M.oguulel

Íàéðóóëàõ äàãàâàð äàãóóëàí õîðøèõ ¸ñ áèé ãýýä òýäãýýðèéã òóñ á¿ð äýýð íü àâ÷
¿çæýý.
Ïðîôåññîð Ø.Ëóâñàíâàíäàí 1956, 1961 îíä õýâë¿¿ëñýí îð÷èí öàãèéí ìîíãîë õýë ç¿éí
á¿òýýë¿¿ääýý õîëáîî ¿ã, ¿ã õîëáîõ ¸ñûã ºã¿¿ëáýð ç¿éí ñóäàëãààíû íýã õýñýã áîëãîæ
òîäîðõîéëñîí áàéíà. Ìîíãîë õýëíèé ¿ã õîëáîõ ¸ñ, òýð÷ëýí ºã¿¿ëáýðèéí äýä ãèø¿¿äèéí òóõàé
áè÷ñýí ç¿éëäýý õîëáîî ¿ãèéí õýâ ìàÿã òýäãýýðèéí èëòãýõ óòãûã ãàðãàæ òàéëáàðëàæýý.
Òýãýýä “Õîëáîî á¿õèé ¿ãñèéí àëü íýã íü ãîëëîí çàõèð÷ íºãºº íü òîäðóóëàí çàõèðàãäñàí áóþó
õàðèëöàí çàõèðàãäñàí áàéäàã … íýã ¿ã íºãººòýéãýý íýã áîë íàéðóóëàõ àðãààð ýñâýë
õàìæóóëàõ àðãààð çàõèðàãäàíà” 1 ãýæ ìîíãîë õýëíèé õîëáîî ¿ãèéí ãîë øèíæ, òýäãýýðèéí
õîëáîîíû õýëç¿éí õýëáýðèéí òóõàé òýìäýãëýñýí áàéíà.
Ø.Ëóâñàíâàíäàí îð÷èí öàãèéí ìîíãîë õýë ãýäýã á¿òýýëäýý ºã¿¿ëáýð ç¿éí ñóäëàõ
ç¿éëèéí íýãýíä õîëáîî ¿ãèéã îðóöóëàõ íü ÷óõëûã òýìäýãëýí ºã¿¿ëáýð ç¿éí ñóäëàõ ç¿éëä
“ºã¿¿ëáýð áîëæ ÷àäàõã¿é ¿ã áóþó õîëáîî ¿ãèéã îðõèãäóóëàõ íü íýãýí àäèë äóòàãäàëòàé
áîëíî” ãýæýý.
1975 îíä ýðäýìòýí Á.Ðàã÷àà “Õîëáîî ¿ã ãýäýã áîë òóõàéí õýëíèé áèåý äààñàí óòãà
èëòãýäýã äîõèî áîëæ ÷àäàõ õî¸ð áóþó õýä õýäýí ¿ãèéã óóë õýëíèé ¿ã õîëáîõûí õóóëü ç¿éí
äàãóó áèå áèåä íü çàõèðóóëàí õîëáîæ áîäèò åðòºíöèéí þì ¿çýãäëèéã çààí íýðëýñýí õýëíèé
íèéëìýë äîõèî þì” õýìýýí òîäîðõîéëñîí. ¯¿íèéã ¿íãäýñëýë áîëãîæ Á.Áàäàìäîðæ “Ìîíãîë õýëíèé
óòãà ñóäëàë” ÓÁ.2001., ãóòãààð äýâòýðòýý: Íèéëýìæ ¿ãèéí óã ÷àíàð áîë õî¸ðîîñ äýýø
òºâòýé õýëõýý óõàãäàõóóí èëýðõèéëýõ ºã¿¿ëáýðèéí äîòîð íèéëö ¿¿ñãýäýã íèéëýìæ íýãæ þì.
Æèøýýëáýë: Õàð óñ íóóðûí øàãøóóðãà ãýñýí íèéëýìæ ¿ãèéã äºðâºí òºâòýé, õýëõýý á¿õèé
äºðâºí óõàãäàõóóí èëýðõèéëæ áàéãàà ãýæ ¿çýõ ¿¿ ãýñýí ýðãýö¿¿ëýë ¿¿ñíý. Íàðèéâ÷èëáàë:
1. Õàð óñ, 2. Õàð óñ íóóð, 3. Íóóðûí øàãøóóðãà, 4. Õàð óñ íóóðûí øàãøóóðãà ãýñýí
äîòîîä íàðèéí õîëáîî áèé áîëîâ÷, õýëíèé ¿çýãäëèéí ¿¿äíýýñ 1. Õàð óñ íóóð, 2. Øàãøóóðãà
ãýñýí õî¸ð óõàãäàõóóí áàéãàà áèëýý.
Á.Áàäàìäîæ ìîíãîë õýëíèé íèéëýìæ ¿ãèéã äàðààõ áàéäëààð àíãèëñàí áàéíà. ¯¿íä:
1. Íýð íèéëýìæ ¿ã:
- Íýð, íýð íèéëýìæ ¿ã /õàð ìîðü, òºìºð õ¿ðç, ¿çýõ í¿ä ãýõ ìýò/
- ¯éë, íýð íèéëýìæ ¿ã /Ýíõæèí òîãòñîí, ìºíõæèí ãÿëàëçñàí/
2. ¯éë íèéëýì ¿ã

- ¯éë, ¿éë íèéëýìæ ¿ã /Ìîðèëîí ñààò, òóõëàí ñóó, õ¿ðýëöýí ¿ð ãýõ ìýò/
- Íýð, ¿éë íèéëýìæ ¿ã /Àíä áîëîëö, ñýâ òîãò, íàð øèíãý ãýõ ìýò/ áîëíî.
Ìºí ìîíãîë õýëíèé íèéëýìæ ¿ãèéí óòãàûã äîîðõ áàéäëààð àíãèëñàí áàéíà. ¯¿íä:
 Íýðèéí íèéëýìæèéí àíãèëàë
1. ªíãº ç¿ñìèéã ÿëãàõ óòãà /öàãààí, óëààí, õºõ, öýíõýð, ÿàãààí, íîãîîí öààñ ã.ì/
2. Öàã õóãàöààã ÿëãàõ óòãà /Çóíû íàð, çóíû õàëóóí, çóíû áîðîî, çóíû ñàð, ºâëèéí
õ¿éòýí ã.ì/
3. Õýìæýý, äàìæààã ÿëãàõ óòãà /Ãàðààð õýìæèõ, ìàëûí ÿâäëààð õýìæèõ, ãàçðûí
õýìæýý, ã.ì/
4. Õýëáýð ä¿ðñèéã ÿëãàõ óòãà /Äóãóé áîîâ, óë áîîâ, äºðâºëæèí õàéðöàã, õîøóó
õîðãîé, ä¿ãýðýã ñàð, àëìàí ñàð ã.ì/
5. Îâîð òºðõèéã ÿëãàõ óòãà /îâãîð øîðîî, ã¿äãýð ã¿âýý, ìîíõîð õàìàð, äàíõàð òîëãîé,
áàíäãàð áèå ã.ì /
6. ×àíàð øèíæèéã ÿëãàõ óòãà /òºëºâ õ¿í, äàðóóõàí çàëóó, õóðäàí ìîðü, ñàéí áºõ,
àìòàò èäýý, ìóóõàí áºõ ã.ì/
7. Îðîí öàé ç¿ã ÷èãèéã ÿëãàõ óòãà /õîë ãàçàð, àëñûí óóë, ãîâèéí õ¿¿, Òàìðèéí
ãîëûí áýð, ç¿¿í ç¿ã, áàðóóí ç¿ã ã.ì/
8. Äýñèéã ÿëãàõ óòãà /äýä áºëºã, àðàâòûí òºãðºã, óëñûí íà÷èí, óëñûí çààí,
íýãä¿ãýýð ç¿éë,àðàâ ìÿíãàòûí òºãðºã ã.ì/
9. Áýëýã ÷àíðûã ÿëãàõ óòãà /òàâàí õîøóó ìàë, íîì÷ ìýðãýí, íîìûí õóðèì, ìºíõ õºõ
òýíãýð, õàòàí äàëàé, Õàí áîãä ã.ì/
 ¯éë íèéëýìæ ¿ãèéí óòãà:
1. ªíãº ç¿ñìèéã ÿëãàõ óòãà /öàéðàí õàðàãäàõ, õ¿ðýíòýí õàðàãäàõ, áàðààíòàí
õàðàãäàõ, àëàãëàí õàðàãäàõ ã.ì/
2. Öàã õóãàöààã ÿëãàõ óòãà /ýðòëýí ÿâàâ, ñààòàí õ¿ëýýæ, íèñýí èð, ºíæèí
õ¿ëýýæ ã.ì/
3. Õýìæýý, äàìæààã ÿëãàõ óòãà /àëäëàí çîãñâîë, àÿãàëæ ºã, ñàâëàæ ºã, òººëæ
õýìæ ã.ì/
4. Õýëáýð ä¿ðñèéã ÿëãàõ óòãà /öàãèðãàëàí õýâò, ýâõðýí õýâò, õàé÷ëàí ãàëëà,
ìàëãàéëàí îð, õîøóóðàí áýë÷ ã.ì/
5. Îâîð òºðõèéã ÿëãàõ óòãà /ä¿íõèéæ õàðàãäàõ, öîíöîéí ñóó, äóíõàéæ ¿çýãä,
òîðìîéæ õàðàãäàõ ã.ì /

6. ×àíàð øèíæèéã ÿëãàõ óòãà /èäýýøèæ äàñ, ¿ðæèæ ºñ, ìºíõæèí ãÿëàëç, ýíõðèéëýí
ºñãº, ºõººðäºí èíýýìñýãëý, ãàíñðàí ñóó ã.ì/
7. Îðîí öàé ç¿ã ÷èãèéã ÿëãàõ óòãà /àëñëàí íèñ, óãòààä î÷, óãòàæ àâ, äºõººä î÷,
òàðæ ÿâ, òýíèéëãýí òàâü ã.ì/
8. Äýñèéã ÿëãàõ óòãà /ñîíñîí áàÿñ÷, áàÿñàí ñîíñîí, îðîîä ãàð, ºãººä àâ, õýëýýä áàé,
¿çýýä îðõè ã.ì/
9. Áýëýã ÷àíðûã ÿëãàõ óòãà /õ¿ñýí åðºº, åðººí õ¿ñ, ñî¸ðõîí áàðü, ìîðèëæ àéëä,
õ¿íäýòãýí ¸ñîë ã.ì/
Õàâñðàëò 1
Àíãëè æèøýý
1. Afterbirth.n - èõýñ
2. Armchair.n - çººëºí ñàíäàë
3. Airliner.n - ñóóäëûí íèñýõ îíãîö
4. Airplane.n - îíãîö
5. Aircraft.n - íèñäýã òýðýã
6. Arrowhead.n -ñóìíû çýâ
7. Afterward.adv - äàðàà íü
8. Backside.n - áºãñ
9. Backstroke.n - àðààðàà ñýëýõ
10. Backward.adj - àðàãøàà
11. Bankbook.n - äàíñ
12. Backdrop.n - òàéçíû àðàâ÷
13. Barnstorm.n - óðëàãààð ÿâàà

14. Bartender.n - áààðíû ¿éë÷ëýã÷
15. Bathroom.n - áàííû ºðºº
16. Beachhead.n - ýðãèéí áýõëýëò
17. Buttercup.n - õîðò õîëòñîí öýöýã
18. Butterfly.n - ýðâýýõýé
19. Buttermilk.n - øèíãýí ñ¿¿
20. Breakfast.n - ºãëººíèé öàé
21. Beeswax.n - ëàâ òîñ
22. Cattail.n - ãºâ¿¿ð
23.Championship.n - àâàðãà
24. Crosscurrent.n - ñîëáèöîë
25. Checkroom.n - õóâöàñíû ºëã¿¿ð
26. Crossbow.n - ñààëü
27. Cheesecloth.n - ìàðëü
28. Claptrap.n -õîîñîí ÿðèà
29. Chickpea.n -ò¿ðýã øîø
30.Citizenship.n -îðøèí ñóóã÷
31. Crossways.adj - õºíäëºí çàì
32. Thunderbolt.n – àÿíãà öàõèëãààí
33. Thunderclap.n – òýíãýðèéí äóó
34. Thunderstorm.n – øèð¿¿í áîðîî
35. Waterborne.v – óñàíä óãààãäàõ
36. Cloudburst.v – ãýíýò áîðîî îðîõ
37. Cloud over.v - ¿¿ë á¿ðõýõ
38. Downfall.n - äîðîéòîë

39. Darkroom.adj - õàðàíõóé ºðºº
40. Dateline.n - øóãàì
41. Daydream.n - ìºðººäºë
42. Deadlock.n -ìóõàðäàë
43. Dustpan.n - õîãèéí ãàðãóóë
44. Downstream.n - óðñãàë äàãóó
45.Downtrodden.n - äîðä ¿çýãäñýí
46. Downright.adj - óëàéì öàéì
47. Evergreen.n - ¿ë õóó÷ðàõ, ìºíõèéí íîãîîí óðãàìàë
48. Eardrum.n -÷èõíèé õýíãýðýã
49. Elsewhere.adv -õàà ñàéã¿é, õàà íýãòýé
50. Earmark.n - ÿëãàõ òýìäýã
51. Elbowroom.n - äóðààðàà
52. Earphone.n - ÷èõýâ÷
53.Elderberry.n - ãàíüäãàð æèìñ
54. Earthquack.n - ãàçàð õºäëºë
55. Eggplant.n - õàø
56. Earthworm.n - ÷èéãèéí õîðõîé
57. Earshot.n - ñîíñîãäîõîîð
58. Earring.n - ýýìýã
59. Englishman.n - àíãëè çàëóó
60. Fairway.n -öóëã¿é òàëáàé
61. Fallout.v – óíàõ, îé÷èõ
62. Falsehood.n - õóäàë
63. Fanfare.n - áàÿðûí õºãæèì

64. Fireproof.adj- ãàëä øàòäàãã¿é, ãàëä òýñâýðòýé
65. Fireside.n - çàäãàé çóóõ
66. Firewood.n - ò¿ëýýíèé ìîä, ò¿ëø ò¿ëýý
67. Firework.n - ïóóæèí
68.Fisherman.n - çàãàñ÷èí
69. Fishhook.n - çàãàñíû äýãýý
70. Flagpole.n -òóãíû èø
71. Flagship.n - ìàãíàéí õºëºã îíãîö
72. Flapjack.n - õóéìàã
73. Flashback.n - ºíãºðñºí ÿâäàë
74. Flashlight.n- ãàð ÷èéäýí
75. Foreshadow.v - óðüä÷èëñàí äîõèî, äîõèî áîëîõ
76. Foreshore.n - äàëàéí õºâºº
77. Forestall.v - ºðñºõ, ºðñºæ õèéõ
78. Foretaste.n - ñîâèí
79. Framework.n - á¿òýö
80.Freebooter.n - äàëàéí äýýðýì÷èí
81. Fullback.n - õàìãààëàã÷
82.Forsaking.v - õàÿõ ãýýõ
83.Fore-chains.n - óðüäàõ öóâàà
84. Foresaw.v - óðüäààñ ìýäýõ
85. Free-school.adj - ÷ºëººò ñóðãóóëü
86.Foot-steps.n - àëõàà
87. Foremast.adj - òýðã¿¿íèé ¿íäñýí
88. Gallstone.n - öºñíèé ÷óëóó

89. Gangplank.n - äàìíóóð øàò
90. Gangway.n – ýãíýý õîîðîíäûí çàé
91. Grandchild.n - óóãàí õ¿¿õýä
92. Granddauther.n - óóãàí îõèí
93. Grandfather.n - ºâºº
94. Grandmother.n - ýìýý
95. Grandparent.n - ºâºº ýìýý
96. Grandson.n - óóãàí õ¿¿
97. Grandstand.v - àñðûí ñóóäàëä ñóóõ
98. Grapefruit.n - àâðàãà æ¿ðæ, æ¿ðæèéí òºðëèéí æèìñ
99.Grapes hot.v - áºìáºãºí ñóì
100.Grapevine.n - óñàí ¿çìèéí ãàðö, óñàí ¿çìèéí äàðñ
101. Grasshopper.n – öàðöàà, äýâõðýã
102.Grassland.n - áýë÷ýýð
103. Grassroolts.n - æèðèéí õ¿ì¿¿ñ
104.Gravestone.n - áóëøíû õºøºº, áóëøíû ÷óëóó
105.Graveyard.n - îðøóóëãûí ãàçàð
106.Greenback.n – íîãîîí äîëëîð
107.Greenhorn.n - õýíç àìüòàí, ãýíýí òóðøëàãã¿é õ¿í
108.Greenhouse.n - õ¿ëýìæ
109.Greenland.n - ãðåíëàíä
110.Greyhound.n - àí÷ íîõîé
111.Gainsay.v - ¿ã¿éñãýõ
112.Gasligth.n - õèéí ãýðýëò¿¿ëýã
113.Gaswork.n - õèéí ¿éëäâýð

