2. รายการบัญชียาหลักแหงชาติ
ทายประกาศคณะกรรมการพัฒนาระบบยาแหงชาติ เรื่อง บัญชียาหลักแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๕๕
รายการบัญชียาหลักแหงชาติ ประกอบดวย
(๑) บัญชียาสําหรับโรงพยาบาลและสถานบริการสาธารณสุข
(๒) บัญชียาจากสมุนไพร
“บัญชียาสําหรับโรงพยาบาลและสถานบริการสาธารณสุข” หมายความวา รายการ
ยาแผนปจ จุบัน สําหรับใชในโรงพยาบาลและสถานบริก ารสาธารณสุข ตามภาคผนวก ๑
ซึ่งประกอบดวยบัญชียอย ๕ บัญชี ไดแก บัญชี ก บัญชี ข บัญชี ค บัญชี ง และบัญชี จ รวมทั้ง
รายการยาเภสัชตํารับโรงพยาบาล ตามภาคผนวก ๒
บัญชี ก หมายความวา รายการยามาตรฐานที่ใชในการปองกันและแกไขปญหาสุขภาพที่
พบบอย มีหลักฐานชัดเจนที่สนับสนุนการใช มีประสบการณการใชในประเทศไทยอยางพอเพียง
และเปนยาที่ควรไดรับการเลือกใชเปนอันดับแรกตามขอบงใชของยานั้น
บัญชี ข หมายความวา รายการยาที่ใชสําหรับขอบงใชหรือโรคบางชนิดที่ใชยาในบัญชี ก
ไมได หรือไมไดผล หรือใชเปนยาแทนยาในบัญชี ก ตามความจําเปน
บัญชี ค หมายความวา รายการยาที่ตองใชในโรคเฉพาะทาง โดยผูชํานาญ หรือผูที่ไดรับ
มอบหมายจากผู อํ า นวยการของสถานพยาบาลนั้ น ๆ โดยมี ม าตรการกํ า กั บ การใช ซึ่ ง
สถานพยาบาลที่ ใ ช จ ะต อ งมี ค วามพร อ ม ตั้ ง แต ก ารวิ นิ จ ฉั ย จนถึ ง การติ ด ตามผลการรั ก ษา
เนื่องจากยากลุมนี้ เปนยาที่ถาใชไมถูกตอง อาจเกิดพิษหรือเปนอันตรายตอผูปวยหรือเปนสาเหตุ
ใหเกิดเชื้อดื้อยาไดงาย หรือเปนยาที่มีแนวโนมในการใชไมตรงตามขอบงชี้หรือไมคุมคาหรือมี
การนําไปใชในทางที่ผิด หรือมีหลักฐานสนับสนุนการใชที่จํากัด หรือมีประสบการณการใชใน
ประเทศไทยอยางจํากัด หรือมีราคาแพงกวายาอื่นในกลุมเดียวกัน
บัญชี ง หมายความวา รายการยาที่มีหลายขอบงใช แตมีความเหมาะสมที่จะใชเพียงบาง
ขอบงใช หรือมีแนวโนมจะมีการสั่งใชยาไมถูกตอง หรือเปนรายการยาที่มีราคาแพง จึงเปนกลุม
ยาที่มีความจําเปนตองมีการระบุขอบงใชและเงื่อนไขการสั่งใชยา การใชบัญชียาหลักแหงชาติไป
อางอิงในการเบิกจายควรนําขอบงใชและเงื่อนไขการสั่งใชไปประกอบในการพิจารณาอนุมัติการ
เบิกจายจึงจะกอประโยชนสูงสุด
ทั้งนี้ยาในบัญชี ง จําเปนตองใชสําหรับผูปวยบางราย แตอาจทําใหเกิดอันตรายตอผูปวย
หรือกอปญหาเชื้อดื้อยาที่รายแรง การสั่งใชยาซึ่งตองใหสมเหตุผลเกิดความคุมคาสมประโยชน

3. -๒-
จะต อ งอาศั ย การตรวจวิ นิ จ ฉั ย และพิ จ ารณาโดยผู ชํ า นาญเฉพาะโรคที่ ไ ด รั บ การฝ ก อบรม
ในสาขาวิชาที่เกี่ยวของจากสถานฝกอบรม หรือไดรับวุฒิบัตร หรือหนังสืออนุมัติจากแพทยสภา
หรือทันตแพทยสภาเทานั้น และโรงพยาบาลจะตองมีระบบการกํากับประเมินและตรวจสอบการ
ใชยา (Drug Utilization Evaluation, DUE) โดยตองมีการเก็บขอมูลการใชยาเหลานั้นเพื่อ
ตรวจสอบในอนาคตได
บัญชี จ หมายความวา
บัญชี จ(๑) รายการยาสําหรับโครงการพิเศษของกระทรวง ทบวง กรม หรือหนวยงาน
ของรัฐ ที่มีการกําหนดวิธีการใชและการติดตามประเมินการใชยาตามโครงการ โดยมีหนวยงาน
นั้นรับผิดชอบ และมีการรายงานผลการดําเนินงานตอคณะอนุกรรมการพัฒนาบัญชียาหลัก
แหงชาติเปนระยะตามความเหมาะสม เพื่อพิจารณาจัดเขาประเภทของบัญชียอยอื่นในบัญชียา
หลักตอไปเมื่อมีขอมูลเพียงพอ
บัญชี จ(๒) รายการยาสําหรับผูปวยที่มีความจําเปนเฉพาะ ใหเขาถึงยาไดอยางสมเหตุผล
และคุมคา ซึ่งมีการจัดกลไกกลางเปนพิเศษในกํากับการใชยาภายใตความรับผิดชอบรวมกันของ
ระบบประกันสุขภาพ ซึ่งดูแลโดย กรมบัญชีกลาง กระทรวงการคลัง สํานักงานประกันสังคม
กระทรวงแรงงาน สํานักงานหลักประกันสุขภาพแหงชาติ และหนวยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวของ โดยมี
แนวทางกํากับการใชยาตามภาคผนวก ๓
“รายการยาสําหรับผูปวยที่มีความจําเปนเฉพาะ” ตามบัญชี จ(๒) หมายความวา ยาที่
จําเปนตองใชสําหรับผูปวยเฉพาะราย โดยยามีความเหมาะสมที่จะใชเพียงบางขอบงใช หรือมี
แนวโนมจะมีการสั่งใชยาไมถูกตอง หรือ เปนยาที่ตองอาศัยความรู ความชํานาญเฉพาะโรค หรือ
ใชเทคโนโลยีขั้นสูง และ เปนยาที่มีราคาแพงมาก หรือสงผลอยางมากตอความสามารถในการ
จายทั้งของสังคมและผูปวย จึงตองมีระบบกํากับและอนุมัติการสั่งใชยา (authorized system)
ที่เหมาะสม โดยหนวยงานสิทธิประโยชนหรือหนวยงานกลางที่ไดรับมอบหมาย ทั้งนี้ เพื่อให
เปนไปตามขอบงใชและเงื่อนไขการสั่งใชยา จึงจะกอประโยชนสูงสุด โรงพยาบาลจะตองมี
ระบบการกํากับประเมินและตรวจสอบการใชยา และมีเก็บขอมูลการใชยาเหลานั้น เพื่อให
ตรวจสอบโดยกลไกกลางในอนาคตได
“บัญชียาจากสมุนไพร” หมายความวา รายการยาจากสมุนไพรที่เปนยาแผนไทยหรือยา
แผนโบราณ และยาพัฒนาจากสมุนไพร ซึ่งมีตัวยาในสูตรตํารับ และรายละเอียดตาม
ภาคผนวก ๔ โดยมีรายการยาจากสมุนไพรที่แนบรายการเภสัชตํารับโรงพยาบาลรวมอยูแลว
“เภสัชตํารับโรงพยาบาล” หมายความวา รายการยาที่โรงพยาบาลสามารถผลิตขึ้นใช
ภายในโรงพยาบาลตามเภสัชตํารับของโรงพยาบาล หรือตามที่ระบุในภาคผนวก ๒ หรือยาจาก
สมุนไพรที่ปรากฏรวมอยูในบัญชียาจากสมุนไพรดวย

