Submit Search
Upload
บทที่ 6 ยาคุมกำเนิด
•
2 likes
•
7,054 views
P
Pa'rig Prig
Follow
บทที่ 6 ยาคุมกำเนิด
Read less
Read more
Business
Report
Share
Report
Share
1 of 11
Download now
Download to read offline
Recommended
ยาสามัญประจำบ้านแผนปจจุบันและแผนโบราณ
ยาสามัญประจำบ้านแผนปจจุบันและแผนโบราณ
Utai Sukviwatsirikul
บทที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับยา
บทที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับยา
Pa'rig Prig
ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน
ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน
Utai Sukviwatsirikul
ระบบยา
ระบบยา
Rachanont Hiranwong
บทที่ 3 ยาสามัญประจำบ้าน
บทที่ 3 ยาสามัญประจำบ้าน
Pa'rig Prig
Ppt.เพศ
Ppt.เพศ
Prachaya Sriswang
Drug
Drug
Utai Sukviwatsirikul
บทที่ 8 การใช้ยาที่บ้าน
บทที่ 8 การใช้ยาที่บ้าน
Pa'rig Prig
Recommended
ยาสามัญประจำบ้านแผนปจจุบันและแผนโบราณ
ยาสามัญประจำบ้านแผนปจจุบันและแผนโบราณ
Utai Sukviwatsirikul
บทที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับยา
บทที่ 1 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับยา
Pa'rig Prig
ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน
ยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน
Utai Sukviwatsirikul
ระบบยา
ระบบยา
Rachanont Hiranwong
บทที่ 3 ยาสามัญประจำบ้าน
บทที่ 3 ยาสามัญประจำบ้าน
Pa'rig Prig
Ppt.เพศ
Ppt.เพศ
Prachaya Sriswang
Drug
Drug
Utai Sukviwatsirikul
บทที่ 8 การใช้ยาที่บ้าน
บทที่ 8 การใช้ยาที่บ้าน
Pa'rig Prig
27การตรวจครรภ์
27การตรวจครรภ์
Papawee Laonoi
การเขียนใบสั่งยา65.pdf
การเขียนใบสั่งยา65.pdf
praphan khunti
ภาษาอังกฤษกับทักษะทางเภสัชศาสตร์  ภญ.ปุณฑริก ประสิทธิศาสตร์
ภาษาอังกฤษกับทักษะทางเภสัชศาสตร์  ภญ.ปุณฑริก ประสิทธิศาสตร์
Utai Sukviwatsirikul
รูปแบบวิจัย 5 บท
รูปแบบวิจัย 5 บท
Kannika Kerdsiri
ความรู้ทั่วไปเรื่องยา (ภญโมเรศ)
ความรู้ทั่วไปเรื่องยา (ภญโมเรศ)
Junee Sara
Total parenteral nutrition
Total parenteral nutrition
techno UCH
หลักการใช้ยา ปี4
หลักการใช้ยา ปี4
โรงพยาบาลสารภี
คู่มือการจัดทำบัญชีข้อมูลยา ของ รพ.สต. (Drug Catalogue)
คู่มือการจัดทำบัญชีข้อมูลยา ของ รพ.สต. (Drug Catalogue)
Sakarin Habusaya
Ppt.มะเร็งเต้านม
Ppt.มะเร็งเต้านม
Prachaya Sriswang
Six building blocks pdf 19 มิถุนายน 2557
Six building blocks pdf 19 มิถุนายน 2557
Kamol Khositrangsikun
โครงสร้างหน่วยงานภูมิภาคสังกัด สปสธ.
โครงสร้างหน่วยงานภูมิภาคสังกัด สปสธ.
nhs0
การใช้ยาในเด็ก (Drugs in Pediatrics)
การใช้ยาในเด็ก (Drugs in Pediatrics)
Aiman Sadeeyamu
Pc18
Pc18
Utai Sukviwatsirikul
การประเมินสมรรถภาพในเชิงปฏิบัติ การช่วยเหลือตนเองในกิจวัตรประจาวันขั้นพื้นฐาน...
การประเมินสมรรถภาพในเชิงปฏิบัติ การช่วยเหลือตนเองในกิจวัตรประจาวันขั้นพื้นฐาน...
Dr.Suradet Chawadet
คู่มือการจ่ายยา สถานปฏิบัติการเภสัชกรรมชุมชน 2554
คู่มือการจ่ายยา สถานปฏิบัติการเภสัชกรรมชุมชน 2554
Utai Sukviwatsirikul
แนวทางปฏิบัติเกี่ยวกับยาที่มีความเสี่ยงสูง (High Alert Drugs)
แนวทางปฏิบัติเกี่ยวกับยาที่มีความเสี่ยงสูง (High Alert Drugs)
Aiman Sadeeyamu
ระบบไหลเวียนเลือด (Circulatory System)
ระบบไหลเวียนเลือด (Circulatory System)
ครูเสกสรรค์ สุวรรณสุข
ติวเด็ก
ติวเด็ก
Rofus Yakoh
แผนจัดการเรียนรู้เรื่องอารมณ์และความเครียด
แผนจัดการเรียนรู้เรื่องอารมณ์และความเครียด
tassanee chaicharoen
กฏหมายกับพยาบาล
กฏหมายกับพยาบาล
Sutthiluck Kaewboonrurn
6 ยาคุมกำเนิด
6 ยาคุมกำเนิด
Pa'rig Prig
ยาคุมกำเนิด
ยาคุมกำเนิด
Ziwapohn Peecharoensap
More Related Content
What's hot
27การตรวจครรภ์
27การตรวจครรภ์
Papawee Laonoi
การเขียนใบสั่งยา65.pdf
การเขียนใบสั่งยา65.pdf
praphan khunti
ภาษาอังกฤษกับทักษะทางเภสัชศาสตร์  ภญ.ปุณฑริก ประสิทธิศาสตร์
ภาษาอังกฤษกับทักษะทางเภสัชศาสตร์  ภญ.ปุณฑริก ประสิทธิศาสตร์
Utai Sukviwatsirikul
รูปแบบวิจัย 5 บท
รูปแบบวิจัย 5 บท
Kannika Kerdsiri
ความรู้ทั่วไปเรื่องยา (ภญโมเรศ)
ความรู้ทั่วไปเรื่องยา (ภญโมเรศ)
Junee Sara
Total parenteral nutrition
Total parenteral nutrition
techno UCH
หลักการใช้ยา ปี4
หลักการใช้ยา ปี4
โรงพยาบาลสารภี
คู่มือการจัดทำบัญชีข้อมูลยา ของ รพ.สต. (Drug Catalogue)
คู่มือการจัดทำบัญชีข้อมูลยา ของ รพ.สต. (Drug Catalogue)
Sakarin Habusaya
Ppt.มะเร็งเต้านม
Ppt.มะเร็งเต้านม
Prachaya Sriswang
Six building blocks pdf 19 มิถุนายน 2557
Six building blocks pdf 19 มิถุนายน 2557
Kamol Khositrangsikun
โครงสร้างหน่วยงานภูมิภาคสังกัด สปสธ.