114. Gatecrasher.n- òàñàëáàðã¿é ¿çýã÷
115. Gatekeeper.v - ìàíàà÷
116.Gateway.v - áîñãî
117. Griddlecake.n - õàéðóóë
118.Gridiron.n - ìàõ øàðàõ òºìºð
119.Gunlock.n - çýâñýãòýé õ¿í
120.Gunman.n - áóóòàé õ¿í, àëóóð÷èí
121. Gunpowder.n – äàðü, õàð äàðü
122.Gunshot.n - áóóíû òóñãàë
123.Gunsmith.n - áóóíû äàðõàí
124.Guttersnipe.n - òýíýìýë õ¿¿õýä
125.Gentlewoman.n - çººëºí ñýòãýëòýé ýìýãòýé
126.Great-river.adj - òîì ãîë
127.Hacksaw.n - òºìðèéí õºðºº, ãàð õºðºº
128.Haddock.n - òýíãèñèéí ñààìõàé
129.Handball.n – ãàíäáîë, ãàð áºìáºã
130.Handbill.n - çàð õóóäàñ, çàðëàë
131.Handbook.n - ãàðûí àâëàãà, ëàâëàõ
132.Handcart.n - ò¿ðäýã òýðýã
133.Handmade.n - ãàð õèéö
134.Handmaid.n - çàðö ýìýãòýé, ãàð õèéöèéí
135.Handout.n - òýòãýìæ
136.Handpick.adj- íÿãò íÿìáàé ÿëãàõ, ñàéòàð øèëæ ñîíãîõ
137.Handrail.n - øàòíû áàðèóë
138.Hand shake.n - ãàð áàðèõ

139.Handsome.adj - ñàéõàí çàëóó
140. Hand writing.n - áè÷ãèéí õýâ
141. Handyman.n- ãàðûí ä¿¿òýé õ¿í
142.Hangman.n - àëóóð÷
143.Hangover.n - àðõèíû øàð, ¿ëäýãäýë
144.Hardheaded.adj- õýðñ¿¿, õàøèð, ýð¿¿ë óõààíò
145.Hardhearted.adj - õàòóó ñýòãýëòýé, öýâäýã ñýòãýëòýé
146.Hardware.n - òºìºð õýðýãñýë, ãýð àõóéí õýðýãñýë
147.Hardwood.n - õàòóó ìîä
148.Harebrained.adj – ñàãñóó, ãàëçóó ñîëèîò
149.Haycock.n - áóõàë
150.Hayfork.n - ñýðýý
151.Hayloft.n - äýýâðèéí õºíäèé
152.Haywire.adj - á¿òýëã¿é, áàëðàõ, á¿òýõã¿é áîëîõ
153.Hazelnut.n - øèäíèé ñàìàð
154.Headache.n - òîëãîéí ºâ÷èí, õýö¿¿ àñóóäàë, çîâëîí
155.Headband.n - òîëãîéí áîîëò
156.Headdress.n - òîëãîéí ãî¸ë
157.Headgear.n - ìàëãàé
158.Headland.n – õîøóó, áóëàí òîõîé
159.Headlight.n - õîëûí ãýðýë, ìàøèíû ãýðýë
160. Headmaster.n - ñóðãóóëèéí çàõèðàë
161. Headmistress.n - ñóðãóóëèéí çàõèðàë /ýì/
162.Headphone.n - ÷èõýâ÷
163.Headquarters.n - óäèðäàã÷, øòàá, óäèðäàõ òºâ

164.Headrest.n - òîëãîéí ò¿øëýã
165.Headstone.n - áóëøíû ÷óëóó
166.Headway.n – óðàãøàà, àõèö äýâøèë
167.Headwaiter.n - çîõèîí áàéãóóëàã÷
168.Heartache.n - ç¿ðõíèé ºâ÷èí, ñýòãýëèéí çîâëîí
169.Heart beat.n - ç¿ðõíèé öîõèëò, ëóãøèëò
170.Hearsay.n - öóó ÿðèà, ñóðàã ÷èìýý
171.Heartbreak.n - èõ ãàñëàí, çîâëîí
172.Heartburn.n - öýýæ õîðñîõ
173.Heartstone.n- õàòóó ñýòãýëòýé
174.Heartsick.n- ç¿ðõíèé øèãäýýñ
175.Heavyweight.n - õ¿íä æèíãèéí áîêñ÷èí
176.Hedgehog.n - çàðàà
177.Henchman.n – õàìñààòàí, áàðèìòëàã÷, äàãàã÷
178.Herself.pron - ººðºº, ººðèéãºº
179.Heirloom.n - ºâ äàìæñàí
180.Hereafter.adv - èðýýä¿é, õîéøèä
181.Hereupon.adv - ¿¿íýýñ ºìíº
182.Herringbone.n - õîøóó õýý
183.Heyday.n - öýöýãëýëò
184.Hidebound.n – ÿâöóó, õóó÷èíñàã ¿çýëòýé
185.Hideaway.n - íóóãäàõ õîðîãäîõ áàéð
186.Highborn.adj - äýýä òºðºëòºí, ÿçãóóðò
187.Highland.n – äóðààðàà, ºíäºð ãàçàð
188.Highlands.n - ºíäºð óóëûí á¿ñ

189.Highlander.n - óóëàðõàã
190.Highlight.n - ãýðýë îéñîí õýñýã, îíöãîé àíõààðàë
191.Highroad.adj - ãîë çàì
192.Hillbilly.n - õºäººíèé ìàíãàð, õºäººíèé áîëõè ýð
193.Hilltop.n - òîëãîéí îðîé, äîâíû òîëãîé
194.Hinterland.n - àëñ ãàçàð, áºãë¿¿ íóòàã
195.Hindquarter.n - àìüòíû áºãñ
196.Hobbyhorse.n - ìîäîí ìîðü
197.Honey moon.n - áàë ñàð
198.Hoodwink.v - ìýõëýõ, çàëèëàõ, õóóðàõ
199.Hookup.n - á¿õ ñóâàã íýãýí çýðýã, õîëáîëò
200.Horseflesh.n - àäóóíû ìàõ
201.Horsehair.n - àäóóíû õÿëãàñ
202. Horsemanship.n - ìîðü óíàñàí õ¿í, ìîðü óíàõ
203.Horseback.adj - ìîðüòîé õ¿í
204. Horseflies.- õºõ ò¿ð¿¿
205.Horseman.n - ìîðüòîí
206.Horseshoe.n - ìîðüíû òàõ
207.Hotbed.n - ãîëîìò ¿¿ð
208.Hourglass.n - ýëñýí öàã
209. Housebreaking.n - õºðºíãº õóëãàéëàõ, îðîí áàéðíû õóëãàà
210. Houseflies.n - ÿëàà
211. Housekeeper.n - ãýðèéí ¿éë÷ëýã÷
212.Housewife.n - ãýðèéí ýçýãòýé
213.Houseboat.n - òýýâðèéí çàâü

214.Housecoat.n - ãýðèéí õàëàò
215.Household.n - ãýð á¿ë, ºðõ
216.Housewarming.n - øèíý æèëèéí íàéð, øèíý áàéðíû íàéð
217.Housework.n - ãýðèéí àæèë
218.Humbug.n - õóóðàí ìýõëýõ, áààø, ìàÿã
219.Humpback.n - õóëãàíû ¿¿ð
220.Huckleberry.n - í¿õ
221.Hummingbird.n – Ñîíî Áÿëçóóõàé
222.Hunchback.n - áºãòºð óóë
223. Huntsman.n - àí÷èí
224.Husbandman.n - íºõºð
225.Handsome.adj - öàðàéëàã ýðýãòýé
226.Iceberg.n - ìºñºí óóë
227. Iceboxes.n - õºëäººã÷
228. Icebreaker.n- ìºñ õàãàëàã÷, ìºñ ç¿ñýã÷
229.Iceland.n - Èñëàíä
230.Ideal.n - õ¿ñýë, ñàíààíä íèéöñýí
231.Income.n - îðëîãî
232. Indoors.adv - áàéøèí äîòîð, ºðººíä òàñàëãààíä
233.Infuse.v – øèíãýýõ, õàíäëàõ
234.Inhale.v – çàëãèõ, ñîðîõ, àìüñãààëàõ
235.Inside.n- äîòîð òàë
236.Inland.adj - ã¿íèé, äîòîîä
237.Inmate.n - ºâ÷òºí, õîðîãäîë
238.Inpatient.n- ýì÷ë¿¿ëýã÷

239.Inroad.n – çýýëýõ, äîâòîëãîîí
240.Inset.n – îðóóëãà, õàâñðàëò
241.Insole.n - óëàâ÷
242.Install.v – ñóóðèëóóëàõ, óãñðàõ, çîîõ
243.Instep.n - õºëíèé ìºð
244.Invest.v - îðóóëàõ
245.Invoice.n - íýõýìæëýë
246.Inward.adj - äîòîîä ñýòãýëèéí
247. Ironworks.n - õàð òºìðèéí ¿éëäâýð
248.Itself.pron - ººðºº
249.Indispose.v - ºâäºõ
250.Jackass.n - èëæèãíèé àçðàãà
251.Jackpot.n - õîíæâîð
252.Jawbone.n - ýâõìýë õóòãà
253.Jaywalk.v - ãàðöààð ñýðýìæã¿é ãàðàõ, àíõààðàë òîîìñîðã¿é
254.Jellyfish.n - õàòñàí çàãàñ
255.Jerrybuild.adj - õàéø, ÿéø, ÿðóó ñàíäðóó
256.Jigsaw.n - óðàí õºðºº
257.Keyboard.n – äàðóóë, òîâ÷ëóóð
258.Keyhole.n - öîîæíû ò¿ëõ¿¿ð, öîîæíû í¿õ
259.Keynote.n - ãîö ºðºã
260.Kickback.n - õàõóóëü
261.Kickoff.v - áºìáºã òîãëîëòîíä îðóóë
262.Kidnap.v- õ¿í õóëãàéëàõ, áàðüöààíä àâàõ
263.Killjoy.n - õîðëîíòîé õ¿í

264. Kindhearted.adj - îëîí ñàíààòàé
265. Kingfisher.n - íîõîé øîãøîð
266.Kinglet.adj - ñ¿ðëýã
267.Kingpin.n - íóãàñ òºìºð
268. Lackluster.adj - ¿õýýíö, óéòãàðòàé
269.Ladybug.n - àòàí òýìýý, öîã õîðõîé
270. Ladyfinger.n - äîëîîâîð õóðóó
271.Lambkin.n - õóðãàíû àðüñ
272.Lampbacte.v - çàä ø¿¿ìæëýõ
273.Landfall.n - õóóðàé ãàçðûí áàðàà, ýõ ãàçðûí áàðàà
274. Landholder.n - ãàçàð óõàã÷
275. Landlocked.n - äàëàéä ãàðöã¿é
276.Landlod.n - ãàçðûí ýçýí
277.Landmark.n - ñîäîí áàðèëãà, çààãàëñàí òýìäýã
278.Landslide.n - õºðñíèé íóðàëò, îëîíõèéí ñàíàë
279.Lapland.n - ëàïëàíä
280.Lapwing.n – õàâòãàéëæ, çààðàã øóâóó
281.Larkspur.n - ãýçýã öýöýã
282. Laughingstock.adj - ýëýã äîîã, èíýýñýí õºãæèëòýé
283. Lawgiver.n - õóóëü òîãòîîã÷
284. Lawmaker.n - õóóëü ñàõèã÷, õóóëü ãàðãàã÷
285.Lawsuit.n - çàðãà
286.Layoff.v - ò¿ð çîãñîîõ, áîëèõ
287.Layout.v – òàðààõ, òàíèëöóóëàõ
288.Leapfrog.n - ìýëõèé õºãæººõ òîãëîîì

289.Leasehold.n - ò¿ðýýñèéí
290.Leeway.v - ñàëõèíä òóóãäàõ
291.Leftovers.n - ¿ëäýãäýë, õîîëíû øàâõðóó
292.Leghorn.n - á¿ðýý
293.Letterhead.n - àëáàí áè÷ãèéí òîëãîé
294.Letterpress.n - õýâëýã÷
295.Lifeblood.n - àìèí ñ¿íñ, öóñ
296.Lifeboat.n - àâðàõ çàâü
297.Lifelong.adj - íýãýí íàñíû, íàñàí òóðøèéí
298.Lifetime.n - àìüäðàëûí ¿å
299.Lifework.n - íýãýí íàñíû á¿òýýë
300.Liftop.v - õººðºõ
301.Lightface.adj - öàéâàð öàðàé
302. Lightheaded.adj - ìàíãóóðñàí
303. Lighthearted.adj - æàðãàëòàé
304.Lighthouse.n - ãýðýëò öàìõàã
305.Lightweight.adj - õºíãºí æèíãèéí áîêñ÷èí
306.Likewise.adv- èéìýðõ¿¿
307.Limelight.n - øîõîéí ãýðýëò¿¿ëýã, àíõààðëûí òºâä
308.Limerick.n - íàðãèà ø¿ëýã
309.Limestone.n - øîõîéí ÷óëóó
310.Lineman.n - òàëáàéí øóóãèéí
311.Lipstick.n - óðóóëûí áóäàã
312.Litterbug.n - õîã òàðèã÷
313.Liveryman.n - ýðýãòýé çàðö, ýðýãòýé çàðö

314.Livestock.n - ìàë
315.Lockout.v - àæëààñ ò¿ð õàëàõ
316.Locksmith.n - ò¿ëõ¿¿ð÷èí, çàìâàð÷èí
317.Locoweed.adj - ãàëçóó
318.Loggerhead.v - ìóóöàëäàõ
319.Logjam.n - ìóõàðäàë
320. Logrolling.v - áèåíýý äýìæèõ
321.Loincloth.n - áýëõýíöýã
322.Longhair.adj - óðò ¿ñ
323.Longhand.adj - óðò ãàðòàé
324.Lookout.n - àíõààðàë òàâèõ, ñîíîð ñýðýìæ
325.Loophole.n - àðãà ñ¿â
326. Lopsided.adj - ìóðóé
327.Lordship.n- ýðõýìñýã íî¸íòîí
328.Loudmough.adj - õàãàðõàé õýíãýðýã
329.Rainfall.n – øèâðýý áîðîî
330.Raindrop.n – áîðîîíû äóñàë
331. Rainstorm.n –øóóðãàòàé ààäàð áîðîî
332.Snowdrift.n – öàñàí øóóðãà
333.Snowflake.n – öàñàí øèðõýã
334.Flood out.v - ¿åðò àâòàãäàõ
335.Lowdown.adj - íàðèéí ìýäýýëýë
336. Maidenhair.n – á¿ñã¿é, øèðýëäñýí ¿ñ
337.Mailbox.n - øóóäàíãèéí õàéðöàã
338.Mailman.n - øóóäàí÷

