1. ThS. Nguyễn Văn Nhật
Khoa Thị trường chứng khoán
Email: nguyenvn@vnn.vn1
2. 1. Nguồn tài trợ ngắn hạn
2. Quản trị tài sản ngắn hạn
3. Cấu trúc vốn và giá trị doanh nghiệp
4. Chính sách cổ tức và giá trị doanh nghiệp
5. Kế hoạch tài chính và dự báo tài chính
6. Mua bán, sáp nhập công ty
2
3. Chương 1
NGUỒN TÀI TRỢ NGẮN HẠN
1.1 Vốn lưu động và chu kỳ vốn lưu động
1.2 Chính sách đầu tư và tài trợ tài sản lưu động
1.3 Nguồn tài trợ ngắn hạn
1.4 Dự kiến nhu cầu vốn lưu động
1.5 Lập ngân sách tiền mặt
3
4. 1.1 Vốn lưu động và chu kỳ vốn lưu động
Vốn lưu động (working capital): Là khoản vốn DN sử dụng với
mục đích tài trợ cho tài sản lưu động.
Toàn bộ giá trị tài sản lưu động (Tiền, Nợ phải thu, Hàng tồn
kho…)
Vốn lưu động thuần = Tài sản lưu động – Nợ ngắn hạn
Tài sản = Nợ + Vốn chủ sở hữu
Tài sản lưu động + Tài sản cố định = Nợ ngắn hạn + Nợ dài hạn + VCSH
TS lưu động –Nợ ngắn hạn = Nợ dài hạn + VCSH –TS cố định
Vốn lưu động thuần = Vốn dài hạn – TS cố định
4
5. Đvt: triệu đồng
Chỉ tiêu Số cuối kỳ Chỉ tiêu Số cuối kỳ
A. Tài sản ngắn hạn 1.209.528 A. Nợ phải trả 1.065.585
Tiền 66.099 Nợ ngắn hạn 845.461
Đầu tư tài chính ngắn hạn - Nợ dài hạn 220.124
Các khoản phải thu ngắn hạn 622.474 B. Nguồn vốn chủ sở hữu 660.836
Hàng tồn kho 490.095 Vốn chủ sở hữu 660.836
TS ngắn hạn khác 30.860 + Vốn góp của chủ sh 128.593
B. Tài sản dài hạn 516.893 Nguồn kp và quỹ khác -
Các koản phải thu dài hạn -
Tài sản cố định 433.383
Bất động sản đầu tư -
Các khoản đầu tư tài chính dài hạn 75.550
Tài sản dài hạn khác 7.960
Cộng tài sản 1.726.421 Cộng nguồn vốn 1.726.421
Vốn lưu động thuần = 1.209.528 – 845.461 = 364.067
Vốn lưu động thuần = 660.836 + 220.124 – 516.893 = 364.067
5
6. Chu kỳ vốn lưu động
Chu kyø saûn xuaát kinh doanh
Thu nôï Mua NVL
Tieàn maët
Khoaûn phaûi thu Nguyeân lieäu döï tröõ
SP hoaøn thieän
Tieâu thuï döï tröõ Saûn xuaát
Moâ hình luaân chuyeån voán löu ñoäng
Thôøi gian haøng toàn kho Thôøi gian thu nôï
Thôøi gian thanh
Chu kyø luaân chuyeån tieàn maët
toaùn nôï phaûi traû
Mua NVL Thanh toaùn tieàn Tieâu thuï Thu tieàn
mua NVL baùn haøng
6
7. Chu kyø luaân chuyeån Thôøi gian toàn kho + Thôøi gian thu nôï
=
voán löu ñoäng – Thôøi gian traû nôï
Giaù trò haøng toàn kho trung bình
Thôøi gian toàn kho
Giaù voán haøng baùn trung bình ngaøy
Doanh thu baùn chòu trung bình
Thôøi gian thu nôï
Doanh thu trung bình ngaøy
Giaù trò caùc khoaûn phaûi traû trung bình
Thôøi gian traû nôï
Tieàn mua haøng trung bình ngaøy
7
8. Các giải pháp rút ngắn chu kỳ ngân quỹ
1. Rút ngắn thời gian tồn kho
2. Rút ngắn thời gian thu tiền
3. Kéo dài thời gian mua chịu
8
10. 1.2 Chính sách đầu tư và tài trợ tài sản lưu động
TS lưu động
Chính sách rộng rãi
Chính sách vừa phải
Chính sách nghiêm ngặt
0 100 Doanh thu
ROE = Tỷ suất LN biên x Vòng quay tài sản x Nhân tố đòn bẩy
Lãi ròng Doanh thu Tài sản
x x
Doanh thu Tài sản Vốn chủ SH 10
11. Chính sách tài trợ tài sản ngắn hạn
Thường xuyên Tạm thời
Tài sản ngắn hạn
Chính sách tài trợ
Tài sản ngắn hạn
Chính sách Chính sách Chính sách
mạo hiểm phù hợp thận trọng
11
15. 1.3 Nguồn tài trợ ngắn hạn
Nhu cầu vốn
ngắn hạn
- Chi phí sử dụng nguồn vốn Nợ tích
- Khả năng thương lượng lũy
Tín dụng
thương
mại ?
