2. HISTORIA PODZIAŁU NIEMIEC
• Po II wojnie światowej Niemcy zostały podzielone
na 4 strefy okupacyjne: amerykańską, brytyjską,
francuską (nazywane Trizonią) i radziecką. Z Trizonii
utworzono w 1949 r. Republikę Federalną Niemiec
(Bundesrepublik Deutschland, BRD, RFN), a z
radzieckiej strefy Niemiecką Republikę
Demokratyczną (Deutsche Demokratische
Republik, DDR, NRD).Stan ten utrzymywał się do 3
października 1990 r., czyli do zjednoczenia Niemiec.
• Niemcy składają się obecnie z 16 krajów
związkowych, w tym trzech miast na prawach
kraju.
• Niemieckie kraje związkowe zostały wprowadzone
republikańską konstytucją z 1919 roku, w miejsce
monarchii wchodzących w skład Cesarstwa
Niemieckiego.
3. PODZIAŁ NIEMIEC
• Niemcy dzielą się na tak zwane landy:
• Badenia-Wirtembergia (Baden-Württemberg) - stolica Stuttgart
• Bawaria (Bayern) - stolica Monachium (München)
• Berlin - miasto wydzielone
• Brandenburgia (Brandenburg) - stolica Poczdam (Potsdam)
• Brema (Bremen) (z Bremerhaven) - miasto wydzielone
• Dolna Saksonia (Niedersachsen) - stolica Hanower (Hannover)
• Hamburg - miasto wydzielone
• Hesja (Hessen) - stolica Wiesbaden
• Meklemburgia-Pomorze Przednie (Mecklenburg-Vorpommern) - stolica Schwerin
• Nadrenia Północna-Westfalia (Nordrhein-Westfalen) - stolica Düsseldorf
• Nadrenia-Palatynat (Rheinland-Pfalz) - stolica Moguncja (Mainz)
• Saara (Saarland) - stolica Saarbrücken
• Saksonia (Sachsen) - stolica Drezno (Dresden)
• Saksonia-Anhalt (Sachsen-Anhalt) - stolica Magdeburg
• Szlezwik-Holsztyn (Schleswig-Holstein) - stolica Kilonia (Kiel)
• Turyngia (Thüringen) - stolica Erfurt
4. HISTORIA BAWIARII
W VI wieku obecna Bawaria wchodziła w obszar państwa plemiennego Bawarów, ludu
germańskiego z korzeniami alemańskimi, turyngijskimi, frankońskimi i ostrogockimi. Część
obszaru Bawarii była zasiedlona przez Słowian. Bawarowie stworzyli własne księstwo,
później zależne od państwa Franków. Pierwszym znanym władcą był Garibald I, panujący w
latach 548–590. Od 788 do 907 r. Bawaria znajdowała się w granicach państwa Franków.
Następnie władzę przejęła miejscowa dynastia Luitpoldingów. Bawaria znalazła się wkrótce
w Rzeszy Niemieckiej. W 1070 r. tron bawarski został przez króla niemieckiego Henryka IV
oddany sprzymierzonym z nim Welfom. Od 1180 do 1918 Bawaria była rządzona przez
członków dynastii Wittelsbachów, którzy od 1623 r. byli elektorami. W 1806 stała się
królestwem. W 1815 do Bawarii włączono Palatynat Reński. Od 1818 r. stała się monarchią
konstytucyjną (na podstawie Aktu Konstytucyjnego, Verfassungs-Urkunde). Panujący od
1825 roku Ludwik I Wittelsbach zmienił oficjalny zapis nazwy państwa z Baiern na Bayern;
litera „y” miała symbolizować tradycję starożytną w przeciwieństwie do potocznej „i”. 18
stycznia 1828 r. Bawaria i Wirtembergia utworzyły Bawarsko-Wirtemberski Związek Celny
(Bayerisch-Würtembergischer Zollverein), a sześć lat później przystąpiły do Niemieckiego
Związku Celnego. W 1871 r. Bawaria została włączona do Cesarstwa Niemieckiego, z
zachowaniem odrębności (poczta, polityka zagraniczna, kolej i armia w czasie pokoju), które
zlikwidowano dopiero w 1918 r. W tym samym roku doszło do krótkotrwałego powołania
Bawarskiej Republiki Rad. W 1949 r. Bawaria weszła w skład Republiki Federalnej Niemiec.
5. PODZIAŁ BAWARII
• Bawaria podzielona jest na siedem
okręgów regencyjnych
(Regierungsbezirke):
• Dolna Frankonia (Würzburg),
• Górna Frankonia (Bayreuth),
• Środkowa Frankonia (Ansbach),
• Szwabia (Augsburg),
• Górny Palatynat (Ratyzbona),
• Górna Bawaria (Monachium)
• Dolna Bawaria (Landshut).
• Mieszkańcy każdego z tych regionów
posiadają nieco odrębną kulturę i
rozpoznawalny akcent językowy.