4. ภาคผนวก 1
รายการยาในบัญชียาสําหรับโรงพยาบาลและสถานบริการสาธารณสุข
ตามบัญชียาหลักแหงชาติ พ.ศ. 2555

5. คําอธิบายรายการยาในบัญชียาสําหรับโรงพยาบาลและสถานบริการสาธารณสุข
ตามบัญชียาหลักแหงชาติ พ.ศ. 2555
รายละเอียดของรายการยาประกอบดวยชื่อสามัญของยา รูปแบบของยา บัญชียอย นอกจากนี้
ยั ง อาจมี ความแรงของยา ขนาดบรรจุ ย า เงื่ อ นไข (การสั่ งใช ย าหรื อ การเลื อกยาเข า บั ญ ชี ย าของ
โรงพยาบาล) คําเตือนและขอควรระวัง หมายเหตุรายละเอียดสถานะของยา และขอกําหนดอื่นๆ
ใหถือวายาที่มีคุณสมบัติตรงตามขอกําหนดขางตน เปนยาในบัญชียาหลักแหงชาติ
การแสดงชื่อสามัญทางยา (generic name และรูปแบบยา (dosage form)
สวนใหญชื่อสามัญทางยาจะแสดงดวยชื่อ International Nonproprietary Name (INN) หากชื่อ
INN นั้นไมเปนที่รูจักแพรหลาย จะแสดงดวยชื่อ INN ตามดวยชื่ออื่นไวในวงเล็บ ในกรณียาชนิดนั้นไมมีชื่อ
INN ใหใชชื่ออื่นแทน เชน British Approved Names (BAN) , United States Approved Name
(USAN) เปนตน
ยาทุกรายการหมายถึงยาที่มีสารออกฤทธิ์ 1 ชนิดที่มีรูปแบบยาตามที่ระบุไวเทานั้น เวนแตยาสูตร
ผสมจะแสดงชื่อสามัญทางยาของสารออกฤทธิ์ในสูตรยารายการนั้นทั้งหมด
รูปแบบยาที่แสดงในบัญชี หมายถึง รูปแบบยาทั่วไป ที่มิไดมีการพัฒนารูปแบบการบริหารยาเปน
พิเศษหรือเปนการเฉพาะ ในกรณีที่หมายถึงรูปแบบยาที่มีการพัฒนารูปแบบการบริหารยาเปนพิเศษหรือ
จําเพาะเจาะจง จะระบุขอกําหนดเพิ่มเติมไว โดยระบุรูปแบบยานั้นๆ อยางชัดเจน ตัวอยางรูปแบบที่มีการ
พัฒนารูปแบบยาเป นพิเศษ เชน ยาเตรียมสําหรับออกฤทธิ์นานทุกชนิด vaginal tablet, rectal
suppository, sublingual tablet, enteric coated tablet, effervescent tablet, orodispersible
tablet, microspheres suspension for injection เปนตน ตัวอยางการจําเพาะเจาะจงรูปแบบยาบางชนิด
เชน Ibuprofen film coated tablet หมายถึง ยาเม็ด ibuprofen ชนิดเคลือบฟลม ไมรวมถึงชนิดเคลือบ
น้ําตาล ชนิดตอกอัดเม็ดธรรมดา รวมทั้งชนิดออกฤทธิ์นาน เปนตน
ในกรณีเปนเภสัชตํารับโรงพยาบาลจะระบุอักษร “hosp” ไวในวงเล็บทายรูปแบบยา เชน sol
(hosp) หมายถึง ยาที่สถานพยาบาลผลิตเองในรูปแบบ solution เปนตน
คําจํากัดความรูปแบบยาที่สําคัญ
tab / cap หมายถึง ยาเม็ด หรือแคปซูล แบบ immediate release (IR) สําหรับกินทั่วไป ที่มิไดมี
การพัฒนารูปแบบการบริหารยาเปนการเฉพาะหรือเปนพิเศษ เชน compressed tablet, film coated
tablet, sugar coated tablet เปนตน
SR tab / cap หมายถึง ยาเม็ดหรือแคปซูลสําหรับรับประทานที่เปนยาออกฤทธิ์นานทุกชนิด เชน
controlled release, extended release, modified release, slow release เปนตน
EC tab / cap หมายถึง ยาเม็ดหรือแคปซูล สําหรับรับประทานที่ออกแบบใหตัวยาละลายในลําไส
(enteric coated)
dry syrup หมายถึง ผงแหงของสวนผสมตัวยาหรือสารเคมี ที่ตองเติมน้ํากระสายยาที่เหมาะสมกอน
ใชจึงจะไดยาน้ําเชื่อมตามตองการ เชน ยาน้ําแขวนตะกอน สารละลายใส เปนตน
1

6. syrup หมายถึง oral solution หรือ suspension โดยมีสารเพิ่มความหวาน (footnote; โดยมีสาร
เพิ่มความหวานเปนน้ําตาลซูโครส อาจใชน้ําตาลชนิดอื่นแทนน้ําตาลซูโครส (เชน dextrose) หรือใชสารอื่นที่
ไมใชน้ําตาล (เชน sorbitol glycerin และ propylene glycol) สําหรับผูปวยที่ตองการควบคุมน้ําตาล อาจ
ใชสารเพิ่มความหวานอื่นที่ไมใหพลังงานแทน (เชน saccharin หรือ artificial sweetener อื่น) (เชน
hydroxyethylcellulose หรือ methylcellulose) สารที่ใชแทนน้ําตาลที่ใหความหวานและความหนืดชนิด
อื่นๆ ในความเขมขนสูง)
eye drop หมายถึง ยาเตรียมปราศจากเชื้อสําหรับหยอดตา sterile solution หมายถึ ง ยา
ปราศจากเชื้อในรูปแบบของสารละลาย สําหรับฉีด หยดเขาทางหลอดเลือดดํา หรือ irrigation
ขอกําหนดเฉพาะของรายการยา
ขอกําหนดเฉพาะของรายการยาที่สําคัญ มีดังนี้
1) ความแรง ยาบางรายการที่ระบุความแรงของสารออกฤทธิ์ไว ใหถือวารายการยาที่มีความแรงตามที่
กําหนดเปนยาในบัญชียาหลักแหงชาติเทานั้น โดยแสดงรายละเอียดเฉพาะของความแรงยาไวในวงเล็บทาย
รูปแบบยาหรือยาสูตรผสมบางชนิดมีการระบุความแรงไวที่ชื่อยาหรือที่กลุมยา เชน
- Gliclazide tab (เฉพาะ 80 มิลลิกรัม) หมายถึง ไมรวมยาในความแรงอื่น เชน Gliclazide 30
มิลลิกรัม เปนตน
- Sodium phosphates enema มีตัวยาสําคัญตอ 100 ml คือ Sodium biphosphate 15.2-
16.8 กรัม และ Sodium phosphate 5.7-6.3 กรัม ทั้งนี้ไมรวมสูตรที่มีสัดสวนของสวนประกอบที่แตกตาง
จากที่กําหนด เชนมี Sodium biphosphate นอยกวา 15.2 กรัม
- Amino acid solution ชนิด high essential amino acid มีสัดสวนของ essential amino
acid > 60% ของ total amino acid ทั้ งนี้ ไ ม ร วมถึ งสู ต รที่ มี essential amino acid ต่ํ ากว าหรื อ
เทากับ 60%
2) ขนาดบรรจุ ยาบางรายการที่ระบุขนาดบรรจุไว อาทิ ยากลุม contrast media เปนตน ใหถือวายาที่มี
ขนาดบรรจุตามที่กําหนดเทานั้นเปนยาในบัญชียาหลักแหงชาติ
3) เงื่อนไข ซึ่งประกอบไปดวย
3.1) เงื่อนไขการสั่งใชยา บัญชียาหลักแหงชาติเปนมาตรการหนึ่งในระบบยาแหงชาติในการ
สงเสริมการใชยาอยางเปนขั้นตอนอยางสมเหตุผล ดังนั้น หากรายการยาใดมีหลายขอบงใช แตมีความ
เหมาะสมที่จะใชเพียงบางขอบงใช หรือมีแนวโนมวาจะมีการสั่งใชไมถูกตอง ก็ไดระบุขอบงใชไวในเงื่อนไข
การสั่งยา เพื่อเปนแนวทางในการสั่งใชยาสําหรั บแพทย รวมทั้ง เปนขอมู ลสําหรับสถานพยาบาลเพื่ อ
ประกอบการจัดระบบกํากับ ติดตาม ใหเกิดการใชยารายการนั้น ๆ อยางสมเหตุผล
การระบุเงื่อนไขการสั่งใชยานั้นมีหลักการเพื่อสงเสริมใหมีการเขาถึงยาโดยมีการใชยาอยางอยางสม
เหตุผล โดย
ยาในบัญชี ก และ ข จะระบุเงื่อนไขก็ตอเมื่อพิจารณาวายานี้อยูในบัญชี ก หรือ ข เมื่อมีเงื่อนไข
เฉพาะภาวะหรือโรคนั้นเทานั้น ถาใชในภาวะหรือโรคอื่นจะไมถือวาอยูในบัญชี
ยาในบัญชี ค และ ง ควรมีการระบุเงื่อนไขทุกรายการ เนื่องจาก ยาในกลุมนี้มีหลายขอบงใช มี
แนวโนมการใชที่ไมถูกตอง ยามีราคาแพง มักจะใชไดหลายกรณี
2