โครงสร้างหน่วยงานภูมิภาคสังกัด สปสธ.
nhs0
การใช้ยาในเด็ก (Drugs in Pediatrics)
การใช้ยาในเด็ก (Drugs in Pediatrics)
Aiman Sadeeyamu
Pc18
Pc18
Utai Sukviwatsirikul
การประเมินสมรรถภาพในเชิงปฏิบัติ การช่วยเหลือตนเองในกิจวัตรประจาวันขั้นพื้นฐาน...
การประเมินสมรรถภาพในเชิงปฏิบัติ การช่วยเหลือตนเองในกิจวัตรประจาวันขั้นพื้นฐาน...
Dr.Suradet Chawadet
คู่มือการจ่ายยา สถานปฏิบัติการเภสัชกรรมชุมชน 2554
คู่มือการจ่ายยา สถานปฏิบัติการเภสัชกรรมชุมชน 2554
Utai Sukviwatsirikul
แนวทางปฏิบัติเกี่ยวกับยาที่มีความเสี่ยงสูง (High Alert Drugs)
แนวทางปฏิบัติเกี่ยวกับยาที่มีความเสี่ยงสูง (High Alert Drugs)
Aiman Sadeeyamu
ระบบไหลเวียนเลือด (Circulatory System)
ระบบไหลเวียนเลือด (Circulatory System)
ครูเสกสรรค์ สุวรรณสุข
ติวเด็ก
ติวเด็ก
Rofus Yakoh
แผนจัดการเรียนรู้เรื่องอารมณ์และความเครียด
แผนจัดการเรียนรู้เรื่องอารมณ์และความเครียด
tassanee chaicharoen
กฏหมายกับพยาบาล
กฏหมายกับพยาบาล
Sutthiluck Kaewboonrurn
What's hot
(20)
27การตรวจครรภ์
27การตรวจครรภ์
การเขียนใบสั่งยา65.pdf
การเขียนใบสั่งยา65.pdf
ภาษาอังกฤษกับทักษะทางเภสัชศาสตร์  ภญ.ปุณฑริก ประสิทธิศาสตร์
ภาษาอังกฤษกับทักษะทางเภสัชศาสตร์  ภญ.ปุณฑริก ประสิทธิศาสตร์
รูปแบบวิจัย 5 บท
รูปแบบวิจัย 5 บท
ความรู้ทั่วไปเรื่องยา (ภญโมเรศ)
ความรู้ทั่วไปเรื่องยา (ภญโมเรศ)
Total parenteral nutrition
Total parenteral nutrition
หลักการใช้ยา ปี4
หลักการใช้ยา ปี4
คู่มือการจัดทำบัญชีข้อมูลยา ของ รพ.สต. (Drug Catalogue)
คู่มือการจัดทำบัญชีข้อมูลยา ของ รพ.สต. (Drug Catalogue)
Ppt.มะเร็งเต้านม
Ppt.มะเร็งเต้านม
Six building blocks pdf 19 มิถุนายน 2557
Six building blocks pdf 19 มิถุนายน 2557
โครงสร้างหน่วยงานภูมิภาคสังกัด สปสธ.
โครงสร้างหน่วยงานภูมิภาคสังกัด สปสธ.
การใช้ยาในเด็ก (Drugs in Pediatrics)
การใช้ยาในเด็ก (Drugs in Pediatrics)
Pc18
Pc18
การประเมินสมรรถภาพในเชิงปฏิบัติ การช่วยเหลือตนเองในกิจวัตรประจาวันขั้นพื้นฐาน...
การประเมินสมรรถภาพในเชิงปฏิบัติ การช่วยเหลือตนเองในกิจวัตรประจาวันขั้นพื้นฐาน...
คู่มือการจ่ายยา สถานปฏิบัติการเภสัชกรรมชุมชน 2554
คู่มือการจ่ายยา สถานปฏิบัติการเภสัชกรรมชุมชน 2554
แนวทางปฏิบัติเกี่ยวกับยาที่มีความเสี่ยงสูง (High Alert Drugs)
แนวทางปฏิบัติเกี่ยวกับยาที่มีความเสี่ยงสูง (High Alert Drugs)
ระบบไหลเวียนเลือด (Circulatory System)
ระบบไหลเวียนเลือด (Circulatory System)
ติวเด็ก
ติวเด็ก
แผนจัดการเรียนรู้เรื่องอารมณ์และความเครียด
แผนจัดการเรียนรู้เรื่องอารมณ์และความเครียด
กฏหมายกับพยาบาล
กฏหมายกับพยาบาล
Viewers also liked
6 ยาคุมกำเนิด
6 ยาคุมกำเนิด
Pa'rig Prig
ยาคุมกำเนิด
ยาคุมกำเนิด
Ziwapohn Peecharoensap
โอกาสตั้งครรภ์ จากการคุมกำเนิดด้วยวิธีต่าง ๆ
โอกาสตั้งครรภ์ จากการคุมกำเนิดด้วยวิธีต่าง ๆ
viriyalekprasert
Pharmacy guide
Pharmacy guide
Kaow Jaow
ทักษะการปฏิเสธ
ทักษะการปฏิเสธ
ธวัลรัตน์ ชัยคณาพิบูลย์
5 ยารักษาโรคความดันโลหิตสูง
5 ยารักษาโรคความดันโลหิตสูง
Pa'rig Prig
บทที่ 2 หลักการพื้นฐานทางเภสัชวิทยา
บทที่ 2 หลักการพื้นฐานทางเภสัชวิทยา
Pa'rig Prig
4 ยารักษาโรคเบาหวาน
4 ยารักษาโรคเบาหวาน
Pa'rig Prig
Chapter4 สื่อการเรียนรู้
Chapter4 สื่อการเรียนรู้
Prakaidao Suebwong
บทที่ 5 ยารักษาโรคความดันโลหิตสูง
บทที่ 5 ยารักษาโรคความดันโลหิตสูง
Pa'rig Prig
9 การให้สุขศึกษา
9 การให้สุขศึกษา
Watcharin Chongkonsatit
บทที่ 4 ยารักษาโรคเบาหวาน
บทที่ 4 ยารักษาโรคเบาหวาน
Pa'rig Prig
การสอนสุขศึกษา
การสอนสุขศึกษา
an1030
Diuretics drugs
Diuretics drugs
Sirinoot Jantharangkul
Cardiovascular drugs
Cardiovascular drugs
Sirinoot Jantharangkul
Antibiotic_1
Antibiotic_1
Sirinoot Jantharangkul
Viewers also liked
(16)
6 ยาคุมกำเนิด
6 ยาคุมกำเนิด
ยาคุมกำเนิด
ยาคุมกำเนิด
โอกาสตั้งครรภ์ จากการคุมกำเนิดด้วยวิธีต่าง ๆ
โอกาสตั้งครรภ์ จากการคุมกำเนิดด้วยวิธีต่าง ๆ
Pharmacy guide
Pharmacy guide
ทักษะการปฏิเสธ
ทักษะการปฏิเสธ
5 ยารักษาโรคความดันโลหิตสูง
5 ยารักษาโรคความดันโลหิตสูง
บทที่ 2 หลักการพื้นฐานทางเภสัชวิทยา
บทที่ 2 หลักการพื้นฐานทางเภสัชวิทยา
4 ยารักษาโรคเบาหวาน
4 ยารักษาโรคเบาหวาน
Chapter4 สื่อการเรียนรู้
Chapter4 สื่อการเรียนรู้
บทที่ 5 ยารักษาโรคความดันโลหิตสูง
บทที่ 5 ยารักษาโรคความดันโลหิตสูง
9 การให้สุขศึกษา
9 การให้สุขศึกษา
บทที่ 4 ยารักษาโรคเบาหวาน
