Λογισμικό Σ.Ε.Π.- Σύνοψη πλοήγησης

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Σύνοψη πλοήγησης
Νίκος Παπασταματίου, επίτιμος Σχολικός Σύμβουλος κλΠΕ04
npapastam@yahoo.gr http://nikosictedu.blogspot.com
Φεβρουάριος 2011
Μικροί
οδηγοί
Σύνθετο Εργαστηριακό Περιβάλλον (Σ.Ε.Π.)

Σύνθετο Εργαστηριακό Περιβάλλον (Σ.Ε.Π.)
1. Πριν την εγκατάσταση
Με δεξί κλικ ανοίγουμε το φάκελο ΣΕΠ (είτε από το CD-Rom είτε από τα αρχεία μας
όπου με αντιγραφή-επικόλληση έχει μεταφερθεί ο φάκελος ΣΕΠ_Θερμότητα, …). Στη
συνέχεια επιλέγουμε ΣΕΠ > Εξερεύνηση/ Άνοιγμα για να εμφανιστούν τα περιεχόμενα του
φακέλου (Εικ. 1). Με αντιγραφή- επικόλληση αποθηκεύουμε στον Η/Υ μας (λ.χ. στο φάκελο
Λογισμικό ΣΕΠ) το φάκελο Εγχειρίδια (καθηγητή , μαθητή, τεχνικό εγχειρίδιο) και το
φάκελο Πειράματα (θερμότητας, θερμοδυναμικής) του λογισμικού.
 Το λογισμικό διατίθεται στην Πύλη Επιμόρφωσης Β΄ Επιπέδου Υλικό Επιμόρφωσης
κλΠΕ04 και στη Δικτυακή Εκπαιδευτική Πύλη e-yliko.gr
Εικόνα 1.
2. Εγκατάσταση του λογισμικού
Πριν από την εγκατάσταση – αρχείο sep2000.EXE – διαβάζουμε τις απαιτήσεις
εγκατάστασης στο αρχείο readme.txt . Η εγκατάσταση γίνεται ακολουθώντας βήμα-βήμα
(κατά τα γνωστά…) τις οδηγίες των σελ. 7-15 στο Τεχνικό εγχειρίδιο που υπάρχει στο
φάκελο Εγχειρίδια του λογισμικού.
3. Περιβάλλον καθηγητή και κωδικός πρόσβασης
Όταν εκτελούμε για πρώτη φορά το λογισμικό Σ.Ε.Π., θα ζητηθεί ο κωδικός πρόσβασης
για την επιλογή Περιβάλλον καθηγητή. Στο παράθυρο που ανοίγει πατάμε ΟΚ και στο νέο
παράθυρο πληκτρολογούμε (δις) τον κωδικό πρόσβασης με 6 τουλάχιστον ψηφία (αριθμοί,
λ.χ. 123456, ή γράμματα με λατινικούς χαρακτήρες). Στη συνέχεια ΟΚ.
Αναλυτικές οδηγίες για την εισαγωγή και την αλλαγή του κωδικού πρόσβασης στις σελ.
5-8 στο Εγχειρίδιο χρήσης καθηγητή που υπάρχει στο φάκελο Εγχειρίδια του λογισμικού
[είτε κλικ στο αρχείο: SEP-ClearPassword.exe, Εικ. 1].
Νίκος Παπασταματίου, Εκπαιδευτικό λογισμικό Σ.Ε.Π., Σύνοψη πλοήγησης, Φεβρουάριος 2011

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ
ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ
4. Περιβάλλον Σ.Ε.Π.
Στην αρχική οθόνη (παράθυρο) του λογισμικού Σ.Ε.Π. (Εικ. 2) εμφανίζονται οι τρεις
χώροι: Εργαστήριο Θερμοδυναμικής-Βιβλιοθήκη-Εργαστήριο Θερμότητας.
Εικόνα 2.
Από τη Βιβλιοθήκη έχουμε πρόσβαση στο συνοδευτικό πολυμεσικό υλικό του Σ.Ε.Π. και
από εκεί είτε στο Εργαστήριο Θερμότητας είτε στο Εργαστήριο Θερμοδυναμικής.
Υπόψη ότι κάποια από τα αρχεία της Βιβλιοθήκης πιθανόν να μην εκτελούνται από τα
λειτουργικά συστήματα Windows Vista, Windows 7 ή νεώτερα. Πριν από οτιδήποτε άλλο
εγκαταστήστε τους αποκωδικοποιητές βίντεο που υπάρχουν στο φάκελο indeo (Εικ.1) .
Λεπτομέρειες για το υλικό που υπάρχει στη Βιβλιοθήκη, τη χρήση του κτλ. στις σελ. 15-26
στο Εγχειρίδιο χρήσης καθηγητή .
5. Εργαστήριο Θερμότητας
Στο ανοικτό εικονικό Εργαστήριο Θερμότητας μπορεί κανείς να εκτελεί πειράματα θερ-
μικών αλληλεπιδράσεων, λ.χ. πειράματα βρασμού, θερμικής ισορροπίας, τήξης-πήξης, κλπ.
Στο παράθυρο (οθόνη) του εικονικού εργαστηρίου (Εικ. 3) υπάρχουν:
- Πάγκος εργασίας
- Βρύση συνδεδεμένη με θερμοσίφωνο

