Fibers, Polymers and sustainable development for sport
drwing
1. بودجه بندی درس اول
عنوان
درس
اصول هندسه ترسیمی
1- توضیحات کلی و روشهای
کاری در کالس و توضیح
روشهای اجرایی در کالس و
چگونگی انجام تکالیف و ....
2- تاریخچه هندسه ترسیمی
2- جایگاه هندسه ترسیمی و
موارد استفاده آن
3- صفحات تصویر
4- انواع فرجه
54 دقیقه
03 دقیقه
صفحه 2و3
51 دقیقه
صفحه 4
5/. ساعت
5/. ساعت
صفحه 5
صفحه 5
ویدئو پروژکتور 1- نمایش عکس گوشه ای به بزرگان هندسهعنوان فرجه ترسیمی
اول
2- کتاب درس ی
کاغذ خط کش ابزارهاینقشه کش ی
دیگر
کارگاه نقشه کش ی
1
سرفصل مطالب
مدت
تدریس
امکانات و
حجم مطالب
تجهیزات
مواد آموزش ی
محل
اجرا
2. درس هندسه ی ترسیمی – جلسه ی اول
چند سوال:
آیا می توانید منظره ی زیبایی را که دیده اید چنان توصیف کنید که دوستانتان دقیقا آنچه را که شما دیده اید را
مجسم کنند
آیا می توانید دستگاهی را که در نمایشگاه دیده اید چنان توصیف کنید که یک متخصص ساخت و تولید مثل
آن را برایتان بسازد.
آیا می توانید قیافه دوستتان را چنان توصیف کنید که پدرتان به محض دیدنش او را بشناسد.
جواب تمامی سواالت فوق منفی است. چرا؟
چون زبان گفتاری فقط در حد مفهوم کلی و ارتباط ذهنی افراد است و توانایی انتقال جزییات شکلی را ندارد
برای انتقال کامل جزئیات یک موضوع درست مثل خودش ویا همانند ذهنیت اصلی چه باید کرد؟
برای این کار باید از عکس و یا تصویر بهره گرفت.
2
3. هندسه ی ترسیمی و رسم فنی یکی از بهترین و معروفترین روشهای معرفی کامل اشیا، ماشینها و تمام موضوعات فنی و
مهندس ی است.
تاریخچه هندسه ترسیمی:
3
واژه هندسه Geometryاز دو واژه یونانی ژئو به معنی زمین و متری به معنی اندازه گیری آمده است، هندسه
در اصل علم اندازه گیری زمین بوده است. پیدایش هندسه را به مساحان مصری نسبت میدهند ولی تمدنهای
ا
بابلی، هندی و چینی هم اصطالعات هندس ی زیادی داشتند. احتمال بابلیان و مصریان کهن نخستین کسانی
بودند که اصول هندسه را کشف کردند. در مصر هر سال رودخانه نیل طغیان میکرد و نواحی اطراف
رودخانه را سیل فرا میگرفت. این رویداد تمام عالیم مرزی میان امالک را از بین میبرد و لزم میشد دوباره
هر کس زمین خود را اندازهگیری و مرزبندی کند. بابلیان حدود 0061سال قبل از میالد محیط دایره را 3
برابر قطرش میگرفتند، یعنی πرا برابر 3 اختیار میكردند. در آغاز هندسه برپایه دانستههای تجربی
پراکندهای در مورد طول و زاویه و مساحت و حجم قرار داشت که برای مساحی و ساختمان و نجوم و برخی
ا
صنایع دستی لزم میشد. بعض ی از این دانستهها بسیار پیشرفته بودند مثال هم مصریان و هم بابلیان
قضیه فیثاغورث را ۰۰۵۱ سال قبل از فیثاغورث میشناختند. مصریان با 11 گره، ریسمان را به 21 قسمت
برابر تقسیم می كردند. دو سر ریسمان را به هم گره میزدند و در محلی كه می خواستند زاویه ی قائمه می
ساختند. در قرون اخیر دانشمند شهیر ایتالیایی لئونارد داوینچی نقشه هایی بصورت پرسپکتیو و هر از
گاهی با نمایی تخت تهیه می کرد. تا اینکه در سال9971 گاسپارد مونژ دانشمند وریاضیذان فرانسوی با
انتشار کتابی بنام هندسه ترسیمی اصول اساس ی این علم را بطور کامل بیان و آن را بنیاد نهاد و خود را به
عنوان مخترع هندسه ترسیمی معرفی نمود. در ایران نیز با ورود علوم فنی استاد احمد بیرشک با تالیف کتاب
هندسه ی ترسیمی و رقومی برای دانش آموزان ریاض ی دبیرستان جزء اولین های این علم است.