บทที่ 4 ยารักษาโรคเบาหวาน
การสอนสุขศึกษา
การสอนสุขศึกษา
Diuretics drugs
Diuretics drugs
Cardiovascular drugs
Cardiovascular drugs
Antibiotic_1
Antibiotic_1
Similar to บทที่ 6 ยาคุมกำเนิด
คำถามเกี่ยวกับยาคุมที่พบบ่อย
คำถามเกี่ยวกับยาคุมที่พบบ่อย
Utai Sukviwatsirikul
3 ยาสามัญประจำบ้าน
3 ยาสามัญประจำบ้าน
Pa'rig Prig
การฉีดยาคุมกำเนิด
การฉีดยาคุมกำเนิด
Suppakuk Clash
บทที่ 7 วัคซีน
บทที่ 7 วัคซีน
Pa'rig Prig
ความคงตัวของเภสัชภัณฑ์และการเก็บรักษา
ความคงตัวของเภสัชภัณฑ์และการเก็บรักษา
adriamycin
Transfer factor chewable 15.5.2555
Transfer factor chewable 15.5.2555
4LIFEYES
ยารักษาโรคจิตเวช รพ. สหัสขันธ์
ยารักษาโรคจิตเวช รพ. สหัสขันธ์
Utai Sukviwatsirikul
Topic meningoecephalitis
Topic meningoecephalitis
Bow Aya
Poster Female Birth Control
Poster Female Birth Control
PurichSophonyossawat
2562 final-project 22
2562 final-project 22
Napisa22
สอนการป้องกันความคลาดเคลื่อนสำหรับเจ้าหน้าที่ห้องยา
สอนการป้องกันความคลาดเคลื่อนสำหรับเจ้าหน้าที่ห้องยา
duangkaew
หลักการเภสัชกรรมบําบัดในเด็ก principle-of-pediatic-care-2014
หลักการเภสัชกรรมบําบัดในเด็ก principle-of-pediatic-care-2014
Utai Sukviwatsirikul
ประสิทธิภาพและความปลอดภัยของยาเม็ดเมลาโทนินชนิดออกฤทธ์ยาว ต่อการรักษาอาการนอน...
ประสิทธิภาพและความปลอดภัยของยาเม็ดเมลาโทนินชนิดออกฤทธ์ยาว ต่อการรักษาอาการนอน...
Utai Sukviwatsirikul
155344bayer329
155344bayer329
Utai Sukviwatsirikul
Cpg std aug 2011
Cpg std aug 2011
Utai Sukviwatsirikul
ยาเสพติด
ยาเสพติด
พัน พัน
ชุดส่งเสริมความรู้โภชนาการและการบริโภค
ชุดส่งเสริมความรู้โภชนาการและการบริโภค
tassanee chaicharoen
การสร้างสถานการปัญหา
การสร้างสถานการปัญหา
Intaruechai Intaruechai
การสร้างสถานการปัญหา
การสร้างสถานการปัญหา
Intaruechai Intaruechai
การสร้างสถานการปัญหา
การสร้างสถานการปัญหา
Intaruechai Intaruechai
Similar to บทที่ 6 ยาคุมกำเนิด
(20)
คำถามเกี่ยวกับยาคุมที่พบบ่อย
คำถามเกี่ยวกับยาคุมที่พบบ่อย
3 ยาสามัญประจำบ้าน
3 ยาสามัญประจำบ้าน
การฉีดยาคุมกำเนิด
การฉีดยาคุมกำเนิด
บทที่ 7 วัคซีน
บทที่ 7 วัคซีน
ความคงตัวของเภสัชภัณฑ์และการเก็บรักษา
ความคงตัวของเภสัชภัณฑ์และการเก็บรักษา
Transfer factor chewable 15.5.2555
Transfer factor chewable 15.5.2555
ยารักษาโรคจิตเวช รพ. สหัสขันธ์
ยารักษาโรคจิตเวช รพ. สหัสขันธ์
Topic meningoecephalitis
Topic meningoecephalitis
Poster Female Birth Control
Poster Female Birth Control
2562 final-project 22
2562 final-project 22
สอนการป้องกันความคลาดเคลื่อนสำหรับเจ้าหน้าที่ห้องยา
สอนการป้องกันความคลาดเคลื่อนสำหรับเจ้าหน้าที่ห้องยา
หลักการเภสัชกรรมบําบัดในเด็ก principle-of-pediatic-care-2014
หลักการเภสัชกรรมบําบัดในเด็ก principle-of-pediatic-care-2014
ประสิทธิภาพและความปลอดภัยของยาเม็ดเมลาโทนินชนิดออกฤทธ์ยาว ต่อการรักษาอาการนอน...
ประสิทธิภาพและความปลอดภัยของยาเม็ดเมลาโทนินชนิดออกฤทธ์ยาว ต่อการรักษาอาการนอน...
155344bayer329
155344bayer329
Cpg std aug 2011
Cpg std aug 2011
ยาเสพติด
ยาเสพติด
ชุดส่งเสริมความรู้โภชนาการและการบริโภค
ชุดส่งเสริมความรู้โภชนาการและการบริโภค
การสร้างสถานการปัญหา
การสร้างสถานการปัญหา
การสร้างสถานการปัญหา
การสร้างสถานการปัญหา
การสร้างสถานการปัญหา
การสร้างสถานการปัญหา
More from Pa'rig Prig
4
4
Pa'rig Prig
3
3
Pa'rig Prig
2
2
Pa'rig Prig
1
1
Pa'rig Prig
Eport2
Eport2
Pa'rig Prig
5
5
Pa'rig Prig
4
4
Pa'rig Prig
3
3
Pa'rig Prig
2
2
Pa'rig Prig
1
1
Pa'rig Prig
2
2
Pa'rig Prig
1
1
Pa'rig Prig
ปกแบบประเมิน
ปกแบบประเมิน
Pa'rig Prig
ปูนปลาสเตอร์
ปูนปลาสเตอร์
Pa'rig Prig
อากาศภาค
อากาศภาค
Pa'rig Prig
ธรณีภาค
ธรณีภาค
Pa'rig Prig
ชีวภาค
ชีวภาค
Pa'rig Prig
โลกและจักรวาล
โลกและจักรวาล
Pa'rig Prig
บทที่ 4 การวาดรูปทรงเรขาคณิต
บทที่ 4 การวาดรูปทรงเรขาคณิต
Pa'rig Prig
บทที่ 3 ทฤษฎีการร่างภาพ
บทที่ 3 ทฤษฎีการร่างภาพ
Pa'rig Prig
More from Pa'rig Prig
(20)
4
4
3
3
2
2
1
1
Eport2
Eport2
5
5
4
4
3
3
2
2
1
1
2
2
1
1
ปกแบบประเมิน
ปกแบบประเมิน
ปูนปลาสเตอร์
ปูนปลาสเตอร์
อากาศภาค
อากาศภาค
ธรณีภาค
ธรณีภาค
ชีวภาค
ชีวภาค
โลกและจักรวาล
โลกและจักรวาล
บทที่ 4 การวาดรูปทรงเรขาคณิต
บทที่ 4 การวาดรูปทรงเรขาคณิต
บทที่ 3 ทฤษฎีการร่างภาพ
บทที่ 3 ทฤษฎีการร่างภาพ
บทที่ 6 ยาคุมกำเนิด
1.
