Bài giảng siêu âm

1. SIÊU ÂM BÌU
BS : TRẦN CÔNG NGÃI
KHOA TDCĐ BV ĐÀ NẴNG

2. I/Nhắc lại giải phẩu :
-Bìu được chia bởi vách ngăn ở giữa thành
hai khoang ,bên trong chứa tinh hoàn ,
mào tinh hoàn, ống tinh , thừng tinh
-Lớp màng mỏng (tunica valginalis) lót bên
trong khoang bìu và bọc lấy thừng tinh ,
tinh hoàn và mào tinh hoàn . Lớp này gần
dính sát với lớp vỏ xơ bọc tinh hoàn
( tunica albufinae ) nhưng ít dính sát vào
màng tinh hoàn .

3. Giải phẩu
- Tinh hoàn hình hạt đậu KT # 4x3,5x2,5 cm
- Thừng tinh chứa ĐM,TM, ống dẫn tinh và
các mạch máu ( ĐM tinh hoàn )đám rối
TM hình dây leo chạy lên ống bẹn vào
trong ổ bụng
- Mào tinh hoàn phủ ở sau trên tinh hoàn
gồm đầu , thân và đuôi , KT dài 6 cm dày
0,6-1,5cm

4. Giải phẩu tinh hoàn

5. II/Kỹ thuật khám
-Bệnh nhân nằm ngữa , kéo DV lên trên
-Đầu dò tần số cao Linear 7,5-10 MHz
-Cắt dọc , ngang , chéo , so sánh 2 bên
- Doppler màu tủy tinh hoàn và thừng tinh
- Làm nghiệm pháp Valsalva khi dãn TM
thừng tinh

6. Hình ảnh bình thường
-Tinh hoàn :
+ Đều âm , âm mịn
+ Thể tích 10 – 20 cc
+ Có thể thấy đường rỗng âm giữa : mạch tủy tinh hoàn
+ Bao bọc màng mỏng xung quanh :màng trắng tinh hoàn
+ Rốn tinh hoàn : mảnh tăng âm
+ Bình thường có một ít dịch trong màng tinh hoàn
- Mào tinh hoàn :
+ Tăng hay giảm âm hơn tinh hoàn
+ Đầu và đuôi cố định dễ khám
+ Dày 10 mm

7. Hình bình thường
Trôc m¹ch m¸u trong vïng tuû TH

8. Tinh hoµn b×nh thư­êng

9. III/Bệnh lý
1. Bẩm sinh :
- Tinh hoàn lạc chỗ : KT nhỏ , giảm hồi
âm,hay thấy ở ống bẹn và hố chậu . Dễ
bị chấn thương , xoắn và K hóa .
- Teo tinh hoàn
- Đa tinh hoàn

10. 2. Viêm nhiễm :
1.2 Viêm mào tinh hoàn bán cấp
( chia làm hai nhóm )
- < 40 tuổi : thường do Chlamydia Trachomatis
- > 40 tuổi đặc biệt 60-70 liên quan đến bệnh lý
đường tiết niệu dưới .
- Mào tinh hoàn lớn đặc biệt ở đầu , hồi âm giảm ,
đôi khi xuất hiện những đốm tăng hồi âm do
hiện tượng xuất huyết . Các dấu hiệu kèm :
+ Dày lớp bao
+ Dày lớp da
+ Tràn dịch màng tinh hoàn

11. Mµo tinh toµn to kh«ng ®Òu

13. - Biến chứng : áp xe hóa ,xơ hóa mào tinh
hoàn có thể - > vô sinh ,nhồi máu tinh
hoàn , teo tinh hoàn .
2.2 Viêm mào tinh hoàn – tinh hoàn
3.2 Viêm tinh hoàn cấp đơn thuần : Tinh
hoàn có KT lớn , hồi âm giảm lan tỏa , có
thể có những vùng hoại tử .

14. Viªm tinh hoµn

15. Viªm tinh hoµn

17. 4.2 Bệnh giang mai
- Mào tinh hoàn ít ảnh hưởng, có 2 dạng :
+ Viêm tinh hoàn lan tỏa : đặc trưng xơ kẽ
lan tỏa ,nếu không được điều trị , LS
thường bỏ qua vì chỉ có đau nhẹ vì ít khi
thấy trên SÂ
+ Hình thành tổn thương giảm hồi âm trong
tinh hoàn có thể cần gián biệt với U

18. 5.2 Viêm tinh hoàn – mào tinh hoàn
mạn
- Hình ảnh không đồng nhất , xơ hóa , dày lớp
tunica ( tunica albuginae ) có thể có nốt vôi hóa ,
xuất tiết dịch màng tinh hoàn và có dải xơ bên
trong . Tinh hoàn có thể bị teo .
6.2 Sỏi bìu : Nốt vôi hóa di động
7.2 Do lao : hay gặp ở mào tinh hoàn , đầu tiên ở
cực dưới -> mào tinh hoàn lớn và hình thành áp
xe , dịch hóa có thể xảy ra . Dày thô lớp tunica
vaginalis , tinh hoàn ảnh hưởng muộn , về sau
có đám vôi hóa lớn .

19. 3. U : Chia thành các nhóm sau
- U ngoài tinh hoàn
+ Thành bìu
+ Mào tinh hoàn
- U lành tính tinh hoàn : leydig , leiomyoma ,
embryonal carcinoma
- U ác tính thứ phát : myeloma , carcinoid

20. 4. Chấn thương
- Chấn thương MTH : phù và xuất huyết ở MTH
-> MTH và thừng tinh sưng lên , giảm hồi âm ,
và có thể có những vùng tăng hồi âm do xuất
huyết , tràn dịch màng tinh hoàn lợn cợn hồi
âm .
- Chấn thương tinh hoàn
- Hematocele : tập hợp dịch lớn có nhiều vách và
hồi âm gây chèn ép các thành phần trong bìu
- Hematoma dưới da bìu
- Xoắn tinh hoàn

21. Nứt tinh hoàn. Chú ý mẫu hồi âm không đồng nhất của tinh hoàn và đường nứt

22. Tổn thương sau chấn thương
Tô m¸u cÊp Tô m¸u b¸n cÊp

23. Hình cắt ngang của hai tinh hoàn cho thấy hình ảnh tinh hoàn trái bình
thường và tinh hoàn phải bị xoắn

24. Viªm tinh hoµn m·n

25. C¸c sái nhá tinh hoµn

26. Tinh hoµn b×nh th­êng
Kh«ng tÝn hiÖu Doppler trong TH

27. K tinh hoàn 2 bên kèm sỏi nhỏ

28. U ác tính tinh hoàn

29. U ác tính tinh hoàn
Khối không đều không rõ ranh giới thâm nhiễm

30. U ác tính tinh hoàn

31. 5. Thoát vị bìu :hình ảnh ruột , mạc
nối nằm gần tinh hoàn
6. Các bệnh lý khác :
-Nang tinh hoàn
-Nang mào tinh .
-Nang thừng tinh : Dãn dạng nang của ống
tinh , thường gần đầu mào tinh , vỏ dày
chứa hồi âm do tinh trùng lắng đọng .
-Hydrocele
-variocele

32. Hình ảnh tinh hoàn phải và trái với tràn dịch tinh mạc bên phải

33. Nang bªn trong tinh hoµn

34. Nang mµo tinh hoµn
Nang thõng tinh

35. ø n­ưíc mµng tinh cã v¸ch

36. ø nư­íc mµng tinh

37. BN bị dãn tĩnh mạch tinh

38. Mặt cắt dọc của tinh hoàn với đám rối hình dây leo phì đại