Vay ngắn hạn ?
Vay ngắn Phát hành
hạn NH tín phiếu 15
16. Chi phí sử dụng nguồn vốn
- Vay ngắn hạn
- Thương phiếu
- Tín phiếu
Khả năng thương lượng
16
17. 1.4 Dự kiến nhu cầu vốn lưu động
1.4.1 Phương pháp tỷ lệ % trên doanh thu
1.4.2 Phương pháp hồi qui tuyến tính
1.4.3 Phương pháp ước lượng qua vòng quay vốn lưu động
17
18. 1.4.1 Phương pháp tỷ lệ % trên doanh thu
Bước 1. Rút số dư của các tài khoản để lập bảng cân đối kế toán
năm báo cáo.
Bước 2. Chọn ra các khoản mục thuộc tài sản lưu động và nợ ngắn
hạn không phải trả lãi có quan hệ chặt chẽ với doanh thu. Xác định
tỷ lệ % của từng khoản mục so với doanh thu bán hàng năm báo
cáo.
Bước 3. Xác định nhu cầu vốn lưu động tăng thêm (hoặc giảm bớt)
của năm kế hoạch so với năm báo cáo.
Bước 4. Dự kiến nguồn tài trợ cho nhu cầu vốn lưu động tăng
thêm.
18
19. NOWC Tài sản lưu động Nợ ngắn hạn không
= -
tăng thêm tăng thêm phải trả lãi tăng thêm
19
20. Công ty ABC có các số liệu lấy từ các báo cáo tài chính thực tế và dự
kiến như sau:
•Năm báo cáo :
•Doanh thu bán hàng : 500.000 triệu đồng
•Doanh lợi tiêu thụ ( lợi nhuận sau thuế/ doanh thu bán hàng) : 5%
Trích số liệu trên bảng cân đối kế toán ngày 31/12/ năm báo cáo
Tài sản Nguồn vốn
Khoản mục Số tiền % Khoản mục Số tiền %
1. Tiền 20.000 4% 1. Vay ngắn hạn 70.000 -
2 .CK ngắn hạn 10.000 2% 2. Phải trả người bán 50.000 10%
3 . Nợ phải thu 70.000 14% 3. Phải nộp nhà nước 10.000 2%
4. Hàng tồn kho 90.000 18% 4. Phải trả CNV 20.000 4%
5. TSLĐ khác 10.000 2% 5. Nợ dài hạn 50.000 -
6. TSCĐ thuần 150.000 - 6. Nguồn vốn CSH 150.000 -
Tổng cộng 350.000 40% Tổng cộng 350.000 16%
20
21. 1.4.2 Phương pháp hồi qui tuyến tính
Bước 1. Dựa vào số liệu thống kê của các năm trước gần nhất để xác
định mối quan hệ giữa doanh thu và vốn, xác định phương trình hồi
quy .
Bước 2. Căn cứ vào phương trình hồi quy và doanh thu dự kiến để
ước tính nhu cầu vốn năm kế hoạch.
