Het portfolio van Serious Ambtenaar is een verzameling verhalen, die 300 professionals, 30 opdrachtgevers, campagneteam, ondersteunende organisaties en onderzoekers meemaakten en willen delen.
Het geeft inzicht in de uitkomsten van een experiment, om met al onze ervaringen te komen tot een beter gesprek over een nieuwe overheid. Een die plezier, verantwoordelijkheid en vertrouwen verbindt met meer openheid, slimmere kennisuitwisseling en betere samenwerking tussen publieke organisaties.
Dit experiment heeft een omvang die we niet gewend zijn bij de overheid. En dat terwijl we het allemaal deden in onze vrije tijd. De inzichten willen we zo eerlijk mogelijk delen: de uitkomsten van de opdrachten, maar ook onze ervaringen en suggesties voor verbetering. Bekijk dit portfolio als iets dat niet af is, en voel je uitgenodigd om mee te doen. Neem het serieus en laat het groeien!
2. COLOFON
Redactie:
Joëlle Smout
Jonas Piet
Thomas van Andel
Projectbeschrijvingen:
Joëlle Smout
Concept & vorm:
Jonas Piet
Met bijdragen van:
Florus van der Linden
Hans Krul
Arre Zuurmond
Sabine Geresse
Thomas van Andel
Oplage:
ca. 3.000, verspreid met Public Mission
Sponsor voor deze editie:
Vereniging van Gemeentesecretarissen
Download of bestel dit portfolio:
www.seriousambtenaar.nl/portfolio
Volg Serious Ambtenaar:
@Seriousambt
www.facebook.com/Seriousambt
www.youtube.com/seriousambtenaar
www.seriousambtenaar.nl
Meer informatie:
seriousambtenaar@gmail.com
Opgeven voor Serious Ambtenaar?
www.seriousambtenaar.nl/meedoen
Deze publicatie is beschikbaar onder Creative Commons
licentie Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen
Redigeren van teksten:
Erik Piet
Tineke Koelemeij
Marit Smit
Laura te Lintum
Sanne Schwarte
Sanne Giesen
Verda Sogut
Yasmine Kaouach
Jason Jie
Michiel Vrijhof
Margerethe Neijssel
Roxanne van Mieghem
Judith Vermaas
Wilma Willems
Eric Stegehuis
Cock van Vliet
Silvia Mosterd
Nienke de Wilde
Henk Lamboo
Yvonne Heinrchs
Frank Kouwe
Eveline Borgers
Campagneteam 2012/2013:
Cleo van Engelen
Dilek Kucuksanturk
Ruud Roepers
Dirk-Jan van Dijk
Florus van der Linden
Thomas van Andel
Arre Zuurmond
Jonas Piet
Campagneteam 2011/2012:
Roxanne Schrama
Christophe van der Maat
Harro Leegstra
Stijn van Rooij
Promotiefilm:
Public Cinema
Peter Kasbergen
Gijs Visser
Mediapartner:
SDU uitgevers
3. VOORWOORD
Voor u ligt het portfolio
van Serious Ambtenaar II
Voor je ligt het portfolio van Serious Ambtenaar 2012
Hier vind je niet zozeer een resultatenverslag vol met
goede voorbeelden, of een handleiding voor het oplossen van problemen, noch een opgeblazen promotieverhaal ontdaan van harde randjes of notities met keurig
geformuleerde adviezen. Het portfolio van Serious
Ambtenaar is meer een doorlopend verhaal. Of eigenlijk
een verzameling verhalen, door mensen zelf verteld en
hier gebundeld. Verhalen die wij, 300 professionals, 30
opdrachtgevers, campagneteam, ondersteunende organisaties en onderzoekers meemaakten en willen delen.
Ongepolijst en zo dicht mogelijk bij onze eigen beleving.
Deze bundel geeft inzicht in de uitkomsten van een
experiment. Een experiment van een omvang die we
niet gewend zijn bij de overheid. En dat terwijl we het
allemaal deden in onze vrije tijd. De inzichten uit dit
experiment willen we zo eerlijk mogelijk delen met
geïnteresseerden: de uitkomsten van de opdrachten die
we uitvoerden, maar ook onze ervaringen en suggesties
voor verbetering.
Serious Ambtenaar heeft iets unieks. Veel programma’s,
projecten, pilots en experimenten worden uitgevoerd
met het doel om de overheid slimmer te laten werken.
Maar niet vaak gebeurt het, dat zo’n project of program-
ma zo breed gedragen wordt door bestuurders, leidinggevenden en professionals. Niet vaak is er zoveel ruimte
voor deelnemers om zelf invulling te geven aan de
verantwoordelijkheden die bij een dergelijk experiment
komen kijken en te leren van fouten die we onherroepelijk maken.
Als je dit portfolio bestudeert, dan laat het zich het beste
lezen als een verzameling goede pogingen van mensen
om op een andere manier naar hun werk te kijken. Geen
rapport met een strik eromheen. Wel een poging om
met al onze ervaringen te komen tot een beter gesprek
over een nieuwe overheid. Een die plezier, verantwoordelijkheid en vertrouwen verbindt met meer openheid,
slimmere kennisuitwisseling en betere samenwerking
tussen publieke organisaties.
Bekijk het portfolio als iets dat niet af is, en nooit bedoeld is als iets dat uiteindelijk voltooid moet worden.
Voel je uitgenodigd om mee te doen, neem het serieus
en laat het groeien. Want het portfolio is vooral bedoeld
als een oproep om gezamenlijk steeds zorgvuldiger en
slimmer te werken aan een eigentijdse overheid.
Thomas van Andel, november 2013
PORTFOLIO SERIOUS AMBTENAAR | 3
5. Inhoudsopgave
1
Gemeente Almere
Kunnen burgers met een bijstandsuitkering een rol spelen bij welzijn en zorg?
2
Gemeente Delft
Virtuele variant voor fysiek netwerk (beleidsnetwerk ondernemers)
3
Gemeente Delft
Innovaties rond dagbesteding: welke mogelijkheden zijn hier?
4
Gemeente Delft
Marktanalyse rond mobiliteit
5
Gemeente Enschede
Welke mogelijkheden voor innovatie in duurzaamheid van gemeente zelf?
6
Gemeente Hollands Kroon
Innovatieve aanpak rond armoedebestrijding
7
Gemeente Lelystad
Workshop ten behoeve van de ‘week van de nieuwsgierigheid’
8
Gemeente De Ronde Venen
Richting en sturing van ICT binnen de gemeente
9
Gemeente Rotterdam
Zoek succesvolle voorbeelden van Open Data
10
Gemeente Utrecht
Hoe stimuleer je een innovatief klimaat?
11
Gemeente Zaanstad
Hoe kunnen we storytelling introduceren in beleidsproces
12
ICTU
Hoe werken high performance teams?
13
KPN Gemnet
Hoe kunnen ICT leveranciers duurzaam en social return waar maken?
14
Ministerie BZK
Moderne CAO: hoe ziet die eruit?
15
Ministerie I&M
Hoe doe je dat, standaarden toepassen?
16
NVVB
Vorm geven aan standaardwerkprocessen
17
VNG
Kennisdeling nieuwe stijl
18
VNG
Werkbaar maken van de CAO van de toekomst
19
SED
Nieuwe organisatie Samenwerkingsverband SED in Pleio
20
SVB
Hoe kunnen centrale organisaties gemeenten helpen?
21
Telengy
Cliëntparticipatie van de toekomst te organiseren in de zorgsector
22
VDP
Happy City verhuisservice
23
Gemeente Texel
Gedragslijnen voor personeel (integriteit)
24
Waterschap Noorderzijlvest
Participatiestrategie voor beheerplan
25
I
-Coaches Operatie NUP
Optimaliseren gebruik i-spiegel
26
Gemeente Amsterdam
stadsdeel Noord
Hoe versterk je de voedselbank?
27
Gemeente Lelystad
Hoe ziet risicomanagement 2.0 eruit?
28
Gemeente Hoorn
Stel een milieuactieprogramma voor de binnenhaven samen
29
VGS
Ontwerp een alternatieve één aanstellingsgedachte
PORTFOLIO SERIOUS AMBTENAAR | 5
7. LEESWIJZER
Wat voor oplossingen
werden bedacht?
Leren
Experimenteren
Testplatforms om standaarden te ontwikkelen, testen verfijnen
15
Calculerend pionieren
27
Afkijken bij organisaties die meer expertise hebben
15
Online communities combineren fysieke bijeenkomsten rond thema’s
In de praktijk testen met medewerkers
Co-productie
19, 21
Algemene kaders vanuit gedeelde principes
3, 13, 23, 24
Waardeketenbenadering met maatschappelijke vraag als vertrekpunt
Verbinden met bedrijfsleven
Participatie
12, 15, 17
9, 10, 26
6
Inwoners betrokken houden als initiatiefnemer
19, 24
Bestuurders als verbinder tussen inwoner en stakeholder
24
Faciliteren van dialoog met inwoners, divergent denken
2, 5, 10, 11, 24
Matchen van kennis, vraag aanbod binnen een netwerk
Burgers helpen elkaar (uitgaan van kracht niet beperkingen)
Samenwerken
binnen
organisaties
2, 5, 12
1, 3, 21
Communicatiestrategie gericht op activeren van medewerkers
7, 12, 13, 27,
28
Opstellen informatiebeleidsplan
8
Betere inrichting van ICT
Data Delen
8, 22
Door makelen meer data beschikbaar maken
20
Aanbieders overtuigen van openstellen data
9
8, 22
Betere aansluiting front-mid-back office
Profiteren van elkaars data door ‘data over de schutting te gooien’
12, 25
Samenbrengen van gegevens uit verschillende systemen
Communicatie
25
Boegbeeld / breekijzers inzetten
5
Doelgroepen indelen op basis van hoe mensen mee willen doen
6
Communicatiemethoden: storytelling, infographics social media
Overzicht: wie, wat, waarover, wanneer?
11, 17
15
Urgentie vergroten om draagvlak en betrokkenheid te genereren
Samenwerken
tussen
organisaties
15, 29
Klantenbestanden naast elkaar leggen
1, 25
Ontschotting overeenstemming tussen verschillende organisaties
3, 13
Samenvoegen van taken om het voor burgers overzichtelijker te maken
Vanuit expertise ontwikkelde diensten aanbieden en begeleiding geven
Arbeidsmobiliteit
20
20, 16
Uitbesteden van diensten om mobliteit te organiseren
4
Flexibel toepassen van generieke voorwaarden
14
Ondernemerschap stimuleren bij (publieke) professionals
14
Mobiliteit door algemeen werkcontract voor de overheid
18
PORTFOLIO SERIOUS AMBTENAAR | 7
8. SERIOUS AMBTENAAR: ACHTERGROND
Van start!
Bijna 400 enthousiaste ambtenaren die zich vrijwillig inzetten, dertig uitdagende opdrachten van verschillende opdrachtgevers, nieuwe netwerken
van innovatief samenwerken en ruim €140.000 voor het goede doel; een
mooi resultaat van SA 2012. Maar hoe is dat zo gekomen?
Godfathers
Serious Ambtenaar is ontstaan bij
de finale van Futur’s Jonge Ambtenaar van het Jaar verkiezing 2011.
De eindkandidaten, Cristhophe van
der Maat, Harro Leegstra, Roxanne
Schrama en Stijn van Rooij, ontwikkelden het concept. Ze haalden
daarmee €50.000,- op voor Serious
Request 2011. Het idee was simpel,
maar doeltreffend; ambtenaren vragen zich twee dagen vrijwillig in te
zetten voor het goede doel, waarvoor een opdrachtgever €5.000,overmaakt aan Serious Request.
Bigger, better, faster
Zonder concrete agenda nodigde
Thomas van Andel op een donderdagavond begin december
2012 een gemêleerd team uit in
Den Haag. Dilek Kucuksanturk,
Cleo van Engelen, Ruud Roepers,
Dirk-Jan van Dijk, Arre Zuurmond,
Jonas Piet, Florus van der Linden en
hijzelf vonden elkaar die avond in
een inspirerende uitdaging; Serious
Serious Ambtenaar @seriousambt 9 Dec
De eerste 10.000,- is binnen. #delft en #hollandskroon. Hoeveel organisaties volgen? #seriousambt
voor #seriousrequest
Serious Ambtenaar @seriousambt 10 Dec
De teller staat op €15.000 van #seriousambt voor
#SR12! Ook de vereniging van gemeentesecretarissen sluit aan! Welke organisatie volgt?
Ynnovate @ynnovate 10 Dec
Wij vinden het echt heel leuk dat #seriousambt een
vervolg krijgt! Steun dit initiatief.
re.Public@rePublicNieuws 11 Dec
Tweede editie Serious Ambtenaar op stoom! #biggerbetterfaster #seriousambt #sr12 @Glazenhuis3fm
8
Ambtenaar 2012 bigger, better,
faster neerzetten. Het doel werd
om maarliefst €75.000,- op te halen
en zoveel mogelijk enthousiaste
ambtenaren met opdrachten aan
elkaar te verbinden. Hier moest
flink wat lobby werk verricht gaan
worden, een grootse (social media)
communicatie campagne opgezet
worden, een administratie in elkaar
gezet worden en bijeenkomsten georganiseerd worden. En dat binnen
enkele weken, zonder budget en
buiten ieders reguliere werk om...
aanmeldingen van vrijwillige ambtenaren kwamen binnen. Omdat
het team uit verschillende hoeken
van Nederland kwam spraken ze
elkaar via Skype, google.docs en
Twitter. Omdat niemand specifiek
de eindverantwoordelijkheid had
gekregen, had iedereen een enorm
verantwoordelijkheidsgevoel en
was de inzet die weken immens.
Door een gedeelde passie en veel
plezier, was er vertrouwen in elkaar
- en dat het resultaat gehaald zou
gaan worden.
Nieuw teamwork
Die avond werd gekeken naar wie
welke kwaliteiten had om in te
zetten. Die werden gematcht aan
de taken die verdeeld moesten
worden. Van daaruit gingen de
radertjes draaien. Telefoontjes naar
potentiële opdrachtgevers; de website seriousambtenaar.nl; tweets
versturen, etc.
De eerste opdrachtgevers
werden gevonden en enthousiaste
De kritische succesfactoren:
•
Een gezamenlijk doel en passie
• nzetten op basis van talenten
I
kwaliteiten
• erantwoordelijkheid laten neV
men, niet geven
• lim samenwerken: via Skype en
S
een doorlopende actielijst op een
gedeeld “live” google document
• esultaat vieren plezier houden
R
• oen! De eerste stap nemen
D
brengt het doel vanzelf dichterbij
Jessica Peters @Jessieph 11 Dec
@seriousambt ik heb me net weer opgegeven! Het
blijft gewoon een topproject.
Serious Ambtenaar @seriousambt 20 Dec
Ongekend. #Seriousambt gaat ver over 100.000!
