Her şeyden çok sevdiğiniz bebeğinizin büyümesi, gelişmesi ve sağlıklı bir yaşam sürmesi şüphesiz ona sağlayacağınız imkanlarla mümkündür. Düzenli olarak doktora götürmek, kilosunu ve boyunu ölçtürmek, aşılatmak ve uygun besinlerle beslemek suretiyle iyi gelişmesini ve sağlıklı kalmasını sağlayabilirsiniz. Belirli bir çocukta saptanan değerler normal sınırlar içinde olsa bile, zaman içinde çocuğun kendine özgü büyüme grafiğinden sapmalar olabilir.

1. YENİDOĞAN-60 AY ARASIYENİDOĞAN-60 AY ARASI
AYLARA GÖRE GELİŞİMAYLARA GÖRE GELİŞİM
Prof. Dr.Tansu Sipahi

2. Her şeyden çok sevdiğiniz bebeğinizinHer şeyden çok sevdiğiniz bebeğinizin
büyümesi, gelişmesi ve sağlıklı bir yaşambüyümesi, gelişmesi ve sağlıklı bir yaşam
sürmesi şüphesiz ona sağlayacağınız imkanlarlasürmesi şüphesiz ona sağlayacağınız imkanlarla
mümkündür. Düzenli olarak doktora götürmek,mümkündür. Düzenli olarak doktora götürmek,
kilosunu ve boyunu ölçtürmek, aşılatmak vekilosunu ve boyunu ölçtürmek, aşılatmak ve
uygun besinlerle beslemek suretiyle iyiuygun besinlerle beslemek suretiyle iyi
gelişmesini ve sağlıklı kalmasınıgelişmesini ve sağlıklı kalmasını
sağlayabilirsiniz. Belirli bir çocukta saptanansağlayabilirsiniz. Belirli bir çocukta saptanan
değerler normal sınırlar içinde olsa bile, zamandeğerler normal sınırlar içinde olsa bile, zaman
içinde çocuğun kendine özgü büyümeiçinde çocuğun kendine özgü büyüme
grafiğinden sapmalar olabilirgrafiğinden sapmalar olabilir..

3. Ağırlık artışı kısaca :Ağırlık artışı kısaca :
3-6 ay için ½-2/3 kat3-6 ay için ½-2/3 kat
(doğum ağırlığının 2 katına 4-6 ayında)(doğum ağırlığının 2 katına 4-6 ayında)
Sonraki 6 ay için ½-2/3 katSonraki 6 ay için ½-2/3 kat
(3 katına 1 yaşında genellikle ulaşır.)(3 katına 1 yaşında genellikle ulaşır.)

4. Yeni doğanYeni doğan
Ortalama ağırlığı: 3000-3500grOrtalama ağırlığı: 3000-3500gr
boyu:50 cmboyu:50 cm
baş çevresi:35 cmbaş çevresi:35 cm
Özellikle ilk haftalarda 2 saatte bir emzirilmesineÖzellikle ilk haftalarda 2 saatte bir emzirilmesine
özen gösterilmelidir.özen gösterilmelidir.
İlk günlerde ödeminden kurtularak kilo verenİlk günlerde ödeminden kurtularak kilo veren
yenidoğan ilk haftada ağırlığının % 10 unuyenidoğan ilk haftada ağırlığının % 10 unu
kaybedebilir, %10 nu geçmemelidir.kaybedebilir, %10 nu geçmemelidir.
iki haftalıkken doğum ağırlığına ulaşmalıdıriki haftalıkken doğum ağırlığına ulaşmalıdır..

5. Yenidoğanda normal olan belirtilerYenidoğanda normal olan belirtiler
nelerdir?nelerdir?
Bacaklarında hafif eğrilik,cılızlıkBacaklarında hafif eğrilik,cılızlık
Gözlerde şaşılık ve kaymaGözlerde şaşılık ve kayma
Anneden geçen hormonlar nedeniyle kızAnneden geçen hormonlar nedeniyle kız
ve erkeklerde de memelerden süt gelmesive erkeklerde de memelerden süt gelmesi
ve kız bebeklerde vajinal akıntı, kanamave kız bebeklerde vajinal akıntı, kanama
görülebilirgörülebilir

6. İlk ayİlk ay
Yüzükoyun yatarken başını bir yandanYüzükoyun yatarken başını bir yandan
diğer yana çevirebilir.diğer yana çevirebilir.
Göbeğin temizliği ve bakımına özenGöbeğin temizliği ve bakımına özen
gösterilmelidir.gösterilmelidir.
7-10 günlükken göbeği kuruyarak düşene7-10 günlükken göbeği kuruyarak düşene
kadar, akıntı ve kızarıklık olarak belirtikadar, akıntı ve kızarıklık olarak belirti
veren enfeksiyon açısından dikkatliveren enfeksiyon açısından dikkatli
olunmalıdır.olunmalıdır.