21
22. Công ty ABC có các số liệu thống kê về doanh thu và hàng tồn kho
trong 6 năm gần nhất như sau (đvt: tr, đ):
Năm Doanh Hàng % so
thu tồn kho doanh X2i X-i . Yi
(Xi) (Yi) thu
2005 5.000 2.100 42% 25.000.000 10.500.000
2006 10.000 2.500 25% 100.000.000 25.000.000
2007 12.000 2.600 21.7% 144.000.000 31.200.000
2008 14.000 2.800 20% 196.000.000 39.200.000
2009 15.000 2.900 19.3% 225.000.000 43.500.000
2010 17.000 3.000 17.6% 289.000.000 51.000.000
n=6 73.000 15.900 979.000.000 200.400.000
22
23. 1.4.3 Phương pháp ước lượng qua vòng quay
vốn lưu động
Vốn lưu động Doanh thu năm kế hoạch
=
năm kế hoạch Số vòng quay VLĐ năm kế hoạch
23
24. Chương 2
QUẢN TRỊ TÀI SẢN NGẮN HẠN
2.1Quản trị tiền mặt
2.2Quản trị hàng tồn kho
2.3Quản trị nợ phải thu
24
25. 2.1. Quản trị tiền mặt
Những lý do để phải giữ tiền mặt?
1. Giao dịch
2. Đầu cơ
3. Dự phòng
25
26. Quyết định tồn quỹ tiền mặt
- Chi phí cơ hội của tiền
- Chi phí giao dịch chuyển đổi tài sản đầu tư sang tiền
Chi phí giöõ tieàn maët
Toång chi phí giöõ
tieàn maët
Chi phí cô hoäi
Chi phí giao dòch
C1 C* C2 Qui moâ tieàn maët duy trì
26
27. 2.1.1. Moâ hình Baumol
Tieàn maët ñaàu kyø:
C = 1,2 tyû
Tieàn maët bình quaân:
C/2 = 600 trieäu
Tieàn maët cuoái kyø: C = 0
1 2 3 4 Tuaàn
0
27
28. Tồn quỹ ban Tồn quỹ trung Chi phí cơ hội
đầu C bình C/2 k = 10%
4.800 2.400 240
2.400 1.200 120
1.200 600 60
600 300 30
300 150 15
28
29. Chi phí cơ hội, k = 10%/năm
300,0
250,0
200,0
Chi phí cơ
150,0 hội k = 10%
100,0
50,0
-
4800,0 2400,0 1200,0 600,0 300,0
29
30. Tổng số tiền Tồn quỹ ban Chi phí giao
cần bù đắp T đầu C dịch (T/C)*F
31.200 4.800 6,5
31.200 2.400 13,0
31.200 1.200 26,0
31.200 600 52,0
31.200 300 104,0
30
31. Chi phí giao dịch (T/C)*F
120,00
100,00
80,00
60,00
Chi phí giao dịch (T/C)*F
40,00
20,00
-
4800,0 2400,0 1200,0 600,0 300,0
31
32. Tổng chi phí
300,0
250,0
Chi phí cơ hội
k = 10%
200,0 Chi phí giao
dịch (T/C)*F
Tổng chi phí
150,0
100,0
50,0
-
4800,0 2400,0 1200,0 600,0 300,0
32
42. 2.2. Quản trị hàng tồn kho
2.2.1. Ñaëc ñieåm haøng toàn kho
Vai troø:
-Ñaûm baûo hoaït ñoäng SX ñöôïc lieân tuïc
-Taêng chi phí
Nhöõng nhaân toá aûnh höôûng:
-Loaïi hình DN
-Tính chaát cuûa qui trình saûn xuaát
-Chi phí ñaët haøng, chi phí löu kho
-Laïm phaùt, laõi suaát…
42
43. 2.2.2. Moâ hình quaûn lyù haøng toàn kho hieäu quaû EOQ
(economic odering quantity)
Xaùc ñònh löôïng ñaët haøng toái öu
TC
C
F
Q* Q
S - Toång löôïng haøng tieâu thuï trong kyø
2.S.F
Q* F - Chi phí cho moãi laàn ñaët haøng
C C - Chi phí löu kho moãi ñôn vò haøng
43
44. Xaùc ñònh löôïng ñaët haøng toái öu
Ví duï: Taïi Cty A coù nhu caàu söû duïng nguyeân lieäu X trong naêm laø
3.600 taán. Chi phí moãi laàn ñaët haøn laø 1 trieäu ñoàng, chi phí löu kho
0,5 trieäu ñoàng/taán/naêm. Thôøi gian giao haøng: 3 ngaøy.