339.Mainland.n - ýõ ãàçàð, òèâ
340.Mainmast.adj - ãîë øóðàã
341.Mainsail.n - ãîë äàðâóóë, ãîë äàëáàà
342.Mainspring.n - õºäºëãºã÷ õ¿÷, ÷óõàë õýñýã
343.Mainstream.n - ÷èã õàíäëàãà
344.Makeshift.adj - ò¿ð îðëóóëàõ
345. Manhandle.v - íàí÷èõ, ãàðààð çººõ
346.Manhole.n - òðàíøåéíèé í¿õ
347.Manhood.n - ýðèéí öýý, ýð ÷àäàë, çîðèã
348.Manhunt.n - õ¿íèé ýðýë
349.Mankind.n - õ¿í òºðºëõòºí
350.Manpower.n - àæèëëàõ õ¿÷
351.Mark up.n - ¿íèéí ºñºëò
352.Masterpiece.n – îðãèë á¿òýýë, óðëàãûí ãàéõàìøèãò á¿òýýë
353. Matchmaker.n - çóó÷
354.Maypole.n - áàãàíà
355.Meantime.n - ýíý çóóð, çàâñàð, õîîðîíä
356.Middlebrow.n – äóíäàæ, ãîë õýñýã
357. Middleweight.n - äóíä áîêñ÷èí
358. Milestone.n - òýìäýãò òóóç
359. Milepond.n - öººðºì
360. Milestream.n - òýýðòìèéí óñ
361. Molehill.n - ñîõîð íîìèíãèéí, òîëãîé
362. Moonshine.n - äýìèé áàëàà þì, õîîñîí ¿ã
363. Motorcycle.n - ìîòîöèêë

364. Motorship.n - ìîòîðò çàâü
365. Neckline.n - çàõ
366. Needlework.n – õàòãàìàë, î¸äîë
367. Network.n - ñ¿ëæýý
368. Newborn.adj - øèíý õ¿¿õýä, øèíý òºðºë
369. Newscast.n – ðàäèî òåëåâèçèéí ìýäýý
370. Newspaper.n - ñîíèí
371. Newsprint.n - ñîíèíû öààñ
372. Newsstand.n - ñîíèíû ìóõëàã
373. Nightclothes.n - óíòëàãûí õóâöàñ
374. Nightshirt.n - óíòëàãûí õóâöàñ
375. Nighttime.n - øºíº äóíä
376. Nobleman.n – ÿçãóóðòàí, òàéæ
377. Noonday.n - ¿ð ä¿í, ¿ð ä¿íä
378. Nowadays.adv - ýõýí ¿å, îäîî ¿å
379. Nursemaid.n - õ¿¿õýä àñðàã÷
380. Nutmeg.n - çàâü
381. Oarsman.n - ñýë¿¿ð÷èí
382. Offbeat.adj - ýòãýýä, ÷àìèí, åð áóñûí
383. Offend.v – ãîìäîîõ, äîðîìæëîõ
384. Offset.v - íºõºí òºëºõ, õîõèðîëã¿é áîëãîõ
385. Offshoot.n – ñàíàà, ¿ð óäàì
386. Offshore.adj - ýðýã õàâèéí, îð÷ìûí
387. Oilcloth.n - õóëäààñ
388. Oncoming.adj - íààøèëæ ÿâàà, äºõºæ ÿâàà

389. Onionskin.n - ñîíãèíû õàëüñ
390. Onrush.n - ñààä òàâèõ, äàéðàëò
391. Onward.adj – óðàãøàà, äàâøëàõ
392. Openhanded.adj - ºãººìºð
393. Otherwise.pron - ººðººð
394. Ourselves.pron - ººðñäºº
395. Outboard.adv - çàâèíû àð, îíãîöíû ãàäíà
396. Outbreak.n - ãýíýò õóóðàõ, ä¿ðñõèéõ
397. Outbuilding.n – çàëãàæ áàðüñàí ñàðàâ÷
398. Outcast.n – ãàäóóðõàãäñàí, øîîâäîðëîãäñîí
399. Outcome.n - ¿ð ä¿í
400. Outcry.n – áóõèìäàë, ýñýðã¿¿öýë
401. Outdated.adj – õîöðîãäñîí, õóó÷èðñàí
402. Outdistance.v – öîéëîõ, ã¿éöýõ
403. Outdoor.adj – õýýðèéí, ãýðèéí ãàäàà
404. Outdoors.adv - ãýðèéí ãàäàà
405. Outfit.n – õîñëîë, òîíîãëîë
406. Outgo.v - áóöàõ
407. Outgoing.adj – íºõºðñºã, íèéöýðõ¿¿
408. Outgrow.v - íàñ íü õýòðýõ, ºñºæ òîì áîëîõ
409. Outhouse.n - ñàðàâ÷
410. Outlast.v - óðò íàñëàõ, óäààí ¿ðãýëæëýõ
411. Outlaw.n - îðãîäîë
412. Outlay.n - çàðëàãà
413. Outline.n - õ¿ðýý, áàðàà ä¿ðñ

414. Outlive.v - ºíäºð íàñëàõ
415. Outlook.n - ä¿ð òºðõ
416. Outmoded.adj - õóó÷èðñàí
417. Outnumber.v - èë¿¿ áàéõ
418. Outpatient.n - ãýðýýð ýì÷ë¿¿ëýã÷
419. Output.n - á¿òýýìæ
420. Outright.adj - á¿ðìºñºí, ãàðöààã¿é
421. Outrun.v - àðäàà îðõèõ
422. Outsell.v - áîðëîãäîõ
423. Outside.n - ãàäíà òàëä
424. Outsider.n - ãàäíû õ¿í
425. Outskirts.n - öàìöíû çàõ
426. Outsmart.v - óõààí ñèéëýõ
427. Outspread.adj – àëäëàõ, ñóíãàñàí
428. Outstand.v – ãàðãóóí, ò¿ð¿¿ëýõ, äàâóó áàéõ
429. Outstay.v - àéëä áóã áîëîõ
430. Outstrip.v - äàâóó áàéõ, ã¿éöýõ
431. Overbear.adj - äàðàíãóéëàã÷
432. Overbearing.adj - çàõèðàíãóé
433. Overblown.adj – àäàðìààòàé, ÷àìèí
434. Overcast.adj - á¿ðõýã, ¿¿ëòýé
435. Overcoat.n - ïàëüòî
436. Overcommon.v - ÿëàõ äèéëýõ
437. Overgrown.n - õîãèéí óðãàìàë
438. Overhaul.n - íàðèéí ¿çëýã

439. Overhead.adj - òîãòìîë çàðäàë
440. Overheat.v - õýò õàëààõ
441. Overjoy.n - ÿðèà ÷àãíàõ
442. Undercook.v - äóòóó áîëñîí
443. Undercover.adj - íóóö òàãíóóëûí
444. Undercurrent.n - ã¿íèé óðñãàë
445. Undercut.v - áàãàñãàõ, çººëð¿¿ëýõ
446. Underestimate.v- äóòóó ¿íýëýõ, áàñàìæëàõ
447. Underexpose.v - äóòóó øàòàõ
448. Underfeed.adj - äóòóó õîîëëîõ
449. Underfoot.adj - õºë äîð, ãàçàð äîîð
450. Undergo.v - îðîõ
451. Undergraduate.n - îþóòàí
452. Underground.adj – ìåòðî, ãàçàð äîîðõ , äàëä, íóóö
453. Undergrowth.n - ÿâãàí áóò ñººã
454. Underhand.adj - õóóðìàã çàí
455. Underlie.v - äýýð äóðäñàí áàéõ
456. Underline.v - äîîãóóð íü çóðàõ
457. Underlying.v - äýýð ñóóñàí áàéõ
458. Undermentioned.v - äîð äóðäñàí
459. Undermine.v - õºíäèéëæ óõàõ
460. Underneath.n - äîîä õýñýã
461. Underpants.n - äîòóóð ºìä
462. Underpopulated.adj - õ¿í àì öººòýé
463. Underprivileged.v - îðõèãäñîí

464. Underripened.v - äóòóó áîëñîí
465. Undersea.n- óñàí äîîãóóð
466. Undersized.adj - æèæèãõýí
467. Underskirt.n - þáêàíû äîòîð
468. Vineyard.n - óñàí ¿çìèéí òàëáàé
469. Volleyball.n - ãàð áºìáºã
470. Waistcoat.n - õàíòààç
471. Waistline.n - áýëõ¿¿ñ
472. Walk out.v - õàÿæ ÿâàõ, îðøèæ ÿâàõ
473. Walk up.v - öàõèëãààí øàòã¿é áàéð, îéðòîæ Offset.v -
íºõºí òºëºõ, õîõèðîëã¿é áîëãîõ
474. Outgo.v - áóöàõ
475. Undercook.v - äóòóó áîëñîí
476. Underexpose.v - äóòóó øàòàõ
477. Walk out.v - õàÿæ ÿâàõ, îðøèæ ÿâàõ
478. Walk up.v - öàõèëãààí øàòã¿é áàéð, îéðòîæ
479. î÷èõ
480. Wallboard.n - õàíûí ø¿¿ãýý
481. Walleye.n - äîëèð
482. Walleyed.adj - äîëèð áàéõ
483. Wallpaper.n - õàíûí öààñ
484. Wardrobe.n - õóâöàñíû íÿðàâ
485. Warehouse.n - àãóóëàõ
486. Warfare.n – äàéí, äàéí áàéäàëäààí
487. Warhead.n - öýíýãò õîøóó

488. Warlike.adj - ò¿ðýìãèé
489. Warpath.n - óóðàíäàà øàòàõ
490. Washboard.n - íèäð¿¿ë
491. Washcloth.adj - óãààñàí õóâöàñ
492. Wash out.v - àðèëàõ
493. Washroom.n - óãààëãûí ºðºº
494. Washstand.n - ãàðûí óãààëòóóð
495. Woodgraf.v - ãàçðûí áàðèìæàà îëîõ
496. Woodcut.n – ìîäîí ñèéëáýð
497. Woodcutter.n – ò¿ëýý÷èí
498. Woodland.n - îé õºâ÷
499. Woodwork.n - ìóæààíû àæèë
500. Workbench.n - äàðõíû âàíäàí
501. Overdo – õýòð¿¿ëýõ, äýíä¿¿ëýõ
502. Overdose – òóíã íü õýòð¿¿ëýõ
503. Overdraft – çýýë õýòð¿¿ëæ àâàõ
504. Overdraw – çàðëàãà õýòð¿¿ëýõ
505. Overestimate – õýòð¿¿ëýí ¿íýëýõ
506. Overeat – õýòð¿¿ëæ èäýõ
Õàâñðàëò 1.2
Àíãëè õýëíèé õîëáîî ¿ãèéã óòãûí õóâüä àíãèëàõ íü
Õ¿íòýé õîëáîîòîé
1. After Brith - èõýñ
2. Back store - àðààðàà ñýëýõ

3. Championship - àâàðãà
4. Claptrap - õîîñîí ÿðèà
5. Citizenship - îðøèí ñóóã÷
6. Downtrodden - äîðä ¿çýãäñýí
7. Englishman - àíãëè çàëóó
8. Fisherman - çàãàñ÷èí
9. Freebooter - äàëàéí äýýðýì÷èí
10. Fullback - õàìãààëàã÷
11. Foremast - òýðã¿¿íèé ¿íäñýí
12. Grandchild - óóãàí õ¿¿õýä
13. Grand dauther -óóãàí îõèí
14. Grandfather – ºâºº
15. Grandmother - ýìýý
16. Grandparents - ºâºº ýìýý
17. Grandson – óóãàí õ¿¿
18. Grass roolts –æèðèéí õ¿ì¿¿ñ
19. Gatecrasher - òàñàëáàðã¿é ¿çýã÷
20.Gatekeeper - ìàíàà÷
21. Gunlock - çýâñýãòýé õ¿í
22.Gunman - áóóòàé õ¿í
23.Guttersnipe - òýíýìýë õ¿¿õýä
24.Gentlewoman - çººëºí ñýòãýëòýé ýìýãòýé
25.Handmaid - çàðö ýìýãòýé
26.Handsome - ñàéõàí çàëóó
27.Handyman - ãàðûí ä¿¿òýé õ¿í

28.Hangman – àëóóð÷
29.Hersetf - ººðºº
30.Henchman - õàìñààòàí
31. Heartbeat - ç¿ðõíèé öîõèîëò
32.Headwaiter - çîõèîí áàéãóóëàëò
33.Haedquater - óäèðäàã÷
34.Head misterss - ýìýãòýé çàõèðàë
35.Head master - çàõèðàë
36.Inpatient - ýì÷ë¿¿ëýã÷
37.Inmate - ºâ÷òýé
38.Inhale - çàëãèõ
39.Handsome - öàðàéëàã
40.Husbandman - íºõºð
41. Huntsman - àí÷èí
42.Hillbilly - õºäººíèé ìàíãàð
43.Hilltop - òîëãîéí îðîé
44.Horseback - ìîðüòîé õ¿í
45.Horsemanship - ìîðü óíñàí õ¿í
46.Horseman - ìîðüòàí
47.Housebreaking - õºðºíãº õóëãàéëàõ
48.Housekeeper - ãýðèéí ¿éë÷ëýã÷
49.House wife - ãýðèéí ýçýãòýé
50.Itself - ººðºº
51. Killjoy - õîðëîíòîé õ¿í
52.Ladyfinger - äîëîîâîð õóðóó

53.Lifeblood - àìèí õ¿íñ
54.Lawmaker – õóóëü ñàõèõã÷
55.Lawgiver - õóóëü òîãòîîã÷
56.Landlord - ãàçðûí ýçýí
57.Litter bug – õîã òàðèã÷
58.Liveryman - ýðýãòýé çàðö
59.Lockout - àæëààñ ò¿ð õàñàõ
60.Locksmith - ò¿ëõ¿¿ð÷èí
61. Long hair - óðò ¿ñ
62.Longhand - óðò ãàðòàé
63.Lordship- ýðõýìñýã íî¸íòîí
64.Loundmough - õàãàðõàé òýíãýð
65.Maidenhair - øèðýëäñýí ¿ñ
66.Mailman - øóóäàí÷
67.Manhood - ýðèéí öýý
68.Manhunt - õ¿íèé ýðýë
69.Mankind - õ¿í òºðëºõòºí
70.Manpower - àæèëëàõ õ¿÷
71. Matchmaker - çóó÷
72.Newborn - øèíý õ¿¿õýä
73.Nobleman - ÿçãóóðòàí
74.Nursemaid - õ¿¿õýä àñðàã÷
75.Oarsman - ñýð¿¿÷èí
76.Ourselves - ººðñäºº
77.Overbear - äàðàíãóéëàã÷

78.Outsmart - óõààí ñèéëýõ
79.Outsider - ãàäíû õ¿÷
80.Outpatient - ãýðýýð ýì÷ë¿¿ëýã÷
81. Outlook - ä¿ð òºðºõ
82.Outlive - ºíäºð íàñëàõ
83.Outlaw - îðãîäîë
84.Outlast - óðò íàñëàõ
85.Wardrode - õóöàñíû íÿðàâ
86.Walleyed- äîëèð áàéõ
87.Walleye - äîëèð
88.Waistline - áýëõ¿¿ñ
89.Under cover - íóóö òàãíóóëûí
90.Undergraduate - îþóòàí
91. Household - ãýð á¿ë îðîõ
92.Instep - õºëíèé ìºð
93.Light face - öàéâàð öàðàé
94.Outstay – àéëä áóã áîëîõ
95.Woodcutter – ò¿ëýý÷èí
96.Bartender – áààðíû ¿éë÷ëýã÷
97.Manhandle – ãàðààðàà çººõ
98.Foretaste – ñîâèí
99.Gainsay - ¿ã¿éñãýõ
100. Harebrained – ñàãñóó
101. Hardhearted – õàòóó ñýòãýëòýé
102. Hardheaded – õýö¿¿ õàøèð

103. Handpick – íÿãò íÿìáàé
104. Heartstone – õàòóó ñýòãýëòýé
105. Highland – äóðààðàà
106. Humbug – õóóðàí ìýõëýõ
107. Kindhearted – îëîí ñàíààòàé
108. Lighthearted – æàðãàëòàé
109. Lightheaded – ìàíãóóðñàí
110. Liptop – õººð¿¿
111. Locoweed – ãàëçóó
112. Offshoot – ñàíàà
113. Openhanded - ºãººìºð
114. Outbreak – ãýíýò õóóðàõ
115. Outcry – áóõèìäàë
116. Overbearing – çàõèðàíãóé
117. Overactive – õýò èäýâõòýé
118. Outstrip – äàâóó áàéõ
119. Overjoy – ÿðèà ÷àãíàõ
120. Underhand – õóóðìàã çàí
121. Warpath – óóðàíäàà øàòàõ
122. Warlike – ò¿ðýìãèé
123. Hoodwink – ìýõëýí çàëèëàõ
124. Forestall - ºðñºí
125. Foretaste – ñîâèí
126. Foresaw – óðüäààñ ìýäýõ
127. Daydream – ìºðººäºë

