOGI - HEMAGLOBIN (7)

Farklin IDK Hematologi Semester VI Stikes Telogorejo Semarang
Farklin IDK Hematologi Semester VI Stikes Telogorejo SemarangFarklin IDK Hematologi Semester VI Stikes Telogorejo Semarang
Farklin IDK Hematologi Semester VI Stikes Telogorejo Semarang
 
darah manusia
darah manusiadarah manusia
darah manusia
 
SLE.pdf
SLE.pdfSLE.pdf
SLE.pdf
 
Darah
DarahDarah
Darah
 
Bloodddddd...... (1) (2)
Bloodddddd...... (1) (2)Bloodddddd...... (1) (2)
Bloodddddd...... (1) (2)
 
Sistem Sirkulasi
Sistem SirkulasiSistem Sirkulasi
Sistem Sirkulasi
 
2.2 Darah Manusia
2.2   Darah Manusia2.2   Darah Manusia
2.2 Darah Manusia
 

More from Muhammad Nasrullah (20)

UJIAN GARPU TALA
UJIAN GARPU TALAUJIAN GARPU TALA
UJIAN GARPU TALA
 
TONSILITIS
TONSILITISTONSILITIS
TONSILITIS
 
STRABISMUS
STRABISMUSSTRABISMUS
STRABISMUS
 
OFTALMOLOGI
OFTALMOLOGIOFTALMOLOGI
OFTALMOLOGI
 
KERATITIS - UVEITIS
KERATITIS - UVEITISKERATITIS - UVEITIS
KERATITIS - UVEITIS
 
CONJUNCTIVITIS
CONJUNCTIVITISCONJUNCTIVITIS
CONJUNCTIVITIS
 
BLEPHARITIS
BLEPHARITISBLEPHARITIS
BLEPHARITIS
 
BAKTERIOLOGI OFTALMOLOGI
BAKTERIOLOGI OFTALMOLOGIBAKTERIOLOGI OFTALMOLOGI
BAKTERIOLOGI OFTALMOLOGI
 
SIMTOMATOLOGI SISTEM SARAF
SIMTOMATOLOGI SISTEM SARAFSIMTOMATOLOGI SISTEM SARAF
SIMTOMATOLOGI SISTEM SARAF
 
RADIOLOGI CNS
RADIOLOGI CNSRADIOLOGI CNS
RADIOLOGI CNS
 
PARKINSONISME
PARKINSONISMEPARKINSONISME
PARKINSONISME
 
Migraine - SAKIT KEPALA
Migraine - SAKIT KEPALAMigraine - SAKIT KEPALA
Migraine - SAKIT KEPALA
 
EPILEPSI
EPILEPSIEPILEPSI
EPILEPSI
 
DEMENTIA
DEMENTIADEMENTIA
DEMENTIA
 
BELL'S PALSY
BELL'S PALSYBELL'S PALSY
BELL'S PALSY
 
UTERINE ABNORMALITIES
UTERINE ABNORMALITIESUTERINE ABNORMALITIES
UTERINE ABNORMALITIES
 
TUMOR
TUMORTUMOR
TUMOR
 
TOILET AND SUTURE
TOILET AND SUTURETOILET AND SUTURE
TOILET AND SUTURE
 
SISTA ( CYST )
SISTA ( CYST )SISTA ( CYST )
SISTA ( CYST )
 