- Θερμοθάλαμος /ψυγείο
- Πίνακας
Εικόνα 3.
- Θερμόμετρο τοίχου
- Ρολόι τοίχου
- Χρονόμετρο τοίχου
- Κουμπιά- χώρος για γραφικές παραστάσεις
- Μετακινούμενα αντικείμενα (δοχεία, θερμόμετρα, λύχνοι Bunsen, διαλυτές ουσίες)
Τα (μετακινούμενα) αντικείμενα επιλέγονται από τη γραμμή εργαλείων (εργαλει-
οθήκη) του παραθύρου με αριστερό κλικ στα αντίστοιχα κουμπιά (Εικ. 4) ή/και από την
αναδυόμενη λίστα του μενού Εισαγωγή.
*Διαγραφή γραφήματος
Εικόνα 4.
Μεταλλικός
κύβος
Μπουκάλια
με υγρά
Αλάτι
Τσάι-
αναψυκτικά
Επιτάχυνση διαδι-
κασίας εκτέλεσης
πειράματος Χ 1,2,5,
…
Ποτήρια ζέσης με
επιλογή μεγέθους
Λύχνος Bunsen
Θερμόμετρο
Αποθήκευση
πειράματος
Έναρξη
εκτέλεσης
Διακοπή
Επαναφορά
εκτέλεσης*
Ήχος

Η επιτάχυνση της διαδικασίας του πειράματος Χ 1 φορά, 2, 5, 10, 20, 50, 100 φορές
γίνεται είτε από τη γραμμή εργαλείων με κλικ στο πλήκτρο είτε επιλέγοντας σ τη
γραμμή μενού: Εκτέλεση > Χρόνος.
Αναλυτική περιγραφή του τι και πώς υπάρχει στις σελ. 27-73 στο Εγχειρίδιο χρήσης
καθηγητή .
6. Ιδιότητες δοχείων ζέσης
Με αριστερό κλικ σε ένα δοχείο ζέσης που βρίσκεται στον πάγκο εργασίας, ανοίγει ένα
πλαίσιο διαλόγου. Αν σε αυτό το πλαίσιο επιλέξουμε Ιδιότητες, εμφανίζεται ένα (νέο)
πλαίσιο διαλόγου ( Εικ .5.)
Εικόνα 5.
Σε αυτό το πλαίσιο διαλόγου επιλέγουμε το υλικό του δοχείου, δηλαδή, αν το δοχείο θα
είναι ιδανικό ή θα ακτινοβολεί, το είδος και την ποσότητα του υγρού που θέλουμε να
περιέχει, αν υπάρχει σε αυτό διαλυμένη ουσία και πόση, τη θερμοκρασία του υγρού.
Επίσης, μας δίνονται η θερμοχωρητικότητα και η θερμική αγωγιμότητα του δοχείου (οι δύο
αυτές ρυθμίσεις δεν αλλάζουν)
Παρόμοια πλαίσια διαλόγου ανοίγουν με αριστερό κλικ και για όλα τα άλλα αντικείμενα
της εργαλειοθήκης.
Αναλυτική περιγραφή του τι και πώς υπάρχει στις σελ. 35-62 στο Εγχειρίδιο χρήσης
καθηγητή και στις σελ. 53-62 στο Εγχειρίδιο καθηγητή τεύχος 1: Διδακτική προσέγγιση.
7. Γραφικές παραστάσεις
Οι καρτέλες για τις γραφικές παραστάσεις θερμότητας- χρόνου και θερμοκρασίας-
χρόνου (Εικ.6) ανοίγουν με αριστερό κλικ στα εικονίδια (κουμπιά) που υπάρχουν στη δεξιά

