11 M-CARE: Controle over de omgeving

539913-LLP-1-2013-1-TR-LEONARDO-LMP
Module: Controle
over de omgeving
Mobiele Training voor Thuis- en
Gezondheidsverzorgers Voor Personen met
Beperkingen en Ouderen

Deel 1
• Inschatting van het weer
– Koud weer
– Warm weer
– Temperatuur instellen
– Medicatie – warmer weer

Inschatting van het weer
• Er zijn bepaalde
omstandigheden die
duidelijk worden beïnvloed
door het weer: koude,
hitte, sneeuw, regen.
– U moet de blootstelling van
uw cliënt aan bepaalde
weeromstandigheden
zoveel mogelijk beperken.
Auteur van de afbeelding: digitalart,
http://www.freedigitalphotos.net/

Koud weer
• Koud weer kan leiden tot
inactiviteit, wat ook het
verstijven van de gewrichten
kan veroorzaken.
• Vraag indien mogelijk aan uw
cliënt om een beetje te
wandelen of handelingen
met lage fysieke
inspanningen uit te voeren.
Dit helpt bij de voorbereiding
van de spieren vooraleer
naar buiten te gaan.
Auteur van de afbeelding:
Stuart Miles,
www.freedigitalphotos.net

Warm weer
• Dit heeft invloed op
ouderen alsook mensen
met een handicap (bijv.
personen met
dwarslaesie) en mensen
met chronische ziekten
(bijv. vasculaire ziekte,
diabetes.
Foto van samarttiw,

Sommige geneesmiddelen kunnen ook iemands
vermogen beïnvloeden om met warmer weer om te
gaan:
• antipsychotica
• kalmeermiddelen (waaronder slaappillen zonder
voorschrift)
• anticholinergica
• Diuretica
• medicijnen om de bloeddruk te controleren
• antihistaminica
• sommige antidepressiva

• Een persoon met cognitieve
stoornissen zal misschien niet
in staat zijn om eventueel
ongemak te melden.
• In sommige gevallen kan
hij/zij het “gevoel” van
warmte of ongemak niet
realiseren vanwege het
aangetaste vermogen
(veroorzaakt door
medicijnen) om zintuiglijke
informatie te verwerken.
Stuart Miles,

Warmte-gerelateerde ziekte
• Slechte bloedsomloop,
hart-, longen nierziektes,
en hoge bloeddruk
verhogen het risico voor
een warmte-gerelateerde
ziekte.
• Het risico verhoogt bij
mensen met over- of
ondergewicht. Auteur van de afbeelding:
digitalart,

Temperatuur instellen
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO of WGO)
beveelt volgende temperaturen aan:
• een minimale binnentemperatuur van 18°C
• 2‐3°C warmer dan de minimale
binnentemperatuur voor die kamers die gebruikt
worden door sedentaire ouderen (die veel zitten
en liggen) en personen met een handicap
Vergeet niet:
• een verwarmingskussen en warme baden kunnen
de pijn verlichten.
• ijspakkingen kunnen zwellingen verminderen.

Deel 2
• Vochtigheid

• Houd de
luchtvochtigheid
onder 50%.
• Gebruik
airconditioning of
een ontvochtiger
indien nodig.
Stuart Miles,

Deel 3
• Kledingbehoeften

Kleding in ‘t algemeen
• Wanneer u naar buiten gaat:
– Naargelang het weer, kleed uw cliënt aan met
zoveel mogelijk kleren, in het bijzonder een lange
onderbroek of kousenbroeken, onderrokken met
rokken, jasjes met overjassen, mutsjes, sjalen en
handschoenen.
– MAAR: Verwijder overtollige kleding binnenshuis

• Indien u naar buiten gaat met personen met een
beperkte mobiliteit, is het verstandig met het volgende
rekening te houden:
– Meerdere lagen kleding om zijn/haar lichaam te
beschermen en om de snelle temperatuurwisselingen
tussen binnen- en buitenomgevingen te minimaliseren.
– Gebruik zoveel mogelijk broeken met een zijdelingse
ritssluiting. Deze zijn comfortabel, en vergemakkelijken
tevens het toiletbezoek.
– Indien de persoon niet in staat is om alleen te bewegen en
om zichzelf aan te kleden, dan is het gebruik van
rolstoelkleding aangewezen zodat de verzorger of
zorgverlener deze kledij gemakkelijk kan uit- en aandoen.
Dit bestaat o.a. uit rolstoel handschoenen,
mouwbeschermers, cape met mouwen enz.

