Giáo trình thương mại điện tự IUH

Thanh Khoa, Bui
TH NG M I I N T
(E-COMMERCE)
Gi ng Viên: Th.S BÙI THÀNH KHOA
Email: tmdt.hui@gmail.com
Khoa Qu n tr kinh doanh
Thanh Khoa, Bui
Ki n th c tiên quy t
• K thu t s d ng máy tính, internet
• Các ki n th c c b n v kinh t
– Kinh t vi mô
– Kinh t v mô
– Qu n tr h c
– Marketing c n b n,...
Thanh Khoa, Bui
Mô t v n t t n i dung h c ph n
• Cung c p cho sinh viên ki n th c n n t ng v
Th ng M i i n T (TM T)
• Các mô hình kinh doanh i n t , c s h t ng và
các ph n m m, công ngh c s d ng trong
TM T
• Th c tr ng TM T Vi t Nam và tình hình TM T
trên th gi i
• Sinh viên c ng s c trang b các chi n l c, k
thu t xây d ng và phát tri n m t h th ng EC
hoàn ch nh
Thanh Khoa, Bui
Ch ng 1.
T NG QUAN V TH NG M I I N T
Ch ng 2.
INTERNET, N N T NG C A TH NG M I I N T
Ch ng 3.
GI I THI U PH N M M GIAO D CH O
Ch ng 4.
NH NG N I DUNG C B N C A TH NG M I I N T
Ch ng 5.
E-MARKETING
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A
http://toilaquantri.blogspot.com | BLOG kiến thức cho mọi người

Thanh Khoa, Bui
Sách, giáo trình, tài li u
Sách, giáo trình:
• [1] TS. Bùi V n Danh, Th ng m i i n t , 2009
Tài li u tham kh o:
• [1] Marilyn Greenstei PhD and Miklos Vasarhelyi
PhD, “Electronic Ecommerce: Security, Risk
Management, and Control” ,2002.
• [2] Darie and Watson, “Beginning ASP.NET 2.0
Ecommerce in C# 2005 from novice to
professional”, 2007.
• [3] Gary P. Schneider, Electronic Commerce, 7th
Edition, Thomson Education, 2006.
• [4] Marilyn Greenstein,Miklos Vasarhelyi .Electronic
commerce.McGraw-Hill,2002
Thanh Khoa, Bui
Các tài li u c s d ng
• Giáo trình E-Commerce c a Informatics
Singapore, NIIT
• T p chí E-Commerce c a VNN
• Các bài báo t các website th ng m i i n
t
Thanh Khoa, Bui
Phân tích ng d ng TM T i v i kinh t - xã h i
Yêu c u v n i dung:
- Tìm m t ví d i n hình cho vi c ng d ng TM T i v i
l nh v c c n phân tích (doanh nghi p/t ch c kinh doanh)
- Phân tích doanh nghi p ( c bi t v TM T c a DN) ã
ch n th y rõ vi c ng d ng TM T ( u/nh c i m;
thu n l i/khó kh n; nh h ng t ng lai..)
- a ra nh n xét
Yêu c u v s n ph m:
- S n ph m: 01 b n Word & 01 b n Powerpoint (theo nhóm)
- C u trúc: Subject + tên file: TENLOP_nhomx
DHQT6LT_N1_NHOM10
Thanh Khoa, Bui
Yêu c u th c hi n ti u lu n
• ngh
– c nhi u tài li u, bài báo
– Tìm hi u khá k các thông tin liên quan n
n i dung báo cáo
– Có th i sâu 1 v n trong ch yêu c u
– Tóm t t thành 1 dàn ý riêng (tránh sao chép
nguyên v n 1 bài báo,…)
– Di n gi i d hi u
– Nên có hình nh, âm thanh, bi u ,…
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

Thanh Khoa, Bui
CH NG 1
T NG QUAN V TH NG M I
I N T
Thanh Khoa, Bui
Câu h i
• C m t Commerce ????
• c i m c a th ng m i truy n th ng
Thanh Khoa, Bui
Th ng M i Truy n Th ng
• S trao i hàng hóa/d ch v c a ít
nh t 2 phía tham gia
• Bao g m t t c các ho t ng c a các
bên tham gia hoàn thành các giao
d ch mua bán
• H th ng trao i hàng hóa, d ch v ,
d a trên nguyên t c ti n t
Thanh Khoa, Bui
Các ho t ng trong 1 giao d ch mua bán
• Là các ho t ng mà 2 bên mua và bán cam
k t th c hi n nh m th c hi n 1 giao d ch
mua bán(Business Processes)
– Chuy n ti n
– n t hàng
– G i hóa n
– Chuy n hàng n ng i mua
– ........
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

Thanh Khoa, Bui
Câu h i
• Mô t chu i hành vi trong th ng m i truy n
th ng c a
– Ng i mua hàng????
– Ng i bán hàng????
Thanh Khoa, Bui
Câu h i
Theo ý anh ch ,
•Th ng m i truy n th ng có nh ng u i m
và khuy t i m gì?
•Có c n thay i hay không? Thay i nh th
nào phù h p v i i u ki n hi n t i???
(G i ý : C n c trên hành vi ng i mua và
ng i bán)
D:GIANG DAYTHUONG MAI DIEN TUVideoYT-E commer.mp4
Thanh Khoa, Bui
Các khái ni m v TM T
• Th ng m i i n t :
– Theo ngh a h p: là ho t ng th ng m i i
v i hàng hoá & d ch v thông qua các ph ng
ti n i n t & m ng Internet
– Theo ngh a r ng: là toàn b m i ho t ng
th ng m i & các ho t ng liên quan c
th c hi n m t ph n hay hoàn toàn thông qua
các ph ng ti n i n t & Internet
15 Thanh Khoa, Bui 16
¯ Trình ng d ng TM Tc a t ch c c
phân lo i qua m c o hoá (s hoá) ba y u
t kinh doanh c b n (3Ps):
o Products: s n ph m (d ch v ) c kinh
doanh
o Process: quá trình giao d ch
o Players: ch th , i tác tham gia giao d ch
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

Thanh Khoa, Bui 17 Thanh Khoa, Bui
Các khái ni m v TM T
• Kinh doanh i n t : m t khái ni m r ng
h n c a TM T, bao g m:
– Mua bán hàng hoá & d ch v
– D ch v khách hàng
– C ng tác v i i tác kinh doanh
18
Thanh Khoa, Bui
L ch s hình thành & phát tri n c a TM T
• 1969 chính ph M s d ng Internet trong các
c quan chính ph , các vi n nghiên c u, &
trong các ngành khoa h c
• 1970 có s i m i áng k trong công ngh
19 Thanh Khoa, Bui
• 1970 có s i m i áng k trong công ngh :
– Electronic funds transfer (EFT)- kh i l ng ti n
trong các qu tài chính c th c hi n m t cách
i n t t t ch c này t i t ch c khác
– Electronic data interchange (EDI)- th c hi n
chuy n i tài li u b ng ph ng pháp i n t
– Inter-organizational system (IOS)- h th ng t
ch du l ch & kho hàng i n t
20
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

