More Related Content
More from NSTDA THAILAND (20)
20100427 eyjafjalljokull
- 1. เมอควนไฟจากนรก ไหมลามสสรวงสวรรค
ดร. นาชย ชวววรรธน
namchai@nstda.or.th
วนเสารท 20 ม.ค. 2553 ทผ"านมา ประเทศไอซแลนด (Iceland) ซ1งเป3นเกาะขนาดใหญ"ในทวปย:โรป
ทคนไทยจ=านวนมากคงน1กไม"ออกว"า ต?งอย@"ตรงไหนกนแน"บนแผนทโลก กBตกเป3นข"าวใหญ" เมCอภ@เขาไฟชCอ
อ"านออกเสยงยากว"า เอเอยเฟ"ยจลาจอคล (Eyjafjalljökull volcano) เกGดประท:ข1?นมาอกคร?ง หลงจากสงบ
เงยบมานานเกCอบ 2 ศตวรรษ การประท:ของภ@เขาไฟน?ส"งลาวา (lava) ข1?นไปบนฟากฟJาส@งหลายรKอยเมตร
และท=าใหKเกGดรอยแยกยาวราว 1 กGโลเมตร พรKอมกบมอาการสนไหวเบาๆ ของแผ"นดGน ชวนใหKหวาดหวนว"า
จะไปท=าใหKภ@เขาไฟ คทลา (Katla volcano) ทอย@"ห"างออกไปราว 25 กGโลเมตรเกGดประท:ตามข1?นมา ดงทเคย
เกGดข1?นมาในอดต และนกวGทยาศาสตรกBคาดการณว"า หากเกGดการระเบGดตามมาของภ@เขาไฟคทลา กBน"าจะส"ง
ผลกระทบร:นแรงกว"ามาก และอาจส"งผลไปทวโลกไดK
ข"าวรKายส=าคญกBคอ เท"าทมการบนท1กกนไวK ท:กคร?งทมการระเบGดของภ@เขาไฟ Eyjafjalljökull จะ
C
ตามตGดมาดKวยการระเบGดของภ@เขาไฟ Katla เสมอ!
ธารน?=าแขBง Gígjökull ใกลKยอดภ@เขาไฟ Eyjafjalljökull (ซKาย) และธารน?=าแขBงขนาดใหญ"
ชCอ Mýrdalsjökull ทปกคล:มส"วนหน1งของยอดภ@เขาไฟ Katla ไวK (Wikipedia)
การประท:ตวของภ@เขาไฟ Eyjafjalljökull ในคราวน? ท=าใหKตKองอพยพชาวไอซแลนดราว 500 คน
ออกจากพC?นทใกลKเคยงกบภ@เขาไฟล@กดงกล"าว ผ@Kอย@"ในเหต:การณรายหน1งเล"าว"า เถKาถ"านภ@เขาไฟตกอย"างหนา
แน"นจนพวกเขาไม"อาจจะออกจากรถยนตไดK อนทจรGงแลKว มการระเบGดของภ@เขาไฟล@กต"างๆ มาตลอด
ประวตGศาสตรของประเทศเกาะแห"งน? เพราะตวเกาะต?งอย@"ในแนวสนเปลCอกโลกกลางมหาสม:ทรแอตแลนตGก
(Mid–Atlantic Ridge)
โดยมกจะเกดขนตามหลงการเคลอนตวของเปลอกโลก อนเป%นผลจากแรงผลกของบรรดาหนหนด
(magma) ใต-พภพ
สวนหน=งของหายนภยในวงลอประวตศาสตร
คร?งล"าส:ดทภ@เขาไฟ Eyjafjalljökull ระเบGดกBคCอ ปX พ.ศ. 2364 (ค.ศ. 1821) ในคราวน?นการประท:กGน
วงกวKางราว 160 ตารางกGโลเมตร แมKว"าจะเกGดข1?นอย"างชKาๆ และไม"ไดKประท:ร:นแรงมากนก แต"กBเกGดข1?นอย"าง
ต"อเนCองยาวนานถ1ง 2 ปXดKวยกน เนCองจากภ@เขาไฟล@กดงกล"าวมธารน?=าแขBงอย@"ใกลKกบยอดเขา จ1งเกรงกนว"า
1/6
- 2. หากลาวาเคลCอนทไปทางฝ^_งธารน?=าแขBงเสยแลKว หายนะใหญ"จากการเกGดน?=าท"วมฉบพลนจากน?=าแขBงละลาย กB
คงยากจะหลกเลยงไดK
ภาพถ"ายดาวเทยมของภ@เขาไฟ Eyjafjallajökull ในวนท 24 ม.ค. 2553
โดยถ"ายจากดาวเทยม EO-1 (Earth Observing-1) ของ NASA (NASA)
การเกGดน?=าท"วมฉบพลนจากน?=าแขBงละลายจะก"อความเสยหายไดKมากมายเพยงใด?
