1. المعلم
iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üdG
: ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØΠd Qô≤ªdG AõédG
¢SOÉ°ùdG ≈àM ∫hC’G øe ∫ƒ°üØdG
≥«Π©Jh OGóYEG
óMGƒdG óÑY ≈ΠY ó«°ùdG : PÉà°SC’G
المؤسسة العربية الحديثـة
سكندريــة للطبـع والنشـر والتوزيـع بالقاهــرة وا
8 شارع المنطقة الصناعية بالعباسية ـ الرقم البريدى : 11381
26823792 أو الرقم المجانى : 08002220000 - ت : 24677183

2. ΩÉg ¬jƒæJ
á«HôàdG IQGRh ¬JôbCG πjó©J ôNB’ É`≤kÑW
Ω 2013 ¢ù````£°ùZCG ô```¡°T ≈a º````«Π©àdGh
( ô°üe Ö©°T ìÉØc ) á°üb QGôbEG IOÉYEÉH
iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞`°üΠd á«Hô©dG á`¨ΠdG IOÉ`ªd
∂dòd
IOQGƒdG ( IôëdG IAGô≤dG ) áΠÄ°SCG ™«ªL ∫GóÑà°SG ºJ
á«Hô©dG á¨Πd ºΠ©ªdG ÜÉàμH
IQô≤ªdG á°ü≤dG áΠÄ°SCÉH

3. 3 ( ô°üe Ö©°T ìÉØc ) ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG
. áYGQõdG á«ΠμH PÉà°SC’G ( êGôa øjódG õY ) QƒàcódG ºdÉ©dG ÖjOC’G ƒg ●
. ( ø«JÉ°ùÑdG ) ≈a √GQƒàcódG áLQO ∫Éfh , 1936 ΩÉY á©eÉédG ≈a êôîJ ●
: á«HOC’G ¬JÉØdƒDe øeh .. ÜGOB’Gh ΩƒΠ©dG ≈a IójóY äÉØdƒDe ¬d ●
... ( ô°üe Ö©°T ìÉØc ) , ( Üô©dG ó«dÉ≤J ) , ( ∫É£HC’Gh ádƒ£ÑdG ÖcGƒe )
. ádhódG õFGƒL øe ójó©dG ∫Éf ●
. Ék≤«bO Gkôjƒ°üJ çGóMC’G ôjƒ°üJ ≈ΠY ¬JQó≤eh , 샰VƒdGh ádƒ¡°ùdÉH ¬HƒΠ°SCG RÉàªj ●
≈a , AGóah á«ë°†Jh , AÉ£Yh ∫ò``Hh , AÉHEGh áYÉé°T øe iô°üªdG Ö©°ûdG ¬H ™àªàj É``e QÉ``¡XEG ●
. Qƒ°ü©dG ôÑY øjô«¨ªdG äɪégh , ïjQÉàdG çGóMCG á¡LGƒe
, ìÉØμdG Qƒ°U øe ábô°ûe IQƒ°U ¢VôYh , øjódÉîdG ÉgOGshQh , á«Hô©dG ä’ƒ£ÑΠd êPɪf RGôHEG ●
, ¿hôª©à°ùªdG ô``HÉc ɪ¡e , ΩÉ°ùédG QÉ£NC’G ΩÉ``eCG ¬JóMhh , ô°üe Ö©°T á``dÉ°UCG ≈ΠY ∫ó``J
. ø««æWƒdG ≈ΠY äÉ«ë°†àdG âΠZ ɪ¡eh
áΠFÉ©dG ™``ªéJ ≈a í°†àJ ≈àdG , ô``°üe Ö©°T ó``«dÉ≤Jh äɪ°Sh äGOÉ``Y ¢†©H ≈``ΠY ±ƒ``bƒdG ●
. Iô«ÑμdG ájô°üªdG
πª©dGh , ÜÉgQEGh ºΠX øe ¬°VôØj Éeh , ºFGôL øe ¬ÑμJQG Éeh Qɪ©à°S’G Ö«dÉ°SCG øY ∞°ûμdG ●
. ≈°VɪdG øe IôÑ©dG òNCGh , ¬Πn«Mph √ÉjGƒf í°†a ≈ΠY
ô°ùμæJ ≈àdG ´QódG ≈g ¬JóMhh , CGõéàj ’ πwc ≈Hô©dG øWƒdÉa , IóMƒdGh øeÉ°†àdG ≈dEG IƒYódG ●
. IGõ¨dG äÉLƒe É¡«ΠY

4. ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG 4
الشخصية المكان التعـــــــــريف بهـــــــــا
, ô°üe ≈ΠY GhQÉZCG , É«°SBG ≈a ¿ƒ``°û«©j GƒfÉc , IÉYôdG øe á``YɪL @ : ¢Sƒ°ùμ¡dG
. á«bô°ûdG á¶aÉëe É¡fÉμeh , ¢ùjQGhCG ≈a Ghôμ°ùYh
ΣQÉ©ªdG ióMGE ≈a Gók«¡°T §≤°S , ø«°üΠîªdG ô°üe AGôeCG iƒbGC øe @ : ´Q øæ≤°S
. AÓNódG IÉYôdG ó°V
ó©H ¢Sƒ°ùμ¡dG ÜQÉM , z ÖàM ìÉjEG { ¬eCGh , z ´Q øæ≤°S { øHG @ : ¢SƒeÉc
. ≈aƒoJ ºK , º¡æe ó«©°üdG ô¡Wh , º¡«ΠY ô°üàfGh , ¬«HCG IÉah
â©é°Th , ±ô°ûdG áMÉ°S ≈dEG É¡LhR â©aO , z ´Q øæ≤°S { áLhR @ : ÖàM ìÉjEG
. ÜôëdG áΠ°UGƒe ≈ΠY ¢SƒeÉc É¡æHG
Ωõg , áÑ«W ô«eGC , √OÓÑd º¡°üΠNCGh AÉjƒbC’G ô°üe ∫ÉLQ øe πLQ @ : ¢ùªMCG
. ºgQhô°Th º¡°û£H øe ô°üe ò≤fCGh , ¢Sƒ°ùμ¡dG
. ¬ΠLCG øe ≈ë°†jh , ¬æWh Öëj , √OÓÑd ¢üΠîe iô°üe §HÉ°V @ : øJGƒ°S
íàa , Ék«°SÉb Égkƒà©e ¿Éc , ô°üe ≈ΠY º¡àΠªM óFÉbh ¢Sô`ØdG ∂Πe @ : õ«Ñªb
. ( 27 ) ádÓ°ùdG É¡«a ¢ù°SCGh , ájô°üªdG OÓÑdG
, ø«jô°üªdG IQƒK ≈ΠY ¬H ≈°†≤«d ; ¢û«L õ«¡éàH ΩÉb , ¢SôØdG ∂Πe @ : GQGO
. ≈fÉãdG GQGO ¬æHG ¢û«édG IOÉ«b ≈dƒàa , ¬Π¡ªj ºd 䃪dG øμdh
ÅWÉ°T ≈ΠY , ô°üe ≈a áªjób áæjóe : ¿ƒ«ΠHÉH hCG ¢ù«Øªe hCG ∞``æe @ : ∞æe
, áæYGôØdG ᪰UÉY áΠjƒW äGƒæ°ùd âfÉc , IôgÉ≤dG øe Üô≤dÉH π«ædG
ácô©e ≈a z ø««£fõ«ÑdG { Ωõg ¿CG ó©H z ¢UÉ©dG øH hôªY { É``¡ëàa
. Ω 641 áæ°S ¢ùª°T ø«Y
OhóM ≈ΠY , ó«©°SQƒH ¥ô°T , ¢†«HC’G ô``ëÑdG πMÉ°S ≈ΠY á``æjóe @ : ΩƒjRƒΠH
. AÓNódG ¢SôØdG √AGóYCG ô°üe ¢û«L É¡«a Ωõg , á«bô°ûdG ô°üe
. ô°übC’G ≈a ¿B’G É¡fÉμe , ɪkjób ô°üe ᪰UÉY @ : áÑ«W
. ¢Sƒ°ùμ¡dG ÜôM ≈a ÉghDGôeCG Σôà°TG ájô°üe äGQÉeEG @ : ( âæeQCG `` §Øb `` ƒJƒH )

5. 5 ( ô°üe Ö©°T ìÉØc ) ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG
المكان
الشخصية التعـــــــــريف بهـــــــــا
. º¡d ᪰UÉY ¢Sƒ°ùμ¡dG ÉgòîJG , á«bô°ûdG á¶aÉëe ≈a É¡fÉμe @ : ¢ùjQGhCG
. õ«Ñªb ∫ƒ°SQ πàb Ωó©H QÉ°TCG , ¢üΠîe ≈cP πLQ @ : Qƒ¡°Tƒj
¢Só≤ªdG â«H íàa , áÑ«W á`ΠeÉ©e iô°SC’G π``eÉY , π«Ñf º`¡°T ó`FÉb @ : ≈HƒjC’G øjódG ìÓ°U
. ø«£M á©bƒe ≈a ø««Ñ«Π°üdG Ωõgh , `g 583 áæ°S
πgCG øe Iójó°T áehÉ≤e ≈b’ óbh , ô°üe ≈ΠY á«Ñ«Π°üdG áΠªëdG óFÉb @ : ™°SÉàdG ¢ùjƒd
. IQƒ°üæªdÉH ¿Éª≤d øHG QGO ≈a ô°SoCGh , IQƒ°üæªdGh •É«eO
¢ùjƒd πeCG ™``£b , ô°üe ≈``ΠY á«Ñ«Π°üdG á``ΠªëdG AÉ``æKCG ô°üe ∂``Πe @ : ídÉ°üdG ∂ΠªdG
. √ójó¡Jh √óYƒàH ∫ÉÑj ºdh , ™°SÉàdG
OôdG ±ô°T ¬d ¿Éc , ídÉ°üdG ∂ΠªdG πnÑbp øe ≈μΠªdG ¿GƒjóΠd Ö``JÉc @ : ô«gR øjódG AÉ¡H
ídÉ°üdG ∂ΠªdG ≈dEG π°SQCG ÉeóæY ( ™°SÉàdG ¢ùjƒd ) É°ùfôa ∂Πe ≈``ΠY
. ¢ùdófC’G Üô©H ¿ÉÑ°SC’G π©a ɪH ¬auƒîjh √óYƒàj
IÉah CÉÑf ≈ØîJ ¿CG âYÉ£à°SG , áÄjôL ICGôeG , í``dÉ°üdG ∂ΠªdG á``LhR @ : QódG ôé°T
º°SÉH ôeGhC’G QGó``°UEGh , ∂ΠªdG ¿ƒÄ°T ∞jô°üàH âeÉbh , É``¡LhR
.¢û«édG IOÉ«b ≈dEG É¡LhR
, Ω 1260 - 1259 ø«jôëÑdG ∂«dɪªdG å``dÉK : ôضªdG ∂``ΠªdG @ : õ``£b
Év«°Uh íÑ°UCG º``K , áæ£Π°ùdG ÖFÉf ¬æs«Y º``K , ∂ÑjCG ¿É£Π°ùdG √Gô``à°TG
, ∫ƒ¨ªdG ™``e áauô°ûe ∞bGƒe ¬``d , ¬dÉ«àZG ó``©H ¿É£Π°ùdG ø``HG ≈``ΠY
ájôb óæY º¡H ≈``≤àdG ó≤a , º¡«ΠY ô°üàfGh , á``Ø«æY áehÉ≤e º``¡ehÉb
ΣQÉ©ªdG äCGó``Hh , äƒ``dÉL ô¡f ó``æY ™≤J ≈``àdG ( äƒ``dÉL ø``«Y )
Ωƒj ¿Éch , ∫ƒ``¨ªdG øe ΩÉ°ûdG ¢VQCG ¿ƒ``jô°üªdG ô¡Wh , IQÉ``ÑédG
. Égô°SCÉH á«fóªdGh ºdÉ©dG ïjQÉJ ≈a Gkó«ée Ékeƒj ( äƒdÉL ø«Y )
. ( õ£b ) ôضªdG ∂ΠªdG ΩÉeCG Ωõpgo , º¡ª«YRh ∫ƒ¨ªdG ô«Ñc @ : ƒc’ƒg
GƒHQÉMh , ø«°üdG q≈dɪ°T É«dƒ¨æe OÓH GƒæWƒà°SG Ωƒb ºg : ∫ƒ``¨ªdGh
. ø«°üdG ájQƒWGôÑeEG
≈dEG ô£°VGh , iô°üªdG Ö``©°ûdG ΩÉeCG Ωõpgo , á«°ùfôØdG áΠªëdG ó``FÉb @ : äôHÉfƒH ¿ƒ«ΠHÉf
. Ω 1799 áæ°S án«ØrNo ô°üe IQOɨe

6. ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG 6
الشخصية التعـــــــــريف بهـــــــــا
المكان
GókHGC ôμØj ºd , á«°ùfôØdG áΠªëdG äAÉL ÉeóæY , ájQóæμ°SE’G ßaÉëe @ : ºjôc óªëe ó«°ùdG
´ónîroj ºdh , √OÓ``H áeóîd πª©j ¿Éc ɪfEGh , Ö``°üæe hCG õcôe ≈``a
. ≈ÑæLC’ á°ùjôa √OÓH ¿ƒμJ ¿CÉH n¢Vrô
nj ºdh , ¬d ¿ƒ`«ΠHÉf óYƒH
≈cPCG ¿CG ó``©H ôª©à°ùªdG í``aÉc , ºjôc ó``ªëe ó©H á``eÉYõdG ≈``dƒJ @ : Ωôμe ôªY
óMCG á«æ«°ùëdG âfÉch , á«æWƒdG ìhQ º¡«a åHh , Ö``©°ûdG ¢SɪM
. √ó¡Y ≈a ¿ƒ«ΠHÉf âéYRCG ≈àdG IôgÉ≤dG AÉ«MCG
¿ƒ```HÉ``°üs≤dG
: ( ¿hQGõédG )
. ø««°ùfôØdG áehÉ≤e ≈a ô«Ñc QhO º¡d ¿Éc @
IQƒãH πHpƒbo , OÓ``ÑdG ¿ƒ«ΠHÉf IQOɨe ó``©H ô°üe ≈a ø««°ùfôØdG ó``FÉb @ : ôÑ«Πc
. ¢SÉædG §în°nS ∫Éfh , óqM πc âbÉa áØ«æY
á≤£æªd ɪk«YR ¿Éc , äôHÉfƒH π``FÉ°SQ ≈a ¬ª°SG OOqôJ , º«¶Y π``LQ @ : QÉHƒW ø°ùM
, Iô«ëÑdG √òg ÅWGƒ°T ¿Éμ°S ≈ΠY É°†kjCG áeÉYõdG ¬d âfÉch , ádõæªdG
¬dƒM ∞q``nàrdGh , äô``HÉfƒH á``ΠªM ΩÉeCG Oƒ``ª°üdG ≈``a ô``«Ñc QhO ¬``d
. ™«ªédG
Üòàéj ¿CG OGQCG , ôÑ«Πc ™``eh , äôHÉfƒH ó©H á«°ùfôØdG áΠªëdG OÉ``b @ : ( ∫É«a ) ∫Gôæ˝dG
. ÉkeɪJ ∂dP ¢†aQ QÉHƒW ¿CG ’EG , ¬Huô≤jh QÉHƒW ø°ùM
OƒæédG øe QCÉãj ¿GC ≈``ΠY ΩõY , ó«©°üdG ≈a á«Ñ©°ûdG áehÉ≤ªdG º``«YR @ : iOƒæHC’G óªMCG
Ö©°ûdG ¬dƒM ∞àdGh , Éæ°VQCG ÜÉ°üàZ’ GhAÉ``L øjòdG , ø««°ùfôØdG
, IQOÉf á``≤FÉa áYÉé°ûH AGó``YC’G ¬LGh . ¬ØFGƒW ™``«ªéH iô``°üªdG
. IGõ¨dG âΠgPCG ádƒ£Hh á«æWh ¢†«Øj ÖΠbh
¬Ñ©°T Öëj ’ , É``k«°SÉb GóvÑà°ùe ɪkcÉMh , É``ªkdÉX Gók``°SÉa É``k«dGh ¿Éc @ : ó«°TQƒN
. ¬°ùØæd ôaGƒdG ∫ɪdG ™ªéj ¿CG ¬ªg ¿Éc , ¢SÉ`ædÉH á`ªMôdG ±ô©j ’h
. É«côJ ¿É£Π°S ¬æe ¥É°V ¿CG ó©H , ¬dõYh ¬«ΠY Ö©°ûdG Ö°†Z
. Ω 1807 ΩÉY ájQóæμ°SE’G ≈ΠY ájõ«ΠéfE’G áΠªëdG óFÉb @ : Qõjôa

7. 7 ( ô°üe Ö©°T ìÉØc ) ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG
المكان
الشخصية التعـــــــــريف بهـــــــــا
É¡ªΠ°S , â``bƒdG ∂dP ≈``a ájQóæμ°SE’G ß``aÉëeh , π``°UC’G ≈``côJ @ : ÉZCG ø«eCG
. π«°UC’G ΩódG ¬bhôY ≈a iôéj ’h , OÓÑdG Öëj ’ ¬fC’ ; ø«uΠàëªΠd
⫪°Sh , ôª©à°ùªdG ó``°V OÉ¡édG ≈``dEG ÉYO , AÉaô°ûdG •É``Ñ°†dG ø``e @ : ≈HGôY óªMCG
, ƒjóîdG ó°V áYÉé°T áØbh ∞bh . ( á``«HGô©dG IQƒãdG ) ¬ª°SÉH IQƒ``ãdG
. ô°üe ≈dEG ∫ƒNódG ¿CÉ°ûH õ«ΠéfE’G ™e ≥ØJG ƒjóîdG ¿CG ºΠY ¿CG ó©H
É¡FÉæHCG ™FÉÑ£H OÉ°TCGh , á≤«à©dG ájô°üªdG áeC’G øY çóëJ , ô«Ñc ñQƒDe @ : hô«Ñ°SÉe
. ø«æ°ùdG qôe ≈ΠY º¡àYÉé°Th
Gôkjôe GOkÉ``¡L ógÉL , ô``°üªd ¬JÉ«M Ö``gh , ´Éé°T iô``°üe ÜÉ``°T @ : πeÉc ≈Ø£°üe
. ô°üe õjõ©dG ¬``æWh á«°†b ø``Y ∫hC’G ≈eÉëªdG í``Ñ°UCGh , á``ªΠμdÉH
∞ë°üdG ≈a á«æWƒdG ä’É≤ªdÉH ; √óΠH øY ´ÉaóΠd πFÉ°SƒdG πc ò``îJG
QhO ¬d . É¡LQÉNh ô°üe πNGO ô``«gɪédG ΩÉeCG Ö£îdGh , á``jô°üªdG
. iGƒ°ûfO áKOÉM ó©H á°UÉNh , áaô°ûe ∞bGƒeh ô«Ñc
øY √AÉ°übEG É«fÉ£jôH äCGQh , ¬``«ΠY iGƒ°ûfO á``KOÉM á«dƒÄ°ùe â``n«≤prdCoG @ : ôehôc OQƒΠdG
. ɡ੪°ùd GkPÉ≤fEG ¬Ñ°üæe
≈ahCGh AÉæeC’G ô``ÑcGC øe ¿Éch , π``eÉc ≈Ø£°üe ó``©H ádÉ°SôdG π``ªM @ : ójôa óªëe
ƒYój πXh , ô°üe πLCG øe , ¬dÉeh ¬àMGQh , ¬àë°üH ≈ë°V , AÉ«ahC’G
. Gôk«≤a É°†kjôe ¬eÉjCG ôNGhCG ≈a ¢TÉYh , ¬dÉe óØf ≈àM √OÓH ∫Ó≤à°S’
, ihGô©°T ≈ΠYh , ≈ª¡a õjõ©dG óÑY : ¬«Π«eR ™e Ω 1919 IQƒK óFÉb @ : ∫ƒΠZR ó©°S
pØof ¬fCG ’EG , ∫Ó≤à°S’ÉH á``ÑdÉ£ªdGh OÉ¡édG ájGQ ™aQ ≈ΠY ó``©°S ΩõY
äô£°VGh , ¬JQƒK OɪNEG ≈a âΠ°ûa É«fÉ£jôH øμdh , nOuô
n ≈
°oTh Ünòu``Yh
á«fÉ£jôÑdG ájɪëdG ≈``¨ΠJ ¿CG , Ö©°ûdG Iƒb ΩÉeCGh , √ó¡Y ≈a É``«fÉ£jôH
. áΠ≤à°ùe ádhO ô°üe íÑ°üJh , ô°üe øY
ånHh , ójóL ôéa ô``¡X ¬JQƒãHh , Ω 1952 ƒ«dƒj 23 IQƒ``K ó``FÉb @
: ô°UÉædG óÑY ∫ɪL r©
. ô°üe øY É«fÉ£jôH âΠMQ √ó¡Y ≈ah , ójóL

8. ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG 8
الشخصية التعـــــــــريف بهـــــــــا
المكان
ô«Ñc QhO ¬d , CÉ°ûæªdG ió``«©°U , ¿ƒΠdG ôª°SGC , áeÉ≤dG π``jƒW ìÓ``a @ : óªëe ¢ûjhÉ°ûdG
. áaô°ûe ∞bGƒe ¬dh , ô°üe ≈ΠY ≈KÓãdG ¿Ghó©dG AÉæKCG
ójô``ÑdG Ö``àμe äÉ`«àa
: ó«©°SQƒÑH
´ƒ°†îdG nø
°†raQ , á``«æWƒdG øe ≥aóàe QÉ``«Jh , á°SɪëdG øe á``Π©°T @
≈dEG øΠ°Srô
oj øsch , ø``ªãdG ¿Éc ɪ¡e , ÖàμªdG º«Π°ùJh ô``ª©à°ùªΠd
. ¢UÉ°UôdG øe ÓkHGh hó©dG äÉHÉHO
≈bƒ°SódG ∫ÓL
: ídÉ°U ≈ΠYh
¬ª°SG ´Gòj Év«FGóah , ábQÉN Iƒb ɪ¡æe πc ¿Éc , ¿É``jôëH ¿É``£HÉ°V @
≈dEG ∫ÓL ≥Π£fG ÉeóæY , á«dƒ£H á``aô°ûe ∞bGƒe ¬d . ΩÉjC’G qô
e ≈``ΠY
É¡H ôNÉØàJ á«°ùfôa IOGôW Üô°Vh , ¢ùdôÑdG Iô`«ëH ΩÉ`eCG hó©dG øØ°S
; Iôeóe Üô°V ÉeóæY ídÉ°U ≈``ΠY ¬Π«eR ¬Πãe π©a Gòμgh . É``°ùfôa
. ≈bƒ°SódG ∫ÓL ¬Π«eR ™e OÉ¡édG ±ô°T ∫Éæ«d
≥Π£fÉa , Ió«ªM ∞bGƒe ¬d âfÉc , ¬eO ≈a OƒΠîdGh AÉ≤ÑdG ôt°S iôn°S @ : ≈æ°ùM OGƒL ÖdÉ£dG
πΠ°ùJ AÉ°ùe äGPh , ø``WƒdG AGóf ≈ÑΠj ≈æWƒdG ¢SôëdG ÜÉ``MQ ≈a
GƒæXh ¿ƒ«°ùfôØdG nô
YpPo ≈àM , QÉ``ædG É¡«ΠY ≥ΠWCGh á«°ùfôa áÑ«àc ≈``dEG
. ájƒb áÑ«àc ¬fCG
IOGQEG ΩÉeCG Ωõp``go , á«Π«FGô°SE’Gh á«°ùfôØdGh á``«fÉ£jôÑdG äGƒ≤dG ó``FÉb @ : ≈Πàc
. √É°ùæj ød É°kSQO Ö©°ûdG √É£YCGh , Ö©°ûdG
øe ≈àdG ΩÉ¡ªdG ò``«Øæàd AɪdG ≈a ¿ƒ``°Uƒ¨j ø««FGóØdG ø``e á``Yƒªée @ : ájô°ûÑdG ´OÉØ°†dG
. AGóYC’G øe π«ædGh øWƒdG øY ´ÉaódG É¡fCÉ°T

9. 9 ( ô°üe Ö©°T ìÉØc ) ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG
. q ≈
pHnCG Ö©°T á°üb - 2 . ¢ü°ü≤dG ´Éª°S ≈ΠY ¢üjôM øH’G - 1
. IGõ¨dG ô¡≤j ó«éªdG Ö©°ûdG - 4 . QOÉædG ºgOÉ¡Lh , OGóLC’G ᪶Y - 3
sπoc (1)≈pfoOpQÉn£oJ , n∂``pàn°SGnQ
pO øe ≈ndhC’G pánΠnM
rô
rdG ≈``a lô«p¨n°U lπrØpW nârfnCGh ipó``ndnh Éj nâ``ræ
nª
oc
ás°üpb uπc ≈a oópénJ nâæch , más°üp≤pH mánΠr«
nd uπoc ≈a (2)≈n¶rë
nJ ÉkªFGnO nâræ
och , kás°üpb ∂nd s¢üobnC’ mAÉn°ùne
. kán©
rà
eoh ák«Πp°rùnJ
nC’G ná©«pÑnW ΣpQróoj ≈kàna nârë
pçGnórM
nÑ°UrCnGh , änôÑc ób ∂nHp GPnEpGh , iópndhn Éj ΩÉsjCn’G ∂Hp âr°†nenh
nás°üpb , pópdÉnîdG u ≈
Hnô
n©dG ÉnæpÑ©n°T nás°üpb ; inô
rÑ
μodG án°üs≤pdG ∂«ΠY ¢süboCnG ¿CnG ósoH’n ¿Éμa , ¬ondƒM ápjQpÉédG
. pQƒo°üo©dGh p¿hoô
o≤dG (3)nô
rÑYn óp«épªdG ÉæÑ©°T
, p¬r«
ndpEG pÜÉ°ùàf’ÉH o±oô°ûnf ipòsdG ÉnæpÑr©
n°T ná≤«p≤nM É¡«pa inô
nàd ; päÉnë
nØs°üdG p√pòng ∂nd oΩ
uónboCG nΩ
n«dGh
rƒ
(6)nónª
n°U n∞«ch , (5)p܃o£îdGh p√pQÉnμªdG ≈nΠnY ônÑn°U n∞r«
pªrdG nΩ
ÉenCG nânÑnK n∞«c inô
nch , (4)pønë
nàdh
nàr°ùªdG (8)pAnÓnNtódGh (7)pIGnõo¨dG p¬rLnh ≈a n∞nbnh n∞r«
. øjpôpªr©
nch , pQƒoe
oC’G pºpFÉn¶nY nΩ
Éne
nCG
; nΣpOGnórL
nCG nánª
nCG ipóndnhÉj päÉnë
¶nYn (10)n¢ùªrΠnàpd , ≈p°VɪdG nçGnórMnCG ∂nd (9)iphrQ
Øn°üsdG √pòpgn ≈a
násdnòªdG Ékª
pFGnO (12)≈nHrCÉnj n¿Éch , nán©
rauôdGh nIsõp©rdG Ékª
pFGnO oójpôoj n¿Énc mº«p¶nY mÖr©
°nT øe ∂nsfCnG (11)ΣnQpóroàdph
. (13)¿Gnƒ
n¡dGh
. ≈æ≤MÓJh , ≈æ©HÉàJ ≈fOQÉ£J 1
. ójôJ Ée ∫ÉæJ : OGôªdG ≈¶ëJ 2
. ∫ÓN ôÑY 3
. á«ΠÑdGh , Ió°ûdGh , áÑ«°üªdG ≈gh , áæëe ™ªL øëªdG 4
. º«¶©dG çóëdG ƒgh , Ö£N ™ªL ܃£îdG 5
. âÑK óª°U 6
. ( iRɨdG : OôتdG ) , ¿ƒHQÉëªdG IGõ¨dG 7
. Öjô¨dG ƒgh , π«NódG : ÉgOôØe AÓNódG 8
. ¢übCG ihQCG 9
. ô©°ûJh , ±ô©J : OGôªdG ¢ùªΠJ 10
p©nJh , º¡Øàd
11 ΣQóàd . n ≈
. ( πÑ≤j : OÉ°†ªdG ) , ¢†aôj ≈HCÉj 12
. ( õ©dG : OÉ°†ªdG ) , ∫òdG ¿Gƒ¡dG 13
```` ````

10. ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG 10
mán«për°†nJh mándƒo£oHnh má``YÉné
nCG nó``ngÉnL n∞r«
n°T ≈a ΣoOGnórL
nC’G p√pò``ng n∂``nd iphrQ
nc inô
nàpd ; nçGnórM
nCG
Énª
na , É`næperƒ
nb pá``s«p°ürî``n°Th ÉnæpÑr©``n°T pá``n©«pÑnW rø
pe Ghoô
u«n¨oj ¿nCG oIGnõ``o¨rdG n∫nhÉnM n∞``r«
nc inô
nàpdnh , mInQ
OpÉ``nf
∫ÉnÑpédG øe nânÑrKnCG pΩÉ``sjnC’G n™
ne n¿Énch , (2)n¿Énμnàr°SG n’h n™
n°†nN É``ne
nh , n∞o©
°Vn ’h É``æoÑ©r```°nT (1)¿n’n
. kInópdÉnN ÉnfoOnÓH rân«p≤nÑna , (4)pPn’ƒoØrdG nø
pe nÖ
nΠr°UnCGh , (3)GkOƒoª
°Uo
, Én¡
pfÉsμo°S n¥rƒ
na (6)Ék°VÉn≤rfnCG Én¡
sfCnG GƒtæXnh , ¿nƒoÑ°UpɨndG ÉnfOnÓnHp (5)nìÉnàrLG mIsô
nfoóoe GƒoÑnΠnb ºo¡
ne rø
pe rº
ncnh
. pQÉnª
r©
pàr°S’G nQÉnÑoZ o¬ræ
nY (8)o¢†oØræj (7)oπ«p°UnC’G oÖ
r©
°sûdG GPnEpÉan
, p¬°ùrØnæpH n≥pãnj r¿nCG oó«pénªdG ÉnæoÑr©
n°T n´Én£nàr°SG n∞r«
nc pán©HÉnànàªdG ∫ƒo°üoØdG p√pòng ≈a ipóndnh Éj inô
rÑ
né
nàn°S¿rnCG ¬pfɪjpEGnh ¬ppànYÉn°Th p√nh pô``n°üpH n´Én£nàr°SG n∞r«
nc oΣpQróoàn°Sh , máªjpônc mIsô``oM mIÉn«nM ≈a p¬u≤në
H øn``epƒDrojh
rJnC’G n™
ne ¢ûnjÉn©
. õ«pΠpérfpE’G ΩphÉn≤ojnh , nø«u«p°ùrfnôØdG s∫pòojh , ΣGnô
nànj , nø«u«pÑ«pΠs°üdGh n∫ƒo¨nªrdG nΩ
põr¡
nj
ªpd ºo«¶©dG ÉnæÑ©°T ¢nVôs©J ó``≤dh ●
1 ¿’ . OÉ≤fGh , πo¡
°nS
. ™°†N , ∫P ¿Éμà°SG 2
. ÉkJÉÑK GOkƒª°U 3
. iƒ≤dG ójóëdG øe ´ƒf P’ƒØdG 4
nÑdGh ∫É``«nîdG øe ƒL ≈a ¿ƒo°û«©j º``o¡
. ∫É°üÄà°SGh ΣÓgEG OGQCG ìÉàLG 5
6 Ék°VÉ≤fCG . ( ¢†r≤pf : OôتdG ) , AÉæÑdG øe Ωsón¡
nJ Ée
. ≥jô©dG π«°UC’G 7
. πjõj ¢†Øæj 8
áné
r¡
oΠ©éJh , á«pΠ°ùnJnh á``©àoe á°ü≤dG ≈a o∫É``ØWC’G ó``éj ●
. ¢ü°ün≤pdG ´Éª°nS ≈ΠY ∫oÉØWC’G ¢oUôëj ∂dòd ; á©àªodGh
≈àdG ¢ü°ü≤pdG ≥jôWn øY , º¡JpGônÑN IOÉjRh , º``¡FpÉæHCG ±QpÉ©e ᫪æJ ≈ΠY AoÉHB’G ¢oUôëj É``ªc ●
. ¿Én°ùfEG tπc ¬«dEG ÜÉn°ùàf’ÉH ±oô
r°ûj iòdG , ópdÉîdG q ≈
HC’G º¡Ñ©°T ìÉØc ∫hÉ`æàJ
ônÑ°Uh , ópFGó°ûdG nΩ
ÉeCG nâ``Ñãa , á°Spôn°T äGnQÉZh , Inô«ãc ø``në
. ºp¡pàneGnô
ncnh ºp¡pJsõpY ≈ΠY oOGóLC’G ßaÉMh , mádÉn°ùnÑpH o√nAGóYCG nΩ
hÉbh , √QpÉμnªdG ≈ΠY
, ø«u«Ñ«Πs°üdGh ∫ƒ``o¨ªdG Ωpõ¡j ¿CG , ¬fÉnªjEGh ¬``pàYÉé°Th √ôÑn°üpH t ≈
HC’G Öo``©°ûdG Gòg ´É``£à°SGh ●
. õ«ΠéfE’G ñhuójh , ø«u«°ùfôØdG ∫qòjh , ΣGôJC’G ™e ¢ûjÉ©àjh

11. 11 ( ô°üe Ö©°T ìÉØc ) ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG
ΣQóàdh ; ΣOGóLCG ᪶Y ¢ùªΠàd , ≈°VɪdG çGóMCG ∂d ihQCG iódh Éj äÉëØ°üdG √òg ≈a { 1¢S
. z º«¶Y Ö©°T øe ∂fCG
n. áº
«fÉãdG OôØeh ≈dhC’G áªΠμdG ≈æ©e äÉg z çGóMCG - ihQCG { ( C )
? ( iôÑμdG á°ü≤dG ) º°SG á°ü≤dG √òg ≈ΠY ÖjOC’G ≥ΠWCG pd ( D )
? √ÉHCÉj ¿Éc iòdG Éeh ? º«¶©dG Ö©°ûdG Gòg √ójôj ¿Éc iòdG Ée (A)
. z .. É¡fÉμ°S ¥ƒa É°VkÉ≤fCG É¡fóe GƒÑΠb º¡fCG GƒæXh , ¿ƒÑ°UɨdG ÉfOÓH ìÉàLG Iôe øe ºch { 2¢S
. á«fÉãdG ≈æ©e ô°ùah , ≈dhC’G áªΠμdG ™ªL äÉg : z ¢VÉ≤fCG - Iôe { ( C )
? øëªdG ∂ΠJ øe ≈Hô©dG Ö©°ûdG êôN ∞«ch ? IQÉÑ©dG √òg ≈a ( ºc ) äOÉaCG GPÉe ( D )
. ÉfOÓH GƒMÉàLG øjòdG ø«Ñ°UɨdG ¢†©H Aɪ°SCG ôcPG (A)
. z Qɪ©à°S’G QÉÑZ ¬æY ¢†Øæj π«°UC’G Ö©°ûdG GPEÉa { 3¢S
? z Qɪ©à°S’G QÉÑZ ¬æY ¢†Øæj { : ÖjOC’G ∫ƒ≤H Oƒ°ü≤ªdG Ée ( C )
? øjô«¨ªdG Ωõ¡j ¿CG ≈HC’G Ö©°ûdG Gòg ´É£à°SG ∞«c ( D )
? GhOGQCG Ée º¡d ≥≤ëJ πgh ? IGõ¨dG ¬«dEG ±ó¡j ¿Éc iòdG Ée (A)
, ¬°ùØæH ≥ãj ¿CG ó«`éªdG Éæ``Ñ©°T ´É£à°SG ∞«c á©HÉààªdG ∫ƒ°üØdG √òg ≈a iódh Éj iôà°Sh { 4¢S
¿CG ¬fɪjEGh ¬àYÉé°Th √ôÑ°üH ´É£à°SG ∞«c ΣQóà°Sh , áªjôc IôM IÉ«M ≈a ¬≤ëH øeDƒjh
. z õ«ΠéfE’G ñhqójh , ø««°ùfôØdG ∫òjh , ΣGôJC’G âà°ûjh , ø««Ñ«Π°üdGh ∫ƒ¨ªdG Ωõ¡j
áªΠμd ≈橪dG ≈``a OÉ°†ªdG É``eh ? ( ¬°ùØæH ≥ãj ) ≈``æ©e É``eh ? ( á``©HÉààªdG ) ±OGô``e É``e ( C )
? ( âà°ûj )
≈ΠY QÉ°üàf’Gh , ø``ëªdG ΩÉeCG Oƒ``ª°üdG ≈ΠY ô°üe Ö``©°T äóYÉ°S ≈àdG π``eGƒ©dG É``e ( D )
? øjô«¨ªdG
? á°ü≤dG ∞dƒDe øY ±ô©J GPÉe (A)

12. ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG 12
n¿ƒo°û«p©nj GƒofÉnc (1)pIÉnYtôdG nø
pe mánYÉnªnL ás°üp≤pH , pó``«péªdG ÉnæÑ©n°T pìÉnØc rø
pe o∫shC’G oπr°ünØdG oCGnó``rÑ
nj
. ¢Sƒo°ùrμo¡
rdÉH n¿ƒoanô
r©
ojh , Én«°rSBG ≈a
øpe Én¡
r«
nΠnY (3)GhoQÉ``nZnCGh , pánæpYGnô
nCG nΩ
É``sjnCG , nô
nØdG É``nfpOGnórL
r°üpe ≈dEG oΩ
ƒr``≤ndG Ap’nƒDogn (2)π``Πs°nùnJ ór``≤nnd
ßØëdÉH GôkeCG ≈dƒàj øe πc ƒgh , ≈YGôdG : OôتdG IÉYôdG 1
. ºcÉëdGh , ô«eC’Gh , ∂ΠªdÉc , á°SÉ«°ùdGh
. ám«ØNo ≈a πNnOnπΠs°ùJ 2
. Gƒªég GhQÉZCG 3
. ô°üe ≈a º¡ªFGôLh z ¢Sƒ°ùμ¡dG { ºΠX - 1
. áÑ«W ô«eCG z ´Q øæ≤°S { `d z ¢Sƒ°ùμ¡dG { ójó¡J - 2
. IGõ¨dG ó°V ±ƒØ°üdG ó«MƒJh , ô°üe AGôeCG ¿hÉ©J - 3
. AGóYCÓd á≤MÉ°S áªjõg - 5 . z ¢ùªMCG { IOÉ«≤H øjô«¨ªdG ≈ΠY ∞Mõj ô°üe ¢û«L - 4

13. 13 ( ô°üe Ö©°T ìÉØc ) ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG
pInórΠnH
≈a Ghoô
nμr°ùnYh , á``s«pbrô
s°ûdG nán¶naÉnë
oe ¿B’G ¬``«uª
n°ùof Éne
≈ndpEG ºo¡
oØrM
nR nπ``n°Unh
≈sànM , ∫É``ªs°ûdG
. (1)Én¡
pH n¿ƒoª
p°ünàr©
nj kánª
p°UÉnY ÉngƒoΠn©
nL
nh , Én¡
pH GƒoeÉnbnCGh ( ¢ùjQGhnCG )
rø
pe mô`«pãnc ≈ndpEG ºogoPƒoØof sónàreG ≈sànM ¿ƒoØMõnjh ; nô
r°üpe p¿ƒoÄo°T ≈a n¿ƒoΠsNnónànj oΩ
≤ndG Ap’nƒDogn CnGónnHh
rƒ
. ¬pànª
pΠnc p±Én©
r°VEGh , p¬pJsƒ
ob (3)pOÉnª
rNpEGh , pÖr©
s°ûdG p±ƒoØo°U pánbpôrØnJ ≈nΠnY nø«pΠpeÉnY , (2)Én¡
pFÉnL
nCG
rQ
, ºo¡
ndGnƒ
re
nCG n¿ƒobpôr°ùnjnh , (5)ºo¡JGnƒ
rbnCG (4)n¿ƒoÑn¡
njnh , n¢SÉsædG n¿ƒoª
ræ
pΠr¶nj ipóndnh Énj oΩ
rƒ
n≤dG pAn’oDƒng nìGnQ
rfnCG n™«pªnL (6)o§rît°ùdGh oÖ
. pOnÓpÑdG (7)pAÉnë
n°†n¨rdG sº
nCG n¿hoOuô
nY ≈sàM ; ºognAÉnærH
°nûojh
nø«ujpôr°üpªdG päGnOÉnY øpe (10)n¿hoô
(8)
în°rùnj GƒMoGQ πrnH , ∂dpP πuμH (9)oA
nÓnNtódG pAn’oDƒng p∞nàrμnj rº
ndh
. ánÑ«pW ô«penCG z ´nQ øær≤°S { rø
pe nô
nîr°ùnj r¿nCG º¡pμ«pΠnª
sànM ºgpó«pdÉn≤nJnh
pH nnΠnH n ≈
ºogsón°TnCGnh , √pOÓ``pÑpd Ék°UÓrNpEG ºognô
nãrcnCGnh , nô``r°üpe pAGnô
ne
oCG inƒ``rbnCG mò``pÄnàrbnh z ´nQ ø``ær≤°S { n¿Écnh
. pAÓnNtódG pÖpfÉLCn’G pAn’oDƒng pºrμoëpd kán°VnQÉ©oe
ánnÑ«Wp ≈a ôëÑdG (11)n¢SGnô
ranCG s¿pEG { : z ´nQ øær≤°S { ```d o∫ƒo≤nj k’ƒo°SnQ p¢Sƒo°ùrμo¡rdG o∂pΠne nπ``n°SrQ
nCG
øne oπp°Srô
o«n°ùna päGnƒ
r°UC’G p√pòng rø
nY ô``ëÑdG o¢SGnô
nd GPEGh , (12)( ¢ùjQGhnCG ) ≈a ¬``oé
ranCG s∞oμnJ rº
YpõroJ
. z (13)Éngoó«pÑoj
... (14)ló«pYnh
nh
lójpór¡
nJ Gnòng : p¢Sƒo°ùrμo¡
rdG p∂pΠne
p∫ƒo°Snôdp ÓkFpÉbn ÉkÑ°VpÉZn z ´Qn øæ≤r°S { ìnÉ``°ünan
mπ«pe ánFɪo©
rÑ
n°S ( n¢ùjQGhnCG ) h ( nánÑ«pW ) nø
nH oánaÉn°ùªdGh , ( ná``nÑ«pW ) ≈a ôëÑdG o¢SGnô
r«
ranCG (15)o¬``oé
YpõroJCnG
!? óojõpnJ hCnG
. É¡H ¿ƒªàëjh É¡«dEG ¿ƒÄéΠj É¡H ¿ƒª°üà©j 1
. ( ÉLQ : ÉgOôØe ) , É¡«MGƒf É¡FÉLQCG 2
. ±É©°VEG : OGôªdG OɪNEG 3
. ¿ƒªæà¨j ¿ƒÑ¡æj 4
. ΩÉ©£dG ƒgh , äƒb : OôتdG äGƒbCG 5
. ( É°VôdG : OÉ°†ªdG ) , Ö°†¨dGh √ôμdG §î°ùdG 6
7 AÉëfCG . ( ƒrë
nf : ÉgOôØe ) , äÉ¡L , ÖfGƒL
. ô°übC’G ¿B’G É¡fÉμe áÑ«W 8
. ( π«NódG : OôتdG ) , ÖfÉLC’G AÓNódG 9
. ¿ƒFõ¡à°ùj ¿hôî°ùj 10
: OôتdG ) , ájôëÑdG Σɪ°SC’G ø``e ¢SÉæLCG ¢SGôaCG 11
¢SCGQ ¬``Ñ°ûJ É``¡°SCGQ ¿C’ Gkô``¶fh , ( ¢Sô``a
. ô¡ædG ¢SGôaCÉH ⫪°S , ¢SôØdG
. ô°üe ∫ɪ°T ≈a ¢Sƒ°ùμ¡dG ᪰UÉY ¢ùjQGhCG 12
. É¡μΠ¡jh , Égôeój Égó«Ñj 13
. ( ô«îdÉH óYh : OÉ°†ªdG ) , ô°ûdÉH QGòfEG ó«Yhh ójó¡J 14
. ¬≤Π≤J ¬éYõJ 15

14. ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG 14
: o∫ƒo≤nj p¢Sƒo°ùrμo¡
rdG o∫ƒo°SnQ nOÉnY sº
oK
. (1)GkQ
uònë
oeh GkQ
pòræ
oe n∂r«
nCG Gnòn¡
ndpEG ≈pænΠn°SrQ
pdh , n∂p°ûr«
nL øe oójpõnJ n∂sfnCG ipóu«n°S nº
ΠpYn ór≤nnd
uOnQ ≈a pô«pμrØsàΠpd ; ¬pdÉnL
pôpH z ´nQ ø``ær≤°S { n™
nª
nàrL
G ≈sànM , ¢Sƒo°ùrμo¡
rdG o∫ƒo°SnQ nê
nô``nN ¿pEG É``ne
nh
oj r¿nCÉH ºo¡
øær≤°S { nπ°Srô
oYÉnª
pàrLG ≈n¡
nàrfGh . (2)π«pNnO môpªr©
ep , º¡pHp âr≤nëpnd ≈àpsdG ápnfÉgnEp’G √pòpgn
nàr°ùoe rø
mAÉn≤pd ≈ndpEGh , pánª
pΠnμdG ™rª
nL
nh ±ƒoØ°üdG uº
n°V ≈ndpEG rº
ognƒ
oYrón«pd ; o¬nΠo°SoQ , nô
oCG p™«pªnL ≈ndEG z ´nQ
. ô°ü≤dG ≈a Ömjôpbn
r°üpe pAGnô
ne
pªn°S ¿nCG nó``r©
nAGnópf Gƒ```o©
nH m¿Énμne tinCG pôrÑ
nHh , pΩƒ``n«dG nó``r©
nj º``d o¬sfnCG , nô
s°üΠpd ró``o©
r°üpe oAGnô`ne
oCG nô
n©
°nT
. o¬nJƒYOh z ´nQ øær≤°S {
. mópMGh nór©
nH GkópMGh pAGnô
hoóob (3) oô«pØsædG nø
neCo’G nΩ
nΠrYnCGh , ipóndnh Énj pAÉn≤uΠdG oΩ
nj AnÉLnh
rƒ
Gkó«pÑnY ÉnæpænWnh ≈``a nIÉn«në
nf rø``nd : o∫ƒo≤nj z ´nQ ø``ær≤°S { nCGnónH oAGnô``neC’G n™``nª
rdG ≈n°Vrô
nàrLG É``ne
nóræYph
nCG oÖ
p°ünàr¨nj
, Énæn°VrQ
h , ÉnfnQÉnμranCGnh É``næn°SƒoØof Énær«
nΠnY oóp°ùrØoj wh
oónY Énæ«pa nº
sμnë
nànj ¿CnG πnÑ≤rnf ør``ndhn , (4)nA
’sPpCnG
. ÉnænàneGnô
nch ÉnænJsõpY oº
nCG oπoàr≤njnh
u£nëojh , ÉnfnAÉnærH
n∂pΠne o≥pΠr≤oJ râ``nfÉnc n∞r«
sædG p¢SGnô``ranCG ná``s°üpb º``p¡r«
nch , ô``r¡
nΠnY t¢üo≤nj z ´nQ ø``ær≤°S { nìGnQ sº``oK
. ( ¢nùjQGhCnG ) ≈a ¢pSƒ°ùμr¡odG
rdG n¿ƒoª
. z (6)inónª
pdÉs¶dG (5)nRnhÉnénJ ór≤nnd { : ÓkFpÉbn ( ƒoJƒoH ) ôo«epCnG ìnÉ°ünan
. z GkónHnCG nánfÉngpE’G p√pòng nπnÑr≤nf rø
nd { : ( n§rØpb ) oô«penCG ìÉn°Unh
. z pOnÓpÑdG p√pòng rø
pe p√pOrônWh ¬pÑjpOrCÉnJ rø
pe sóoHn’ { : ( nâræ
ne
nCG ) oô«penCG nìÉn°Unh
rQ
. z ? o¬nJsóoY pôre
nCÓpd tóp©of n∞r«
nc { : ∫ƒo≤nj z ´nQ øær≤°S { nOÉnYnh
r ≈
nμpd , ( mäÉnHnô
nY ) rø
pe ¬oàr©
nªnL Ée sπoc pAnÓnNtódG pAn’oDƒng p∫Énàp≤pd oΩ
uónboCÉn°S { : ( nâræ
ne
CnG ) ôo«epCnG ∫nÉ≤nan
rQ
. z ¬pH ÉnænfƒoHpQÉnë
oj Ée pπrãpªpH ºo¡
nHpQÉnë
of
. ( ÉkæĪkQ
kô
£oe , G°uûÑeo : OÉ°†ªdG ) , Éakƒîe
Gqòëe 1 . ÖjôZ π«NO 2
. ∫ÉLôdG : OGôªdG ô«ØqædG 3
. ( AGõYCG : A’PCG OÉ°†e , π«dP : OôتdG ) , ø«fÉ¡e A’PCG 4
. ≈£qîJh ió©J RhÉéJ 5
. ájÉ¡ædG , óëdG ióªdG 6

15. oL
15 ( rQ
ô°üe Ö©°T ìÉØc ) ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG
pAn’oDƒng p∫Énàpb ≈``ndpEG ¬oàrΠn°SnCG s’pEG kÓnQ (1)≈``pàn©
nWÉn≤oe
≈a nΣoô
rJnCG rø``nd : ( n¢Shoó«pHnCG ) oô``«penCG nìÉ``n°Unh
. ¢Sƒo°ùrμo¡
rdG
l∞rbnh , m∫Éne øe (2)≈pànfGnõpN ≈a Éeh , ipOƒoæoL s¿EG : z ´nQ øær≤°S { Éj : ( n§rØpb ) oô«penCG nìÉn°Unh
. ApÓnNnótdG Ap’nƒDogn (3)∫pÉnàbp ≈ΠnYn
. ΩÉn«pNh mäGnƒ
rbnCG rø
pe p¬r«
nJ Éeh , n∫ÉnL
ndpEG n¿ƒoLÉnàrë
uôdG oº
oμnd oô
uHnOoCÉn°ùna ÉnfnCG Ése
CnG : ( ƒoJƒoH ) ô«epCnG ∫nÉbnh
≈p≤nàrΠnJ Gnònμng .. nô
r°üpe nAGnô``ne
oCG Éj ºoμ«pa nΣpQƒoH : kÓpFÉb móFGnR mQhoô
o°S ≈a z ´nQ ø``æ≤r°S { ìnÉ``°Unh
. ÉnæoJnOGnQ
pEG oósM
nànJ Gònμngnh .. ÉnæaoƒØo°Uo
nƒ
, p±nô
s°ûdG pAÉ``ne
pópH (4)ÉkL
t°ûdG o∂``pΠnªdG nÜnQÉ``nM nô
nÑrcC’G Én¡ærH
nô
r°†oe
n§``n≤n°Snh , √sh
oó``nY z ´nQ øær≤°S { o´É``né
G ân©
sé
n°Tnh , p±nô
s°ûdG pá``nMÉn°S ≈ndpEG p¬p©ranO ≈pa πr°†nØdG z ÖoàoM ìÉ``njpEG { p¬``pànL
rh
nõpd n¿Éncnh
sº
oK , ºo¡
ræ
pe nó«p©s°üdG nô``s¡
nWnh , ¢Sƒo°ùrμo¡dG ≈nΠnY nô
n°ünàrfGnh , pÜrô``nëdG pánΠn°UGnƒ
oe ≈nΠnY z ¢Sƒ``oeÉnc {
. ¬pænWnh páne
rópîpd o¬nJÉn«nM n¢Ssô
nc ipòsdG z ¢ùoªMnCG { ÜÉs°ûdG √ƒoNnCG o¬nØnΠnNnh , n ≈
uaoƒ
oJ
Gnòng ≈a xipóræ
oL tπoch , p∫É``nª
s°ûdG ≈ndpEG nánÑ«pW øpe , z n¢ùoª
nCG { pInOÉ``n«p≤pH nô``r°üpe o¢ûr«
rM
nL n∞``nM
nRh
u∫tòdG øe √nOnÓpH n¢üuΠnîo«pd , rº
p¡pH (5)p∂rà
nàoe , pAnÓnNtódG pAn’oDƒng pAÉn≤Πpd l¢ùuª
nØrdG ≈ndpEG l¢ûu£n©
nàoe ¢ûr«
në
rdG
né
. Én¡
r«
s«nN ipòsdG pQÉn©dGh , Én¡
nΠnY (6)nº
≤nëpnd iòpsdG
n´ÉnapórfG ºognƒ
nf n™``nanórfG ≈sà
rë
M , pAnÓnNtódG pIÉ``nYtôdG pAn’oDƒn¡
H ( n¢ù``oª
nCG ) o¢ûr«
rM
Ln ≈``≤nnàdG ¿EG É``enh
. √pór«
n°U ≈nΠnY (9)ìpQÉnédG pôr«s£dG n¢VÉn°†p≤rfG ºp¡r«
nΠnY (8)s¢†n≤rfGh , (7)p¬pàn°ùjpôna nƒ
nf óp°nS’CnG
rë
. p∫ɪs°ûdG ≈ndpEG pQGnô
pØdG nôr«nZ oA
Éne
nCGh
nÓnNtódG pAn’oDƒng rópénj ºd pánØpMGsõdG p±ƒoØt°üdG p√pòng nΩ
. É¡ªμMCG ≈àdG á≤£æªdG ≈à©WÉ≤e 1
. ( øFGõN : ™ªédG ) , ¿õrîndG ¿Éμe áfGõîdG ≈àfGõN 2
≈ΠY ∞bh 3
∫Éàb
. ∫Éà≤dG ídÉ°üd : OGôªdG
. ≈£v¨e , Éîk£sΠe ÉLkô°†e 4
. πà≤dG , ΣÓ¡dG ∂àØdG 5
. ( ∞°ûc : OÉ°†ªdG ) , ô£«°S - ≈£Znºs«N 6
: ™ªédG ) , ¿Gƒ``«ëdG øe ™Ñ°ùdG ¬``°SôàØj Ée á°ùjôa 7
. ( ¢ùFGôa
. ºég ¢†≤fG 8
. ô°ùædÉc , ¢SôàتdG ô«£dG ìQÉédG ô«£dG 9
```` ````

16. ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG 16
o∂pΠne ÉnYnóna . ( ¢ùjQGhCG ) rº``p¡pμrΠoe pá``nª
p°UÉnY ø``pe nÜnô
nàrbG ≈``sàM rº``ogoOpQÉn£oj ¢ù``oª
nCG nìGnQ
rM
nh
; nán£rΠt°ùdGh (2)n√Éné
dGh n∫ɪdG p¬r«
nΠnY (1)n¥nórZnCG ipòsdG tipôr°üpªrdG o§pHÉs°†dG ƒgh - ( nø
JGƒo°S ) p¢Sƒo°ùrμo¡
rdG
(4)pânfÉnM
rón≤nd : p¢Sƒo°ùrμo¡dG pIÉ``nYtôdG o∂pΠne o¬nd n∫Énbh - pOnÓpÑdG p√pò``ng pºrμoM ≈a o¬nd (3)Ékfrƒ
Yn ¿nƒ``μon«dp
. máne
rópîpH Énænd Én¡«pa oΩ
ƒo≤nJ ≈pàsdG oán¶rë
sΠdG
? ipóu«n°S Éj ÉgoójpôoJ áerópN oásjnCG : ( oø
JpGƒ°oS ) ∫nÉ≤nan
¬oΠpÑr≤nàr°ùnJ nârfnCGh , n¢ùoª
nCG pQrón°U ≈ndpEG (5)o¬rH
rM
uƒ
n°Unh
nô
ræ
né
îprdG Gòngn òrNo : ¢pSƒ``°oùμr¡odG ∂oΠpen ∫nÉ≤nan
. pôr°ün≤dG Gnòng nÜGnƒ
nCG o¬nd oí
nàrØnJh
rH
. (6)nInô
nμræ
rdG náªjpônédG p√pòng nπn©
oª
ranCG rø
nd : ( oøJGƒo°S ) p¬r«
nΠnY sOnô
na
mπoL
nQ rø
pe n∂ndÉnj ? n¢ùoª
nC’ nó``jpós°ûdG n∂ngrô
rM
oc Ékª
pFGnO ≈pd rô
ndnCG : o∫ƒ``o≤nj o∂pΠªdG Gnòng nOÉ``n©
ocrònJ rº
na
!! πmΠu°†neo ÜPpÉcn
o¬sæpμndh , o¬ræ
pe o¢UnÓnîdG ≈n°†ne É``nª«pa ≈pd oÖ«p£nj ¿Éncnh , o¬ognô
rcnCG ≈pæsfpEG : o∫ƒo≤nj ( oø``pJGnƒ
°oS ) Osôn``an
o¿ƒocnCG n’ (8)pôné
ræ
pîrdG Gnòn¡
pH o¬oàrΠnànb GnPpEÉna , Én¡
p©«pªnL
pOnÓpÑrΠpd GkópFÉnbnh , Én¡
nÑ°UrCnG ¿nB’G
uΠoc nô
r°üpªpd (7)GkõrenQ ní
.. ≈perƒ
nbh ipOnÓpHh , ≈pænWh ≈ndpEG É¡oàr¡
sL
h rónb o¿ƒocnCG rπH , p¬p°ùrØnf z ¢ùoª
nCG { `d náHrô
rM
s°†dG oâr¡
sL
h órbn
. mAr ≈n°T uπoc nπrÑ
bn iwô°ürep ≈æpsfEpG
≈a mAr ≈
næne ¿nCG ór©
n°T sπoc (10)n∂oàrë
nH (9)≈pæodoòrînJ n∂sfnCG tø
oXnCG oâræoc Éne : n∫Énbnh , o¬n°SrCGnQ o∂pΠªdG sõn¡
na
. n¿Én£rΠt°ùdGh n√ÉnédGh n∫ɪdG : pIÉn«në
rdG
nj n’ p√pOnÓ``pÑpd uipô``r°üªrdG sÖ``oM s¿EG : kÓ``FÉb o¬``n°SrCGnQ ( oø``pJGnƒ
l√ÉnL n’h l∫É``e (11)¬odpór©
o°S ) n™``nanô
na
. ¿lÉ£nΠr°oS ’nh
. AÉ£©dG ≈a ôãcCG ¥óZCG 1
. Qó≤dGh , ádõæªdG √ÉédG 2
. ( ’kPÉN : OÉ°†ªdG ) , GókfÉ°ùe , GókYÉ°ùe ÉkfƒrY 3
. äAÉLh âΠqM âfÉM 4
. √Oróu°S ¬Hƒu°U 5
. ( áæ°nùëndG : OÉ°†ªdG ) , á©°ûpÑdG , á©«¶ØdG IôμæªdG 6
. ( RƒeQ : ™ªédG ) , IQÉ°TEG - áeÓY GõkeQ 7
8 ôéæîdG . ( ôLÉæN : ™ªédG ) , ørj
ósëndG hP ø«μ°ùdG
: OÉ``°†ªdG ) , ≈``æfhÉ©J ’ , ≈``æY ≈``ΠîàJ ≈ædòîJ 9
. ( ≈fô°üæJ - ≈fóYÉ°ùJ
. ∂à«£YCG ∂àëæe 10
. ¬jhÉ°ùj ¬dóp©j 11

17. 17 ( ô°üe Ö©°T ìÉØc ) ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG
nô
r«
nZ p¢Sƒo°ùrμo¡dG o∂``pΠne r™
p£nàr°ùnj rº
nd , pánbpOÉs°üdG pá``s«pænWnƒdGh , (@)páÑrΠt°üdG pInOGnQ
É``ne
nCGh
pE’G p√pò``ng nΩ
. ≈nJnCG oår«
nM rø
pe nOÉnYnh , qipôr°üpªdG p¢ûr«
nédG p¬rL
nh rø
pe , pÜnô
rdG
n¡
nánª
pΠnμdG n™
nª
nL
r¿nCG nór©
nH , pAnÓnNtódG nøjô«p¨oª
rdG pAn’oDƒng rø
pe Én¡
sΠoc náªjpó≤dG nô
r°üpe ( o¢ùoª
nCG ) nòn≤rfnCGnh
rM
. nOƒo¡
oédGh n±ƒoØt°üdG nósM
nh
nh
nàpH ≈pMƒoj ô«pÑr©
nCG rø
pe mô«pãnc ≈ndpEG ºgoPƒoØof sónàreG { -
sfnCÉncnh , páneGnô
nμdGnh pIsõp©Πpd lº«p°ùré
nCG ) Isƒ``ob ¬«pÑr°ûnJ : z ¬pàn°ùjpôna nƒ
nf óp``°nSC’G ´nÉ``anóprfG ™n``anónrfG { -
nJ kásjpƒnb kánM
. ( á°û¡dG - áØ«©°†dG : OÉ°†ªdG ) , áæ«àªdG , ájƒ≤dG áÑΠ°üdG @
. ºp¡pætμnª
nJnh pAnÓnNtódG πtZnƒ
nJ : z Én¡
pFÉnL
rQ
. qhón©dG páne
nhÉn≤oe Isóp°Tnh , ôr°üpe pÖr©
n°T IQƒnK pIsóp°ûpH ≈pMƒoj ô«pÑr©
nJ : z p¬ànª
pΠnc p±Én©
r°VpEGnh , ¬pJqƒ
ob OÉnª
NrEpG { -
. º¡pJhoô
nÑnL
nh , º¡p©nªWh IGnõo¨dG ºrΠo¶pH ≈pMƒoj ô«pÑr©
nJ : z º¡ndGnƒ
re
nCG n¿ƒobpôr°ùnjnh , º¡nJGnƒ
rbnCG n¿ƒoÑn¡
rænj { -
. qh
pón©
rΠpd ¬°†r¨oHh , ¬pFÉn«pàr°SGh Ör©
s°ûdG ôtKnCÉnJ pIsóp°ûpH ≈pMƒoj ô«pÑr©
nJ : z o§nîs°ùdGnh oÖ
n°†n¨dG sº
nY { -
. Ωnór¡
oj lAÉnæpH Én¡
nJ pIQÉnÑp©dG ≈pa : z ÉnæàneGnô
ncnh ÉnæJsõpY ºu£në
oj { -
, pºrΠt¶dG p´Gnƒ``rfnCG uπoμpd qhón©dG ΩGnó``rîpàr°SÉpH ≈pMƒoj lπ«pªnL ô``«pÑr©
nJ : z inónªdG n¿ƒ``oªpdÉs¶dG nRnhÉ``né
nJ ó``n≤nd { -
. z ón≤nd { `pH óscnDƒoe ܃oΠr°SCo’Gnh
. pánë
pΠr°SCn’G Inô
ranh
nh , ôr°üpe póræ
oL pOnónY pInô
rãnμpH ≈pMƒoj ô«pÑr©
nJ : z nô
r°üpe o¢ûr«
nL n∞nM
nR { -
. qh
oón©dG pInOÉnHpEG ≈nΠnY QGnô
r°UpE’Gnh , ô``r°üpe p¢ûr«
nL á`ne
nhÉn≤oe pIsóp°ûpH ≈`pMƒoj lπ`«pªnL ô«pÑr©
nJ : z º`p¡pH p∂rànØdG ≈ndpEG ¢ûu£n©
nàoe { -
Ωƒoé
o¡
pH uh
oón©dG ≈``nΠnY p¬peƒoé
og ≈pa ( ¢ùoª
rM
rë
. Én¡
pàn°SGnôn°Tnh páncnô
r©
ªndG Ipós°ûpHp ≈MpƒoJ IQnƒ°ütdGhn , ¬pàp°nùjôpan ≈ΠnYn óp°nSC’G
pAGnórYCn’G √Éné
pJ p¢ûr«
nédG n´ÉnapórfG Qsƒn°ünJ ón≤na , lπ«pªnL l∫Én«nN : z ìpQÉnédG pôr«
£sdG ¢nVÉ°†n≤prfG ¢s†≤nrfG { -
. mánΠpgròoe mánYrô
o°S ≈pa uh
oón©dG ≈nΠnY q¢†n≤ræ
QpÉLn GQkƒo«Wo
. pønWnƒdÉpH pRGnõpàrY’G inónª
Hp ≈Mpƒoj , z ¿sEpG { `Hp ócsƒDneo ܃Πo°rSCoG : z iqôp°ürep ≈æpsfEpG { -
qÖ
oM inónªpH ≈pMƒojnh , z s¿pEG { ```pH óscnDƒoe ܃oΠr°SoCG : z .. l∫Éne ¬dpór©
nƒ
rø
rL
nj ’ √OpÓn``Ñpdp iqôp``°ürªdG Ös``Mo ¿sEpG { -
. ¬pΠnCG pe ¬«pfÉnØJnh , ¬ppænWdp iqôp°ürªpdG

18. ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG 18
( ¢ùjQGnh
nCG ) Ió``rΠnH ≈pa Ghoô
nμr°ùnYnh , ô``r°üpe ≈nΠnY GhoQÉnZnCG , pIÉ``nYtôdG øe lá``nYÉ`nª
Ln : ¢oSƒ``°oùμr¡dG ●
äôoãnch , n¢SÉsædG Gƒoª
nd kánª
nΠXh , ºo¡
p°UÉY ÉgƒoΠ©Lh , ás«pbôs°ûdG pán¶naÉnë
eo ≈ap - ¿nB’G - óLnƒoJ ≈àsdG
nCG sπoc Ön°†¨dGh o§``nîs°ùdG sº
, pOnÓpÑdG pAÉ``LrQ
nJnh , º``o¡ªpFGônL
nY ≈sànM ; ø``«ujpôr°üpªdG ≈``nΠnY º``¡juón©
. ánÑ«pW ô«penCG ( ´Q øær≤°S ) º¡μpΠne øpe Ghoô
îp°nS ¿rCG º¡pHp IoCGôéodG âp¨nΠnnH πrnH
nÖ
nΠnWnh , mó«pYnh
nh mójpór¡
nJ ándÉn°SpQ , nô
r°üpe pAGnô
ne
oCG inƒ
rbnCG ( ´Q øær≤°S ) ≈ndpEG IÉnYtôdG ∂pΠne nπ``n°SrQ
CGn ór``≤nan ●
. p¬p°ûr«
nL øpe nójpõnj s’nCGnh , p¬pLÉnYrRpEG rø
nY ôr¡
sædG o¢SGnô
ranCG s∞oμnJ r¿nCG o¬ræ
pe
, ánfÉngE’G p√pòng uOnQ ≈pa pô``«pμrØsàΠpd p¬pdÉnL
pôpH n™
nàLrGhn , Gókjóp°nT ÉkÑ°†nZn Ön``°†pZnhn , ( ´Qn øæ≤r°S ) QnÉ``nK ●
nª
≈nΠnY pAÉn°†n≤Πpd ; ánª
pΠnμdG ™rªLnh ±ƒoØt°üdG uº``n°V ≈ndpEG ºogƒoYrónj , nô
nCGnh . Éke
r°üpe pAGnô
ne
oCG p™«pªnL
≈ndpEG nπ``n°SrQ
nô
rÑ
eo AkÉ°†nbn ApÓnNnótdG
oIÉn¨t£dG ºp¡r«
nΠnY É``n¡
o°VpôrØnj ≈``pàsdG ∫tòdG nIÉn«nM
nh , á``nfÉngE’G n∂rΠpJ Gƒ``o°†nanQ
nh , nô``r°üpe oAGnô``ne
oCG ≈``n≤nàrdGnh ●
. mánª
p°SÉnM máncnô
r©
nª
pd ¿rƒ
n©dG uπoc ºjpór≤nàpH nô
r°üpe pAGnô
ne
oCG o™«pªnL ónYnhnh , ¿ƒoª
dpɶsdG
pAn’oDƒng pánHnQÉnë
oª
pd nô
r°üpe ¢ûr«
nL nOÉnbnh , o√oQhoô
o°S nOGnRnh , nô
r°üpe pAGnô
ne
oCG pÜohÉné
nàpH ( ´nQ øær≤°S ) nÖ
sM
nQ ●
. ΣpQÉn©
EpG ≈ap §n≤n°nS ¬osfCnG ’sEpG ; ApÓnNnótdG IpÉYnôtdG
nªdG inórM
Én¡
nd n¿Énc Énª
nc , p±nô``s°ûdG pánMÉn°S ≈ndpEG Én¡
pLrh
nR p™ranO ≈``pa oπr°†nØdG ( ´nQ øær≤°S ) á``nL
õndp ¿nÉcn ór``bnhn ●
rh
nø
pe ó«p©s°üdG nô``s¡
n£na , pÜrô
nëdG pánΠn°UGnƒ
oe ≈``nΠnY ( ¢SƒoeÉnc ) ô``nÑrcC’G Én¡
pærH
G ™p```«ép°rûnJ ≈ap πo``°†rØndG
. pAGnórYC’G
. p¬pænWnh páne
rópîpd ¬nJÉn«nM ¢Ssô
nc ipòsdG ( ¢ùoª
nCG ) √ƒoNnCG p¬pJÉnanh nór©
rM
nH ( ¢SƒoeÉnc ) n∞nΠnN sº
oK ●
≈ndpEG pQGnô
nØdG nô
r«
nZ oA
nÓnNtódG pAn’oDƒng ópénj rºndnh , Inô
nj r¿nCG ( ¢ùoª
nμræ
oe kánªjpõng nIÉnYtôdG Ωpõr¡
CnG ) ´nÉ£nnà°rSGhn ●
rM
. ºp¡pμrΠoe pánªp°UÉnY rø
pe nÜnô
nàrbG ≈sànM ; ºogoOpQÉn£oj ( ¢ùoª
nCG ) sπnXnh , p∫Énª
rM
°sûdG
nÜuƒ
n°üoj r¿nCG ( øpJGnƒ
°S ) qipôr°üpªdG p§pHÉs°†dG ø``pe nÖ
nΠn£na , pánfÉn«pîdG pìnÓp°S ≈ndpEG pIÉnYtôdG o∂pΠne nCÉ``né
ndnh ●
, o¬nÑnΠr£ne n¢†nanQ
nh pIÉnYtôdG n∂pΠne n∫nònN qipô``r°üpªdG n§pHÉs°†dG s¿nCG s’pEG , ( ¢ùoª
nCG ) pQón°U ≈ndpEG Gkô``né
rM
ræ
Np
. l∫Éne ¬dpór©
nj n’ p¬pænWnƒ
pd qipôr°üpªdG sÖ
oM s¿nCG p¬pænWnƒ
pd qÖ
pëoªdG §pHÉs°†dG Gnòng o¬nd nø
s«nHnh
. AnÓnNtódG øjpô«p¨oªdG pAn’oDƒng øpe Én¡
qΠoc nánªjpón≤dG nô
r°üpe ( ¢ùoª
nCG ) nòn≤rfnCG ∂pdnòpHnh ●
rM

19. 19 ( ô°üe Ö©°T ìÉØc ) ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG
. ø«ªpdÉs¶dG pIɨt£dGh , ø«p©peÉs£dG IGnõo¨rΠpd Ékanóng Ékª
(1)
pFGnO ânfÉnc oô
°ürep - 1
nK p∫nÓr¨pàr°SGh , pÖr¡
? GPɪdh ? GƒrJCG øjCG øeh ? ¢Sƒ°ùμ¡dG øY ±ô©J GPÉe 1¢S
; ô°üe ≈dEG GƒJCG óbh . É«°SBG ≈a ¿ƒ°û«©j GƒfÉch , ∫ɪ°ûdG øe GƒJCG IÉYôdG ø``e á``YɪL : ¢Sƒ°ùμ¡dG ê
. ¬àªΠc ±É©°VEGh , ¬Jƒb OɪNEGh , iô°üªdG Ö©°ûdG ±ƒØ°U ábôØàdh ; É¡fƒÄ°T ≈a πNóàΠd
? ô°üe ¢Sƒ°ùμ¡dG ºμM ∞«c 2¢S
áaÉ°VEGh , AÉæHC’G ójô°ûJh , ábô°ùdGh , Ö¡ædGh , ô¡≤dGh , ºΠ¶dG á°SÉ«°ùH ô°üe ¢Sƒ°ùμ¡dG º``μM ê
. ºgó«dÉ≤Jh ø«jô°üªdG äGOÉY øe ¿hôî°ùj GƒMGQ ∂dP ≈dEG
? √òîJG iòdG QGô≤dG Éeh ? ¬àμΠªe AGôeCG ¬H ™ªàéj ¿CÉH ôeCGh ( ´Q øæ≤°S ) Ö°†Z GPɪd 3¢S
≈a ¬éYõJ ôëÑdG ¢SGôaCG ¿EG : ¬d ∫ƒ≤j ¬«dEG ’kƒ°SQ ¢Sƒ°ùμ¡dG ∂Πe π°SQCG ÉeóæY ´Q øæ≤°S Ö°†Z ê
™ªàLG Gò¡dh . Égó«Ñj øe π``°Sô«°ùa äGƒ°UC’G √òg øY ôëÑdG ¢SGôaCG ∞``μJ º``d GPEGh , ¢ù`jQGhCG
ô«Z AÓNódG óéj ºdh , á``ªLÉ¡ªdG QGôb òîJÉa , áfÉgE’G √ò``g OQ ≈a ô``«μØàΠd ¬``FGôeCÉH ´Q øæ≤°S
. ( ¢ùjQGhCG ) º¡μΠe ᪰UÉY øe ÜôàbG ≈àM ºgOQÉ£j ¢ùªMCG ìGQh . ∫ɪ°ûdG ≈dEG QGôØdG
. É«ΠY äÉjƒà°ùe áΠÄ°SCG (@) `H ábƒÑ°ùªdG áΠÄ°SC’G (1)
. Én¡
pdn’nPpEGnh , p܃o©
t°ûdG päGnh
nô
sædG ≈ndpEG o±pór¡
nj oô
pªr©
nà°rùªodG - 2
. pønWnƒdG pásjuô
oM ≈nΠnY ßpaÉnë
ojnh , pIGnõo¨dG pán¡
nLGnƒ
oª
pd isón°ünànj ipòsdG nƒ
go ¢oüΠpîrªodG óoFpÉ≤ndG - 3
≈pa ºogoQ
phÉn°ûojnh , pInô``rÑ
pîdGnh pirCGnôdG iphnò``pH ø«p©nàr°ùnj πnH , p¬``pjrCGnô
pH tópÑnàr°ùnj n’ º``«pμnëdG º``pcÉnë
dG - 4
. ôperC’nG
oIsƒ
obnh , p¢ûr«
nédG pOGnórYpEÉpH oánjÉnæp©dGnh , ánª
pΠnμdG o™
rª
nL
nh , u∞``s°üdG oInórM
h : ôr°üsædG πpeGnƒ
nY uº
gnCGn ør``ep - 5
. p±nón¡dG oìƒo°Voh
nh , pInOGnQ
pE’G

20. ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG 20
? ¬àdƒ£H á°üb Éeh ? ( øJGƒ°oS ) §HÉ°†dG øY ±ô©J GPÉe 4¢S
√ÉédGh ∫ɪdG ¬«ΠY GƒbóZCÉa , º¡d 𫪩c ¬eGóîà°SG ¢Sƒ°ùμ¡dG OGQCG iô°üe §HÉ°V ( ø``JGnƒ
°oS ) @ ê
. OÓÑdG ºμM ≈a º¡d ÉkfƒY ¿ƒμ«d ; á£Π°ùdGh
≈a ¬dÉÑ≤à°SG óæY ¢ùªMCG Qó°U ≈a ôéæîdÉH áΠJÉb áHô°V ¬«LƒJ ÖΠW ≈a ¢üîΠàJ ¬``àdƒ£H á``°übh @
GPEG : ¬dƒ≤H ¢Sƒ°ùμ¡dG ∂``Πe ≈ΠY OQh , IôμæªdG á``ªjôédG √ò¡H ΩÉ«≤dG ¢†aQ ¬``æμdh , ô``°ü≤dG
≈dEG á¡Lƒe ¿ƒμJ πH , ¬``«ΠY IQƒ°ü≤e ô«Z âbƒdG ¢ùØf ≈a ¿ƒμJ ¢ùªMCG ≈``dEG áHô°†dG â``¡Lh
. A≈°T ¬dó©j ’ √OÓÑd iô°üªdG ÖMh , A≈°T πc πÑb iô°üe ÉfCGh , ≈eƒbh iOÓHh ≈æWh
, ∫ɪ``°ûdG ≈dEG QGôØdG ô«Z AÓNódG A’Dƒg óéj ºd , iódh Éj áØMGõdG ±ƒØ``°üdG √òg ΩÉeCGh { 5¢S
. z ( ¢ùjQGhCG ) º¡μΠe ᪰UÉY øe ÜôàbG ≈àM ºgOQÉ£j ( ¢ùªMCG ) ìGQh
z ᪰UÉY { ™ªLh , z AÓNódG { OôØeh , z ÜôàbG { OÉ°†eh , z QGôØdG { ±OGôe : äÉg ( C )
. Ió«Øe πªL ≈a
? Gƒ¡éJG øjCG ≈dEGh ? Ghtôa GPɪdh ? AÓNtódG øne ( D )
? ácôàdG √òg ƒëf ÉæÑLGh Éeh ? áæYGôØdG ÉfOGóLCG Éæd ¬côJ çGôJ ºgnCG Ée (A)
. AÉæÑédG äÉØ°U øe ácô©ªdG øe Ühô¡dG : Ühô¡dG : z QGôØdG { ±OGôe @ ( C ) ê
. Aƒ°ùdG AÉfôb øY ò«ªΠàdG ó©àHG : ó©àHG : z ÜôàbG { OÉ°†e @
. øWƒdG øeCG Oó¡j π«NódG hó©dG Gòg : π«NódG : ÉgOôØe z AÓNódG { @
. ÜÉgQE’G øjóJ ºdÉ©dG º°UGƒY : º°UGƒY : z ᪰UÉY { ™ªL @
óbh . ¢ùªMCG ¢û«L øe º¡H ¥pórë
oj ô£îdG GhCGQ ÉeóæY Ghtôa óbh , ¢Sƒ°ùμ¡dG ºg : AÓNódG ( D )
áªjõ¡dG ó©H ø«£°ùΠa ܃æL ≈àM ¢ùªMCG º¡©ÑàJh ( ¢ùjQGhCG ) º¡μΠe ᪰UÉY ≈dEG Gƒ``¡éJG
. á≤MÉ°ùdG
IóMhh , áªΠμdG ™``ªLh , √OÓÑd iô°üªdG Ö``M : áæYGôØdG ÉfOGóLCG Éæd ¬``côJ çGôJ º``gCG (A)
ácôàdG √òg ≈ΠY ßaÉëf ¿CG : ÉæÑLGh øeh . äÉ«ë°†àdG âfÉc ɪ¡e hó©dG IÉbÓªd ; ∞``°üdG
ƒëf ÖLGh iô°üe πc ≈ΠYh , ÉææWh ôª©à°ùªdG GõZ Ée GPEG IóMGh Gkój ¿ƒμf ¿CGh , áªu«n≤dG
. ∂dP ≈dEG ≈YpOo Ée GPEG âbh iCG ≈a πªcC’G ¬LƒdG ≈ΠY ¬jOƒDj ¿CG Öéj , ¬æWh
: ≈JCÉj ɪ«a ¢SGƒbC’G ø«H ɪe áë«ë°üdG áHÉLE’G ôàNG 6¢S
( ¢SôØdG óFÉb - ¢Sƒ°ùμ¡dG óFÉb - iô°üªdG ¢û«édG óFÉb ) : ¢ùªMCG ( C )
( ø«jô°üªdG - ∫ƒ¨ªdG - ¢Sƒ°ùμ¡dG ) : ±ƒØ°U ≈g áØMGõdG ±ƒØ°üdG ( D )
. ø«jô°üªdG ( D ) . iô°üªdG ¢û«édG óFÉb ( C ) ê

21. 21 ( ô°üe Ö©°T ìÉØc ) ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG
: ( D ) Oƒª©dG øe ¬Ñ°SÉæj ɪH ( C ) Oƒª©dG ≈a Ée πªcCG 7¢S
( D ) ( C )
ÉkªdÉX ¢Sƒ°ùμ¡dG ºμM ¿Éc ɪd ( C )
Iƒb øe ójõj ( ´Q øæ≤°S ) ¿Éc ( D )
ÉkYɪàLG ( ´Q øæ≤°S ) ó≤Y (A)
ôëÑdG ¢SGôaCG á°üb ( ´Q øæ≤°S ) OÉYCG ( E )
¬°û«L ( ¢ùªMCG ) OÉb ( F )
Ék£HÉ°V ( øJGnƒ
°oS ) ¿Éc ( h )
. ¢Sƒ°ùμ¡dG øe OÓÑdG Qôë«d ¬°û«L -
. ô°üe AGôeCG áªΠc óMƒ«d -
. ¿Éμe πc ≈a ¿ƒjô°üªdG º¡«ΠY QÉK -
. ∫ɪ°ûdG ≈a qhó©dG ¬LGƒ«d -
. §Øb ô«eCG -
. º¡°ùªë«d AGôeC’G ≈ΠY -
. ô°üe Öëj É°ükΠîe -
. ¿Éμe πc ≈a ¿ƒjô°üªdG º¡«ΠY QÉK ÉkªdÉX ¢Sƒ°ùμ¡dG ºμM ¿Éc ɪd ( C ) ê
. ¢Sƒ°ùμ¡dG øe OÓÑdG Qôë«d ¬°û«L Iƒb øe ójõj ( ´Q øæ≤°S ) ¿Éc ( D )
. ô°üe AGôeCG áªΠc óMƒ«d ÉkYɪàLG ( ´Q øæ≤°S ) ó≤Y (A)
. º¡°ùuªë«d AGôeC’G ≈ΠY ôëÑdG ¢SGôaCG á°üb ( ´Q øæ≤°S ) OÉYCG ( E )
. ∫ɪ°ûdG ≈a hó©dG ¬LGƒ«d ¬°û«L ( ¢ùªMCG ) OÉb ( F )
. ô°üe Öëj Ék°üΠîe Ék£HÉ°V ( øJGnƒ
°oS ) ¿Éc ( h )
; ∫ɪ``°ûdG øe É¡«ΠY GhQÉZCG , á``æYGôØdG ÉfOGóLCG ΩÉ``jCG , ô``°üe ≈dEG Ωƒ≤dG A’Dƒ``g πΠ``°ùJ ó``≤d { 1¢S
, ( ¢ùjQGhCG ) IóΠH ≈a Ghôμ°ùYh , á«bô°ûdG á¶aÉëe ¿B’G ¬«ª°ùf Ée ≈dEG º¡ØMR π°Uh ≈àM
. z É¡H ¿ƒª°üà©j ᪰UÉY ÉgƒΠ©Lh , É¡H GƒeÉbCGh
: ≈Πj ɪd ø«°Sƒ≤dG ø«H ɪe áë«ë°üdG áHÉLE’G ôs«îJ ( C )
( Gƒª£sM - Gƒªég - GhQhÉ°ûJ - GƒΠΠs°ùJ ) : z GhQÉZCG { ≈æ©e - 1
( QÉààdG - ∫ƒ¨ªdG - ¢Sƒ°ùμ¡dG - õ«ΠéfE’G ) : ºg Ωƒ≤dG A’ƒDg - 2
? GrƒJCG øjCG øeh ? ô°üe ≈dEG Ωƒ≤dG A’Dƒg A≈ée πΠ©J nº
pH ( D )
? ∂dP ∫ój nΩ
ÓYh ? ø«jô°üªdG Ωƒ≤dG A’ƒDg πeÉY ∞«c (A)
. ∂dP í°Vh .. ¬àjôî°Sh qhó©dG áfÉgEG ô°üe AGôeCG ¢†aQ ó≤d ( E )

22. ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG 22
¿hOô``°ûjh , º¡dGƒeCG ¿ƒbô``°ùjh , º¡JGƒbCG ¿ƒÑ¡æjh , ¢SÉædG ¿ƒªΠ¶j ió``dh Éj A’Dƒ``g ìGQ { 2¢S
. z OÓÑdG AÉëfCG ™«ªL §î°ùdGh Ö°†¨dG ºqY ≈àM ; ºgAÉæHCG
. iôNCG áΠªL ≈a z AÉëfCG { OôØeh , Σô«Ñ©J øe Ió«Øe áΠªL ≈a z §î°ùdG { OÉ°†e ™°V ( C )
ø«jô°üªdG äGOÉ``Y øe ¿hô``î°ùj GƒMGQ π``H , ∂dP πμ``H AÓNódG A’ƒD``g ∞``àμj º``d ( D )
. ∂dP í°Vh . ºgó«dÉ≤Jh
? π«NO ôª©à°ùe øe ø«jô°üªdÉH â≤ëd ≈àdG áfÉgE’G OQ ≈a ( ´Q øæ≤°S ) ôμqa ∞«c (A)
ácô©ªdG ≈a ( ´Q øæ≤°S ) ´Éé°ûdG ∂ΠªdG áLhR ( ÖàM ìÉjEG ) ¬H âeÉb iòdG QhódG Ée ( E )
? ∂dP ∫ój ΩÓYh ? AÓNódG ™e
Gòg ≈a ióæL πch , ∫ɪ``°ûdG ≈dEG ( áÑ«W ) øe , ( ¢ùªMCG ) IOÉ``«≤H ô``°üe ¢û«L ∞``MRh { 3¢S
∫òdG øe √OÓH ¢üΠî«d ; º¡H ∂àØdG ≈``dEG ¢û£©àe , AÓNódG A’Dƒg AÉ≤Πd ¢ùªëàe ¢û«``édG
. z É¡«ΠY ºq«N iòdG QÉ©dGh , É¡H ≥ëd iòdG
: §≤ædG ¿Éμe áë«ë°üdG áHÉLE’G ™°VƒH ≈JCÉj Ée πªcCG ( C )
............... : z ºq«N { OÉ°†e @ ............... : z ∂àØdG { ±OGôe @
. ¿B’G áÑ«W ¿Éμe ............... @ ............... : z AÓNódG { OôØe @
? ( ´Q øæ≤°S ) ´Éé°ûdG ∂ΠªΠd ¢Sƒ°ùμ¡dG ∂Πe ádÉ°SQ ¿ƒª°†e Ée ( D )
? ¢Sƒ°ùμ¡dG ∂Πe ádÉ°SQ ( ´Q øæ≤°S ) πÑ≤à°SG ∞«c (A)
? ô«Ñ©àdG Gòg ≈Mƒj nº
pH : z º¡H ∂àØdG ≈dEG ¢û£©àe { ( E ) @
ó°SC’G ´ÉaófG ºgƒëf ™aófG ≈àM , AÓNódG IÉYôdG A’Dƒ¡H ( ¢ùªMCG ) ¢û«L ≈≤àdG ¿EG Éeh { 4¢S
. z √ó«°U ≈ΠY ìQÉédG ô«£dG ¢VÉ°†≤fG º¡«ΠY ¢†≤fGh , ¬à°ùjôa ƒëf
: ≈Πj ɪd ø«°Sƒ≤dG ø«H ɪe áë«ë°üdG áHÉLE’G ôàNG ( C )
( ≥ëd - ºég - ¥sõe - πàb ) : z ¢†≤fG { ≈æ©e @
( Qhôë°sûdG - ¢ShhÉ£sdG - ô°ùuædG - ógó¡dG ) : z áMQÉédG Qƒ«£dG { øe @
( á°SGôa - ¢SQGƒa - ¢SGôaCG - ¢ùFGôa ) : z á°ùjôa { ™ªL @

23. 23 ( ô°üe Ö©°T ìÉØc ) ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG
™e , áë«ë°üdG ô«Z IQÉÑ©dG ΩÉeCG () áeÓYh , á``ë«ë°üdG IQÉÑ©dG ΩÉeCG () áeÓY ™``°V ( D )
: CÉ£îdG Öjƒ°üJ
( ) . ô°üe AGôeCG ™é°TCGh iƒbCG øe ( ´Q øæ≤°S ) ¿Éc @
( ) . ( ¢ùªMCG ) ¢û«L ΩÉeCG ܃æédG ≈dEG QGôØdG ô«Z AÓNódG A’ƒDg óéj ºd @
? É¡àé«àf âfÉc GPÉeh ? ácô©ªdG äQGO ∞«c (A)
? ∫ój ΩÓYh ? ô«Ñ©àdG Gòg ≈Mƒj nº
pH : z ¬à°ùjôa ƒëf ó°SC’G ´ÉaófG ºgƒëf ™aófG { ( E ) @
¢Sƒ``°ùμ¡dG ∂Πe É``Yóa .. º``¡μΠe áª``°UÉY ø``e Üô``àbG ≈``àM º``gOQÉ£j ( ¢ùª``MCG ) ìGQh { 5¢S
. z .. á£Π°ùdGh √ÉédGh ∫ɪdG ¬«ΠY ¥óZCG iòdG iô°üªdG §HÉ°†dG ( øJGƒ°S )
: ≈Πj ɪ«a §≤ædG ¿Éμe áHƒΠ£ªdG áHÉLE’G ™°V ( C )
............... : ô°üe Ö©°T ìÉØc á°üb ∞dƒDe @
............... : z ¥óZCG { ≈æ©e @ ............... : ≈sª°ùoJ º¡μΠe ᪰UÉY @
............... : z ÜôàbG { OÉ°†e @ ............... : z √ÉédG { `H OGôªdG @
: ? πΠ©J nº
pH ( D )
. ( øJGƒ°S ) ≈ΠY ∫ɪdG ¢Sƒ°ùμ¡dG ∂Πe ¥GóZEG Iôãc @
. áfÉ«îdG ìÓ°S ≈dEG ¢Sƒ°ùμ¡dG ∂Πe Aƒéd @
. ( øJGƒ°S ) iô°üªdG §HÉ°†dGh , ¢Sƒ°ùμ¡dG ∂Πe ø«H QGO iòdG QGƒëdG ¢üîd (A)
øe Üô¡dG ô«Z ¢Sƒ°ùμ¡dG ∂Πe ™£à°ùj ºd , ábOÉ°üdG á«æWƒdGh áÑΠ°üdG IOGQE’G √òg ΩÉeCGh { 6¢S
. z ≈JCG å«M øe OÉYh , iô°üªdG ¢û«édG ¬Lh
: ≈Πj Ée á≤HÉ°ùdG IQÉÑ©dG øe äÉg ( C )
. z áØ«©°†dG { áªΠc OÉ°†e @ . z áªjõ©dG { áªΠc ±OGôe @
: ? ƒd çóëj ¿Éc GPÉe ( D )
. ¢Sƒ°ùμ¡dG ∂Πe ¬æe ¬ÑΠW Ée ( øJGƒ°S ) iô°üªdG §HÉ°†dG òsØf @
. ( ´Q øæ≤°S ) ´Éé°ûdG ∂ΠªdG º¡©ªL ÉeóæY , ô°üe AGôeCG ø«H ±ÓîdG ÜO @
? qhó©dG ™e ¬àcô©e ∫ÓN øe ( ¢ùªMCG ) ∞°üJ nº
pH (A)
? ∂dP øe OÉØà°ùªdG ¢SQódG Éeh ? AÓNódG ≈ΠY ô°üædG ( ¢ùªMCG ) ≥≤M ∞«c ( E )

24. ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG 24
á¶aÉëªH ( ¢ùjQGhCG ) IóΠH ≈dEG º¡ØMR π°Uh ≈àM áæYGôØdG ÉfOGóLGC ΩÉjCG ô°üe ≈ΠY Ωƒ≤dG A’ƒDg QÉZCG ó≤d { 1
. z É¡H ¿ƒª°üà©j ᪰UÉY ÉgƒΠ©Lh , á«bô°ûdG
: ø«°Sƒ≤dG ø«H ɪe áë«ë°üdG áHÉLE’G ô«îJ ( C )
( áΠ≤dG - IôãμdG - A§ÑdG ) : øY ôÑ©J z º¡ØMR { - 1
( É¡H ¿ƒHQóàj - É¡H ¿ƒªàëj - É¡«a ¿ƒØàîj ) : z É¡H ¿ƒª°üà©j { ≈æ©e - 2
? ô°üªH Ghô≤à°SG ɪæ«M Ωƒ≤dG A’ƒDg π©a GPÉe ( D )
? ádƒ≤ªdG √òg áÑ«W ô«eCG òØf ∞«c ( IôÑîdG πgCG ô«°ûà°ùj º«μëdG ºcÉëdG ) (A)
] ᫪«Π©àdG •ƒ«°SCG IQGOEG - •ƒ«°SCG á¶aÉëe [
. z ÉfQÉμaCGh Éæ°SƒØf Éæ«ΠY ó°ùØj hóY Éæ«a ºμëàj ¿CG πÑ≤f ødh , A’PCG Gkó«ÑY ÉææWh ≈a IÉ«ëdG ≈°Vôf ød { 2
: ø«°Sƒ≤dG ø«H ɪe áë«ë°üdG áHÉLE’G ôàNG ( C )
( Ék©e áãdÉãdGh ≈dhC’G - ≥aGƒf - ¢†aôf - πÑ≤f ) : z ≈°Vôf { ±OGôe - 1
( ádP - π«dP - ∫P ) : z A’PCG { OôØe - 2
( ¿GhóY - äGhGóY - AGóYCG ) : z hóY { ™ªL - 3
? áÑ°SÉæªdG Éeh ? á≤HÉ°ùdG IQÉÑ©dG πFÉb øe ( D )
? ¬àdÉ°SQ ¢Sƒ°ùμ¡dG ∂Πe ¬ΠLCG øe π°SQCG iòdG ≈≤«≤ëdG ±ó¡dG Ée (A)
] ᫪«Π©àdG É£°ùª°S IQGOEG -∞jƒ°S ≈æH á¶aÉëe [
≈a π°†ØdG ¬àLhõd ¿Éch , ±ô°ûdG AÉeóH ÉLkô°†e §≤°Sh , √hóY ( ´Q øæ≤°S ) ´Éé°ûdG ∂ΠªdG ÜQÉM { 3
. z ÜôëdG áΠ°UGƒe ≈ΠY ôÑcC’G É¡æHG â©é°Th , ±ô°ûdG áMÉ°S ≈dEG ¬©aO
: ≈Πj ɪ«a §≤ædG ¿Éμe áë«ë°üdG áHÉLE’G ™°V ( C )
....... : ôÑcC’G É¡æHG º°SGh , ........ : ( ´Q øæ≤°S ) áLhR º°SG - ........ : z ÉLkô°†e { ≈æ©e -
? ∞bƒªdG Gòg z ´Q øæ≤°S { ¬LGh ∞«ch ? z ´Q øæ≤°S { ∂ΠªΠd ¢Sƒ°ùμ¡dG ∂Πe ádÉ°SQ ¿ƒª°†e Ée ( D )
? º¡«ΠY ô°üædG z ¢ùªMCG { ≥≤M ∞«ch ? ø«jô°üªdG AÓNódG A’ƒDg πeÉY ∞«c (A)
] ᫪«Π©àdG Ó«H IQGOEG - ï«°ûdG ôØc á¶aÉëe [
AÉ≤Πd ¢ùªëàe ¢û«édG Gòg ≈a ióæL πch , ∫ɪ°ûdG ≈dEG áÑ«W øe ( ¢ùªMCG ) IOÉ«≤H ô°üe ¢û«L ∞MR { 4
. z É¡«ΠY ºs«N iòdG QÉ©dGh , É¡≤ëd iòdG ∫òdG øe √OÓH ¢üΠî«d ; º¡H ∂àØdG ≈dEG ¢û£©àe , AÓNódG A’ƒDg
: ø«°Sƒ≤dG ø«H ɪe áë«ë°üdG áHÉLE’G ôàNG ( C )
( ∞©°†dG - ôtÑμsàdG - Iõ©dG ) : √OÉ°†e z ∫òdG { - 1
( π«NósdG - ∫ƒNótdG - πNtóàdG ) : ÉgOôØe z AÓNódG { - 2
( äÉ«bÓàe - äGAÉ≤dEG - äGAÉ≤d ) : É¡©ªL z AÉ≤d { - 3
? ( ¢ùªMCG ) πà≤j ¿CG ¢†aQ iòdG iô°üªdG §HÉ°†dG º°SG Ée ( D )
] ᫪«Π©àdG É£æW ¥ô°T IQGOEG - á«Hô¨dG á¶aÉëe [ ? z øJGƒ°S { §HÉ°†dG øY ±ô©J GPÉe (A)

25. 25 ( ô°üe Ö©°T ìÉØc ) ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG
. á©jóîdGh áΠ«ëdG ≈dEG CÉéΠj z õ«Ñªb { - 2 . ô°üe ≈ΠY ¢SôØdG Ωƒég - 1
(3)¢Srô
oØdG oándrh
On âr``nfÉcnh , (2)nQƒ``o°TBG oá``ndrh
nO (1)rânYGnónJ pOÓ«ªdG nπ```rÑ
bn ™HpÉ`°sùdG ¿pôr`≤ndG ≈``a
, nô
r°üpe p∫ƒoNoópH oº
oΠrënj (5)( oõ«pÑrª
nb ) nCGnó``nHnh , (4)pán«pYGnónàoª
rdG pásjpQƒoWGôÑre
pE’G p√pòn¡
pd nás«pYrô
°sûdG án``nãjQpƒndG
. ≈ndhoC’G (6)oándrƒ
nédG o¬nd rânfÉnch , nô
r°üpe ≈nΠnY ¬H ºné
ng Gkô«pÑnc Ék°ûr«
nL tóp©oj nìGnô
na
. â£≤°S âYGóJ 1
. Év«dÉM ¥Gô©dG É¡fÉμe Qƒ°TBG ádhO 2
. Év«dÉM ¿GôjEG ¢SôØdG ádhO 3
. •ƒ≤°ùdGh QÉ«¡f’ÉH âfPBGh , âYó°üJ ≈àdG á«YGóàªdG 4
. ô°üe ≈ΠY º¡àΠªM óFÉbh , ¢SôØdG ∂Πe õ«Ñªb 5
. áÑΠ¨dG : OGôªdG ádƒédG 6
. º¡«dEG z õ«Ñªb { ádÉ°SQ ¿ƒ°†aôj ¿ƒjô°üªdG - 3
. áã«ÑN IôeGƒDªH Ωƒ≤j ¿CÉH ¬«ΠY ¿hô«°ûj z õ«Ñªb { ∫ÉLQ - 4
. IôeGƒDªdG òØæjh , Ö«éà°ùj z õ«Ñªb { - 5
. ô°üe ôjôëJ - 7 . √OÓH Qôëjh IôeGƒDªdG ∞°ûμj ô°üe Ö©°T - 6

26. ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG 26
, (2)páJɪà°S’Gh p´É``nauódG ≈nΠnY (1)n¿ƒoª
uª
n°üoe
ø``«ujôp°üªdG ¿sCnG ¢pSôr``ØodG ≈ndEGp AoÉnÑrfCn’G äpAnÉ``Lnh
. pá«pdÉn¨dG nô
nCG øe môrÑ`p°T uπc ≈a pôpFÉn°ùnîdG nô
nÑrcnCG (3)n¢Srô
r°üpe ¢VrQ
oØdG GhoóuÑnμoj ¿nCG ≈nΠnY n¿htô
°üpeoh
, (4)( n∞æne ) nƒ
nf n¬pésànJ ¿nCGh , ánæ«pØn°S põ«p¡ré
rë
nàpH nô
ne
nCÉa , pán©jpónîdGh pán°SÉn«u°ùdG ≈ndEG nCÉné
rΠnj ¿nCG oõ«pÑrª
nCG
nb nOGnQ
nº«pΠr°ùsàdG ºo¡
ræ
pe ÉkÑpdÉnW , ¬r«
ndpEG ø«ujpôr°üpªrdG nø``pÄrª
n£oj ≈nc (5)Én¡jpQÉn°U ¥rƒ
na kánàpa’ n™
naQh , mOÉæoe É``n¡
r«
nΠnYh
, inô
rNoCG ≈dpEG mánjrô
nJ oánæ«pØs°ùdG p√pòng ränònNnCGh ... •rô
nb øe oπp≤nàræ
n°T hnCG mór«
nb pôr«
nZ øeh , mÜrô
nM
pôr«
nZ rø
pe
. ( n∞ræ
ne ) ≈ndpEG rânΠn°Uh ≈sàM , ánjôrît°ùdGh (7)pór≤pëdG päGnô
nfƒo©
u«°nûoj ¿nƒtjôp°ürªprdGh
n¶næpH (6)Én¡
ndpEG oõ«pÑrª
o∫ƒo≤nj kándÉn°SQ º¡r«
nCG , (8)ÉkfrRnh Én¡
nb nπn°SrQ
nd n¿ƒoª«p≤oj ’ ø«ujpôr°üªdG s¿nCG o¢Srô
oØrdG nó``nLh É``sª
ndh
(10)nê
nô
nM ’ ... º``oμnJnQÉjR tOhnCG ≈ufpEÉa , (9)º``oμpeÉnZrQ
ndpEG rÖ
oàrcnCG º``d ... oõ«Ñrª
pE’ ºoμr«
nb É``nfnCG { : É``n¡«pa
ndpEG Grƒ
. s ≈
ndÉn©
ndpEG nQƒo°†oëdG ºoJrOnQ
nJ ... q ≈
nCG GnPpEG , ºoμr«nΠY
. ¿B’G p¬H n¿ƒo©
sànª
nànJ Ésª
pe nô
nãrcnCG Gkóré
nærª
n«°nS iòpsdG ÉnfCnG
ne (11)ºoμoë
Gƒofƒoμna .. ’pEGh , ºoμnd Gkô
r«
nN Gnòng n¿Énc p¬«ndpEG ºoàr©
nàr°SG GnPpEÉna , ºoμr«
nª
nΠnY ¬o©jpPoCGh Gnòng ºoμr«
ndpEG oÖ
oàrcnCG
nC’G oóu«n°S ≈ufpEG . ºoμp°ShoA
. z Én¡
uΠoc ¢VrQ
n«n°S ipòsdG ≈Ñn°†Z pIÉnbÓoª
oQ ≈nΠnY tÖ°üræ
pd øjuó©nàr°ùoe
≈nΠnY rπnH , ø«ujôr°üªdG páªjõnY ø``e r∞p©r°†oJ ºd ( nõ«Ñrª
nb ) o∫ƒo°SnQ Én¡
YnGPnCnG ≈àsdG áo``dÉ°nSôudG √pòp``gnh
º¡jrCGnQ sô
n≤nàr°SGh , ¿ƒoΠn©
rØnj Énª«pa n¿hoQhÉn°ûnànj GhoònNnCGh , º¡pàn°SÉnª
nM ≈nΠnY kán°SÉnª
rJOnGRn ; ¢ùμr©ndG
nM ºo¡
n¿Énch ( õ«pÑrª
nHrònj ¿nCG oóræoérdG OGnQ
nb ) n∫ƒo°SnQ Gƒ``oë
nCGnh . º«pΠr°ùsàdG pÖnΠnW p¢†ranQ
≈``ΠnYn ∫pÉëndG áp``©n«Ñp£nH
p°üoe
1 ¿ƒªuª°üe . ¿ƒeRÉY , ¿htô
. ´ÉaódG ≈a äÉÑãdGh ôÑ°üdG áJɪà°S’G 2
. á≤°ûªdG ºgƒΠªëjh , ºgƒÑ«°üj ¢SôØdG GhóÑμj 3
4 ∞æe â«e ¿B’G É``¡fÉμeh , É``kªjób ô``°üe á``ª°UÉY
. ( Iõ«édG á¶aÉëe ) ø«°TQóÑdÉH áæ«gQ
. É¡H ´Gô°ûdG ¬«ΠY ó°ûj áæ«Ø°ùdG ≈a ΩÉ≤j OƒªY iQÉ°üdG 5
. É¡fƒ©Ñàj É¡fƒ©«°ûj 6
. √ôμdGh IhGó©dG ó≤ëdG 7
. ¿ƒªà¡j ’ : Oƒ°ü≤ªdG ÉkfRh É¡d ¿ƒª«≤j ’ 8
. ºμàfÉgEGh , ºcQÉÑLEG ºμeÉZQEG 9
. Ωƒd ’ êôM ’ 10
. ºμ«£©«°S ºμë檫°S 11