128. Deadlock – ìóõàðäàë
129. Downfall – äîðîéòîë
130. Downright – óëàéì öàé
131. Handshake – ãàð áàðèõ
132. Grandstand – àñðûí ñóóäàëä ñóóõ
133. Hangover – àðõèíû øàð
134. Hardship – áýðõøýýë
135. Hearsay – öóó ÿðèà
136. Ideal – õ¿ñýë
137. Instep – õºëíèé ìºð
138. Jaywalk – ãàðöààð ñýðýìæã¿é ãàðàõ
139. Outcome - ¿ð ä¿í
140. Outdistance – öîéëîõ
141. Outstand – ãàðãóóí
142. Outspread – àëäëàõ
143. Outrun – àðäàà îðîõ
144. Outright – á¿ð ìºñºí
145. Barnstorm – óðëàãààð ÿâàà
146. Woodwork – ìóæààíû àæèë
147. Outgo – áóöàõ
148. Ohrush – ñààä òàâèõ
Áàéãàëü
1. Earthquack – ãàçàð õºäëºë

2. Firewood – ò¿ëýýíèé ìîä
3. Earthworm - ÷èéãèéí õîðõîé
4. Greyhound – àí÷ íîõîé
5. Greenhorn – õýíç àìüòàí
6. Grasshopper – öàðöàà
7. Haddock – òýíãèñèéí ñààìõàé
8. Hedgehog – çàðàà
9. Highborn – äýýä òºðºëòºí
10. Hindquarter – àìüòàíû áººñ
11. Horsehair – àäóóíû õÿëãàñ
12. Horseflies – õºõ ò¿ð¿¿
13. Horseshoe – ìîðèíû òàõ
14. Houseflies – ÿëàà
15. Hummingbird – ñîíî áÿëçóóõàé
16. Jackass – èëæèãíèé àçðàãà
17. Jellyfish – õàòñàí çàãàñ
18. Ladybug – àòàí òýìýý
19. Lambkin – õóðãàíû àðüñ
20.Lapwing – õàâòãàéëæ
21. Butterfly – ýðâýýõýé
22.Buttercup – õîðò õîëòñîí öýöýã
23.Chickpea – ò¿ðýã øîø
24.Elderberry – ãàíüäãàð æèìñ
25.Greenhouse – õ¿ëýìæ
26.Grapevine – óñàí ¿çìèéí ãàðö

27.Grapeshot – áºìáºãºí ñóì
28.Grapesfruit – àâðàãà æ¿ðæ
29.Hardwood – õàòóó ìîä
30.Haycock – áóõàë
31. Hazelnut – ñàìàð
32.Heyday – öýöýãëýëò
33.Larkspur – ãýçýã öýöýã
34.Onionskin – ñîíãèíû õàëüñ
35.Overgrown – õîãèéí óðãàìàë
36.Vineyard – óñàí ¿çìèéí òàëáàé
37.Fairway- öóëã¿é òàëáàé
38.Firewood-ò¿ëýýíèé ìîä
39.Foreshore-äàëàéí õºâºº
40.Great-river-òîì ãîë
41. Greenland-ãðåíëàíä
42.Grassland-áýë÷ýýð
43.Hinterland-àëñ ãàçàð
44.Iceland-Èñëàíä
45.Iceberg-ìºñºí óóë
46.Hunchback-áºãòºð óóë
47.Landfall-õóóðàé ãàçðûí áàðàà
48.Laplang-Ëàïëàíä
49.Land slide-õºðñíèé íóðàëò
50.Mainland-ýõ ãàçàð
51. Milestream-òýýðòìèéí óñ

52.Milepond-öººðºì
53.Mainmast-ãîë æóðàì
54.Outdoor-õýýðèéí
55.Outshore-óóë óñ
56.Undersea-óñàí äîîãóóð
57.Woofland-îé õºâ÷
58.Eggland – õàø
59.Inland – ã¿íèé
60.Gravestone – áóëøíû ÷óëóó
61. Humpback – õóëãàíû ¿¿ð
62.Molehill – ñîõîð íîìèí
Ñïîðò
1. Handball-Ãàíä áîë
2. Hobby horse-ìîäîí ìîðü
3. Kick off-áºìáºã òîãëîëòîíä îðóóë
4. Lightweight-õºíãºí æèíãèéí
5. Midde weight-äóíä áîêñ÷èí
6. Overcommon-ÿëàõ äèéëýõ
7. Volleyball-ãàð áºìáºã
8. Keynote – ãîö ºðºã
Áàéøèí, áàðèëãà
1. Framework – á¿òýö
2. Bathroom – áàííû ºðºº
3. Darkroom – õàðàíõóé ºðºº
4. Dustpan – õîãèéí ãàðãóóë

5. Fireside – çàäãàé çóóõ
6. Gridiron – ìàõ øàðàõ òºìºð
7. Gateway – áîñãî
8. Griddlecake – õàéðóóë
9. Gaslight – õèéí ãýðýëò¿¿ëýã
10. Gaswork – õèéí ¿éëäâýð
11. Hayloft – äýýâðèéí õºíäèé
12. Hotbed – ãîëîìò ¿¿ð
13. Inside – äîòîð òàë
14. Indoors – áàéøèí äîòîð
15. Lighthouse – ãýðýëò öàìõàã
16. Leasehold – ò¿ðýýñèéí
17. Landmark – ñîäîí áàðèëãà
18. Limelight – øîõîéí ãýðýëò¿¿ëýã
19. Limestone – øîõîéí ÷óëóó
20.Oilcloth – õóëäààñ
21. Warehouse – àãóóëàõ
22.Walkup – öàõèëãààí øàòã¿é áàéð
23.Washroom – óãààëãûí ºðºº
24.Gangplank – äàìíóóð øàò
25.Handrail – øàòíû áàðèóë
26.Inwards – õàð òºìðèéí ¿éëäâýð
27.Outbuilding – ñàðàâ÷
28.Outhouse – ñàðàâ÷
Öàã õóãàöàà

1.After ward - äàðàà íü
2. Flash back - ºíãºðñºí ÿâäàë
3. Hereupon - ¿¿íýýñ ºìíº
4. Here after – èðýýä¿é
5. Life long – íýãýí íàñíû
6. Lifetime – àìüäðàëûí ¿å
7. Mean time – ýíý çóóð
8. Night time – øºíº äóíä
9. Nowa days – ýõýí ¿å
10. Outdated – õîöðîãäñîí
Áàãàæ, çýâñýã
1.Hack saw – òºìðèéí õºðºº
2. Hardware – òºìºð õýðýãñýë
3. Hayfork – ñýðýý
4. Jawbone – òýâõìýë õóòãà
5. Jigsaw – óðàí õºðºº
6. Keyhole – ò¿ëõ¿¿ð
7. Kingpin – íóãàñ òºìºð
8. Gunshot – áóóíû òóñãàë
9. Gunpowder – äàðü
Ýä ç¿éë, õýðýãëýý
1. Fireproof – ãàëä øàòäàãã¿é
2.Earring – ýýìýã
3.Earphone - ÷èõýâ÷

4.Evergreen - ¿ë õóó÷ðàõ
5.Fishhook – çàãàñíû äýãýý
6.Flagpole – òóãíû èø
7.Flash light – ãàð ÷èéäýí
8.Headbard – õýðýãëýý
9.Hraddress – òîëãîéí ãî¸ë
10. Headphone - ÷èõýâ÷
11. Headrest – òîëãîéí ò¿øëýã
12. Hourglass – ýëñýí öàã
13. Inset – îð÷óóëãà
14. iceboxes – õºëäººã÷
15. Leghorn – á¿ðýý
16. Leapfrog – ìýëõèé õºãæººõ òîãëîîì
17. Needlework – õàòãàìàë
18. Work bench – äàðõàíû âàíäàí
19. Cheese cloth - ìàðëü
20.Dateline – øóãàì
21. Cattare – ãºâ¿¿ð
22.Woodcut – ñèéëáýð
23.Dustpan – õîãèéí ãàðãóóë
24.Armchair – çºëººí ñàíäàë
Õóâöàñ
1. Headgear – ìàëãàé
2.House coat – ãýðèéí õàÿã
3.Insole – óëàâ÷

4.Night clothes – óíòëàãûí õóâöàñ
5.Neekline – çàõ
6.Night shirt – óíòëàãûí õóâöàñ
7.Out skirts – öàìöíû çàõ
8.Ower coat – ïàëüòî
9.Under pents – äîòóóð ºìä
10. Wash cloth – óãààñàí õóâöàñ
11. Washout – àðèëàõ
Ç¿ã ÷èã çààñàí
1. Backside – àð òàë
2. Backward – àðàãøàà
3. Elsewhere – õàà ñàéã¿é
4. Down stream – óðñãàë äàãóó
5. Headway – óðàãøàà
6. Highlight – ãýðýë îéñîí õýñýã
7. Jerrybuild – õàéø, ÿéø
8. Oncoming – íààøèëæ ÿâàà
9. Onward – óðàãøàà
Áè÷èã áàðèìò
1. Bankbook – äàíñ
2. Handwriting – áè÷ãèéí õýâ
3. Letterhead – àëáàí áè÷ãèéí òîëãîé
4. Letterpress – õýâëýã÷
5. Masterprece – îð á¿òýýë

6. Output – á¿òýýìýë
7. Underline – äîîãóóð íü çóðàõ
8. Mailbox – øóóäàíãèéí õàéðöàã
9. Newcasts - ìýäýýëýë
10. Newspaper – ñîíèí
11. Newsprint – ñîíèíû öààñ
Õîîë, õ¿íñ
1. Breakfast - ºãëººíèé öàé
2. Beeswax – ëàâ òîñ
3. Horseflesh – àäóóíû ìàõ
4. Undercook – äóòóó áîëñîí
5. Underfeed – äóòóó õîîëëîõ
6. Underripened – äóòóó áîëñîí
7. Grossbow – ñààëü
ªâ÷èí ýìãýã
1. Headache – òîëãîéí ºâ÷èí
2. Heartsick – ç¿ðõíèé ºâ÷èí
3. Heartburn – öýýæ õîðñîõ
4. Heartache – ç¿ðõíèé ºâ÷èí
5. Indispose - ºâäºõ
Ìºíãº, ñàíõ¿¿
1. Greenback – äîëëîð
2. Income – îðëîãî
3. Kickback – àâèëãàë
4. Markup - ¿íèéí ºñºëò

5. Offset – íºõºí òºëºõ
6. Outlay – çàðëàãà
7. Outgoing – çàðëàãà
8. Overhead – òîãòìîë çàðäàë
9. Leftovers - ¿ëäýãäýë
10. Outsell – áîðëîãäîõ
Òýýâýð
1. Airliner (noun)- ñóóäëûí íèñýõ îíãîö
2.Airplane (noun)- îíãîö
3.Aircraft (noun)- íèñäýã òýðýã
4.Gross ways- õºíïëºí çàì
5.Earmark- ÿëãàõ òýìäýã
6.Firework- ïóóæèí
7.Flagship- õºëºã îíãîö
8.Handcart- ò¿ðäýã òýðýã
9.Highroad-çàì
10. House boat –òýýâðèéí çàâü
11. Keyboard-äàðóóë
12. Landhonlder-ãàçàð óõàã÷
13. Life boat-àâðàõ çàâü
14. Mainsail-ãîë äàðâóóë
15. Motor ship-ìîòîðò çàâü
16. Motorcycle-ìîòîöèêëü
17. Nutmeg-çàâü
18. Outboard-çàâüíû àð

19. Underground-ìåòðî
20.Mainspring – õºäºëãºã÷ õ¿÷
Öàã àãààð
Rainfall – øèâðýý áîðîî
2. Raindrop – áîðîîíû äóñàë
3. Rainstorm –øóóðãàòàé ààäàð áîðîî
4. Snowdrift – öàñàí øóóðãà
5. Snowflake – öàñàí øèðõýã
6. flood out - ¿åðò àâòàãäàõ
7. Thunderbolt – àÿíãà öàõèëãààí
8. Thunderclap – òýíãýðèéí äóó
9. Thunderstorm – øèð¿¿í áîðîî
10. Waterborne – óñàíä óãààãäàõ
11. cloudburst – ãýíýò áîðîî îðîõ
12. Cloud over - ¿¿ë á¿ðõýõ
13. Sunshine – íàðíû ãýðýë
14. Windward – ñàëõèí òàë
15. Fog-bound – ìàíàíòàé
16. Foglamp – ìàíàíãèéí ãýðýë

17. Rainbow – ñîëîíãî
18. Hailstone – ìºíäºð
Áóñàä
1. Crosscurrent – ñîëáèöîë
2. Dateline – õè÷ýýëèéí õýðýãñýë
3. Earshot – ñîíñîãäîõîîð
4. Falsehood – õóäàë
5. Flapjack – õóéìàã
6. Foreshadow – ñîâèí òàòàõ
7. Forestall - ºðñºõ
8. Foretaste – ñîâèí
9. Frame work – á¿òýö
10. Forsaking – õàÿõ ãýýõ
11. Foresaw – ìýäðýìæ
12. Gangway – ýãíýý õîîðîíäûí çàé
13. Handmade – ãàð õèéö
14. Handpick – íÿãò íÿìáàé ÿëãàõ
15. Handshake – ãàð áàðèõ
16. Hangover – àðõèíû øàð
17. Hidebound – ÿâöóó
18. Heartbreak – ãóòàðñàí
19. Hideaway – íóóãäàõ

20.Hookup – á¿õ ñóâàã íýãýí çýðýã ãàðàõ
21. Housewarming – øèíý æèëèéí íàéð
22.Invoice – íýõýìæëýë
23.Invest – îðóóëàõ
24.Instep – õºëíèé ìºð
25.Install – ñóóðèëóóëàõ
26.Infuse – øèíãýýõ
27.Ideal – õ¿ñýë
28. Jackpot – õîíæâîð
29.Jaywalk – ãàðöààð ñýðýìæã¿é ãàðàõ
30.Kickback – õàõóóëü
31. Kidnap – ãýìò õýðýã
32.Kingfisher – íîõîé øîãøîð
33.Kinglet – ñ¿ðëýã
34.Lackluster - ¿õýýíö
35.Lampbacte – çàä ø¿¿ìæëýõ
36.Laughing stock – ýëýã äîîã
37.Lawsuit – çàðãà
38.Layloff – ò¿ð çîãñîîõ
39.Layout – òàðààõ
40.Leapfrog- ìýëõèé õºãæººõ òîãëîîì
41. Leeway – ñàëõèíä òóóãäàõ

42.Leftovers - ¿ëäýãäýë
43.Likewise – èéìýðõ¿¿
44.Lineman – òàëáàéí
45.Lipstick – óðóóëûí áóäàã
46.Logjam – ìóõàðäàë
47.Logrolling – áèåíýý äýìæèõ
48.Loincloth – áýëõýíöýã
49.Lookout – àíõààðàë òàâèõ
50.Loop hole – àðãà ñ¿â
51. Lopsided – ìóðóé
52.Lowdown – íàðèéí ìýäýýëýë
53.Mailbox – øóóäàíãèéí õàéðöàã
54.Mainspring – õºäºëãºã÷ õ¿÷
55.Mainstream - ÷èã õàíäàëàãà
56.Makeshift – ò¿ð îðóóëàõ -
57.Manhandle – íàí÷èõ
58.Manhole – òðàíøåéíèé í¿õ
59.Middlebrow – äóíäàæ
60.Milestone – òýìäýãò òóóç
61. Moonshine – äýìèé áàëàà þì
62.Network – ñ¿ëæýý
63.Newscast – ìýäýý

64.Newspaper – ñîíèí
65.Newsprint – ñîíèíû öààñ
66.Newsstand – ñîíèíû ìóõëàã
67.Noonday - ¿ð ä¿í
68.Offbeat – ýòãýýä ÷àìèí
69.Offshoot – ñàíàà
70.Onrush – ñààä òàâèõ
71. Otherwise - ººðººð
72.Outcast – ãàäóóðõàãäñàí
73.Outcome - ¿ð ä¿í
74.Outdistance – öîéëîõ
75.Outfit – õîñëîë
76.Outgo – áóöàõ
77.Outgrow – íàñ íü õýòðýõ
78.Outline – õ¿ðýý
79.Outnumber – èë¿¿ áàéõ
80.Output – á¿òýýìæ
81. Outright – á¿ð ìºñºí
82.Outrun – àðäàà îðõèõ
83.Outsell – áîðëîãäîõ
84.Outspread – àëäëàõ
85.Outstand – ãàðãóóí

86.Overblown – àäàðìààòàé
87.Overbold – õýòð¿¿ëýõ
88.Overburden – õ¿íäð¿¿ëýõ
89.Underlie – äýýð äóëäñàí áàéõ
90.Undermine – õºíäèéëæ óõàõ
91. Underprivileged – îðõèãäñîí
92.Warfare – äàéí
93.Warhead – öýíýãò õîøóó
94.Washboard – íèäð¿¿ë
95.Washout – àðèëàõ
96.Woodcut – ñèéëáýð
97.Woodwork – àæèë
98.Wallboard – õàíûí ø¿¿ãýý
99.Overhaul – íàðèéí ¿çëýã
100. Overestimate – õýòð¿¿ëýí ¿íýëýõ
101.