Thanh Khoa, Bui
• 1990s Internet c th ng m i hoá & hàng
lo t các công ty .com ra i. H u h t các công
ty l n & v a u có Website và h u h t các
công ty l n c a M u có c ng giao ti p i n
t
• 1999, ánh d u TM T chuy n t B2C t i B2B
21
Thanh Khoa, Bui
2 - CÁC GIAI O N PHÁT TRI N C A TM T
Th ng m i Thông tin
Thông tin ( lên m ng web
Trao i, àm phán, t hàng qua m ng (e-mail, chat, forum...)
Thanh toán, giao hàng truy n th ng
Th ng m i “c ng tác”
Integrating /
N i b doanh nghi p các b ph n liên k t
và k t n i v i các i tác kinh
doanh (
Th ng m i giao d ch
H p ng i n t (ký k t qua m ng)
Thanh toán i n t (th c hi n qua m ng)
(online ),
Thanh Khoa, Bui
So sánh TM truy n th ng và TM T
Thanh Khoa, Bui
Các thành ph n tham gia
Internet
C quan hành chính
C quan
tài chính Chính ph
Xí nghi p & công ty
Nhà phân ph i
C a hàng o
Th tr ng i n t
Th gi i
kinh doanh
th c t
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

Thanh Khoa, Bui Thanh Khoa, Bui
Chính ph
G
Doanh nghi p
B
Ng i tiêu dùng
C
Chính ph
G
G2G
ELVIS
(vn – usa)
G2B
H i quan i n
t
G2C
E-Government
Doanh nghi p
B
B2G
u th u công
B2B
Alibaba.com
B2C
Amazon.com
Ng i tiêu dùng
C
C2G C2B
Priceline.com
C2C
E-bay
Thanh Khoa, Bui
Các lo i giao d ch chính c a TM T
• Business-to-business (B2B): Là các giao d ch gi a các
doanh nghi p v i nhau.
• Business-to-consumer (B2C): Là nh ng giao d ch tr c
tuy n gi a các doanh nghi p và ng i tiêu th riêng bi t.
• Consumer-to-business (C2B): Ng i tiêu dùng ây
có th s d ng Internet ti n hành bán s n ph m ho c d ch v
c a mình cho các doanh nghi p ho c các cá nhân thông qua
hình th c u giá s n ph m ho c d ch v
• Consumer-to-consumer (C2C): Ng i tiêu th bán
tr c ti p cho m t ng i tiêu th khác
• Business-to-business-to-consumer(B2B2C):
Doanh nghi p cung c p s n ph m/ d ch v t i doanh nghi p
khác h b o trì s n ph m v i ng i tiêu dùng c a chính h
27 Thanh Khoa, Bui
Mô hình kinh doanh trong TM T
1. Tr c tuy n: tr c ti p n th tr ng
2. Bán u giá tr c tuy n
3. H th ng b th u i n t
4. Nhóm mua s m: mua s m theo nhóm s c
gi m giá, nh ó mà s l ng bán ra s t ng
5. Nhà cung c p thông tin
6. Phát tri n chu i cung ng
28
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

Thanh Khoa, Bui
L i ích c a TM T
T
ch c
Khách
hàng
Xã
h i
29 Thanh Khoa, Bui
L i ích c a TM T
• M r ng th tr ng
• Gi m chi phí s n xu t
• C i thi n h th ng phân ph i
• V t gi i h n v th i gian
• S n xu t hàng theo yêu c u
• Mô hình kinh doanh m i
• T ng t c tung s n ph m ra th tr ng
• Gi m chi phí thông tin liên l c
• Gi m chi phí mua s m
• C ng c quan h khách hàng
• Thông tin c p nh t
• Chi phí ng ký kinh doanh th p
V i
t
ch c
Thanh Khoa, Bui
L i ích c a TM T
• V t gi i h n v không gian và th i gian
• Nhi u l a ch n v s n ph m và d ch v
• Giá th p h n
• Giao hàng nhanh h n v i các hàng hóa
s hóa c
• Thông tin phong phú, thu n ti n và ch t
l ng cao h n
• D dàng tham gia các d ch v ( u giá)
• Tham gia các C ng ng th ng m i
i n t
• “ áp ng m i nhu c u”
• Mi n/ gi m thu
V i
ng i
tiêu
dùng
Thanh Khoa, Bui
• Ho t ng tr c tuy n: Th ng m i i n t
t o ra môi tr ng làm vi c, mua s m, giao
d ch... t xa nên gi m vi c i l i, ô nhi m, tai
n n
• Nâng cao m c s ng: Nhi u hàng hóa, nhi u
nhà cung c p t o áp l c gi m giá do ó kh
n ng mua s m c a khách hàng cao h n,
nâng cao m c s ng c a m i ng i
• L i ích cho các n c nghèo
• D ch v công c cung c p thu n ti n h n
V i
xã
h i
L i ích c a TM T
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

Thanh Khoa, Bui
Nh ng tr ng i c a TM T
• An ninh
• Lòng tin & r i ro
• Thi u nhân l c
• V n hoá
33 1
2
Ch ng 2
Internet,
C s h t ng c a TM T
2
2
2.1.Internet
« Internet còn g i là Net: T p h p các máy tính c
k t n i v i nhau nh m trao i và chia s thông tin”
« H th ng này bao g m hàng ngàn m ng máy tính
nh h n c a các doanh nghi p, c a các vi n nghiên
c u và các tr ng i h c, c a ng i dùng cá nhân,
và các chính ph trên toàn c u.
´ M ng Internet mang l i r t nhi u ti n ích h u d ng cho ng i s
d ng, m t trong các ti n ích ph thông c a Internet là h th ng th
i n t (email), trò chuy n tr c tuy n (chat), máy truy tìm d li u
(search engine), các d ch v th ng mãi và chuy n ngân, và các
d ch v v y t giáo d c nh là ch a b nh t xa ho c t ch c các
l p h c o. Chúng cung c p m t kh i l ng thông tin và d ch v
kh ng l trên Internet.
Tham kh o : http://vi.wikipedia.org/wiki/Internet
3
2
2.1.1. L c S Internet
« 1957, Nga phóng thành công tên l a Sputnik
« Phát tri n b i B Qu c Phòng M vào nh ng
n m u 1960
ª Internet b t ngu n t m t d án do C quan qu n lý các
d án nghiên c u cao c p (ARPA - Advanced Research
Projects Agency) thu c B Qu c phòng M .
ª 1969, d án trên thành công và m ng ARPANET - ti n
thân c a m ng Internet - ra i.
ª Gi a th p niên 1980 khi t ch c khoa h c qu c gia M
NSF thành l p m ng liên k t các trung tâm máy tính l n
v i nhau g i là NSFNET.
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