άκρη του παραθύρου του εικονικού εργαστηρίου (Εικ. 3). Οι γραφικές παραστάσεις είναι
αυτόματα κλιμακούμενες σε πραγματικό χρόνο, δηλαδή, κάθε φορά που οι τιμές σε έναν
Εικόνα 6.
άξονα ξεφεύγουν από τα όρια της (υπάρχουσας) κλίμακάς του, η κλίμακα του άξονα ανα-
προσαρμόζεται ώστε να συμπεριλάβει και τα νέα σημεία.
Με κλικ σε οποιοδήποτε σημείο της καμπύλης της γραφικής παράστασης εμφανίζονται
οι αριθμητικές τιμές των συντεταγμένων (x,y) αυτού του πειραματικού σημείου.
Οι γραφικές παραστάσεις μπορούν να αποθηκευτούν (σε αρχείο με επέκταση * .dat) με
κλικ στο κουμπί αποθήκευσης . Τα αρχεία * .dat ανοίγουν στο MS-Office Excel
(απευθείας σε περιβάλλον το Οffice 2007-2010, αλλιώς: επιλογή Άνοιγμα > Όλα τα αρχεία
(*.*) > [αποθηκευμένο αρχείο * .dat]> κτλ.).
Περισσότερες λεπτομέρειες στις σελ. 64- 70 και 100-108 στο Εγχειρίδιο χρήσης καθηγητή.
Για το πώς και γιατί των γραφικών παραστάσεων ( τη διδακτική αξιοποίησή τους στο
εικονικό εργαστήριο) γίνεται αναφορά στις σελ. 23-28 στο Εγχειρίδιο καθηγητή τεύχος 1:
Διδακτική προσέγγιση.
8. Αποθήκευση/επαναφορά πειράματος
Η αποθήκευση ενός πειράματος (αποθηκεύεται η πειραματική διάταξη δίχως τις
αντίστοιχες γραφικές παραστάσεις) γίνεται με κλικ στο μενού Αρχείο > Αποθήκευση ως …
ή πατώντας το αντίστοιχο κουμπί στη γραμμή εργαλείων. Το πείραμα αποθηκεύεται
στον Η/Υ μας ( λ.χ. στο φάκελο Λογισμικό ΣΕΠ) σε αρχείο LAB (έχει επέκταση * . lab)
Άνοιγμα
Αποθήκευση
Ελαχιστοποίηση
Διπλό κλικ για να αλλάξεις τις
ιδιότητες του άξονα

Το αποθηκευμένο αρχείο επαναφέρεται μόνο στο περιβάλλον εφαρμογής του Σ.Ε.Π. Ως
εκ τούτου ανοίγουμε το λογισμικό και επιλέγουμε στη γραμμή μενού: Αρχείο > άνοιγμα
πειράματος… > [επιλογή αρχείου με κατάληξη * .lab] > Άνοιγμα κτλ.
Με την ίδια διαδικασία εμφανίζουμε και τα αποθηκευμένα/έτοιμα πειράματα που
υπάρχουν στο φάκελο Πειράματα (Θερμότητας και Θερμοδυναμικής ) του λογισμικού.
Ξεκινούμε μια νέα πειραματική διάταξη επιλέγοντας στη γραμμή μενού του εικονικού
εργαστηρίου Αρχείο > Νέο πείραμα ή πατώντας το κουμπί της γραμμής εργαλείων.
Περισσότερες λεπτομέρειες στις σελ. 17 και 74-77 στο Εγχειρίδιο χρήσης καθηγητή .
9. Περιβάλλον μαθητή
Το λογισμικό λειτουργεί στο περιβάλλον καθηγητή και στο ελεγχόμενο περιβάλλον
μαθητή. Στο περιβάλλον μαθητή ο καθηγητής μπορεί να κλειδώνει κάποιες από τις
λειτουργίες του περιβάλλοντος καθηγητή. Η μετάβαση από το περιβάλλον καθηγητή στο
περιβάλλον μαθητή (και αντίστροφα) γίνεται με κλικ στη γραμμή μενού Ρυθμίσεις > Μαθη-
τή / καθηγητή. Επίσης, με κλικ στη γραμμή μενού Ρυθμίσεις > Ελευθερίες μαθητών, στο
πλαίσιο διαλόγου που ανοίγει, τσεκάρουμε σε τι έχουν /δεν έχουν πρόσβαση οι μαθητές.
Περισσότερες λεπτομέρειες στις σελ. 70-74 στο Εγχειρίδιο χρήσης καθηγητή .
10. Εργαστήριο Θερμοδυναμικής
Το ανοιχτό εικονικό εργαστήριο Θερμοδυναμικής (Εικ. 7) περιλαμβάνει τα εξής:
Εικόνα 7.