ขKอม@ลเกยวกบการประท:ของภ@เขาไฟ Katla ในปX พ.ศ. 2461 (ค.ศ. 1918) คงจะแสดงใหKเหBนภาพใน
เรCองน?ไดKเป3นอย"างด ในคราวน?นเกGดกระแสน?=าหลากขนาดกวKางใหญ"ไล"เรยกบขนาดของแม"น?=าแอมะซอน
(Amazon) ลงมาท"วมทKนหม@"บKานและทKองถนนทอย@"รายรอบ กKอนหGนขนาดใหญ"ทกระแสน?=าพดพามาดKวย บาง
กKอนมขนาดใหญ"เท"าๆ กบบKานท?งหลง
ทสาคญนFาทวมดงกลาวเกดข=FนภายหลงการประทGของภเขาไฟเพยง 1 ชวโมงเทานFน!
โลกาภวตนของหายนภย
ไม"เพยงแต"ประชาชนทอาศยอย@"บนเกาะไอซแลนดเท"าน?นทอาจไดKรบผลกระทบ ทวปย:โรปท?งทวป
หรCอโลกท?งใบกBอาจไดKรบผลกระทบไดKเช"นกน ประวตGศาสตรย:คใกลK ยKอนกลบไปไม"นานนกคCอ ในปX พ.ศ.
2326 (ค.ศ. 1783) เมCอคราวท ภเขาไฟลาก (Laki volcano) ในประเทศไอซแลนดน?ประท:ข1?น มนไดKปล"อย
พวยกlาซออกมาอย"างมหาศาล จนเกGดเป3นหมอกควน (smog) ปกคล:มทKองฟJาไปทวทวปย:โรป มชาวองกฤษ
ส"วนหน1งทเสยชวGตจากกlาซพGษดงกล"าวน?ดKวย ผลผลGตดKานการเกษตรในทวปย:โรปฝ^_งตะวนตกลดฮวบฮาบลง
จนก"อใหKเกGดภาวะขาดแคลนอาหารไปทว
ฤด@หนาวปXต"อมาจดไดKว"าเป3นฤด@หนาวทหนาวเหนBบและยCดยาวทส:ดคร?งหน1งในประวตGศาสตรของ
ทวปอเมรGกาเหนCอ รฐนGวเจอรซของประเทศสหรฐอเมรGกาไดKพบกบสถGตใหม"ของช?นหGมะหนาทปกคล:มไปทว
G
แมKแต"แม"น?=ามGสซGสซGปปXในรฐนGวออรลนสกBยงจบตวกลายเป3นน?=าแขBง อนทจรGงแลKว นกวGชาการบางคนยงเสนอ
แนวคGดทว"าความอดอยากยากแคKนจากหายนภยในคราวน? มส"วนผลกดนในทางอKอมใหKเกGดการปฏGวตGฝรงเศส
ในอก 6 ปXต"อมาดKวยซ?=าไป
ภเขาไฟระเบดจ=งอาจจะเขามเกยวพนกบเรองทางการเมองไดอยางไมนาเชอ!