แผนบริหารการสอนบทที่ 6 หัวขอเนื้อหาประจําบท 1. ความรูเบื้องตนเกี่ยวกับการคุมกําเนิด 2.
ประเภทของยา และกลไกการออกฤทธิ์ 3. การพิจารณาเลือกใชยาคุมกําเนิด 4. อาการขางเคียง และแนวทางการดูแลตนเอง วัตถุประสงคเชิงพฤติกรรม เมื่อนักศึกษาไดศึกษาจบบทที่ 6 แลว นักศึกษาควรมีความสามารถดังตอไปนี้ 1. อธิบายกลไกการปองกันการตั้งครรภของยาคุมกําเนิดได 2. ระบุชนิดของยาที่ใชในความการคุมกําเนิดได 3. บอกความแตกตางของยาคุมกําเนิดชนิดรับประทานได 4. อธิบายวิธีการใชยาคุมกําเนิดชนิดรับประทานได 5. ใหคําแนะนําเรื่องผลขางเคียงที่สําคัญของยาคุมกําเนิดได วิธีสอนและกิจกรรมการเรียนการสอน วิธีสอนและกิจกรรมการเรียนการสอนประจําบทที่ 6 ประกอบดวยรายละเอียดดังนี้ 1. บรรยายตามเนื้อหา โดยใชโปรแกรมการนําเสนอ (power point) ประกอบคําอธิบาย 2. แสดงตัวอยางยา และใหนักศึกษาอภิปรายประเด็นเกี่ยวกับชนิดและกลไกการออกฤทธิ์ รวมถึงวิธีการใชยาคุมกําเนิด 3. รวมกันสรุปประเด็นสําคัญของการเรียน 4. มอบหมายงานใหศึกษาคนควาดวยตนเองผานระบบออนไลนที่ http://www.youtube.com/watch?v=exatSuj9Mws และทําใบงาน เรื่อง ยาคุมกําเนิด สื่อการเรียนการสอน 1. เอกสารประกอบการสอนรายวิชา เภสัชวิทยาเบื้องตน บทที่ 6 ยาคุมกําเนิด 2. โปรแกรมนําเสนอ เรื่อง ยาคุมกําเนิด 3. ตัวอยางยาคุมกําเนิดชนิดรับประทาน
2.
วิธีวัดผลและการประเมินผล 1. สังเกตพฤติกรรมผูเรียน 1.1 พฤติกรรมความตรงตอเวลาในการเขาเรียน
และการสงงานที่ไดรับมอบหมาย 1.2 พฤติกรรมการมีสวนรวมแสดงความคิดเห็นของผูเรียนในระหวางเรียน 2. ประเมินผลงานที่มอบหมาย 2.1 ใบงาน
3.
บทที่ 6 ยาคุมกําเนิด ความรูเบื้องตนเกี่ยวกับการคุมกําเนิด การคุมกําเนิด เปนวิธีการปองกันการตั้งครรภ
โดยอาจเปนการปองกันการปฏิสนธิ หรือ ปองกันการฝงตัวของตัวออนที่ถูกผสมแลว ซึ่งความปลอดภัยของวิธีการคุมกําเนิดนั้น สามารถ พิจารณาไดจากองคประกอบ 3 อยาง คือ ประสิทธิภาพของวิธีคุมกําเนิด ประโยชนตอสุขภาพของ ผูใช และอันตรายตอสุขภาพของผูใช วิธีคุมกําเนิดแตละวิธียอมแตกตางกัน และในสถานการณ บางอยางวิธีการคุมกําเนิดวิธีนั้น ๆ ยอมใหผลแตกตางกันดวย สามารถแบงกลุมของวิธีการคุมกําเนิด แบบตาง ๆ ที่ใชบอยออกเปน 5 กลุม ดังนี้ (1) การคุมกําเนิดที่มีประสิทธิภาพสูง ไมมีประโยชนตอสุขภาพ และไมมีอันตรายตอสุขภาพ ผูใช ไดแก การงดรวมเพศในชวงเวลาหนึ่ง เชน การงดรวมเพศชวงหลังคลอด (2) การคุมกําเนิดที่มีประสิทธิภาพต่ํา ไมมีประโยชนตอสุขภาพ และไมมีอันตรายตอสุขภาพ ผูใช ไดแก การหลั่งภายนอกชองคลอด และการงดรวมเพศบางชวงเวลา เชน การนับระยะปลอดภัย (3) การคุมกําเนิดที่มีประสิทธิภาพปานกลาง มีประโยชนตอผูใชบางแตไมมีอันตรายตอ สุขภาพ ไดแก การคุมกําเนิดโดยวิธีขวางกั้น เชน ถุงยางอนามัย หมวกยางครอบปากมดลูก เปนตน สําหรับประโยชนที่พบตอผูใชคือ การปองกันโรคติดตอทางเพศสัมพันธ (4) การคุมกําเนิดที่มีประสิทธิภาพสูง มีประโยชนและมีอันตรายตอสุขภาพของผูใชอยูบาง เนื่องจากผลขางเคียงของฮอรโมน ไดแก การคุมกําเนิดโดยใชฮอรโมน เชน ยาเม็ดคุมกําเนิด ยาฉีด คุมกําเนิด และยาฝงคุมกําเนิด (5) การคุมกําเนิดที่มีประสิทธิภาพสูง ไมมีประโยชนตอสุขภาพ และมีอันตรายตอสุขภาพ ของผูใชอยูบาง เนื่องจากเปนหัตถการ ไดแก หวงอนามัย และการทําหมัน ประเภทของยา และกลไกการออกฤทธิ์ 1. ยาคุมกําเนิดชนิดรับประทาน ยาคุมกําเนิดชนิดรับประทานยา เปนยาชนิดเม็ดที่มีฮอรโมนสังเคราะหซึ่งมีสวน ประกอบของเอสโตรเจน (Estrogen) และโพรเจสโตเจน (Progestogen) ดังนั้นเมื่อรับประทานยาเขา ไป ฮอรโมนเหลานี้จึงไปทําหนาที่เลียนแบบฮอรโมนภายในรางกาย ซึ่งปกติมีการควบคุมกันเองโดย ธรรมชาติสงผลยับยั้งการตกไข ปองกันการเจริญและการสุกของไข มูกที่ปากมดลูกขนเหนียว เชื้ออสุจิ
4.