- Δοχείο με έμβολο
- Φιάλες αερίων
• He (ιδανικό )
• Ο2, CΟ2 (πραγματικά)
- Μετρητές
• Μακροσκοπικοί (P,V,T)
• Μικροσκοπικοί (Eκ, uμ, αρ. mole, ρυθμός κρούσεων)
• Ενεργειακοί (W, Q, ΔU)
- Βαράκια
-Πλήκτρο εμφάνισης μορίων
- Κουμπιά- χώρος για γραφικές παραστάσεις
Τα μεγέθη που υποστηρίζονται για τις γραφικές παραστάσεις του εργαστηρίου
θερμοδυναμικής είναι τα εξής:
- όγκος (σε m3
)
- πίεση (σε N/m2
)
- θερμοκρασία (σε K)
- ποσότητα αερίου (σε mol)
- εσωτερική ενέργεια (σε kJ)
- θερμότητα (σε kJ)
- έργο (σε kJ)
- ταχύτητα (σε m/s)
- κατανομή ταχυτήτων (σαν ποσοστό %)
Αναλυτική περιγραφή του τι και πώς – προσθήκη και αφαίρεση αερίου, καθορισμός
θερμοκρασίας, καθορισμός όγκου, αλλαγή εξωτερικής πίεσης, τοιχώματα δοχείου
σταθερής θερμοκρασίας / αδιαβατικά, μετρητές, κτλ. – υπάρχει στις σελ. 78- 99 στο
Εγχειρίδιο χρήσης καθηγητή .
11. Κατηγοριοποίηση λογισμικού
Ανήκει σε τρεις διαφορετικές κατηγορίες όπως φαίνονται στον Πίνακα:
12. Διδακτική αξιοποίηση
Α. Μικρόκοσμοι. Κάθε ένα από τα δυο εικονικά εργαστήρια, της Θερμότητας και της
Θερμοδυναμικής, αποτελούν και ένα προσομοιωμένο μικρόκοσμο της φυσικής. Ο
καθηγητής (προ)επιλέγει τα εικονικά όργανα, και είτε συνθέτει ο ίδιος την πειραματική
διάταξη, είτε απλώς διαθέτει τα εικονικά όργανα στο μαθητή, ώστε ο τελευταίος να
συνθέσει την εικονική διάταξη.
Λογισμικά
πρακτικής και
εξάσκησης
Υπερκείμενα &
ηλεκτρονικά
βιβλία πολύ-
μέσων
Περιβάλλοντα
προσομοι-
ώσεων
Ανοικτά
περιβάλλοντα
διερεύνησης
Προγραμματι-
ζόμενα
περιβάλλοντα
Συστήματα
μοντελοποί-
ησης
Χ Χ Χ