7. สําหรับยาในบัญชี จ(2) เปนยาที่มีการจัดกลไกสําหรับผูปวยที่มีความจําเปนเฉพาะใหสามารถ
เขาถึงยาดียิ่งขึ้น การระบุเงื่อนไขจึงตองกําหนดแนวทางกํากับการใชยาเพิ่มเติมจากขอบงใชที่คัดเลือกไวใน
บัญชียาหลักแหงชาติ
แนวทางกํากับการใชยาบัญชี จ(2) ตามภาคผนวก 3 ประกอบดวยหัวขอดังตอไปนี้ คือ 1. ระบบ
อนุมัติการใชยา 2. คุณสมบัติของสถานพยาบาล 3. คุณสมบัติของแพทยผูทําการรักษา 4. เกณฑอนุมัติการ
ใชยา/เกณฑการวินิจฉัยโรค 5. ขนาดยาที่แนะนํา/วิธีการใหยา 6. ระยะเวลาในการรักษา 7. การติดตาม/
การประเมิน ผลการรักษา 8. ข อแนะนําเพิ่ มเติ ม โดยการขออนุ มัติ ใชย าสถานพยาบาลต องปฏิ บั ติ ต าม
แนวทางที่กําหนดทุกขอ และมีการเก็บขอมูลการใชยาเหลานั้น เพื่อใหตรวจสอบโดยกลไกกลางในอนาคตได
คําอธิบายของแตละหัวขอเปน ดังนี้
1. ระบบอนุมัติการใชยา
เปนระบบที่ใชในการกํากับการใชยาของหนวยงานสิทธิประโยชน หรือหนวยงานกลางที่
ไดรับมอบหมาย แบงเปน 2 ระบบ ดังนี้
 ระบบที่ตองขออนุมัติกอนการรักษา (Pre-Authorization)
เปนระบบที่ตองขออนุมัติการใชยาจากหนวยงานสิทธิประโยชน หรือหนวยงานกลาง กอน
ใหการรักษา ซึ่งใชในกรณีที่ไมใชภาวะฉุกเฉิน โดยรายละเอียดของระบบอนุมัติการใชยาในแตละแนวทาง
กํากับการใชยา ไดพิจารณาตามความเหมาะสมของยาและขอบงใช
 ระบบที่ตองขออนุมัติภายหลังการรักษา (Post- Authorization)
 เปนระบบที่ตองขออนุมัติการใชยาจากหนวยงานสิทธิประโยชน หรือหนวยงานกลาง
ภายหลังการรักษา ซึ่งใชในกรณีเมื่อผูปวยมาดวยภาวะฉุกเฉิน หรือจําเปนตองไดรับยาในทันทีมิเชนนั้นผูปวย
อาจถึงแกชีวิตได โดยรายละเอียดของระบบอนุมัติการใชยาในแตละแนวทางกํากับการใชยา ไดพิจารณาตาม
ความเหมาะสมของยาและขอบงใช
ทั้งนี้มียาบางรายการมีระบบอนุมัติการใชยาทั้งแบบกอนการรักษา และระบบภายหลังการ
รักษา เชน ยา Human normal immunoglobulin, intravenous (IVIG) ในขอบงใช โรคภูมิคุมกัน
บกพรองปฐมภูมิ (primary immunodeficiency diseases) เปนตน
2. คุณสมบัติของสถานพยาบาล
สถานพยาบาลที่มีการใชยาตองเปนสถานพยาบาลที่มีความเหมาะสมในประเด็นที่สําคัญ
เชน
- ความพรอมของเครื่องมืออุปกรณที่ตองใชในการรักษา/วินิจฉัยโรค
- ความพรอมของบุคลากรที่ตองใชในการรักษา/วินิจฉัยโรค เปนตน
โดยมีการลงทะเบียนสถานพยาบาลกับหนวยงานสิทธิประโยชน หรือหนวยงานกลางที่ไดรับ
มอบหมาย
3. คุณสมบัติของแพทยผูทําการรักษา
แพทยผูสั่งใชยาตองมีคุณสมบัติเหมาะสมในการใชยาใหเปนไปอยางสมเหตุผลตามแนวทาง
กํากับการใชยาที่กําหนด
โดยมีการลงทะเบียนแพทยผูทําการรักษากับหนวยงานสิทธิประโยชน หรือหนวยงานกลางที่
ไดรับมอบหมาย
4. เกณฑอนุมัติการใชยา / เกณฑการวินิจฉัยโรค
3

8. เกณฑอนุมัติการใชยา หรือเกณฑการวินิจฉัยโรค ไดแก ขอกําหนดในการวินิจฉัยโรค หรือ
การใชยาใหเปนไปตามมาตรฐานการรักษาและหลักฐานทางวิชาการ เนื่องจากยาบัญชี จ(2) เปนยาที่มีความ
เหมาะสมที่จะใชเพียงบางขอบงใช หรือมีแนวโนมจะมีการสั่งใชยาไมถูกตอง หรือเปนยาที่ตองอาศัยความรู
ความชํานาญเฉพาะโรค หรือใชเทคโนโลยีขั้นสูง เพื่อใหเปนไปตามขอบงใช จึงจะกอใหเกิดประโยชนสูงสุดใน
การรักษา
5. ขนาดยาที่แนะนํา / วิธีการใหยา
ขนาดยาที่แนะนํา หรือวิธีการใหยา มีขอกําหนดตามมาตรฐานการรักษาและหลักฐานทาง
วิชาการ ทั้งนี้ โดยคํานึงถึงขอจํากัดของระบบประกันสุขภาพในภาพรวมของประเทศดวย
6. ระยะเวลาในการรักษา
ระยะเวลาในการรักษา มีขอกําหนดตามมาตรฐานการรักษาและหลักฐานทางวิชาการ ทั้งนี้
โดยคํานึงถึงขอจํากัดของระบบประกันสุขภาพในภาพรวมของประเทศดวย
7. การติดตาม / การประเมินผลการรักษา
การติดตาม หรือประเมินผลการรักษา มีขอกําหนดตามมาตรฐานการรักษา และหลักฐาน
ทางวิชาการ เพื่อใหทราบถึงผลการรักษา อาการไมพึงประสงค และการพิจารณาตรวจวินิฉัยที่จําเปนเพื่อ
ปรับปรุงแนวทางการรักษาผูปวยตามความเหมาะสม
8. ขอแนะนําเพิ่มเติม
ขอแนะนําที่มีขอมูลทางวิชาการสนับสนุนเพื่อใหเกิดประโยชนในการรักษา
3.2) ขอมูลสําคัญอื่นๆ ของรายการยา เชน คําเตือนและขอควรระวัง หมายเหตุ ที่สําคัญของตัว
ยานั้น
- คําเตือน และขอควรระวัง ระบุในกรณีซึ่งมีผลขางเคียงจากการใชยาที่มีความสําคัญ เชน พบบอย
หรืออาจเปนอันตรายทั้งที่มีระบุไวในเอกสารกํากับยาหรือเปนขอมูลใหม ที่ควรสื่อสารใหผูใชบัญชีรับทราบ
โดยมีหลักฐานยืนยันชัดเจน
- หมายเหตุ ไดแก คําแนะนํา ขอสังเกต คําอธิบาย ที่สําคัญซึ่งตองการสื่อสารใหผูใชบัญชีรับทราบ
4