จึงไมสามารถผานเขาสูโพรงมดลูกได หรือเยื่อบุโพรงมดลูกฝอตัวไมเหมาะตอการเจริญของตัวออน เปนตน ยาคุมกําเนิดชนิดรับประทาน
สามารถแบงออกเปน 3 ประเภท ดังนี้ 1.1 ยาคุมกําเนิดชนิดฮอรโมนรวม (Low-dose combined oral contraceptive หรือ Combination pills) ซึ่งยาแตละเม็ดประกอบดวยฮอรโมนเอสโตรเจนและโพรเจสโตเจนรวมกัน แบง ออกเปน 2 ชนิดคือ 1.1.1 Monophasic หรือ Fixed dose pills ยาเม็ดคุมกําเนิดชนิดนี้มีฮอรโมน สังเคราะหของเอสโตรเจนและโปรเจสโตเจนในขนาดเทากันทุกเม็ด ในหนึ่งแผงอาจเปนชนิด 21 เม็ด ซึ่งมีฮอรโมนทุกเม็ด หรือชนิด 28 เม็ด ซึ่งมีฮอรโมน 21 เม็ดแรกสวน 7 เม็ดสุดทายไมมีฮอรโมน 1.1.2 Multiphasic pills ยาคุมกําเนิดชนิดนี้มีฮอรโมนสังเคราะหของเอสโตรเจน และโปรเจสโตเจนในขนาดที่ไมเทากันทุกเม็ด สามารถแบงไดเปน 2 ชนิดคือไบเฟสิค (Biphasic) ที่มี ฮอรโมนตางกัน 2 ระดับและชนิดไตรเฟสิค (Triphasic) มีฮอรโมนตางกัน 3 ระดับ ซึ่งยาคุมกําเนิด ประเภทนี้ตองรับประทานเรียงตามลําดับ หามรับประทานขามโดยเด็ดขาด 1.2 ยาคุมกําเนิดชนิดฮอรโมนตัวเดียว (Progestogen-only pills หรือ Mini-pill) ซึ่งมี แตฮอรโมนโพรเจสโตเจนอยางเดียวในขนาดต่ํา ๆ เทากันทุกเม็ด แผงละ 28 หรือ 35 เม็ด ไดผลใน การตั้งครรภนอยกวายาคุมกําเนิดชนิดฮอรโมนรวม ยานี้เหมาะสําหรับผูที่ไมสามารถรับประทานยาคุม กําเนิดชนิดฮอรโมนรวมได เชน ขณะใหนมบุตร หรือไมสามารถทนตอผลขางเคียงของเอสโตรเจนได ตัวอยางยาที่มีใชในประเทศไทยคือ Exluton บรรจุแผงละ 28 เม็ด ผลขางเคียงคือ บางรายอาจพบ เลือดออกกระปริบกระปรอย หรือขาดระดูได 1.3 ยาคุมกําเนิดฉุกเฉิน (Postcoital contraception หรือ Morning after pill) เปน ยาคุมกําเนิดที่ใชสําหรับปองกันการตั้งครรภโดยไมเจตนา สามารถใชไดเมื่อเกิดความลมเหลวที่อาจ เกิดจากการคุมกําเนิดวิธีอื่น เชน ถุงยางอนามัยหลุดหรือใชไมถูกตอง รับประทานยาคุมกําเนิดชาหรือ ขาดชวง การขับอุปกรณที่อยูในมดลูกออกบางสวนหรือทั้งหมด ไมไดคุมกําเนิดระหวางการมีเพศ สัมพันธหรือมีเพศสัมพันธโดยไมปองกัน โดยยาอาจเปนชนิดที่มีโพรเจสโตเจนในปริมาณสูง เชน Levonorgestrel (Postinor , Madonna ) ใชรับประทาน 1 เม็ดภายใน 72 ชั่วโมงหลังมี เพศสัมพันธ และอีก 1 เม็ดหางจากเม็ดแรก 12 ชั่วโมง หากเริ่มรับประทานยาชาประสิทธิภาพของยา ก็จะลดลงตามชั่วโมงที่ผานไป หลังจากรับประทานยา 4 – 5 วันอาจมีเลือดออกได ใชยานี้แลวอาจทํา ใหรอบเดือนแปรปรวนได หรือยาที่มีเอสโตรเจนขนาดสูงจะทําใหทอนําไขเคลื่อนไหวมากขึ้น ทําใหไข ที่ผสมแลวเคลื่อนถึงโพรงมดลูกเร็วกอนที่จะเจริญถึงระยะฝงตัวในมดลูกไดดี และเยื่อบุมดลูกยังอาจ เจริญมากผิดปกติ (Hyperplasia) ไมเหมาะสมตอการฝงตัวของไข อาการขางเคียงที่พบ เชน คลื่นไส อาเจียน เลือดออกกระปริบกระปรอย เตานมคัดตึง ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ และเหนื่อยงาย ยาเม็ด
5.