Õàâñðàëò 2
Ìîíãîë æèøýý

Õîëáîî ¿ãèéí á¿òöèéí çýðýãö¿¿ëñýí ñóäàëãàà Ìàãèñòðàíò Ì.Ñàéðàíã¿ë
(Àíãëè, ìîíãîë õýëíèé æèøýýí äýýð)
46
1. Áóóðàë ààâ /ºâºã ýöýã/. íýð
2. ªâãºí ààâ /ýöãèéí ýöýã/. íýð
3. Ààâûí öýýæ /õààõãàð äàâèëóóí çàíòàé õ¿¿õýä/. íýð
4. Ààã àìòàãäàõ /áÿð àìòàãäàõ/. íýð
5. Ààãòàé õàëóóí /èë÷òýé äóëààí/. íýð
6. Æàäíû ààã /æàäíû èðíèé óã/. íýð
7. Õàé÷íû ààã /õàé÷íû çàâæ/. íýð
8. Ààãàí òîâøóóð /õºãæèì/. íýð
9. Áóäàà ààãëàõ /áóäààã öàéðóóëàí öýâýðëýõ/. ¿éë
10. Öàé ààãøèõ /öàé ààãòàé áîëîõ/. ¿éë
11. Áîðîî ààäàðëàõ /áîðîî øèð¿¿ñýõ/. ¿éë
12. Ààäàð áîðîî /øèð¿¿í áîðîî/ íýð
13. Ààäãàð äýýë /áîãèíõîí äýýë/. òýì
14. Ààäðàõ /õ¿÷ ÷àäàëä ýðäýõ/. ¿éë
15. Ààæóó õºäºëãººí /õýòýðõèé óäààí õºäëºõ/.òýì
16. Ààëü ìóóòàé /ààø çàí ìóóòàé/. íýð
17. Ñ¿ðýýðýý àéëãàõ /ñ¿ðýýðýý àëãàõ/. ¿éë
18. Áàãøèéí àéëäàë /áàãøèéí ñóðãààëü/. íýð
19. Ñî¸ðõîí àéëäàõ /ñî¸ðõîí ºã¿¿ëýõ/. ¿éë
20.Àéëòãàõ áè÷èã /äýýä ãàçàðò õ¿ðãýõ áè÷èã/. íýð ¿ã

47
21. Õàäìûíäàà àéë÷ëàõ /õàäìûíäàà çî÷ëîõ/. ¿éë
22. Ìîíãîë àéìàã /ìîíãîë óãñààòàí/. íýð
23.Àìüòíû àéìàãëàë /àìüòíû àéìàã, àìüòíû åðòºíö/. íýð
24.Àæèëëàõ õ¿÷ /àæèë õèéõ ÷àäâàðòàé õ¿ì¿¿ñ/. ¿éë
25.Àæèëñàã áàéõ /àæèë õèéõ äóð õ¿ñýëòýé áàéõ/. òýì
26.Ìîðèí àÿëàë /ìîðèîð àÿëàõ/. íýð
27.Äóãóéí àÿëàë /äóãóéãààð çóãóóëàõ/. íýð
28. Áààë íîõîé /õàâ íîõîé/. íýð
29. Áààëóó ìîä /óðãàìàë/. íýð
30.Áààðààã¿é ºãºõ /ãàðöààã¿é ºãºõ/. òýì
31. ¿ã áààðàõ /¿ã ñààðàõ/. ¿éë
32. Õýë áààðàõ /õýë ñóëðàõ/. ¿éë
33. Áóó áààðàõ /áóó ãàöàõ/. ¿éë
34.Øàëãàëòàíä áààðàõ /øàëãàëòàíä óíàõ/. ¿éë
35. Áààðèí õ¿í /Áààðèí îâãèéí õ¿í/. òýì
36.Øèðýí áààðòàã /øèðýýð õèéñýí áîéòîã/. íýð
37.Áààðöàã áîëîõ /øàâààðàëäàõ/. äàé
38. Áààñ àëäàõ /ºòãºíºº îéð îéðõîí ãàðãàõ/. íýð
39.Í¿¿ðñíèé áààñ /í¿¿ðñíèé õàÿãäàë/. íýð
40.Òºìðèéí áààñ /òºìðèéí áàë/. íýð

48
41. Íýð áààñäàõ /áóñäûí íýðèéã áóçàðëàí ãóòààõ, íýð òºðèéã íü óíàãààõ/.
¿éë
42.Áààíû ìàë /òîðãóóëèéí ìàë/. íýð
43.Áààâàé àõ /àâãà àõ/. íýð
44.Áààâàð äàðóóëãà /Ýìýýëèéí äàðóóëãà ÷èìýã/. íýð
45. ªòºã áààâãàé /ýð áààâãàé/. íýð
46.Óòàà áààãèõ /óòàà ñàâñàõ/. ¿éë
47.Õºëñ áààãèõ /õºëñ öóâàõ/. ¿éë
48. Áààç ìîðü /óíàëãà ýäýëãýýíä áàðàãòàéõàí ìîðü/. òýì
49.Æóóë÷íû áààç (æóóë÷äûí àìðàëòûí ãàçàð) íýð
50.Öýðãèéí áààç /öýðãèéí àíãè ñàëáàð áàéðëàõ ãàçàð/. íýð
51. À÷àà áààçëàõ /à÷àà õýñýãëýí áîîõ/. ¿éë
52.Óðàã áîëîõ /óðãèéí õîëáîî ñ¿ëáýý áèé áîëîõ/. íýð
53.Õàíü áîëîõ /õàíü íºõºð áîëîõ/. íýð
54.Çóä áîëîõ /õ¿éòýð÷ öàã çóóðûí áýðõøýýë òóëãàðàõ/. íýð
55.Õ¿í áîëîõ /ºñ÷ áîéæèõ, õ¿ì¿¿æèõ/. ¿éë
56.Ñýòãýëòýé áîëîõ /ÿíàã õàéðòàé áîëîõ/. ¿éë
57.Æèøýý áîëîõóéö /æèøýý áîëìîîð/. òýì
58.Áîëöóóò óðãàìàë /óðãàìàë/. òýì
59.Áîë÷èìã¿é ¿ã /áîëãîîìæã¿é ¿ã/. òýì
60.Ìýäýæ áîëøã¿é /ìýäýõ àðãàã¿é/. ¿éë

49
61. Òºë áîéæóóëàã÷ /òºë ìàë àð÷ëàí ºñãºã÷/. íýð
62.Àðüñàí áîéòîã /àðüñàí ãóòàë/. íýð
63. Áîéòîã ýð /áîéíãî ýð/. íýð
64.Ìýðãýæëèéí áîêñ /ìýðãýæëèéí íóäàðãàí çîäîîí/. íýð
65.Áîëãîìîë æèìñ /áîëãîñîí æèìñ/. òýì
66.Áîëãîîìæã¿é õ¿ì¿¿ñ /ñýðýìæã¿é õ¿ì¿¿ñ/. òýì
67.Áîëãîîæ ÿâàõ /áîëãîîìæèëæ ÿâàõ/. ¿éë
68.Áîëãîîæ ºãºõ /õàøðààõ/. ¿éë
69.Àæèë áîëãîõ /àæèë á¿òýýõ/. ¿éë
70.Ìàðãààø áîëãîõ /ìàðãààø áîëòîë õîéøëóóëàõ/. ¿éë
71. Àéë áîëãîõ /ãýðë¿¿ëýõ/. ¿éë
72. Áîëä äóóëãà /ãàí òºìºð äóóëãà/. íýð
73.Ãýýãäìýë ýä /ãýýãäñýí ýä/. íýð
74.Õ¿íýý ãýýõ /íýð õ¿íäýý àëäàæ íýð í¿¿ðýý áàðàõ/. ¿éë
75.Ãÿëààí òîëãîé /¿ñèéã íü õóññàí òîëãîé/. òýì
76.Òàíä ãÿëàéëàà /òàíä áàÿðëàëàà/. ¿éë
77.Ãÿëàëçàæ ÿâàõ /ºíãº æàâõààòàé ÿâàõ/. ¿éë
78.Äààâàð ýì÷èëãýý /àíãààõ/. íýð
79.Äààâàð ãàçàð /óñ, øàâàð, íàìàã èõòýé ãàçàð/. íýð
80.Äààâðûí ìàë /õàðèóöàí àäãóóëæ áóé ìàë/. íýð

50
81. Ãýðèéí äààâóó /ãýðèéí ãàäóóð á¿ðýõ á¿ðýýñ äààâóó/. íýð
82.Äààãà áàðèõ /óíàæ ýäëýõýýñ ãàäíà áàðèàí äýýð áàðèõ/. íýð
83.Àëàã äààãàíöàð /àìüòàí/. íýð
84.Öàé äààãèõ /öàé äàðãèëàí áóöëàõ/. ¿éë
85. Äààëãàâàð àâàõ /áèå äààí ã¿éöýòãýõýýð ¿¿ðýã àâàõ/. íýð
86. Õýö¿¿ äààëãàâàð /áèåë¿¿ëýõýä òºâºãòýé õ¿íä äààëãàâàð/. íýð
87.Áèå äààëò /áóñäûí õàðààò áàéäëààñ ãàð÷ ººðºº õèéæ ã¿éöýòãýõ àæèë/.
íýð
88. Äàðõàí àâàðãà /öîë, õýðãýì/. íýð
89. Äàðõè ìîä /óðãàìàë/. íýð
90.Äàðõëàãäñàí ãàçàð /õîðèãëîãäñîí ãàçàð íóòàã/. íýð
91. Áîð äàðñ /ñàðõàä/. íýð
92. Ìîíãîë äýýë /ìîíãîë ¿íäýñíèé õóâöàñ/. íýð
93.Åðäèéí àæèë /æèðèéí àæèë/. ¿éë
94.Àìüòàäûí åðòºíö /àìüòàäûí àìüäðàõ æàì ¸ñ/. íýð
95.Åñºí ýðäýíý /àëò, ìºíãº, ø¿ð, ñóâä, îþó, íîìèí, ëàâàé, çýñ, ãàí/. íýð ¿ã
96.Íóóðûí ¸ðîîë /íóóðûí äîîä ãàäàðãóó/. íýð
97.Òºðò ¸ñ /òºðºº ø¿òýí äýýäëýõ ç¿é òîãòîë/. ¿éë
98. Æàâàð áóóõ /æàâàð óíàõ/. ¿éë
99.Öýðãèéí æàâõàà /öýðãèéí ñ¿ð õ¿÷/. ¿éë
100. Çààí ìîä /óðãàìàë/. íýð

51
101. Áîã ìàë /õîíü, ÿìàà/. íýð
102. Ìàëûí õàøàà /ìàëûã
õ¿éòýí ñýð¿¿íýýñ õàìãààëàí áàðüñàí áàéãóóëàìæ/. íýð
103. Ìàë òîîëëîãî / ìàëûí òîî òîëãîéã ãàðãàõ/. íýð
104. Áóëãàí ìàëãàé /áóëãàíû àðüñààð õèéñýí ìàëãàé /. íýð
105. Ìàëãàéí ñàðàâ÷ /ìàëãàéí ìàãíàéíû äýýä ýòãýýäýýñ óðàãø ò¿ðãýí ãàðñàí
õýñýã/. íýð
106. Õàäààñíû ìàëãàé /õàäààñíû äýýä òàëûí òîâðóó ,òàâ/. íýð
107. Óëààí ìàëãàéò /óëààí çàëààò ìàëãàé á¿õèé /. òýì
108. Õàëòàð ìàíà /õàëòàð ºíãºòýé öàõèðûí òºðëèéí õàãàñ ¿íýò ÷óëóó /. íýð
109. Ìàíàé àõ /ìèíèé àõ /. òºë
110. Òîîñ ìàíàëçàõ /òîîñ èõýä äýãäýõ/. ¿éë
111. Ãýð ìàíàëçàõ /ãýðýë ãÿëáàëçàõ /. ¿éë.
112. Ìàíàí òàòàõ / ìàíàí ñóóõ /. íýð
113. Ìàíàíòàí áàéõ / ìàíàí èõòýé áàéõ /. ¿éë
114. Óòàà ìàíàðàõ / óòàà áààãèí ãàðàõ /. ¿éë
115. Óõààí ìàíàðàõ / óõààí áàëàðòàõ /. ¿éë
116. Øîðîî ìàíàðãàõ /èõ ñàëõè õºäºëæ øîðîî áîñãîõ /. ¿éë
117. Ìàíàñ òàòàëò /æèðýìñíû õîæóó ¿åèéí õîðäëîãûí õàìãèéí õ¿íä õýëáýð/. íýð
118. Ìàíãàð õ¿í /ñýòãýõ¿é ìóóòàé á¿ä¿¿ëýã õ¿í /. òýì
119. Ìîëîð ýðäýíý /ºíãºã¿é,òóíãàëàã,öàãààí òàëñòòàé ¿íýò ÷óëóó/. íýð
120. Ìîëöîã õàíäãàé / õîîëîéäîî 30ñì õ¿ðýõ àðüñàí óíæóóëàãòàé õàíäãàé /. íýð
121. Ìîíãîë àðä /ìîíãîë óëñûí èðãýä /. íýð
122. Ìîíãîë ãóòàë /õîíøîîð ýýòýí ò¿ð¿¿òýé ãóòàë /. íýð
123. Ìîíãîë íààäàì /ýðò äýýð ¿åýñ óëàìæëàí èðñýí îëîí òºðëèéí íààäàì,òîãëîîìûí
åðºíõèé íýð /. íýð
124. Ìîíãîë àðõè /ñ¿¿ òàðãèéã èñãýí íýðñýí àðõè,øèìèéí àðõè/. íýð
125. Ìîíãîë÷ëîí çàñàõ /ìîíãîë àðãààð çàñàõ /. ¿éë

