1. Một số đặc điểm hình ảnh cộng
hưởng từ tưới máu não
Perfusion
Bs Lê Duy Chung
Khoa CĐHA Bệnh Viện ĐHYHN

2. Vòng tuần hoàn và sự tưới máu não
 Cung cấp oxy và dinh dưỡng cho tế bào
 Ảnh hưởng bởi tình trạng̀ bệnh lý và sinh lý học
Perfusion được xác định bởi thể tích máu qua một thể
tích tổ chức / đơn vị thời gian

3. Perfusion và các tham số
 Lưu lượng máu não Cerebral Blood Flow CBF (ml
máu/100gr tổ chức/phút)
 Thể tích máu não Cerebral Blood Volume CBV (ml
máu/100gr)
 Thời gian nồng độ thuốc qua mô đạt đỉnh (time to
peak) TTP (sec)
 Thời gian vận chuyển trung bình (Mean Transit
Time) MTT (sec)
CBF = CBV / MTT

6. Mã hóa mầu sắc
 Có thể dùng thang xám hoặc mã hóa màu
 Trên bản đồ CBF và CBV màu giảm dần từ đỏ
xuống tím
 Màu tím có lưu lượng máu thấp nhất
 Trên TTP và MTT màu sắc giảm dần từ đỏ
xuống tím
 Màu đỏ là thời gian kéo dài nhất, màu đen giống
màu dịch não tủy sẽ không có kết quả đo
 Vùng tổn thương có thể được đo bằng tay để
cho chỉ số cụ thể

7.  Giá trị perfusion không liên quan đến kỹ thuật
sử dụng để đo chúng => nhiều phương thức
hình ảnh có thể được sử dụng
 Vì liên quan đến sự vận chuyển của máu qua
tổ chức nên sự đo lường thường dùng tới chất
đánh dấu.
 Tùy từng phương thức có thể sử dụng chất
đánh dấu khác nhau (PET, SPECT, CT và
MRI)

9. MRI Perfusion
(DSC protocol)
GE hay SE EPI fatsat
TE = 45ms
TR = 1000 – 1500ms
Matrix = 128x128
Độ dầy lớp cắt = 5mm
Với khoảng 50 phase
Sử lý hình ảnh bằng phần mềm của máy

10. Contrast Bolus
 Liều thuốc đối quang từ
– 0,1-0.2mmol/kg (1,5T), 0,1mm/kg (3T)
– Tốc độ 3-5ml/sec (kim 18-20gauge)
– 20ml huyết thanh
 Liều thuốc cản quang với CT Scanner
– 40-50ml thuốc cản quang (300mgI/ml)
– Chụp sau 5 giây tiêm thuốc
– Tốc độ 4-6ml/sec

11. Ưu điểm của MRI Perfusion so với
phương pháp khác
Nhanh
Không nhiễm xạ
Lấy được toàn bộ sọ não
Độ phân giải cao (so với PET/SPECT)
Kết hợp với hình ảnh MRI sọ thường qui =>
độ nhậy cao
Đánh giá được Diffusion & Perfusion
mismatch

12. CBF
TTPCBVCBF
TTP MTT
Các hình ảnh bình thường của CT & MRI Perfusion

13. Bản chất T2* => nhậy
cảm yếu tố nhiễu
Nhiều nốt di căn chảy
máu trên lều gây tín
hiệu nhiễu trên
perfusion

14. Các chỉ định của Perfusion
 Tai biến mạch máu não
 U não
 Bệnh lý nhiễm trùng, viêm não
 Bệnh lý thoái hóa thần kinh

15. Tai biến mạch máu não
Bình thường lưu lượng máu não 40-60mm/100g/phút

16. Tai biến mạch máu não
 Vùng giảm tưới máu não
– Có MTT và TTP kéo dài
 Vùng tranh tối tranh sáng (penumbra)
– Vùng có khả năng hồi phục
– Nằm cạnh hoặc xung quanh vùng lõi
– Có CBF giảm, CBV giảm hoặc bình thường, MTT, TTP
tăng
– Có màu xanh nhạt không khớp nha trên bản đồ CBF-CBV
 Vùng hoại tử hay vùng lõi (core)
– Có CBF và CBV giảm MTT và TTP kéo dài.
– Có màu tím, trùng khớp nhau trên bản đồ màu CBF, CBV