2/6
- 3. ต=าแหน"งของภ@เขาไฟล@กต"างๆ (สามเหลยม) และแนวการวางตวของ
ภ@เขาไฟทยงมพลง (active volcano) ของประเทศไอซแลนด (Wikipedia)
มจGตรกรหลายคนในศตวรรษท 18 ซ1งไดKรบแรงบนดาลใจจากภาพทKองฟJาขณะหรCอภายหลงการประ
ท:คร?งใหญ"ของภ@เขาไฟหลายๆ ล@ก และไดKบนท1กภาพลงไวK จนกลายมาเป3นหลกฐานส=าคญในภายหลง เช"น
ภาพการระเบGดของ ภเขาไฟวซเวยส (Vesuvius) อนโด"งดงฝXมCอของ โจเซฟ ไรท ในราวปX ค.ศ. 1774
ภาพวาดการระเบGดของภ@เขาไฟ Vesuvius ฝXมCอศGลปqน โจเซฟ ไรท (Joseph Wright)
คาดกนว"าภาพน?น"าจะเขยนข1?นในราวปX ค.ศ. 1774–6 (Wikipedia)
ทานายการเกดภเขาไฟระเบดไดหรอไม?
การท=านายการเกGดประท:ของภ@เขาไฟกBยงเรCองทวGทยาศาสตรสมยใหม"ท=าไดKอย"างไม"เทยงตรงมาก
นก ไม"ต"างอะไรกบการท=านายเรCองการเกGดแผ"นดGนไหว อนทจรGงแลKว ในกรณของภ@เขาไฟระเบGดในประเทศ
ไอซแลนดในคราวน? เกGดแผ"นดGนไหวในบรGเวณดงกล"าวข1?นเป3นช:ดๆ อย"างต"อเนCองก"อนการระเบGดของภ@เขาไฟ
โดยการสนไหวเรGมต?งแต"ตนเดCอนมนาคม ราวกบจะเป3นดงสญญาณเตCอนว"าจะเกGดการประท:ของภ@เขาไฟใน
K
ไม"ชKา
3/6
- 4. นกธรณวGทยาจากมหาวGทยาลยไอซแลนด แมXกนส กดมGนดสน (Magnus Gudmundsson) ไดKข1?น
บGนสงเกตการณเหนCอภ@เขาไฟ Eyjafjalljökull ในวนเสารท 20 มนาคม 2553 ต?งแต"การประท:ยงไม"ปรากฏชด
นก และการสนไหวของแผ"นดGนกBไม"อาจตรวจจบไดKดKวยอ:ปกรณทางธรณวGทยา แต"เมCอใชKกลKองตรวจจบความ
รKอนและเรดารช"วย กBท=าใหKรแน"ชดว"าไดKเกGดการประท:ของภ@เขาไฟล@กน?ข1?นแลKว และสามารถระบ:ไดKดKวยว"าแนว
@K
การไหลของลาวา ไม"ไดKไหลไปทางฟากน?=าแขBงทปกคล:มภ@เขาไฟอย@"
แตกวาทการประทGจะปรากฏชดเจนจนรบรกนไดทวไป กXลวงเขาวนจนทรท 22 ม.ค. 2553
แลวนนเอง
ภาพถ"ายฟJาผ"าท"ามกลางเศษเถKาถ"านและหGนรKอนทพ:"งส@"ฟากฟJาจากการระเบGดของภ@เขาไฟ
Eyjafjallajökull ในวนท 20 เม.ย. 2553 (Marco Fulle)
เมอผนฟ_าหาความปลอดภยไมได
อาจมผ@Kสงสยว"าเถKาถ"านภ@เขาไฟมอนตรายต"อเครCองบGนมากเพยงใด เพราะผลกระทบจากการระเบGด
ของภ@เขาไฟ Eyjafjallajökull ในคร?งน?ทเหBนไดKชดเจนทส:ดกBคCอ การหย:ดบGนของเทยวบGนในทวปย:โรปเป3น
เวลานานนบสปดาห
ค=าตอบกBคCอ เถKาถ"านภ@เขาไฟทลอยข1?นส@"ทKองฟJามฤทธGrกดกร"อนเป3นอย"างยGง และก"อความเสยหายใหK
กบใบพดไอพ"นไดKมากอย"างไม"น"าเชCอ เช"น ในปX พ.ศ. 2532 (ค.ศ. 1989) เมCอเครCองบGนโดยสารของสาย
การบGน KLM ทจะไปยงอะลาสกา ตKองบGนผ"านเถKาถ"านจากภ@เขาไฟรเดาท (Redoubt) ท=าใหKเครCองยนตไอพ"น
ท?ง 4 เครCองเสยหายและหย:ดท=างาน จนนกบGนตKองพย:งใหKเครCองร"อนไถลลงมาจากความส@งราว 4,000 เมตร
