chuẩn bị bệnh nhân trước và sau phẫu thuật răng hàm mặt

1. Ths. Nguy n M nh Phúễ ạ

2.  K đ c nh ng đi u c n ph i làm đ chu nể ượ ữ ề ầ ả ể ẩ
b v m t tinh th n cho b nh nhân m theoị ề ặ ầ ệ ổ
k ho ch.ế ạ
 Trình bày đ c các b c chu n b v m t thượ ướ ẩ ị ề ặ ể
ch t đ i v i b nh nhân chu n b ph u thu tấ ồ ớ ệ ẩ ị ẫ ậ
 Trình bày đ c cách chăm sóc b nh nhân sauượ ệ
ph u thu t.ẫ ậ

3. Phân lo iạ
 Hình th cứ ph u thu t:ẫ ậ
 B nh nhân ph u thu t theo k ho ch(m phiên) :ệ ẫ ậ ế ạ ổ
Nh ng b nh nhân đ c m theo l ch ph u thu tữ ệ ượ ổ ị ẫ ậ
sau khi h i ch nộ ẩ
 B nh nhân ph u thu t không theo k ho ch hayệ ẫ ậ ế ạ
m c p c uổ ấ ứ
 Lo i vô c m trong ph u thu tạ ả ẫ ậ
 M gây mêổ
 M têổ

4.  N i dung công vi c chu n b :ộ ệ ẩ ị
 Chu n b v m t tinh th nẩ ị ề ặ ầ
 Chu n b v th ch tẩ ị ề ể ấ
 S c kh eứ ỏ
 Vô trùng
 Các y u t b tr …ế ố ổ ợ

5.  Chu n b v Tinh th n:ẩ ị ề ầ
 Di n bi n tâm lý c a b nh nhân tr c ph u thu tễ ế ủ ệ ướ ẫ ậ
 Tích c c:ự
 Tiêu c c:ự
 Đ ng viên, gi i thích:ộ ả
 Gi i đáp các th c m c trong ph m vi hi u bi tả ắ ắ ạ ể ế
S đau, S s o s u, s bi n ch ng….ợ ợ ẹ ấ ợ ế ứ
 Gi i thích đ ng viên bn, k t h p v i ng i nhà bnả ộ ế ợ ớ ườ

6.  Chu n b v c s v t ch tẩ ị ề ơ ở ậ ấ
 Th t c hành chính, các gi y t liên quanủ ụ ấ ờ
 Các xét nghi m c n thi tệ ầ ế
 Gi y cam đoan ph u thu tấ ẫ ậ
 H s Ph u thu t…ồ ơ ẫ ậ
 Chu n b cho b nh nhân (m mê):ẩ ị ệ ổ
 Nh ng ngày ch ph u thu t:ữ ờ ẫ ậ
V sinh thân th tr c khi ph u thu tệ ể ướ ẫ ậ
Ch đ dinh d ng: đ m, đ ng, vitamin và ch t khoángế ộ ưỡ ạ ườ ấ
Khám ki m tra các b nh khác có liên quanể ệ

7.  Chu n b cho b nh nhân (m mê):ẩ ị ệ ổ
 Nh ng ngày ch ph u thu t:ữ ờ ẫ ậ
V sinh thân th tr c khi ph u thu tệ ể ướ ẫ ậ
Ch đ dinh d ng: đ m, đ ng,ế ộ ưỡ ạ ườ
vitamin và ch t khoángấ
Khám ki m tra các b nh khác có liênể ệ
quan

8. Chu n b cho b nh nhân:ẩ ị ệ
 1 ngày tr c ph u thu t:ướ ẫ ậ
 Ph u thu t ngoài m t: C o râu, c t tóc …ẫ ậ ặ ạ ắ
Ph u thu t trong mi ng: V sinh răngẫ ậ ệ ệ
mi ng, l y cao răng n u c nệ ấ ế ầ
Ki m tra vùng d ki n ph u thu t có gì b tể ự ế ẫ ậ ấ
th ng báo l i cho BSườ ạ
Ki m tra m ch, nhi t đ , huy t ápể ạ ệ ộ ế
Căn d n b nh nhân nh n ăn, u ng t 12hặ ệ ị ố ừ
n u là m có gây mêế ổ