52
126. Ãàë ìàíàõ /Öîãèéã óíòðààõã¿éí òóëä ¿íýñýýð õó÷èõ /. ¿éë
127. Íààäàì÷ çàëóó /àëèà íàðãèà÷ çàëóó /. òýì
128. Á¿æèãëýí íààäàõ / á¿æèãëýí öýíãýõ /. ¿éë
129. Õàâöàñíû íààëäààñ /õàâöàñíû íààëäàí áàðüöàëäñàí õýñýã /. íýð
130. Ìýõëýí á¿ðýëãýõ /õóóðàí àëàõ/. íýð
131. Ìýõëýý÷ õ¿í / õýí íýãíèéã õóóðàí ìýõëýæ ÿâäàã õ¿í /. òýì
132. Ìýõýýðèéí õóëãàí /ñ¿¿ë ìàø áîãèíî ìýõýýð õóðààæ íººöëºí, èääýã õóëãàíû
íàìûí íýãýí ç¿éë ,æèæèã õóëãàíà /. íýð
133. Ìýýòãýð ñàâàà / òàõèéñàí ñàâàà /. òýì
134. Áàéøèí ìÿëààõ /øèíý áàéøèíä îðñíûã òîõèîëäóóëàí íàéðëàõ /. ¿éë
135. Ãàíçàãà ìÿëààõ /àí àâä îëçòîé ÿâàõ /. ¿éë
136. Äóãóé íàñîñòîõ /ðåçèíýí äóãóéä íàñîñîîð õèé øàõàõ /. ¿éë
137. Àðâàí íàéìàí íàñòàí /Àðâàí íàéì õ¿ðñýí çàëóó÷óóä/. íýð
138. Ìîðü íàòãàõ /ìîðü ÿìàð íýãýí þìíààñ öîã÷èí ¿ðãýæ òàâèõ /. ¿éë
139. Íàõèàò óðãàìàë /íàõèà á¿õèé óðãàìàë /. òýì
140. Õîòîéæ íàõèéõ /õîòîëçîí íàõèëçàõ /. ¿éë
141. Áóðãàñ íàõèéõ /áóðãàñ äóíäóóðàà òàõèéõ /. ¿éë
142. Íà÷èí øîíõîð /íýã ç¿éë øîíõîð øóâóó /. íýð
143. Íà÷èí öîë õ¿ðòýõ / óëñûí íààäàìä 5 äàâæ öîë îëãîõ /. ¿éë
144. Ëàâ çóë /ëàâààð öóòãàñàí çóë /. òýì
145. Ëóó çàãàñ / õàòãóóð çàãàñ /. íýð
146. Ëàì ãºðººñ / òýìýýíèéõýí îâãèéí , ñàëàà òóðóóò àìüòàí, òýìýýí ãºðººñ /. íýð
147. Äàðõíû ãàçàð / äàðõíû ¿éë õèéäýã ìýðãýæëèéí ãàçàð /. íýð
148. Äàðõàí õ¿í /äàðõíààð ìýðãýøñýí õ¿í /. íýð
149. Äàðóé î÷èõ /íýí ò¿ðãýí î÷èõ/. äàé
150. Äàðóó çàíòàé /äºëãººí çàí àéëòàé /. òýì
151. Õóäãèéí äàðóóë /õóäãèéí àì äàðäàã ç¿éë/. íýð
152. Òîðãîí äýýëò /òîðãîí äýýë ºìññºí /. òýì

53
153. ¯ñòýé äýýë /íýõèé çýðãýýð äîòîðëîñîí õ¿éòíèé óëèðàëä ºìñºõ õóâöàñ/.
¿éë
154. Õàâòñàí äýýð /õàâòàñíû í¿¿ðýí òàëä/. äàé
155. Àìüäðàë äýýðäýõ /àìüäðàë ñàéæðàõ/. ¿éë
156. ªäºæ äýýðýëõýõ /ºäºæ äîðîìæëîõ/. ¿éë
157. Îâãîð ãýð /äýýøýý õýòýðõèé îâîéñîí ãýð/. òýì
158. Îâãîð ìàëãàé /ìàëãàéí îðîé ºíäºð áîëîîä øîâõ/. òýì
159. Îâæèí õ¿í /çàëü ìýõòýé, àâõààëæòàé õ¿í/. òýì
160. Îâãèéí àõëàã÷ /ÿñàí òºðëèéí õîëáîî á¿õèé á¿ëýã õ¿ì¿¿ñèéí óäèðäàã÷/.
íýð
161. Õîã îâîîëîõ /õîã õàÿãäëàà íýã äîð áººãí¿¿ëýõ/. ¿éë
162. Ñàëûí îâîîðîë /óñàí äýýðõ õîðèã äîòîð áººãíºðºí õóðèìòàëñàí ìîä, ñàë/. íýð
163. Õ¿ì¿¿ñ îâîîðîõ /õ¿ì¿¿ñ íýã äîð îëíîîðîî öóãëàðàõ/. ¿éë
164. Ñóðãóóëüä îðîõ /ñóðãóóëüä ýëñýõ/. ¿éë
165. Íýð îðîõ /íýð áàãòàõ/. ¿éë
166. Õýëä îðîõ /àíõ ¿ã õýëæ ñóðàõ/. ¿éë
167. Óñ îðîõ /óñ èõ õýðýãëýãäýõ/. ¿éë
168. Öàã õóãàöàà îðîõ /öàã èõ çàðöóóëàãäàõ/. ¿éë
169. ªðºíä îðîõ /ºðòýé áîëîõ/. ¿éë
170. Áýð îðîõ /ýìýãòýé õ¿í õ¿íòýé ñóóõ/. ¿éë
171. Îðñãîé ø¿ä /ãàäàãø óðãàñàí ø¿ä/. òýì
172. Õ¿ç¿¿íèé îðîîëò /õ¿ç¿¿ãýý æàâàð ñàëõèíààñ õàìãààëæ îðîîõ ç¿éë/. íýð
173. Îðîîìîã äýýñ /îðîîæ ýð÷èëñýí äýýñ/. íýð
174. Îðîîìîã öýöýã /ºíäºð íü 2 ìåòð èë¿¿ áóòàëæ óðãàäàã øèíý ñàëàà áà èø
íàâ÷ ºðãºñòýé ºä ìýò õýëáýðòýé äàâõàðëàã íàâ÷òàé/. íýð
175. Àë÷óóð îðîîõ /òîëãîéäîî àë÷óóð ç¿éõ/. ¿éë
176. Á¿ñ îðîîõ /áèåý òîéðóóëàí á¿ñëýõ/. ¿éë
177. Êîììóíèñò íàì /ýâ õàìòûí íàì/. òýì

54
178. Êîìïàêò äèñê /íÿãò äèñê, äóó àâèàã õàäãàëàõ õýðýãñýë/. íýð
179. Êîìïüþòåð òîãëîîì /öàõèì òîãëîîì/. íýð
180. Êîìïüþòåð ãðàôèê /öàõèì çóðàãëàë/. íýð
181. Íîìûí êàòëîãè /íîìûã õàéæ îëîõîä õºíãºâ÷ëºí ÿëãàæ öýõöëýõ/. íýð
182. Æààçëàí òàâèõ /ãóóíä õèéí òàâèõ/. ¿éë
183. Æààõàí õ¿¿õýä /áàãà íàñíû õ¿¿õýä/. òýì
184. Æààõàí ÿâàõ /õýñýãõýí ÿâàõ/. òýì
185. Æàâõàà ñàéòàé /ãàë öîãòîé òîëèî ñàéòàé/. íýð
186. Æàâñãàíàí õàðàõ /ãîëîíãóé õàðàõ/ ¿éë ¿ã
187. Æàâæãàð ýð¿¿ /ÿéæèéñàí óðò ýð¿¿/. òýì
188. Òºðò ¸ñ /òºðºº ø¿òýí äýýäëýõ ç¿é òîãòîë/. íýð
189. Áàéøèí ¸ðîîëëîõ /áàéøèíãèéí õàæóóãààð îéð ÿâàõ/. ¿éë
190. Í¿äíèé ¸ðîîë /í¿äíèé õ¿¿õýí õàðààíû ýñðýã òàëûí äîòîðõ òàëáàé/. íýð
191. Ìîäíû ¸ðîîë /ìîä ãàçàðò øóðãàñàí õýñýã/. íýð
192. Õóäãèéí ¸ðîîë /õóäãèéí ìóõàð/. íýð
193. Èäýý ãàðãàõ /áàéãàà á¿õ õ¿÷ ÷àäàë, àðãà óõààíàà äàé÷ëàõ/. ¿éë
194. Èä ¿ç¿¿ëýõ /õà÷èðõìààð õ¿÷ ÷àäàë ¿ç¿¿ëýõ/. íýð
195. Èäëýã ñîíãèíî /ààãòàé ñîíãèíî/. íýð
196. Èäëýã àðõè /õàòóó àðõè, ÷àíãà àðõè/. íýð
197. Èäëýã øîíõîð /íàâ÷íû îâãèéí íýãýí ç¿éë/. íýð
198. Õî¸ð ãàðààðàà èäëýí áàðèõ /õî¸ð ãàðààðàà õ¿÷ëýí áàðèõ/. ¿éë
199. Àðààñàà èäëýõ õ¿íòýé /àðààñàà òóñàëæ äýìæèõ õ¿íòýé/. ¿éë
200. Øóóäàé èäìýðøèõ /øóóäàé ýëýãäýí ìóóäàæ ýõëýõ/. ¿éë
201. Èäýâõ áîäèñ /óðâàëä îðîõäîî ñàéí áîäèñ/. òýì
202. Çýâýíä èäýãäýõ /çýâòýõ/. íýð
203. Õºðºíãº ìºíãº çàëèëàí èäýã÷ /õºðºíãº ìºíãº çàëèëàí çàâøèã÷/. íýð
204. Ñóìíû çýý /äóóò ñóìíû áóëöóó/. íýð
205. Çýý õàñ /äýýä çýðãèéí õàíø/. íýð

55
206. Çýýã õàäàõ /çýýð øèðýõ, òîãòîîõ/. íýð
207. Çýýë àâàõ /çýýëýõ/. íýð
208. Çýýëèéí áàðèìò /ìºíãº, þì çýýëýí àâñíû áàòàëãàà/. íýð
209. Çýýëáýð ìºíãº /çýýëñýí ìºíãº/. íýð
210. Áàðàà çýýëäýã÷ /áàðàà çýýëýýð àâ÷ áóé òàë/. íýð
211. Ìºíãº çýýëäýã÷ /áóöààæ ºãºõ áîëçîëòîéãîîð ìºíãº àâàã÷/. íýð
212. Ìºíãº çýýëýõ /òîäîðõîé õóãàöààíû äàðàà áóöààí ºãºõººð áóñäààñ ò¿ð ìºíãº
àâ÷ õýðýãëýõ/. ¿éë
213. Çýýíöýð îõèí /çýý õ¿¿ áà çýý îõèíû îõèí/. íýð
214. Çýýíöýð õ¿¿ /çýý õ¿¿ áà çýý îõèíû õ¿¿/. íýð
215. Èä¿¿ðòýé òàëõ /èäâýð ñàéòàé òàëõ/. òýì
216. Àíãèéí èäýâõòýí /àíãèäòàí/. íýð
217. Èäýâõòíèé ñàíàà÷èëãà /õè÷ýýë ñóðëàãà, õºäºëìºðò øàìäàã÷èéí
ñàíàà÷ëàãà/. íýð
218. Íàìûí èäýâõòýí ãèø¿¿ä /íàìûí õýðýãò ìàíëàéëàí îðîëöîã÷ ãèø¿¿ä/. íýð
219. Íîìûí èäýâõòýí /íîìä øàìäàã÷/. íýð
220. Ò¿éìýðò èäýãäýõ /ò¿éìýðèéí ãàëä äîëîîëãîæ ãýìòýõ/. ¿éë
221. Óñàíä èäýãäýõ /óñàíä àâòàõ/. ¿éë
222. ×îíîíä èäýãäýõ /÷îíîíä èä¿¿ëýõ/. ¿éë
223. Èõñèéí ãàçàð /ºâºã äýýäñèéí îðøóóëàãà/. íýð
224. Ìîãîé è÷èãëýõ /ìîãîé è÷ýýíäýý îðîõ/. ¿éë
225. È÷èõ í¿¿ð /è÷èõ ñýòãýë, çîõèñã¿é ÿâäàëä/. ¿éë
226. Òàðâàãà è÷èõ /õ¿éòýíèé óëèðàëä òàðâàãà è÷ýýíäýý îðæ õîðãîäîõ/. ¿éë
227. Áààâãàéí è÷ýý /áààâãàéí îðæ óíòàí ºâëèéã ºíãºðººõ í¿õ/. íýð
228. Àéðàã èñãýõ /àéðàã èñýýõ/. ¿éë
229. Ãóðèë èñãýõ /ãóðèë õººëãºõ/. ¿éë
230. Òàðàã èñãýõ /òàðàã á¿ðýõ/. ¿éë
231. Èòãýëò íºõºð /íàéäâàðòàé íºõºð/. íýð

56
232. Èòãýëò õàíü /ñýòãýë ç¿ðõ íü óðâàõã¿é õàíü/. òýì
233. Èòãýìæëýõ ñàíàà /èòãýë íàéäâàð áîëãîõ ñàíàà/. ¿éë
234. Õàòóó èòãýõ /áàò íîò ¿íýìøèõ/. ¿éë
235. Èõ áóó /óðò ãîë òºìºðòýé, òîì ñóìòàé óñòãàõ ñîðîíç ÷àäàë èõ õîëûí òóñãàëò
ãàëò çýâñýã/. òýì
236. Èõ ã¿ðýí /îëîí óëñûí õàðèëöààíä òýðã¿¿ëýõ ¿¿ðýãòýé îðîí/. òýì
237. Áè÷èã çààëãàã÷ /áè÷èã çààëãóóëæ áóé õ¿í/. íýð
238. ßë çààëãàõ /ÿë çààãäàõ/. ¿éë
239. Áè÷ãýýð çààëäàõ /õýðýã çàðãûã íèéòã¿¿ëõýýð ºðãºäºë, õ¿ñýëò áè÷èõ/.
¿éë
240. Äàâæ çààëäàõ /ø¿¿õèéí øèéäâýðèéã ¿ë çºâøººðºí õóóëèéí äàãóó
ýñýðã¿¿öýë ãàðãàõ/. ¿éë
241. Çààëò ãàðãàõ /îíöãîé ¿åä äàãàæ ìºðäºõ ¸ñòîé çààâàð ãàðãàõ/. ¿éë
242. Çààëò áè÷èõ /õýìæèõ áàãàæèéí òîîí ¿ç¿¿ëýëò/. ¿éë
243. Äýýëèéí çààì /äýýëèéí çàõ õîîëîé ýíãýðèéí òîâ÷ õàâü ãàçàð/. íýð
244. Çààí÷ áèåë¿¿ëýõ ¿¿ðýã /çààâàë ã¿éöýòãýõ ¿¿ðýã/. òýì
245. Íîìîõ÷ëîí äàðëàõ /íîîìîé äîðîéã íü äàëèìäóóëàí äàðëàõ/. ¿éë
246. Íîì÷èðõîí ñóðãàõ /ìýäëýã áîëîâñðîëòîéãîîðîî ò¿ðèé áàðèí çààæ ñóðãàõ/.
¿éë
247. Íîîãäîë àâàõ /õóâààæ îíîãäñîí ç¿éëèéã àâàõ/. íýð
248. Àëáà íîîãäîõ /àëáàíä òîìèëîãäîõ/. ¿éë
249. Íîîãäîõ ÿë /îíîãäîõ ÿë/. ¿éë
250. Ñ¿¿íèé íîîëóóð /ñ¿¿íèé äîîð ¿ëäñýí òîñëîã ºòãºí ç¿éë/. íýð
251. Ìàëûí ¿ñ íîîðîõ /ìàëûí ¿ñ ãóóæèõ/. ¿éë
252. Íèéãìèéí ìàë /íýãäýë óëñàä íèéãýì÷èëñýí ìàë/. íýð
253. Ìàë îòîðëîõ /ìàëûã ºâºñ áýë÷ýýð ñàéòàé àëñ ãàçàð õàðèóëàí ìàëëàõ,
òàðãàëóóëàõ/. ¿éë
254. Ìàë òýâýýðýõ /ÿäàð÷ äîðîéòñîí ìàë òýíõýð÷ òàðãàëàõ/. íýð

