Лекц-8

1. Ulaanbaatar University,
School of Nursing
Saruultuya

2. Жирэмслэлтээс урьдчилан сэргийлэх
ойлголтын талаар
 Жирэмслэлтээс урьдчилан сэргийлэх гэдэг нь
жирэмслэлтээс хамгаалах бүхий л төрлийн аргыг
хэлнэ.
 1960-аад оны үед анх жирэмслэлтээс урьдчилан
сэргийлдэг амаар уудаг эм гарснаар эмэгтэй хүмүүс
сексийн тал дээр илүү эрх чөлөөтэй болоход
нөлөөлжээ.
 Хүсээгүй жирэмслэлтийг хянадаг амаар уух эм
шинээр гарсанд эмэгтэйчүүд тун таатай хүлээж авсан
 Төрөлтийг хянах аргууд үргэлжлэн хөгжиж
сайжирсаар байна.

3. Жирэмслэлтээс урьдчилан сэргийлэх аргууд
1. Байгалийн арга: Овуляци явагдаж байгаа үед бэлгийн
харьцаанд орохгүй байх.
a. Хуанли(Хэмнэл)-ийн арга:Овуляцийн үеийн
оролцуулаад өмнөх ба дараах долоо хоногт бэлгийн
харьцаанд орохгүй байх.
b.Умайн хүзүүний салстын арга. Умайн хүзүүн салст
овуляцийн үед өөрчлөгддөг. Үтрээний шүүрэл тунгалаг,
сунжирсан болдог. Эмэгтэй үүгээр өөрөө овуляци
явагдаж байна гэдгийг мэдэж болно.

4. Хуанли ба Салстын арга

5. Биеийн суурь температур (БСТ)
 Энэ арга нь эмэгтэйн биеийн температур овуляцийн
үед бага зэрэг өөрчлөгддөг дээр үндэслэгдсэн юм.
Овуляци эхлэхээс өмнө ойролцоогоор 0.5°F-аар
буураад харин овуляцийн үед 0.4-0.8°F-аар нэмэгддэг.
 Эдгээр өдрүүдэд бэлгийн харьцаанд орохоос
зайлсхийнэ.

6. Биеийн_суурь температур (БСТ)

7. 2. Хаалт хийх аргууд
 Хаалт хийх арга гэдэг нь тусгай механик хэрэгслийн
тусламжтайгаар эр бэлгийн эс эмэгтэйн нөхөн
үржихүйн замруу орохоос сэргийлж буйг хэлнэ.
 Хаалт хийх зарим аргууд(эрэгтэй, эмэгтэй бэлгэвч)мөн
бэлгийн замын халдварт өвчнөөс сэргийлэх
хамгаалалт болж өгдөг.
-Male condom Эрэгтэй бэлгэвч
-Female condom(femidom) Эмэгтэй бэлгэвч

8. Хаалт хийх аргын хэрэгсэл

10. Дааврын арга(эстроген ба прогестрон)
 Даавар овуляцийг дарангуйлж, умайн хүзүүний
салстыг өтгөрүүлж, умайн дотор хананыг нимгэхэн
болгодог.
 Амаар уух үрэл: (Амаар уух нийлмэл бэлдмэл) үр
тогтолтыг хянах зорилгоор эстроген ба прогестроныг
хэрэглэх
 24-28 долоо хоногийн турш өдөр болгон нэг
ширхэгийг уух
 Norplant system Норплант суулгац
 Depo-Provera Депо-Провера

11. Дааврын аргууд
Oral pill norplant
Амаар уух үрэл Суулгац

12. Амаар уух нийлмэл эмийг хэрэглэж болохгүй
тохиолдлууд
 Мэдрэлийн хам шинжтэй толгойн хүчтэй өвдөлт
 Титэм судасны өвчин ба тархины судасны өвчин
 Хүндэрсэн чихрийн шижин
 Даралт ихдэлт
 Элэгний өвчин
 Хөх ба умайн дотор хананы хорт хавдар
 Гүний венийн тромбоз
 Тодорхой бус үтрээний цус алдалт

13. 4. Умайд спираль тавих
 Умайд спираль тавих
 Умайн дотор T юмуу S хэлбэртэй пластикийг
байрлуулан тавьж жирэмслэлтээс хамгаална.
 Умайн спиралийн гол үйл ажиллагаа нь
 Copper спираль: Copper ион эр эсийн хөдөлгөөнийг
хориглодогч умайн орчинг бий болгосноор үр
тогтолтоос сэргийлнэ.

14. Умайн спиралийн гаж нөлөө
 Сарын тэмдгийн хугацаа оройтно,
 Хэвлийд өвдөлт үүсэх болон бэлгийн харилцаанд
ороход өвдөлт үүснэ
 Халдвар орох болон хэвийн бус үтрээний шингэн
 Халуурч дагжина

15. IUD
IUD

16. 5. Мэс заслын арга
 Энэ арга нь бүр мөсөн жирэмслэлтээс урьдчилан
сэргийлэх арга юм.
 Эрэгтэйд хийх арга нь үрийн цэврүүг авах.
 Эмэгтэйд хийх арга нь 2 талын гуурсыг боох

17. Surgical
method
Мэс заслын
арга
Tubaligation
Гуурс боох
Vasectomy
Үрийн цэврүү
авах