5. تعریف هندسه ترسیمی:
هندسه ترسیمی عبارت است از نمایش یک چیز(قطعه) با تصایری دو بعدی از آن به
تعداد ل م.
پس در هندسه ی ترسیمی، به جای جسم فضایی که سه بعدی وزترسیم آن هم مشکل است، تنها تصاویر دو بعدی
آن را روی صفحه دو بعدی نمایش می دهیم
هندسه ترسیمی برای رسیدن به این هدف دارای دستورات خاص خود می باشد و از واژه هایی مانند: فرجه. نما یا
تصویر . خط رابط . خط زمین و... استفاده می کند
برای تهیه تصاویر دو بعدی، 2صفحه فرض ی بصورت عمود برهم در نظر می گیریم که یک افقی و دیگری عمود برآن
(قائم) است. صفحه افقی را ‹ صفحه تصويرافق ›Horizontal Planو صفحه عمود بر آن را ‹ صفحه تصوير
قائم ›Vertical Planمی نامند.
5
6. تعریف تصویر قائم تصويري را كه بر روي صفحه تصوير قائم ترسيم مي شود
تصوير قائم نامند.
تعریف تصویر افق تصويري را كه بر روي صفحه تصوير افق ترسيم مي
شود تصوير افق نامند.
تصوير
قائم
صفحه قائم
جس
م
V
صفحه افق
فرجه دوم
خط زمین
V
فرجه اول
H
O
تصوير افق
• توسط دو صفحه افق و قائم مي توان براحتي فضا را به
X
•چهار ناحيه تقسيم كرد. به هریک ازاین نواحی یک فرجه گویند.
H
فرجه چهارم
فرجه سوم
خط زمین: خط حاصل از بر خورد دو صفحه قائم و افق را
خط زمین يا افق گويند.
فرجه: هر يك از چهار ناحيه حاصل از برخورد صفحات قائم و افق را فرجه
7. نمایش تفکیکی فرجه ها
چنانچه دیدیم با انتخاب دو صفحه عمود بر هم با نام هاي روبرو و افقي، به راحتي مي توان فضارا به چهار
ناحيه تقسيم كرد دو صفحه در يك خط مشترك هستند اين خط مشترك را خط زمین مي گويند
چهار ناحیه را به ترتيب فرجه اول. فرجه دوم و فرجه سوم و فرجه چهارم
نامند
فرجه دوم
فرجه اول
فرجه سوم
7
فرجه چهارم
8. صفحه نيمرخ
• مواقعي پيش خواهد آمد كه داشتن دو تصوير براي معرفي يك جسم كافي نخواهد بود و بايد
تصوير سومي را نیز به آنها اضافه نمود.
• براي ترسيم تصوير سوم (نماي نيمرخ )
صفحه سومي بنام صفحه نيمرخ بر دو صفحه
قبلي ترسيم مي كنيم تا فضا به هشت قسمت
تقسيم شود.
• به هريك از اين هشت قسمت يك نيم فرجه
گويند.
• در هر يك از نيم فرجه مي توان سه
تصوير(قائم،افق و نيمرخ) ترسيم نمود.
نيم فرجه دوم
خط زمین
V
Q
O
X
نيم فرجه اول
H
نيم فرجه چهارم
نيم فرجه سوم