6. ZABYTKI BAWARII
• rezydencja biskupów Würzburga (od 1981 na liście światowego dziedzictwa kultury UNESCO);
• kościół pielgrzymkowy w Wies (od 1983 na liście światowego dziedzictwa kultury UNESCO)
• stare miasto w Bambergu (od 1993 na liście światowego dziedzictwa kultury UNESCO)
• część retycka limesu górnogermańsko-retyckiego (od 2005 na liście światowego dziedzictwa kultury
UNESCO);
• stare miasto w Ratyzbonie (od 2006 na liście światowego dziedzictwa kultury UNESCO), m.in. Most
Kamienny, katedra św. Piotra;
• kościół NMP w Monachium
• barokowy pałac Nymphenburg w Monachium
• pałac królewski w Monachium
• zamek w Norymberdze
• zamek Trausnitz w Landshut
• zamki Ludwika II: Neuschwanstein, Linderhof i Herrenchiemsee
• klasztor benedyktyński i kościół św. Mikołaja, św. Elżbiety i św. Marii w Andechsie
7. KUCHNIA BAWARSKA
• Kuchnia bawarska charakteryzuje się silnym upodobaniem do potraw mięsnych i mącznych. Na stole królują
przetwory z wieprzowiny, baraniny, wołowiny oraz drobiu. Sztandarowym daniem spożywanym do południa
jest biała kiełbasa (Weißwurst), parzona i podawana na gorąco z dodatkiem słodkiej musztardy lub chrzanu
oraz precli i popijana pszenicznym piwem. Popularne są też: pieczeń wieprzowa ze skórą (Krustebraten),
golonka (Haxe), rolada z boczku w sosie pieczeniowym (Spießbraten), płucka na kwaśno (Sauerlunge),
wątróbka cielęca z cebulką i jabłkami (Leber Berliner Art), nerki cielęce w sosie musztardowym czy zapiekany
pasztet wątrobiany (Leberkäse), który piecze się w tych samych formach, w których wypieka się chleb
(potrawę tę podaje się zwykle z sałatką ziemniaczaną). Tradycyjne dania obiadowe serwuje się najczęściej z
dodatkiem knedli (Knödel) i kapusty po bawarsku (Bayerische Kraut). Knedle mogą posiadać dodatek sera lub
szpinaku.
• Innymi popularnymi daniami lokalnymi są przetwory mleczne, zarówno krowie, jak i kozie, czy owcze, np.
pasta serowa (obazta).
• Do picia podaje się zwykle wysokogatunkowe piwa lokalnych browarów, takich jak w przypadku Monachium
Paulaner, Franziskaner, Augustiner, Löwenbräu lub Hacker-Pschorr. Specjalnością są piwa pszeniczne.
• Specyficzne dla kuchni bawarskiej jest to, że do większości potraw i sałatek dodaje się ocet winny, co nadaje
potrawom kwaśny lub winny posmak. Jej cechą charakterystyczną jest również wykorzystywanie podrobów.
• Kuchnia bawarska jest jedną z najpopularniejszych w Niemczech, a wiele jej dań wpłynęło na kulinarne
postrzeganie całych Niemiec. To tutaj w XVI wieku powstało Bawarskie Prawo Czystości (Reinheitsgebot)
warzenia piwa.
8. SPORT
• Wielkie imprezy sportowe organizowane w Bawarii przyciągają najlepszych atletów z
całego świata i ściagają przed ekrany telewizorów milionową publiczność. Letnia
Olimpiada z 1972 roku i finał Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej z roku 1974
nierozerwalnie związane były z monachijskim stadionem olimpijskim. Elita bohaterów
skoczni narciarskich spotyka się co rok w Garmisch-Partenkirchen i w Oberstdorfie
(Oberstdorf) na Turnieju Czterech Skoczni. Bawarskie edycje Pucharu Świata w
narciarstwie alpejskim, biegach narciarskich i biathlonie stanowią niezaprzeczalne punkty
kulminacyjne każdego terminarza zimowych imprez sportowych. Znawcy i miłośnicy piłki
nożnej doznają tu pełnej satysfakcji. Troszczą się o to słynne bawarskie kluby piłkarskie,
na czele z najsłynniejszą i najbardziej utytułowaną niemiecką drużyną mistrzów FC
Bayern München. W sezonie 2009/2010 pięć klubów bawarskich grało w pierwszej i
drugiej lidze niemieckiej.
• Bawaria to raj dla miłośników sportu. Malownicze bawarskie krajobrazy to wymarzone
wręcz miejsca do uprawiania wielu dyscyplin. W Alpach Bawarskich panują wyśmienite
warunki dla zwolenników sportów zimowych: narciarstwa alpejskiego i nordyckiego,
snowbordu, saneczkarstwa. Rozległe jeziora i rzeki zapraszają na rejsy żeglarskie,
windsurfing lub spływy kajakowo-wioślarskie.