9. บัญชียาสําหรับโรงพยาบาลและสถานบริการสาธารณสุข
กลุมยา 1 Gastro-intestinal system
1.1 Antacids and other drugs for dyspepsia
1. Aluminium hydroxide chewable tab, tab, susp, ก
susp (hosp)
2. Aluminium hydroxide + Magnesium hydroxide chewable tab, tab, susp, ก
susp (hosp)
3. Simeticone (Simethicone) chewable tab, susp ก
4. Aluminium hydroxide + Magnesium hydroxide + chewable tab, tab ก
Simeticone 25-50 mg
5. Compound Cardamom Mixture mixt, mixt (hosp) ก
(Mist Carminative) เฉพาะสูตรที่ไมมี sodium bicarbonate
1.2 Antispasmodics and other drugs altering gut motility
1. Dicycloverine hydrochloride (Dicyclomine tab ก
hydrochloride)
2. Domperidone tab (as base/maleate), ก
susp (as base/maleate)
3. Hyoscine butylbromide (Hyoscine-n-butylbromide) tab, syr, sterile sol ก
4. Metoclopramide tab, syr, sterile sol ก
5. Mebeverine hydrochloride tab ข
1.3 Ulcer-healing drugs and drugs used in variceal bleeding
1. Omeprazole EC cap (as base) ก
2. Ranitidine hydrochloride film coated tab ก
3. Omeprazole sodium sterile pwdr ข
4. Ranitidine hydrochloride sterile sol ข
5. Pantoprazole sodium sterile pwdr ค
6. Sucralfate tab , susp ค
เงื่อนไข
ใชเฉพาะกรณีหญิงตั้งครรภ
5

10. 7. Bismuth subsalicylate tab ง
เงื่อนไข
1. ใชเปน second-line drug ในการกําจัด H.pyroli
2. หามใชในเด็กอายุนอยกวา 12 ป
8. Lauromacrogol 400 (Polidocanol) sterile sol ง
เงื่อนไข
1. ใชชวยหาม variceal bleeding ผานทาง endoscopy และใชสําหรับ sclerotherapy
2. ใชสําหรับ varicose vein และ hemorrhoid
9. Octreotide acetate sterile sol (เฉพาะ 0.1 mg/ ง
1 ml) ยกเวนชนิดออกฤทธิ์
นาน
เงื่อนไข
1. ใชสําหรับ high output pancreatic fistula
2. ใชสําหรับ variceal bleeding ในกรณีที่มีหลักฐานวาเปนภาวะเลือดออกจาก portal hypertensive
gastropathy โดยใชรวมกับ therapeutic endoscopic intervention
1.4 Drugs used in acute diarrhea
1. Oral rehydration salts (ORS) oral pwdr, oral pwdr ก
(hosp)
เมื่อผสมน้ําแลวมีตัวยาสําคัญตอลิตร ดังนี้
- Sodium chloride 2.6 g - Trisodium citrate dihydrate 2.9 g
- Potassium chloride 1.5 g - Glucose 13.5 g
และมี molar concentration ตอลิตรดังนี้
- Glucose 75 mEq - Sodium 75 mEq
- Chloride 65 mEq - Potassium 20 mEq
- Citrate 10 mmol - Osmolarity 245 mOsm
คําแนะนํา
การชดเชยสารน้ําและเกลือแรเปนเปาหมายสําคัญในการรักษาโรคทองรวงเฉียบพลัน
การใชยาตานแบคทีเรียในผูปวยสวนใหญเปนสิ่งไมจําเปนและควรหลีกเลี่ยง
2. Zinc sulfate oral sol (hosp) ก
คําแนะนํา
ปจจุบันองคการอนามัยโลกและยูนิเซพแนะนําใหเด็กเล็กอายุต่ํากวา 5 ขวบทุกคน ที่มีอาการทองรวงไดรับ
ธาตุสังกะสีเสริมในกระบวนการรักษา โดยใหยานาน 10-14 วัน เพราะชวยลดความรุนแรงของโรค ลดระยะ
เวลาการเปนโรคและปองกันการเกิดทองรวงในครั้งถัดไปไดดวย
3. Loperamide hydrochloride cap, tab ข
เงื่อนไข
หามใชกับเด็กอายุนอยกวา 12 ป ควรใชกับผูใหญเฉพาะเมื่อจําเปนและไมมีขอหามใช
6

11. 1.5 Drugs used in chronic bowel disorders
1. Sulfasalazine tab, EC tab ค
เงื่อนไข
ใชสําหรับ chronic inflammatory bowel disease
2. Mesalazine (Mesalamine) EC tab , rectal supp ค
เงื่อนไข
1. ชนิดเม็ด ใชเปนทางเลือกของ sulfasalazine ในกรณีผูปวยแพยากลุมซัลฟา หรือตองการลดอาการขางเคียง
จากการใชยา
2. ชนิดเหน็บทวารหนัก ใชสําหรับ ulcerative colitis (บริเวณ sigmoid และ rectum) และ radiation proctitis
1.6 Laxatives
1. Bisacodyl EC tab, rectal supp ก
2. Castor oil oil ก
3. Glycerol rectal supp ก
4. Senna tab ก
5. Magnesium hydroxide susp, susp (hosp) ก
6. Magnesium sulfate mixt, mixt (hosp), sol, ก
sol (hosp)
7. Sodium phosphates enema ก
มีตัวยาสําคัญตอ 100 ml ดังนี้
- Sodium biphosphate 15.2 - 16.8 g
- Sodium phosphate 5.7 - 6.3 g
8. Lactulose syr ข
เงื่อนไข
ใชสําหรับ hepatic encephalopathy หรือ chronic constipation ในเด็กอายุนอยกวา 6 ป หรือ
ใชเปนทางเลือกในหญิงตั้งครรภ
9. Macrogols (Polyethylene glycol, PEG) oral pwdr (hosp) ค
with electrolytes
เงื่อนไข
ใชสําหรับเตรียมลําไสใหญกอนการผาตัดหรือตรวจลําไส
หมายเหตุ
ไมแนะนําใหใชเปนยาระบายหรือยาถาย
7

12. 10. Sodium phosphates oral sol ค
มีตัวยาสําคัญตอ 5 ml ดังนี้
- Sodium biphosphate 0.9 g
- Sodium phosphate 2.4 g
เงื่อนไข
ใชสําหรับเตรียมลําไสใหญกอนการผาตัดหรือตรวจลําไส
คําเตือนและขอควรระวัง
1. ไมควรรับประทานเกินครั้งละ 45 มิลลิลิตร และไมเกิน 90 มิลลิลิตร ภายใน 24 ชั่วโมง
2. ไมแนะนําใหใชยานี้เพื่อทดแทนการขาดฟอสเฟต หรือใชเปนยาระบายหรือยาถาย
3. ควรระวังในผูปวยสูงอายุ ผูปวยโรคไตวาย และผูปวยโรคหัวใจลมเหลว
1.7 Local preparations for anal and rectal disorders
1. Local anesthetic + Corticosteroid cream, oint, rectal supp ข
with/without astringent
เงื่อนไข
1. หนึ่งรูปแบบใหเลือก 1 สูตร
2. ใชไมเกิน 7 วัน
1.8 Drugs affecting intestinal secretions
1. Colestyramine (Cholestyramine) oral pwdr ข
เงื่อนไข
ใชสําหรับ bile-acid diarrhea และ short bowel syndrome
2 . Pancreatic enzymes cap, tab , EC cap , EC tab ง
ตองมี lipase activity ไมนอยกวา
1,200 USP units/cap หรือ tab
เงื่อนไข
ใชเฉพาะผูปวยที่เปน pancreatic insufficiency เทานั้น
3. Ursodeoxycholic acid (Ursodiol) cap ง
เงื่อนไข
ใชสําหรับ cholestatic liver disease ไดแก primary biliary cirrhosis, sclerosing cholangitis, biliary
atresia, neonatal hepatitis, chronic cholestasis และ TPN-induced cholestasis
หมายเหตุ
สวนใหญนิ่วในถุงน้ําดีใชยานี้ไมไดผล
8