9. Chu n b cho b nh nhân:ẩ ị ệ
 Tr c gi ph u thu tướ ờ ẫ ậ
Ki m tra l i m ch, nhi t đ , huy t ápể ạ ạ ệ ộ ế
Các th t c hành chínhủ ụ
Tháo b trang s c, t y trang…ỏ ứ ả
Xác nh n l i vi c nh n ăn u ng tr c đóậ ạ ệ ị ố ướ

10. Chu n b cho b nh nhân m c p c u:ẩ ị ệ ổ ấ ứ
 Là các tr ng h p bn n ng c n ph i x tríườ ợ ặ ầ ả ử
ngay n u không s nh h ng đ n tínhế ẽ ả ưở ế
m ng…ạ
 Yêu c u th c hi n theo y l nh, ph i thao tácầ ự ệ ệ ả
nhanh, kh n c p.ẩ ấ
 Chú ý theo dõi các ch c năng s ng: nh p th ,ứ ố ị ở
m ch, huy t ápạ ế
 s n sàng s c u,ch y máu, ch ng sock…ẵ ơ ứ ả ố
 Làm các XN t i ch c p c uạ ỗ ấ ứ

11.  Chu n b cho b nh nhân (m tê):ẩ ị ệ ổ
 V sinh răng mi ng tr c ph u thu t: Cao răng, trámệ ệ ướ ẫ ậ
răng sâu, xúc mi ng b ng dung d ch có ch aệ ằ ị ứ
Chlohexcidine 02 ngày tr c ph u thu tướ ẫ ậ
 D n b nh nhân:ặ ệ
không đ c u ng bia, r u, thu c lá tr c ph uượ ố ượ ố ướ ẫ
thu t ít nh t 3 -7 ngàyậ ấ
Ng s m đêm tr c khi ph u thu t, ăn no tr củ ớ ướ ẫ ậ ướ
ph u thu t.ẫ ậ
 Ki m tra :ể
XN: Máu ch y, máu đông, CTMả
Xquang: phim t i ch , toàn c nh, Ct…ạ ỗ ả
M ch, nhi t đ , huy t ápạ ệ ộ ế

19.  K t h p giúp theo dõi các ch s liên quanế ợ ỉ ố
đ n ch c năng s ngế ứ ố
 Tham gia ph tá l y d ng c , ph m n uụ ấ ụ ụ ụ ổ ế
c nầ
 Yêu c u: Thao tác nhanh, chính xác đ m b oầ ả ả
vô khu n…ẩ

22.  Đ i v i Bn m gây mê:ố ớ ổ
M c tiêu: theo dõi k , phát hi n nh ng b t th ngụ ỹ ệ ữ ấ ườ
 Lúc b nh nhân mêệ
 Chú ý khi di chuy n b nh nhânể ệ
 Th hi n đúng y l nh Bsự ệ ệ
 Theo dõi m ch, huy t áp, nh p th 15ạ ế ị ở ’/1 l n sau 30’/1 l n đ n lúc t nhầ ầ ế ỉ
 Chú ý v n đ thông khí, khai thông đ ng th , tránh nôn, trào ng c vàoấ ề ườ ở ượ
đ ng hô h pườ ấ
 Theo dõi ch y máu, d ch d n l u,…ả ị ẫ ư
 M t s BC có th g pộ ố ể ặ
 Choáng, Shock: huy t áp th p, da t l nh tái, m ch nhanh y u, nh p thế ấ ướ ạ ạ ế ị ở
nhanh nh , môi tái và thân nhi t th pỏ ệ ấ
 Ch y máu : qua v t m hay qua mũi h ngả ế ổ ọ
 Thi u d ng khí : Tím tái, th nhanh, v t vã…ế ưỡ ở ậ
 Li t m t :ệ ặ