คุมกําเนิดฉุกเฉินใหใชกรณีจําเปนเทานั้น ไมแนะนําใหใชเปนประจํา เพราะอาจเกิดการตั้งครรภและมี อาการขางเคียงสูง
เมื่อเปรียบเทียบกับการใชวิธีคุมกําเนิดทั่วไป 2. ยาฉีดคุมกําเนิด ยาฉีดคุมกําเนิด สามารถแบงเปน 2 ชนิดดังนี้ 2.1 Depo-Provera หรือ Depot-Medroxy-Progesterone-Acetate (DMPA) เปน โพรเจสโตเจนสังเคราะหชนิดหนึ่งคลายกับฮอรโมนโพรเจสเตอโรนซึ่งผลิตโดยรังไขของรางกาย มีฤทธิ์ อยูไดนาน เมื่อฉีดเขากลามเนื้อ ฮอรโมนจะคอย ๆ ถูกดูดซึมเขาสูกระแสเลือด ฮอรโมนจะปองกันการ ตกไขถาระดับของฮอรโมนในเลือดสูง 7 นาโนกรัมตอมิลลิลิตร แตถาต่ํากวา 0.5 นาโนกรัมตอ มิลลิลิตรจะมีการตกไขเกิดขึ้นได ขนาดที่ใช 150 มิลลิกรัม ฉีดเขากลามเนื้อทุก 12 สัปดาห 2.2 Norethisterone enanthate (NET-EN) เปนฮอรโมนโพรเจสโตเจนเหมือน DMPA แตกตางกันเฉพาะกลุมของสเตียรอยด นิยมใชนอยกวายา DMPA เนื่องจากจะยับยั้งการตกไขไดไม เกิน 60 วัน ทําใหตองฉีดยาบอย การฉีดยาคุมกําเนิดจะตองเริ่มฉีดภายใน 5 วันแรกของการมีประจําเดือน หรือหลังคลอด 1 เดือนครึ่ง หามใชยาฉีดคุมกําเนิดในผูที่ยังไมเคยมีบุตร ผูที่มีเลือดออกผิดปกติไมทราบสาเหตุ ผูที่ สงสัยหรือกําลังตั้งครรภ อาการขางเคียงคือ เลือดออกกระปริบกระปรอย ขาดระดู น้ําหนักตัวเพิ่ม เปนตน 3. ยาคุมกําเนิดชนิดฝงใตผิวหนัง ยาคุมกําเนิดชนิดฝงใตผิวหนัง มีตัวยาเปนฮอรโมนสังเคราะหโพรเจสเตอโรนที่บรรจุอยู ในหลอดไซลาสติค (Silastic) ใชฝงใตผิวหนัง และฮอรโมนจะถูกดูดซึมในอัตราที่สม่ําเสมอเปน เวลานาน อาจอยูในรูปแคปซูลที่ใชฝงไมละลาย (Non-biodegradable implants) หรือในรูปแคปซูล ที่ใชฝงละลาย (Biodegradable implants) ฮอรโมนที่ฝงอยูจะปองกันการตกไข และเปลี่ยนแปลง เยื่อบุโพรงมดลูก และเปลี่ยนแปลงมูกบริเวณปากมดลูก ระยะการฝงยาที่เหมาะสมควรทําภายใน 7 วันแรกของการมีประจําเดือน หรือหลังคลอด 4-6 สัปดาห โดยยาชนิดที่นิยมใชคือลีโวนอรเจสเทรล (Levonorgestrel) นอรแพลนท (Norplant R) เปนยาคุมกําเนิดชนิดฝงที่ประกอบดวยฮอรโมนลีโวนอรเจส เทรล บรรจุในหลอดไซลาสติคที่ไมละลายจํานวน 6 หลอด สงผลในการคุมกําเนิดเปนระยะเวลานาน ติดตอกันถึง 5 ป แตเนื่องจากมีปริมาณหลอดมากและการถอดยากความนิยมในการใชจึงลดลง ปจจุบันมีการใชยาฝงคุมกําเนิดชนิดหลอดเดียวชื่ออีโทแพลน (Etoplan) หรืออิมพลานอน
6.
(Implanon) ซึ่งประกอบดวยฮอรโมนอีโทโนเจสเทรล (Etonogestrel)
โดยยาฝงคุมกําเนิดชนิดนี้ การฝงและถอดออกงายกวา และสามารถคุมกําเนิดไดนาน 3 ป อาการขางเคียงที่พบไดคือ เกิดการ เปลี่ยนแปลงของรอบระดู มีเลือดออกกระปริบกระปรอย คลื่นไส เบื่ออาหาร ปวดศีรษะ น้ําหนักเพิ่ม อารมณเปลี่ยนแปลง มีสิวฝาไดในบางราย 4. กลไกการออกฤทธิ์ของยาคุมกําเนิด 4.1 ยับยั้งการตกไข (Inhibit ovulation) เปนกลไกสําคัญที่สุดในการปองกันการ ตั้งครรภ โดยยาออกฤทธิ์ขัดขวางการหลั่งฮอรโมนของรางกาย ซึ่งถูกควบคุมการทํางานจากไฮโปทา ลามัส (Hypothalamus) ตอมใตสมอง (Pituitary) และรังไข (Ovary) ทําใหยับยั้งการหลั่งฮอรโมน FSH และ LH จึงทําใหไมมีการตกไข 4.2 การเปลี่ยนแปลงเยื่อบุมดลูก ยามีผลใหเยื่อบุมดลูกมีลักษณะบางลงและไมเหมาะสม ตอการฝงตัวของไขที่ไดรับการปฏิสนธิ 4.3 การเปลี่ยนแปลงมูกที่ปากมดลูก ทําใหสารคัดหลั่งบริเวณปากมดลูกขนและเหนียว มากขึ้น ทําใหอสุจิเคลื่อนที่ผานเขาไปในมดลูกไดยาก 4.4 เปลี่ยนแปลงการเคลื่อนไหวของทอนําไข ทําใหเกิดผลกระทบตอการเดินทางของ อสุจิหรือไข อาจทําใหไขที่ผสมแลวเดินทางไปถึงมดลูกเร็วผิดปกติจนไมสามารถฝงตัวได รวมทั้งมีผล ตอความสามารถของอสุจิที่จะผสมกับไขดวย การพิจารณาเลือกใชยาคุมกําเนิด สําหรับผูที่เริ่มรับประทานยาควรเริ่มใชยาเม็ดแรกในที่มีประจําเดือนวันแรก สําหรับผูที่ เปลี่ยนชนิดยาเม็ดคุมกําเนิดใหรับประทานยาชนิดเดิมจนหมดแผงกอน จากนั้นจึงเริ่มรับประทานยา ชนิดใหม โดยรับประทานยาเม็ดแรกในวันแรกที่มีประจําเดือน การรับประทานยาชนิดที่ยาทุกเม็ดในแผงจะประกอบดวยฮอรโมนทั้งหมด (ชนิด 21 เม็ด) การเริ่มรับประทานยาเม็ดแรก ใหเริ่มตรงกับวันของสัปดาหที่ระบุบนแผงยา เชน ประจําเดือนมาวัน แรก คือวันศุกร ก็ใหเริ่มรับประทานยาเม็ดแรกที่ระบุไววา "ศ" รับประทานยาวันละ 1 เม็ด เปน ประจําทุกวันตามลูกศรชี้จนหมดแผง สําหรับ ชนิด 28 เม็ด เริ่มรับประทานยาแผงใหม โดย รับประทานยาเม็ดแรกในวันแรกที่มีประจําเดือน ในแผงหนึ่งจะประกอบดวยฮอรโมน 21 เม็ด และ สวนที่ไมใชฮอรโมนเพศอีก 7 เม็ด ซึ่งจะมีขนาดตางจาก 21 เม็ดแรก การเริ่มรับประทานยาแผงแรก ใหเริ่มรับประทานยาเม็ดแรกในวันแรกที่มีประจําเดือนมา รับประทานยาเม็ดแรกในสวนที่ระบุบนแผง วาเปนจุดเริ่มตนใชยา และรับประทานยาวันละ 1 เม็ดเปนประจําทุกวัน ตามลูกศรชี้จนหมดแผง
7.