ก"อนทจะท=าใหKเครCองยนตท=างานไดKอกคร?งหน1ง และลงจอดไดKอย"างปลอดภย รายงานความเสยหายจากหน"วย
งานทเกยวขKองระบ:ว"า เครCองบGนเสยหายราว 800 ลKานเหรยญสหรฐฯ ในเหต:การณดงกล"าว ซ1งกBครอบคล:ม
รายจ"ายส=าหรบการเปลยนเครCองยนตไอพ"นท?ง 4 เครCองดKวย ดงน?น ในแวดวงการบGนจะใหKความส=าคญกบการ
หลกเลยงเถKาถ"านภ@เขาไฟเป3นอย"างยGง ท?งจากเหต:ผลเรCองความปลอดภยและเหต:ผลทางเศรษฐศาสตรดง
กล"าว
อาจกลาวไดไมผดเลยวา เรายงไมมขอมลเลยวาเครองยนตของเครองบนตางๆ สามารถทน
ตอเถาถานภเขาไฟไดมากนอยเพยงใด
4/6
- 5. การระเบGดของภ@เขาไฟ Eyjafjallajökull ในคราวน? กBอาจนบไดKว"าเป3นคร?งแรกๆ ทจะไดKมการตรวจ
สอบผลกระทบกนอย"างจรGงๆ โดย สภาวจยสงแวดลอมแหงชาตสหราชอาณาจกร (UK National
Environment Research Council) ไดKใชKเครCองบGนบรรท:กอ:ปกรณตรวจสอบข1?นบGนใกลKกบเถKาถ"านตลอดท?ง
สปดาหเพCอเกBบขKอม@ล เช"นเดยวกบสายการบGนบรGตGชแอรเวย (British Airways) กBน=าเครCองโบอG?ง 747 ข1?นบGน
เป3นเวลา 3 ชวโมง ก"อนจะน=าเครCองกลบลงมา เพCอถอดชG?นส"วนออกตรวจสอบความเสยหาย
ภาพถ"ายดาวเทยมในวนท 15 เม.ย. 2553 แสดงใหKเหBนถ1งเถKาถ"านภ@เขาไฟจากประเทศไอซแลนด (บนซKาย)
ทก=าลงเคลCอนไปยงดKานเหนCอของเกาะองกฤษ (AP Photo/ NEODAAS/ University of Dundee)
ระดบมาตรฐานของความเขKมขKนของเถKาถ"านภ@เขาไฟท CAA (UK Civil Aviation Authority) ซ1ง
รบผGดชอบและควบค:มการบGนของสหราชอาณาจกร ก=าหนดไวKกBคCอ ตองมความเขมขนไมเกน 0.002 กรม
ทระดบความสงทใชบนตามปกต หากเกGนกว"าน?จะไม"ยGนยอมใหKเครCองบGนตKองบGนผ"านโดยเดBดขาด
ด@เหมCอนว"าแมKมน:ษยจะร@Kจกและค:KนเคยกบเรCองภ@เขาไฟระเบGดมานานนบพนนบหมCนปX แต"เรากBยงม
ความร@Kเกยวกบมนไม"มากนก และนกBเป3นอกคร?งหน1งทแสดงใหKเหBนว"า พลงแหงธรรมชาตนFนยงใหญนก
และสงผลกระทบตอมนGษยไดอยางมากมายเกนจนตนาการถ=งไดเสมอ!
5/6
- 6. เรยบเรยงจาก
1. http://en.wikipedia.org/wiki/Eyjafjallaj%C3%B6kull
2. http://news.bbc.co.uk/go/pr/fr/-/2/hi/europe/8578576.stm
3. http://www.examiner.com/x-25803-Natural-Disasters-Examiner~y2010m3d27-Erupting-
Iceland-volcano-imaged-by-NASA-satellite
4. http://www.msnbc.msn.com/id/35988484/
5. http://www.newscientist.com/article/dn18802-engine-stripdowns-establish-safe-volcanic-ash-
levels.html
6. http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=iceland-volcano-jets
หาขอมลและชมภาพเพมเตมไดจาก
1. http://en.wikipedia.org/wiki/Volcano
2. http://www.boston.com/bigpicture/2010/04/icelands_disruptive_volcano.html
6/6