44
55. Chæ tieâu Chính saùch A Chính saùch B
1. Doanh thu taêng theâm
2. Lôïi nhuaän taêng theâm do taêng doanh thu
(Doanh thu taêng theâm x laõi goäp)
3. Khoaûn phaûi thu taêng theâm
(Doanh thu taêng theâm/Voøng quay khoaûn
phaûi thu môùi)
4. Ñaàu tö khoaûn phaûi thu taêng theâm
(Khoaûn phaûi thu taêng theâm x giaù voán)
5. Chi phí cô hoäi do ñaàu tö theâm vaøo khoaûn
phaûi thu (20%)
6. Toån thaát do nôï khoâng theå thu hoài
(Doanh thu taêng theâm x tyû leä nôï khoâng
theå thu hoài)
7. Toång thieät haïi ( doøng 6 + 7)
8. Lôïi nhuaän taêng theâm sau khi tröø thieät
haïi: (3) – (8) 55
56. 2.3.2 Phaân tích uy tín taøi chính
cuûa khaùch haøng mua chòu
Töø choái baùn chòu
khoâng
Thoâng tin
veà khaùch haøng
Uy tín Quyeát
-Baùo caùo taøi chính cuûa coù ñònh
-Xeáp haïng tín duïng khaùch baùn
haøng chòu
-Kieåm tra cuûa ngaân haøng
-Kieåm tra thöông maïi khaùc
56
57. Chương 3
CẤU TRÚC VỐN VÀ GIÁ TRỊ
DOANH NGHIỆP
3.1 Khái quát về cấu trúc vốn
3.2 Lý thuyết cơ cấu vốn tối ưu
3.3 Lý thuyết lợi nhuận hoạt động ròng
3.4 Lý thuyết của Modiliani và Miler về cơ cấu vốn
57
58. 3.1. Khái quát về cấu trúc vốn và giá trị công ty
Cô caáu voán (capital structure) laø quan heä hay tyû leä giöõa nôï vaø
voán chuû sôû höõu, bao goàm voán coå phaàn öu ñaõi vaø voán coå phaàn
thöôøng, trong toång nguoàn voán cuûa coâng ty.
Lieäu coâng ty coù theå taùc ñoäng ñeán giaù trò vaø chi phí söû
duïng voán cuûa noù baèng caùch thay ñoåi cô caáu nguoàn voán
hay khoâng?
Toång giaù trò coâng ty vaø tyû suaát lôïi nhuaän yeâu caàu seõ thay
ñoåi theá naøo khi tyû leä nôï vaø voán chuû sôû höõu thay ñoåi?
58
59. Một số giả định:
-Không có cổ phần ưu đãi
-Thay đổi cơ cấu bằng cách phát hành trái phiếu để mua lạu cổ
phiếu hay ngược lại.
-Tốc độ tăng trưởng lợi nhuận bằng 0
-Chia toàn bộ lợi nhuận cho cổ đông.
-Thị trường tài chính hoàn hảo
59
60. Tyû suaát sinh lôïi cuûa nôï hay chi phí söû duïng nôï (rB)
I Laõi vay haøng naêm
rB
B Giaù trò thò tröôøng cuûa nôï vay
Nôï vay (B) cuûa coâng ty laø nôï do phaùt haønh traùi phieáu khoâng coù
thôøi haïn (perpetual bond)
60
61. Tyû suaát sinh lôïi cuûa voán coå phaàn hay
chi phí söû duïng voán coå phaàn (rS)
E Lôïi nhuaän chia cho coå ñoâng thöôøng
rS
S Giaù trò thò tröôøng cuûa coå phieáu thöôøng ñang löu haønh
61
62. Tyû suaát lôïi nhuaän chung cuûa coâng ty (rV)
R Lôïi nhuaän hoaït ñoäng roøng
rV
V Giaù trò thò tröôøng cuûa coâng ty
62
63. 3.2. Lý thuyết cơ cấu vốn tối ưu
Lyù thuyeát cô caáu voán toái öu (Optimal capital
structure) cho raèng coù moät cô caáu voán toái öu ôû ñoù
ban quaûn lyù coâng ty coù theå gia taêng giaù trò cuûa coâng
ty baèng caùch söû duïng tyû soá ñoøn baåy phuø hôïp
Cô caáu voán toái öu laø cô caáu voán caân ñoái ñöôïc giöõa
ruûi ro vaø lôïi nhuaän vaø, do ñoù, toái ña hoaù ñöôïc giaù caû
coå phieáu coâng ty.