4
2
Giao th c Internet (IP - Internet Protocol)
« M t cách n gi n h n: IP là m t a ch c a m t
máy tính khi tham gia vào m ng nh m giúp cho các
máy tính có th chuy n thông tin cho nhau m t cách
chính xác, tránh th t l c.
Có th coi a ch IP trong m ng máy tính gi ng nh a ch
nhà c a b n nhân viên b u i n có th a th úng cho
b n ch không ph i m t ng i nào khác.
« N u vi t theo d ng th p phân (th ng dùng d
nh n bi t), a ch IP có công th c là
xxx.xxx.xxx.xxx, trong ó x là s th p phân t 0 n
9.
Tuy v y, khi 0 ng u m i b s , b n có th b i, ví d
123.043.010.002 c vi t thành 123.43.10.2.
M T S KHÁI NI M LIÊN QUAN N INTERNET
5
2
Giao th c truy n siêu v n b n (Hypertext
Transfer Protocol)
« thông tin trên Internet hi n th c trên màn
hình, chúng c truy n theo nh ng giao th c nh t
nh
« Giao th c là lo i tiêu chu n mã hóa thông tin giúp
chúng c truy n trên Internet m t cách hi u qu
« B trình duy t có nhi m v ‘ c’ t các giao th c
chuy n thông tin thành d ng v n b n hay hình nh
hi n th trên màn hình (còn g i là giao di n-
Interface)
« M t s lo i giao th c thông d ng: http, ftp, gopher
6
2
Giao th c an toàn
« Khi các thông tin truy n trên Internet c n c b o
m t, ng i ta dùng các giao th c truy n an toàn
(secure hypertext transfer protocol)
« Giao th c an toàn giúp cho b trình duy t mã hóa
thông tin khi g i i n máy ch (server) và xác
nh n máy ch
« Giao th c an toàn c ng giúp máy ch mã hóa ph n
h i và xác nh n b trình duy t
Giao th c truy n siêu v n b n (Hypertext
Transfer Protocol)
7
2
T ch c các siêu liên k t (Hyperlink)
Siêu liên k t (ti ng Anh: hyperlink), hay n
gi n là liên k t (link), là m t tham chi u t m t liên
k t tài li u n m t tài li u khác hay m t ngu n
khác. S k t n i v i m t d li u m ng và giao
th c truy xu t phù h p, m t máy tính có th c
thi t l p giao ti p v i m t ngu n khác.
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

8
2
2.2. URL – B nh v tài nguyên ng nh t
« Còn c g i là Universal Resource Locator/
Uniform Resource Locator (URL)
« Nó là a ch c a các trang web trên Internet
« Nh URL mà ng i s d ng có th gõ vào
b trình duy t a ch chính xác c a trang
web mong mu n hi n th nó trên màn
hình c a mình
9
2
Tên Mi n
« Tên mi n là m t ph n trong a ch Internet,
ng sau “www”.
« Tên mi n k t thúc b ng ph n uôi (tên mi n
cao nh t) hay còn g i là TLD (Top Level
Domain) là ".com“,”.edu”,….
´ .gov
´ .edu
´ .org
´ .net
´ .mil
´ …..
10
2
Các tên mi n (c p cao nh t)
thông d ng
11
2
T i sao c n m t tên mi n riêng?
« Không chuyên nghi p n u s d ng m t tên
mi n mi n phí SafeShopper.com/e-
commerce/
« hay m t tên mi n c p 2 nh
E-commerce.f2s.com
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

12
2
Câu H i
« N u th c hi n th ng m i i n t , nên
l a ch n tên mi n c p cao nh t là gì ?
‘COM’, ‘ORG’, ‘BIZ’, ‘NET’ ,…?
« Gi i thích lý do s l a ch n c a anh ch
13
2
Câu H i
« Làm th nào tìm c m t tên mi n hoàn h o
cho công vi c kinh doanh? (ngh a là nên t tên
mi n nh th nào)
« Tr c h t hãy dùng tên công ty hay
th ng hi u.
« N u không còn tên th ng hi u Hãy
ngh t i tên s n ph m
« Thêm b t m t s t ghép
14
2
Câu H i
« M t công ty kinh doanh trên Internet
nên có duy nh t 1 tên mi n hay nên có
nhi u tên mi n ???
« Gi i thích lý do s l a ch n c a anh ch
15
2
Lý do t o nhi u tên mi n ????
« Nh p a ch website theo ph ng oán
´ D a vào tên công ty
´ D a vào tên s n ph m
« Các máy tìm ki m trên Internet
« Nhi u tên mi n :
´ T ng kh n ng c nh tranh
´ Giúp khách hàng nh lâu
´ ánh b i i th
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

16
2
Nh ng quy t c c b n t tên mi n
« 1. Không nên khó hi u hay bí n
´ Không quá v n t t
´ Không quá dài
´ L u ý : tên mi n có th dài t i 67 ký t
« 2. Tránh dùng nh ng ký t g ch
´ Ví d walmart.com và wal-mart.com
« 3. ng ký nhi u "phiên b n" khác nhau
cho tên mi n
« 4. L a ch n ph n m r ng cho tên mi n
17
2
2.1.2. Các ng d ng trên Internet
« E-mail: Truy n g i thông i p gi a các cá nhân trên
Internet
« File Transfer Protocol (FTP): Truy n g i t p tin gi a
các máy tính
« Telnet: ng nh p và i u khi n 1 máy tính t 1 máy
tính khác
« World Wide Web (WWW): Truy c p thông tin thông
qua các giao di n n gi n
« Videoconferencing: H i ngh t xa-môi tr ng
Internet
« Multimedia: Truy n t i, th hi n hình nh, âm thanh,..
Trên Internet
18
2M ng công c ng
/ng i
s d ng Internet
M ng
N i b
Máy
công tác
Máy ch
Tài nguyên
ho ch nh
công ty (ERP)
H th ng
d li u n i b
Máy ch
dành cho
E-mail
Máy ch
dành cho
webCô sôû döõ lieäu
Töôøng löûa
Intranets và Extranets
19
2
« Intranets
´ Trong 1 m ng LAN, ta có th tri n khai
các d ch v Internet (trang Web tin t c, h
th ng th n i b ,..)8 m ng Intranet
´ Cho phép truy xu t thông tin có ki m soát
và có gi i h n
´ Phân ph i thông tin v i chi phí th p
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