Στις φυσικές επιστήμες, οι μικρόκοσμοι αποτελούν ανοικτά υπολογιστικά περιβάλλοντα
κατασκευής και διερεύνησης της συμπεριφοράς των αντικειμένων ενός εικονικού περιβάλ-
λοντος (κόσμου), καθώς και των συνεπειών των φυσικών νόμων που τους διέπουν. Ο προς
προσομοίωση κόσμος δεν είναι προκατασκευασμένος ή συγκεκριμένος, αλλά μπορεί να
δημιουργηθεί από τον εκπαιδευτικό ή τον μαθητή τη στιγμή που απαιτεί η εφαρμογή.
Β. Πολυμεσικό υλικό. Το πολυμεσικό υλικό (κείμενα, φωτογραφίες, animation, βίντεο),
που υπάρχει στη Βιβλιοθήκη, έχει την μορφή ανεξάρτητων μεταξύ τους ψηφίδων
πληροφορίας, που μπορούν (με επιλογή του καθηγητή) να συνδεθούν, με τη μορφή
πολλαπλών αναπαραστάσεων, με το εικονικό πείραμα (Εικ. 8).
ΨΗΦΙΔΕΣ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥΨΗΦΙΔΕΣ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ
ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ANIMATIONANIMATION
ΘΕΩΡΙΑΘΕΩΡΙΑ
ΘΕΜΑΤΑΘΕΜΑΤΑ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ
ΘΕΜΑΤΑΘΕΜΑΤΑ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
VIDEOVIDEOΕΙΚΟΝΙΚΟ ΠΕΙΡΑΜΑΕΙΚΟΝΙΚΟ ΠΕΙΡΑΜΑ
Εικόνα 8.
Έτσι, στη Βιβλιοθήκη υπάρχουν 25 ειδικά θέματα, που ταξινομούνται σε έξι ντοσιέ,
ανάλογα με τη θεματική ενότητα στην οποία ανήκουν, και περιλαμβάνουν, αντίστοιχα,
τους ακόλουθους ανά ντοσιέ τίτλους (τετράδια):
1. Η θερμότητα στη ζωή μας (Η διαστολή του νερού, Θερμομόνωση των σπιτιών, Ο
ανθρώπινος θερμοστάτης, Το χρώμα των ρούχων)
2. Ιστορία (Η ιστορία του θερμομέτρου, Το ιστορικό πείραμα του Black, Κλίμακες
θερμοκρασίας)
3. Μέτρηση θερμοκρασίας (Διμεταλλικά θερμόμετρα, Θερμοζεύγη, Θερμόμετρα
ακτινοβολίας, Θερμόμετρα διαστολής υγρού, Θερμόμετρα μεταβολής αντίσταση, Πώς
μετράμε)
4. Μοντέλα Μηχανών (Η αιολόσφαιρα του Ήρωνα, Η ατμομηχανή του Watt, Το αεικίνητο)
5. Περιβάλλον (Το φαινόμενο του θερμοκηπίου, Η κοιλάδα των ανέμων, Η θερμοκρασία
του εσωτερικού της Γης)
6. Τεχνολογία (Η καφετιέρα, Κεντρική θέρμανση, Η χύτρα ταχύτητας, Ο θερμοστάτης, Το
θερμός, Το ψυγείο)
Τα ειδικά θέματα αποτελούνται από κείμενο που συνοδεύεται από υλικό πολυμέσων,
δηλαδή φωτογραφίες, εικόνες και κινούμενα γραφικά που αναπαριστούν την
πραγματικότητα.

Στη Βιβλιοθήκη υπάρχουν και 26 ταινίες κινούμενων γραφικών (animation) με
θέματα Θερμότητας όπως λ.χ. Κατοικία χωρίς θέρμανση και χωρίς μόνωση, Ιγκλού,
Θερμοζεύγη, Αιολόσφαιρα του Ήρωνα (Εικ. 9), Θαλάσσια αύρα, κ.ά.
Εικόνα 9.
Επίσης η Βιβλιοθήκη περιέχει 9 ταινίες με βιντεοσκοπημένα πραγματικά πειράματα, οι
τίτλοι των οποίων είναι:
- 100ο
C και δεν βράζει το νερό
- Ανάπηξη
- Διάδοση θερμότητας
- Είναι το χαρτί εύφλεκτο;
- Το νερό ως θερμομόνωση (Εικ. 10)
- Ένας διακόπτης με διμεταλλικό έλασμα
- Το θερμόμετρο του Γαλιλαίου
- Πώς λειτουργεί ένα ηλεκτρικό θερμόμετρο
- Κατασκευάζοντας ένα θερμοζεύγος
Εικόνα 10.
Η ΑΙΟΛΟΣΦΑΙΡΑ ΤΟΥ ΗΡΩΝΑ
Το κινούμενο γραφικό ξεκινά με τη
σφαίρα να ηρεμεί. Η φωτιά θερμαίνει το
νερό μέσα στο λέβητα, το οποίο μετα-
τρέπεται σε ατμό, που διοχετεύεται από
δύο σωλήνες μέσα στη σφαίρα. Η διαφο-
ρά πίεσης αναγκάζει τον ατμό να βγει από
τη σφαίρα μέσα από τα δύο αντιδιαμε-
τρικά ακροφύσια, με αποτέλεσμα να
δημιουργηθεί συνεχής περιστροφική
κίνηση.
Περιέχεται στο τετράδιο:
Η αιολόσφαιρα του Ήρωνα,
στο ντοσιέ: Μοντέλα Μηχανών
ΤΟ ΝΕΡΟ ΩΣ ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΣΗ
Στον πυθμένα του σωλήνα υπάρχει πάγος
στερεωμένος με μια βίδα για να μην ανεβαίνει
στην επιφάνεια. Το νερό στο πάνω άκρο
θερμαίνεται και βράζει, ενώ το νερό στον
πυθμένα είναι στους 0ο
C. Αποδεικνύεται έτσι η
θερμομονωτική ιδιότητα του νερού.