7. 2.ay2.ay
Başını sabit tutabilirBaşını sabit tutabilir
Uyaranlara cevabı ağlayarak verir ve 6Uyaranlara cevabı ağlayarak verir ve 6
haftalıktan itibaren ağlama süresi günde 3haftalıktan itibaren ağlama süresi günde 3
saati bulabilirsaati bulabilir
Aralıksız 3 saat veya daha fazla uyuyabilir.Aralıksız 3 saat veya daha fazla uyuyabilir.
Ay sonunda gülümsemeye gülerek cevapAy sonunda gülümsemeye gülerek cevap
verebilir.verebilir.
2-6 ay arası aileden ilgi görmezse bunu2-6 ay arası aileden ilgi görmezse bunu
üzüntü ve enerji kaybı olarak yansıtır.üzüntü ve enerji kaybı olarak yansıtır.

8. 3-6.ay3-6.ay
Kaldırıldığında baş artık geriye gitmez.Kaldırıldığında baş artık geriye gitmez.
Yüzükoyun yatırıldığında başını ve göğsünüYüzükoyun yatırıldığında başını ve göğsünü
kaldırabilir.kaldırabilir.
4. ayda ellerine bakar. Oyuncağını ağzına4. ayda ellerine bakar. Oyuncağını ağzına
götürür.götürür.
Kahkaha ile güler.Kahkaha ile güler.
AguAgu derder

9. 3-6 ay3-6 ay
Günde 1 saatten az ağlar.14 saat uyuyabilir.Günde 1 saatten az ağlar.14 saat uyuyabilir.
Müzik dinlerMüzik dinler
Kendini tanımaya başlar,kulağına dokunur,etrafaKendini tanımaya başlar,kulağına dokunur,etrafa
tükrük saçartükrük saçar
Ellerini orta hatta kavuşturur, oyuncağa el sallar.Ellerini orta hatta kavuşturur, oyuncağa el sallar.
Çıngırağını kavrar.Çıngırağını kavrar.
5.ayın sonunda otururken baş vücut aynı hizada5.ayın sonunda otururken baş vücut aynı hizada
tutabilir.tutabilir.

10. 6-7.ay6-7.ay
Oyuncakları elden ele geçirir.Oyuncakları elden ele geçirir.
Desteksiz oturur.Desteksiz oturur.
Tek heceli anlamsız sözcükler söyler.Tek heceli anlamsız sözcükler söyler.
6-12. aylar arasında yemek gelirken reddedebilir6-12. aylar arasında yemek gelirken reddedebilir
ve kendi yemek ister.ve kendi yemek ister.

11. 8.ay8.ay
Emeklemeye başlarEmeklemeye başlar
Başını kaldırabilir.Başını kaldırabilir.
Aynaya bakmayı sever. Hayır deninceAynaya bakmayı sever. Hayır denince
durur. El hareketleri ile olan emirleri dinler.durur. El hareketleri ile olan emirleri dinler.
Genelde anneyi tercih eder.Genelde anneyi tercih eder.
8. ayında iki küpü birbirine vurabilir8. ayında iki küpü birbirine vurabilir

12. 9.ay9.ay
 Top yuvarlar, el sallar.Top yuvarlar, el sallar.
 10. ayda tek başına oturabilir,otururken dönebilir.10. ayda tek başına oturabilir,otururken dönebilir.
 Ayağa kalkıp mobilyalara tutunarak yürüyebilir. Dikkat!!Ayağa kalkıp mobilyalara tutunarak yürüyebilir. Dikkat!!
 2 parmakla tutar.2 parmakla tutar.
 Düzene girmiş olan uyku ve ağlama tekrar bozulabilir;buDüzene girmiş olan uyku ve ağlama tekrar bozulabilir;bu
gelişimsel ilerlemenin sonucudur.gelişimsel ilerlemenin sonucudur.
 Bebeğin yabancılardan endişelenmesi en yüksekBebeğin yabancılardan endişelenmesi en yüksek
seviyededir.seviyededir.
 En sevdiği oyunEn sevdiği oyun ce-ece-e oynamaktır.oynamaktır.
 ‘‘Baba ,mamaBaba ,mama ‘diyebilir.‘diyebilir.

13. 12.ay12.ay
Tek başına yürüyebilir.Tek başına yürüyebilir.
Kitap sayfasını çevirir.Kitap sayfasını çevirir.
1 yaş kontrolü için doktoruna götürülmesi1 yaş kontrolü için doktoruna götürülmesi
büyük önem taşır.büyük önem taşır.