20
2
« Extranets
´ Extranet = Intranet n i k t v i Internet
´ N i k t các doanh nghi p v i các nhà
cung ng hay các i tác khác
´ Cung c p c s h t ng cho vi c truy n
thông, EDI c ng nh i u ph i các ho t
ng mua bán
´ S d ng m ng Internet truy n thông
21
2
11/2006 21
M ng n i b m r ng
22
2
« Internet hi n nay có nhi u v n
´ Không an toàn (virus,spyware,hacker,…)
´ Ch t l ng (t c , tin c y)
´ S ch p thu n
23
2
2.3. Search Engine
« Search Engine (mô-t tìm ki m) là d ch v
tìm ki m a ch web trên Internet theo t
khóa yêu c u.
« M t vài Search Engine ph bi n:
´ http://www.google.com.vn
´ http://www.yahoo.com
´ http://www.bing.com
´ http://www.vinaseek.com
´ http://www.panvietnam.com
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

24
2
Các y u t nh h ng n t khoá trên
công c tìm ki m
« M c ích chính khi truy c p vào các công c tìm
ki m ???
« Ph thu c vào t khoá c a các trang web ó. Nó
bao g m các y u t sau:
« l n c a t khoá
« Tính n i b t c a t khoá
« V trí c a t khoá
25
2
l n c a t khoá
« l n là s l n các t khoá xu t hi n trong
trang web so v i t ng s các t khoá xu t hi n
trên trang ó.
Ví d , n u m t trang web bán ô tô có ba t khóa (cars, trucks,
cars) trong ó t "cars" c s d ng hai l n. Do v y l n
c a t khoá trên m t trang t c là "m t " c a t khoá ó trên
trang.
« Trên th c t , n u trang web ch có m t t khoá
tìm ki m, c h i thu hút khách hàng truy c p và
truy c p tr l i trang web là r t ít.
26
2 Chuyên :
An ninh trong
Th ng m i i n t
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

Khái ni m r i ro trong TM T
ªR i ro trong Th ng m i i n t là
nh ng tai n n, s c , tai ho x y ra
m t cách ng u nhiên, khách quan
ngoài ý mu n c a con ng i mà gây ra
t n th t cho các bên tham gia trong
quá trình ti n hành giao d ch trong
Th ng m i i n t
Nh ng r i ro th ng g p
ªNhóm r i ro v d li u
ªNhóm r i ro v công ngh
ªNhóm r i ro v th t c quy trình giao
d ch c a công ty
ªNhóm r i ro v lu t pháp và các tiêu
chu n công nghi p
R i ro v d li u
ªD li u l u tr (website, thông tin th
tín d ng)
y Ng i bán: thay i thông tin website, c s
d li u, nh n c n hàng gi m o,…
y Ng i mua: thông tin cá nhân, nh n email gi
t o,…
y Chính ph
ªD li u trên ng truy n
R i ro v công ngh
ªR i ro x y ra do b t n công b ng cách
s d ng công ngh tin h c
ªCác hình th c t n công ch y u:
y Spam
y Worm
y Virus
y Trojan
y Phising
y Tin t c và các ch ng trình phá ho i
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

SPAM
ªTh rác, th linh tinh (spam mail) là các th i n
t vô b th ng ch a các lo i qu ng cáo c
g i m t cách vô t i v
ª D n d ng i nh d , tìm cách c s th tín
d ng và các tin t c cá nhân c a h
SPAM
ª Vi c quan tr ng nh t c a ng òi dùng
h p th là ng bao gi tr l i hay xác
nh n b t kì gì mà các th này yêu c u và
vi c n gi n là xóa chúng i.
VIRUS
ªXu t hi n l n u tiên vào n m 1983.
ª Có kh n ng t nhân b n và lan t a.
ªM c nghiêm tr ng c a virus dao ng
khác nhau tùy vào ch ý c a ng i vi t ra
virus:
y Ít nh t virus c ng chi m tài nguyên trong
máy tính
-> t c x lý ch m i
y Có th xóa file, format l i c ng ho c gây
nh ng h h ng khác.
WORM
ªSâu máy tính (worms): sâu máy
tính khác v i virus ch sâu
máy tính không thâm nh p vào
file mà thâm nh p vào h th ng.
ªVí d :
y Sâu m ng (network worm) t
nhân b n trong toàn h th ng
m ng.
y Sâu Internet t nhân b n và t
g i chúng qua h th ng Internet
thông qua nh ng máy tính b o
m t kém.
y Sâu email t g i nh ng b n nhân
b n c a chúng qua h th ng
email.
¯ Sâu máy tính khác v i
virus ch ?
¯ Ví d ?
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

Trojan
ªKhái ni m
ªTác h i
ªCách lây nhi m
• t tên theo truy n thuy t con
ng a Trojan c a thành Troy
• Là m t lo i ch ng trình nguy
hi m (malware) c dùng
thâm nh p vào máy tính mà ng i
s d ng máy tính không hay bi t
• Không gi ng nh virus, Trojan
không t nhân b n c
• ánh c p thông tin ng i s
d ng máy tính b nhi m Trojan
• Có th cài t ch ng trình theo
dõi bàn phím (keystroke logger)
l u l i h t nh ng phím ã c gõ
r i sau ó g i “báo cáo” v cho
m t a ch email c nh tr c
Phishing
ªKhái ni m
ªTác h i
ªHình th c t n công
• Xu t hi n t n m 1996
• M u s d ng email, tin
nh n d ng pop-up hay các
trang web ánh l a ng i
dùng cung c p các thông tin
nh y c m
• L y c p thông tin quan tr ng
T o ra nh ng website bán
hàng, bán d ch v “y nh th t”
trên m ng và t i u hóa chúng
trên Google “n n nhân” t
tìm th y và mua hàng/d ch v
trên nh ng website này
Các lo i khác
ªMALWARE
ªSPYWARE
ªADWARE
ªDEMOWARE
ªNAGWARE
• http://en.wikipedia.org/wiki
R i ro v công ngh
ªCác hình th c t n công ch y u
y Kh c t d ch v (DoS, DDoS):
y K tr m trên m ng (sniffer)
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

ªDenial-of-Service
ªT n công b ng cách s d ng nh ng
giao thông vô ích làm tràn ng p d n
n t c ngh n m ng truy n thông
(DoS)
PC
M t p tin ính
kèm theo mail
PC
PC
PC
T ng tìm a ch
và g i mail
G i yêu c u http://www...
Server mu n
t n công
ªDistributed Denial-of-Service
ªS d ng s l ng l n các máy tính t n
công vào m t m ng t nhi u i m
khác nhau gây nên s quá t i v kh
n ng cung c p d ch v (DDoS)
Zombies
ªK tr m trên m ng (sniffer) là m t
d ng c a ch ng trình theo dõi, nghe
tr m, giám sát s di chuy n c a thông
tin trên m ng.
ªL y c p các thông tin có giá tr nh th
i n t , d li u kinh doanh c a các
doanh nghi p, các báo cáo m t...t b t
c n i nào trên m ng.
Sniffer R i ro v th t c quy trình giao
d ch c a công ty
ªDo không ki m tra k i tác
ªDo thi u k n ng ký k t h p ng/ h p
ng i n t
ªR i ro không nh n hàng ho c không
thanh toán
y VD: v 1 công ty VN b l a g n 15 t khi mua
hàng t alibaba.com
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