Περιγραφή των 25 θεμάτων, των 26 animation και των 9 βίντεο του πολυμεσικού
υλικού στις σελ. 90-122 στο Εγχειρίδιο καθηγητή τεύχος 1: Διδακτική προσέγγιση.
Γ. Διδακτική/παιδαγωγική προσέγγιση. Η διδακτική προσέγγιση μπορεί να είναι είτε
«ολιστικού» τύπου με την πολύπλευρη κάλυψη ενός θέματος είτε «μερικού» ή «εστι-
ασμένου» τύπου, όπου κυρίαρχο ρόλο παίζει το εικονικό πείραμα (συνιστάται) ως
συμπλήρωμα του πραγματικού πειράματος (επίδειξης από τον καθηγητά ή πειραματική
άσκηση των μαθητών).
Κύριος στόχος της εφαρμογής του εικονικού εργαστηρίου αποτελεί η κατανόηση
εννοιών και φαινομένων από τον τομέα της Θερμότητας-Θερμοδυναμικής. Αυτός ο στόχος
εξυπηρετείται με την ένταξη γραφικών παραστάσεων. Ταυτόχρονα, επιδιώκεται η ανάπτυξη
δεξιοτήτων κατασκευής και ερμηνείας γραφικών παραστάσεων των θερμικών μεταβολών
σύμφωνα με το εποικοδομητικό πρότυπο.
Πλήρης ανάπτυξη της διδακτικής/παιδαγωγικής προσέγγισης της ένταξης των προσομοι-
ώσεων των φυσικών φαινόμενων και της χρήσης του εικονικού εργαστηρίου στη
διδασκαλία/μάθηση, τις ιδέες των μαθητών για τη Θερμότητα, τα φύλλα εργασίας , κλπ.
υπάρχει στις σελ. 9-39 στο Εγχειρίδιο καθηγητή τεύχος 1: Διδακτική προσέγγιση.
Αλγοριθμική προσέγγιση (θεωρία) και 42 εικονικά πειράματα Θερμότητας στις σελ. 42-
64 στο Εγχειρίδιο καθηγητή τεύχος 1: Διδακτική προσέγγιση.
Αλγοριθμική προσέγγιση (θεωρία) και 11 εικονικά πειράματα Θερμοδυναμικής στις σελ.
66-83 στο Εγχειρίδιο καθηγητή τεύχος 1: Διδακτική προσέγγιση.
Δ. Συμφωνία με το ΑΠΣ. Οι σχετικοί πίνακες βρίσκονται στις σελ. 124-131 στο
Εγχειρίδιο καθηγητή τεύχος 1: Διδακτική προσέγγιση.
13. Φύλλα εργασίας
Η ένταξη του λογισμικού και η οργάνωση των διδακτικών έργων καθορίζεται από τα
φύλλα εργασίας, που συντονίζουν τους μαθητές στη διεξαγωγή των πειραματικών
δραστηριοτήτων και στις διαδικασίες χειρισμού γραφικών παραστάσεων, ενώ παράλληλα
τους κατευθύνουν στη χρήση του εικονικού εργαστηρίου.
Ένα φύλλα εργασίας περιέχει
(ι) εισαγωγικές πληροφορίες, που αφορούν τους στόχους, τα υλικά, τις προαπαι-
τούμενες θεωρητικές γνώσεις και
(ιι) τις επί μέρους φάσεις: σύνθεση εικονικής πειραματικής διάταξης , πρόβλεψη-
υπόθεση, εκτέλεση πειράματος και μετρήσεις, γραφική (ανα)παράσταση και
συμπεράσματα για τις σχέσεις μεταξύ των μεγεθών που υπολογίστηκαν [βλ. Εγχειρίδιο
καθηγητή τεύχος 1: Διδακτική προσέγγιση, σελ. 35-36].
Τα φύλλα εργασίας των 42 πειραμάτων Θερμότητας με οδηγίες για τον καθηγητή στις
σελ. 11-105 στο Εγχειρίδιο καθηγητή τεύχος 2: Θερμότητα.
Τα φύλλα εργασίας των 11 πειραμάτων Θερμοδυναμικής με οδηγίες για τον καθηγητή
στις σελ. 9 -88 στο Εγχειρίδιο καθηγητή τεύχος 3: Θερμοδυναμική.
Τα αντίστοιχα φύλλα εργασίας μαθητή (σε μορφή αρχείων *.doc έτοιμων για εκτύπωση
ή/και ηλεκτρονική συμπλήρωση) υπάρχουν στο Εγχειρίδιο μαθητή τεύχος 1: Θερμότητα
και στο Εγχειρίδιο μαθητή τεύχος 2: Θερμοδυναμική.