PERDARAHAN MELALUI VAGINA
PERDARAHAN MELALUI VAGINAPERDARAHAN MELALUI VAGINA
PERDARAHAN MELALUI VAGINA
 

HEMATOLOGI - HEMAGLOBIN

  • 2. HEMATOLOGI OBJEKTIF Selepas kuliah ini pelatih akan dapat; 1. menyenaraikan ujian-ujian makmal asas makmal kajian darah 2. menyebut indikasi setiap ujian yang disenaraikan 3. menyatakan anggaran (nilai) normal setiap ujian 4. menyenaraikan penyakit-penyakit berasaskan nilai-nilai luar biasa setiap ujian.
  • 3. HEMATOLOGI DEFINISI Hematologi merupakan suatu bidang kajian darah dan penyakit-penyakit yang berkaitan dengannya TEKNIK-TEKNIK ASAS MAKMAL KAJIAN DARAH 1. Penaksiran Hematologi (Hb estimation / %) 2. Jumlah Bilangan Sel Darah Putih (TWBC) 3. Kiraan Perbezaan Sel Darah Putih (DC) 4. Masa Perdarahan (bleeding time) 5. Masa Pembekuan (clotting time)
  • 4. HEMATOLOGI 1. PENAKSIRAN HEMOGLOBIN Diskripsi Hemoglobin merupakan pigmen sel darah merah yang membawa oksigen. Terdiri daripada protein globin dan sebatian kimia heme. Heme mengandungi atom besi (iron) dan pigmen merah porfirin (porphyrin). Tiap-tiap sel darah merah mengandungi ~ 300 juta molikul hemoglobin
  • 5. Anggaran Normal Hemoglobin g/dl mmol/l Wanita 11.5~16 7.1~9.9 Wanita hamil 11~13 6.3~9.3 Lelaki 13.5~18 8.7~11.2 Neonat 14~27 9.6~15.5 3 bulan 10~17 6.1~9.6 1—2 thn 9.0~15 5.6~9.0 6—10 thn 11~16 5.8~9.6 Defisiensi < 5 < 3.1 Kecemasan > 20 > 11.2
  • 6. HEMATOLOGI Peningkatan Nilai Hemoglobin Dalam Kondisi 1. Kebakaran (severe burn) 2. Kegagalan jantung kongestif (Congestive Heart Failure) 3. Penyakit Obstrukrif Kronik Pulmonari (COPD) 4. Dehidrasi 5. Diarea
  • 7. HEMATOLOGI Penurunan Nilai Hemoglobin Dalam Kondisi 1. Anemia (iron-deficiency) 2. Carcinomatosis 3. Cirrhosis 4. Perdarahan (haemorrhage) 5. Tindakbalas hemolitik kepada bahan kimia / dadah
  • 8. HEMATOLOGI Contoh Darah Untuk Ujian Penaksiran Hemoglobin 1. Darah vena – menggunakan botol yang mengandungi anti-bekuan EDTA (ethylene diamine tetra acetic acid) 2. Darah cucukan jari (kapilari)
  • 9. HEMATOLOGI 2. PENAKSIRAN BILANGAN SEL DARAH PUTIH (TOTAL WHITE BLOOD CELL COUNTS – TWBC) Deskripsi Sel darah putih bertindak dalam sistem daya pertahanan badan
  • 10. Anggaran Normal Bilangan Sel Darah Putih /ul x10q/L Wanita 4500~11000 4.5 ~11.0 Lelaki 4500~11000 4.5 ~11.0 Kanak-kanak Neonat 9000~3000 0 9.0 ~ 30.0 3 bulan 5700~18000 5.7 ~ 18.0 1 thn 6000~17500 6.0 ~ 17.5 3 thn 5700~16300 5.7 ~ 16.3 10 thn 4500~13000 4.5 ~ 13.5
  • 11. HEMATOLOGI Peningkatan Bilangan Sel Darah Putih Dalam Kondisi 1. Abses 2. Apendisitis 3. Infeksi bakteria 4. Kehamilan 5. Stres / tekanan
  • 12. HEMATOLOGI Penurunan Bilangan Sel Darah Putih Dalam Kondisi 1. Acquired Immune Deficiency Syndrome (AIDS) 2. Keracunan arsenik 3. Renjatan anafilaktik 4. Infeksi bakteria/virus yang teruk 5. Demam tifoid
  • 13. HEMATOLOGI Contoh Darah Untuk Ujian Bilangan Sel Darah Putih  Darah vena – menggunakan botol yang mengandungi antibekuan EDTA
  • 14. HEMATOLOGI 3. UJIAN PEMBILANGAN PERBEZAAN SEL DARAH PUTIH (DIFFERENTIAL COUNT) Deskripsi Ujian pembilangan perbezaan sel darah putih berasaskan pengiraan setiap jenis SDP (leukosit) di atas slaid darah yang telah diwarnakan (stained). Terdapat 5 jenis leukosit
  • 15. HEMATOLOGI Anggaran Normal Jenis-jenis Leukosit (SDP) 1. Neutrofil -dewasa- 40~70% 2. Limfosit 20~70% 3. Monosit 2 ~10% 4. Eosinofil 1 ~ 6% 5. Basofil 0 ~ 1 %
  • 16. HEMATOLOGI Peningkataan Leukosit Neutrofil 1. Infeksi akut 2. Anemia 3. Apendisitis 4. Infarksi miokardium 5. Leukemia 6. Leukemia Eosinofil 1. Kanser 2. Malaria 3. Jangkitan parasitik 4. Asma 5. Leukemia
  • 17. HEMATOLOGI Peningkataan Leukosit Monosit 1. Keracunan fosforus 2. Multiple myeloma 3. Keracunan karban disulfida 4. Sifilis 5. Tuberkulosis Limfosit 1. Endokarditis 2. Hepatitis 3. Toksoplasmosis Basofil 1. Reaksi alahan kepada makanan, ubat dan pernafasan (inhalants) 2. Urticaria
  • 18. HEMATOLOGI Penurunan Leukosit Neutrofil • Anemia defisiensi besi • Septisemia • Renjatan anafilaktik • Malaria Eosinofil 1. Kegagalan jantung kongestif 2. Akromegali Monosit 1. Anemia aplastik
  • 19. HEMATOLOGI Penurunan Leukosit Limfosit 1. Anemia aplastik 2. Kegagalan ginjaL Basofil 1. Renjatan 2. Tirotoksikosis 3. Kehamilan
  • 20. HEMATOLOGI 4. MASA PERDARAHAN (BLEEDING TIME) Deskripsi Pengiraan masa perdarahan aktif daripada Insisi kulit tertentu. Menilai fungsi platelet dan bilangan platelet Nilai normal; • Cara Duke - 0~5 minit • Cara Mielke - 2.5~10 minit
  • 21. HEMATOLOGI Peningkatan Masa Perdarahan 1. Anemia (aplastic, pernicious) 2. faktor deficiency 3. Trombositopenia 4. Uremia 5. Pengambilan dadah/ubat – aspirin Penurunan Masa Perdarahan  tiada kepentingan klinikal
  • 22. HEMATOLOGI 5. MASA PEMBEKUAN (CLOTTING TIME) Deskripsi Masa yang diambil untuk pembentukan pembekuan darah (blood clot) oleh platelet dan fibrinogen. Ujian dijalankan untuk menilai fungsi dan kualiti platelet dan fibrinogen. Nilai normal;  Cara Lee & White - 5~11 minit
  • 23. HEMATOLOGI Peningkatan Masa Pembekuan  tiada kepentingan klinikal Penurunan Masa Pembekuan 1. Anemia 2. Defisiensi Faktor XIII 3. Defisiensi Platelet 4. Disfungsi Platelet 5. Hipofibrigenemia