Dank aan tot nu toe bijna 300 #ambtenaren die zich
vrijwillig gaan inzetten @SeriousRequest
arre zuurmond @Azuurmond 12 Dec
Is #seriousambt nou donatie voor goed doel, opdracht of HRM-interventie? Alle drie goed, dus als
je wilt, kan je het framen zodat het past..
3FM Serious Request @SeriousRequest 20 Dec
@seriousambt Wat ont-zet-tend goed zeg! Wat een
bedrag, dank!
Ed Anker @edanker 17 Dec
Dit is een gave Serious request actie zeg!~Serious
Ambtenaar http://www.seriousambtenaar.nl/
Intermediair @Intermediair 8 Jan
Serious Ambtenaar II groot succes: 28 opdrachten,
361 ambtenaren, 141.087,02 euro: #seriousrequest
VNG SlimSamenwerken @SlimSamenwerken 18 Dec
Slim Samenwerken doet mee aan #seriousambt.
Donatie voor #SR12 en in 2013 10 “serieuze” ambtenaren aan de slag voor slimme samenwerking!
sandra sluijter @sandrasluij32 24 Dec
Yes, er is net een cheque van ruim 135.000 euro
aangeboden door @seriousambt aan het Glazen
Huis! Geweldige actie! #SR2012
9. SERIOUS AMBTENAAR: OVERZICHT
Serious Ambtenaar cijfers
412 29 17
aantal Serious Ambtenaren
bezoeken aan de website
5556
aantal adviesopdrachten
emails (ontvangen beantwoord)
1522
Bij welke organisaties werken Serious Ambtenaren?
weken van begin tot eind
aantal gewerkte uren
6592
Hoe verliep de samenwerking
binnen je team?
zeer
vervelend
1
2
3
4
5
zeer
fijn
5
zeer
prettig
Hoe heb je de manier
van werken ervaren?
zeer
moeizaam
1
2
3
4
Wie waren opdrachtgever?
PORTFOLIO SERIOUS AMBTENAAR | 9
10. OPDRACHT
1
GEMEENTE ALMERE
DIENSTVERLENING
Kunnen burgers met een
bijstandsuitkering een rol
spelen bij welzijn en zorg?
Opdrachtgever: Maarten van ‘t Eind
gemeente Almere
Marinka Wildeman
Daniël van Geest
Marjoleine Alberse
Nelly van Schooten
Karin Vogelpoel
Irma Rijpkema
Wout Mes
Henk Ferkranus
Janneke van Eerde
Maartje Kreb
Geert-Jan Buisman
Wat werd er verwacht?
De Serious Ambtenaren werd
gevraagd om te onderzoeken aan
welke voorwaarden de ondersteuning door burgers met een bijstandsuitkering -op het gebied van
welzijn en zorg- moet voldoen. De
ervaringen die op dit terrein in Almere al waren opgedaan vormden
hiervoor het uitgangspunt.
op korte termijn uitkeringsonafhankelijk wordt. Desalniettemin heeft
deze groep vaak wel de potentie
om talenten en capaciteiten in te
zetten in de maatschappij, mits
er goede begeleiding is en/of een
beperking in uren.
burgers helpen elkaar (uitgaan
van kracht niet beperkingen)
klantenbestanden naast elkaar
leggen
Wat was de aanleiding?
In het huidige sociale domein zien
wij, gedwongen door bezuinigingen,
een overheid die steeds kritischer
kijkt naar welke ondersteuning
zij, op het gebied van welzijn en
zorg, nog kan bieden. Van burgers
wordt steeds meer verwacht dat zij
daar zelf een bijdrage aan leveren.
Onderlinge steun van burgers komt
steeds meer centraal te staan. Pas
wanneer ondersteuning binnen het
eigen sociale netwerk niet georganiseerd kan worden of wanneer de
ondersteuning te complex is, komen
er zorg- en welzijnsprofessionals
in beeld. In dit kader wordt er ook
steeds meer gekeken naar de mogelijkheden om burgers die afhankelijk
zijn van een bijstandsuitkering in te
zetten voor ondersteuningstaken op
het gebied van welzijn en zorg. In
Almere wordt dit binnen het project
‘WWB meets WMO’ gedaan. Deze
ontwikkeling roept de vraag op aan
welke voorwaarden deze ondersteuning moet voldoen. Het gaat immers
om een kwetsbare groep mensen
die ondersteuning biedt aan een
andere kwetsbare groep mensen.
10
Het probleem
De Serious Ambtenaren constateerden binnen de gemeente
Almere twee problemen. Het eerste
probleem betreft de doelgroep van
de WMO. De schatting is dat 95%
van de oudere inwoners van Almere
eenzaam zijn; een schokkend hoog
percentage. Naast deze ouderen,
zijn er ook anderen met een hulpvraag binnen de doelgroep van de
WMO. Met het oog op de verminderende budgetten in de sector, kan
de reguliere zorg niet in al deze
hulpvragen voorzien.
Het tweede probleem is het
grote aantal langdurig uitkeringsgerechtigden met een lange
afstand tot de arbeidsmarkt. Het is
niet waarschijnlijk dat deze groep
Voorwaarden van de vragers
(de WMO-ers)
De vragers zijn mensen (de WMOers) die zelf niet meer de regie
kunnen voeren op het huishouden.
De huishoudelijke ondersteuning
gaat op voor zowel de vragers die
hier een kortdurend beroep op
willen doen, als voor de vragers die
langer behoefte hebben aan ondersteuning. Voor de vragers geldt dat
continuïteit belangrijk is. Men heeft
behoefte aan een vast gezicht.
Voorwaarden aan WWB-ers
De Serious Ambtenaren verwachtten
dat de onderkant van de WWB-groep
niet inzetbaar is voor het bieden van
huishoudelijke hulp. Er wordt ingezet
op de ‘hogere’ groep. In Almere
bleek dat veel van deze WWB-ers al
vrijwilligerswerk deden. Het is dus
belangrijk goed zicht te hebben op
11. Ik
heb
hulp
nodig
om
ac2ef
te
kunnen
blijven
Wilma
Mobach,
67
jaar
Ik
heb
geen
werk
maar
wil
weer
wat
doen
Koos
Travaille,
43
jaar
Resultaten
PDF
Eindpresentatie
Video ‘aan de slag’
www.seriousambtenaar.nl / 2013 opdracht 01
het WWB bestand en de potentiële
inzetbaarheid van mensen. Mensen
die kortdurend werkloos zijn kunnen
bijvoorbeeld ondersteuning bieden
aan mensen die kortdurend een beroep moeten doen op huishoudelijke
ondersteuning.
Randvoorwaarden voor de
organisatie
De gemeente moet slim gebruik
maken van het klantenbestand van
zowel de WWB als de WMO. Het
‘keukentafelgesprek’ dient als uitgangspunt. In dit gesprek wordt het
hulpplan opgesteld voor de vrager.
Het is noodzakelijk om goed af te
stemmen met andere ketenpartners. Er is behoefte aan een vraagen klachtenregeling voor zowel
de vrager als de aanbieder. Om de
kwaliteit te kunnen waarborgen
is monitoring van het programma
essentieel.
Ideeën
Denk niet alleen aan één- op- één
voorzieningen zoals in de pilot
WWB meets WMO, maar ook aan
bundeling. Maak de pool WWB -ers
- ook tegen betaling – toegankelijk
voor (werkende) mensen die op
zoek zijn naar betrouwbare inzet
en geen zwartwerkers willen. Denk
ook aan minder snel werkende
krachten die hierdoor goedkoper
zijn. En gebruik de kennis van
recent gepensioneerde mensen in
deze nieuwe opzet, zodat zij hun
kennis en kunde doorgeven aan de
nieuwelingen.
Best practices
1) Geluksroutes: laat zien wat vrijwilligers in
korte tijd kunnen doen om eenzaamheid te
verminderen, wetenschappelijk bewezen.
http://www.arcon.nl/projecten/
evaluatieonderzoek-geluksroute.html
2) Probaan: laat zien hoe 5 uiteenlopende
organisaties met succes hun beste mensen
inzetten als jobcoach voor mensen met een
(heel) grote afstand tot de arbeidsmarkt
volgens 1 methodiek, gericht op wat wel kan.
http://probaan.info/
Proces
De Serious Ambtenaren kregen op
de eerste dag hun opdrachtomschrijving uitgelegd. En het project
WWB meets WMO werd toegelicht. Uiteindelijk werden de taken
verdeeld voor de volgende bijeenkomst. De tweede dag presenteerden de Serious Ambtenaren hun
bevindingen in een powerpoint
presentatie. Ze werkten twee
best-practices uit die uiteindelijk
de basis vormden voor hun adviespunten.
PORTFOLIO SERIOUS AMBTENAAR | 11
12. OPDRACHT
2
GEMEENTE DELFT
BELEID
Ontwerp een virtuele variant
van het fysieke netwerk van
gemeente Delft
Faciliteren van dialoog met
inwoners, divergent denken
Opdrachtgever: Alaa Abdulfatah,
gemeente Delft
Matchen van kennis, vraag aanbod
binnen een netwerk
Resultaten
Presentatie over ideeënmuur en
ambassadeurs binnenstad Delft
Overzicht van de twee dagen op Storify
www.seriousambtenaar.nl / 2013 opdracht 02
Wat was de aanleiding?
In Delft bestaat er sinds anderhalf
jaar een netwerk van ondernemers,
bewoners, ambtenaren en politici.
Binnen dit netwerk worden initiatieven gezamenlijk opgepakt. Gemeente Delft wil binnen dit netwerk graag
een regie-rol innemen. Een aantal
betrokkenen wil naast dit fysieke
netwerk, ook een virtuele variant
maken.
Wat werd er verwacht?
Aan de Serious Ambtenaren werd
gevraagd om na te denken over hoe
zo’n virtueel netwerk eruit moet
komen te zien. Hoe kan dit netwerk,
ook al is het niet van de gemeente,
een verlengstuk zijn van de huidige netwerkvisie? Er moet worden
gezocht naar een manier waarop
een blijvende verbinding tussen
gemeenten en partners kan worden
gemaakt.
De vraag: ‘Hoe kan Delft zich
als gemeente (stad, ondernemer,
bewoner) op alle punten 100%
vindbaar en verbindbaar maken en
12
alle partijen met elkaar in gesprek
brengen zodat Delft de beste binnenstad/winkelstad is in 2020?’
Ideeën voor het versterken van de
binnenstad
De Serious Ambtenaren kwamen
met twee ideeën voor een virtueel
netwerk: het maken van een
digitale ideeënmuur en een ambassadeursnetwerk. Via de digitale
ideeënmuur kunnen bewoners tips
‘posten’ die de gemeente moeten
inspireren bij het verbeteren van de
binnenstad. De gemeente is in dit
proces financierder, uitvoerder en
beheerder.
Het ambassadeursnetwerk
is een groep van enthousiaste en
betrokken mensen uit bestaande
netwerken. Zij kunnen aanbod (van
mensen) koppelen aan een vraag
vanuit verschillende partijen zoals
de bewoners of ondernemers. De
verschillende partijen worden
zo verbonden. Ook kunnen hier
best-practices uitgewisseld worden.
Omdat het netwerk een gezamen-
Nienke de Wilde
Anneke van Kempen
Lidwien Venselaar
Anne-Karien van den Heuvel
Leontien van Melle
Peter Bergman
Carien Aalbers
Suzanne Lenselink
René Bruijns
Lucas Bourdrez
Fleur Gräper
lijk doel nastreeft, namelijk het verbeteren van de Delftse binnenstad,
zal er een hoge mate van betrokkenheid zijn van de verschillende
partijen.
Proces
De Serious Ambtenaren kwamen
op 6 maart en 10 april samen. De
eerste dag werd gestart met een
voorstelrondje. Via Storify maakten
ze een tijdlijn met tweets, foto’s
en vorderingen. Er werd aandacht
besteed aan het uitdenken van de
onderzoeksvraag door in gesprek te
gaan met de opdrachtgever. Door
verder te discussiëren met de initiatiefnemer van het digitale portaal
zijn de Serious Ambtenaren uiteindelijk tot hun onderzoeksvraag
gekomen. De ideeënconcepten
werden vervolgens uitgewerkt.
tweede dag werd besteed
De
aan de verdere uitwerking en de
voorbereiding van de presentatie.
De eindrestultaten zijn gepresenteerd in een Prezi-presentatie.
13. Anne-karien vdHeuvel @akbest67 (10 Apr)
Presentatie ideeënmuur ging goed! Nu ambassadeursnetwerk door Anneke ! #ddelft
Anne-karien vdHeuvel @akbest67 (10 Apr)
#ddelft discussie wordt interessant. Wat nu wordt
besteedt aan digitale communicatie vraagt veel
tijd en inspanning. Vraagt veel committent.
Leontine van Melle @Leon10vM (10 Apr)
Versterk het netwerk van de binnenstad Delft
door een (digitale) ideeenmuur en ambassadeurs
#ddelft pic.twitter.com/qZ7HBygHH7
Leontine van Melle @Leon10vM (10 Apr)
We zijn er klaar voor! Bijna alle gasten voor
de presentatie zijn binnen #ddelft pic.twitter.
com/3QTFcS28V9
Lidwien Venselaar @Leon10vM (10 Apr)
Onze gasten zijn gearriveerd.. #ddelft #seriousambt pic.twitter.com/anxb6u44Kr
Lidwien Venselaar @Leon10vM (10 Apr)
Het programma van de dag.. #ddelft pic.twitter.
com/59RAkrDmuf
Anne-karien vdHeuvel @akbest67 (10 Apr)
#ddelft rol burgemeester? Benoemt ambassadeurs en start ideeënmuur. Ambassadeurs
gebruiken muur om achterban te verwijzen naar
ideeënmuur.
Carien Aalbers @cgaalbers (10 Apr)
Tijd voor n tweede dagje #seriousambt #ddelft: op
naar de presentatie voor de stakeholders!
Lidwien Venselaar @Leon10vM (10 Apr)
Dit appje gaan wij gebruiken om de reacties op
straat vast te leggen.. #ddelft itunes.apple.com/us/
app/sticky-… pic.twitter.com/QIs6Fu7HUjv
Anne-karien vdHeuvel @akbest67 (6 Mar)
Op 10 april verdere uitwerking en presentatie,
misschien zelfs met wethouder. #ddelft
Lidwien Venselaar @Leon10vM (10 Apr)
Door ziekte en drukke werkzaamheden is onze
#seriousambt redelijk geslonken.. Jammer..
#ddelft
Lucas Bourdrez @lbfbourdrez (6 Mar)
Opdrachtgever: “ik wil dit heel graag verder
uitgewerkt zien!” Dus dat wordt de taak voor dag
twee van Serious Ambtenaar in Delft. #ddelft
Anne-karien vdHeuvel @akbest67 (6 Mar)
Nu op basis van pitches verdergaan. Ambassadeurs en ideeënmuur mooie mix. Hoe-vraag is
voor ons ter verdere uitwerking #ddelft
Lidwien Venselaar @Leon10vM (10 Apr)
We gaan weer van start.. #ddelft pic.twitter.com/
DoEuFHzJTQ
Lucas Bourdrez @lbfbourdrez (6Mar)
Nu in gesprek met gemeente Delft en initiatiefnemer Yvo van het Digitaal Portaal #seriousambt
#ddelft
Yvo Sonneveld @YvoSonneveld (6 Mar)
Digitaal Portaal: vinden en verbinden - Delft.nl
inwoners.delft.nl/Inwoners/...