14. 12.aydan sonra12.aydan sonra
13.ayında basit top oyunları oynar,giyinmeye13.ayında basit top oyunları oynar,giyinmeye
yardım eder.yardım eder.
15. ayında iki küpü üst üste koyabilir.Vücudunun15. ayında iki küpü üst üste koyabilir.Vücudunun
kısımlarını gösterip doğru adlandırabilir.Kalemlekısımlarını gösterip doğru adlandırabilir.Kalemle
çizgi çeker.çizgi çeker.
16. ayında anne babasına sarılır. İşaretle16. ayında anne babasına sarılır. İşaretle
ihtiyaçlarını anlatabilir.ihtiyaçlarını anlatabilir.
17. ayda: Oyuncak bebeğini biberonla besler.17. ayda: Oyuncak bebeğini biberonla besler.

15. 18. ay18. ay
 12-18 ay döneminde karın çıkık haldedir.12-18 ay döneminde karın çıkık haldedir.
 Bu dönemde öğrenme ebebeynlerin taklitleriBu dönemde öğrenme ebebeynlerin taklitleri
şeklindedir.Motor gelişimin artışı çocukta aileyeşeklindedir.Motor gelişimin artışı çocukta aileye
yapışmanın da artışı olarak görülür.yapışmanın da artışı olarak görülür.
 Ayında koşmaya başlar.Bir elinden tutulduğundaAyında koşmaya başlar.Bir elinden tutulduğunda
merdiven çıkar.merdiven çıkar.
 Çekmeceleri karıştırır. Kendi kendine beslenebilir. AltınıÇekmeceleri karıştırır. Kendi kendine beslenebilir. Altını
ıslattığını söyleyebilir.ıslattığını söyleyebilir.
 Anne babasını öper.Anne babasını öper.

16. 24.ay24.ay
Merdivenleri tek tek inip çıkar.Merdivenleri tek tek inip çıkar.
Resimli öyküleri dinler.2-3 kelimeliResimli öyküleri dinler.2-3 kelimeli
cümleler kurabilir.cümleler kurabilir.

17. 30.ay30.ay
Kendisine ben diye hitap eder.Kendisine ben diye hitap eder.
Tüm ismini bilir.Tüm ismini bilir.
Oyunda taklit yapabilir.Oyunda taklit yapabilir.

18. 36.ay36.ay
Üç tekerlekli bisiklete biner.Üç tekerlekli bisiklete biner.
Artı ve çemberi bakarak yapabilir.Artı ve çemberi bakarak yapabilir.
Yaş ve cinsiyetini bilir.Yaş ve cinsiyetini bilir.
Ellerini yıkar.Ellerini yıkar.

19. 48.ay48.ay
Bir ayağı üstünde zıplar.Bir ayağı üstünde zıplar.
Birkaç çocukla beraber oynayabilir,Birkaç çocukla beraber oynayabilir,
Öykü anlatabilir.Öykü anlatabilir.
Tuvalete tek başına gidebilir.Tuvalete tek başına gidebilir.

20. ..
3. Yaşları bitmeden önce düzgün olarak koşar.3. Yaşları bitmeden önce düzgün olarak koşar.
Atma, yakalama , bisiklet sürme gibi motorAtma, yakalama , bisiklet sürme gibi motor
aktivitelerin sınırları genişler.aktivitelerin sınırları genişler.
El tercihi genellikle 3. Yaşta oluşurEl tercihi genellikle 3. Yaşta oluşur

21. İdrar ve gaita kontroluİdrar ve gaita kontrolu
Barsak - mesane kontrolü bu dönemde başlarBarsak - mesane kontrolü bu dönemde başlar
ortalama 30. Ayda olmakla beraber bireysel veortalama 30. Ayda olmakla beraber bireysel ve
kültürel farklılıklardan etkilenir.kültürel farklılıklardan etkilenir.
Mesane kontrolü gaita kontrolünden önceMesane kontrolü gaita kontrolünden önce
gelişir ve kızlarda erkeklerden önce başlar.gelişir ve kızlarda erkeklerden önce başlar.
Kızlarda 4 ; erkeklerde 5 yaşına kadar geceKızlarda 4 ; erkeklerde 5 yaşına kadar gece
ıslatmaları normaldir .ıslatmaları normaldir .

22. Diş GelişimiDiş Gelişimi
6.ayda merkezi kesici dişler çıkmaya6.ayda merkezi kesici dişler çıkmaya
başlar.başlar.
16-20. aylarda köpek dişi çıkar16-20. aylarda köpek dişi çıkar
30. ayda birincil dişlerin çıkması30. ayda birincil dişlerin çıkması
tamamlanır.tamamlanır.
6-7. yaşlarda ikincil dişler çıkmaya başlar.6-7. yaşlarda ikincil dişler çıkmaya başlar.
10. yaşta ikincil köpek dişi de çıkar.10. yaşta ikincil köpek dişi de çıkar.