23.  Đ i v i Bn m gây mê:ố ớ ổ
M c tiêu: theo dõi k , phát hi n nh ng b t th ngụ ỹ ệ ữ ấ ườ
 Lúc b nh nhân t nh:ệ ỉ
 Bi u hi n lúc thoát mê : Bn th ng v t vã, c đ ng không ch ý..ể ệ ườ ậ ử ộ ủ
 Ngay sau khi h i t nh: Thông báo ngay cho Bn đã k t thúc cu c m ,ồ ỉ ế ộ ổ
đang n m đâu, th i gian…ằ ở ờ
 Đ ng viên ch n an b nh nhân đ b nh nhân yên tâmộ ấ ệ ể ệ
 H ng d n b nh nhân c đ ng t i gi ng, nh d ch đ ng trongướ ẫ ệ ử ộ ạ ườ ổ ị ứ ọ
mi ng.ệ
 Gi i thích cho bn khi bn c m th y đau và tìm bi n pháp gi m đauả ả ấ ệ ả
cho bn
 Theo dõi, ghi chép các thông s đ nh kỳ theo y l nhố ị ệ

24. Đ i v i Bn m gây tê:ố ớ ổ
M c tiêu: H ng d n k b nh nhân t chăm sóc và t phátụ ướ ẫ ỹ ệ ự ự
hi n nh ng b t th ngệ ữ ấ ườ
 H ng d n b nh nhân:ướ ẫ ệ
 Các d u hi u bình th ng sau ph u thu t:ấ ệ ườ ẫ ậ
 Ch y máu ít, Đau, s ng n , khó há mi ng, nu t đau…ả ư ề ệ ố
 Các d u hi u b t th ng: (ấ ệ ấ ườ quay l i pk đ x tríạ ể ử )
 Ch y máu nhi uả ề
 Đau
 S ngư
 Các vi c nên làm: th c hi n theo l i d n và đ n thu c Bsệ ự ệ ờ ặ ơ ố
 Tr m l nh, ăn m m, xúc mi ng nh nhàng sau 6h…ườ ạ ề ệ ẹ
 Các vi c không nên làmệ
 Tr m nóng, ăn đ c ng, xúc mi ng m nh, u ng bia, r u, thu c lá…ườ ồ ứ ệ ạ ố ượ ố

26.  Nh ng vi c nên làmữ ệ
 Thực hiên uống thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sỹ
 Cắn gạc 1 giờ để cầm máu, có thể rỉ máu trong 24 giờ đầu.
 Có thể chườm lạnh để giảm sưng( Dùng túi lynon đựng đá đập nhỏ rối bọc khăn
mặt bên ngoài chườm vùng mặt tương ứng vùng nhổ răng trong 30 phút rồi nghỉ
30 phút liên tục trong 6-8 giờ đầu sau nhổ răng)
 Khi ngủ đầu được kê cao thêm bởi 1 gối phụ hoặc 2 gối.
 Sử dụng nước xúc miệng ngày 3 lần trong 5 ngày (xúc miệng nhẹ nhàng)
 Chế độ ăn uống mềm và đủ nước.
 Cần được nghỉ ngơi sau nhổ răng.
 Nh ng vi c nên tránhữ ệ
 Tránh làm tổn thương vùng nhổ răng với thức ăn thô và cứng.
 Không được hút, mút chíp tại vùng nhổ răng
 Không được khạc nhổ mà nên nuốt bình thường
 Không nhai kẹo cao su, hút thuốc lá và uống bia rượu
 Không làm nóng xung quanh vùng nhổ răng
 Tránh hoạt động nặng ít nhất 48 giờ đầu
 Không được uống bia rượu hoặc lái xe trong khi đang dùng thuốc
Bác sỹ
S ĐT:ố

27.  Thay băng
Yêu c uầ :
 Chuẩn bị dụng cụ đầy đủ.
 Đ m b o t t công tác vô khu n.ả ả ố ẩ
 Với vết thương nhiễm khuẩn chuẩn bị dụng cụ
riêng.
 Người thay băng phải rửa tay, đi găng vô khuẩn.
 Phải có sổ ghi chỉ dịnh thay băng.
 Dụng cụ thay băng, rửa vết thương chỉ dùng cho
một bệnh nhân.
 Rửa vết thương sạch trước, vết thương có mủ
sau.
 Nếu vết thương có mầm bệnh truyền nhiễm khi
thay băng xong buồng bệnh phải được tẩy rửa
ngay.