Lucas Bourdrez @lbfbourdrez (6Mar)
Er is in Delft al een netwerk binnenstad met
bijeenkomsten, maar nog niet digitaal . #seriousambt #ddelft
Anne-karien vdHeuvel @akbest67 (6 Mar)
Nu komen de elevator pitches met ideeën. 1.
Netwerk van ambassadeurs 2. Ideeënmuur 3. De
delftsche markt #ddelft
Lidwien Venselaar @Leon10vM (6Mar)
En dan gaan wij nu de ideeënconcepten uitwerken.. #seriousambt #ddelft pic.twitter.com/
ZgNRw9DuRe
Lidwien Venselaar @Leon10vM (6 Mar)
Gemêleerd gezelschap.. #seriousambt #ddelft pic.
twitter.com/6rSDZxQVQ7
Lucas Bourdrez @lbfbourdrez (6Mar)
De vraag van initiatiefnemer Yvo Sonneveld
wordt steeds duidelijker. yfrog.com/khz0qetj
#seriousambt #ddelft
Lidwien Venselaar @Leon10vM (6Mar)
Mocht iemand zich nog afvragen wat wij hier
twee dagen gaan doen.. #a20 #seriousambt
#ddelft http://www.seriousambtenaar.nl/opdracht2-gemeente-delft-1e/
Lidwien Venselaar @Leon10vM (6 Mar)
Wij vragen de opdrachtgever het hemd van het
lijf.. #seriousambt #ddelft pic.twitter.com/12dtw7nCpZ
Lidwien Venselaar @Leon10vM (6Mar)
Voorstel rondje met serious ambtenaren voor opdracht gemeente delft. 1e indruk: 10 ambitieuze
professionals vol ideeen #seriousambt #DDELFT
PORTFOLIO SERIOUS AMBTENAAR | 13
14. OPDRACHT
3
GEMEENTE DELFT
DIENSTVERLENING
Innovaties rond
dagbesteding: welke
mogelijkheden zijn hier?
Ontschotting overeenstemming
tussen verschillende organisaties
Opdrachtgevers: José van Dijk
Edith van den Berg, gemeente Delft
www.seriousambtenaar.nl / 2013 opdracht 03
Marja Esveld
Hillary Rozenblad
Elly van Kooten
Domingo Peeters
Marion Koppert
Laura van Tamelen
Monique van Wissen
Sjoukje Kuperus
Bianca Lubbers
Marielle van den Ackerveken
Marianne Aalbersberg
Nathalie Beenen
Rianne Klinkert
De casus Delft
In het jaar 2015 zullen er in Delft
veel vitale ouderen zijn. Deze mensen willen zelf de regie houden over
hun leven. Ook zijn er per 2015 veel
werkzoekenden. Maatschappelijk
verantwoord ondernemen is belangrijk en er ontstaat een actief maatschappelijk middenveld met nieuwe
partners die allemaal een ‘paradigmashift’ willen realiseren.
Men is hiervoor op zoek naar
professionele ruimte. Om te zorgen
dat de gemeente de regie in handen houdt, met betrekking tot het
inrichten van dagbesteding, moet ze
zorgen dat ze weet waar ze naar toe
wil. De Serious Ambtenaren raadden
de gemeente aan om een statement
te formuleren waaruit blijkt waar ze
naar streeft.
Bijvoorbeeld: “Delft is een stad
waar mensen zo gewoon en lang
mogelijk zelfstandig wonen, participeren in, en bijdragen aan de samenleving; De nieuwste technieken
helpen hen daarbij.”
Advies
Om te komen tot een advies is gekeken naar hoe anderen dit doen:
• oe was dit vroeger geregeld? De
H
projectgroep Serious Ambtenaar
adviseert om terug te gaan naar
wederkerigheid. Uitkeringsgerechtigden, ook WW’ers, worden in ruil
voor ondersteuning twee dagen
ingezet als vrijwilliger.
• oe zouden bedrijven als Apple en
H
Google dit vraagstuk benaderen?
De Serious ambtenaren adviseren
om locaties voor dagbesteding
ook aantrekkelijk te maken voor
jongeren. Zowel jongeren als
ouderen kunnen hier wat aan
hebben.
• oe kan co-creatie bijdragen aan
H
een nieuwe invulling van dagbesteding? De Serious Ambtenaren
adviseren om dagbesteding aan te
laten sluiten bij bestaande thuisbestedingsvormen zoals sport,
hobby en tuinieren. De dagbesteding kan georganiseerd worden op
de volkstuin of in de sportschool.
Burgers helpen elkaar (uitgaan van
kracht niet beperkingen)
Resultaten
PPT
Wat was de aanleiding?
De gemeente Delft ziet een uitdaging rond het vraagstuk van dagbesteding. Kun je dit dichter bij de
burger leggen die het nodig heeft,
vraaggericht en als maatwerkvoorziening aanbieden (maar dan wel
collectief)? Vanuit deze vragen werd
er een opdracht uitgezet voor een
team Serious Ambtenaren.
Wat werd er verwacht?
Aan de Serious Ambtenaren was
de schone taak gelegen om aan de
gang te gaan met ontschotting. Door
ontschotting kan samenwerking tussen organisaties ontstaan. Dagbesteding moest terug naar de tekentafel.
Om te kijken hoe er een nieuwe
invulling kon worden gegeven aan
dagbesteding werd er gezocht naar
best practices. De vraag die hierbij
leidend was is: “hoe kun je dagbesteding effectief en efficiënt inrichten
terwijl je ook nog kunt zien of het
een maatschappelijk rendement
heeft of niet?”
14
Presentatie over dagbesteding
15. Geef één tip ter verbetering van de organisatie
van Serious Ambtenaar...
Alles bij elkaar kost het veel meer tijd dan 2
dagen en niet alle deelnemers hadden dit project op hun lijst staan. Informeer mensen hier
vooraf over en geef mensen een keus voordat
er gestart wordt om aan te geven of ze wel of
niet mee willen doen.
Een goede samenwerking met de opdrachtgever is essentieel, die weet toch het meest.
Goed uitvragen waar hij of zij het meest mee
geholpen is, is belangrijk. Anders blijft het
resultaat toch erg hangen in ‘goeie ideetjes’.
Dat gevoel het ik toch wel: de betreffende
beleidsmedewerker zit met de stress, en de
serious ambtenaren komen met hele leuke
plannen maar zijn er niet om eea ook uit te
werken. Een vervolgopdracht mogelijk maken,
(helpen met uitvoeren) zou ook nog een optie
kunnen zijn. Marja Esveld
Mariëlle @Mackerveken 18 Apr
De taken voor deze dag zijn verdeeld @
seriousambt De presentatie om 4 uur wordt hier
ontworpen #iddelft. pic.twitter.com/VvkkLTpAxA
Mariëlle @Mackerveken 18 Apr
We sluiten af met het idee om als @seriousambt
groep betrokken te blijven bij de transitieopdracht
voor Delft. Hoe? #zogewoonmogelijk
Mariëlle @Mackerveken 18 Apr
Nog een uurtje om al onze ideeën in een overdraagbare vorm te gieten. Loopt de stress op bij
@seriousambt ? #iddelft pic.twitter.com/Lbilpf7Rml
D
Innovaties rond
De Serious Ambtenaren
Hillary Rozenblad, Elly van Kooten, Domingo Peeters, Marja Esveld, Marielle van
Marion Koppert, Laura van Tamelen, Monique van Wissen, Sjoukje Kuperus, Bianc
Marianne Aalbersberg en Nathalie Beenen.
Wat is de aanleiding voor de opdracht?
De gemeente Delft ziet een uitdaging rond het vraagstuk van
dagbesteding. Kun je dit dichter bij de burger leggen die hem
nodig heeft, vraaggericht, als maatwerkvoorziening (maar dan
wel collectief) kunnen aanbieden? Vanuit deze vragen werd er
een opdracht uitgezet voor een team Serious Ambtenaren.18 Apr
Mariëlle @Mackerveken
Seriousambtenaren participeren in een sessie
reminiscentie. @seriousambt #iddelft pic.twitter.
Serious Ambtenaren?
com/cTWxzYjuaF
Wat werd er verwacht van de
Aan de Serious Ambtenaren was de schone taak gelegen om aan
de gang te gaan met ontschotting. Door ontschotting kan
samenwerking tussen ruimte geven ontstaan. Dagbesteding vraagt niet alEen dergelijk proces
De gemeente kan organisaties
• oe kunnen ouderen elkaar
H
moest terug naar dezoals wijkaanbe- te kijkenom een rationele nieuwe invulling kon
leen naar hoe er een aanpak, maar
aan initiatieven tekentafel. Om
helpen? De Serious Ambtenaren
ook om het erkennen van emoties.
stedingen (Rotterdam, gezocht naar best practices. De vraag die hierbij leidend
verwijzen de gemeente naar een aan dagbesteding werd er Enschede)
gemeente moet zich realiDe
en aan mensen die gezamenlijk
project in Stadsdorp Zuid te Amseren dat de burger niet alleen kan
hun eigen zorgcollectief vormen.
sterdam dat als best practice kan dagbesteding effectief en efficiënt inrichten terwijl je ook nog kunt zijn of het een
vragen maar ook kan bijdragen.
Ook kan bekeken worden in welke
worden gebruikt. Ook zou er een rendement heeft of niet?’
mate hulpbehoevende burgers iets Appelleer hieraan! Tot slot zou de
ontmoetingssite opgericht moeten
De casus Delft
gemeente haar aanbestedingen
voor elkaar kunnen betekenen.
worden waarop ouderen elkaar
kunnen innoveren waardoor nieuwe
kunnen ontmoeten en kinderen
In het jaar 2015 zullen er in Delft veel vitale ouderen zijn. Deze mensen willen zelf
Aanbevelingen
een verzorger voor hun ouders
over hun leven. Ook zijn er per 2015 veelaanbieders ook een kans krijgen.
werkzoekenden. Maatschappelijk verantw
Daarom is er behoefte aan een pokunnen vinden.
is belangrijk en er ontstaat een actief maatschappelijk middenveld met nieuwe part
Proces
litiek sleutelfiguur die optreedt als
• at doet de casemanager? Een
W
kartrekker en aanspreekpunt, onder- De projectgroep kwam bijeen op 14
eventuele casemanager kan inven- een paradigmashift willen realiseren. Men is hiervoor opzoek naar professionele ru
maart en 18 april. Pleio het inrichten van da
steund door ambassadeurs die het
tariseren wat de cliënt wil, wat de dat de gemeente de regie in handen houdt, met betrekking tot werd niet
gebruikt. Men communiceerde via
proces een gezicht geven. Innovatie
omgeving kan, wat er in de buurt
ze zorgen dat ze weet waar ze naar toe wil. De Serious Ambtenaren raden de gemee
de e-mail. Er waren student afkijkers
vraagt om creatievere vormen van
toegankelijk is en welke onderaanwezig. Na de eerste dag kreeg
steuning nodig is. De casemanager statement te formuleren waaruit blijkt waar ze naar streeft. Bijvoorbeeld: “ Delft is
overleg, waardoor er meer ruimte
men de wonen, participeren in, en
mag zelf ‘indicatie stellen’. Hier- mensen zo voor input ‘out of mogelijk zelfstandig opdracht om te zoeken naar bijdrage
ontstaat gewoon en lang the box’
best hen daarbij”.
voor kan de ‘eigen krachtwijzer’
en vernieuwing.
samenleving; de nieuwste technieken helpen practices van bewonersinitiatieuit Almere gebruikt worden.
Om burgers uit alle lagen van de ven in de eigen omgeving.
• oe betalen we het? Mensen !
H
bevolking de mogelijkheid te bieden
moeten inzicht hebben in wat hun
elkaar op een laagdrempelige
ondersteuning kost. Bedrijven zoumanier te ontmoeten, moet er een
den activiteiten kunnen adopteren. sociaal platform worden gecreëerd.
PORTFOLIO SERIOUS AMBTENAAR | 15
16. OPDRACHT
4
GEMEENTE DELFT
HRM
Marktanalyse
rondom
arbeidsmobiliteit
Uitbesteden van diensten om
mobiliteit te organiseren
Resultaten
PDF
V
erslag Mobiliteit Momentum
www.seriousambtenaar.nl / 2013 opdracht 04
16
Miranda Koster
Lisanne Albers
Ivo Blommaart
Mirjam Hubert
Elke Jacobs
Freek Soetenga
Frank van Meurs
Ipe van der Deen
Opdrachtgever: Suzan Bos,
gemeente Delft
17. Als je bestuurders en managers van publieke
organisaties een advies voor innovatie mocht
geven, wat zou dit zijn?
Veel innovaties zijn niet iets radicaals vernieuwends, maar iets relatief gewoons met open
vizier te bekijken en daar consequenties uit
durven trekken. Door mobiliteit uit te durven
besteden op zich, ben je niet innovatief.
In de praktijk constateren marktaanbieders
dat het terugdringen van het ambtenarenapparaat niet lukt vanwege hele basale dingen in de
aansturing van medewerkers. Afdelingshoofden
die er baat bij hebben om mensen voor hun afdeling te behouden (kwantitatief en kwalitatief)
en de kwaliteit van de gesprekkencyclus, Hoe
pak je DAT aan? Mirjam Hubert
Wat was de aanleiding?
De gemeente Delft groeit toe naar
een regieorganisatie. Dit impliceert dat uitvoerende taken zoveel
mogelijk aan derden zullen worden
overgelaten. In dat kader, en vanwege de noodzakelijke bezuinigingen,
is het interne mobiliteitsteam per 1
februari jl. opgeheven. Delft beraadt
zich momenteel op een nieuwe
manier van het organiseren van arbeidsmobiliteit, waarin het volledige
mobiliteitsvraagstuk gestructureerd
is vormgegeven. Dit doet ze bij
voorkeur door het uitbesteden van
deze diensten. Er zijn op dit gebied
partijen die een volledig concept
kunnen bieden met betrekking tot
interne en externe mobiliteit.
Wat werd er verwacht?
De Gemeente Delft vroeg aan de
Serious Ambtenaren om een marktanalyse. Hierin dienen vragen zoals
“wat houdt het concept in, wat is de
werkwijze, wat kost het, wat zijn de
voorwaarden?” te worden gesteld.
Het mocht ook een game-changing manier zijn. De grote bekende
marktpartijen konden vergeleken
worden, maar ook frisse en fruitige
aanpak van kleine partijen konden
hierin worden meegenomen. Deze
marktanalyse moest de gemeente
Delft helpen om hun eigen wensen
scherp te krijgen en om het besluit
of ze het organiseren van mobiliteit al dan niet gaan uitbesteden te
onderzoeken.
