1. Viêm tụy cấp Được Nicolas Kuple phát hiện và mô tả từ năm 1685 qua mổ tử thi

2. Viêm tụy cấp Là tình trạng viêm cấp của tụy, có thể ảnh hưởng đến các mô kế cận hay các cơ quan ở xa do sự phóng thích các men tụy đã hoạt hóa

3. I.Cấu trúc giải phẫu và mô học NHÚ TÁ LỚN NHÚ TÁ BÉ VAN TRÀNG ỐNG MẬT CHỦ ỐNG TỤY CHÍNH ỐNG TỤY PHỤ

4. Độ tuổi và giới tính Nam giới : 40 tuổi-do rượu Nữ giới: 70 tuổi-do sỏi

6. 1.Sỏi mật Là nguyên nhân của 40% trường hợp viêm tụy cấp Song áp lực trong ống tụy phải tăng tới mức nhất định(>40cm nước) khả năng VTC mới xảy ra Sỏi gây tắc nghẽn ở vị trí cơ vòng Oddi Sỏi kẹt ở ống tụy

7. 2.Rượu

9. 3.Thuốc Phản ứng đặc dị với thuốc, xảy ra trong vòng 2 tháng hoặc khi tăng liều

10. N O I D E A Tóm tắt N SAIDs:kháng viêm không steroid O THER:thuốc khác như valproate I BD drugs D iuretics thuốc lợi tiểu(furossemid) E strogen A NTIBIOTIC(kháng sinh)

11. Virus 4.Nhiễm trùng Kí sinh trùng Vi trùng

12. >1000mg/dL(11 mol/L) Triglyceride máu Tăng calci máu 5.Chuyển hóa Why?

13. Nguyên nhân (tiếp) 6.Thiếu máu nuôi tụy: thuyên tắc do huyết khối , Viêm mạch máu, tụt HA, mất nước 7.Di truyền: xơ hóa nang 8.Nguyên nhân khác: có thai, sau ERCP, sau phẫu thuật Commercial in confidence | Copyright © 2008 Fronde Systems Group Limited 9.Không rõ nguyên nhân: khoảng 10-20%

14. Khi xuống đến tá tràng, đầu tiên trypsinogene được hoạt hóa bởi enterokinase trở thành trypsin và chính men này sẽ hoạt hóa các tiền men khác Trong trường hợp bị viêm tụy cấp, các yếu tố khác nhau làm cho các men tụy được hoạt hóa dây chuyền ngay trong lòng tuyến tụy -trypsin tiêu hủy tổ chức tụy, xung quanh tụy, tiêu hủy màng tế bào, tiêu đạm, phù nề và xung huyết kẽ -Histamin được giải phóng sẽ làm giãn mạch gây tăng thẩm thấu và phù nề ình thường tụy tiết ra các men dưới dạng chưa hoạt động (tiền men) B III.Sinh lý bệnh

15. IV.Triệu chứng cơ năng

16. Đau bụng Thường gặp chiếm 95% Hay có thể đau bụng dưới do dịch tiết của tụy lan xuống theo rãnh đại tràng trái, nhưng hiếm khi khởi phát ở bụng dưới Đau đột ngột, thường 1-3 giờ sau bữa nhậu hay bữa ăn nhiều mỡ.VTC do rượu có thể xảy ra 1-3 ngày sau uống rượu Đau vùng bụng trên, thường ở thượng vị, có thể hơi lệch trái hay phải 50% lan sau lưng

17. Đau tăng lên khi ăn, ho, vận động mạnh, thở sâu

18. Đau bụng Đau liên tục, kiểu gặm nhấm hay như bị khoan, đôi khi dữ dội không chịu đựng nổi Đau kéo dài vài ngày, nếu chỉ kéo dài vài giờ rồi biến mất thường do loét dạ dày tá tràng hay quặn mật hơn là viêm tụy cấp