28.  Phân lo i v t th ng khi thay băngạ ế ươ
 Vết thương sạch: là vết thương không nhiễm
khuẩn
 Vết thương mới khâu: mép vết thương phẳng, chân chỉ
không có dấu hiệu sưng tấy, không có dấu hiệu nhiễm
khuẩn (sưng, nóng, đỏ đau).
 Vết thương không khâu: là vết thương mới bị trấn
thương nhưng nhỏ, mép phẳng, không sưng tấy, không
có mủ hoặc dịch mủ.
 Vết th ng nhi m khu nươ ễ ẩ
 V tế thương khâu: Sưng đỏ xung quanh vết thương và
chân chỉ: Có triệu chứng của nhiễm khuẩn, sưng, nóng,
đỏ, đau, sốt.
 Vết thương không khâu: Xung quanh tấy đỏ, trong có
nhiều mủ hoặc tổ chức thối, tổ chức hoại tử.

29.  Quy trình thay rửa, vết thương:
 Chu n b :ẩ ị
 Chu n b b nh nhân:ẩ ị ệ
 Chu n b tâm lýẩ ị
 Chuẩn bị tư thế
 Bệnh nhân là trẻ em phải có người giữ
 Chu n b d ng c :ẩ ị ụ ụ
 D ng c vô khu n:ụ ụ ẩ
 Khay khám
 G p, k p kocher, kéo.ắ ẹ
 C c nh (đ ng Hố ỏ ự 2O2), Betadin, c n)ồ
 G c mi ng, g c c uạ ế ạ ủ ấ
 D ng c s ch:ụ ụ ạ
 Băng
 C n 70ồ O
 Betadin
 H2O2
 Nước muối sinh lý
 M kháng sinhỡ

30.  Quy trình thay rửa, vết thương:
 Thay băng và rửa vết thương sạch:
 Đi găng
 Tháo băng cũ (đắp gạc ẩm trước khi tháo).
 Quan sát tình trạng vết thương.
 Vết thương mới khâu:
 Dùng dung dịch sát khuẩn rửa bên ngoài chỗ da lành,
chính giữa dùng dung dịch Betadin, không dùng dung
dịch có nồng độ nước cao, nước sẽ ngấm qua chân chỉ
vào vết thương.
 Vết thương không khâu:
 Dùng kẹp kocher gắp gạc củ ấu rửa ngoài vùng da lành
đến khi sạch, sau đó dùng gạc khác rửa chính giữa vết
thương, rửa đến khi sạch.
 Gắp gạc, bông khô thấm nhẹ lên bề mặt vết thương

31. Quy trình thay rửa, vết thương:
 Thay băng và rửa vết thương nhiễm
khuẩn:
 Vết thương có khâu:
 Dung d ch r a ngoài da lành t i khi s ch.ị ử ớ ạ
 Cắt chỉ cách quãng (cắt một nốt để lại một nốt).
 Dùng mũi kẹp kocher tách nhẹ mép vết thương cho
dịch ở trong vết thương chảy hết ra ngoài.
 Dùng dung dịch rửa lại vết thương cho sạch.
 Gắp gạc thấm cho vết thương khô.
 Băng vết thương.
 Vết thương không khâu:
 Gắp gạc, thấm bớt dịch mủ trong vết thương.
 Mở rộng để tháo dịch, mủ.
 Rửa vết thương nhiều lần cho tới khi sạch.

32. Lưu ý:
Dụng cụ cho vết thương nhiễm khuẩn phải hấp
sấy riêng.
Bông gạc phải cho vào lò đốt.
Điều dưỡng viên phải rửa tay sau khi thay
băng.
Ghi vào phiếu theo dõi hoặc hồ sơ bệnh nhân.