17.  Diffusion và perfusion mismatch
– Sự không phù hợp của diện tích vùng tổn thương
giữa Perfusion và Diffusion
 Trên Perfusion vùng tưới máu không bình
thường diện tích lớn nhất là của MTT tiếp theo
là của CBF rồi đến CBV
 Độ nhạy phát hiện nhồi máu não những giờ
đầu
– CLVT thường quy: 40%
– CLVT Perfusion: 90%
– MRI: 90-100% (đặc biệt tổn thương nhỏ vùng
ngoại vi và thân não)

18. Mức độ tưới máu nhu mô
não
CBF CBV TTP, MTT
Bình thường Bình thường Bình thường Bình thường
Giảm > 60% > 80% Kéo dài
Mô còn hồi phục, có nguy
cơ nhồi máu
≥ 30% > 60% Kéo dài
Mô không hồi phục < 30% < 40% Không đo được
Gi¸ trÞ®o M«n·o nhåi m¸u
(lâi nhåi m ¸ u - Infarct Co re )
M«nguy c¬ nhåi m¸u
(pe num bra)
CBF (m l/1 0 0 g /m in) ≤ 10 ≤ 20
CBV(m l/1 0 0 g ) ≤ 2,0
TTP (MTT) (s) KÐo dµ i ho Æc kh«ng ® o
® ­îc
KÐo dµ i

21. Vùng giảm tưới máu, tăng thời gian MTT, TTP ở tuần hoàn phía sau,
CBF & CBV không thay đổi, không có nhồi máu não

22. Vùng giảm tưới máu, tăng thời gian
MTT, TTP không có nhồi máu não

23. Giảm tưới máu,
không có nhồi máu
não

24. Tổn thương nhồi máu não ĐM não sau và não trước
giảm tưới máu trên CBV & CBF phù hợp trên MTT

25. Vùng mismatch là vùng nguy cơ so với vùng
nhồi máu thật sự => cần điều trị

26. Giảm tưới máu rộng với ổ nhồi máu nhỏ

28. Vùng nhồi máu rộng CBF > CBV

29. Vùng nhồi máu rộng ít khả năng hồi phục

30. Vùng nhồi máu rộng,
giảm tưới máu với
vùng lõi nhồi máu
hẹp hơn

32. Perfusion trong đánh giá tổn thương
u não
 Ngấm thuốc trên MRI thường quy biểu hiện
tăng sinh mạch và sự phá hủy của hàng rào
máu não.
 Những vùng ngấm thuốc trên Perfusion xác
định vi mạch và mạch tân tạo (yếu tố tạo
mạch) của tổn thương u, không có tổn thương
hàng rào máu não.

33.  Đánh giá u và bậc của u:
 Chủ yếu dựa vào chỉ số CBV
 Nhiều u ác tính có CBV cao
 Có thể tính tỷ số chỉ số CBV và CBF với bán cấu đối diện
góp phần đánh giá bậc của u
 Mẫu hình ảnh tưới máu không đồng nhất và tăng tưới máu
gợi ý u bậc cao
 Xác định vùng u trước sinh thiết
 Đánh giá u sau điều trị:
 Vùng tăng tưới máu có mối liên quan với vùng u hoạt động
 Tổn thương hoại tử do xạ trị biểu hiện giảm tưới máu trên
Perfusion
=> Phân biệt vùng hoại tử do xạ trị hoặc sau phẫu thuật và
thâm nhiễm của u.

34. Vùng tăng sin mạch phù hợp
với vùng tăng tưới máu
Glioblastoma

35. Tổn thương
di căn ngấm
thuốc và
tăng tưới
máu

36. Glioblastoma
grade IV Bn
46t

37. Astrocytoma
grade II,
Bn 42t

38. Tổn thương di
căn sau xạ trị,
ngấm thuốc
nhưng không
tăng tưới máu
=> tổn thương
ổn định

39. U não sau phẫu thuật không có tăng tưới máu trên
perfusion vùng tăng sinh mạch trên T1W phản ánh tình
trạng thay đổi sau phẫu thuật hơn là u tái phát

40. Có phần u vừa ngấm thuốc vừa tăng tưới máu, có phần
u ngấm thuốc nhưng không tăng tưới máu

41. Khối u
sau điều
trị còn
tăng tưới
máu

42. FU of recurrent
glioblastoma after 3
chemotherapies,,,

43. MRI Perfusion trong tổn thương viêm

47. Kết luận
 Perfusion dễ áp dụng
 Thời gian chụp nhanh
 Có vai trò quan trọng trong đánh giá tiên
lượng nhồi máu não
 Giúp đánh giá tái phát và đáp ứng điều trị u
não, góp phần phân bậc khối u.