Bron: http://www.essentialaids.com/

Ouderen
• Oudere mensen zijn minder in staat om hun
interne lichaamstemperatuur te behouden
tijdens een koude uitstap. Dit is te wijten aan
een lagere warmteproductie en een hoger
warmteverlies.
• Wanneer de ouderen in de koude rusten,
hebben ze een lager metabolisme en een
hogere thermische geleidbaarheid van de
huid.
• Ouderen hebben de neiging om te veel
kleren aan te doen. Dit komt omdat ze de
hitte niet voelen zoals jonge mensen.
• De oudere huid wordt ook dunner en geeft
minder bescherming tegen de zon.
Foto van Ambro,
www.freedigitalphotos.net

Deel 4
• De invloed van het weer op de gezondheid
– Spierkrampen
– Ziekten van de luchtwegen
– Lupus
– Osteoporose
– Fenomeen van Raynaud
– Longziekten

Spierkrampen
• Het risico van
spierkrampen neemt
toe bij het maken van
oefeningen zonder
voldoende verwarming.
• Het is belangrijk dat de
cliënt een opwarmende
strekking maakt totdat
de spieren klaar zijn
voor fysieke
inspanningen.
Foto van stockimages,

Ziekten van de luchtwegen
• Koud weer kan invloed hebben op mensen
met bepaalde ziekten van de luchtwegen.
– Astma kan worden veroorzaakt bij sommige
mensen die zich bezighouden met fysieke
activiteiten bij koud weer.
– Reumatoïde longziekte is gekenmerkt door de
kortademigheid, pijn in de borst, hoest en koorts.
Bij mensen met reumatoïde longziekte kan de
koude winterlucht de ademhalingsproblemen
verergeren.

Systemische Lupus Erythematosus
• Lupus (ook wel huidtuberculose
genoemd) wordt geactiveerd door de
blootstelling aan zonlicht
(lichtgevoeligheid).
• Ultraviolet licht kan leiden tot
opflakkeringen van lupus of het
verergeren. Lupus kan op de huid,
gewrichten en ander organen
verschijnen. Om deze reden moeten
mensen met lupus de blootstelling
aan zon vermijden.
• Zonnefilters en kleding die de
ledematen bedekken zijn van erg
groot belang.
Wikipedia

Osteoporose
• Koude trappen en loopbruggen kunnen een bijzonder
gevaar vormen voor mensen met broze botten.
• Uitglijden en vallen kan leiden tot pijnlijke fracturen
die maar langzaam genezen, en die zelfs kunnen
leiden tot een handicap.
• De cliënt moet het dragen van schoenen met platte
zolen vermijden.
• Indien uw cliënt geneesmiddelen inneemt die zijn /
haar evenwicht en stabiliteit beïnvloeden, kunt u zijn
/ haar arts vragen om de medicatie of de tijd van hun
inname te veranderen om geen invloed te hebben op
zijn / haar dagelijkse activiteiten.

Fenomeen van Raynaud
• Mensen met Fenomeen van Raynaud moeten
de blootstelling aan extreme temperaturen
voorkomen. De cliënt moet in dit geval vooral
koude vermijden, alsook plotse veranderingen
in temperatuur zoveel mogelijk beperken.
• Voor personen die aan deze aandoening
leiden zijn warmere omgevingen beter
geschikt.

Longziekten
• Indien uw cliënt ademhalingsproblemen heeft,
bied hem/haar dan het gezichtsmasker aan indien
nodig of als de cliënt erom vraagt.
• De maskers dekken zijn/haar mond en dan kan
hij/zij de warmte gebruiken van zijn/haar eigen
ademhaling om de lucht op te warmen, voordat
het in zijn/haar longen komt.
• Vermijd alcohol, nicotine en cafeïne omdat ze een
drogend effect op het kraakbeen.
• Vraag uw cliënt om voldoende slaap te krijgen, het
herstelt zijn/haar energie en zo kan hij/zij de pijn
beter beheren. Het ontspant ook zijn/haar
gewrichten waardoor de zwelling en pijn
verminderen.