หากลืมรับประทานยาหรือรับประทานยาไมตรงเวลา อาจมีผลทําใหประสิทธิภาพในการคุม กําเนิดของยาลดลง และอาจทําใหเกิดเลือดออกกะปริบกระปรอยได
จึงควรรับประทานยาเม็ด คุมกําเนิดในเวลาเดียวกันทุกวัน และควรเก็บยาในบริเวณที่เห็นไดงาย เพื่อชวยเตือนไมใหลืม รับประทานยา ในกรณีที่ลืมรับประทานยา มีหลักปฏิบัติดังนี้ คือ 1) หากลืมรับประทานยา 1 เม็ด ใหรับประทานยาเม็ดที่ลืมทันทีที่นึกได และรับประทานยา เม็ดตอไปตามเวลาเดิม 2) หากลืมรับประทานยาตั้งแต 2 เม็ดขึ้นไป ใหรับประทานยา 1 เม็ดทันทีที่นึกได จากนั้นนับ จํานวนเม็ดยาที่มีฮอรโมนที่เหลืออยูในแผง ถามีตั้งแต 7 เม็ดขึ้นไป ใหรับประทานยาวันละ 1 เม็ด ตอไปตามปกติ ถามีเหลืออยูนอยกวา 7 เม็ด ใหรับประทานยาที่มีฮอรโมนวันละ 1 เม็ดทุกวันจนหมด โดยทิ้งยาที่ไมใชฮอรโมนไป และเริ่มรับประทานยาแผงใหมทันที โดยไมตองเวนระยะใหมีประจําเดือน มา โดยในกรณีที่ลืมรับประทานยาตั้งแต 2 เม็ดขึ้นไป จะตองใชวิธีการคุมกําเนิดอื่นรวมดวย เชน ถุงยางอนามัยอยางนอย 7 วันในชวงถัดมา อาการขางเคียง และแนวทางการดูแลตนเอง ผูที่รับประทานยาเม็ดคุมกําเนิดบางรายอาจมีอาการขางเคียงบางในการใชยาในชวง 3 เดือน แรก หากมีการใหคําแนะนําในการใชยา ก็จะชวยใหเกิดความเขาใจและไมหยุดการรับประทานเอง อาการขางเคียง แนวทางการปองกันและแกไข 1. คลื่นไส อาเจียน สวนมากเกิดจากการรับประทานยาชนิด ที่มีฮอรโมนเอสโตรเจนขนาดสูง หรือเปน ผลขางเคียงที่พบไดในระยะเริ่มรับประทานยา 1- 2 แผงแรกของการรับประทานยา อาการนี้จะ คอย ๆ หายไป - แนะนําใหรับประทานยาหลังอาหารเย็น หรือ กอนนอน และอาการคลื่นไส เวียนศีรษะ อาเจียน จะลดนอยลงหลังจากที่รับประทานยา ไปแลวประมาณ 1-2 เดือน - ปรับลดขนาดของยาคุมกําเนิดชนิดฮอรโมน รวมลง เปลี่ยนเปนชนิดที่มีฮอรโมนเอสโตรเจน ต่ํา - ทดสอบการตั้งครรภเมื่อสงสัย ถาตั้งครรภให ผูรับบริการหยุดรับประทานยา และอธิบายวา ปริมาณของฮอรโมนที่อยูในยาเม็ดที่รับประทาน เขาไปกอนหนานี้มีปริมาณนอยมาก ไมเปน อันตรายตอทารกในครรภ
8.
อาการขางเคียง แนวทางการปองกันและแกไข 2. ปวดศีรษะ
ตึงคัดเตานม อาจเกิดจากฮอรโมนเอสโตรเจน และโป รเจสโตเจน โดยเฉพาะเอสโตรเจนอาจทําใหมีการ คั่งของน้ํา และเกลือทําใหเกิดอาการปวดศีรษะ และตึงคัดเตานมได - อาการเจ็บคัดเตานม มักพบในระยะแรกของ การใชยา สวนใหญอาการจะลดลงหรือหายไปใน เวลาตอมา - เลือกใชยาเม็ดคุมกําเนิดที่มีเอสโตรเจนต่ํา หรือ หยุดใชยาเม็ดคุมกําเนิด 3. สิว ฝา ยาเม็ดคุมกําเนิดที่มีฮอรโมนเอสโตรเจน สูง อาจกระตุนการทํางานของเซลลที่สกัดสี การ ถูกแสงแดดเปนประจําทําใหเกิดฝาไดงาย มี ประมาณ 10-15% ที่จะเกิดฝาจากฤทธิ์ของ ฮอรโมนไปกระตุนเม็ดสีของ ผิวหนัง และจะมาก ขึ้นเมื่อถูกแสงแดดจัด อาการนี้จะหายไปเมื่อหยุด ยา ในขณะที่ฮอรโมน โปรเจสโตเจนอาจทําให เกิดสิวได - ถาเปนฝา ควรใชยาเม็ดคุมกําเนิดที่มีเอสโตร เจนขนาดต่ํา หลีกเลี่ยงการถูกแสงแดด ใชครีม กันแดด หรือครีมปองกันฝา - ถาเปนสิว ควรเปลี่ยนเปนยาเม็ดคุมกําเนิดชนิด ที่มีฮอรโมน โปรเจสโตเจนที่มีฤทธิ์ใกลเคียง ธรรมชาติมากที่สุด 4. เลือดออกกะปริบกะปรอย มักเกิดกับผูที่เริ่มใชยาเม็ดคุมกําเนิดแผง แรกๆ และเปนอาการขางเคียงที่พบไดในการใชยา เม็ดคุมกําเนิดที่มีเอสโตรเจนต่ํา หรืออาจมาจาก สาเหตุอื่นๆ เชน รับประทานยาไมตรงเวลา รับประทานยาไมสม่ําเสมอ ลืมรับรับประทานยา รวมถึงการใชยาฉีดคุมกําเนิด - รับประทานยาเม็ดคุมกําเนิดในเวลาเดียวกันทุก วันและสม่ําเสมอ - อาการเลือดออกทางชองคลอดเปนสิ่งปกติที่ เกิดขึ้นไดในชวง 3 เดือนแรก หลังจากนั้นก็จะ ปกติหรือลดนอยลง - หากมีเลือดออกกะปริบกะปรอย เกิน 3 เดือน ควรปรึกษาแพทย เพื่อตรวจดูสาเหตุของ เลือดออกผิดปกติ เชน มะเร็งปากมดลูก และ เลือดออกผิดปกติ เชน มะเร็งปากมดลูก และ สาเหตุอื่น ๆ 5. ไมมีประจําเดือน ผูที่รับประทานยาเม็ดคุมกําเนิดที่มี - ในรายที่สงสัยวามีการตั้งครรภ ควรทดสอบ
9.