Doel
Het team Serious Ambtenaren vroeg
zich af wat de zogenaamde ‘stip
op de horizon’ is voor de gemeente
Delft met betrekking tot het mobiliteitsvraagstuk. Afslanken naar een
kleine organisatie in het kader van
het worden van een regiegemeente
zou niet een doel op zich moeten
zijn. Allereerst moet Delft kijken
naar het bedrijfsconcept Regiegemeente. Dit geeft inzicht in de taken
van een regiegemeente. Hier vloeit
het strategisch personeelsbeleid
uit voort. Uiteindelijk kan met het
mobiliteitsbeleid de in-, door- en
uitstroom van medewerkers worden
vormgegeven.
Randvoorwaarden
Om mobiliteit tot een succes te
maken is het belangrijk dat een
aantal punten goed geregeld zijn in
de organisatie, voordat Delft over
gaat tot uitvoering. Er is behoefte
aan een gemeenschappelijk vertrekpunt. Er moet duidelijkheid bestaan
over het doel en de te halen targets.
Succesvol mobiliteitsbeleid wordt
gedragen door het management
én door de medewerkers. Ook de
stakeholders moeten akkoord zijn.
Een goede tussentijdse evaluatie is
van groot belang. Het waarborgen
van kennis moet gegarandeerd zijn.
Vanuit de organisatie moet blijken dat gemeentelijk belang voor
afdelingsbelang gaat. Dit brengt een
eventuele cultuuromslag met zich
mee. Belangrijk is de zogenaamde
‘doorzettingsmacht’. Vanuit alle
lagen van de organisatie moet men
in staat zijn om zaken in gang te
zetten, alsware het een vliegwiel.
Aanbesteding
De overweging van de gemeente om
over te gaan op aanbesteding aan
marktpartijen vraagt om een aantal
keuzes. Moet men mobiliteit volledig uitbesteden, of juist organiseren
in samenwerking met PO om kennisverlies te voorkomen? Moet de
in-, door- en uitstroom van interne
en externe mobiliteit in één pakket
op de markt gezet worden? Moet
de uitvoering van en de processen
rondom mobiliteit gesplitst worden om te profiteren van de beste
diensten en kwaliteiten van marktpartijen? Tot slot stellen de Serious
Ambtenaren dat de gemeente zich
moet afvragen of ze gedwongen en
vrijwillige mobiliteit moet splitsen in
verband met tegenstrijdige uitgangspunten en belangen.
Proces
Na de inleiding van Suzan Bos
over de achtergrond van deze case
startten we met het zelfstandig
verkennen van het thema mobiliteit.
Op basis van onze eigen ervaringen,
wensen en achtergrond hebben we
gezamenlijk een lijst met kenmerken opgesteld die onder mobiliteit kunnen vallen. Om in slechts
twee dagen een marktanalyse uit
te voeren en advies op te stellen
over mobiliteit besloten we om het
thema slechts op hoofdlijnen te
behandelen.
Een deel van de groep maakte
een overzicht van marktpartijen en
stelde een selectie voor op basis van
omvang en aanbod van diensten van
de diverse aanbieders. De andere
hebben met de eerder benoemde
kenmerken een vragenlijst opgesteld. Deze lijst is aan geselecteerde marktpartijen meegeven om
vooraf te beantwoorden en werd
de basis van de interviews. Tijdens
de interviews met de marktpartijen
discussieerden we losjes over het
thema mobiliteit en diverse succesen faalfactoren. Als afronding van de
twee dagen gaf het adviesteam een
korte presentatie aan de gemeentesecretaris en het hoofd PO over de
bevindingen.
PORTFOLIO SERIOUS AMBTENAAR | 17
18. van
het herkenbaar maken
erkingsproces.
OPDRACHT van het samenw
GEMEENTE ENSCHEDE
5
l verloop
ALGEMENE MIDDELEN
Wat zijn sdedemogelijkheden
gemeente Enschede kan
ie
an naar best practice d
u
voorceinnovatieAinrsduur-urzaam
oor Blok me foort’, ‘D
n best practi s: ‘Blok v
ls Energie
gemeente?
len krijgen energie’, ‘Tie
zaamheid bij de ost Deventer’ en
Atolplaza’, ‘Scho
rstad O
‘Wijkontwikkeling voo
bant’,
t een
Serious Ambtenaar me
ctgroep
td
practice komvraag e proje
Matchen van kennis,
aanbod
Opdrachtgever: Rienk van der Werff
binnen een netwerkzijn te
gemeente Enschede
gen
nbevelin
Boegbeeld / breekijzers inzetten
maart en op 9 april
uiswerk opgegeven.
n relevante
r
de eerste dag werden e
er en het kernteam
ss was de aanleiding?
iscuWatie gehouden over duurzaamheid haar maatschappe- Hoe kan heid. Asuccesvol
de gemeente lle
De gemeente Enschede is op zoek
lijke verantwoordelijkheid nemen rzaam
duu samenwerken?
ebied van
Uit de best practices bleek dat veraansprekende aren o
s Ambtenvoorbeeldenp en g
unaarduurzaamheidsinitiatieven, die heteen bijdrage leveren aan de
rio van
Op d
klimaatoplossing. De Serious Amb- erkte die uvan.samenwer- e
e(s en
ceerste)advies: w schillende vormen it zijn. Afhanking succesvol kunnen
gaan over het ‘hoe’: hoe zijn deze
tenaren geven als
st practi
meerd welke
ar een (of gerealiseerd, ere) be verbind dit beleid met de thema’s kelijk van de situatie en foto’s
initiatieven
eel in welke
mate z gemeente
samenwerkingsverbanden liggen
werk en economie. bijeenkomst de ijn v zelf betrokken
Hierdoor krijgt
ede
hierachter gesteld. V
nen hoe zijn deze verban- het onderwerp een krachtigere po- de zijn, kan andere worden
mestand gekomen? Welkean de twe de gemeente. Dit biedt wilene of degekozenaanpak. voor
ent sa tot
den
rol
sitie binnen
had de overheid in deze projecten?
tevensio.
Ple focus.
2
n gebruik gemaakt van Bij het aangaan van samenwer- Advies
Resultaten
PDF
resentatie rapport Duurzaamheid werkt!
P
frisse impuls voor de gemeente Enschede
www.seriousambtenaar.nl / 2013 opdracht 05
Serious Ambtenaren aan tafel op
het gemeentehuis in Enschede
Wat werd er verwacht?
Aan de Serious Ambtenaren werd
gevraagd om een inventarisatie
te maken van initiatieven op het
gebied van duurzaamheid. Daarna
keken ze naar welke initiatieven
kansrijk zouden zijn binnen de
gemeente Enschede.
Hoe wordt duurzaamheid ingezet?
Duurzaamheid werkt! De gemeente
Enschede wil op het gebied van
18
king met partnerorganisaties moet
worden aangesloten op hun agenda
en strategisch plan. Om partners
gemotiveerd te krijgen is het noodzakelijk dat zij hun ‘eigenbelang’
terugzien. Bij het verduurzamen
van gemeentelijk vastgoed moet
bijvoorbeeld worden gekeken naar
(terug)verdienmodellen. Hoe kan
de gemeente haar vastgoed verduurzamen en hoe verdient ze haar
investering terug?
De Serious Ambtenaren adviseerden
de gemeente Enschede om aansluiting te zoeken bij bestaande samenwerkingsvormen en/of zelf een
samenwerkingsvorm op te zetten
(een stichting of netwerkorganisatie). De Ambtenaren schetsten een
aantal rollen die de gemeentekan
spelen richting organisaties,instellingen, bedrijven, samenwerkingsverbanden en individuen. Voor
samenwerken is netwerken essen-
19. Mirjam Lowik
Mariëlle Feenstra
Freek Kroese
Noelle Peters-Sengers
Frank Kouwe
Robert Wouters
Gerlinda Tijhuis
Jacqueline Tunc
Liza Luesink
Marielle Feenstra @mfprojects 9 Apr
Eindpresentatie “duurzaamheid werkt” gemeente
Enschede: de bakstenen zijn binnen! #seriousambt
@Gem_Enschede pic.twitter.com/vhkk9lDFK5
Liza Luesink @LizaLuesink 9 Apr
Bakstenen van de Grote Markt @Gem_Enschede
worden hergebruikt voor de presentatie @seriousambt Dat is pas #duurzaam! pic.twitter.com/
CgbsPLc2E8
tieel. Netwerken betekent bewust
ergens naar toe gaan om je daar te
laten zien en contacten te leggen.
Een goed netwerk verschaft veel
informatie over wat er speelt in de
gemeente. Een andere aanpak is het
stellen van een openbare hulpvraag
aan voor de gemeente belangrijke
partijen. Om succesvol samen te
werken moet de gemeente blijk
geven van betrokkenheid. Dit kan
ze doen door het aanstellen van
een boegbeeld voor duurzaamheid
en/of het aanstellen van een procesmanager. Het boegbeeld zorgt
voor het herkenbaar maken van het
onderwerp en de procesmanager
kan zorgen voor een soepel verloop
van het samenwerkingsproces.
Best practices aanbevelingen
De Serious Ambtenaren gingen op
zoek naar best practices die de
gemeente Enschede zou kunnen
inzetten. Ze kwamen met een lijst
van tien best practices. Per best
practice kwam de projectgroep
Serious Ambtenaar met een aantal
specifieke aanbevelingen. Deze
aanbevelingen zijn te vinden in het
eindrapport.
Proces
De Serious Ambtenaren kwamen
op 19 maart en op 9 april bijeen.
Tijdens de kick-off werd al wat
huiswerk opgegeven. Men moest
best practices verzamelen en
relevante beleidsdocumenten
analyseren. Tijdens de eerste dag
werden er interviews gehouden met
de projectleider en het kernteam
duurzaamheid. Daarnaast werd er
een discussie gehouden over de
ervaringen en bevindingen van de
Serious Ambtenaren op het gebied
van duurzaamheid. Alle Serious
Ambtenaren gingen op zoek naar
best practices en werkten die uit.
Op de tweede dag werd een definitief document samengesteld. Van
de tweede bijeenkomst zijn veel
foto’s gedeeld op Twitter. De groep
heeft gebruik gemaakt van Pleio.
Pleio is een online platform voor
kennisuitwisseling en samenwerking binnen de overheid.
Als je bestuurders managers van publieke
organisaties een advies voor innovatie mocht
geven, wat zou dit zijn?
Mobiliseer denkkracht rondom een bepaald
vraagstuk. Dat is anders dan samenwerken of
projectmatig werken. Het is een situatie onder
druk creëren: binnen een zeer kort tijdsbestek
een gezamenlijk advies formuleren. Ga na
welke vraagstukken zich hiervoor lenen.
Noëlle Peters-Sengers
Best practices
1) Blok voor Blok Amersfoort
2) Duurzaam Eindhoven
3) Maatwerkadvies light Harderberg
4) MFA atolplaza Lelystad
5) Scholen krijgen energie Ommen
6) Tiels energie convenant
7) Waterportaal Zuid Oost Brabant
8) Wijkontwikkeling voorstad Oost Deventer
9) Visiegroep duurzaam Zutphen
10) Thermoscan Enschede
PORTFOLIO SERIOUS AMBTENAAR | 19
20. OPDRACHT
6
GEMEENTE HOLLANDS KROON
DIENSTVERLENING
Innovatieve
aanpak rond
armoedebestrijding
Doelgroepen indelen op basis van
hoe mensen mee willen doen
Verbinden met bedrijfsleven
Resultaten
P
rezi-presentatie
PDF
Verslag ‘Sociale Participatie Beter bereikt
bewust betrokken!’
www.seriousambtenaar.nl / 2013 opdracht 06
Wat was de aanleiding?
De gemeente Hollands Kroon is op
zoek naar suggesties voor vernieuwend en innovatief beleid omtrent
armoedebestrijding. In het bijzonder
wil de gemeente mensen bereiken
die als gevolg van ontoereikende
financiële middelen sociaal uitgesloten zijn. Op dit moment hanteert
de gemeente een standaard aanpak
op dit terrein. Het gevoel leeft dat
hierdoor niet alle mensen die voor
bijzondere bijstand in aanmerking
komen deze regeling kennen, en/
of hier gebruik van maken. Daarom
is men op zoek naar variatie en
vernieuwing om sociale uitsluiting
tegen te gaan.
Wat werd er verwacht?
De gemeente vroeg de Serious
Ambtenaren om met vernieuwende
ideeën te komen die zich richten op
voorlichting over de mogelijkheden
van bijzondere bijstand en op aandacht voor sociale participatie in het
algemeen.
20
Antoon Groot
Vera Vos
Joyce Heijne
Merel Heijke
Sietske Dosker
Rene Asma
Sabine de Bruijn
Sabine Klok
Hilde Timmerman
Faryda Hussein
Sanne van Sluis
Opdrachtgever: Hans Mopman
gemeente Hollands Kroon
Wie is de doelgroep en wat is de
doelstelling?
Om tot een goed advies te kunnen
komen werd onderscheid gemaakt
in twee doelgroepen:
maken, de doelgroep beter bereikt
zou worden. De Serious Ambtenaren
maakten daarbij onderscheid tussen
drie verschillende typen mensen uit
doelgroep 1: de denker, de dromer
en de doener, die alle drie op een
andere manier benaderd dienen te
worden. De denker werkt graag zelfstandig en wil de gelegenheid krijgen eerst zelf een beeld te vormen
van de theorie. Een dromer leert
snel via identificatie. De leerprocessen die doeners hanteren steunen
vooral op experimenteren.
Serious Ambtenaren adviDe
seerden om de doelgroep zelf te
gebruiken bij de opzet van communicatiemiddelen en participatieinitiatieven. Daarnaast moet vraaggericht geredeneerd en gehandeld
worden in plaats van product en/ of
aanbodgericht. Doelgroep 2 moet
bewust gemaakt worden van het
bestaan van doelgroep 1. Bedrijven
kunnen ook worden ingezet om
doelgroep 1 te bereiken.
1. ensen die sociaal zijn uitgesloM
ten door ontoereikende financiële
middelen.
2. e sociale omgeving van de menD
sen die zijn uitgesloten (de schil).
De schil valt uiteen in vier groepen: familie, vrienden en kennissen, instanties, verenigingen (civil
society) en het bedrijfsleven.
Voor de eerste doelgroep moet een
manier worden gevonden om ze
te bereiken. De tweede doelgroep
moet zich bewust worden van haar
signaleringsfunctie en het bedrijfsleven dient maatschappelijk actief
te zijn.
Hoe bereik je je doelstelling?
De Serious Ambtenaren stelden dat
door communicatie persoonlijker te
21. Doelgroep bereikt: wat nu?
De groep Serious Ambtenaren
droeg een aantal suggesties aan
waarmee de gemeente Hollands
Kroon haar bijzondere bijstand in
een nieuw jasje kan steken. Het
eerste idee is het organiseren van
‘het Jaar van de Hollandse Kroon’.