57
255. Ìàë ýìíýëýã /ìàëûí ºâ÷èí ýìãýãèéã ýì÷ëýõ ñýðãèéëýõ ãàçàð/. íýð
256. Ìàëûí çàõ /ìàë õóäàëäààëàõ ãàçàð/. íýð
257. Òîîðöîã ìàëãàé /áºìáºãºð õýëáýðòýé, òîëãîéä ºìñºõ íýãýí ç¿éë ºìñãºë/. íýð
258. Ìàëãàéí á¿÷ /ãîë òºëºâ ºâëèéí óëèðàëä ºìñºõ ìàëãàéí ÷èõýâ÷èéã áóóëãàí
óÿàõ áîãèíîâòîð óÿà/. íýð
259. Ìàëãàé ãàð÷èã /íîìûí ýõíèé í¿¿ðèéí äýýä õýñýãò áàéðëóóëñàí ãàð÷èã/. íýð
260. Öàñ ìàëãàéëàõ /öàñ òîì òîì øèðõýãòýéãýýð ëàâñàí îðîõ/. ¿éë
261. Ìàãòàí õýëýõ /ñàéí ñàéõàí øèíæ ÷àíàðûã èëð¿¿ëýí õýëýõ/. ¿éë
262. Áèøðýí ìàãòàõ /àæèë ¿éëñèéã íü ãàéõàí èõýä ñàéøààí õ¿íäýòãýõ/. ¿éë
263. Õîîñîí ìàãòëàãà /õóóðìàãààð èëýðõèéëñýí èëýðõèéëýí ãàðñàí ñàéí ñàéõàí
áàéäàë/. íýð
264. Ìàä õèéõ /øàòðûí íî¸íûã í¿¿äýëã¿é áîëãîæ õîæèõ/. íýð
265. Ìàä òàâèõ /ãàðàõ ãàçàðã¿é áîëãîõ/. íýð
266. Ìàäãàð õóðãà /æèæèãõýí, ÷èéðýã áèåòýé, ìàõëàã õóðãà /. òýì
267. Ìààäàí áàë /öýöýãèéí òîîñíîîñ áîëîâñðóóëàí ãàðãàæ àâäàã àìò ÷àíàð ñàéòàé
ºòãºí áàë/. òýì
268. Ìààäãàð àëõàõ /ñýòãýë õàíãàëóóí áàéäàëòàé àëõàõ/. òýì
269. Àÿàðõàí ìààæàõ /õóðóó õóìñ çýðãýýð çººëºí ¿ðýõ/. ¿éë
270. Ìààç õ¿í /õýðýãòýé õýðýãã¿é äýìèé ç¿éë èõ ÿðüäàã, àëèà õ¿í/. òýì
271. Ìààç çàëóó /çàëõóó õîéðãî çàëóó/. òýì
272. Ìààçãàð àìüòàí /àâèð ìóóòàé àìüòàí/. òýì
273. Àìðàõûí çýðýãöýý /àìðàõûí äàøðàìä/. ¿éë
274. Óíøèõûí çýðýãöýý /óíøèõûí õàìò/. ¿éë
275. Àæèë çýðãýìäýãëýõ /àæëûã îð íýð òºäèé õèéõ, äóóñãàëã¿é çóóðàì
îðõèõ/. ¿éë
276. Àðàíæàí çýñ /õàìãèéí äýýä çýðãèéí çýñ, óëààí àëò/. íýð
277. Çýñ àÿãà /çýñýýð õèéñýí àÿãà òîãîî/. íýð
278. Çýñ òîãîî /çýñýýð õéèñýí òîãîî/. íýð

58
279. Çýñèéí ¿íý õàíø /çýñíèé òàëààð îëîí óëñûí áèðæýýñ çàðëàãäñàí ¿íý/. íýð
280. Àÿãà çýñëýõ /àÿãà çýñýýð á¿ðýõ/. ¿éë
281. Òàðâàñ çýëëýõ /òàðâàñ çýë ìýò ýãíýõ/ ¿éë
282. Çýëò ìîä /îëîí ñàëàà ¿íäýñòýé, öóâàð÷ óðãàäàã öóóâàíäóó íàâ÷òàé,
óëààâòàð øàð öýöýãòýé, õàëóóí îðîíä óðãàäàã ìºíõ íîãîîí òóðàã ìîä/. òýì
283. Òîëãîéí çýìñýã /ýõíýð õ¿íèé òîëãîéí ãî¸ë/. íýð
284. Õóòãàíû çýìñýã /õóòãàíû ÷èìýãëýë/. íýð
285. Çýíçãýð áàÿí /çýãñýí áàÿí /. òýì
286. Çýíçãýð õýòýâ÷ /çóçààí õýòýâ÷, ìºíãº èõòýé õýòýâ÷/. òýì
287. Çýíçèé òàâèõ /õ¿íäèé òàâèõ/. òýì
288. Õàëòàð ìàíà /õàðòàð ºíãºòýé öàõèðûí òºðëèéí õàãàñ ¿íýè ÷óëóó/. íýð
289. Äýëã¿¿ðèéí ìàíàà÷ /äýëã¿¿ðèéí ýä õîãøëûã õàìãààëäàã õ¿í/. íýð
290. Ìàíàí ñóóõ /÷èéãò àãààð ëíýã ãàçàðò áàãëàðàí òóíàðàõ/. íýð
291. Ìàíàíòàí áàéõ /ìàíàí èõòýé áàéõ/. ¿éë
292. Ãàë ìàíàõ /öîãèéã óíòðààõã¿éí òóëä ¿íñýýð õó÷èõ/. ¿éë
293. Ãýðèéí õàÿà ìàíàõ /ãýðèéí õàÿàã øîðîîãîîð áèò¿¿ëýõ/. ¿éë
294. Ìýõòýí õ¿í /óõààí çàðæ çàëü ìýõ èõ ãàðãàäàã õ¿í/. íýð
295. Ìýõýýðèéí õóëãàíà /ñ¿¿ë ìàø áîãèíî, ìýõýýð õóðààæ íººöëºí èääýã õóëãàíû
íàìûí íýãýí ç¿éë æèæèãõýí õóëãàíà/. ¿éë
296. Ìýö õîðõîé /ñýýð íóðóóòàé àìüòàä áîëîí õ¿íèé ãýäýñíèé øèìýã÷ õîðõîé/íýð
297. Ìýýòãýð ñàâàà /òàõèéñàí ñàâàà/. òýì
298. Áàéøèí ìÿëààõ /øèíý áàéøèíä îðñíûã òîõèîëäóóëàí íàéðëàõ/. ¿éë
299. Ãàâøãàé àæèë÷èí /øàëàìãàé àæèë÷èí/. òýì
300. Ãàâøãàé÷ õ¿í /øàëìàã àæèëëàäàã õ¿í/. òýì
301. Ãàâúÿàò ç¿òãýëòýí /ñî¸ë óðëàã, øèíæëýõ óõààíä îíöãîé ãàâúÿà
áàéãóóëñàí õ¿íä îëãîõ öîë/. íýð
302. Ãààëü àâàõ /õýë íýâòðýõ, áàðóóíààñ òàòâàð òºëºõ/. íýð

59
303. Ãààëèéí õóðààìæ /ãààëèéí á¿ðä¿¿ëýëò ¿éë÷èëãýý áàðàà õàäãàëëóóëñíû
õºëñ/. íýð
304. Áàðààíû ãààëü /àâ÷ ÿâàà áàðààíààñ àâàõ òàòâàð/. íýð
305. Ãààëèéí àëáà /ãààëü õóðààõ àëáà/. íýð
306. Ãààëèéí áàéöààã÷ / ãààëèéí àëáà ýðõýëñýí àæèëòàí/. íýð
307. Ãààíñ ãàðãàõ /ãóòëûí ò¿ðèéíýýñ ãàíñàà ñóãàëàõ/. íýð
308. Ãààíñíû ãýð /ãààíñ õèéõ óóò/. íýð
309. Ãàçðûí ãàâ /ãàçðûí àí öàâ, àëñ õîë ãàçðûí ìóõàð/. íýð
310. Ãàâ ç¿¿õ /ãàâëàõ/. íýð
311. Áè÷èã áàðèìò ãýýãäýõ /áè÷èã áàðèìòàà ¿ðýãä¿¿ëýõ/. ¿éë
312. Ò¿ëõ¿¿ð ãýýãäýõ /ò¿ëõ¿¿ð õàÿãäàõ/. ¿éë
313. Äààâðûí áýëäìýë /áèå ìàõáîäèä äóìàãäñàí äààâðûã ñýðãýýõ, íºõºõ
¿éë÷èëãýýòýé ýì áýëäìýë/. íýð
314. Íîîñîí äàâóó /íîîñîí óòñààð íýõñýí äàâóó /. íýð
315. Îðíû äàâóó /îð õºíæëèéí õýðýãëýë/. íýð
316. Äàâóó÷èí ýìýãòýé /äàâóóíû íýõìýë÷èí ýìýãòýé/. íýð
317. Äààãàí íóóð /ãàçàð äîîãóóð áîëîí äýýã¿¿ð óñíû ñóäëààð õîëáîãäñîí õî¸ð
íóóð, õîëáîî íóóð /. íýð
318. Áèåý äààã÷ /áóñäûí òóñ äýìã¿éãýýð ººðèéãºº àìüäðàë àõóé, àæèë
õýðãèéã á¿òýýã÷/. íýð
319. Õ¿íýýð äààæèãíàõ /áóñäûã òîõóóðõàæ òîãëîõ/. ¿éë
320. Õîîñîí ëààç /õîîñîí òºìºð ñàâ/. íýð
321. Ëààçàëñàí ìàõ /ëààçàíä ñàâàëñàí ìàõ/. ¿éë
322. Ëàâðûí íàâ÷ /ëàâàð ìîäíû íàâ÷/. íýð
323. Êàáèíåò áàéãóóëàõ /çàñãèéí ãàçàð áàéãóóëàõ/. íýð
324. Õàíûí êàëåíäàðü /õàíàíä ºëãºõ çîðèóëàëòàé õóàíëè/. íýð
325. Òàðèàëàíãèéí êîìïàíè /òàðèàëàíãèéí àæèë/. íýð
326. Àâãàé àâàõ /ãýðãèé àâàõ, ãýðëýõ/. íýð

60
327. Ààãàì õàëóóí /á¿ã÷èì õàëóóí/. òýì
328. Ààðö áóöàëãàõ /öàãàà áóöàëãàõ/. íýð
329. Ãàäààäàä àÿëàõ /ãàäààä îðîíä æóóë÷èëàõ/. ¿éë
330. Àÿëàí óíøèõ /óÿíãàëóóëàí äóóäàõ/. ¿éë
331. ßðóó àÿëãà /óÿíãàëàã õºã/. íýð
332. Íóòãèéí àÿëãóó /íóòàãò õýëäýã àìàí ÿðèà/. íýð
333. Àÿíû òýìäýãëýë /àÿëàí ÿâñàí çàìûí òýìäýãëýë/. òýì
334. Àÿíãà áóóõ /öàõèëãààí áóóõ/. íýð
335. Áîäîí ãàõàé /íàñ ã¿éöñýí ýð ãàõàé/. íýð
336. Õºëèéí îðîîëò /õºë îðîîõ õýðýãñýë/. íýð
337. Õèàìàí îðîîìîã /õèàìûã ãóðèëä îðîîæ æèãíýñýí óäàà/. íýð
338. Àìò îðîõ /àìòòàé áîëîõ/. ¿éë
339. Ãýãýý îðîõ /¿¿ð õàÿàðàõ/. ¿éë
340. Óõààí îðîõ /õýðñ¿¿æèõ, óõààí àëäñàí õ¿í ñýðãýæ ñýðýõ/. ¿éë
341. Ñàíààíä îðîõ /ýòãýãäýõ/. ¿éë
342. Ìýäýëä îðîõ /áóñäûí ýðõýíä àâòàãäàõ/. ¿éë
343. Èäýýíèé äýýæ /èäýýíèé ýõ/. íýð
344. Öàéíû èõ õóâü /äýýæ ºðãºõ/. ¿éë /104/
345. Äýýæ ºðãºõ /èäýýíèé óäààíû ç¿éëèéí ò¿ðýâ÷ýýñ àâ÷ ãàçàð äýëõèéä çîðèóëàí
öàöàõ/. ¿éë
346. Óóëàí äýýð ãàðàõ /óóëûí îðîé äýýð ãàðàõ /. ¿éë
347. Äàëàéí äýýðýì÷èí /äàëàéä á¿ëãýëýí äýýðýì òîíóóë õèéã÷ õ¿ì¿¿ñ/. íýð
348. Íààäìûí òàëáàé /íààäàì áîëîõ ãàçàð, öýíãýëòýõ õ¿ðýýëýí/. íýð
349. Íààäàõ äóðòàé /òîãëîõ äóðòàé/. ¿éë
350. Óóëûí íààäàõ /óóëûí íààí/. òºë
351. Ìýõèéí ¸ñëîõ /áèåý áºõèéëãºí òîëãîé ãóäààëãàí ¸ñëîõ/. ¿éë
352. Ìýõèéí ö¿òãýõ /õ¿÷ýýíã¿éëýí àæèëëàõ/. ¿éë
353. Çýðãýö¿¿ëýí òàâèõ /õîñëóóëàí òàâèõ/. ¿éë

61
354. Çýðýãöñýí ãèø¿¿í /íýã ºã¿¿ëáýðèéí õîîðîíäîî çýðýãöñýí õàðüöàà á¿õèé õýä
õýäýí ãèø¿¿í/. ¿éë
355. Çýðýãöñýí ºã¿¿ëáýð /íèéëìýë ºã¿¿ëáýðèéí äîòðîõ õîîðîíäîî çýðýãöñýí
õàðüöàà á¿õèé ºã¿¿ëáýð¿¿ä/. ¿éë
356. Çýõèé õ¿í /õ¿éòýí õºíäèé çàí àâèðòàé õ¿í/. òýì
357. Õ¿ðýí áààâãàé / áèå òîì óñàíä óìáàæ ÷àääàã, îéä àìüäàðäàã õ¿ðýí ºíãºòýé
áààâãàé/. íýð
358. Áààâãàéí è÷ýý / áààâãàéí ºâºëæèõ îîðõîé í¿õ /. íýð
359. Ìèíèé áààç /ìèíèé ò¿íø/. íýð
360. Áàðàà áààç /áàðàà õàäãàëàõ ãàçàð/. íýð
361. Áààñ õàòàõ /ºòãºí õýòýðõèé àãøóóí áîëæ, õýëáýð ãàðàõã¿é áîëîõ /. íýð
362. Õîíü áààñòàõ / õîíèíä ìàëûí áààñààð òàíèõ òýìäýã òàâèõ/. ¿éë
363. Í¿¿ð áààñòàõ / í¿¿ð óëàéëãàõ, è÷ýýõ /. ¿éë
364. Ãàòñàí çàãàñ / ìºñºíä õàâ÷óóëàãäñàí õºëäñºí çàãàñ/. ¿éë
365. Ñ¿¿ ãàøëàõ /ñ¿¿ ýýäýõ /. ¿éë
366. Ãàøóó îðãèõ /ìóóõàé àìò îðãèõ/. ¿éë
367. Ãàøóóäàë òàéëàõ /ãàøóóäàõ õóãàöààã äóóñãàæ ¸ñ ã¿éöýòãýõ/. íýð
368. Ãàøóóäëûí öóãëààí /ñàëàõ ¸ñ õèéõ öóãëààí, ýìãýíýëèéí öóãëààí/. íýð
369. Òàðàã ãàøóóäàõ /òàðàãíû ãàøóóí àìò õýòäýõ/. ¿éë
370. Áÿëäóó÷ õ¿í /çóñàð÷ õ¿íä äîëäãîíóóð õ¿í/. òýì
371. Ø¿ð áÿëçóóõàé /äàëàí õýëò ÷îã÷èãîòîé àäèë, òîëãîéäîî öýöýãòýé áèåèéí
÷àíäàð õàð, õýðýëäýõ çàíòàé íýãýí ç¿éë øóâóó/. ¿éë
372. Áàéöààòàé áÿëóó /áàéöàà õàâ÷óóëñàí ãóðèë íü èäýý/. íýð
373. Àìòàò áÿëóó /òîñ õàâñàðñàí ÷èõýðëýã áîîâ/. íýð
374. Àéðàã áÿëõàõ /àéðàã áÿëõóóëàõ/. ¿éë
375. Áÿëõàì óñ /ñàâíààñàà õàëüìààð èõ óñ/. òýì
376. Àç áîëîõ /çàâøààí òîõèîõ/. íýð
377. Áàÿð áîëîõ /áàÿð öýíãýë ¿¿ëäýõ/. íýð