R i ro v lu t pháp và các tiêu
chu n công nghi p
ªV hi u l c pháp lý c a Giao d ch i n
t : trên quy mô qu c t , các n c i
tác có th a nh n giao d ch i n t ?
ªV tiêu chu n công nghi p: ch a tiêu
chu n hóa trong m t s l nh v c c a
TM T
nh h ng c a r i ro t i ho t
ng kinh doanh c a DN
ªH n ch hi u qu kinh doanh
ªThi t h i v v t ch t
ªThi t h i v thông tin, ph n m m,
ph n c ng
ªM t c h i kinh doanh
ª nh h ng n uy tín doanh nghi p
Qu n tr r i ro trong TM T
ªLà quá trình xác nh các kh n ng b
t n công và a ra các gi i pháp thích
h p phòng ho c ch ng l i nh ng
t n công này
ªNh ng l i th ng g p khi qu n tr r i
ro:
y Thi u thông tin ho c ánh giá th p thông tin
nh n c
y Xác nh biên gi i an ninh quá h p
y Thi u trao i v các kh n ng x y ra r i ro
y Các quy trình qu n tr r i ro l c h u
Phòng tránh r i ro trong
TM T
ª m b o an toàn trong giao d ch
ª m b o an toàn i v i h th ng
m ng
ªTham gia b o hi m
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

B o m t trong giao d ch
ªMã hoá d li u (encryption)
ªL p c m an toàn (SSL – Secure
Socket Layer)
ªCác giao d ch i n t an toàn (SET –
Secure Electronic Transaction)
ªT ng l a (firewall) Mã hóa và
Ch ký i n t
Mã hóa d li u
ªLà quá trình chuy n các v n b n hay
các tài li u g c thành các v n b n d i
d ng m t mã b t c ai, ngoài ng i
g i và ng i nh n, u không th c
c.
ªHai ph ng pháp mã hóa:
y Mã hóa khóa bí m t (mã hóa khóa i x ng)
y Mã hóa khóa công khai (mã hóa khóa không
i x ng)
Mã hóa khóa bí m t
ª S d ng 1 chìa khóa v a mã hóa v a gi i mã
y Mã Caesar: thay th các ký t c a thông i p b i ký t
ng sau nó k v trí.
• Vd: k=1 thì aAb, bAc,…, zAa
y Ph ng pháp th (substitution):
• thay th ký t theo b ng thay th .
• mã Caecar là tr ng h p c bi t.
y Các ph n m m mã hóa khác
• DES, 3-DES
plaintext: bob. See you this monday. alice
ciphertext: nkn. Icc wky uasi hkjvmw. mgsbc
B ng
th
Thông
i p
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

ª áp ng yêu c u v tính xác th c
• Xác nh bên i tác vì ã trao i chìa khóa v i h
• Ch có bên i tác có th g i thông i p vì ch có h bi t chìa
khóa
ª áp ng yêu c u v tính toàn v n
• Không ai có th thay i n i dung thông i p n u không bi t
chìa khóa
ª áp ng yêu c u v tính không th ch i b
• B ng ch ng ng ý v i n i dung thông i p ã ký
ª áp ng tính riêng t
• Không ai khác có th c n i dung thông i p n u không bi t
chìa khóa
8 THÔNG I P Ã C “KÝ”
ªNh c i m:
• Khó trao i chìa khóa gi a ng i g i và ng i
nh n
• M i khách hàng ph i có m t chìa khóa riêng @ vi c
t o và qu n lý khóa khó kh n
• D “gi i mã” h n: brute-force
ªS d ng 1 c p v i 2 chìa khóa khác
nhau
ªM t chìa cung c p công khai, m t chìa
bí m t
ªM i chìa u có th s d ng “khóa”
thông i p. Khi thông i p ã c
“khóa”, ch có chìa khóa c p t ng ng
m i có th “m ” c
Mã hóa khóa công khai Ch ký s (Digital Signature)
ª M t d ng ch ký i n t
ª D a trên công ngh khóa công khai
(PKI):
M i ng i c n 1 c p khóa g m khóa
công khai & khóa bí m t.
y Khóa bí m t dùng t o ch ký s (CKS)
y khóa công khai dùng th m nh CKS-> xác
th c
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

Th m nh ch ký s (2)
ªquá trình th m nh CKS là quá trình
xác th c
ªK t qu :
y xác th c c ng i g i
y ch ng ch i b
y xác th c s toàn v n c a thông tin
Ch ký s Vi t Nam
Hi n tr ng tri n khai (1)
ªM t s n v cung c p d ch v
ph c v nhu c u giao d ch n i b
y Ngân hàng công th ng
ªM t s các n v ã cung c p th
nghi m cho công c ng:
y VASC
Hi n tr ng tri n khai (2)
ª ang hoàn thi n h t ng pháp lý
y Lu t Giao d ch i n t , 11/2005
y Ngh nh h ng d n Lu t giao d ch i n
t v Ch ký s và d ch v Ch ng th c
ch ký s ã trình Chính ph
ª ang xây d ng h th ng tiêu chu n
và các i u ki n k thu t nghi p v
khác chu n b tri n khai
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

K t lu n
ªCKS là công c tin c y xác th c
ng i và n i dung trên m ng ->
thúc y TM T
y Phishing ang ngày càng gia t ng
ªVi c s d ng ch ký s còn mang
l i nhi u l i ích khác
ªHi n nay CKS ang c tri n
khai nhi u n c, trên nhi u l nh
v c
Câu h i
ª c i m nào không ph i c a mã khoá
bí m t?
• Khoá mã và gi i gi ng nhau
• Ng i g i và ng i nh n cùng bi t khoá này
• Chi phí qu n lý khoá th p và qu n lý n gi n
• Doanh nghi p s ph i t o khoá bí m t cho t ng
khách hàng
L p c m an toàn
(SSL)
SSL
ªSSL laø moät chöông trình an toaøn cho vieäc truyeàn
thoâng treân web. Chöông trình naøy baûo veä caùc keânh
thoâng tin trong quaù trình trao ñoåi döõ lieäu giöõa maùy
chuû vaø caùc trình duyeät Web thay vì phaûi baûo veä töøng
maãu tin. SSL là giao th c Web dùng thi t l p b o
m t gi a máy ch và khách
ªSSL khoâng theå baûo veä ñöôïc caùc thoâng tin caù nhaân
(nhö soá theû tín duïng, caùc thoâng tin veà caù nhaân khaùch
haøng....) khi caùc thoâng tin naøy löu giöõ treân maùy chuû
cuûa ngöôøi baùn.
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