Iedere twee weken krijgt één van
de 22 kernen de kans om zichzelf
op de kaart te zetten door te laten
zien wat het te bieden heeft op het
gebied van maatschappelijke participatie voor de gemeente Hollands
Kroon.
Uiteindelijk wordt één kern
‘gekroond’ als kern van Hollands
Kroon. Dit levert een gedetailleerde
sociale kaart op voor de gemeente, waardoor het in de toekomst
makkelijker is om verbindingen te
leggen met verschillende partijen
bij samenwerking. Daarnaast hebben de kernen zelf het beste beeld
van hun inwoners. Een tweede idee
is het uitdelen van keurmerken
aan bedrijven die zich inzetten als
maatschappelijk partner. Voor ondernemers kan dit keurmerk zowel
van economische als maatschappelijke waarde zijn. Tot slot geven de
serious ambtenaren nog een aantal
tips en ideeën mee met betrekking
tot communicatiemiddelen richting
beide doelgroepen.
Proces
De Serious Ambtenaren kwamen
op 21 maart en 16 april bijeen.
Tijdens de eerste bijeenkomst werd
de hoofdvraag voor het onderzoek
geformuleerd met de daarbij behorende uitgangspunten die de
gemeente in haar bestrijding van
sociale uitsluiting vooropstelt.
Voorafgaand aan de tweede
bijeenkomst werd gekeken naar
hoe communicatie persoonlijker
kon worden gemaakt. De tweede
bijeenkomst werd besteed aan de
uitwerking van de suggesties. Er
werd enthousiast getwitterd. Van
de Pleio groep is weinig gebruik
gemaakt. De eindresultaten werden
gebundeld in een eindrapport en in
een Prezi-presentatie.
Jan Steven van Dijk @janstevenvd 21 Mar
#seriousambt zijn vandaag in #hollandskroon bezig
met de vraag hoe kunnen we minima beter informeren over regelingen pic.twitter.com/YXw5Jk0b68
Antoon Groot @antoongroot 16 Apr
In afwachting van @janstevenvd voor presentatie
opdracht @HollandsKroon voor @seriousambt pic.
twitter.com/jEYLdpyQIw
PORTFOLIO SERIOUS AMBTENAAR | 21
22. OPDRACHT
7
GEMEENTE LELYSTAD
ALGEMENE MIDDELEN
Workshop ten behoeve
van de ‘week van de
nieuwsgierigheid’
Communicatiestrategie gericht
op activeren van medewerkers
Opdrachtgever: Andi Oushoorn
gemeente Lelystad
Resultaten
PDF
Workshop draaiboek
Prezi-presentatie
www.seriousambtenaar.nl / 2013 opdracht 07
Wat was de aanleiding?
Binnen de provincie Flevoland werd
in de week van 22 t/m 26 april de
“week van de nieuwsgierigheid”
georganiseerd. Deze week staat
in het teken van het nemen van
een kijkje in de keuken bij andere
overheden. Als invulling voor deze
week zocht Flevoland nog leuke
workshops.
Workshop LEF
De workshop LEF ging over veranderen en de ‘beren op de weg’ die
je bij verandering altijd tegenkomt.
Het idee was om gezamenlijk te komen tot het overwinnen van zoveel
mogelijk ‘beren’ door het bedenken
van oplossingsstrategieën. Het vergt
LEF om je persoonlijke ‘beer’ op tafel te leggen en om hulp te vragen.
Wat werd er verwacht?
De opdracht was om, namens
Gemeente Lelystad, twee
workshops te organiseren die goed
zouden passen binnen deze week
én die voor alle deelnemende
gemeente interessant en
aansprekend zouden zijn. Een
belangrijk doel hierbij was het
interesseren van de medewerkers
in andere werkplekken. Hierdoor
ontstaat er, als het goed is, een
soort ‘geestelijke mobiliteit’ binnen
de provincie Flevoland.
Proces
De eerste dag stond voor alle
10 ambtenaren in het teken van
voorbereiding. De thema’s voor de
workshops stonden al snel vast:
LEF en GELUK. De tweede dag werd
verdeeld over twee ochtenden. Op
deze ochtenden zijn de workshops
gehouden. De groep was in tweeën gesplitst; 5 ambtenaren waren
verantwoordelijk voor de workshop
LEF en 5 voor de workshop GELUK.
Ter begeleiding werden er Prezipresentaties ingezet.
22
Patricia Kusters
Lenard Schoonen
Jolande van ’t Woudt
Suzan Bos
Esther van Munster
Wanda van Alen
Charlotte Staats
Heidi Dekker
Mikis de Winter
Brak Storms
Liesbet Spreuwenberg
Marieke Korst
Na een warm welkom van de opdrachtgever
en onze twee begeleiders gaan we al gauw in
twee groepen uiteen om te brainstormen over
thema’s voor de workshops. Ik zit in de groep
met Pink Ribbon, de kinderboekenschrijfster,
de sportieve oma, de monumentendame en de
SF-fan.
Aan ideeën geen gebrek: de old-school
mindmap (want met échte pen op écht papier)
van de monumentendame past al snel niet
meer op één velletje. Tjonge, wat gaat dit snel.
Die Serious Ambtenaren zijn eigenlijk ook een
mooi volk. Geef ze één vinger en ze bieden je
meteen drie handen terug aan. Niks nemen,
maar geven. “Ja, en…” in plaats van “ja, maar…”.
Een volkje dat in de tweede ronde de ideeën uit
de brainstormfase met gemak ombouwt tot een
concrete workshop. Wat zeg ik: twee.
Twee workshops pitchen we in de middag
voor onze opdrachtgever. En dan zijn er nog
ideeën genoeg voor nog minimaal drie andere
workshops. Maar we zijn als Serious Ambtenaren ook een beetje anders. Iedereen blijkt
op zijn of haar eigen manier van nature al
nieuwsgiering. Nieuwsgierig naar innoveren,
nieuwsgierig naar samenwerken, nieuwsgierig
ook naar de ander en via de ander naar jezelf
en je eigen ontwikkeling.
Marieke Korst
23. LEF is een thema waar het mijzelf nog wel
eens aan ontbreekt, dus na de overheerlijke
en goed verzorgde lunch ga ik enthousiast aan
de slag met ‘mijn’ team om de workshop voor
dat thema verder uit te werken. En dan gebeurt
er iets bijzonders. Het voelt bijna magisch. De
workshop rolt zo vanuit onze gedachten op het
papier. We zijn kritisch op elkaars ideeën, maar
nooit zonder daarbij direct een oplossing aan te
dragen. We vullen elkaar aan en zijn creatief.
‘Goh’, denk ik ‘ik zou zelf graag deelnemer
zijn van deze workshop.’
De taken worden net zo makkelijk verdeeld.
Binnen twee uur is er een plan en als we
het presenteren aan het GELUKsteam en
vervolgens aan de ambtelijk opdrachtgever is
iedereen enthousiast. Tot slot tovert één van de
teamleden een inspirerende uitnodigingstekst
uit haar hoge hoed en zijn we klaar voor deze
dag. Iedereen weet wat hij moet doen om op 25
april een spetterende workshop te geven.
Esther van Munster
Marieke Korst @MmeCrouton 23 Apr
Workshop van @seriousambt @gem_Lelystad van
start gegaan! Samen op zoek naar geluk in ‘t werk
tijdens #wvdn13. pic.twitter.com/W7EBrZL95l
yvonneheinrichs @yvonneheinrichs 23 Apr
De serious ambtenaren zijn er klaar voor #seriousambt
#wvdn13 pic.twitter.com/W6NVFbkrBH
Jolande010 @TJolande 25 Apr
#wvdn13 Workshop LEF vraag oplossingen voor
dat wat jou tegenhoudt om nieuwsgierig te zijn
#seriousambt pic.twitter.com/Lav3kOeKzh
Liset Spreuwenberg @LisetSpr 23 Apr
Als mensen zo je workshop verlaten is het geslaagd
te noemen! @seriousambt RT @SWiFnl Wat een
feest! #wvdn13 pic.twitter.com/x86FHiePgC
PORTFOLIO SERIOUS AMBTENAAR | 23
24. OPDRACHT
8
GEMEENTE DE RONDE VENEN
Digitaliseren
van Gemeente
de Ronde Venen
Opdrachtgever: Lilian Schreurs
gemeente De Ronde Venen
INFORMATIE MANAGEMENT
Henk Lamboo
Maarten Meijerink
Jessica Peters-Hondelink
Annemieke Adema
Anne Marie Steijven
Ruben Weel
Adrie van Bohemen
Audrey Theunisz
Ad van Dijck
Josien de Reuver
Rob van ‘t Zand
Ted Dicks
Hugo Zelders
Opstellen informatiebeleidsplan
Betere inrichting van ICT
Betere aansluiting front-mid-back office
Resultaten
PDF
P
resentatie waarderend onderzoek
verslag ‘Route 16’
Videoverslag
www.seriousambtenaar.nl / 2013 opdracht 08
De Ron Venen
De Ronde V
de ene
n
Wat was de aanleiding?
punten: gedeeltelijke overlap in
matievraagstukken op te kunnen
DiDigitaliseren van Gemeente de Ronde Venen
functionaliteit tussen Intranet en
vangen. En daarom wordtier li de
g ta vanr
Sinds de fusie van de gemeente Abse e
het Digitale
coude met de gemeente Bij de Ron- S Serious Ambtenaren een tweeledign van Geme Kantoor, gebrek aan
De er
ent rond social
een strategiee de Rond media,
advies btena
de Venen heeft het accent gelegen a ious Amgevraagd.
Ma rten
ren:
e Venen
Meije Ronde
zowel ten behoeve van interne, als
De
op de kwaliteit van de dienstverle- el, De Serious Ambtenaren: vraagt zowel
We A rink, Jessica Venen
d
externe communicatie, gebrek
advies over P ter Peters-Hondelink, Annemieke Adema, Anne Marie Steijven, Rubenaan
ning voor burgers en bedrijven. Dick Maarten Bohemeeen einformatiebeleidsHet rie van Meijerink, Jessicas-Hondelink,
n, A
en Hug
Ann
o Zeld
een
plan als advies udre Theunisz,inrich- van AdemaJosien de zaakgericht ‘t Zand, Ted
over betere
informatiebeleid is namelijk gericht Weel, Adrieevan Bohemen,yAudrey Theunisz, emieke Dijck,visie op Reuver, Rob van werken,
Ad
rs.
Ad van
, Anne
Wa
D
stukkenstroom is niet
ting of
geweest op het ondersteunen vant wasDick an Hugo Zelders.
Jos digitale Marie Steijven
de a en herimplementatie van ICT ijck, deien de
,R
leiding
R uver,
Sind
vo r d
Rob va documenten
optimaalewaardoor n ‘t uben
de externe dienstverlening, vanuits de fucomponenten,oconcreet uitgewerkt
evoorr opdracht?
sie van de aanleiding opd de
Za d, T
Wat was Abc
acht?
dienstv
oude
niet vindbaar en volledignzijned de
en
in deeladviezenemet betrekking
inhoudelijke automatiseringsvraag- erlening v
o fusie van m t De Ron De Ronde Venen heeft het accent gelegen op de kwaliteit van
op het o Sinds de or burge Abcoude met de V
en financiële administot: een
rs e be
enen he
stukken en een uitvoeringsgerichte ndersteune digitaalnkantoor/ intranet/ eft personele is met name gericht geweest
dri en
dienstverlening voor burgersjve bedrijven. Het informatiebeleid
autom
n van de
het
voor de externe et in
projectkalender. De management atiserisocialgmedia externe die n. Hdienstverlening, accent inhoudelijke
n het a
op gvraondersteunen van interne com-formatiebetraties gelegmoeilijk te combineren
vanuit zijn en op
manage
nstverle
stukken
leid is m
ning,
e gebruik
municatie, hetn een uit en een uitvoeringsgerichte projectkalender.de kwalite van
tverantw
verantwoordelijkheid voor het in- menautomatiseringvraagstukken v van social vanuit door verschilein definitie,itopzet en
et nam
afdeling
oorde jk
g De
oeri gsg
inhoude
e het te
heid vo communicatie, p digitalisering. erich ge de
lijke
nmedia voorliexterne o
ager PO
formatiemanagement is gelegd bij smamanagementverantwoordelijkheidnvoor richinformatiemanagement is belegdt bij weest
digitali
rojec
r he
I. B
de bestuurlijke e Binnen t informa
Op dit m inne POI. geme de gemeente De a tk Venen wil men
de afdelingsmanager POI. Binnen seren.afdelingsmanager n dstukkenstroom/ tiemanRonde alender. De ‘state of the art’
goedkop
ente De
gement
oment is
is
Digivenen 2.0 aanpak, eleg
r een de er
documentenbeheer,D is integratie
de gemeente De Ronde Venen wil er. digitaliseren. Op ditemomentigiv eenRonde VenenAdvies bmaardhet moet slimmer en
bij de
wil men
enen 2.0
goedkoper.
‘sta met betrekking tot het
aa
Het
van personele en financiële admi-npak, m advieste of th
Wat we
men ‘state of the art’ digitaliseren.
rd er v
e art’
aar het m
er wach en een visie op zaakgericht
oet slim
informatiebeleidsplan formuleernistratie
Het pro
Op dit moment is er een Digivenen
t er verwacht
mer en
jectteam
Wat werd van de Seriovan de Serious Ambtenaren?
spreekt
den de Serious Ambtenaren aan de
werken.p
estaand
2.0 aanpak, maar dit moetbslimmer
o de spreekt us A Kick-off met
e inform projectteam Kick op dembtenaren de opdrachtgevers. Uit dit gesprek bleek dat het
Het
-off met
?
atiebele
interne
hand van de vijf
en goedkoper.
idsplan
demogelijk onvoldoende strategisch richtingkrachten van Anneinforma bestaande informatiebeleidsplan opdrach
en kader biedt om de
tievraag
tge ers.