14. Συνεργατικές ασκήσεις
Οι «συνεργατικές ασκήσεις» αποσκοπούν στην επικοινωνία των μαθητών με τον
καθηγητή και των μαθητών μεταξύ τους ή με μαθητές άλλων σχολείων μέσω του
Διαδικτύου. Ο βασικός στόχος της διαδικτυακής αυτής επικοινωνίας είναι η δημιουργία
μιας διασχολικής on-line κοινότητας καθηγητών και μαθητών, η οποία θα συζητά τα
συγκεκριμένα πειράματα, θα εμβαθύνει σε ειδικά θεωρητικά και πρακτικά ζητήματα που
θα προκύπτουν και θα ανταλλάσσει εμπειρίες που σχετίζονται με το γνωστικό αντικείμενο
των πειραμάτων. Με αυτό τον τρόπο οι μαθητές θα μπορούν να σχηματίζουν ειδικές
ομάδες για επίλυση ειδικών συνεργατικών ασκήσεων ( collaborative exersises ). Στο
Εγχειρίδιο καθηγητή τεύχος 1: Διδακτική προσέγγιση (σελ. 83-88) περιγράφονται
ενδεικτικά δύο «συνεργατικές ασκήσεις». Η πρώτη άσκηση χρησιμοποιεί το εικονικό
εργαστήριο Θερμότητας και η δεύτερη το εργαστήριο Θερμοδυναμικής.
15. Προτεινόμενες δραστηριότητες εξοικείωσης και εξάσκησης
Πείραμα 1. (α) Στο εργαστήριο Θερμότητας και σε περιβάλλον καθηγητή, θερμάνατε 20 mL
νερού αρχικής θερμοκρασίας -10 0
C σε δοχείο των 100 mL σε λύχνο υψηλής παροχής
θερμότητας (200 J/s). Πατήστε το κουμπί Έναρξη εκτέλεσης και ενεργοποιήστε την
προβολή της γραφικής παράστασης θερμοκρασίας – χρόνου (άξονες : χρόνος (0, 600)s,
θερμοκρασία (-50, 150) 0
C και θερμότητας – χρόνου . Παρατήρηση αλλαγής φάσης του
νερού από τη στερεή φάση μέχρι την αέρια.
(β) Μελέτη του φύλλου εργασίας μαθητή του Πειράματος 3.1 : «Εξαρτάται η θερμοκρασία
τήξης ενός στερεού από τη μάζα του;» (Εγχειρίδιο μαθητή, τεύχος 1 : Θερμότητα, σελ. 38-
42).
Πείραμα 2. Στο εργαστήριο Θερμότητας και σε περιβάλλον καθηγητή επιχειρήστε να
προσθέσετε 1 g αλάτι σε δοχείο των 100 mL γεμάτο με νερό. Ποιο είναι το αποτέλεσμα;
Πείραμα 3. (α) Στο εργαστήριο Θερμότητας και σε περιβάλλον καθηγητή θερμάνατε
ταυτόχρονα 30 mL νερού και 60 mL νερού αρχικής θερμοκρασίας 20 0
C σε αντίστοιχο
ιδανικό δοχείο των 100 mL, που δεν ακτινοβολεί , σε λύχνο/ους χαμηλής παροχής
θερμότητας (100 J/s . Πατήστε το κουμπί Έναρξη εκτέλεσης και ενεργοποιήστε την
προβολή της γραφικής παράστασης θερμοκρασίας- χρόνου και στη συνέχεια
αποθήκευση του αρχείου τιμών. Αποθήκευση-επαναφορά πειράματος.
(β) Επανάληψη του πειράματος με τη θέρμανση ίσων ποσοτήτων, λ.χ. 30 mL , νερού και
λαδιού.
(γ) Μελέτη του φύλλου εργασίας μαθητή του Πειράματος 2.1 : «Πόσο εύκολα ή δύσκολα
θερμαίνεται ένα σώμα ανάλογα με το υλικό του;» (Εγχειρίδιο μαθητή, τεύχος 1:
Θερμότητα, σελ. 30-32).
Πείραμα 4. Μελέτη του φύλλου εργασίας μαθητή του Πειράματος 2 : «Θερμοκρασία,
κατανομή ταχυτήτων και μέση κινητική ενέργεια των μορίων» (Εγχειρίδιο μαθητή, τεύχος 2
Θερμοδυναμική, σελ. 13-17) και εκτέλεση του πειράματος.