27. o¡
nƒ
oL
w ≈
27 ( ô°üe Ö©°T ìÉØc ) ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG
, ¬ãpjpónM ≈a ºl«pμnM ; ¬``për°üof ≈a l¢üpΠrîoe pcnP lπnQ ogh ( oQƒ``r°Tƒoj ) ≈nYróoj l¢ürîn°T º``o¡
nær«
nH
nª`r°ùnj ¿nCÉHh , n∫ƒ`o°SsôdG Gƒ````oΠoàr≤nj s’nCÉpH ºogÉ`n°Urh
o¬nd Gƒoë
nCÉa ; ºp¡r«
ndpEG (2)pír°ütædG pAGnó``r°SpE’ (1)o¬``nΠsgnCG Ésª
pe
`p°SQÉnØdG ; p∂ΠªdG ≈ndpEG mójpór¡
u ≈
nCG rº
nJ pándÉ`n°SpôpH É``k°†rj
og Gƒoãn©
nj ¿nCG ≈nΠnY , √póu«n°S ≈ndpEG Ékª
rÑ
nj ¿nCÉ```pH
: Én¡«pa nAÉnL
pdÉn°S nOƒ``o©
, mΩÓn°ùpH oÖ
nJ rón≤nd ( oõ``«pÑrª
ngrònj ∂``ndƒo°SnQ Énærcnô
tjnCG n∂``r«
nb ) (4)oójpórYuôdG (3)o¿É``nÑnédG Én¡
ndEG pÖo``oàμrnf
nKBG GnPpEG rø``nμndnh . pInó«éªdG É``fpó«pdÉn≤nàpH (5)GkQÉnîpàraG π``nH , ∂ræ
n±rƒ
n°ùna (7)É``næn£rîo°S (6)ºoJrô
pe É``karƒ
Nn ’
. rº
oμpH n¿ƒoΠpYÉna oø
nf Ée n¿ƒoª
rë
nΠr©
nJ
, p¿ÉncrQ
nC’Gh (9)pºpFÉnYsódG (8)nInósWnƒ
oe ÉnæoàμΠrª
ne râneGnO Éeh , Én¡
rfCn’G âp`enGOn É``eh
pgÉ«ªH o¢†«pØnJ oQÉn¡
. n∂pH tπpën«n°S Éne ( oõ«pÑrª
nb ) Éj oº
nJ n±rƒ°nùan
nΠr©
: rº
nCG o¬nd n∫Én≤na , ¬ndÉnL
ogoónM
pQ ÖnΠnW , nø«ujôr°üpªdG ándÉn°SpQ nõ«pÑrª
nb √nóu«n°S ºsΠn°Sh o∫ƒo°SsôdG nOÉnY Ésª
ndh
... ø«ujpôr°üpªrdG º``pLÉn¡
oJ ’ ; Ühoô``oëdG ≈nΠnY n¿ƒ``oHsQ
nóoe
tjnCG
n¿ƒtjpôr°üªdG : oõ``«pÑrªnb o∂``pΠªdG É``n¡
ÉkãjpónM
n¿ƒoKsónë
nànjh , nô
r°üpe ¿rƒ
nYrô
pa pº°SÉH n¿ƒoKsónë
nànj
h pOÓpÑdG pAÉnërfnCÉpH n¿ƒoaƒo£nj kÓo°SoQ ºp¡r«
nCG
ndpEG rπ``p°SrQ
nInô
rμpa nóp©rÑ
oJ ≈sàM ; ìÓp°S n¿hoO (12)mánª«pdnh
pªnàré
nj ¿nCG nÖr©
≈a Gƒo©
s°ûdG ¬H (11)n¿hoó°TÉnæoj (10)k’ƒo°ùr©
ne
nQÉn°U rónb ônNBG Gkóu«n°S ΣÉnæog s¿nCG ºogoóu«n°S inô
n«n°ùna , (13)ºo¡oΠrª
n°T ™nª
nàrL
G GnPpEÉna , ºpgpô«pμrØnJ øY pÜrô
ëndG
. oOÓpÑdG n∂nd o™
n°†rînJ ∂dòHh , o¢SrCÉn«dGh o±rƒ
nîdG p¬r«
nΠnY ≈pdƒnàr°ùn«na , ôre
Cn’G √pópn«Hp
. É≤vëpà°ùeh , GôkjóL ¬Π©L ¬ΠgCG 1
. áë«°üædG ºjó≤J í°üædG AGó°SEG 2
, OOuô``àªdG , AÉ``«°TCÓd ܃``o«¡ndG , ∞``«©°†dG ¿ÉÑédG 3
. ( AÉæÑédG : ™ªédG )
. øÑédG ójó°T ójóYôdG 4
. ɪkXÉ©Jh Ék«gÉÑJ GQkÉîàaG 5
. ºJôàNGh , ºàΠ°†a ºJôKBG 6
. ÉæÑ°†Z Éæ£î°S 7
áàÑãe : ºFÉYódG IóWƒe . ¬nàsÑnK : A≈``°ûdG óWh IóWƒe 8
. áî°SGQ ájƒb iCG , ºFÉYódG
Ωƒ≤j iòdG â«ÑdG ¢SÉ°SGC ≈gh , áeÉYOp ™ªL ºFÉYódG 9
áî°SGQ ájƒb : ºFÉYódG IóqWƒe ≈æ©eh . ¬«ΠY
.
10k’ƒ°ù©e ÉkãjóM . Gkƒ
ΠM ÉkãjóM
. ¿ƒÑdÉ£j ¿hó°TÉæj 11
. ( ºF’h : ™ªédG ) , ΩÉ©W ᪫dh 12
. º¡©ªL º¡Πª°T 13

28. ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG 28
p¢SÉn°SnCG ≈nΠnY , pánª«pdnƒ
dG p√pòng nô
nCG ø«ujpôr°üªdG n¿ƒo¨uΠnÑoj ¬nΠo°SoQ
re
nCGh , pánë«p°üsæ
nπr°SrQ
dG p√pòng ≈ndpEG oõ«pÑrª
nb n™
nª
nà°rSG
¿nCG rCÉn°TnCG ºdh , nΩÉn©
dG Gnòng oçoó``rë
oCÉH Énær«
nàn°S ás°UÉnN Qƒoe
ndpEG (1)≈n°†ranCG ipòsdG o¿rƒ
nYrô
pa nƒ
og É``n¡
``YpGósdG ¿sCnG
nd n ≈
¬oÑ«p°üoàn°ùna , Qƒo°†oë
dG ønY ™nænàreG øeh . ºoμp°ùoØrfnCÉH Ghoô
nJ ¿nCG oârΠs°†na πnH , Én¡
o°†rë
pfrCÉn°ûH ºoμr«
ndpEG ÖoàrcnCG
nH πrgnCG ≈nΠnYh p¬r«
. ¬pàr«
nΠnY p¬dpE’G oº
n©
pf tπpënàn°ùna , ôo°†rë
h (2)≈uÑnΠoj øe Ése
nj
nCGh , ¬oÑn°†nZh p¬dpE’G oánær©
nd
, ºp¡pH ´Én≤jpEÓd º¡pFGnórYnCG øe (3)lInó«pμne
n∂pdnP s¿nCG Gƒoª
pΠnY πH , ¬pànΠ«pëpH ¿ƒtjpôr°üªdG p´pónîræ
nj º``dh
nÖ`ΠnZh Én¡
nànah , n∞``ræ
në
ne ≈ndpEG ¬pJGsƒ
o≤H oõ«pÑrª
nb ¬``né
sJÉa , nõ«pÑrª
nb Én¡
pH Gƒ``oΠnHÉbh , n¢Tƒo«oédG Ghoó``n°ûnë
na
(4)nπ«pNsódG Gnòng oπp°VÉnæoj sô``nª
nàr°SG Énª
sfpEGh , r∞o©
r°†nj ºdh rø
pΠnj º``d nÖ``r©
s°ûdG s¿nCG ’pEG , ( ∂``«pJÉ`nª°ùrH
nCG )
. o¬oehpÉ≤nojh
, (6)án¨pFÉn°S kánª
r≤od ânë
nÑr°UnCG nô°üpe s¿nCGh , ºo¡
nd (5)sÖ
nànàr°SG ób nô
r°üpe ≈``a ôre
nC’G s¿nCG o¢SrôØodG øs``Xnh
(7)Grƒ
nHnCGh , QGnô
nC’G p∫Én£rH
nC’G áne
rM
nhÉn≤oe ¿ƒoe
phÉn≤oj GƒoMGnQ ø«ujpôr°üªdG sø
pμndh .. ºo¡nd kánΠr¡
°nS á°nùjôan hCnG
nj ¿rCnG
. ¢†«p¨nÑdG pQɪ©à°S’G Gnòng uπX ≈a pAhoóo¡dG ≈ndpEG (8)Gƒoæncrô
án«pgGnô
nμdG p¿Gô«pæpH (10)oΩ
pôn£r°†nJ º``goQhoóo°Uh , p≥pHÉs°ùdG nô
r°üpe pórénªpH (9)o¢†pÑræ
nJ º`o¡
oHƒΠobo âr``nfÉc
, (11)øjpOuô
nàoe øjôpFÉnK ¬p¡rL
nª
h ≈a mó`MGh mπoL
nQ náne
rƒ
nb n¿ƒoeƒo≤nj ºp¡pH GnPpEÉa , pôªp©àr°ùoª
rdG Gnòn¡
dp óp≤rëpdGh
rdG u ≈
. ísΠn°ùoª
Ñr©
s°ûdG pìÉnØpμdG øe ánÑp¡nàrΠoe mánΠr©
o°T ≈dpEG π«uædG nipOGh Gƒodsƒ
Mn ≈sàM
. inô
rNoCG nór©
nH Isô
ne kÓ«pdnP oÖ
r©
s°ûdG o√sOnQ , ôr°üpe ≈nΠnY n∞rM
sõdG p¢Srô
oØdG o∂pΠne nOnhÉnY Énª
sΠoch
. çósMnh ôÑNCG ≈°†aCG 1
. ( ¢†aôj : OÉ°†ªdG ) , Ö«éà°ùj ≈ÑΠj 2
. ójÉμe ™ªédGh , á©jóN Ió«μe 3
. ( AÓNódG : ™ªédG ) , π¨à°ùªdG ≈ÑæLC’G π«NódG 4
. ô≤à°SG Öàà°SG 5
. Iô«°ùj , áΠ¡°S á¨FÉ°S 6
7 Grƒ
. ( Gƒ≤oaGh : OÉ°†ªdG ) , Gƒ°†aQnHCG
. Gƒ¡éqàj , GƒΠ«ªj Gƒoæcôj 8
. ( ∞bƒàJ : OÉ°†ªdG ) , ΣôëàJ ¢†ÑæJ 9
. ( ÅØ£æJ : OÉ°†ªdG ) , ó≤àJh π©à°ûJ Ωô£°†J 10
: OÉ°†ªdG ) , QGô°UEGh OÉæY ≈a ¿É«°ü©dG : OôªàdG øjOôªàe 11
. ( ø«©FÉW

29. sƒ
rô
rL
nô
29 ( ô°üe Ö©°T ìÉØc ) ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG
ÉkeGpc ºpgpOGnónCGh º¡pFÉnHBG n¢TnY ¿ƒtjpôr°üªdG (2)nCGnÑnJh , ¢SQÉna (1)p¢ûr£nH øe oô
r°üpe äQsô
nJh
në
kásjpQƒoWGôÑepEG ¿ƒ``oë
paÉnμoj , kánΠjƒnW nø«pæ°S Gƒ``tΠnX πH , l∞r©
n°V ’h l¢SrCÉ``nj ºo¡
nHÉn°UnCG É``nª
na , (3)AnGõs``YpCnG
. ¾e GhoQ
sô
nJnh sh
në
oón©dG GhoOnô
nW ≈sàM ; p∫ÉnÑpédÉc (5)n¿hoópeÉn°U ºogh , (4)pAÉnL
nC’G nán©
rQ
°pSGh
Cn’G óu«°nS ≈ufEpG { -
nJ ±nƒ°nS { -
nCÉnànJ lánΠp©nàr°ûoe lQÉnf √rô
Ln ór≤nan , πl«ªpLn ∫lÉn«Nn : z ∫ÉnÑéprdÉcn ¿hóo``epÉ°Un { -
. ( áªMôdG : OÉ°†ªdG ) , ∞æ©dGh Iƒ°ù≤dG : ¢û£ÑdG ¢û£H 1
. ¬H ΩÉbCGh ∫õf : ¿ÉμªdG CGƒÑJCGƒÑJ 2
. ( A’PCG : OÉ°†ªdG ) , AÉjƒbCG AGõYCG 3
. ¢Srô
oØdÉH ánªjpõn¡dG p¥ÉnërdpEG ≈nΠnY p¢Urô
. ÉLQ : OôتdGh , ≈MGƒædG AÉLQC’G 4
- ¿ƒªΠ°ùà°ùe : OÉ``°†ªdG ) ¿hôªà°ùe ¿ƒ``àHÉK ¿hóeÉ°U 5
. ( ¿ƒdPÉîàe
përdGnh , pInOGnQ
pE’G pIsƒ
o≤pH ≈pMƒoj , lπ«pªnL ô«pÑr©
nJ : z ... n¢Srô
oØdG GhoóuÑnμoj ¿nCG n¿htô
°üpeo { -
. ¬pFÉnjpôrÑ
pcnh z õ«pÑrª
nb { pQhoô
oZ pIsóp°ûpH ≈pMƒoj , π«pªnL õnLƒoe ô«pÑr©
nJ : z Én¡Πoc p¢VrQ
, p√pó«pYnh
nh , p¬pÑn°†nZnh
z õ«pÑrª
nb { ójpór¡
nJ pIsóp°T ≈nΠnY t∫oónj ô``«pÑr©
nJ : z ºoμp°ShoA
oQ ≈nΠnY tÖ
n°üræ
n«°nS iòpsdG ≈``Ñp°†nZn { -
. ø«ujpôr°üªdG p¢ShoA
oQ ≈nΠnY tÖ
n°üoj kAÉne nÖ
n°†n¨dG Gnòng Qsƒ
°ünnJ ór≤nan
, ºp¡p°ùoØrfnCÉpH ø«ujpôr°üªdG pán≤pãpH ≈pMƒoj , ó«pYnh
nh
ójpór¡
nJ ܃oΠr°SoCG : z ∂pH qπpën«n°S Éne
õ«pÑrª
nb Énj oº
nΠr©
. ¬r«nΠnY QÉn°üpàrf’G øpe ºgótcnCÉnJnh , Isƒ
ob uπoμpH qhón©dG pán¡
nLGnƒ
oª
pd ºgpOGnó©pàr°SGnh
, kÓr¡
n°S Gkór«
n°Unh , ásjpônW mõrÑ
oN nIôr°ùpc nô
r°üpe πs«nînJ ón≤na , lπ«pªnL ܃oΠr°SoCG : z ánΠr¡
n°S án°ùjpôna rhnCG , án¨pFÉn°S ánª
r≤od { -
. ¬oàn°Snô
r£nZnh √oDhÉnjpôrÑ
pc o¬nd ÉngnQ
sƒ
n°U Énªncnh , z õ«pÑrª
nb { ºsgƒnJ Énª
nc
܃oΠr°SoC’Gnh , pºrΠt¶dG p´Gnƒ
rfnCG uπoμpd qhón©dG ΩGnórîpàr°SÉpH ≈pMƒoj lπ«pªnL ô«pÑr©
nJ : z inónªdG n¿ƒoª
pdÉs¶dG nRnhÉ``né
nJ ó``n≤nd { -
. z ón≤nd { `pH óscnDƒoe
nπs«nînJ ón≤na , º¡pænWnƒ
pd ø«ujpôr°üªdG uÖ
oM pIsóp°ûpH ≈pMƒoj , lπ«pªnL lô«pÑr©
nJ : z ôr°üpe póré
nª
pH o¢†pÑræ
nJ º``¡oHƒoΠob â``nfÉnc { -
. Én¡
pànª
n¶nYnh Én¡
uÑoë
pH o¢†pÑræ
nJ º¡nHƒoΠob πn©nL Ésª
pe , ø«ujpôr°üªdG p¥hoô
oY ≈pa ipôré
nJ kAÉne
pO nô
r°üpe nóré
ne
º¡pàn«pgGnô
ncnh ø«ujpôr°üªdG ór≤pMnh p¢†r¨oH inónª
pH ≈pMƒoj , lπ«pªnL lô«pÑr©
nJ : z án«pgGnô
μndG ¿Gôn«æpHp Ωôp£n°†rnJ ºgQohóo°Uo { -
. º¡pHƒoΠob ≈pa oè
sL
oμdG Gnòng s¿nCÉncnh , pÖp°UÉn¨dG qh
oón©
rΠpd
. ¿Énμne uπoc ≈ndpEG pInQrƒsãdG Ö«p¡nd p∫ƒo°Uoƒ
pH ≈pMƒoj lô«pÑr©
nJ : z ánÑp¡nàrΠoe mánΠr©
o°T ≈ndpEG pπ«uædG nipOGnh Gƒodsƒ
Mn { -
p∫ÉnÑpédG päÉÑnãnc Ékîp°SGnQ Évjpƒnb º¡nJÉnÑnKnh ø«ujpôr°üªdG nOƒoª
o°U nπn©
. qº
°tûdG

30. ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG 30
°ürep ºμëHp ºΠoëj ( õ«Ñªb ) ¢Sô``ØodG ∂o``Πe ¿Éc ●
Ék°û«L óYCÉa ( OÓ«ªdG πÑb ™HÉ°ùdG ¿ô≤dG ≈a ) nô
. Gƒoª
pΠ°ùà°ùj ºd ø«jô°üªdG ¿CG ’EG , ¬eƒoé
go ≈a ô°ünàfGh , ô°üe ≈ΠY ¬H ºnégh Gôk«Ñc
º¡æe ÖΠWh , ø«jô°üªdG øn``Äpª£noj ¿CG ∫hÉëa , á©jópîndGh á``Π«ëpdG ≈dEG CoÉéΠj õ«Ñªb π©L É``ªe ●
. ÜôM ¿hoO º«Π°ùàdG
õ«Ñªb π©L ɪe , ó≤ëpdG äpGô¶fh ájôpîr°ùdÉH ∂dP GƒΠHÉbh , ¬oÑΠn£ren Gƒ°†oaQ ø``«jô°üªdG ¿CG ’EG ●
¬dƒo°SQ íHòpH Gƒtª
gnh , º¡o°SɪM πn``©°TCGh , ø«jô°üªdG Ö°†Z ∂dP OGõa , ójóp¡àdG ≈dEG CoÉ``éΠj
. √pópu«°nùd Gókjó¡Jh GôkjòënJ ¬dƒ°SQ GƒΠªsMh , ∂dP øY GƒodóY ºK , º¡«dEG
¿CG ≈gh , áã«ÑN á``Π«ëH ºogoóMCG ¬«ΠY QÉ``°TCÉa , ôeC’G ≈a ºgô«°ûà°ùj ¬``dÉLQ ( õ``«Ñªb ) ™``ªL ●
nô
r°üpe ¿ƒYôa º°SÉH ºogƒYójh , Gkƒ
rΠoM ÉkãjónM º¡«dEG oçsóëàj øe ø«jô°üªdG ≈dEG ( õ«Ñªb ) π°Sôj
Ö«p£àd ºo¡
nYɪàLG ÖΠ£j ( ≈HÉg ) ¬dE’G ¿CG ásé
oë
pH , ( ìÓ°S ¿hO ) ánª«pdnh ≈a Gƒo©ªàré
j ¿CG ≈dEG
. √ó«H oôeC’G ô«p°üj ôNBG Gkó«°S º¡d ¿CG ¿ƒoªΠ©j ∂dP óæYh , ºo¡
°oSƒØf
¿Én°ùpd ≈ΠY ø«jô°üªdG ≈``dEG ¬nJƒYO ¬qL
h π``©ØdÉHh , É¡næ°ùëà°SGh , Iô``μØΠd õ«Ñªb ÜnÉ``éà°SG ●
. ¿ƒYôa
( ∞æe ) ≈dEG ¬éJG ¬æμdh , ôm«Ñcn ¢û«éH ( õ«Ñªb ) GƒΠHÉbh , InôneGƒDªdG GƒØo°ûc ø«jô°üªdG ¿GC ’EG ●
. ºpΠ°ùnàr°ùnj ºnd nÖr©s°ûdG s¿nCG s’pEG , ( ∂«pJÉnª°ùrH
CnG ) ÖΠnZnhn , É¡ënàah
nOnÓpÑdG Qsô
Mnh , ¢SôØdG ≈ΠY ≈``°†bn ≈àM , íΠq°ùªdG ¬MoÉØch , ¬odÉ°†fp óqà°TG πH , ∞``©o°†j º``dh
.ºpgpQhoô
°oT øep
. OpGóLC’Gh AÉnHB’G ¢TôY ¥ƒa QoGôMC’G ÉghDoÉæHCG ™HôJh , ôo°üe äQôëJh ●