Ambten
Probleem mogelijk onvoopote kunnenvvangen.marie Mars, omer van de Serious
stukken
UitUiteindelijk wordt zo een verandering
ld ende
aren een interne informatievraagstukken
dit gesp
op te ku
tweeled
ate
nnen va VenenstrDe gisch te latenrek bleek d advies De Ronde
Hoewel dv bij De Ronde ng
Wat werd er verwacht? informatiebe
ig a er
r Venen slagen. Voor
ie gevr
leidsAmbtenaren eens tweeledig advies gevraagd. in Rondeichting vraagt zowel at het over een
pdiverse ICT- componentenen. Uite delijk Venen en kader b we de startsituatie
aagd. D
lan als a
cprojectOp de Kick-off sprak het omponente
e overzijn
ie
dvies ov
w rdt e brachten dt o ICT
informatiebeleidsplan als advies Rondbetere inrichtingoof herimplementatie vanm d
e Ven
n, c c
r van d
er bete
e
intrane
reet uit
e ingeïdentifi-en vraa t enbetrekkingetot:reensdigitaal kantoor/
Se iou
team met de opdrachtgevers.tUit ia oncomponenten, rconcreet uitgewerkting deeladviezengmet wde streefsituatie vooraf in kaart.
gewe kt
zo el a
/soc l m geïmplementeerdren richt in o
dvies ov
f herim
in deela
edia voo worden deze niet optimaal p
commu
er media
ceerd, tern media voor dviezen communicatie,lehetVoor het schetsen van de startsir in
dit gesprek bleek dat het bestaande intranet/social e
interne m
gebruik
mentatie van social een voor externe
nicatie,
et betre
co
de estu
tuatie an I de
benut ofst de mmunicatie, het keuzekking tot: e vlegden we de van personele en
urlijke blijft een gerichte
informatiebeleidsplan financiële admin bcommunicatie, k bestuurlijke stukkenstroom/documentenbeheer,CT integratie deelgebieden
mogelijk
u ken
en
gebruik
ist atie
en een oplossing /do u
onder
voor ee administratie omeen visie op zaakgericht werken. digit al kan Wat
onvoldoende strategisch richting en rfinanciële n visie stroen uit.cConcreet van social med dealoep.toor/ ontbrak er en
menten
!
op zaak
ia vo
b
gericht knel- eheer, de in
ervaart men de volgende er
wat ging or egoed?
er xterne
kader biedt om de interne inforw
teg
!
24
ken.
ratie va
n perso
nele en
1
25. D
e streefsituatie is helder; De Ronde Venen wil zijn archief digitaliseren, een Document Management!
Systeem implementeren, Social media inzetten en een Klant Contact
Centrum inrichten. Hiervoor is het
nodig om een midoffice te implementeren, bestuurlijke besluitvormingsprocessen te digitaliseren
en werkprocessen opnieuw in te
richten.
Het advies met betrekking tot
een betere inrichting of herimplementatie van de ICT componenten
is een praktische. Er moet een koppeling komen tussen Front-, Mid- en
Backoffice en de Basisregistraties.
De Frontoffice is belast met dienstverlening. Ze moet zorgen voor het
bundelen van klantcontacten. De
Midoffice is belast met Informatiemanagement. Ze moet zaakgericht
werken waardoor ze alle informatie
kan verzamelen op één punt. De
Backoffice houdt zich bezig met de
bedrijfsvoering en organisatie. Haar
taak is om processen te saneren en
te vereenvoudigen. En de Basis-
registratie houdt zich bezig met
gegevensbeheer. Deze basisregistraties moeten worden ingevoerd
en gekoppeld.
Proces
De Serious Ambtenaren kwamen op
20 maart en 18 april bijeen. Voorafgaand aan de eerste bijeenkomst
was er al een duidelijke planning
opgesteld. In totaal kwamen de Serious Ambtenaren drie keer bijeen.
De eerste dag had als motto: de
kunst van het veranderen.
tweede beschikbare dag
De
is verdeeld over twee ochtenden,
waarvan de eerste onder het thema: het scheppen van kansen. De
derde ochtend zijn de adviezen en
aanbevelingen concreet gemaakt:
het inzetten van verandering. De
bevindingen zijn gepresenteerd
aan het MT. Gedurende het proces
maakte de projectgroep actief
gebruik van het digitale platform
Pleio om met elkaar te overleggen
en stukken te delen.
PORTFOLIO SERIOUS AMBTENAAR | 25
26. OPDRACHT
9
Maartje Corsten
Boudewijn Steur
Sandra Sluijter
Julia Drissen
Ivar Bakker
Tina Röring
Johan van der Waal
Wim Scholtes
Manon Nooteboom
Ton de Wit
Harro Spanninga
GEMEENTE ROTTERDAM
ALGEMENE MIDDELEN
Zoek succesvolle
voorbeelden van
Open Data
Waardeketenbenadering met
maatschappelijke vraag als
vertrekpunt
Niels Kastelein @NielsKastelein 20 Dec
Gemeente Rotterdam #yam geeft opdracht voor
advies aan @seriousambt en draagt dus bij aan
@seriousrequest !!! #dubbelnuttig
Aanbieders overtuigen van openstellen data
Daniel Kallenbach @danielkallenbac 4 Mar
Het bruist op de start bijeenkomst onderzoek open
data rotterdam voor serious ambtenaar
@azuurmond [pic]: http://4sq.com/13BjheQ
Opdrachtgever: Daniel Kallenbach
gemeente Rotterdam
Julia Drissen @juliadrissen 29 May
Onze opdr. voor @seriousambt is trending! Ook
Hogeschool Grunn keek naar open data bij gemeentes: http://bit.ly/12NNaV5 via @frankwatching
Resultaten
P
rezi-presentatie met de eindresultaten
Video’s van twee werksessies
www.seriousambtenaar.nl / 2013 opdracht 09
Wat was de aanleiding?
Hans Nijman, chief information officer (CIO) van Rotterdam, is op zoek
naar positieve business cases van
Open Data, die bruikbaar zijn voor
de gemeente Rotterdam.
Wat werd er verwacht?
De Serious Ambtenaren krijgen
de opdracht om te zoeken naar
concrete voorbeelden van succesvol
gebruik van Open Data. Succesvol
is het als mensen het daadwerkelijk
gebruiken en als het economisch
aantrekkelijk is voor een ondernemer om hier mee te werken.
Aan de Serious Ambtenaren wordt
gevraagd een voorstel te doen op
basis van zo’n succesvol voorbeeld
voor het beschikbaar stellen van die
data in Rotterdam, zodat ook hier
zo’n match met één of meerdere
ondernemers gemaakt kan worden.
26
Apps van de Rijksoverheid verzameld op Pinterest!
Sandra Sluijter (Pleio)
Ook al zijn we klaar met onze opdracht: ik vond
deze pagina op Pinterest, waar iemand een aantal
apps van de Rijksoverheid bij elkaar heeft gezet.
Enkele daarvan zijn vast met open data ontwikkeld.
m.pinterest.com/bettyfeenstra/rijksoverheids-apps/
De centrale boodschap
Op basis van hun zoektocht naar
een positieve business case, formuleerden de Serious Ambtenaren hun
centrale boodschap als volgt: van
denken in een business case Open
Data naar denken in een waardeketen met als vertrekpunt ‘de vraag’ in
plaats van ‘het aanbod’.
Ook op het scharnierpunt tussen
vraag en aanbod, het zogenaamde ‘matching’, hebben de Serious
Ambtenaren aanbevelingen kunnen
doen aan de opdrachtgevers.
Conclusie
Hoewel dé positieve business case
niet gevonden is, ziet de groep
Serious Ambtenaren de effectiviteit
van het business case denken bij
het vergroten van de aantrekkingskracht van Open Data. Ze presenteerden een aantal aanbevelingen
die zijn gebaseerd op internationale publicaties en expert-opinions in
het Open Data debat. Uiteindelijk
resulteerde hun zoektocht in een
actueel overzicht van online vindplaatsen van publicaties en discussies over Open Data.
Aanbevelingen
De Serious Ambtenaren formuleerden aanbevelingen op drie vlakken:
de vraagzijde, de aanbodzijde en
‘matching’.
Voor de vraagzijde stellen zij
dat er vanuit een maatschappelijke
opgave samen met partners moet
worden gezocht naar oplossingen
met behulp van Open Data. De
gesloten datasets moeten in de
etalage worden gezet, ondersteund
door de vraag: ‘wat kunnen we voor
jullie ontsluiten?’ Tevens moet er
latente vraag ontwikkeld worden in
27. Julia Drissen @juliadrissen 9 Apr
Gisteren afsluitende prestentatie @seriousambt
opdr in #Rotterdam. Voor onze aanbevelingen:
http://tinyurl.com/c53dyvm pic.twitter.com/QEzRXx6oXf
Figuur uit de presentatie om de aanbevelingen toe te lichten
Best practices (zie verslag):
samenwerking met ontwikkelaars.
Voor de aanbodzijde stellen zij
dat data-eigenaren overtuigd moeten worden. Een argument hierbij
kan zijn dat open data de kwaliteit
van de (eigen) data verbeterd door
feedback. Hierdoor wordt doorontwikkeling van datasets gewaarborgd. Er moet worden gezocht
naar zo veel mogelijk data-partners. Data ontsluiten op regionale
of landelijke schaal maakt de set
aantrekkelijker voor ontwikkelaars
en goedkoper voor aanbieders. De
drempel voor het mogelijk maken
van toepassingen moet laag liggen.
Op het gebied van ‘matching’
wordt aanbevolen te kijken naar
publiek-private samenwerkingen
als gemeentelijke doelstellingen
met Open Data te realiseren zijn.
Er moet onderzocht worden waar
kosten gedeeld kunnen worden.
Daarnaast moet een externe partij
worden ingehuurd om de technische ontsluiting te verzorgen.
Proces
Tijdens de eerste bijeenkomst op 4
maart gingen de Serious Ambtenaren in gesprek met Ferry de Groot;
de programma manager Open Data
gemeente Rotterdam. Er werden
veel ideeën voor een mogelijke
aanpak gespuid. Na de lunch ging
de groep in gesprek met de CIO
van de gemeente Rotterdam, Hans
Nijman.
slot werden de taken
Tot
verdeeld. De groep besloot met
Pleio te gaan werken. De tweede
dag presenteerden de groepsleden
hun gevonden ‘best practices’ aan
elkaar en maakten een Prezi-presentatie van de eindresultaten.
1) Blightstatus
2) Raids online
3) Mobiliteit
4) Live train map of London
5) Walkonomics
6) Domaine awareness NYPD
7) Beat the Burglar
8) Overige voorbeelden
BlightStatus maakt het voor bewoners mogelijk
om te achterhalen wat er gebeurt met leegstaande panden in hun wijk. Bewoners hebben
er last van: het trekt criminaliteit aan, het heeft
effect op bedrijven en winkels die ernaast
wonen, mensen blijven weg uit straten met veel
leegstand. Met deze site hoeven bewoners niet
meer verschillende instanties te bellen of de
gemeente te raadplegen.
Bekijk de video van New Orleans over
Blightstatus, erg interessant:
http://youtu.be/WhceB6bqvVQ
PORTFOLIO SERIOUS AMBTENAAR | 27
28. OPDRACHT
10
GEMEENTE UTRECHT
HRM
Innovatief klimaat creëren
Maarten van der Ros @MvdRos 22 Mar
Interview met de gemeentesecretaris van Utrecht
#seriousambt @HollandsKroon pic.twitter.com/
z3aaqSwg4Z
Waardeketenbenadering met
maatschappelijke vraag als
vertrekpunt
Opdrachtgevers:
Redmer Wierdsma en Marianne van
den Boogaard, gemeente Utrecht
Faciliteren van dialoog met
inwoners, divergent denken
Resultaten
PDF
E
indrapport ‘Innovatief Klimaat
voor gemeente Utrecht’
Prezi-presentatie
w
ww.seriousambtenaar.nl / 2013 opdracht 10
Wat was de aanleiding?
De wereld om ons heen verandert in een steeds hoger tempo.
Informatie komt in steeds grote,
complexere stromen op ons af. De
economische crisis noodzaakt ons
meer te doen met minder. In deze
veranderlijke wereld lijken traditionele denk- en handelswijzen niet
meer goed toepasbaar. Lokale en
regionale overheden staan voor de
uitdaging om te moderniseren en
te professionaliseren. De gemeente
Utrecht is op zoek naar een concept dat een innovatief werkklimaat creëert. Op dit moment staat
innovatie nog in de kinderschoenen. Serious Ambtenaar is daarom
ingeschakeld om mee te denken
over hoe innovatie onderdeel kan
worden van de gemeente Utrecht!
Wat werd er verwacht?
De gemeente Utrecht heeft de
wens om een innovatieve werkge28
ver te zijn. Om dit te zijn, moet de
gemeente innovatie aantrekken.
De gemeente Utrecht is op zoek
naar een concrete invulling van dit
innovatieve klimaat en op welke
manier een dergelijk klimaat waarde toevoegt voor de gemeenteorganisatie. Ze wenst een innovatief
klimaat waarin medewerkers zelf
verantwoordelijkheid dragen en
eigenaarschap hebben. De Serious
Ambtenaren werden gevraagd om
concrete, innovatieve ideeën te
zoeken en deze vervolgens te presenteren aan de gemeente.
Hoe ziet een innovatief klimaat
eruit en wat levert het op?
Een innovatief klimaat kan meerdere vormen aannemen en is
ongebonden aan leeftijd, locatie of
nationaliteit. Innovatie kan worden
gestimuleerd door een klimaat
waar veel verschillende mensen
met elkaar in contact komen.
Erwin Moes
Gaby de Raad
Matthijs Numan
Marjolein van Everdingen
Ben Verleg
Patrick Bakker
Clemens van Merwijk
Jan-Dirk Bleeker
Maarten van der Ros
Fleur Pullen
Jos van der Ploeg
Anne Jet van Genderen-Plat
Ina Bloemendal
Mirjam Oprel
Verschillende platforms kunnen
ontstaan door persoonlijke en/of
gebruikersvoorkeuren. Zolang het
platform maar toegankelijk is voor
iedereen en er vooral veel spontane
ontmoetingen plaats kunnen vinden. Juist tussen mensen die elkaar
voorheen nog niet kenden.
waarde die een dergelijk
De
platform oplevert is niet altijd
van te voren in te schatten. Om te
voorkomen dat er een afwachtende
houding van de organisatie ontstaat, is het belangrijk om mensen
aan te stellen die hun ogen open
houden voor goede initiatieven die
elders ontstaan.
Randvoorwaarden voor innovatie
Er zijn veel kenmerken en randvoorwaarden voor innovatie. Gemene deler hierbij is dat ze allemaal
bevorderlijk zijn voor de mens en
de omgeving waarin men acteert.
De belangrijkste kenmerken voor
29. Utrecht zijn: vertrouwen, co-creatie
en durf/lef. Medewerkers van de
gemeente Utrecht vertelden voor
de camera hoe zij dachten dat innovatie ingezet moest worden.
Concepten voor een innovatief
klimaat
De Serious Ambtenaren gingen op
zoek naar concepten voor een innovatief klimaat, die pasten bij de drie
boven genoemde innovatie-kenmerken van de gemeente. Dit
resulteerde in drie concepten, die
allen illustreren wat een ‘innovatief
klimaat’ voor de gemeente Utrecht
inhoudt; ‘de Kracht van U’, ‘De Stadstovenaar’. en ‘Traject(um), de plek
waar de rivier doorwaadbaar is’.
De gedachte die achter het eerste
concept schuil gaat is dat de burger, het onderwijs, de ondernemer
en bijvoorbeeld de overheid, nu zijn
eigen spiraal/dynamiek heeft. Als je
deze spiralen in elkaar laat draaien
en dus de krachten bundelt, krijg je
een sterkere draad.
‘Stadstovenaar‘ is facilitator
De
van co-creatie. De ‘Stadstovenaar’
brengt ambtenaren en Utrechtenaren bij elkaar om gezamenlijke
denkkracht en praktische oplossingen in te brengen voor de stad. De
rol van ‘Stadstovenaar’ wordt bij
voorkeur vervult door een groep
ambtenaren die zich hier vrijwillig
voor inzetten.