SSL
ªSSL h at ng trên t ng TCP c a giao
th c OSI (Open Systems Interconnection),
và trên giao th c khác nh Telnet và
HTTP
ªSSL ch a giao th c “b t tay ”
(handshake stage), b o m t cho
server (và máy khách n u c n ), xác
nh mã hóa, thu t tóan mã hóa, và
chuy n i khóa mã
Các giao d ch i n
t an toàn - SET
B o m t khi thanh toán
ªVi c b o m t trong khi thanh toán qua
m ng là v n chi n l c và là tr ng
tâm hàng u trong TM T.
ªHi n nay, trong vi c thanh toán qua
m ng, các t ch c tín d ng và các nhà
cung c p d ch v x lý thanh toán th
tín d ng trên th gi i áp d ng công
ngh b o m t cao c p là SET
SET là gì?
ª Do MasterCard , Visa cùng các công ty
Microsoft, Netscape, IBM, GTE, SAIC,... thi t
k
ª Là m t nghi th c t p h p nh ng k thu t mã
hoá và b o m t nh m m c ích m b o an
toàn cho các giao d ch mua bán trên m ng.
ª ây là m t k thu t b o m t, mã hóa
ªSET c thi t l p b o m t nh ng
thông tin v cá nhân c ng nh thông
tin v tài chính trong quá trình mua
bán và giao d ch trên m ng.
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

An toàn i v i h th ng m ng
ª T ng l a (firewall): là ph n m m và/ho c
ph n c ng ng n cách m t m ng v i bên
ngoài
ª Ch c n ng chính c a Firewall là ki m soát
và thi t l p c ch i u khi n lu ng thông
tin t gi a Intranet và Internet.
y Cho phép ho c c m nh ng d ch v truy nh p ra ngoài (t
Intranet ra Internet).
y Cho phép ho c c m nh ng d ch v phép truy nh p vào trong
(t Internet vào Intranet).
y Theo dõi lu ng d li u m ng gi a Internet và Intranet.
y Ki m soát a ch truy nh p, c m a ch truy nh p.
y Ki m soát ng i s d ng và vi c truy nh p c a ng i s
d ng.
y Ki m soát n i dung thông tin thông tin l u chuy n trên m ng
Nh ng h n ch c a firewall
• Không thông minh nh con ng i có th
c hi u t ng lo i thông tin và phân tích n i
dung t t hay x u c a nó, ch có th ng n ch n s
xâm nh p c a nh ng ngu n thông tin không
mong .
• Không th ng n ch n m t cu c t n công n u
cu c t n công này không " i qua" nó.
VD: t n công t m t ng dial-up, ho c s dò r thông tin
do d li u b sao chép b t h p pháp lên a m m
• Không th ch ng l i các cu c t n công b ng d
li u (data-drivent attack). Khi có m t s ch ng
trình c chuy n theo th i n t , v t qua
firewall vào trong m ng c b o v và b t u
ho t ng ây.
VD: các virus máy tính.
An toàn i v i h th ng m ng
ªPhòng ch ng virus
ªS d ng password m nh
ªAn ninh ngu n nhân l c
ªTrang thi t b an ninh m ng: ki m soát
vi c ra/vào tr s làm vi c: th t ,
ki m tra sinh tr c h c, …
LOGO
CH NG 4.
NH NG N I DUNG C B N
C A TH NG M I I N T
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

www.themegallery.com Company Logo
4.1. Chu n b , l p k ho ch
ª H th ng máy tính v n phòng, k t n i
Internet
ª Tham gia các sàn giao d ch i n t B2B, B2C
ª Tri n khai bán hàng qua website,
ª T ng hóa các quá trình x lý n hàng,
thanh toán
ª Chu n b chi n l c TM T, i ng nhân l c
4.1.1. V m t công ngh
ªC nh tranh ???
y Ph n m m
y Ch ng trình khuy n mãi
y Qui trình giao d ch…
4.1.2. V m t th ng m i
ª V s n ph m
Trong cùng i u ki n thì TM T s mang l i l i
nhu n h n v i các d ng hàng hóa sau:
ªHàng hóa có th ng hi u c th a nh n
r ng rãi
ªHàng hóa c b o hành b i nh ng ng i
bán hàng c tin c y cao ho c n i ti ng
ªS n ph m s hóa (ph n m m, nh c, video..)
ªHàng hóa giá tr không cao ( dùng v n
phòng, vitamin…)
ª V s n ph m
Trong cùng i u ki n thì TM T s mang l i l i nhu n
h n v i các d ng hàng hóa sau:
ª Hàng hóa th ng mua (t p ph m, thu c theo n bác
s ..)
ª Hàng hóa có các c tr ng chu n (Sách, a CD, vé
máy bay...) mà vi c ki m tra v t lý là không quan
tr ng
ª Hàng hóa c bao gói ph bi n mà khi mua không
c n m bao bì (th c ph m, sô cô la, vitamin…)
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

ª V cung c p d ch v
y Không yêu c u quan h cá nhân
y N u yêu c u quan h cá nhân, c n gi i h n
trên vùng a lý
• Có nh ng lý do h p d n
ng i mua
• C n có tài li u l u l i
t t c giao d ch
4.2. Qu ng bá, chào hàng
ª4.2.1. Thi t l p website
y C a hàng tr c tuy n: Yahoo’s Stores,
Intershop….
y Thuê m n các công ty thi t k website
Các c i m c n chú ý khi
thi t l p website:
ª S d ng hình nh nhãn hi u nh n n t ng website
thi t l p website:
ª Thi t k , phân lo i hàng hóa n gi n, ti n l i cho
khách hàng tìm ki m. K t h p v i các bi n pháp gi
chân khách hàng l i website lâu h n…
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

thi t l p website:
ª em l i s i u khi n c ng nh s d ng các
ch c n ng m t cách d dàng.
ªCho phép truy c p thông tin nhanh h n
ªCác d ch v khác nh tr l i email, giao d ch,
thanh toán c ng c n chú ý t c
4.2.2. Duy trì website
N u không duy trì c website v i các ti n ích
c ng nh ch c n ng s :
ª a khách hàng vào ngõ c t
ª Thông tin l c h u và không chính xác
ª Thay i a ch URL khi n khách hàng g p
nhi u khó kh n
ª Không có s thay i v giao di n, b c c và
tiêu chu n hình nh
4.2.3. Xây d ng c s khách hàng
ª Kh o sát n gi n
ª H i ít câu h i nh ng quan tr ng, không có
tính ch t b t bu c
ª Cung c p t ng ph m khuy n khích khách
hàng tr l i
4.2.4. Qu ng bá cho website
ª T n d ng các search engine
ªT o các ch ng trình k t n i
ª S d ng ph ng ti n truy n thông i chúng
ªQu ng cáo trên internet
ªPh i h p TM T v i các ch ng trình
Marketing hi n hành
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