• Het is belangrijk dat uw cliënt goed
gehydrateerd is. Dit kan door het drinken van
veel water, sap en andere vloeistoffen.
• Water helpt daarenboven om de toxinen af te
drijven die bijv. pijn veroorzaken in gewrichten
die aangetast zijn door artritis.
• De cliënt houdt het best een dagboek bij van
de pijn:
– Noteer daarin het niveau van pijn die uw cliënt op
verschillende tijden voelt, hoe hij/zij zich voelt,
welke activiteit hij/zij niet kan doen.

Deel 5
• Veiligheid
– Anti-diefstal
– Brandveiligheid

Vooraleer u het huis met de cliënt verlaat, denk aan de veiligheid:
• Vensters
– Bescherm alle toegankelijke vensters door middel van een secundair
blokkeerapparaat.
– Blokkeer de toegankelijke vensters, zodat ze niet meer dan 15 centimeter
kunnen geopend worden, omwille van ventilatie.
– Zorg ervoor dat niemand de deur kan bereiken en openen via een open
venster.
– Zorg ervoor dat niemand het venster van buiten naar binnen kan bereiken en
vervolgens het blokkeerapparaat zou kunnen weghalen.
– Gebruik optilbeveiliging om te voorkomen dat de vensters opgetild kunnen
worden.
• Lichten
– Binnenverlichting is nodig om tekenen van leven en activiteit aan te geven in
het huis nachts. De cliënt kan er hierbij ook voor kiezen om de verlichting
automatisch in/uit te schakelen.
• Alarmsystemen
– De alarmsystemen zijn een effectief afschrikkingsmiddel voor dieven.
– De alarmsystemen moeten goed geïnstalleerd, geprogrammeerd en
onderhouden worden.
• Buren
– Leer de buren kennen aan elke kant van het huis van uw cliënt. Communiceer
vaak om onderlinge vertrouwen te creëren.

Brandveiligheid
• Waarschuwing
– Zijn er rookmelders en werken ze? De batterijen moeten
periodiek worden gecontroleerd.
• Noodplannen
– Maak jezelf vertrouwd met het noodplan hoe de woning
in geval van nood te verlaten.
– Plan een alternatieve vluchtroute.
• Preventie
– Is er een brandblusser?
– Laat de kachel nooit zonder toezicht tijdens het koken.
– Moedig geschikte rookgewoontes aan.
• Laat roken nooit in het bed toe.
• Het is VERBODEN te roken in de buurt van zuurstofflessen.

In geval van brand
• Haal de mensen die in direct gevaar zijn
onmiddellijk uit de woning.
• Neem contact op met de brandweer (112).
• Isoleer de brand zoveel mogelijk door het
sluiten van deuren en vensters.
• Probeer indien mogelijk de brand te blussen
of evacueer indien nodig.

Deel 6
• Maak ondersteunende technologieën klaar
voor gebruik
– Hulpmiddelen voor mensen
• met een visuele handicap
• met hoorproblemen
• met mobiliteitsproblemen
– Daarnaast zijn er ook nog hulpmiddelen voor:
• controle van de gezondheidstoestand
• hulp in het huishouden
– Handige ondersteunende technologieën
– Lijst van interessante websites voor
ondersteunende technologieën

Wat in acht te nemen?
• U, als verzorger, moet zich bewust zijn van het assortiment van
producten en diensten die er bestaan en uw cliënt kunnen helpen
om zijn dagelijks leven te vergemakkelijken en te verbeteren.
• Zorg ervoor dat u de lokale winkels met hulpmiddelen kent die
ondersteuning bieden op het vlak van:
– Mobiliteit
– Gehoor
– Visie
– Hygiëne
– Slaapkamer benodigheden
– Huishouden
– Het zich kleden
– Thuiszorg
– Werk en vrije tijd
– Comfort
– Orthopedisch
U, als professionele
verzorger (hulpverlener),
kunt de problemen van
uw cliënt snel herkennen
die gemakkelijk kunnen
worden opgelost door
middel van een
hulpmiddel.