Het derde concept is afgeleid
van de Latijnse naam van de stad
Utrecht: ‘Trajectum’, wat staat voor
een doorwaadbare plek in de rivier.
De focus ligt hierbij op het verlangen naar dat wat er aan de overkant van de rivier te vinden is. De
overkant staat hierbij symbool voor
‘buiten’. Om een gezamenlijk doel
te realiseren is het nodig om ‘binnen’ en ‘buiten’ amen te brengen
en het gat dat de rivier veroorzaakt
te overbruggen. De wijze les is
om hierbij de inspirators en initiatiefnemers buiten de (gemeente)
organisatie meteen te betrekken bij
het begin van projecten. Voor een
overzicht van concrete ideeën bij
de concepten zie het eindrapport.
Proces
De Serious Ambtenaren kwamen
bijeen op 22 maart en 26 april. Tijdens de eerste bijeenkomst richtte
men zich op het begrip innovatie;
welke termen horen hierbij? Zij
voerden een gesprek met de gemeentesecretaris Maarten Schurink
om een goed beeld te krijgen van
de staden de gemeente Utrecht.
De Serious Ambtenaren interviewden medewerkers. Tussen de
bijeenkomsten hield men contact
via Pleio. Op dag twee werden de
kernwaarden concreet uitgewerkt.
De eindresultaten werden gebundeld in een eindrapport en een
Prezi-presentatie.
Matthijs Numan @matthijsnuman 3 Apr
Resultaat dag 1 @seriousambt creëren #innovatief
werkklimaat voor @gemeenteutrecht met oa
@erwinmoes1 @gabyweetraad
pic.twitter.com/EclW3QnJPH
PORTFOLIO SERIOUS AMBTENAAR | 29
30. OPDRACHT
11
GEMEENTE ZAANSTAD
BELEID
Hoe kunnen we storytelling
introduceren in het
beleidsproces?
Opdrachtgever: Kees Paalvast,
gemeente Zaanstad
Communicatie methoden: storytelling,
infographics social media
Faciliteren van dialoog met inwoners,
divergent denken
Resultaten
PDF
Eindverslag ‘Het geheim van de Primark’
Videoverslag
w
ww.seriousambtenaar.nl / 2013 opdracht 11
Aly Cnossen
Nico Meester
Wilfried Slippens
Ron de Wit
Debby Kruit
Hanneke Laarakker
Michiel Visser
Liesbeth van Willigen
Angelic de Jong
Lucienne de Vroede
Alexandra Jansen
Nadine Onrust
Erleyne Brookman
Ron de Wit @Rondewit67 8 Mar
Eerste indruk #inverdan WAUW Vernieuwend bezig
met #zaandamstories in het vernieuwde centrum
van Zaandam pic.twitter.com/vPgMUbXf0v
Wat was de aanleiding?
In het centrum van Zaandam vindt
sinds enige jaren een grootschalige
ruimtelijke ontwikkeling plaats om
de stad een enorme kwaliteitsimpuls te geven en de toegankelijkheid van de stad sterk te vergroten.
Het gebied rond het station Zaandam heeft de afgelopen jaren een
ware metamorfose ondergaan op
het gebied van wonen, werken, recreëren en mobiliteit. Voor Serious
Ambtenaar wil de gemeente onderzoek doen naar hoe de mensen op
straat Zaandam ervaren. Dit willen
zij doen aan de hand van de methodiek van ‘storytelling’. Het idee
hierbij is kwalitatief onderzoek te
doen door diepgaande gesprekken
te voeren met voorbijgangers in het
gebied rondom het station. Story30
telling kan helpen bij het vernieuwen en verbreden van de onderzoeksmethoden en heeft wellicht
ook een vernieuwende werking op
de ontwikkeling van ideeën van
beleidsmakers.
Vroeger was het beter? Los van de
serie verhalen rond de geselecteerde thema’s moesten de Serious
Ambtenaren advies uitbrengen over
leerervaringen met betrekking tot
de methodiek van storytelling.
Wat werd er verwacht?
Aan de Serious Ambtenaren werd
gevraagd of zij in duo’s de verhalen
gaan ophalen, verwerken en presenteren. De feedback die de Serious
Ambtenaren verzamelen worden
uiteindelijk gebruikt om de uitgangspunten van het gebiedsmarketingplan te toetsen. Er werden vooraf vijf thema’s vastgesteld voor de
stories: het visitekaartje van Zaandam, Gedempte Gracht Ontdempt,
Het Geheim van de Primark, Wonen
onder de rook van Amsterdam en
Het geheim van Primark
Uit de verhalen bleek dat mensen
speciaal vanuit Amsterdam, Alkmaar, Hoorn of Purmerend naar
Zaandam afreizen om goedkope,
modieuze kleding te kopen bij de
Primark. Zaandam is goed bereikbaar per trein, je kunt er goedkoop
winkelen, het centrum ziet er uitnodigend uit, er is een leuke waterval
en lekker eten bij de HEMA voor na
het winkelen. Tevens vindt men het
leuk dat er moderne ‘authentieke’
Zaanse gebouwen zijn geplaatst.
31. LiesbethvanWilligen @ladieliesje (8 Mar)
Eerste story opgehaald. Wat ging goed, wat kan
beter #zaandamstories #seriousambt
pic.twitter.com/jgHsNMymm0
Kees Paalvast @keespaalvast1 5 Apr
Deelnemers storytelling Zaandam-centrum #seriousambt hebben vandaag #zaandamstories afgerond. Mooi resultaat! pic.twitter.com/6eyyPJFIAk
De Gedempte Gracht Ontdempt
Het ontdempen van de gracht is
voor veel ondernemers een aanleiding geweest voor vernieuwing van
hun zaak. Ondernemers spelen slim
in op het water. Zoals ‘Het Groene
Pandje’ dat een drijvend terras
opende sinds de gracht is ontdempt. Men is van mening dat de
gracht het centrum karakter geeft
wat ervoor zorgt dat mensen graag
even blijven hangen. De ondernemers zijn echter ook kritisch. Ze
hebben een tijdje last gehad van de
werkzaamheden voor hun deuren.
Proces
Het projectteam kwam op 8 maart
en op 5 april bijeen op Stadhuis
Zaanstad. De programma’s van
beide dagen waren voorafgaand
LiesbethvanWilligen @ladieliesje (8 Mar)
Eerste dag verhalen halen zit er zo’n beetje op, nu
ervaringen uitwisselen #zaandamstories #seriousambt pic.twitter.com/i5pvrK53PG
aan de eerste bijeenkomst gepresenteerd. Tijdens de eerste dag
lag de nadruk op kennismaking
en de stories. Op de tweede dag
werd ingezoomd op het delen van
ervaringen met storytelling. Vanuit
de opdrachtgever werd men enorm
gestimuleerd om gebruik te maken
van sociale media.
vertaalde zich dan ook
Dit
in actief getwitter van de Serious
Ambtenaren. Door de beeldende
manier van vertellen is er veel fotomateriaal voorhanden. Ook maakte
de Serious Ambtenaren een uitgebreid filmpje. Hoewel er een Pleio
groep is aangemaakt, is daar geen
activiteit op te bespeuren.
PORTFOLIO SERIOUS AMBTENAAR | 31
32. OPDRACHT
12
ICTU
Hoe werken
high-performance
teams?
Communicatiestrategie gericht
op activeren van medewerkers
Opdrachtgever: Lucien Vermeer,
ICTU
Samenbrengen van gegevens uit
verschillende systemen
Wat was de aanleiding?
Medewerkers bepalen het resultaat
in dienstverlenende organisaties.
Dit betekent dat publieke organisaties die optimaal willen presteren
allereerst voor de uitdaging staan
om hun medewerkers optimaal
te laten presteren. Maar hoe zorg
je daarvoor? In deze tijden van
bezuinigingen en het streven naar
mobiliteit en flexibiliteit van werknemers is dat een extra moeilijke,
maar juist zo belangrijke opgave.
ICTU werkt momenteel aan een
aantal experimenten waarmee ze
goed werkgeverschap wil bevorderen.
Een hiervan is het high performance team. Binnen de publieke
sector merken we soms teams op
die exceptioneel presteren. De
bevlogenheid van medewerkers is
hoog, het onderlinge vertrouwen is
groot en de geleverde prestatie is
uitzonderlijk. ICTU denkt dat er een
boel te leren is van zulke teams en
is daarom bij InternetSpiegel gestart met een onderzoek naar high
performance teams.
32
Wat werd er verwacht?
ICTU wil een community oprichten
rondom high performance teams
om de kennis die ze opdoet te
delen. Hierbij richten ze zich primair op lijnmanagers; mensen die
van hun eigen team ook een high
performance team willen maken.
De vraag is hoe zo’n community
kan worden vormgegeven. Aan de
Serious Ambtenaren werd gevraagd
om te onderzoeken wat de trigger
moet zijn om lid te worden van
zo’n community en welke initiatieven er door de tijd heen moeten
worden genomen om de community levend te houden.
De behoeften ten aanzien van een
community
Binnen een community moeten
mensen hun ervaringen kunnen
uitwisselen. De community moet
actueel zijn en een zakelijk karakter hebben. Er moet continue
activiteit zijn. Een online community is simpel in het gebruik en moet
zowel online als offline worden
aangeboden.
HRM
Maarten Prinsen
Sandra van Dijk
Eveline Bogers-de Leeuw
Marieke van den Berg
Sander Keurentjes
Moniek Mulder
Sanne Priem
Corrie Jonkers
Leonie Konings
Nicole Maarse
Online
De meerwaarde van een community “online” is dat gebruikers
de mogelijkheid hebben om de
community te bezoeken waar en
wanneer zij willen. Het is verstandig om zoveel mogelijk aan te
sluiten bij bestaande netwerken.
Voorbeelden hiervan zijn LinkedIn,
Slimmernetwerk.nl en Pleio.nl. Aan
de bestaande communities kleven
de nodige voor- en nadelen. Zo
kunnen in LinkedIn wel groepen
en discussies worden gestart, maar
is minder plek voor achtergrondinformatie en nieuwsartikelen. En
bijvoorbeeld Pleio.nl en Ambtenaar
2.0 zijn niet mobiel toegankelijk en
vereisen een apart inlogaccount.
De Serious Ambtenaren adviseren
daarom om een aparte website
rond high performance teams op te
zetten, maar deze wel te koppelen
aan bestaande netwerken.
Offline
De voordelen van een “offline”
community zijn legio. Offline praat
sneller, is directer, ontwikkelt je
33. Resultaten
Prezi-presentatie ‘Community
High Performance Teams’
Website ‘XLteams, advies over een
netwerk voor excellente teams’
Video ‘Serious Ambtenaar bij ICTU’
www.seriousambtenaar.nl / 2013 opdracht 12
Maarten Prinsen @maartenprinsen 2 Apr
Advies opdracht 12 @seriousambt in opdracht van
@ICTU staat hier http://xlteams.wordpress.com
netwerk waardoor je meer structureel betrokken raakt. Het offline
gedeelte van de community zal
primair worden vormgegeven door
het lanceren van een aantal ‘Kenniscafé’ bijeenkomsten. In het Kenniscafé gaat het om uitwisselen en
overbrengen van kennis over high
performance teams. ICTU kan faciliteren in het organiseren van ‘low
profile’ cafés, die georganiseerd
worden door geïnteresseerden en/
of ambassadeurs. Deze offline bijeenkomsten genereren input voor
de online community. Daarnaast
kan gebruik worden gemaakt van
offline games (bijvoorbeeld een
interactieve workshop).
Door speelelementen kan
kennis worden gemaakt met de
aspecten van het high performance team-concept. ICTU moet goed
kijken naar aanknopingspunten in
haar netwerk, zoals bijeenkomsten,
netwerken en masterclasses waarbij
aangehaakt kan worden. Ook zou
men aansluiting kunnen zoeken bij
opleidingen en managementleergangen.
Werving
Om een community te krijgen, met
een gewenst aantal leden, zal er
tijd moeten worden gestoken in de
werving van deze leden. Belangrijk
hierbij is om zichtbaar te worden.
Dit kan bijvoorbeeld door: aan te
sluiten bij bestaande communities,
het promoten op de website van
ICTU, het gebruiken van social
media, het betrekken van sleutelfiguren bij de community, het
aanstellen van ambassadeurs en
zorgen dat de website gemakkelijk
vindbaar is.
Proces
De Serious Ambtenaren die voor
ICTU aan de slag zijn gegaan hebben een enorme output geleverd.
Ze bundelden hun bevindingen
niet alleen in een Prezi-presentatie
maar ze bouwden hiervoor ook
nog een overzichtelijke website. De
groep maakte gebruik van Pleio.
De laatste dag was het,vanwege
een aantal zieken, nog flink doorwerken om alles op tijd opgeleverd
te krijgen. Er werd actief gebruik
gemaakt van Twitter om zo toch
voldoende input ter krijgen.
PORTFOLIO SERIOUS AMBTENAAR | 33
34. OPDRACHT
13
KPN GENMNET
Hoe kunnen ICT
leveranciers
duurzaam social
return waar maken?
Verslag Serious Ambtenaren en
INFORMATIE MANAGEMENT
Martien Brander
Jeannette Vaandrager
Mark van der Velden
Ewelina Smymczak
Hilde van Slooten
KPN Lokale Overheid
Ina Kalff
Ellen Isendoorn
Rebecca Schoon
Sander Dortland
Hoe?
SR is integraal onderdeel van het HR-beleid van marktpartijen.
SR vraag uitzetten binnen eigen organisatie.
Gesprek tussen gemeenten en aanbieder( gezamenlijk belang).
Aansluiten bij marktontmoetingen met (rijks)overheden. Samen in gesprek, bijvoorb
KING en VNG.
Ontschotting overeenstemming
Opdrachtgever: Johan van Marle,
Weten wat jezelf te bieden hebt. Breng je mogelijkheden in kaart rondom SR.
tussen verschillende organisaties
KPN Gemnet
Communicatiestrategie gericht
op activeren van medewerkers
ting is de invulling hiervan nog
seren. Welke elementen en details
Wat was de aanleiding?
niet gerealiseerd.
zijn voor gemeenten van belang
KPN doet al veel op het gebied van
O
wanneer het gaat om duurzame ICT • perationele afdelingen van KPN
duurzaamheid en sociale projecten.
Zakelijke Markt kunnen niet, of
dienstverlening en Social Return?
Toch is het voorAd 4. lastig om
KPN nog De wilde ideeën
voelen zich niet geroepen om,
KPN vraagt de Serious Ambtenaren
deze begrippen concreet te maken.