4.3. T ch c giao d ch
M c tiêu c a TM T???
4.3.1. T ch c bán hàng
ªXúc ti n gi i thi u hàng hóa
ªX lý n t hàng
ªChuy n n t hàng n trung tâm cung ng
ªGiao hàng cho khách hàng
4.3.2. Thanh toán
ª Ph bi n nh t là s d ng th tín d ng
ªTheo nguyên t c, DN không th tr ti n trong
th c a khách hàng tr c khi giao hàng cho
khách hàng
THANH TOÁN I N T
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

Khái ni m Thanh toán i n t
- Thanh toán i n t là vi c ti n hành các ph ng th c
thanh toán thông qua các ph ng ti n i n t và internet
- Th thanh toán
- Ti n i n t
- Ví i n t
- Séc i n t
- Hóa n i n t
- ……
Th thanh toán
• Có nhi u khái ni m v th thanh toán:
• Th thanh toán là m t ph ng ti n thanh
toán không dùng ti n m t mà ng i ch th
có th thanh toán ti n mua hàng hoá, d ch
v t i các i m ch p nh n thanh toán b ng
th ho c s d ng rút ti n m t
3
Phân lo i th thanh toán
1. Phân lo i theo công ngh s n xu t:
• Th kh c ch n i (EmbossingCard):
• D a trên công ngh kh c ch n i.
• Hi n nay ng i ta không còn s d ng vì k thu t quá thô s d
b gi m o.
• Th b ng t (Magnetic stripe):
• D a trên k thu t th tín v i hai b ng t ch a thông tin ng
sau m t th .
• Th ch mang thông tin c nh, không gian ch a d li u ít,
không áp d ng c k thu t mã hoá, b o m t thông tin...
• Th thông minh (Smart Card):
• ây là th h m i nh t c a th thanh toán
• c g n m t b m ch tích h p có kh n ng l u tr và x lý
thông tin.
• Nó có th nh n d li u, x lý d li u b ng các ng d ng th
m ch tích h p và a ra k t qu
4
2. Phân lo i theo tính ch t thanh toán:
• Th tín d ng (Credit Card):
• Th ghi n (Debit card):
5
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

2. Phân lo i theo tính ch t thanh toán:
• Th rút ti n m t (Cash card):
• Rút ti n m t t i các máy rút ti n t ng ho c ngân hàng
• Ch th ph i ký qu ti n g i vào tài kho n ngân hàng
Có 2 lo i th :
• Ch rút ti n t i nh ng máy t ng c a Ngân hàng phát hành
• Rút ti n các Ngân hàng cùng tham gia t ch c thanh toán v i
Ngân hàng phát hành th
3. Phân lo i theo ph m vi lãnh th : th trong n c và th
qu c t
4. Phân lo i theo ch th phát hành: Th do ngân hàng
phát hành (Bank Card) và th do t ch c phi ngân hàng
phát hành
6
C ch thanh toán qua m ng
• Trong thanh toán B2C qua m ng, i a s ng i mua
dùng th tín d ng thanh toán
• Th tín d ng là lo i th Visa, MasterCard... có tính qu c t , ch th
có th dùng c trên toàn c u
• Vi t Nam, cá nhân hay t ch c có th ng ký làm th tín d ng
v i nhi u ngân hàng nh Vietcombank, ACB,…
• Trên th tín d ng th ng có:
• Hình, h và tên ch s h u th
• S th (ví d MasterCard có 16 ch s )
• Th i h n c a th
• M t sau th có dòng s an toàn (security code) t i thi u là ba ch
s
• M t s thông s khác cùng v i các chip i n t ho c v ch t
(magnetic stripe)
• Ch th c ng c cung c p PIN Code (Personal Information
Number) rút ti n
7
C ch thanh toán qua m ng
• Nh ng thông tin v th tín d ng ng i mua ph i khai báo
khi th c hi n vi c mua qua m ng g m:
• Hi n giao th c thanh toán qua m ng c s d ng ph
bi n là SET (Secure Electronic Transaction)
• SET giúp cho giao d ch i n t an toàn, do Visa và
Master Card phát tri n n m 1996
8
Th mua hàng
• Không có h n m c s d ng
• Thanh toán vào cu i k (theo tháng ho c quý)
• Không tính lãi
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

c i m thanh toán th
• c ch p nh n r ng rãi
• Không c n s d ng các ph n m m c bi t
• C n s ph i h p v i ngân hàng/ t ch c tín d ng
• Th ng ph i ch u phí trên m i l n giao d ch và phí hàng
tháng
Các bên tham gia vào thanh toán b ng th tín d ng
tr c tuy n
• Ng i mua – ch th (Card holder)
• Ng i bán/ng i ch p nh n thanh toán th (Merchant)
• Ngân hàng phát hành th (Card Issuing bank)
• Ngân hàng m tài kho n th ng m i (Acquirer - Bank
holding merchant account)
• Nhà cung c p d ch v x lý thanh toán qua m ng (g i là
Third Party – Bên th ba)
i u ki n DN có th th c hi n thanh toán th tr c
tuy n
Ngoài vi c có website, DN c n:
• Có Tài kho n th ng m i (merchant account) m t i
Ngân hàng/ t ch c tài chính
• Có C ng thanh toán (Payment gateway)
Bui Thanh Khoa 13
• Mua hàng tr c tuy n
1. Khách hàng th c hi n vi c
khai báo thông tin v th tín
d ng trên trang web c a
ng i bán
2. Thông tin th tín d ng c a
ng i mua qua payment
gateway c chuy n th ng
n ngân hàng c a ng i bán
ho c chuy n th ng n nhà
cung c p d ch v x lý thanh
toán qua m ng (g i là Third
Party – Bên th ba)
ª Mua hàng truy n th ng
1. Khách hàng xu t trình
th tín d ng cho nhân
viên thu ngân/ bán
hàng
2. Nhân viên thu ngân
ki m tra các thông tin
trên th , cà th c a
khách hàng và truy n
các thông tin v giao
d ch trên thi t b c
th POS (Point of Sale)
Các công c TT T ph bi n – Th thanh toán
Quy trình s d ng và thanh toán b ng th
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