13. กลุมยา 2 Cardiovascular system
2.1 Positive inotropic drugs
1. Digoxin tab, elixir, sterile sol ก
2. Milrinone lactate sterile sol ง
เงื่อนไข
1. ใชเพิ่มการบีบตัวของหัวใจในผูปวยหลังการผาตัดหัวใจ
2. ใชทดแทนหรือเสริม dopamine หรือ dobutamine ใน advanced heart failure
3. ใชเพื่อเพิ่มการบีบตัวของหัวใจในผูปวย advanced heart failure ที่เคยใช beta blocker มากอน
2.2 Diuretics
1. Furosemide tab, sterile sol ก
2. Hydrochlorothiazide (HCTZ) tab ก
3. Mannitol sterile sol ก
4. Spironolactone tab ก
5. Amiloride hydrochloride + Hydrochlorothiazide (HCTZ) tab (เฉพาะ 5 + 50 mg) ข
2.3 Anti-arrhythmic drugs
1. Adenosine sterile sol ก
เงื่อนไข
ใชสําหรับ supraventricular arrhythmias และการตรวจพิเศษทางหัวใจ
2. Atropine sulfate sterile sol ก
เงื่อนไข
ใชสําหรับ symptomatic sinus bradycardia
3. Lidocaine hydrochloride (preservative free) sterile sol , ก
sterile sol (hosp)
เงื่อนไข
ใชสําหรับ ventricular arrhythmias
4. Magnesium sulfate sterile sol ก
เงื่อนไข
ใชสําหรับ ventricular tachycardia, refractory supraventricular tachyarrhythmias
9

14. 5. Verapamil sterile sol ก
เงื่อนไข
ใชสําหรับ supraventricular arrhythmias (SVT) และ atrial fibrillation (AF)
6. Amiodarone hydrochloride tab, sterile sol ค
เงื่อนไข
ใชสําหรับ supraventricular , ventricular and atrial arrhythmias
7. Flecainide acetate tab ง
เงื่อนไข
ใชกับผูปวยที่ใชยาอื่นควบคุมจังหวะการเตนผิดปกติของหัวใจไมไดผล
8. Propafenone hydrochloride tab ง
เงื่อนไข
1. ใชกับผูปวยที่ใชยาอื่นควบคุมการเตนของหัวใจไมไดผล
2. ใชสําหรับ refractory supraventricular tachyarrhythmias
2.4 Beta-adrenoceptor blocking drugs
1. Atenolol tab ก
2. Metoprolol tartrate immediate release tab ก
3. Propranolol hydrochloride tab ก
4. Carvedilol tab ค
เงื่อนไข
ใชสําหรับ systolic heart failure
2.5 Drugs affecting the renin-angiotensin system and some other
antihypertensive drugs
2.5.1 Vasodilator antihypertensive drugs
1. Hydralazine hydrochloride tab, sterile pwdr ก
เงื่อนไข
ชนิดฉีดใชสําหรับ hypertensive emergencies1 ในหญิงตั้งครรภ
1
hypertensive emergencies หมายถึง ภาวะที่มี target organ damage (TOD) เชน hypertensive encephalopathy, acute pulmonary edema,
eclampsia เปนตน โดยสวนใหญผูปวยจะมีความดัน diastolic ตั้งแต 120-130 mmHg และควรใชยาฉีดในการรักษา
10

15. 2. Sodium nitroprusside sterile pwdr ก
เงื่อนไข
ใชเปนมาตรฐานการรักษาใน hypertensive emergencies (ยกเวนในหญิงตั้งครรภ)
2.5.2 Centrally acting antihypertensive drugs
1. Methyldopa tab ก
เงื่อนไข
ใชสําหรับรักษาความดันเลือดสูงในหญิงตั้งครรภ
2.5.3 Alpha-adrenoceptor blocking drugs
1. Prazosin hydrochloride tab ข
2. Doxazosin mesilate immediate release tab ค
2.5.4 Angiotensin-converting enzyme inhibitors
1. Enalapril maleate tab ก
2. Captopril tab ก
เงื่อนไข
ใชสําหรับ hypertensive urgency2
หมายเหตุ
กรณีที่สถานพยาบาลไมมียาฉีดหรือไมสามารถใชยาฉีดในการรักษา hypertensive emergencies
อาจพิจารณาใช captopril เปนทางเลือกในการรักษา
2.5.5 Angiotensin-II receptor antagonists
1. Losartan potassium tab (เฉพาะ 50, 100 mg) ค
เงื่อนไข
1. ใชกับผูปวยที่ใชยา ACE inhibitors ไมได เพราะเกิดอาการไมพึงประสงค
2. ใชกับผูปวยโรคไตทั้งที่มีหรือไมมีโรคเบาหวานรวมดวย (diabetic หรือ non-diabetic renal disease)
2
hypertensive urgency หมายถึง ภาวะที่มีความดันเลือดสูงรุนแรง (severe elevated blood pressure) ที่ไมมีภาวะ target organ
damage (TOD) โดยสวนใหญผูปวยจะมีความดัน diastolic ตั้งแต 120-130 mmHg ผูปวยเหลานี้ควรใชยารับประทานในการรักษา

11

16. 2.6 Nitrates, calcium-channel blockers and other vasodilators
2.6.1 Nitrates
1. Glyceryl trinitrate sterile sol ก
เงื่อนไข
ใชสําหรับ hypertensive emergencies ในกรณีที่มี coronary ischemia
2. Isosorbide dinitrate tab, sublingual tab ก
3. Isosorbide mononitrate tab ก
2.6.2 Calcium-channel blockers
ยากลุมนี้ชนิดที่เปน short-acting dihydropyridine (เชน nifedipine immediate release) ไมแนะนําใหใช
รักษา essential hypertension, hypertensive emergencies , hypertensive urgency และ angina pectoris
เนื่องจากมียาอื่นที่ปลอดภัยกวา
1. Amlodipine besilate tab ก
2. Diltiazem hydrochloride slow release cap/tab ก
(เฉพาะ 120 mg) ไมรวมชนิด
controlled release
เงื่อนไข
ใชสําหรับ ischemic heart disease (IHD)
3. Verapamil hydrochloride tab, SR tab (เฉพาะ 240 mg) ก
เงื่อนไข
ใชสําหรับ ischemic heart disease (IHD)
4. Diltiazem hydrochloride immediate release tab ข
เงื่อนไข
ใชสําหรับ ischemic heart disease (IHD) ไมแนะนําใหใชในการรักษา essential hypertension
5. Nimodipine tab, sterile sol ง
เงื่อนไข
ใช โ ดยแพทย ผู เ ชี่ ย วชาญด านประสาทวิ ทยาและประสาทศั ล ยศาสตร สํ าหรั บ ป องกั น พยาธิ ส ภาพของระบบ
ประสาทที่อาจดําเนินตอไปจากการหดตัวของหลอดเลือด ภายหลังการเกิด subarachnoid hemorrhage
12