Hulpmiddelen voor mensen met een
visuele handicap
• Hulpmiddelen voor vergroting:
– eenvoudige vergrootglazen, ook wel optische handloepen genoemd, en de elektronische
handloepen
– loeplampen en beeldschermloepen
• Hulpmiddelen voor gesproken informatie
– voorleesapparaat en de sprekende beeldschermloep
– Daisy speler
• Hulpmiddelen voor computergebruik
– software die vergroting, spraak en braille biedt
– Brailleleesregels
– spraakherkenning software
– Grootlettertoetsenborden
• Hulpmiddelen voor dagelijkse levensbehoeften
– sprekende horloges
– grootletter addresenboek
– filterbril
– …

Hulpmiddelen voor mensen met
hoorproblemen
• Slechthorenden
– Ringleiding
– Wekker
– FM apparatuur
– Geluidsoverdracht voor Radio en TV
– Ringleiding voor GSM
• Doven
– Signaliseringsysteem
– Mobiel Signaliseringsysteem
– Draagbaar Taktiel Hulpmiddel

Hulpmiddelen voor personen met
mobiliteitsproblemen
• Enkele voorbeelden
– Loophulpmiddelen met één arm te bedienen
– Loophulpmiddelen met twee armen te bedienen
– Accessoires voor loophulpmiddelen
– Aangepaste auto's, bestelauto's en vrachtwagens
– Accessoires voor en aanpassingen aan voertuigen
– Alternatieve motorvoertuigen
– Niet-gemotoriseerde rolstoelen
– Gemotoriseerde rolstoelen en scootmobielen
– Rolstoelaccessoires
– Alternatieve door mens aangedreven voertuigen
– Transferhulpmiddelen en keerhulpmiddelen
– Hulpmiddelen voor tillen van personen
– Oriënteringshulpmiddelen

Hulpmiddelen voor controle van de
gezondheidstoestand
• Bloeddrukmeters
• Schalen / thermometers
• EHBO / stimulators
• Toebehoren voor geneesmiddelen
• Herinneringen voor inname van
geneesmiddelen
• Hulpmiddelen voor diabetes

Hulpmiddelen voor hulp in het
huishouden
• Enkele voorbeelden
– Afstandsbedieningen voor huishoudelijke apparaten
(domotica).
– Afwasborstels met een zuignap, als u maar één hand
kunt gebruiken.
– Kookplaten met een tijdschakelaar, als u vergeetachtig
bent.
– Stoffer en blikken met lange steel, als u niet kunt
bukken.
– Elektrische blikopeners.
– Greepaanpassingen, bijvoorbeeld op keukenkastjes.
Een overzicht vind je hier.

Handige ondersteunende
technologieën
• Hulpmiddelen voor zelfstandig leven
(makkelijk vast te pakken
gebruiksvoorwerpen, gereedschap voor het
bereiken van voorwerpen, elastische
schoenveters, borstels met lange hengsels)
http://www.independentliving.com/

technologieën
• Medicatie
hulpmiddelen:
– Pil organisatoren
– Timers om de mensen
eraan te herinneren
hun medicijnen in te
nemen.
Bron: http://www.containerstore.com/

technologieën
Veiligheidsvoorzieningen:
• Intercomsystemen
• Sensors die aanduiden wanneer een persoon
uit een stoel of bed opstaat.
Onsetcomp.com
occupancy/light logger

technologieën
• Voor mensen in een vroeg
stadium van dementie zijn
er geheugen
onderhoudende spelletjes
zoals jumbo. Voor een
overzicht van online
spelletjes, kijk hier.
• Analoge wandklokken.
• Door stem geactiveerde
telefoonkiezers. Memory Game- Modern Menagerie

Lijst van interessante websites voor
ondersteunende technologieën
• Hulpmiddelen voor het gebruik in de
thuisomgeving: www.thuiszorgwinkel.be
• Europees informatienetwerk voor
technologische hulpmiddelen –
www.eastin.eu
• Vlaams Agentschap voor Personen met een
Handicap - www.vaph.be