Dit is een bron voor workshop KPN management in relatie tot zwakke doelgroepen op d
zonder meer bij te dragen aan
om een advies met betrekking tot
Hoe duurzaamheid zich verhoudt
arbeidsmarkt! Eenhet inpassen van Socialbinnen KPN is Social Return-doelstellingen. ideeën uit te w
aantal managers Return in
benaderd om de wilde
tot ICT dienstverlening en op welke
• et niet (kunnen) invullen van
H
hun business-strategie zodat KPN
wijze dit kan bijdrage tot een meer
te komen tot uitvoerbare bijdragen.
een Social Return verplichting
de vragen en eisen van overhebetrouwbare levering is voor KPN
leidt tot ontevreden klanten.
den kan beantwoorden. Er wordt
nog een vraag. Ook zou KPN meer
• en goede invulling geven aan
E
gestreefd naar een situatie waarin
willen doen met Social Return. De
Social Return-beleid leidt tot een
Serious Ambtenaren gaan aan de
KPN de verplichtingen kan realiseren en waarin er goed overleg
enorm competitief voordeel.
slag met de vraag: “Welke elemenplaatsvindt met de betrokken
ten en details zijn voor gemeenten
overheden.
Social Return: de tips en adviezen
van belang als het gaat om DuurDe Serious Ambtenaren adviseren
zame ICT dienstverlening en Social
Social Return: de knelpunten
KPN om een beleid te ontwikkelen
Return en geven de leverancier een
Het team Serious Ambtenaren
gericht op Social Return. Social
voorsprong op andere aanbieders?”
constateert een aantal knelpunten
Return-eisen kunnen vervolgens
voor KPN met betrekking tot Social
ook worden neergelegd bij partners
Wat werd er verwacht?
op dit gebied. Vanuit het idee van
Duurzaamheid en Social Return zijn Return. Hier volgt een opsomming:
‘ketenbeheersing’ zou Social Return
beide maatschappelijke doelstellin- • KPN heeft geen centraal beleid
gen van KPN. Om beter te kunnen
op Social Return.
ook moeten worden toegepast bij
inspelen op de huidige ontwikke• Het KPN personeelsbeleid is ge
de onderaannemers die KPN soms
lingen zou KPN deze doelstellingen
richt op het uitbesteden van laag
inzet. Social Return zou tevens een
concreter willen maken. Aan de
geschoolde arbeid. Bij drie van de
speerpunt kunnen worden binnen
Serious Ambtenaren werd gevraagd
vier contracten.
het HR-beleid. Die focus kan eraan
om deze doelstellingen te analy• Met een Social Return-verplich
bijdragen dat KPN voldoende Social
34
35. Resultaat
PDF
Verslag Serious Ambtenaren
KPN lokale overheid
Verslag Serious Ambtenaren en KPN Lokale Overheid
Verslag Serious Ambtenaren en KPN Lokale Overheid
www.seriousambtenaar.nl / 2013 opdracht 13
-
-
3. laatste vindt
Door evenveel energie te besparen bij onze klanten als KPN zelf verbruikt. Dit De tweede dag, 24 april 2013:
KPN nog lastig meetbaar. Maar door dit als ambitie neer te zetten en dat extern te
Op het hoofdkantoor van KPN in Den Haag zijn we gestart met terugkoppeling van de eerste dag.
De tweede dag stond
rapporteren dwingt KPN zichzelf te zoeken naar betrouwbare methoden om de realisatie de concrete invulling van Duurzaamheid op het programma.
van die doelstelling aan te tonen. KPN heeft bij de eigen interne energie-besparing gezien
Helaas waren 3 Serious Ambtenaren afwezig vanwege omstandigheden en was de groep wat
hoe belangrijk het is voor de motivatie en voortgang om de resultaten te meten. Maar het enthousiasme van de aanwezigen mocht er zijn. Wat een fantastische groep
kleiner.
mensen!
Ten behoeve van het personeel en medewerkers worden ook veel initiatieven genomen
zoals het aanbieden van zonnepanelen met korting, en vooral bewustwording en gedrag. terugkoppeling door Laurens Verschuur van KPN, met ruimte voor discussie,
Gestart werd met een
aanscherping en toelichting.
KPN en Social Return
Hoe kan KPN de vragen en eisen van verschillende overheden zodanig beantwoorden dat:
KPN de verplichtingen kan realiseren
Goed overleg plaatsvindt met de betrokken overheden
Het passend is in de visie van KPN op MVO
KPN daarmee onderscheidend is ten opzichte van concurrenten
rkenning in externe benchmarks:
Knelpunten:
Carbon Disclosure Project: Deze ranking wordt vanuit een groot aantal investeerders dit moment geen centraal KPN beleid op Social Return;
Er is op
georganiseerd. Hierin wordt de top 1000 (Global 500) beursgenoteerde bedrijvenKPN personeelsbeleid is gericht op het uitbesteden van lage kennis arbeid;
gerankt
Er zijn op
op CO2 en klimaatdoelen. Beoordeeld wordt of transparant wordt gerapporteerd over dit moment 4 lopende contracten van KPN met een SR verplichting
geïdentificeerd. Bij 3 van deze contracten is de invulling nog niet gerealiseerd;
beleid en resultaten, maar ook in hoeverre ambitieuze doelstellingen daadwerkelijk
Operationele afdelingen van KPN Zakelijke Markt kunnen niet (of voelen zich op dit
moment daartoe niet geroepen) zonder meer bijdragen aan SR doelstellingen;
worden gerealiseerd.
KPN staat in 2012 in de Global 500 lijst als Energie Telecom Operator wereldwijd Contractuele SR verplichtingen zijn in de praktijk vaak het probleem van de verkoop;
in zowel
Disclosure als ook performance lijst.
KPN staat in 2012 in de Benelux lijst als enige bedrijf in de performance lijst.
Pagina 6 van 11
Dow Jones Sustainability Index (DJSI): is ook een organisatie die namens beleggers naar
duurzame performance van bedrijven kijkt. DJSI meet niet alleen op klimaatdoelen, maar
Return-werkplekken kan realiseren
de
ook op andere duurzaamheid performance indicatoren (bijv ook HR-beleid). eisen vragen voordat de aanNa invoering omde ‚mobile lease‛ is KPN door rank a brand als duurzaamste internet en de markt komt. KPN
van de verplichtingen te vervullen.
besteding op
telefonie aanbieder geselecteerd.
Duurzaamheid: het doel
KPN staat hoog in een aantal
rankings die de duurzame performance van beursgenoteerde
bedrijven scoren. KPN wil in 2020
klimaatneutraal zijn. Dit doet de
organisatie door zo veel mogelijk
Pagina 9
energie te besparenvan 11
binnen de
eigen bedrijfsvoering. Door 100%
duurzame energie te gebruiken,
100% groene stroom uit Nederland
te gebruiken, gas en autobrandstoffen te ‘vergroenen’, het personeel
op te voeden door het goedkoop
aanbieden van bijvoorbeeld zonnepanelen en door evenveel energie
te besparen bij de klanten als KPN
zelf verbruikt.
Duurzaamheid: het advies
Om duurzaamheid beter onderdeel
te laten uitmaken van aanbestedingen moeten stakeholders bewerkt
worden. Zij kunnen overheden
adviseren over het opnemen van
criteria met betrekking tot duurzaamheid in bestekken bij (Europese) aanbestedingen. KPN moet naar
kan duurzaamheid een onderdeel
van de marketingsstrategie maken
door erover te publiceren (of te
bloggen). Er moeten links gelegd
worden tussen het duurzaamheidsbeleid van KPN en ‘duurzame’
gemeente- of overheidsdoelstellingen. KPN kan haar eigen medewerkers ambassadeur maken voor het
duurzaamheidsbeleid door ze goed
te informeren over wat er gedaan
wordt op dit gebied.
Proces
Na de kick-off op 6 februari is
een conference-call gehouden,
waarin de opdracht verscherpt is.
Relevante stukken zijn gedeeld via
de aangemaakte Pleio groep. De
eerste dag, 27 maart, stond in het
teken van Social Return. Tijdens de
tweede bijeenkomst, op 24 april,
werd concrete invulling gegeven
aan het concept duurzaamheid. De
Serious Ambtenaren hebben een
stevige bijdrage geleverd aan het
concretiseren van de begrippen
Social Return en duurzaamheid.
PORTFOLIO SERIOUS AMBTENAAR | 35
36. OPDRACHT
14
ministerie van BZK
HRM
CAO van de
toekomst 2023
Opdrachtgever: Els Douwsma en
Irene Hofland, ministerie van BZK
Flexibel toepassen van generieke
voorwaarden
Ondernemerschap stimuleren bij
(publieke) professionals
Wat was de aanleiding?
Er zijn verschillende actuele trends
en ontwikkelingen op het gebied
van arbeidsvoorwaarden die aanleiding geven om na te denken over
de visievorming op de Cao van de
toekomst. Het gaat dan onder meer
om reorganisaties en boventalligheid in het openbaar bestuur, de
opkomst van het nieuwe werken,
een nieuwe generatie medewerkers
die anders in hun werk staan en
vragen om vernieuwde arbeidsrelaties, mobiliteitsbevordering, goed
werkgeverschap,productiviteitsverbetering, en voldoende toegang
voor bepaalde groepen (jongeren,
ouderen, gehandicapten). Diverse
partijen in het openbaar bestuur
zijn bezig met de vraag: Hoe moet
de Cao van de toekomst er uit zien?
Wat werd er verwacht?
BZK vroeg de Serious Ambtenaren
om een advies over de inhoud van
de Cao’s van de toekomst: ‘Bekijk
de huidige Cao’s in het openbaar
bestuur (rijk, provincies, gemeenten,
waterschappen), en ga eens na wat
je zelf vindt dat er in zou moeten
staan. Wat zijn de thema’s en wat
moet daarover worden afgesproken? Wees hierbij creatief en denk
36
Resultaten
PDF
V
erslag ‘Cao van de toekomst 2023’
Prezi-presentatie
www.seriousambtenaar.nl / 2013 opdracht 14
out-of-the-box!’ De input is voor de
lange termijn: het gaat om de Cao’s
in de verre toekomst. Voor de korte
termijn, de komende/ actuele Cao’s,
loopt namelijk al een verkenning
naar mogelijke quick wins.
De bouwstenen
Al analyserend zijn de Serious
Ambtenaren op een zevental bouwstenen gekomen die een rol spelen
in het leven van de ambtenaar van
de toekomst. Deze bouwstenen
vormen samen de ruggengraat van
de Cao van de toekomst. Ze zijn
tevens representatief voor het denken en handelen van de moderne
ambtenaar die volgens de principes
van Ambtenaar 2.0 en Het Nieuwe
Werken zijn vleugels uitslaat en van
betekenis is in de samenleving.
Bouwsteen 1
‘Maatwerk in secundaire voorwaarden’: Het flexibel gebruik van generieke voorwaarden moet mogelijk
gemaakt worden, zodat Cao-voorwaarden minder knellend zijn dan
nu. Zo kan een keuzepakket aan
voorzieningen geboden worden,
waarbij werknemers en werkgevers
steeds zelf samen bepalen wat
passend is. De werknemer heeft
Jelmer Schaaf
Marie-Jose Klok
Adriana Kessens
Chantal Bakkenes
Amanda Jansen
Desiree van Dijk
Sanne Bekkenutte
Doenja Peeters
Carla Kranendonk
hierbij veel keuzevrijheid, waardoor
de overheid als werkgever aantrekkelijker is.
Bouwsteen 2
Mogelijkheden voor het belonen
van ondernemershap: Ondernemende ambtenaren, ambtenaren
2.0, bevlogen maatschappelijk
betrokken ondernemers, burgers
die willen en kunnen bijdragen aan
de nieuwe ondernemende overheid.
Ze zijn er allemaal. Maar om deze
bijdragen goed te kunnen betrekken, zijn er mogelijkheden nodig
om deze bijdragen ook te belonen,
om risico’s van ondernemerschap af
te dekken en om ondernemerschap
ook daadwerkelijk te stimuleren.
Dit kan op een drietal vlakken: het
omgevingsniveau, het organisatieniveau en op het niveau van de
betrokken mensen zelf.
Bouwsteen 3
Geen verschil tussen binnen en buiten de overheid : Als er binnen de
overheid een probleem is, kunnen
mensen die zich buiten de overheid bevinden en van toegevoegde
waarde zijn, zich intekenen om een
bijdrage te leveren aan de oplossing van dit probleem.
37. Bouwsteen 4
Interactieve marktplaats voor
ambtenaren, ZPP en ZP: Om iedereen een kans te geven om bij
te dragen aan de publieke zaak,
moet er een openbare marktplaats
komen waar zowel ambtenaren als
ZPP’ers zich kunnen intekenen op
opdrachten. Zo kan iedereen een
beetje ambtenaar zijn. Dit sluit aan
bij o.a. de publicatie over een Agile
Government van Price Waterhouse
Coopers, waarin gestreefd wordt
om als overheid nu echt actief gebruik te gaan maken van de derde
sector. Internationaal zijn er al
vele voorbeelden van succesvolle
samenwerkingen tussen overheden
en maatschappelijk middenveld,
bedrijfsleven en burgers, bijvoorbeeld van de policy making labs
van NESTA in Denemarken.
Bouwsteen 5
Variabel beloningssysteem: Er moet
een variabel beloningssysteem
komen op basis van een combinatie
van talent, competenties, inzet en
de bereikte resultaten van de medewerker. De toegevoegde waarde
van de medewerker staat steeds
centraal.
Bouwsteen 6
Ontwikkelingsmogelijkheden
bieden: De werknemer van de toekomst wil meer verantwoordelijkheid met betrekking tot zijn eigen
werkpositie en zijn opleidingsmogelijkheden om zich zo naar eigen
inzicht te kunnen ontwikkelingen.
De Cao van de toekomst zou hierin
moeten voorzien door middel van
flexibele regelingen, die werknemers zelfstandig kunnen inzetten
ten behoeve van ontwikkelingsmogelijkheden. Zo zouden werknemers
kunnen kiezen voor tijd in plaats
van geld. Werkgevers dienen zich
te realiseren dat zij eveneens baat
hebben bij werknemers die naar
eigen inzicht hun ontwikkelingsmogelijkheden kunnen bepalen.
Bouwsteen 7
Samen in partnerschap, wederkerige verantwoordelijkheid: De
werknemer van de toekomst ziet de
relatie met zijn werkgever als een
partnerschap waarin zij elkaar stimuleren om tot het beste resultaat
te komen. Vanuit professionaliteit
werken aan gezamenlijke doelen.
Vertrouwen is de basis van een goede relatie, maar zonder kaders kan
vertrouwen leiden tot vrijblijvend-
heid. Het uitspreken van wederzijdse verwachtingen is essentieel.
Proces
De Serious Ambtenaren kwamen
twee dagen bijeen om na te denken
over de Cao van de toekomst. Op
de eerste dag zijn ze bezig geweest
met het inventariseren van zaken
waar de Cao minimaal aan tegemoet moest komen. Ze zijn tot een
zevental bouwstenen gekomen
die beknopt zijn uitgewerkt in hun
eindrapport. Daarnaast hebben ze
een overzicht van hun bevindingen
verwerkt in een Prezi-presentatie.
PORTFOLIO SERIOUS AMBTENAAR | 37