Bui Thanh Khoa 14
ªMua hàng tr c tuy n
3. Ngân hàng c a ng i bán
ho c nhà cung c p d ch v x
lý thanh toán qua m ng g i
thông tin n ngân hàng phát
hành th ki m tra
4. Ngân hàng phát hành th s
kh c t ho c ch p nh n
giao d ch và chuy n k t
qu /mã s giao d ch h p pháp
ng c tr l i cho trung tâm
x lý d li u th
5. Trung tâm x lý d li u th
g i k t qu c p phép n
ng i bán
ªMua hàng truy n th ng
3. Thi t b c th n ngân
hàng phát hành th
4. Ngân hàng phát hành th
s kh c t ho c ch p nh n
giao d ch và chuy n k t
qu /mã s giao d ch h p
pháp ng c tr l i cho trung
tâm x lý d li u th
5. Trung tâm x lý d li u
th g i k t qu c p phép n
thi t b c th POS
Các công c TT T ph bi n – Th thanh toánQuy trình s d ng và thanh toán b ng th
Bui Thanh Khoa 15
y L u ý: m t gi y phép ch có giá tr trong m t kho ng
th i gian nh t nh (th ng là ba ngày), quá th i
h n ó, gi y phép s không còn giá tr (tr tr ng
h p giao d ch ã c ti n hành ho c khi gi y phép
c c p l i).
² Các câu tr l i khi xin c p phép
Bui Thanh Khoa 16
• Mua hàng tr c tuy n
6. Ng i bán ch p nh n
ho c t ch i giao d ch
7. N u bán thì s g i email
xác nh n c ng nh hóa
n và các v n b n c n
thi t khác cho ng i
mua, ng th i x lý n
hàng.
N u không bán thì giao
d ch coi nh k t thúc,
ng i bán c ng g i
thông i p cho ng i
mua, nêu rõ lý do không
bán.
ª Mua hàng truy n th ng
6.Thi t b c th cho
ng i bán bi t có c
phép th c hi n giao d ch
hay không
7. Ng i bán thông báo v i
ch th v k t qu giao
d ch
8. N u h p l và bán, In hóa
n (ba b n) và yêu c u
ng i mua ký vào hóa
n
17
• Các bi n pháp h n ch r i ro trong thanh toán th
• H th ng xác minh a ch : h th ng giúp so sánh a ch
khách hàng nh p vào trang web và a ch c a ch th tín
d ng do ngân hàng phát hành th l u
• Ki m tra th công: nhân viên ti n hành ki m tra thông tin
khách hàng khi nghi ng b t c n t hàng nào
• Xác minh s th tín d ng: so sánh s th tín d ng và mã s
an toàn c a th v i các thông tin v ch th do ngân hàng
phát hành th l u
• L u thông tin v khách hàng: so sánh thông tin c i n
trên website và thông tin c a nh ng l n mua hàng tr c
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

Th thông minh (smart-card)
• Th thông minh có kích
th c gi ng th tín d ng
v i m t con chip trong,
cung c p b nh và kh
n ng x lý
19
• Các lo i th thông minh:
• Th có kh n ng liên k t: là lo i th có g n m nh kim lo i nh b ng
vàng trên m ch vi x lý.
• Khi a th vào thi t b c/ghi th , các thông tin và d li u trên
th c m nh kim lo i trên chuy n t chip sang thi t b c/ghi
th .
• Th có kh n ng liên k t có th cài t c các ch : c
c nh ng không xóa c(read-only) ho c t tr ng thái có
th xóa, thay i thông tin d li u theo nhu c u c a ch th .
• Th có kh n ng liên k t ph m vi g n: trên m ch vi x lý có g n
anten
• Thông tin và d li u c truy n t th qua anten n anten c a
thi t b c th .
• Th c s d ng khi thông tin, d li u trên th c n c truy n
nhanh trong kho ng cách g n nh thanh toán vé xe buýt, t u,
các tr m soát vé
• Th ph i h p/ lai ghép: có hai m ch vi x lý c l p c g n vào
th
• Có th s d ng c t t c các thi t b c/ghi th khác nhau
20
• Các ng d ng c a th thông minh:
• S d ng mua hàng hóa, d ch v : th c s d ng
chuy n ti n t tài kho n t i ngân hàng c a ng i s h u th
vào chip bên trong th . Ng i mua hàng s d ng th mua
hàng t i t t c các i m thanh toán ch p nh n thanh toán
• Thanh toán c c phí giao thông công c ng: th ng s
d ng lo i th có kh n ng liên k t ph m vi g n. Ví d :
Octopus Card HongKong
• Xác th c i n t (E-Identification): th có kh n ng l u tr
các thông tin v cá nhân nh hình nh, c i m sinh tr c
h c, ch ký i n t , khóa chung, khóa riêng… do ó c s
d ng nh n d ng, ki m soát truy c p và xác th c. Ví d :
Trung Qu c s d ng th thông minh làm ch ng minh th
nhân dân
• Ch m sóc s c kh e c ng ng: l u tr các thông tin cá
nhân nh chi u cao, cân n ng, nhóm máu, ti n s b nh t t,
các lo i thu c th ng dùng, s th b o hi m y t , các s i n
tho i liên h trong tr ng h p kh n c p…
Ti n i n t (e-cash)
• Ti n i n t là m t kho n ti n c s hóa, l u tr trong
máy tính, s d ng nh ti n m t trong th ng m i i n t
• Do công ty/t ch c (phi chính ph ) phát hành
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

Ti n i n t (e-cash)
• u i m:
• Có u th i v i ng i mua nh ng n c th thanh toán ch a
ph bi n
• Hi u qu h n @ chi phí th p h n
• V n hành trên c s h t ng hi n có c a TM T
• c bi t phù h p v i nh ng kho n thanh toán nh
• Nh c i m:
• D b r a ti n
• Hi n t n t i nhi u tiêu chu n @ khó phát tri n
Ví i n t (e-wallet)
• Ví i n t là m t ph n m m
trong ó ng i s d ng có th
l u tr s th tín d ng và các
thông tin cá nhân khác
• 2 lo i:
• Ví i n t l u t i máy ng i
dùng
• Ví i n t l u t i máy
ch /máy nhà cung c p d ch
v ví i n t : Microsoft.NET
Passport, Yahoo! Wallet
24
• Ví ti n s hóa có ch c n ng nh m t ví ti n truy n th ng
nh m l u gi th tín d ng, ti n i n t , ch ng minh th nhân
dân, thông tin v a ch , và cung c p các thông tin này vào
các m u khai thông tin trong quy trình thanh toán t i các trang
web th ng m i i n t .
• T i các trang web ch p nh n s d ng ví ti n s hóa trong
thanh toán, ng i mua sau khi t mua hàng ch c n kích vào
ví ti n s hóa, nh p tên và m t kh u c a mình là hoàn t t giao
d ch.
• Ví ti n s hóa t ng nh p các thông tin c n thi t vào các
m u trong quy trình mua hàng nh a ch giao hàng, s th
tín d ng…
• Ví ti n s hóa là m t ph n m m c cài t trong máy c a
khách hàng l u gi các thông tin c a khách hàng.
• Khách hàng ch s d ng c d ch v này t i các c s ch p
nh n ví ti n s hóa t ng thích v i ph n m m cài t trong
máy c a khách hàng.
BÙ
ITH
ÀN
H
KH
O
A

Giáo trình thương mại điện tự IUH

Recommended

Recommended

More Related Content

More from Hải Finiks Huỳnh

More from Hải Finiks Huỳnh (20)

Giáo trình thương mại điện tự IUH