Deel 7
• Stofzuigen
• Afstoffen

Stofzuigen
• Eén of twee keer per week, bij
voorkeur in afwezigheid van de
cliënt.
• Het dragen van een masker kan
helpen indien de cliënt zelf gaat
stofzuigen.
• Gebruik bij voorkeur stofzuigers
met een HEPA-filter (High
Efficiency Particulate
Arrestance). Dergelijke filters
houden bijna alle kleine
stofdeeltjes tegen en reduceren
zo huisstof.
Foto van artur84,

Wat te doen en niet te doen bij
stofzuigen
• Stofzuig regelmatig. Eenmaal
per week is het minimum,
maar twee keer per week
zou het beste zijn.
• Verplaatst de meubels.
• Stofzuig onder de bedden.
• Stofzuig in de beide
richtingen, op en neer, van
de ene naar de andere kant.
• Stofzuig ook de hoeken.
• Gebruik de accessoires van
de stofzuiger om de kleine
plekjes te bereiken.
• Haast u niet met het
stofzuigen, maar zorg dat alles
proper is: stofzuig in banen
van links naar rechts,
• overlap steeds een baan.
• Laat de stofzuigerzak niet te
vol worden – Met een volle
stofzuigerzak zuigt de
stofzuiger niet meer
• Stofzuig niet alleen de
vloeren, maar gebruik ook de
verschillende mondstukken
om in alle hoekjes te geraken.

Wat te doen en niet te doen bij
afstoffen
• Verwijder stof met een vochtige doek, één of twee keer per week.
• Voordat u met het afstoffen begint, is het belangrijk om alle items van
elk oppervlak te verwijderen.
• Er zijn verschillende schoonmaakgereedschappen die u kunt gebruiken
om de kamers af te stoffen.
– U kunt een vochtige doek gebruiken om de stof van de werkbladen en het
bureau te verwijderen.
– Een plumeau of vederborstel is een simpel huishoudelijk hulpmiddel om
meubels en voorwerpen af te stoffen. Het is tevens praktisch voor het
bereiken van hoge plaatsen, zoals het plafond, de bovenste planken,
ventilatie openingen, enz.
• Start eerst met de hoge oppervlakken van de kamer.
• Als het moeilijk is om lastige plaatsen af te stoffen, probeer met andere
hulpmiddelen, zoals een borstel of kwast.
• Ga niet naar de volgende kamer, voordat u klaar bent met het afstoffen
van elke oppervlak in de kamer waarmee u begonnen bent.

Referenties
• Aging families and caregiving / Sarah Honn Qualls; Steven H Zarit 2009, English Book xiii, 338 p. : ill. ;
25 cm. Hoboken, N.J. : John Wiley & Sons, ; ISBN: 9780470008553
• The real truth about aging : a survival guide for older adults and caregivers / Neil Shulman; Michael A
Silverman; Adam G Golden2009 ,English Book p. cm. Amherst, N.Y. : Prometheus Books, ; ISBN:
9781591027195
• Aging Families and Caregiving by Sara Honn Quall, Steven H. Zant, Eds. 2009, English Book , (338 p.)
Wiley: (January 27, 2009) ISBN: 10: 0470008555
• http://www.nfcacares.org/who_are_family_caregivers/
• http://www.nfcacares.org/pdfs/AARPSurveyFinal.pdf
• http://www.womenshealth.gov/faq/caregiver-stress.cfm#a
• http://www.womenshealth.gov/faq/caregiver-stress.cfm#a
• http://aspe.hhs.gov/daltcp/reports/ltcwork.htm
• http://www.healthcalculators.org/calculators/caregiver.asp
• http://www.co.rock.wi.us/Dept/Aging/CaregiverBooks.htm
• http://seniorliving.about.com/od/lifetransitionsaging/a/agingwellbooks.htm
• http://www.caregivingcafe.com/blog/wp-content/uploads
• http://seniorcarepartners.wordpress.com/our-caregivers/

11 M-CARE: Controle over de omgeving

Recommended

Recommended

More Related Content

More from Karel Van Isacker

More from Karel Van Isacker (20)

11 M-CARE: Controle over de omgeving