17. 2.6.3 Other vasodilators
1. Sildenafil (as citrate) tab ง
เงื่อนไข
1. ใชสําหรับผูปวยภาวะ pulmonary arterial hypertension (PAH) ที่เกิดจากโรคหัวใจแตกําเนิด (CHD) ชนิด
systemic-to-pulmonary shunt หรือโรค idiopathic pulmonary arterial hypertension (IPAH) หรือ
PAH associated with connective tissue disease (CNTD) และ
2. อยูใน WHO functional classification of PAH ≥ II และ
3. ไดรับการตรวจวินิจฉัยตามขั้นตอนวิธีที่ปรากฏในแนวทางเวชปฏิบัติ
4. แนะนําใหหยุดยาเมื่อผลการประเมินทุก 3 เดือนมีอาการทรุดลงอยางตอเนื่องอยางนอย 2 รอบการประเมิน
เกณฑอาการทรุดลงหมายถึงการตรวจพบอยางนอย 2 ขอตอไปนี้คือ
4.1 ตรวจรางกายมีอาการแสดงของ progressive right heart failure
4.2 WHO functional classification เพิ่มขึ้นกวาเดิม
4.3 6MWT ลดลงกวาเดิม 25%
4.4 Echocardiography พบลักษณะที่บงชี้วาอาการทรุดลงเชน right atrium และ right ventricle โตขึ้น
กวาเดิม, right ventricular systolic pressure (RVSP) สูงขึ้นกวาเดิม, RV dysfunction, TAPSE < 1.5 cm,
RAP > 15 mmHg, CI ≤ 2 L/min/m2, pericardial effusion
2.7 Sympathomimetics
2.7.1 Inotropic sympathomimetics
1. Dopamine hydrochloride sterile sol ก
2. Isoprenaline hydrochloride sterile sol ก
(Isoproterenol hydrochloride)
3. Dobutamine hydrochloride sterile sol ข
2.7.2 Vasoconstrictor sympathomimetics
1. Norepinephrine (Noradrenaline) sterile sol (as bitartrate or ก
hydrochloride)
2. Ephedrine hydrochloride sterile sol ค
วัตถุที่ออกฤทธิ์ตอจิตและประสาทประเภท 2
2.7.3 Drugs used in cardiopulmonary resuscitation
1. Epinephrine (Adrenaline) sterile sol ก
13

18. 2.8 Anticoagulants
1. Warfarin sodium tab ค
2. Heparin sodium sterile sol ค
3. Enoxaparin sodium sterile sol ง
เงื่อนไข
1. ใชสําหรับ unstable angina pectoris, deep vein thrombosis และ pulmonary embolism
2. ใชสําหรับ venous stroke และ cardioembolic stroke
2.9 Antiplatelet drugs
1. Aspirin (Acetylsalicylic acid) tab (เฉพาะ 75-325 mg), ก
EC tab (เฉพาะ 75-325 mg)
2. Ticlopidine hydrochloride tab ง
เงื่อนไข
1. ใชกับผูปวยที่มีขอหามใชหรือแพ aspirin
2. ใหระยะสั้นในการสอดฝงขดลวดค้ํายันผนังหลอดเลือด (stent)
3. ใชในกรณีที่ใช aspirin แลวยังมี recurrent thrombotic events
4. ใชในกรณีพิเศษ เชน atrial fibrillation หรือ antiphospholipid syndrome ซึ่งยังอาจไมจําเปนตองใชหรือไม
สามารถใช anticoagulant ได
5. ใชกับผูปวยที่มี multiple thrombotic risk factors ซึ่งไมสามารถควบคุมไดในระยะสั้น
6. การใช clopidogrel และ ticlopidine รวมกับ aspirin นอกเหนือจากกรณีที่ 2 ไมชวยเพิ่มประสิทธิผลแตเพิ่ม
ผลขางเคียงของภาวะเลือดออก
7. อาจทําใหเกิด neutropenia การสั่งใชตองติดตามระดับเม็ดเลือดขาวทุก 2 สัปดาหติดตอกันใน 3 เดือนแรก
จากนั้นควรติดตามเปนระยะรวมกับการตรวจการทํางานของตับ
3. Clopidogrel bisulfate tab ง
เงื่อนไข
1. ใชกับผูปวยที่มีขอหามใชหรือแพ aspirin
2. ใหระยะสั้นในการสอดฝงขดลวดค้ํายันผนังหลอดเลือด (stent)
3. ใชในกรณีที่ใช aspirin แลวยังมี recurrent thrombotic events
4. ใชในกรณีพิเศษ เชน atrial fibrillation หรือ antiphospholipid syndrome ซึ่งยังอาจไมจําเปนตองใชหรือไม
สามารถใช anticoagulant ได
5. ใชกับผูปวยที่มี multiple thrombotic risk factors ซึ่งไมสามารถควบคุมไดในระยะสั้น
6. การใช clopidogrel และ ticlopidine รวมกับ aspirin นอกเหนือจากกรณีที่ 2 ไมชวยเพิ่มประสิทธิผลแตเพิ่ม
ผลขางเคียงของภาวะเลือดออก
4. Dipyridamole sterile sol ง
เงื่อนไข
ใชสําหรับการตรวจวินิจฉัยเทานั้น
14

19. 5. Eptifibatide sterile sol ง
เงื่อนไข
ใชรวมกับการรักษาดวยสายสวนขยายหลอดเลือดหัวใจเทานั้น
2.10 Fibrinolytic drugs
1. Streptokinase sterile pwdr ก
2. Alteplase (Recombinant tissue - type plasminogen sterile pwdr ง
activator)
เงื่อนไข
1. ใชสําหรับ myocardial ischemia หรือภาวะหลอดเลือดแดงสวนปลายอุดตัน ในกรณีที่ผูปวยแพ
streptokinase หรือเคยไดรับ streptokinase ภายใน 1 ป
2. ใชสําหรับ acute arterial ischemic stroke โดยแพทยผูเชี่ยวชาญดานระบบประสาท
3. ใชสําหรับ massive pulmonary embolism ในผูปวยที่มีความเสี่ยงตอการเกิด massive bleeding และมี
hemodynamic instability
4. ใชในกรณีที่มี acute vascular access thrombosis (หมายถึง A-V fistula หรือ A-V graft สําหรับทํา
hemodialysis)
2.11 Hemostatics
1. Tranexamic acid sterile sol ก
คําเตือนและขอควรระวัง
ใชสําหรับผูปวยที่ประสบอุบัติเหตุและมีภาวะเลือดออกรุนแรง การใหยาภายใน 3 ชั่วโมงจึงจะมีประสิทธิผลใน
การลดอัตราการเสียชีวิต แตการใหยาหลังจาก 3 ชั่วโมงอาจเพิ่มอัตราการเสียชีวิตจากภาวะเลือดออก
หมายเหตุ
การใช tranexamic acid ไมสามารถทดแทนการรักษาที่จําเปนอื่นๆ ได (เชน การใหเลือด เปนตน)
2. Human thrombin + Calcium chloride sterile sol ง
+ Fibrinogen +Tranexamic acid
เงื่อนไข
1. ใชสําหรับภาวะเลือดออกจากอุบัติเหตุ การถอนฟน การผาตัดผูปวยที่มีภาวะเลือดออกแลวหยุดยาก
เชน hemophilia, thrombocytopenia, platelet dysfunction, von Willebrand's disease และ
congenital factor VII deficiency เปนตน
2. ใชกับผูปวยที่ไดรับการผาตัดซึ่งไมสามารถหามเลือดดวยวิธีปกติได เชน การผาตัดตับ การผาตัดหัวใจ
การผาตัดปอด เปนตน
15

20. 3. Factor VIII concentrate, dried sterile preparation for จ(1)
intravenous use
เงื่อนไข
ใชสําหรับโครงการศึกษาของสํานักงานหลักประกันสุขภาพแหงชาติ ที่ชื่อวา “โครงการพัฒนาระบบการบริหาร
จัดการ การดูแลผูปวยกลุมโรคเลือดออกงายฮีโมฟเลีย ในระบบประกันสุขภาพถวนหนา” เทานั้น
4. Factor IX concentrate, dried sterile preparation for จ(1)
intravenous use
เงื่อนไข
เชนเดียวกับ Factor VIII concentrate, dried
5. Factor IX complex (Coagulation factors II, VII, IX, X) sterile preparation for จ(1)
concentrate, dried intravenous use
เงื่อนไข
เชนเดียวกับ Factor VIII concentrate, dried
2.12 Lipid-regulating drugs
1. Gemfibrozil cap (เฉพาะ 300, 600 mg), ก
tab (เฉพาะ 600 mg)
2. Nicotinic acid immediate release tab ก
3. Simvastatin tab (เฉพาะ 10, 20 และ 40 ก
mg)
4. Colestyramine (Cholestyramine) oral pwdr ข
5. Fenofibrate cap (เฉพาะ 100, 200 ค
และ 300 mg)
16