62
378. Òàíèë áîëîõ /òàíèëöàõ ò¿íøëýõ/. íýð
379. Æèìñ áîëîõ /æèìñ áîëîâñðîõ/. íýð
380. Õ¿ñëýí áîëîõ /èõýä õ¿ñýõ/. íýð
381. Áîëãîìîë èäýý /÷àíàæ áîëãîñîí èäýý/. òýì
382. Àþóëààñ áîëãîîìæëîõ /àþóëààñ ñýðýìæëýõ/. ¿éë
383. Ñààäã¿é áîëîõ /ñààä òîòãîðûã àðèëãàõ/. ¿éë
384. ªãëºº áîëãîõ /ºãëºº áîëòîë õ¿ëýýëãýõ/. ¿éë
385. Çààâàë ñóðãàõ /çàéëøã¿é ñóðãàõ/. äàé
386. Çààâàë ºãíº /áàòàëãààòàé ºãíº/. äàé
387. Ýìèéí çààâàð /ýìýã õýðýãëýõ àðãà, òóí õýìæýýã çààñàí áè÷èã/. íýð
388. Âèòàìèíû äóòàãäàë /àìèíäýìã¿éòýõ/. íýð
389. Âèòàìèíëàã õîîë /âèòàìèí èõòýé õîîë/. òýì
390. Òºìºð çàìûí âîêçàë /òºìºð çàìûí áóóäàë/. íýð
391. Ìàëàðõàã àéë /ìàë èõòýé àéë/. òýì
392. ×èõ áààëàõ /÷èõ öîîëñíîîñ èäýý òàòàõ/. ¿éë
393. Áààðààã¿é ºãºõ /ãàðöààã¿é ºãºõ/. òýì
394. Áààðãàí çàí /õººðãºí çàí/. òýì
395. Èòòãýë ýâäýõ /íàéäâàð àëäàõ/. Íýð
396. Óðò ìàëûí õºë /áîä ìàë/. íýð
397. Àìèíû ìàë /õóâèéí ìàë/. íýð
398. Ìàë òóóâàð /ìàëàà òóóí ÿâàõ, àëñûí í¿¿äýë/. íýð
399. Ìàíàé ãýð /ãýð á¿ëèéíõýíòýéãýý àìüäàðäàã ñóóö/. òºë
400. Ìàíàí äýãäýõ /ìàíàí äýýø õººðºõ/. íýð
401. Àäóó ìàíàõ /àäóóãàà øºíº ñàõèæ õîíîõ/. ¿éë
402. Õàäíû ìàíãàà /óóë õàäàíä àìüäàðäàã ìàíãàñ/. íýð
403. Õàäààñ ìàëãàéëàõ /õàäààñíû îðîéä òàâ ãàðàõ/. ¿éë
404. Ìîëõè áè /ººðèéãºº áîëèõ, ìóíõàã ãýæ äîîðä ¿çñýí/. òýì
405. Äýýëèéí íîîðîã /äýýëèéí íîîð÷ óðàãäñàí õýñýã/. íýð

63
406. Íýã ìîëü /áîäèñûí òîî õýìæýýã èëýðõèéëýõ òîî/. íýð
407. Ìîíãîë õýë /ìîíãîë ¿íäýñòíèé ÿðüäàã, àëòàé ÿçãóóðûí õýëíèé îâîãò áàãòäàã
õýë/. íýð
408. Ìîíãîë÷ ýðäýìòýí /ìîíãîë õýë, ò¿¿õ ñî¸ë çýðýã îëîí ñàëáàðààð ñóäàëãààíû
àæèë õèéäýã ýðäýìòýí/. òýì
409. Ìóó ìîíäè ÷èíü /õýí íýãíèéã õàðààæ áàéãàà íü/. íýð
410. Óíàãà çýýëëýõ /óíàãà çýëíýýñ óÿõ/. ¿éë
411. Çýìëýë àâàõ /çýìëýë õ¿ëýýõ/. íýð
412. Çóëãàéæ çîâîîíî /¿éë ëàéãàà ýäëýõ/. íýð
413. Íîîãäâîð îëîõ /îíîãäñîí ç¿éëèéã íü îëîõ/. íýð
414. Öýðýã àðìè /ýð öýðýã, çýð çýâñýã/. íýð
415. Çýðâýñ õàðàõ /äóòóó õàðàõ/. äàé
416. Ýð¿¿ çààðàõ /ýð¿¿ ìóëòðàõ/. ¿éë
417. Çààðò ãàâàð /óðãàìàë/. òýì
418. Õè÷ýýë çààõ /áàãøëàõ/. ¿éë
419. Áè÷èã ¿ñýã çààõ /áè÷èã ¿ñýãò ñóðãàõ/. ¿éë
420. Çààõ õóðóó /äîëîîâîð õóðóó/. ¿éë
421. Çàâ ãàðàõ /ñóë öàã ãàðãàõ/. íýð
422. Çàâààí ÿðèà /äóðã¿é õ¿ðýì ýõ çàõã¿é ÿðèà/. òýì
423. Çýýëëýãý àâàõ /çýýë àâàõ/. íýð
424. Èõ íîì÷ /èõ ýðäýìòýí/. íýð
425. Òºðèéí èâýýë /òºðèéí à÷ òóñ, òºðèéí õèøèã áóÿí/. íýð
426. Èâýýë æèë /çóðõàé/. íýð
427. Öýöýã íàõèàëàõ /öýöýã ñàéõàí óðãàõ/. ¿éë
428. Íàõèñ õèéõ /õîðîìõîí çóóð íàõèéæ õºäëºõ/. ¿éë
429. Èä àæëûí öàã /àæèë ºðãºæ áóé ¿å/. íýð
430. Èäýâõè ãàðãàõ /÷àðìàéëò ãàðãàõ/. íýð
431. Àíãèéí èäýâõòýí /àíãèäàà õèé÷ýýë ç¿òãýëýýðýý ìàíëàéëäàã ñóðàã÷/. íýð

64
432. Ò¿éìýðò èäýãäýõ /ò¿éìðèéí ãàëä äîëîîëãîæ ãýìòýõ/. ¿éë
433. Öàãààí äàà /öàãààí ãààíñ/. íýð
434. Àÿãàíû ¸ðîîë /àÿãàíû äîîä òàë/. íýð
435. ¨ðîã á¿ñ /á¿ä¿¿í øèðõýãòýé áººñ/. íýð
436. ¨ðò àìüòàí /çýâ¿¿öìýýð àéäàñ òºð¿¿ëñýí àìüòàí/. òýì
437. Îâæèí õ¿í /çàëü èõòýé àâõààëæñàí õ¿í/. òýì
438. Àæèë îâîîðîõ /îëîí àæèë äàâõöàõ/. ¿éë
439. Îâîî îëîí /íèëýýä îëîí/. òýì
440. ×îíûí îâîî /÷îíûí ãàâàë äýýðõ îâãîð/. íýð
441. Îâîî þì /îâîî ñ¿ðõèé þì/. íýð
442. Îâîî òºâõí¿¿ëýõ /èõýä ýìõýëæ öýãöëýõ/. òýì
443. Îâëîã õ¿¿ /àâõààëæòàé ñýðãýëýí õ¿¿/. òýì
444. Æààç îíãîö /õóó÷èí ìóó îíãîö/. òýì
445. Æààç àëò /ãàäíûí õîëüö èõòýé àëò/. òýì
446. Æààâàé õ¿¿õýí /æàâõààëàã õ¿¿õýí/. òýì
447. Õàëóóí õîøóóòàé ìàë /õîíü, àäóó/. íýð
448. Ìýõò ¿íýã /çàëü èõòýé ¿íýã/. òýì
449. Íîîëîí ýðõëýõ /ýöýã ýõð¿¿ãýý àñàí ýðõëýõ/. ¿éë
450. Íàõèäûã äàâàõ /óóëûí îíèîð äàâàõ/. íýð
451. Ãàð ìààæèõ /ãàðûã õóìñààð óðàõ/. ¿éë
452. ªâñíèé ìààæóóð /ºâñ õàìæ ìàëòàõàä çîðèóëàí õèéñýí ìàëòóóð/. íýð
453. Ìààíàãëàí çºðºõ /áóðóó çºâèéã íü ¿ë ÿëãàí, ººðèéíõººðºº ç¿òãýõ/. ¿éë
454. Êîíòðîëûí àæèë /õÿíàëòûí àæèë/. íýð
455. Êàññàíä ìºíãº òóøààõ /ìºíãº ìóøààõ/. íýð
456. Àéðàã èñãýõ /àéðàã õèéõ/. íýð
457. Ëàíæãàð ¿õýð /í¿ñýð òàðãàí ¿õýð/. òýì
458. Ëàíòãàð áèåòýé /òîì áèåòýé/. òýì
459. Ìîäîí ëàíòóó /ìîäîîð õèéñýí ëàíòóó/. íýð

65
460. Õàìáà ëàì /òýðã¿¿í ëàì/. íýð
461. Ëàëûí ëàì /èñëàìûí øàøíû ëàì/. íýð
462. Ëóñûí äàãèíà /ëóñûí õààíû îõèí/. íýð
463. Ñóäàñ ëóãøèõ /ñóäàñ ã¿ðâýëçýõ/. ¿éë
464. Ëóãøèí ºâäºõ /ã¿ðâýëçýí ÷èíýð÷ ºâäºõ/. ¿éë
465. Ëóæèð ìîä /áàõèì á¿ä¿¿í ìîä/. òýì
466. Ëóæèð ýð /ºíäºð áóóëèà ýð/. òýì
467. Òóí ãàâèõã¿é /òóí áàçààõã¿é/. òýì
468. Ýðõýì ãàâüÿà /ýðõýì ¿éëñ/. íýð
469. Îíöãîé ãàâüÿà /îíöãîé ñàéí ¿éëñ, õ¿÷èí ç¿éëñ/. íýð
470. Ãàãàãàð íóðóó /øóëóóí ºíäºð íóðóó/. òýì
471. Ãàâøãàé õºäºëìºð /øàëàìãàé õºäºëìºð/. òýì
472. Òàâàã ãàâðàõ /òàâàãò ãàâ ñóóõ/. ¿éë
473. Ãàâøãàé àæèëëàõ /øóóðõàé àæèëëàõ/. òýì
474. Ãààíñíû ñî¸î /ãààíñíû ñýòã¿¿ð/. íýð
475. Ãÿëáààò òóã /ñî¸î ýìæýýðò òóã/. íýð
476. Ãÿëãàð ºâñ /óðãàìàë/. íýð
477. Öààñ ãýýõ /áóëø äýýð öààñ øàòààõ/. ¿éë
478. Ãÿëãàð øèë /ãÿëàëçñàí øèë/. òýì
479. Äàðü ¿ñýðãýõ /äàðü øàòààõ/. ¿éë
480. Äàðöàã áàðèõ /æèæèã äàëáàà ãàðòàà áàðèõ/. íýð
481. Äàðõàí õèë /õýí ÷ õàëäàøã¿é õèë/. òýì
482. À÷àà äàðóóëäàõ /à÷àà õ¿íä ç¿éë, òàòëàãààð äîîø äàðæ áýõëýõ/. ¿éë
483. ¯çýìíèé äàðñ /¿çýìíèé âèíî/. íýð
484. Çîâëîí äààã÷ /çîâëîí äààæ ÷àäàã÷/. íýð
485. Õóòãàà äààëãàõ /õóòãààð ÷àäàìãàé îãòëîõ, õºøèãëºõ/ ¿éë
486. Äààëò ñàéòàé /äààöòàé, áÿäòàé/ íýð
487. Äààëò ìóóòàé /ìîõîî èðòýé/. íýð

66
488. Çààâàð áèåë¿¿ëýõ / çààñàí æóðàìûã ¸ñîîð ã¿éöýòãýõ/. íýð
489. ªíºº îðîé /ýíý îðîé/. Òýì
490. Ãàâøãàé àæèëëàõ /øóóðõàé àæèëëàõ/. íýð
491. Çîâëîí äààã÷ /çîâëîí äààæ ÷àäàã÷/. íýð
492. ªíæìºë äýë /õÿðãàëã¿é æèë áîëñîí äýë/. òýì
493. Ìýõò ¿íýã /çàëü èõòýé ¿íýã/. íýð
494. Ëàíæãàð ¿õýð /íºñºð òàðãàí ¿õýð/. íýð
495. Õóâöñàíäàà ãààòàé /õóâöñàíäàà ãàìã¿é/. òýì
496. Ãààòàé çàëóó /ààã îìîãòîé çàëóó/. íýð
497. Ìýäýæ áîëîøã¿é /ìýäýõ àðãàã¿é/. òýì
498. Áîëãîîæ ºãºõ /õàøðààõ/. ¿éë
499. Çýëò ìîä /îëîí ñàëàà ¿íäýñòýé öóâàð÷ óðãàäàã
öóóâàíäóó íàâ÷òàé, óëààâòàð øàð öýöýãòýé õàëóóí îðîíä óðãàäàã ìºíõ íîãîîí
òóðàã ìîä/. íýð
500. Ëàâðûí íàâ÷ /ëàâàð ìîäíû íàâ÷/. íýð
Õàâñðàëò 2.1 Ìîíãîë õýëíèé õîëáîî ¿ãèéã óòãûí õóâüä àíãèëàõ íü
Õ¿í
2. Áóóðàë ààâ /ºâºã ýöýã/
3. ªâãºí ààâ /ýöãèéí ýöýã/
4. Ààã àìòàãäàõ /áÿð àìòàãäàõ/
5. Ààäðàõ /õ¿÷ ÷àäàë/
6. Ààëü ìóóòàé /ààø çàí ìóóòàé/
7. Ñ¿ðýýðýý àéëãàõ /ñ¿ðýýðýý àëãàõ/
8. Àæèëëàõ õ¿÷ /àæèë õèéõ ÷àäâàðòàé õ¿ì¿¿ñ/
9. Àæèëñàí áàéõ /àæèë õèéõ äóð õ¿ñýëòýé áàéõ/
10. ¯ã áààðàõ /¿ã ñààðàõ/
11. Õýë áààðàõ /¿ã ñóëðàõ

67
12. Øàëãàëòàíä áààðàõ /øàëãàëòàíä óíàõ/
13. Áààðèí õ¿í /áààðèí îâãèéí õ¿í/
14. Áààñ àëäàõ /ºòãºí îéð îéðõîí ãàðãàõ/
15. Íýð áààñäàõ /áóñäûí íýðèéã áóçàðëàí ãóòààõ, íýð òºðèéã óíàãààõ/
16. Áààâàé àõ /àâãà àõ/
17. Õºëñ áààãèõ /õºëñ öóâàõ/
18. Óðàã áîëîõ /óðãèéí õîëáîî ñ¿ëáýý áèé áîëîõ/
19. Õàíü áîëîõ /õàíü íºõºð áîëîõ/
20.Õ¿í áîëîõ /ºñ÷ áîéæîõ, õ¿ì¿¿æèõ/
21. Ñýòãýëòýé áîëîõ /ÿíàã õàéðòàé áîëîõ/
22.Áîéòîã ýð /áîéíãî ýð/
23.Áîëãîîìæã¿é õ¿ì¿¿ñ / ñýðýìæã¿é õ¿ì¿¿ñ/ òýìäýã íýð
24.Áîëãîîæ ÿâàõ /áîëãîîìæèëæ ÿâàõ/
25.Àæèë áîëãîõ/àæèë á¿òýýõ/¿éë ¿ã
26.Àéë áîëãîõ /ãýðë¿¿¿ëýõ/
27.Õ¿íýý ãýýõ /íýð õ¿íäýý àëäàæ, íýð õ¿¿ðýý áàðàõ/
28.Ãÿëààí òîëãîé /¿ñèéã íü õóññàí òîëãîé/
29.Ãÿëàëçàæ ÿâàõ /æàâõààòàé ÿâàõ/
30.Äàðõàí àâàðãà /öîë õýðãýì/
31. Ìàíàé àõ /ìèíèé àõ/
32.Óõààí ìàíàðàõ /óõààí áàëàðòàõ/
33.Ìàíãàð õ¿í /ñýòãýõ¿é ìóóòàé á¿ä¿¿ëýã õ¿í/
34.Ìîíãîë àðä /ìîíãîë óëñûí èðãýä/
35.Íààäàì÷ çàëóó /àëèà íàðãèà÷ çàëóó/
36.Á¿æèãëýí íààäàõ /á¿æèãëýí öýíãýõ/
37.Ìýõëýý÷ õ¿í /õýí íýãíèéã õóóðàí ìýõëýæ ÿâäàã õ¿í/
38.Àðâàí íàéìàí íàñòàí /àðâàí íàéìàí íàñ õ¿ðñýí çàëóó÷óóä/
39.Íà÷èí öîë õ¿ðòýõ /óëñûí íààäàìä 5äàâæ öîë îëãîõ/

M.oguulel

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (19)

More from Sairangul Sairan

More from Sairangul Sairan (9)

M.oguulel