63
66. Nhöõng yeáu toá aûnh höôûng ñeán söï löïa choïn cô caáu voán
- Rủi ro của công ty
- Thuế thu nhập công ty
- Sự chủ động về tài chính
- Phong cách và thái độ của ban quản lý công ty
66
67. 3.3. Lý thuyết lợi nhuận hoạt động ròng (NOI)
Lyù thuyeát lôïi nhuaän hoaït ñoäng roøng cho raèng chi phí
söû duïng voán trung bình vaø giaù trò cuûa coâng ty vaãn
khoâng ñoåi khi tyû soá ñoøn baåy taøi chính thay ñoåi.
Giaû ñònh coâng ty hoaït ñoäng trong ñieàu kieän khoâng coù
thueá.
67
68. 3.4. Lý thuyết M&M
Lyù thuyeát naøy do hai nhaø nghieân cöùu Franco Modigliani vaø
Merton Miller ñöa ra trong baøi baùo coù töïa ñeà: "The Cost of
Capital, Corporate Finance and the Theory of Investment", Taïp
chí American Economic Review soá 48, thaùng 6 naêm 1958 (thöôøng
ñöôïc goïi taét laø lyù thyeát M&M)
68
69. Giá trị công ty trong hai trường hợp là bằng nhau
Giá trị cổ
phần Giá trị nợ
Giá trị nợ Giá trị cổ
phần
69
70. Kinh doanh cheânh leäch giaù laø hoaït ñoäng kinh doanh baèng caùch
tìm kieám hai taøi saûn hoaøn toaøn gioáng nhau veà moïi maët nhöng coù
giaù cheânh leäch nhau vaø quyeát ñònh mua taøi saûn naøo rẻ ñeå baùn
laïi vôùi giaù cao hôn.
Coâng ty U Coâng ty L
R Thu nhaäp roøng $10.000 $10.000
I Laõi traû nôï vay 0 3.600
E Lôïi nhuaän daønh cho coå ñoâng (R - I) 10.000 6.400
rE Tyû suaát lôïi nhuaän voán chuû sôû höõu 0,15 0,16
S Giaù thò tröôøng voán chuû sôû höõu (E/rS) 66.667 40.000
B Giaù trò thò tröôøng cuûa nôï 0 30.000
V Toång giaù trò coâng ty (S + B) 66.667 70.000
rV Chi phí huy ñoäng voán noùi chung [rB(B/V) + rS(S/V)] 0,15 0,143
B/S Tyû soá nôï so vôùi voán 0 0,75
70
72. 3.4.1 Lý thuyết M&M trong trường hợp không có thuế
Meänh ñeà I – Giaù trò coâng ty
Trong ñieàu kieän khoâng coù thueá, giaù trò coâng ty coù vay
nôï (VL) baèng giaù trò cuûa coâng ty khoâng coù vay nôï
(VU), nghóa laø VU = VL
72
73. Meänh ñeà II – Chi phí söû duïng voán
Lôïi nhuaän yeâu caàu treân voán coå phaàn coù quan heä
cuøng chieàu vôùi möùc ñoä söû duïng ñoøn baåy taøi chính
hay tyû soá nôï.
B
rS r 0 r0 rB
S
rS = lôïi nhuaän yeâu caàu hay lôïi nhuaän kyø voïng treân voán coå phaàn
rB = laõi suaát vay hay chi phí söû duïng nôï
r0 = chi phí söû duïng voán neáu coâng ty söû duïng 100% voán coå phaàn
B = giaù trò cuûa nôï hay traùi phieáu cuûa coâng ty phaùt haønh
S = giaù trò cuûa voán coå phaàn cuûa coâng ty.
73
74. 3.4.2 Lý thuyết M&M trong trường hợp có thuế
Meänh ñeà soá I – Giaù trò coâng ty trong tröôøng hôïp coù thueá
Trong tröôøng hôïp coù thueá thu nhaäp coâng ty, giaù trò coâng ty coù
vay nôï baèng giaù trò coâng ty khoâng coù vay nôï coäng vôùi hieän giaù
cuûa laù chaén thueá.