อาการขางเคียง แนวทางการปองกันและแกไข ฮอรโมนต่ํานานๆ อาจทําใหไมมีประจําเดือน นอกจากนี้ผูที่ใชยาฉีดคุมกําเนิดเปนระยะ เวลานาน
แลวไมมีประจําเดือน เมื่อเปลี่ยนมาใช ยาเม็ดคุมกําเนิดแผงแรกๆ อาจทําใหยังไมมี ประจําเดือน เนื่องจากฤทธิ์ของยาฉีดคุมกําเนิด หรือในบางรายอาจมีการตั้งครรภ จากการ รับประทานยาไมถูกตอง การตั้งครรภ - ถาไมตั้งครรภและรับประทานยาอยางถูกตอง ยาอาจทําใหยังไมมีประจําเดือน เนื่องจากไมมี การสรางเยื่อบุมดลูก - ถาตั้งครรภใหหยุดรับประทานยา ซึ่งปริมาณ ของฮอรโมนที่อยูในยาเม็ดที่รับประทานเขาไป กอนหนานี้มีปริมาณนอยมาก จะไมเปนอันตราย ตอทารกในครรภ 6. การเปลี่ยนแปลงความดันโลหิต ผูที่รับประทานยาเม็ดคุมกําเนิดนาน หลายป มีแนวโนมที่จะเกิดความดันโลหิตสูง - เปลี่ยนไปใชยาเม็ดคุมกําเนิดที่มีเอสโตเจน ขนาดต่ํา ๆ - หมั่นตรวจติดตามวัดความดันโลหิตอยาง สม่ําเสมอ - ควบคุมและดูแลเรื่องอาหาร การออกกําลังกาย และการพักผอนลดความเครียด 7. น้ําหนักตัวเพิ่ม การรับประทานยาเม็ดคุมกําเนิดที่มี ฮอรโมนเอสโตรเจน ทําใหเกิดการคั่งของน้ําและ ไขมันใตผิวหนัง จึงมีแนวโนมน้ําหนักตัวเพิ่มขึ้น และฮอรโมนโปรเจสโตเจนที่มีฤทธิ์ฮอรโมนเพศ ชาย รวมถึงยาฉีดคุมกําเนิดทําใหอยาก รับประทานอาหารมากขึ้น - ควบคุมเรื่องการรับประทานอาหาร และการ ออกกําลังกาย - เปลี่ยนไปใชยาเม็ดคุมกําเนิดที่มีเอสโตเจน ขนาดต่ํา ๆ และโปรเจสโตเจนซึ่งไมมีผลตอการ คั่งของน้ํา 8. อารมณเปลี่ยนแปลง บางรายที่รับประทานยาเม็ดคุมกําเนิด อาจไดรับผลจากโปรเจสโตเจนหรือเอสโตรเจน ทําใหไดเกิดอาการซึมเศรา วิตกกังวล - หากมีอาการมากควรหยุดรับประทานยา - แนะนําใหผูใชยาไปปรึกษาจิตแพทย 9. อาการอาเจียนทองเสียรุนแรง ขณะใชยา เม็ดคุมกําเนิด อาเจียนดวยเหตุผลใดก็ตามภายใน 2 ชั่วโมง หลังรับประทานยาเม็ดที่มีฮอรโมน - ควรรับประทานยาเม็ดที่มีฮอรโมนซ้ําอีก
10.
อาการขางเคียง แนวทางการปองกันและแกไข อาเจียนอยางรุนแรง หรือทองเสียเปน เวลานานกวา
24 ชั่วโมง - ควรรับประทานยาเม็ดที่มีฮอรโมนตอไป (หาก ทําได) แมวาจะรูสึกไมสบาย - หากอาการอาเจียนอยางรุนแรง หรือทองเสีย ตอเนื่องตั้งแต 2 วันขึ้นไป ควรรับประทานยา ตามคําแนะนํา สําหรับผูที่ลืมรับประทานยา ใช วิธีคุมกําเนิดอื่นเสริมจนกวาจะหายอาเจียน หรือทองเสีย สําหรับการคุมกําเนิดในเพศชาย วิธีที่ใชกันมากคือ การใชถุงยาง (condom) และการทํา หมันชายโดยการตัดทอนําเชื้ออสุจิ ซึ่งคอนขางจะมีความยุงยาก ปจจุบันไดมีการวิจัยเพื่อพัฒนายา หรือสารที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ มีผลตอตัวอสุจิแตกตางกัน เพื่อใชเปนยาคุมกําเนิดเพศชาย เชน ฮอรโมนที่มีผลยับยั้งการสรางตัวอสุจิ โดยการใช GnRH analogues เพื่อกดการทํางานของตอม ใตสมอง สงผลใหระดับของเทสโทสเตอโรน (Testosterone) และอสุจิลดลง หรือสารที่ไมใชฮอรโมน ที่มีผลยับยั้งการสรางอสุจิ เปนตน ซึ่งในขณะนี้ก็ยังไมมียาคุมกําเนิดในเพศชายรูปแบบใดที่ใหผล แนนอนออกมาวางจําหนาย ซึ่งยังอยูในชวงของการศึกษาวิจัย สรุป ยาคุมกําเนิด มีประโยชนใชเพื่อปองกันการตั้งครรภ โดยมีสวนประกอบคือฮอรโมนเพศหญิง ทั้งนี้สามารถปองกันการตั้งครรภไดจากกลไกหลายอยาง เชน การยับยั้งการตกไข การเพิ่มปริมาณ และความหนืดของมูกบริเวณปากมดลูก สงผลใหลดโอกาสการปฏิสนธิ เปนตน ยาคุมกําเนิดแบงเปน 2 กลุมใหญคือ ยาชนิดรับประทานและยาฉีด การเลือกใชยาจะพิจารณาจากความเหมาะสมของแตละ บุคคล ผูใชยาควรใชยาใหถูกตองการคําแนะนําเพื่อใหสามารถคุมกําเนิดไดอยางมีประสิทธิภาพ คําถามทบทวน 1. จงอธิบายกลไกการปองกันการตั้งครรภของยาเม็ดคุมกําเนิด 2. จงระบุชื่อยาที่ใชในการคุมกําเนิดมาจํานวน 2 ชนิด 3. จงอธิบายความแตกตางของยาคุมกําเนิดฮอรโมนรวมชนิด 21 เม็ด และชนิด 28 เม็ด
11.
4. จงอธิบายวิธีการใชยาคุมกําเนิดฉุกเฉิน 5. ยาฉีดคุมกําเนิดชนิด
DMPA สามารถคุมกําเนิดไดเปนระยะเวลานานเทาใด 6. ผลขางเคียงที่สําคัญของการใชยาคุมกําเนิดมีอะไรบาง เอกสารอางอิง กองอนามัยการเจริญพันธุ กรมอนามัย. (2551). คูมือการใหบริการวางแผนครอบครัวสําหรับ เจาหนาที่สาธารณสุข. กรุงเทพฯ: โรงพิมพองคการสงเคราะหทหารผานศึก. ธันยารัตน วงศวนานุรักษ. (ม.ป.ป.). การคุมกําเนิด. [ออนไลน]. แหลงที่มา : http://www.si. mahidol.ac.th/sidoctor/epl/admin/article_files/575_1.pdf [20 มกราคม 2557]. นันทวรรณ กิติกรรณากรณ. (ม.ป.ป.). ยาคุมกําเนิด. เอกสารประกอบการสอน คณะเภสัชศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร. บุญเกิด คงยิ่งยศ และวีรพล คูคงวิริยพันธุ. (2541). เภสัชวิทยา สําหรับนักศึกษาวิทยาศาสตร สุขภาพเลม 1. พิมพครั้งที่ 3. ขอนแกน: โรงพิมพ คลังนานาวิทยา. วิศรุต บูรณสัจจะ. (ม.ป.ป.). ยาเม็ดคุมกําเนิดฉุกเฉิน. [ออนไลน]. แหลงที่มา : http://161. 200.184.9/Clinic101_5/article/Radio110.pdf [20 มกราคม 2557]. อัญชลี งานขยัน. (มิถุนายน 2546). “ยาคุมกําเนิดฉุกเฉิน.” สารสาระจากหองยา. 1(3) : 1-3.
Download now