21. 6. Atorvastatin tab (เฉพาะ 40 mg) ง
เงื่อนไข
ใชสําหรับภาวะไขมันในเลือดผิดปกติดังตอไปนี้
1. ใชยา simvastatin แลวมีผลขางเคียง หรือ
2. ใชในกรณีที่ไมสามารถลดคา LDL cholesterol (LDL-C) ไดถึงเปาหมาย เมื่อใชยา simvastatin ขนาด 40
mg ติดตอกัน 6 เดือน หรือใชยา simvastatin ขนาด 10 mg รวมกับยา amiodarone verapamil diltiazem
หรือ gemfibrozil ติดตอกันนานเกิน 6 เดือน โดยมิอาจหลีกเลี่ยงได
ทั้งนี้เปาหมาย LDL-C ตองเปนไปตามเกณฑ ดังนี้
1) กรณี Primary prevention
LDL-C เปาหมาย <130 mg/dL ในผูปวยที่มีปจจัยเสี่ยง 2 ขอ ปจจัยเสี่ยง มีดังนี้
- สูบบุหรี่
- ความดันโลหิตสูง
- HDL-C < 40 mg/dL
- ประวัติครอบครัวเปนโรคหัวใจ ในผูชายอายุ ≤ 55 ป ผูหญิงอายุ ≤ 65 ป
- ผูชายอายุ ≥ 45 ป ผูหญิงอายุ ≥ 55 ป
ถามี HDL-C ≥ 60 mg/dL ตองมีปจจัยเสี่ยงอยางนอย 3 ขอ
2) กรณี Secondary prevention
LDL-C เปาหมาย < 100 mg/dL ในกลุมที่มีโรคหลอดเลือดหัวใจโคโรนารี โรคหลอดเลือดสมอง
peripheral vascular disease, abdominal aortic aneurysm โรคหลอดเลือดแดงตีบหรือตันจาก
กอนไขมัน (atherosclerosis) และโรคเบาหวาน
LDL-C เปาหมาย < 70 mg/dL ในผูปวยที่มีประวัติหัวใจขาดเลือดรุนแรง
17

22. กลุมยา 3 Respiratory system
3.1 Bronchodilators
3.1.1 Adrenoceptor agonists
1. Procaterol hydrochloride syr ก
2. Salbutamol sulfate tab, aqueous sol, DPI, MDI, sol ก
for nebulizer
3. Terbutaline sulfate tab, syr, sterile sol ก
4. Terbutaline sulfate DPI, MDI, sol for nebulizer ก
5. Procaterol hydrochloride tab ข
3.1.2 Compound antimuscarinic bronchodilators
1. Ipratropium bromide + MDI, sol for nebulizer ก
Fenoterol hydrobromide
3.1.3 Theophylline
1. Aminophylline tab, sterile sol ก
2. Theophylline SR cap, SR tab ก
3. Theophylline + Glyceryl guaiacolate syr (50+30 mg in 5 ml) ก
หมายเหตุ
จะนําออกจากบัญชี เมื่อจัดหา theophylline syr ได เพราะไมมีหลักฐานชัดเจนที่สนับสนุนเหตุผลในการใชยา
สูตรผสม
3.2 Corticosteroids
1. Beclometasone dipropionate DPI, MDI ก
2. Budesonide DPI, MDI, susp for nebulizer ก
3. Fluticasone susp for nebulizer ก
4. Fluticasone MDI ค
เงื่อนไข
ใชเปนยาทางเลือกกรณีตองการใชยาที่มี potency สูงในการรักษา
18

23. 5. Budesonide + Formoterol DPI ค
6. Fluticasone+ Salmeterol DPI, MDI ค
3.3 Leukotriene receptor antagonists
1. Montelukast sodium chewable tab ( เฉพาะ 4 และ 5 ค
mg ), film coated tab (เฉพาะ 10
mg)
เงื่อนไข
ชนิด chewable tab 4 mg ใชในเด็กอายุตั้งแต 2-5 ขวบ
คําเตือนและขอควรระวัง
ควรติดตามอาการไมพึงประสงคทาง neuropsychiatric จากการใชยาอยางตอเนื่อง
3.4 Antihistamines
ไมควรใช antihistamines เปนประจํา (routinely) ในโรคหวัด (common cold) เนื่องจากมีประสิทธิผลไม
แตกตางจากยาหลอก (placebo)
1. Brompheniramine maleate tab, syr ก
2. Chlorpheniramine maleate cap, tab, syr, sterile sol ก
(Chlorphenamine maleate)
3. Diphenhydramine hydrochloride cap, sterile sol ก
4. Hydroxyzine hydrochloride tab, syr ก
5. Cetirizine hydrochloride tab, syr ก
6. Loratadine tab, syr ก
3.5 Pulmonary surfactants
1. Phospholipids sterile intratracheal susp ง
(ชนิด Poractant alfa หรือ Beractant)
เงื่อนไข
1. ใหเลือกหนึ่งรายการที่จัดซื้อไดถูกกวาระหวาง Poractant alfa กับ Beractant
2. ใชโดยผูเชี่ยวชาญกุมารแพทย
19

24. 3.6 Cough preparations
3.6.1 Cough suppressants
1. Dextromethorphan hydrobromide tab, syr ก
2. Opium and Glycyrrhiza Mixture Compound mixt (hosp) ก
(Brown Mixture ; Mist. Tussis)
3. Squill and Ammonia Mixture mixt (hosp) ก
4. Codeine phosphate + Glyceryl guaiacolate tab/cap (เฉพาะ 10+ 100 mg) ค
3.6.2 Expectorant and demulcent cough preparations
ยาละลายเสมหะ (mucolytics) ไมจัดเปนยาในบัญชียาหลักแหงชาติ เนื่องจากไมมีประสิทธิผลทางคลินิกที่
ชัดเจน
1. Ammonium carbonate and mixt (hosp) ก
senega mixture
2. Glyceryl guaiacolate tab, syr ก
3.7 Systemic nasal decongestants
1. Pseudoephedrine hydrochloride tab, syr ก
วัตถุที่ออกฤทธิ์ตอจิตและประสาทประเภท 2
3.8 Other respiratory preparations
1. Aromatic Ammonia Spirit spirit , spirit (hosp) ก
20

25. กลุมยา 4 Central nervous system
4.1 Hypnotics and anxiolytics
ยานอนหลับ (hypnotics) ไมจัดเปนยาในบัญชียาหลักแหงชาติ เนื่องจากควรรักษาที่ตนเหตุของการนอนไมหลับ
การใชยาเกินความจําเปนมักนําไปสูปญหาการติดยา
1. Chloral hydrate oral sol (hosp) ก
วัตถุที่ออกฤทธิ์ตอจิตและประสาทประเภท 4
2. Chlordiazepoxide cap,tab ก
วัตถุที่ออกฤทธิ์ตอจิตและประสาทประเภท 4
3. Diazepam cap, tab, sterile sol ก
วัตถุที่ออกฤทธิ์ตอจิตและประสาทประเภท 4
4. Lorazepam tab ก
วัตถุที่ออกฤทธิ์ตอจิตและประสาทประเภท 4
5. Clonazepam tab ข
วัตถุที่ออกฤทธิ์ตอจิตและประสาทประเภท 4
6. Dipotassium clorazepate cap, tab ข
วัตถุที่ออกฤทธิ์ตอจิตและประสาทประเภท 4
7. Hydroxyzine hydrochloride tab, syr ข
8. Alprazolam tab ง
วัตถุที่ออกฤทธิ์ตอจิตและประสาทประเภท 4
เงื่อนไข
ใหติดตามการสั่งใช
4.2 Drugs used in psychoses and related disorders
4.2.1 Antipsychotic drugs
1. Chlorpromazine hydrochloride tab, sterile sol ก
2. Fluphenazine tab (as hydrochloride), sterile ก
sol (as decanoate)
3. Haloperidol tab (as base), oral sol (as base), ก
sterile sol (as base or
decanoate)
4. Perphenazine tab ก
21