Πείραμα 5
(α) Κατανομή μοριακών ταχυτήτων. Στο εργαστήριο Θερμοδυναμικής και σε περιβάλλον
καθηγητή για δοχείο με τοιχώματα σταθερής θερμοκρασίας, ορίζετε θερμοκρασία λουτρού
300 Κ. Με κλικ στο δοχείο με το αέριο ήλιο (He) εισάγατε 2 mol αερίου στο δοχείο.
- Εμφανίστε τα μόρια με κλικ στο κουμπί Μόρια.
- Πατήστε το κουμπί Έναρξη εκτέλεσης .
- Πόση είναι η μέση ταχύτατα <u> των μορίων; ……………………………………………………………
- Μεταξύ ποίων τιμών (μέγιστη, ελάχιστη) μεταβάλλονται οι κρούσεις των μορίων ανά
δευτερόλεπτο;………………………………………………………………………………………………………………..
- Εμφανίστε το διάγραμμα κατανομή ταχυτήτων (%)- ταχύτητα.
-Τι ποσοστό μορίων έχει τη μέση ταχύτητα <u> ;
-Κατά πόσο θα μεταβληθεί η μέση ταχύτατα <u> των μορίων αν η θερμοκρασία του
λουτρού αυξηθεί κατά 100 Κ ; …………………………………………………………………………………………
(β)Νόμος Boyle. Για σταθερή θερμοκρασία 300 Κ μεταβάλετε την πίεση προσθέτοντας 1, 2,
κτλ. βαράκια στο έμβολο και συμπληρώστε τον παρακάτω Πίνακα. Ξεκινήστε πατώντας το
κουμπί Έναρξη εκτέλεσης .
αριθμός βαρών 0 1 2 3 4 5
πίεση/ 105
(Ν/m2
)
όγκος / 10-3
m3
- Πώς μεταβάλλεται ο όγκος του αερίου συναρτήσει της πίεσης στην ισόθερμη μεταβολή;
……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
- Εμφανίστε το διάγραμμα πίεση- όγκος και το διάγραμμα πίεση - θερμοκρασία.
- Συμπεράσματα …………………………………………………………………………………………………………………..
(γ) Ισόθερμη αντιστρεπτή μεταβολή. Επαναλαμβάνουμε για θερμοκρασία 400 Κ.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Πριν αυξήσετε τη θερμοκρασία, σταματήστε με το κουμπί «STOP» τη διαδι-
κασία (την καταγραφή δεδομένων). Ξαναξεκινήστε πατώντας το κουμπί Έναρξη εκτέλεσης .
- Εμφανίστε το διάγραμμα πίεση- όγκος .
- Ποια μορφή παίρνει ο πρώτος θερμοδυναμικός νόμος;[Μετρητής θερμότητας Q και
μετρητής έργου W]………………………………………………………………………………………………………..
Πείραμα 6. Μελέτη του φύλλου εργασίας μαθητή του Πειράματος 11 : «Κύκλος Carnot»
και βήμα προς βήμα εκτέλεση του πειράματος (Εγχειρίδιο μαθητή, τεύχος 2 :
Θερμοδυναμική, σελ. 77-84). [Επαλήθευση των πειραματικών τιμών και γραφημάτων από
το Εγχειρίδιο καθηγητή, τεύχος 3: Θερμοδυναμική, σελ. 81-88.]
Πείραμα 7. Μελέτη / εκτέλεση του σεναρίου «Πειραματική διερεύνηση του νόμου της
Θερμιδομετρίας στο ΣΕΠ» στο: Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των
εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης, τεύχος 5, Κλάδος ΠΕ04, β΄ έκδοση , σελ.
143-161.

Λογισμικό Σ.Ε.Π.- Σύνοψη πλοήγησης

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Λογισμικό Σ.Ε.Π.- Σύνοψη πλοήγησης

Similar to Λογισμικό Σ.Ε.Π.- Σύνοψη πλοήγησης (20)

More from Nikos Papastamatiou

More from Nikos Papastamatiou (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (14)

Λογισμικό Σ.Ε.Π.- Σύνοψη πλοήγησης