19. Nôn Buồn nôn Nôn nhiều lần, không giảm đau sau nôn

20. Triệu chứng thực thể Dấu hiệu sinh tồn 1 Vàng da 2 Khám bụng 3 Các dấu hiệu của viêm tụy hoại tử nặng 4 Tổn thương các cơ quan trong VTC nặng 5 Các triệu chứng của nguyên nhân gây VTC 6

21. Sốt (76%):1-3 ngày đầu Nhịp tim nhanh 100-150 l/p (65%) HA tăng sau đó giảm ,nặng có thể choáng Khó thở(10%) 1.DẤU HIỆU SINH TỒN

22. 2.VÀNG DA: Do sỏi mật hoặc do phù nề đầu tụy

23. 3.Khám bụng: -sờ đau, đề kháng chướng bụng ở vùng thượng vị -nhu động ruột giảm, có thể báng bụng

24. Cullen(+) Grey turner(+) 4. Dấu hiệu hiếm gặp của viêm tụy hoại tử nặng

25. 5.Sang thương các cơ quan khác: Xuất huyết tiêu hóa, suy tim xung huyết,tổn thương TKTW 5&6 6.Các triệu chứng của nguyên gây VTC: Do sỏi, rượu,thuốc…

27. 2. Sinh hóa gan mật - ALT, AST, Bilirubin, ALP - Thường ALT > 150 UI/L trong VTC do sỏi mật 3. Calcium, cholesterol, Triglycerid máu - Đặc biệt là TG tăng trên 1000mg/dl 4. Công thức máu: cần lưu ý a. Hct - Nếu Hct lúc nhập viện > 44% là tiên lượng nặng - Nếu Hct lúc nv> 47% và giảm nhanh trong 24h b. Bạch cầu tăng nếu có biến chứng nhiễm trùng do VTC 5. Khác:ion do ,ure,glucose mau - Ion đồ: theo dõi rối loạn điện giải - Ure và creatinin: theo dõi biến chứng suy thận - Glucose máu: theo dõi tăng đường huyết tr

28. 6 . Hình ảnh học a. XQ bụng không sửa soạn: cần lưu ý - Nốt voi hóa ở tụy trong viêm tụy mạn - Có dấu đại tràng cắt cụt ( COLON CUT-OFF SIGN), quai ruột canh gác ( SENTINEL SIGN) b. XQ phổi: theo dõi TDMP trái c. Siêu âm bụng: có thể có sỏi mật, dãn đường mật, báng bụng, bụng chướng hơi do liệt ruột - Tụy lớn, echo kém d. CT: là TIÊU CHUẨN VÀNG - Giúp chẩn đoán, đánh giá mức độ, biến chứng của VTC e. ERCP: không có giá trị chẩn đoán, chỉ dùng để lấy sỏi trong VTC do sỏi f. MRI, Siêu âm qua ngã nội soi

29. V.Biến chứng Suy các cơ quan: -trụy tim mạch -suy thận cấp -tràn dịch màng phổi hay hội chứng suy hô hấp cấp -xuất huyết tiêu hóa -bệnh não do tụy -Lách:viêm đuôi lách, tụ máu dưới bao, huyết khối tĩnh mạch lách dẫn đến dãn tĩnh mạch dạ dày -hoại tử mỡ ở da, xương, phúc mạc, sau phúc mạc, màng phổi, màng tim 2.Nhiễm trùng: xảy ra trong vòng 2 tuần đầu , thường gặp trong VTC hoại tử 3.Nang giả tụy: là sự tụ dịch quanh tụy, do sự vỡ của ống tụy Nghi ngờ khi: -Amylase máu cao kéo dài -vẫn đau bụng dù lâm sàng có cải thiện -sờ thấy 1khoois ở thượng vị, chẩn đoán nhờ siêu âm hay CT bụng 4.Abscess tụy : -do nhiễm trùng vùng hoại tử hay nang giả tụy thường xuất hiện sau 1 tháng VTC -phát hiện nhờ siêu âm hay CT bụng 5. Viêm tụy mạn: một số trường hợp VTC nặng có thể dẫn đến viêm tụy mạn

31. Chủ yếu chỉ là điều trị triệu chứng Điều trị

32. Ngoaikhoathuchanh.info