31. 31 ( ô°üe Ö©°T ìÉØc ) ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG
(1)
. nô
r°üpe ≈nΠnY pán°Spôs°ûdG qh
oón©dG pänÓnª
nM oQGnô
àp°rSG - 1
rª
. ∫nÓpàrMÓd ¬oàne
nhÉn≤oe
nh qipôr°üªdG Ör©
s°ûdG oOƒoª
°Uo - 2
. pán©jpónîdGh pôrμnªdG Ö«pdÉn°SnC’ øjpôpªr©
od - 3
nàr°ùªdG Aƒoé
? ∂dP øe iô°üªdG Ö©°ûdG ∞bƒe Éeh ? ô°üªd ¢SôØdG ∫ÓàMG ºsJ ≈àe 1¢S
âfÉch , Qƒ°TBG ádhO âYGóJ ¿CG ó``©H , OÓ«ªdG πÑb ™HÉ°ùdG ¿ô≤dG ≈a ô°üªd ¢Sô``ØdG ∫ÓàMG sº``J ê
, ô°üe ≈ΠY ¬H ºégh É°kû«L õ«Ñªb óqYCÉa , ájQƒWGôÑeE’G √ò¡d á«Yô`°ûdG á`ãjQƒdG ≈g ¢Sô`ØdG á``dhO
, ∫ÓàM’G Gò¡H ¢Vôj º``dh , º`Π°ùà°ùj ºd iô°üªdG Ö©°ûdG ¿CG ’sEG , ≈``dhC’G ádƒédG ¬``d â``fÉch
. ÜôM ¿hO º«Π°ùàdG º¡æe ÖΠWh ø«jô°üªdG øĪ£j ¿CG ∫hÉMh , áΠ«ëdG ≈dEG CÉéΠj õ«Ñªb π©L ɪe
? iô°üªdG Ö©°ûdG IQƒK ( õ«Ñªb ) óªNCG ∞«c 2¢S
, º¡JQÉjR ≈a ÖZôj ¬fEG : É¡«a ∫ƒ≤j á`dÉ`°SQ π°SQCÉ`a , iô°üªdG Ö©°ûdG ≈dEG OqOƒàj ¿CG õ«Ñªb ∫hÉ`M ê
áªjõY øe ádÉ°SôdG √ò``g ∞©°†J ºdh , áΠ«ëdG √ò``g íéæJ º``dh , Qƒ``°†ëdG GhOGQCG GPEG êô``M ’h
. ø«jô°üªdG
? É¡æe iô°üªdG Ö©°ûdG ∞bƒe Éeh ? ø«jô°üªΠd ᪫dh ( õ«Ñªb ) ™æ°U GPɪd 3¢S
QÉ°U ób ôNBG Gkó«°S ΣÉæg ¿CG áéëHh , ìÓ°S ¿hO ¬«dEG ¿ƒ``jô°üªdG Oƒ©j ≈àM , ᪫dh õ«Ñªb ™``æ°U ê
Iôμa ó©HCG ób ¿ƒμj ∂dòHh , ¢SCÉ«dGh ±ƒîdG ¬«ΠY ô£«°ùj ∂dP ºgó«°S iôj ÉeóæYh , ôeC’G √ó«H
. õ«Ñª≤d OÓÑdG ™°†îJ òÄæ«Mh , ÜôëdG
. É«ΠY äÉjƒà°ùe áΠÄ°SCG (@) `H ábƒÑ°ùªdG áΠÄ°SC’G (1)
. QÉnª
r©
pàr°S’G Ö«pYn’nCG ¬oØr°ûncnh , ¬oàn¶n≤njnh qipôr°üªdG Ör©
°sûdG ánæ£rap - 4
. m¢ù«pØnfnh m∫ÉnZ πoμpH Ék«uë
n°†oe , ºgpójpór¡
nàpH ÅpHÉnY ôr«
nZ , Isƒ
ob uπoμpH nIÉn¨t£dG ¬pLGnƒ
oj qipôr°üªdG Ör©
°sûdG - 5
. ø«pehoõr¡ne pOnÓpÑdG øpe √OƒoæoL
nh ¬LGnô
rNpEGnh , √oô
r¡nbnh , z nõ«pÑrª
bn { án«ZpÉ£sdG ≈ΠnYn ø«ujôp°üªdG QÉ°ünàprfG - 6

32. ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG 32
, º¡H ´É≤jEÓd º¡FGóYCG ø``e Ió«μe É¡fCG ™«ªédG ºΠY π``H , ¬àΠ«ëH iô°üªdG Ö©°ûdG ´ó``îæj º``dh
. ¢SôØdG øe ô°üe QôM ≈àM π°VÉæjh ΩhÉ≤j Ö©°ûdG ôªà°SGh
? áªjó≤dG ÜhôëdG ≈a Ωóîà°ùJ âfÉc ≈àdG áëΠ°SC’G Ée 4¢S
, ìÉeôdGh , ≥«fÉéªdGh , ∫É``ÑædGh , ΩÉ¡°ùdG : Ékªjób ÜhôëdG ≈a Ωóîà°ùJ âfÉc ≈``àdG á``ëΠ°SC’G ê
. äÓé©dGh , ±ƒ«°ùdGh
ÉakƒN ’ , ΩÓ``°ùH Ögòj ∂dƒ``°SQ ÉæcôJ ó≤d .. ( õ«Ñªb ) ójóYôdG ¿ÉÑédG É¡jGC ∂«dEG Öàμf { 5¢S
øëf Ée ¿ƒ``ªΠ©J ±ƒ``°ùa Éæ£î``°S ºJôKBG GPEG øμdh , Ió«éªdG É``fó«dÉ≤àH GQkÉ``îàaG πH , ∂``æe
. z ºμH ¿ƒΠYÉa
≈a z ¿ÉÑédG { ™ªLh , z ó«dÉ≤J { OôØeh , z ôKBG { OÉ°†eh , z É``æ£î°S { ±OGô``e äÉ``g ( C )
. Ió«Øe πªL
? GPɪdh ? Én¡
pànHÉnàpμpH ní
°ünnf øeh ? õ«Ñªb ≈dEG ádÉ°SôdG √òg πªM øe ( D )
: ø«°Sƒ≤dG ø«H ɪe áë«ë°üdG áHÉLE’G ôàNG (A)
( ÜÉë°ùfG - íΠ°U - ójó¡J ) : ádÉ°SQ ø«jô°üªΠd πªëj õ«Ñªb ∫ƒ°SQ ¿Éc @
: õ«Ñªb ∫ƒ°SQ ¿ƒjô°üªdG πà≤j ºd @
( ¬æe º¡æμªJ Ωó©d - ájô°üªdG ó«dÉ≤àdÉH GkQÉîàaG - ¬æe ÉkaƒN )
. ÉnænÑ°†nZn ÜÉgQE’G OGR . ÉæÑ°†Z : z Éæ£î°S { ±OGôe @ ( C ) ê
. ΩÓ°ùà°S’G Ö©°ûdG ¢†aQ . ¢†aQ : z ôKBG { OÉ°†eh @
. ¬«a ܃Zôe ôeCG ºΠ©ªΠd ò«ªΠàdG ó«Π≤J : ó«Π≤J : z ó«dÉ≤J { OôØeh @
. óFGó°ûdG óæY ¿ƒHô¡j AÉæÑédG . AÉæÑédG : z ¿ÉÑédG { ™ªLh @
É¡àHÉàμH í°üfh , ø«jô°üªdG ≈dEG ¬``Π°SQCG iòdG ¬dƒ°SQ õ«Ñªb ≈dEG ádÉ°Sô`dG √òg π``ªM iò```dG ( D )
. ´ƒ°†îdG hCG ΩÓ°ùà°S’G Ωó©H ø«jô°üªdG øe Ék¡«ÑæJ ∂dPh , ( Qƒ¡°Tƒoj ) ≈Yój πLQ
. ájô°üªdG ó«dÉ≤àdÉH GkQÉîàaG - ójó¡J (A)
: z ÉæHÉ°†ZEG ºJOQCG { - z Éæ£î°S ºJôKBG { 6¢S
? GPɪdh ? Σô¶f ≈a πªLCG øjô«Ñ©àdG iCG
. IhGó©dG Ió°T ≈ΠY ∫ójh , ΩÉàdG ¢†aôdÉH ≈Mƒj ¬fC’ ; πªLCG ∫hC’G ô«Ñ©àdG ê

33. 33 ( ô°üe Ö©°T ìÉØc ) ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG
: ( D ) Oƒª©dG øe ¬Ñ°SÉæj ɪH ( C ) Oƒª©dG ≈a Ée π°U 7¢S
( C )
¢SôØdG ádhO âeÉb ( C )
Ékaóg ô°üe âfÉc ( D )
ájô°üªdG á«Ñ©°ûdG Iƒ≤dG âeõg (A)
ø«jô°üªΠd ô°üædG ºJ ( E )
z Qƒ¡°Tƒj { í°üf ( F )
( D )
. z õ«Ñªb { äÉMƒª£d -
. äGôe IóY á«°SQÉØdG ¢Tƒ«édG -
. OÓ«ªdG πÑb ™HÉ°ùdG ¿ô≤dG ≈a -
. z õ«Ñªb { ∫ƒ°SQ πàb Ωó©H -
. º¡°ùØfCÉH º¡à≤Kh ºgOÉëJG π°†ØH -
. hó©dG ÜôëH º¡d πÑb ’ -
. OÓ«ªdG πÑb ™HÉ°ùdG ¿ô≤dG ≈a ¢SôØdG ádhO âeÉb ( C ) ê
. z õ«Ñªb { äÉMƒª£d Ékaóg ô°üe âfÉc ( D )
. äGôe IóY á«°SQÉØdG ¢Tƒ«édG ájô°üªdG á«Ñ©°ûdG Iƒ≤dG âeõg (A)
. º¡°ùØfCÉH º¡à≤Kh ºgOÉëJG π°†ØH ø«jô°üªΠd ô°üædG ºJ ( E )
. z õ«Ñªb { ∫ƒ°SQ πàb Ωó©H z Qƒ¡°Tƒj { í°üf ( F )
¬d âfÉch , ô°üe ≈ΠY ¬H ºég , Gôk«Ñc É°kû«L ó©j ìGôa , ô°üe ∫ƒNóH ºΠëj ( õ«Ñªb ) CGóH { 1¢S
, áJɪà°S’Gh ´ÉaódG ≈ΠY ¿ƒªªu°üe ø«jô°üªdG ¿CG ¢SôØdG ≈dEG AÉÑfC’G äAÉLh , ≈dhC’G ádƒédG
. z ôÑ°T πc ≈a ôFÉ°ùîdG ôÑcCG ¢SôØdG GhóÑμj ¿CG ≈ΠY ¿hôt°üeh
. z áJɪà°S’G { áªΠc ¬H ≈MƒJ Ée ôcPGh , z ¿ƒªuª°üe { ≈æ©eh , z AÉÑfC’G { OôØe : äÉg ( C )
: CÉ£îdG Öjƒ°üJ ™e , CÉ£îdG ΩÉeCG () áeÓYh , ÜGƒ°üdG ΩÉeCG () áeÓY ™°V ( D )
( ) . ≈dhC’G ádƒédG ≈a ¢SôØΠd GkóFÉb ( õ«Ñªb ) ¿Éc @
( ) . ΩÓ°ùH Ögòj ( õ«Ñªb ) ∫ƒ°SQ ¿ƒjô°üªdG Σôàj ºd @
( ) . ( õ«Ñªb ) ∫ƒ°SQ πà≤H ( Qƒ¡°Tƒj ) í°üf @
? ( õ«Ñªb ) äÉMƒª£d Ékaóg ô°üe âfÉc nº
pd (A)
? ( ∞æe - õ«Ñªb ) øY ±ô©J GPÉe ( E )
GPÉEa , ºμ«ΠY ¬©jPCGh Gòg ºμ«dEG ÖàcCG , ¿B’G ¬H ¿ƒ©àªàJ ɪe ôãcCG Gókée ºμë檫°S iòdG ÉfGC { 2¢S
Öq°üæ«°S iòdG ≈Ñ``°†Z IÉbÓªd øjó©à``°ùe Gƒfƒμa , ’EGh , ºμd Gôk«N Gòg ¿Éc ¬«dEG ºà©ªà``°SG
. z ºμ°ShAQ ≈ΠY
∫hCG ΩôJ (iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üdG) á«Hô©dG á¨ΠdG á°üb `` 3Ω

34. ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG 34
: ≈Πj Ée á≤HÉ°ùdG IQÉÑ©dG øe äÉg ( C )
. z §î°S { : ±OGôe @ . z Öq°üæ«°S - ≈£©j { : ≈æ©e @
? É¡¡Lh øe ≈dEGh ? IQÉÑ©dG √òg πFÉb øe ( D )
? ájQƒWGôÑeE’G √òg øY ±ô©J GPÉeh ? ¢SôØdG ádhO âeÉb ≈àe (A)
? ºgOÉ≤àYG ≥≤ëJ πgh ? ø«jô°üªΠd º¡àªjõg ó©H ¢SôØdG √ó≤àYG iòdG Ée ( E )
ÉakƒN ’ , ΩÓ``°ùH Ögòj ∂dƒ``°SQ ÉæcôJ ó≤d , ( õ«Ñªb ) ójóYôudG ¿ÉÑédG É¡jCG ∂``«dEG Ö``àμf { 3¢S
. z ºμH ¿ƒΠYÉa øëf Ée ¿ƒªΠ©J ±ƒ°ùa Éæ£î°S ºJôKBG GPEG øμdh , Éfó«dÉ≤àH GQkÉîàaG πH , ∂æe
. z Éæ£î°S { OÉ°†eh , z ºJôKBG { ≈æ©eh , z ó«dÉ≤J { OôØe : äÉg ( C )
? GPɪdh ? Σô¶f ≈a ¥OCGh πªLCG øjô«Ñ©àdG iCG : z ÉæÑ°†Z ºJOQCG { - z Éæ£î°S ºJôKBG { ( D ) @
: πΠ©J nº
pH (A)
? ( õ«Ñªb ) ∫ƒ°SQ πàb ≈ΠY ø«jô°üªdG ΩGóbEG ΩóY @
? iô°üªdG Ö©°ûdG ≈dEG ( õ«Ñªb ) OqOƒJ @
, º¡H ´É≤jEÓd º``¡FGóYCG ø``e Ió«μe ∂dP ¿CG Gƒ``ªΠY πH , ¬``àΠ«ëH ¿ƒjô``°üªdG ´ó``îæj º``dh { 4¢S
, É¡ëàah ∞``æe ≈dEG ¬JGƒ≤H ( õ``«Ñªb ) ¬``éJÉa ( õ«Ñªb ) É``¡H Gƒ``ΠHÉbh , ¢Tƒ«``édG Ghó``°ûëa
π«NódG Gòg π°VÉæj ôªà°SG ɪfEGh , ∞©°†j ºdh , øΠj ºd Ö©``°ûdG ¿CG ’EG , ( ∂«Jɪ``°ùHCG ) ÖΠZh
. z ¬ehÉ≤jh
í°Vh ? z ΩhÉ≤jh , π``°VÉæj { ø«Hh , z Ió«μe , á``Π«M { ø«H ≈橪dG ≈a É``kbôa ó``éJ π``g ( C ) @
. ∫ƒ≤J Ée
? iô°üªdG Ö©°ûdG É¡ΠHÉb ∞«ch ? ¢SôØdG óFÉb É¡«dEG CÉéd ≈àdG á©jóîdG Ée ( D )
: πΠ©J nº
pH (A)
? ø«jô°üªΠd ᪫dh ™æ°üH z õ«Ñªb { ΩÉ«b @
? ô°üe ≈ΠY á°Sô°ûdG hó©dG äÓªM QGôªà°SG @
? ( Qƒ¡°Tƒj ) øY ±ô©J GPÉe ( E )
á°ùjôa hCG á¨FÉ°S áª≤od âëÑ°UCG ô°üe ¿CGh , º¡d Öàà``°SG ób ô``°üe ≈a ôeC’G ¿CG ¢SôØdG øXh { 5¢S
≈dEG Gƒæcôj ¿CG GƒrHCGh , QGôMC’G ∫É£HC’G áehÉ≤e ¿ƒehÉ≤j GƒMGQ ø«jô°üªdG øμdh .. º¡d áΠ¡°S
. z ¢†«¨ÑdG Qɪ©à°S’G Gòg πX ≈a Ahó¡dG
? z Grƒ
nHnCG { : OÉ°†e Éeh ? z á°ùjôa { : ™ªL Éeh ? z á¨FÉ°S { : ±OGôe Ée ( C )

35. 35 ( ô°üe Ö©°T ìÉØc ) ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG
? º¡æX ≥≤ëJ πgh ? ô°üe ≈a ôeC’G º¡d Öàà°SG ¿CG ó©H ¢SôØdG øX GPÉe ( D )
n? ôº
«Ñ©àdG Gòg ≈a ∫ɪédG Ée : z á¨FÉ°S áª≤d ô°üe âëÑ°UCG { (A)
? º¡ëFÉ°üf ´ÉÑJGh , AɪμëdG iCGôH IOÉ≤dG òNCG @ : πΠ©J pH ( E )
? Ió«éªdG ºgó«dÉ≤àH ø«jô°üªdG QÉîàaG @
, AGõYGC ÉekGôc ºgOGóLCGh º¡FÉHBG ¢TôY ¿ƒjô°üªdG CGƒÑJh , ¢SQÉa ¢û£H øe ô``°üe äQôëJh { 6¢S
, AÉLQC’G á©°SGh ájQƒWGôÑeEG ¿ƒëaÉμj , áΠjƒW ø«æ°S GƒΠX πH , ∞©°V ’h ¢SCÉH º¡HÉ°UCG ɪa
. z ¬æe GhQôëJh hó©dG GhOôW ≈àM ; ∫ÉÑédÉc ¿hóeÉ°U ºgh
. z AÉLQCG { OôØeh , z AGõYCG { OÉ°†eh , z ¢û£H { ±OGôe : äÉg ( C )
? iô°üªdG Ö©°ûdG É¡ehÉb ∞«ch ? ¢SôØdG ájQƒWGôÑeEG øY ±ô©J GPÉe ( D )
? AGóYC’G ≈ΠY ø«jô°üªdG QÉ°üàfG ≈a ÉkÑÑ°S âfÉc ≈àdG á«°SÉ°SC’G πeGƒ©dG Ée (A)
? ø«jô°üªdG ´óîj ¿CG ( õ«Ñªb ) ´É£à°SG @ : ƒd çóëj ¿Éc iòdG Ée ( E )
? AGóYCÓd iô°üªdG Ö©°ûdG áehÉ≤e âØ©°V @
¿Éch , õ«Ñªb ∫ƒ°SQ GƒëHòj ¿CG óæédG OGQCGh , º«Π°ùàdG ÖΠW ¢†aQ ≈ΠY ∫ÉëdG á©«Ñ£H º``¡jCGQ ô``≤à°SGh { 1
AGó°SE’ ¬ΠgCG ɪe ; ¬ãjóM ≈a º«μM ¬ë°üf ≈a ¢üΠîe , ≈cP πLQ ƒgh ( Qƒ¡°Tƒj ) ≈Yój ¢üî°T º¡æ«H
. z º¡«dEG í°üædG
: ≈JCÉj ɪd ø«°Sƒ≤dG ø«H ɪe áë«ë°üdG áHÉLE’G ô«îJ ( C )
( ô«HóJ - ºjó≤J - Ωó≤J - ô«°ù«J ) : z AGó°SEG { ±OGôe @
( π«°SGôe - ä’É°SQ - π°SQ - πFÉ°SQ ) : z ∫ƒ°SQ { ™ªL @
( ≥Ñ°S Ée πc - πgÉL - ¢ûFÉW - êƒgCG ) : z º«μM { OÉ°†e @
. ∂dP í°Vh .. ø«jô°üªdG óæY ≈°ùμY π©a OQ z õ«Ñªb { ádÉ°Sôd ¿Éc ( D )
? Ö©°ûΠd É¡eób ≈àdG áë«°üædG Éeh ? z Qƒ¡°Tƒj { É¡H õ«ªJ ≈àdG äGõ«ªªdG Ée (A)
] ᫪«Π©àdG ΩÓ°ùdG IQGOEG - IôgÉ≤dG á¶aÉëe [
πH , ∂æe ÉkaƒN ’ , ΩÓ``°ùH Ögòj ∂dƒ°SQ ÉæcôJ ó``≤d : ( õ«Ñªb ) ójóYôdG ¿É``ÑédG É¡jCG ∂``«dEG Ö``àμf { 2
. z ºμH ¿ƒΠYÉa øëf Ée ¿ƒªΠ©J ±ƒ°ùa Éæ£î°S ºJôKBG GPEG øμdh , Ió«éªdG Éfó«dÉ≤àH GkQÉîàaG
: ø«°Sƒ≤dG ø«H ɪe áë«ë°üdG áHÉLE’G ô«îJ ( C )
( ÜÉë°ùfG - ójó¡J - íΠ°U ) : ádÉ°SQ ø«jô°üªΠd πªëj ( õ«Ñªb ) ∫ƒ°SQ ¿Éc - 1
: ( õ«Ñªb ) ∫ƒ°SQ ¿ƒjô°üªdG πà≤j ºd - 2
( ájô°üªdG ó«dÉ≤àdÉH GkQÉîàaG - ¬æe ÉkaƒN - ¬æe º¡æμªJ Ωó©d )

36. ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG 36
? É¡H QÉ°TCG iòdG øeh ? õ«Ñªb ≈dEG ádÉ°SôdG √òg πªM øe ( D )
? É¡æe º¡Øbƒe Éeh ? ø«jô°üªΠd õ«Ñªb ÉgôHO ≈àdG áYóîdG Ée (A)
? GPɪdh ? ≈橪dG ≈a πªLCG øjô«Ñ©àdG iCG ( ÉæHÉ°†ZEG ºJOQCG - Éæ£î°S ºJôKBG ) ( E )
] ᫪«Π©àdG ¥ƒ°SO IQGOEG - ï«°ûdG ôØc á¶aÉëe [
, ôª©à°ùªdG Gò¡d ó≤ëdGh á«gGôμdG ¿Gô«æH Ωô£°†J ºgQhó°Uh , ≥HÉ°ùdG ô°üe óéªH ¢†ÑæJ º¡HƒΠb âfÉc { 3
. z øjOôªàe øjôFÉK ¬¡Lh ≈a óMGh πLQ áeƒb ¿ƒeƒ≤j º¡H GPEÉa
: ≈JCÉj ɪ«a ø«°Sƒ≤dG ø«H ɪe áë«ë°üdG áHÉLE’G ô«îJ ( C )
( ÅØ£æJ - π©à°ûJ - ΣôëàJ ) : z Ωô£°†J { ±OGôe - 1
( OÉëJ’G - Iƒ≤dG - áYÉé°ûdG ) : ≈ΠY ∫óJ z óMGh πLQ áeƒb ¿ƒeƒ≤j { - 2
( ø«°UÉY - ø«©°TÉN - ø«©°VÉN ) : z øjOôªàe { OÉ°†e - 3
: ≈JCÉj ɪd πΠY ( D )
≈a ¬éYõJ áÑ«W ≈a ô¡ædG ¢SGôaCG ¿EG : z ´Q øæ≤°S { `d ∫ƒ≤j ’kƒ°SQ ¢Sƒ°ùμ¡dG ∂``Πe π``°SQCG - 1
. z ¢ùjQGhCG {
. ¥ô°ûdG hõ¨d IójóL á«Ñ«Π°U áΠªM É°ùfôa ∂Πe z ™°SÉàdG ¢ùjƒd { õ¡L - 2
: ∂àHÉLEG ábQh ≈a ¬àHÉàc óYCG ºK , ≈JCÉj ɪ«a CÉ£îdG Üuƒ°U (A)
. iOÓ«ªdG ™HÉ°ùdG ¿ô≤dG ≈a Qƒ°TBG ádhO âYGóJ - 1
óYÉ°S ƒg GPGE √õcôe ≈ΠY ¬æeƒDj ájQóæμ°SE’G º«YR z Ωôμe ôªY { ó«°ùdG ≈dEG ¿ƒ``«ΠHÉf π``°SQCG - 2
. á«°ùfôØdG ¢Tƒ«édG
. ÉHhQhCG ≈a iOÉ°üàb’G É°ùfôa õcôe QƒgóàH ºΠY ÉeóæY ô°üe z ¿ƒ«ΠHÉf { QOÉZ - 3
] ᫪«Π©àdG á«Π«Yɪ°SE’G IQGOEG - á«Π«Yɪ°SE’G á¶aÉëe [
ºJôKBG GPEG ø``μdh , Ió«éªdG Éfó«dÉ≤àH GkQÉ``îàaG πH , ∂æe ÉkaƒN ’ , ΩÓ``°ùH Ögòj ∂``dƒ°SQ É``æcôJ ó``≤d { 4
ÉæàμΠªe âeGO Éeh , É¡gÉ«ªH ¢†«ØJ QÉ`¡fC’G â``eGO Éeh , º`μH ¿ƒΠYÉa øëf Ée ¿ƒªΠ©J ±ƒ°ùa É``æ£î°S
z ∂H πë«°S Ée ºΠ©J ±ƒ°ùa ¿ÉcQC’Gh ºFÉYódG IóWƒe
: ¢SGƒbC’G ø«H øe áë«ë°üdG áHÉLE’G ô«îJ ( C )
( ºàjCGQ - ºJôàNG - ºàΠ°†a - ºJQôb ) : É¡aOGôe z ºJôKBG { - 1
( ÉæeGôàMG - ÉfhDÉ°VQ - ÉæJô°ûY - ÉæàbGó°U ) : ÉgOÉ°†e z Éæ£î°S { - 2
? IQÉÑ©dG √òg É¡«a äOQh ≈àdG áÑ°SÉæªdG Ée ( D )
. ∂dP í°Vh , hó©Πd ójó¡àdGh ¢ùØædÉH ôîØdG ≈æ©e πªëJ IQÉÑ©dG (A)
? ô«Ñ©àdG Gòg ∫ɪL ô°S Ée ( ∂H πë«°S Ée ºΠ©J ±ƒ°ùa ) ( E )
] ᫪«Π©àdG IQƒ°üæªdG ¥ô°T IQGOEG - á«Π¡bódG á¶aÉëe [

37. 37 ( ô°üe Ö©°T ìÉØc ) ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG
. iô¨°üdG É«°SBGh ΩÉ°ûdG ≈a z ¿ƒ«Ñ«Π°üdG { - 2 . øeõdG uôe ≈ΠY IódÉN z ô°üe { - 1
. z øjódG ìÓ°U { á«fÉ°ùfEGh , ô°üe Ö©°T ádƒ£H - 3
. á«fÉK Iôe ¥ô°ûdG hõ¨d áΠªM tóp©oj z ™°SÉàdG ¢ùjƒd { - 4
. øjó੪dG Oó¡j z ô«gR øjódG AÉ¡H { ≈°VÉ≤dG - 5
. z ídÉ°üdG { ∂ΠªdG IÉah ó©H áªμëH QƒeC’G ôjóJ z QódG ôé°T { - 6
. √ô°rSCnGh z ™°SÉàdG ¢ùjƒd { áªjõg - 7
. z OGó¨H { IQÉ°†ëd ºgô«eóJh ¥ô°ûdG ≈ΠY z ∫ƒ¨ªdG { äÓªM - 8
. Iɨ£dG ¬Lh ≈a ±ƒbƒΠd ó©à°ùJ z ô°üe { - 9
. z ô°üe { ÜGƒHCG ¿ƒbô£j z ∫ƒ¨ªdG { - 10
. z ƒc’ƒg { ójó¡J ≈ΠY º°SÉëdG z ô°üe { OQ - 11
. IódÉîdG z äƒdÉL ø«Y { á©bƒe - 12
. á«fÉ°ùfEÓd QÉ°üàfG z äƒdÉL ø«Y { ≈a z ô°üe { QÉ°üàfG - 13

38. ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG 38
nCG GƒoΠNó«d nô°üe ≈ndpEG oIGõ¨dG nAÉnL
HƒtjnC’G øjuódG oìÓ°U ) n¿Éc ón≤na , ÉæpdÉàp≤pd GhoAÉ``nL
. ÉgOƒLh É¡fÉ«c 1
oj ÉHoQhoCG rø
. ( âμ°SɪJh âjƒb : z âf’ { OÉ°†e ) , âØ©°V Ée âf’ Ée 2
, Ö°†Zh , QÉK : OÉ°†ªdG ) , ∫Ph ™°†Nh ºΠ°ùà°SG ¿Éμà°SG 3
. ( ΩhÉbh
Ö«Π°üdG øe ¿hòîàj , ÉHQhCG øe ájQɪ©à°SG áYɪL ¿ƒ«Ñ«Π°üqdG 4
. ájQɪ©à°S’G º¡aGógCG ¬ØΠN ¿ƒØîj ; GkQÉ©°T
. áΠªM : OôتdGh , º¡°Tƒ«L º¡JÓªM 5
u£në
ojh , Én¡
. ™HÉààJ ≈dGƒàJ 6
. (1)É¡fÉn«c Gƒoª
sfnCG n™
næ«pM , º¡pànΠeÉn©
7 º¡°ùØfCG º¡d âdƒ°S . º¡d âΠs¡
n°Snh , º¡rJsô
nZnCGh , º¡«dEG âÑsÑM
8 ÜGô°SCG . Ürô
°pS : OôتdG , äÉYɪL
. âbƒdG ∂dP ≈a òÄàbh 9
. Ió``éædGh IAhô``ªdG hP ƒ``g º``¡°ûdG ɪk¡°T 10
. ( ΩÉ¡°pT : ™ªédG )
, πFɪ°ûdG ø°ùM , Ö°ùëdG ºjôc , Ók°VÉa Ók«Ñf 11
. ( AÓÑf : z π«Ñf { ™ªL )
ΠrgnCG GhoópÑr©
nàr°ùnjh ; É¡n°VrQ
. É¡oÑ©°T n ≈
p°VnQ Éeh ... oô°üe (2)ânf’ Énª
na
. É¡oΠrgnCG (3)n¿Énμnàr°SG Éeh ... rân©
°†nNn Éeh
. móMGh mπoL
Qn ánØnbrh IpGõ¨dG ¬pLh ≈a iópndh Énj ârØnbnhn πH
râsΠnXh , inô
r¨t°üdG Én«r°SBGnh pΩÉs°ûdG ≈``nΠnY (5)º¡pJÓnª
nM
n¿ƒo¡
uL
nƒ
pe (4)n¿ƒt«Ñ«pΠs°üdG AÉ``nL
r¿nCG (7)ºo¡
o°ùoØrfnCG ºo¡
nd rândsƒ°S sº``oK , ¿Éne
sõdG øe ør«fôb náHGnô
ob , mIsƒ
obh mIsóp°T ≈a (6)≈``dGƒnànJ rº``o¡
oJÉnHô°Vn
. oπrÑ
nb øe Égnô«Z Gƒoe
nõng ɪc , nô
r°üpe Gƒoepõr¡nj
. mAr ≈
n°T sπc º¡r«
nΠnY ränón°ùranCG É¡pdÉnL
pQ náªjõYh ; É¡pFÉæHnCG n¿ÉªjpEGh , nô°üe pOƒoæoL nánYÉné
n°T søμpndh
änAÉnL ≈àdG ø«u«Ñ«Πs°üdG (8)pÜGnô
r°SnCG nΩ
ÉenCG , mQGnô
r°UpEGnh mΩrõnY ≈a ipóndnh Énj oópdÉîdG ÉnæoÑr©
°nT ∞nbnh ó≤nnd
. ÉHQohCoG ≈a ¿mÉμe πuc øeh , É°nùªuædGh É°nùfôah Én«rfÉ£jôH øe
ipóndh Éj rº
o¡
ne
h , mópMGnh mπoL
nQ nánΠrª
nM rº¡«ΠY nπnª
nM
h , GkópMGh ÉvØn°U (9)òÄàbh ÉnæoÑr©
°nT ∞nbh
Énª
oe ≈a (11)kÓ«pÑnf (10)É``kª
r¡
n°T ( q ≈
áneGô¨dG o™
narójh , º``gGnô
r°SnCG ánΠeÉn©
oe oø°ùëoj n¿Éc , ```g 583 áæ°S ¢Só≤ªdG âr«
nH ¬``«ΠY ˆG ín``nàan
. rºo¡ndÉnØrWnCGnh rº
ognAÉn°ùpf É¡ræ
pe ≈pØr©
ojh , rº¡pFGnô
n≤oa rø
nY ás«Hrô
ëndG

39. 39 ( ô°üe Ö©°T ìÉØc ) ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG
. πrÑ
ofh áeÉ¡n°T ≈a oπpJÉn≤oj n∞«c , ipóndnh Éj ( øjuódG oìÓn°U ) rº
o¡
nª
sΠnY
pøjuódG pìnÓn°U ≈ndpEG rânÑngnòna É¡nΠrØpW lás«pë«°ùne lInCGnô
reG änón≤na ¿nCG pΣQÉn©ªdG inórM
EpG ≈a çnóM ó≤nnd
pønY pårë
nÑrdÉpH nô
ne
nCGnh , ¬oYƒoe
oO (1)rân°VÉah , o¬oÑrΠnb s¥nô
na , Én¡
pΠrØpW nás°üpb iphrô
``pgnh oñoô
nJ n ≈
r°ünJnh ≈``pμrÑ
nJ
, ÉænHrô
nM GƒoÑnΠnW Éke
rƒ
nb oÜpQÉ``ëof É``næsfpEG : kÓFÉb p¬ue
oC’ o¬nª
sΠn°Snh p¬r«
nΠnY nô
nãYn ≈sàMn , ¿Éμnen πuco ≈``a πp``Ør£udG
. nás«fÉn°ùrfpE’Gh nπrÑ
tædG ÜoQÉëof É`æ°rùndh
rø
ojh , o¬oª
pdÉn°ùoj rø
ne ipOÉn©
ne oº
dpÉ°nùoj , ΩpÓ°sùΠd Öu`ëªdG ÉnæÑp©°T øY ∞o°ûpμrnJ ál°üsbp iópndh Éj √pòpgn
. lánΠ«Ñf lás«pfÉn°ùrfpEG oó«dÉn≤nJ o¬nΠna nÜnQÉnM GnPpEGh , ¬jpOÉn©
oj
, nø«u£pM pán©
rbh ≈a (2)Inô
nμræ
oe
káªjpõng nø«u«Ñ«pΠs°üdG n¢û«nL ( t ≈
HƒtjC’G pøjuódG oìÓn°U ) nΩ
nõng r¿nCG nór©
nHnh
o∂Πe ( o™°SÉàdG o¢ùjƒd ) nõs¡
né
na , inô
rÑ
oμdG ás«îjQÉsàdG páªjpõn¡
rdG √pò¡d o¬ræ
pe GhoQ
CÉnãrnj ¿rCnG ¿nƒt«Ñ«Πp°üsdG OnGQCnG
nô
nCGnh , ká«fÉK kIsô
r°üpe ≈a ípdÉs°üdG p∂ΠªdG ≈dpEG nπ``n°SrQ
e ¥rô
s°ûdG phrõn¨pd kIójóL ás«Ñ«pΠ°U ká``nΠªnM É``°nùrfôa
. (3)p¢ùodnórfnC’G pÜnô
n©H o¿ÉnÑr°SnC’G nπn©na Énª
pH o¬oauƒîojh √oósYnƒ
nànjh o√oOsón¡
nànj
Ése
nCG { : ¬d o∫ƒ``o≤nj Én°ùrfnô
na p∂pΠne pándÉn°SQ ≈``ΠY GvOnQ ( OGó°T øH pø``juódG oAÉ``¡H ) ≈p°VÉn≤dG nÖ``nànμna
ÉnæsfnCG nâ«p°ùnf ∂sæμdh ... n∂pdÉn£rH
nCG pOnónYh n∂p°Tƒo«oL pIôãμH oósYnƒ
nànJ nâfnCGh n∂oHÉnàpc nπn°Unh ón≤na ... oór©
nH
ndnh . (8)√Éfôse
rƒ
nO ’pEG (7)mÆÉnH Énær«
nΠnY (6)≈n¨nH ’nh , (5)o√ÉnfrOsónL ’pEG lOrô
na Ésæ
e nπpàob Éne
nCG
nh , p±ƒo«t°ùdG (4)oÜÉnHrQ
rdG oºoμræpe Énænë
, πMGƒ°ùdGh n¿ƒo°üoë
rà
nanh , ÉnæHhoô
oM nº
n¶pYnh , Énæpaƒo«o°S sónM oQhoô
r¨ªdG Én¡
tjnCG ∂oær«
nY ränCGnQ
. ( âØbƒJ - âØqL : OÉ°†ªdG ) , âdÉ°S â°VÉa 1
. á©«¶a Iôμæe 2
ÜôY 3
¢ùdófC’G
, ¿hôb á«fɪK ≈ΠY ójõj Ée ¢ùdófC’G Üô©dG ºμM
¿ÉÑ°SC’G ´É£à°SG ; º``¡bôØJh º¡aÓàN’ á``é«àfh
. ºgOÓH OGOôà°SGh , ºgójô°ûJh º¡Πàb
. ÜÉë°UCG ÜÉHQCG 4
. √ô«¨H ÉæÄL √ÉfOóL 5
. ºΠXh , ióàYGh óëdG RhÉéJ ≈¨H 6
. ( IɨnoH : ™ªédGh ) , ºdÉX ÆÉH 7
. ( ¬«ΠY Éæ¶aÉM : OÉ°†ªdGh ) , √ÉæμΠgCG √ÉfôeO 8

40. ∫hC’G ≈°SGQódG π°üØdG `` iOGóYE’G ≈fÉãdG ∞°üΠd á«Hô©dG á¨ΠdG ≈a ºΠ©ªdG 40
nCG mΩrƒ
nj ≈a , (2)oΩ
o√ôNBGh Énænd o¬odsh
ón≤dG n∂pH s∫põJ ¿nCG sóH’h , pΩnósædG øe (1)∂nΠpeÉnfnCG s¢†n©
nJ ¿CnG ∂nnd ¿nÉμnnd
. | n¿ƒoÑpΠn≤ræ
nj (3)mÖnΠn≤ræ
oe
sinCG Gƒoª
nΠnX nøjpòsdG oº
nΠr©
n«n°Snh } : n∂r«
nΠnY
, n•Én«re
pO ≈ΠY rândrƒ
nàr°SGh , É``n°ùrfnô
na o∂pΠne Én¡
p°SrCGnQ ≈``nΠnYh , oás«Ñ«pΠs°üdG oánΠrª
rdG p√pò``ng ränAÉ``nL
në
nh
øe n¿Éc Énª
na . ¬pØrM
nR p±ÉnærÄpàr°SG nπrÑ
nb ¬pànΠrª
nM päGsón©
oe ¢ùjƒd nπpªrμà°ù«d ; môo¡
r°TnCG násà°S É¡«a râ``«p≤nHnh
. p∫Énàp≤dGh pOÉn¡
pédG nánYÉn°S nøjôp¶nàræ
oe , rº
ognô
re
nCG GhoósM
nh
nh º¡nΠrª
n°T Gƒo©
nª
Ln ¿rCnG ’EpG øn«ujôp°ürªdG
o∂pΠne oí
pdÉs°üdG o∂pΠnª
rdG n ≈
rdG ≈ΠY p∞rM
uaoƒ
oJ , IQƒo°ürænª
Ñp«Πp°üsdG ¢oû«édG ¿nÉc ɪæ«Hh
sõΠd tó©à°ùj t ≈
ränònNnCGnh (5)pÖ«p°ün©
rdG pâ``rbnƒ
rdG Gnòng ≈a ( uQ
tódG ôné
n°T ) ¬pànLhR ≈ΠY (4)oÖ``r£nîdG nº
o¶n©
an , OpÓ``ÑpdG
p≥«u°†dG pánYÉn°S ≈``a oπªYnCG GnPÉne
nh ? p∞``pMGsõdG p¢û`r«
É`eCnG πo©aCnG GPnÉ``e : É``¡n`°nùØrnf ∫oCnÉ```°rùnJ
nédG Gnò``ng nΩ
? (6)pánærëªprdGh
(7)º¡pμ«pΠne
rdGh o•É``sÑt°†dG nº``pΠnY rƒ
närƒ``ne oOƒoæoé
nd : rândÉnbh É``gnô
re
nCG ( uQ
tó``dG ô``né
n°T ) â``nenõnM
≈p¡nàræ
nj
h , º¡paƒoØo°U ≈``a n∂tμnØsàdG oô«pãoj
h , (8)º¡nª
FpGõnYn ∞``©p°†roj ∂dPn ¿sCnG ∂s°nT Ó``an , º``gpóFpÉbnh
. mán≤s≤në
eo ámªjõpgn ≈ndEpG ôpeCn’ÉH
, lóMnCG ¬`H oº
Π©nj Ó``an , É©k«ªLn ¢pSÉsædG øY ∂pΠpªdG IpÉ``anh nCÉnÑnf (9)nºoàrμnJ ¿nCG uQ
tó``dG ôné
n°T ränQ
sô``≤a
rô
ºp°SÉpH pôeGhnC’G pQGnó``UpEGh r°, pÜrô``ëdG pô`enCG pô«HóJh , p∂``rΠrdG ¿pƒoÄ°oT ∞p``jôp°üràHp ≈``g ¢n†`¡æJ ¿CnGh
rânænΠrYnCGnh , ¬pHÉn«pZ øe p¢T©ndG çoQpGhn ( √É`°T ¿GQnƒoJ ) ¬oæHG Onƒ©oj ≈sàM , ¢û«édG IpOÉ«b ≈dEG É¡LhR
oªm¥hoóræ
o°U ≈a Én¡
rà
n©
n°Vhh , o¬nàsãoL
(10)âr£nsæMnh , GókMCnG πnÑp≤rnà°rùnj ¿CnG ™o«£pnà°rùnj ’ ¢l†jôen ∂``ΠpªdG ¿sCnG
. ΩóæJ : OGôªdGh , ™HÉ°UC’G ±GôWCG : πeÉfC’G ∂ΠeÉfCG ¢†©J 1
. ( áΠªfCG : z πeÉfCG { OôØe )
. ΩóæJh ∂dɪYCG ô°T ≈a ™≤J Ωó≤dG ∂H ∫õJ 2
. ¬«dEG ¿hô«°üj ºdƒDe ô«°üe iCG
ÖΠ≤æe iCG 3
¿ƒÑΠ≤æj
. ( ܃£îdG : ™ªédGh ) , áÑ«°üªdG Ö£îdG 4
. ójó°ûdG Ö«°ü©dG 5
6 áæëªdG . ( ønë
pe : ™ªédG ) , Ió°ûdGh , AÓÑdG
. ( AÉμΠeo : ™ªédG ) , ∂ΠªodG ÖMÉ°U ∂«Πe 7
. IOGQE’Gh Iƒ≤dG ≈gh , áªjõY ™ªL º¡ªFGõY 8
. ( ™jòJ : OÉ°†ªdG ) , ≈ØîJh , ôà°ùJ ºàμJ 9
``WpƒoæëndG äôeCG
10 â£æM ßØëH ( ≈JƒªdG õ¡éj øe ) s ≈
, áØΠàîe πFÉ°SƒH ∂dPh , ∞ΠàdG øe º``°ùédG
. ïdEG .. QƒaÉμdGh , ôÑæ©dGh , ∂°ùªdG πãe