26. 5. Trifluoperazine hydrochloride tab ก
6. Clozapine tab ค
เงื่อนไข
1. ไมควรใชเปนยาตัวแรกในการรักษา
2. ควรไดรับการวินิจฉัย และการรักษาเบื้องตนโดยแพทยผูเชี่ยวชาญดานจิตเวชศาสตร
7. Flupentixol (Flupenthixol) tab (as hydrochloride), sterile ค
sol (as decanoate)
เงื่อนไข
ใชในกรณีใชยาอื่นไมไดผล
8. Pimozide tab ค
เงื่อนไข
1. ไมควรใชเปนยาตัวแรกในการรักษา
2. ควรไดรับการวินิจฉัย และการรักษาเบื้องตนโดยแพทยผูเชี่ยวชาญดานจิตเวชศาสตร
9. Risperidone tab (ไมรวมชนิดละลายในปาก) , ค
oral sol, oral sol/syr(hosp)
เงื่อนไข
1. ไมควรใชเปนยาตัวแรกในการรักษา
2. ควรไดรับการวินิจฉัย และการรักษาเบื้องตนโดยแพทยผูเชี่ยวชาญดานจิตเวชศาสตร
3. ชนิดน้ําใชกับเด็กหรือผูที่ไมสามารถกินยาเม็ดได
คําเตือนและขอควรระวัง
ไมควรใชในเด็กอายุต่ํากวา 5 ขวบ
10. Thioridazine hydrochloride tab ค
11. Zuclopenthixol tab (as hydrochloride), sterile ค
sol/sterile emulsion (as acetate
or decanoate)
เงื่อนไข
ใชในกรณีใชยาอื่นไมไดผล
4.2.2 Antimanic drugs
1. Carbamazepine tab ก
2. Lithium carbonate cap, tab ก
3. Sodium valproate EC tab, oral sol ก
22

27. 4. Carbamazepine SR tab ข
5. Sodium valproate SR tab ข
6. Lamotrigine tab (เฉพาะ 25, 50, 100 mg) ค
เงื่อนไข
1. ใชสําหรับ rapid cycling mood disorder หรือ recurrent mood disorder ที่ไมตอบสนองตอการรักษาอื่น
2. ใชในกรณีปองกัน depression ใน Bipolar disorder ที่ไมตอบสนองตอการรักษาอื่น
4.3 Antidepressant drugs
1. Amitriptyline hydrochloride film coated tab ก
2. Fluoxetine hydrochloride cap, tab ก
3. Imipramine hydrochloride tab ก
4. Nortriptyline hydrochloride tab ก
5. Mianserin hydrochloride tab ข
6. Clomipramine hydrochloride tab ค
7. Sertraline tab (เฉพาะ 50 mg) ค
เงื่อนไข
1. ไมควรใชเปนยาตัวแรกในการรักษา
2. ควรไดรับการวินิจฉัยและการรักษาเบื้องตนโดยแพทยผูเชี่ยวชาญดานจิตเวชศาสตร
8. Trazodone hydrochloride tab ค
4.4 Central nervous system stimulants
1. Methylphenidate tab (เฉพาะ10 mg) ค
วัตถุที่ออกฤทธิ์ตอจิตและประสาทประเภท 2
เงื่อนไข
ใชสําหรับ Attention-Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD)
.
4.5 Drugs used in nausea and vertigo
4.5.1 Drugs used in nausea and vomiting
1. Domperidone tab (as base/maleate), susp ก
(as base/maleate)
23

28. 2. Metoclopramide tab, syr, sterile sol ก
3. Ondansetron tab (as base or hydrochloride), ค
sterile sol (hydrochloride)
เงื่อนไข
1. ใชปองกันอาการคลื่นไสอาเจียนจากเคมีบําบัด หรือรังสีรักษา
2. ใชปองกันอาการคลื่นไสอาเจียนหลังการผาตัด
4.5.2 Drugs used in vestibular disorders
1. Dimenhydrinate compressed tab, film coated ก
tab, syr, sterile sol
2. Betahistine mesilate tab (เฉพาะ 6, 12 mg) ข
(Betahistine mesylate)
4.6 Analgesics and antipyretics
1. Paracetamol (Acetaminophen) tab, syr ก
หมายเหตุ
แนะนําใหใชเปน first-line drug สําหรับ osteoarthritis
2. Aspirin (Acetylsalicylic acid) compressed tab, film coated ก
tab (เฉพาะขนาด 300 mg ขึ้นไป)
คําเตือนและขอควรระวัง
หามใชในเด็กและวัยรุนอายุต่ํากวา 18 ป สําหรับลดไข แกปวด เพราะเสี่ยงตอการเกิด Reye's syndrome
หมายเหตุ
Aspirin ชนิด EC tab ดูดซึมไดชาจึงมีการเริ่มตนออกฤทธิ์ชา ไมเหมาะจะนํามาใชในขอบงใชนี้
3. Ibuprofen film coated tab, susp ก
คําเตือนและขอควรระวัง
1. เมื่อมีขอบงชี้ใหใช NSAIDs แนะนําใหใช ibuprofen เปนยาขนานแรกสําหรับบรรเทาอาการปวดทาง
ทันตกรรม ปวดประจําเดือน ปวดขอ และปวดกลามเนื้อ
2. ใชในเด็กที่มีอายุ 3 เดือนขึ้นไปเทานั้น
3. ระมัดระวังการใชในผูปวยที่มีเกล็ดเลือดต่ํา เชน ไขเลือดออก
24

29. 4.7 Analgesics
4.7.1 Opioid analgesics
1. Buprenorphine hydrochloride sublingual tab, sterile sol ค
วัตถุที่ออกฤทธิ์ตอจิตและประสาทประเภท 2
2. Codeine phosphate tab ค
ยาเสพติดใหโทษประเภท 2
3. Fentanyl sterile sol (as citrate), ค
ยาเสพติดใหโทษประเภท 2 transdermal therapeutic
system (as base)
เงื่อนไข
ใชกับผูปวยโรคมะเร็งที่มีความเจ็บปวดรุนแรง
4. Methadone hydrochloride tab, oral sol ค
ยาเสพติดใหโทษประเภท 2
5. Morphine sulfate cap, tab, SR cap, SR tab, oral ค
ยาเสพติดใหโทษประเภท 2 sol , sterile sol
6. Nalbuphine hydrochloride sterile sol ค
7. Pethidine hydrochloride sterile sol ค
ยาเสพติดใหโทษประเภท 2
8. Tramadol hydrochloride cap, tab, SR cap, SR tab, sterile ค
sol
4.7.2 Drugs for neuropathic pain
1. Amitriptyline hydrochloride film coated tab ก
2. Carbamazepine tab ก
3. Nortriptyline hydrochloride tab ก
4. Carbamazepine SR tab ข
5. Gabapentin cap (เฉพาะ 100, 300, 400 mg), ง
tab (เฉพาะ 600 mg)
เงื่อนไข
ใชบรรเทาอาการปวดซึ่งเกิดจากความผิดปกติของเสนประสาทเทานั้น
หมายเหตุ
ไมมีหลักฐานวามีประสิทธิผลในการบรรเทาอาการปวดที่เกิดจากความผิดปกติของกลามเนื้อ เนื้อเยื่อพังผืด
กระดูกและขอ
25

30. 4.7.3 Antimigraine drugs
4.7.3.1 Drugs for acute migraine attack
1. Paracetamol (Acetaminophen) tab ก
2. Aspirin (Acetylsalicylic acid) compressed tab, film coated ก
tab (เฉพาะขนาด 300 mg ขึ้นไป)
คําเตือนและขอควรระวัง และหมายเหตุ
ดูรายละเอียดหัวขอ 4.6 Analgesics and antipyretics
3. Ibuprofen film coated tab ก
4. Ergotamine tartrate + Caffeine compressed tab, film coated ค
tab (เฉพาะ 1 + 100 mg)
4.7.3.2 Drugs used in the prophylaxis of migraine
1. Amitriptyline hydrochloride film coated tab ก
2. Propranolol hydrochloride tab ก
3. Cyproheptadine hydrochloride tab ข
4. Sodium valproate EC tab, SR tab ง
เงื่อนไข
ใชโดยผูเชี่ยวชาญดานระบบประสาทเทานั้น
5. Topiramate tab ง
เงื่อนไข
1. หามใชเปนยาตัวแรกในการปองกันไมเกรน
2. ใชในกรณีใชยาอื่นแลวไมไดผล
4.8 Antiepileptics
4.8.1 Drugs used in the control of epilepsy
1. Carbamazepine tab, syr, susp ก
2. Magnesium sulfate sterile sol ก
3. Phenobarbital tab (as base) ก
4. Phenytoin base chewable tab ก
26