VL = VU + TCB
74
75. Meänh ñeà soá II – Chi phí söû duïng voán trong tröôøng hôïp coù thueá
Trong tröôøng hôïp coù thueá thu nhaäp coâng ty, lôïi nhuaän yeâu caàu treân
voán coå phaàn coù quan heä cuøng chieàu vôùi möùc ñoä söû duïng ñoøn baåy taøi
chính hay tyû soá nôï.
B
rS r 0 r0 rB 1 TC
S
75
76. 3.4.3 Aûnh höôûng cuûa thueá vaø chi phí khoán khoù taøi
chính leân giaù trò coâng ty vaø chi phí söû duïng voán
Treân thöïc teá khoâng phaûi giaù trò coâng ty taêng maõi khi tyû
soá nôï giaù taêng, bôûi vì khi tyû soá nôï gia taêng laøm phaùt
sinh moät loaïi chi phí, goïi laø chi phí khoán khoù taøi chính
(financial distress costs), laøm giaûm ñi söï gia taêng giaù
trò cuûa coâng ty coù vay nôï.
76
77. Taùc ñoäng ñoàng thôøi cuûa thueá vaø chi phí khoán khoù taøi chính
leân giaù trò coâng ty
Giaù trò coâng ty (V) Giaù trò cuûa coân g ty
Hieän giaù cuûa theo MM khi coù thueá
laù chaén thueá vaø nôï
VL = VU + TCB
Hieän giaù cuûa
Giaù trò chi phí khoán kho
cao nhaát taøi chính
V = Giaù trò thöïc cuûa coâng ty
VU = Giaù trò cuûa coâng ty khoâng coù nôï
0 Nôï (B)
B*
Löôïng nôï toái öu 77
78. Chương 4
CHÍNH SÁCH CỔ TỨC VÀ
GIÁ TRỊ DOANH NGHIỆP
4.1 Các hình thức và cách thức chi trả cổ tức
4.2 Chính sách cổ tức và giá trị công ty
4.3 Chi trả cổ tức bằng cổ phiếu và chia tách cổ phần
4.4 Mua lại cổ phần
78
79. 4.1 Caùc hình thöùc vaø caùch thöùc chi traû coå töùc
4.1.1 Caùc hình thöùc chi traû coå töùc (Dividend)
Traû coå töùc baèng tieàn maët
Cash devidend
Traû coå töùc baèng coå phieáu
Stock devidend
79
80. 4.1.2 Caùch thöùc chi traû coå töùc
Caùc chæ tieâu:
Coå töùc treân coå phaàn
DPS (dividend per share)
Tyû leä chi traû coå töùc
Dividend yield
80
81. 4.1.3 Qui trình chi trả cổ tức
MCP
Ngày đăng ký cuối cùng trả cổ tức đợt I năm 2008
Loại chứng khoán: Cổ phiếu phổ thông
Mệnh giá: 10.000 đ
Ngày giao dịch không hưởng quyền: 18/11/2008
Ngày đăng ký cuối cùng: 20/11/2008
Tỷ lệ cổ tức đợt I/2008: 10% (1.000 đồng/cổ phiếu)
Ngày chi trả cổ tức: 10/12/2008
30/10 18/11 20/11 10/12
Xaùc laäp Khoaù soå
Coâng boá Chi traû
quyeàn
coå töùc
höôûng
coå töùc
81
90. 4.4 Mua laïi coå phaàn
+ Thể thức mua lại cổ phần
+ Các tác động của thuế
+ Các tác động phát tín hiệu
90
91. Chương 5
KẾ HOẠCH TÀI CHÍNH VÀ
DỰ BÁO TÀI CHÍNH
5.1 Dự báo doanh thu
5.2 Lập báo cáo tài chính dự kiến
5.3 Dự toán nhu cầu ngân quỹ
5.4 Phát triển kinh doanh và nhu cầu ngân quỹ
5.5 Phát triển kinh doanh và tài trợ từ bên ngoài
91
92. Chương 6
SÁP NHẬP VÀ MUA LẠI
DOANH NGHIỆP
6.1 Khái niệm về sáp nhập và mua lại doanh nghiệp
6.2 Xác định giá trị gia tăng khi sáp nhập và mua lại
6.3 Xác định giá trị công ty sau khi sáp nhập và mua lại
92