Uzaktan Eğitim ve Uzaktan Öğretim Nedir? Uzaktan Eğitimin Literatürdeki Çeşitli Tanımları Uzaktan Eğitimin Geleneksel Eğitimle Karşılaştırılması Uzaktan Eğitimin Yararları, Sınırlılıkları, Etkin Kullanımı

1. UZAKTAN EĞİTİM
1

2. KAZANIMLAR
 Uzaktan eğitim ve öğretimi tanımlar.
 Uzaktan eğitimin çeşitli tanımını bilir.
 Uzaktan eğitimin geleneksel eğitimle karşılaştırılmasını yapar.
 Uzaktan eğitimin yararlarını kavrar.
 Uzaktan eğitimin sınırlılıkları kavrar.
 Uzaktan eğitimi etkin kullanır.
2

3. DERS: Uzaktan Eğitim
KONU: Uzaktan Eğitim ve Uzaktan Öğretim
3

4. zaman
mekan
bilgisayar teknolojileri
tekrar tekrar
sanal ortam
Uzaktan Eğitim Nedir?
4

5. Uzaktan eğitim, zaman ve mekandan tamamen
bağımsız, öğrencinin ve öğretim üyesinin kampüse gelme
zorunluluğu olmadan, mevcut bilgisayar teknolojileri
vasıtasıyla tamamen sanal ortamda, canlı, görüntülü, sesli
ve interaktif olarak derslerin işlendiği; katılımcının
istediği aman bunları tekrar tekrar
izleyebileceği/görüntüleyebileceği, kaynak bilgilerine
ulaşabileceği bir üniversite eğitiminin verildiği; günümüz
şartlarında eğitim ve öğretimin hızla bilgisayar ortamına
geçtiği akılcı, çağdaş, yenilikçi bir eğitim sistemidir.
5

6. Uzaktan Öğretim Nedir?
Uzaktan Öğretim , geleneksel öğrenme-öğretme
yöntemlerindeki sınırlılıklar nedeniyle sınıf içi
etkinliklerin yürütülme olanağı bulunmadığı
durumlarda öğretim çalışmalarını planlayanlar ve
uygulayanlar ile öğrenenler arasında iletişim ve
etkileşimin özel olarak hazırlanmış öğretim
üniteleri ve çeşitli ortamlar yoluyla belli bir
merkezden sağlandığı bir öğretim yöntemidir
6

7. Beyin Fırtınası
Uzaktan eğitim ile uzaktan öğretim
arasında fark nedir?
7

8. DERS: Uzaktan Eğitim
KONU: Uzaktan Eğitimin Çeşitli Tanımları
8

9. Uzaktan eğitim, içinde öğrencinin öneride
bulunduğu, öğrenme materyallerinin sunulduğu,
her birinin ayrı bir sorumluluğu bulunan bir
öğretim elemanı grubunun öğrenci başarısını
gözetleyerek ve koruyarak sağladığı, sistematik
olarak düzenlenmiş bir tür kendi kendine
çalışmadır (Aktaran Keegan, 1996).
DOHMEN
9

10. “Uzaktan öğretim/eğitim, özellikle çok sayıdaki
öğrencinin aynı zamanda kendi yaşadıkları yerde
öğretilmesini mümkün kılan yüksek kaliteli
öğretme materyallerinin üretilmesi amacıyla, en az
teknik ortamların kapsamlı kullanımı kadar iyi olan
iş bölümü ve düzenleme ilkelerin uygulanması ile
rasyonelleştirilen bilgi, beceri ve tutumları içeren
bir yöntemdir (Akt. Keegan, 1996).”
PETERS
10

11. Çok sayıda öğrencinin yaşadıkları yerde bile
bilgilendirilmesini olanaklı kılan yüksek
standartlardaki öğretme gereçlerinin üretilmesi
amacıyla, teknik ortamın kullanımı için düzenlenmiş
ilkeler ve iş bölümü uygulamalarında akla uygun
davranış, yetenek ve bilginin verilmesi yöntemidir
(Peters, 1973).
PETERS
11

12. “Uzaktan öğretim, öğrencinin varlığı ile sürekli
yerine getirilmesi gereken öğrenme davranışlarını
içeren, öğrenme davranışlarından ayrı bir biçimde
gerçekleştirilen öğretme davranışlarındaki
öğretim yöntemleri ailesi olarak tanımlanabilir;
yani öğretmen ve öğrenci arasındaki iletişim,
basılı; elektronik; mekanik ya da başka aygıtlarla
kolaylaştırılmalıdır (Akt. Keegan, 1996).”
MOORE
12

13. “Uzaktan eğitim, öğretim elemanı ya da öğretim
elemanlarının mekan ve zamanlarından farklı
olarak planlanmış öğrenmeye katılan kişilere,
basılı ya da elektronik iletişim ortamları ile
öğretim sağlayan tüm düzenlemelerdir (Akt.
Keegan, 1996).”
MOORE
13

14. 14
Uzaktan eğitimin, sınıflarda ya da aynı bina içinde
öğreticilerin, anında ve sürekli bir biçimde,
öğrencileri gözetim altında bulundurmadığı,
öğretimi gerçekleştiren kurumun planlama,
rehberlik ve öğretim olanaklarından yararlanmaya
dayalı, tüm öğretim kademelerinde çok çeşitli
çalışma biçimlerini içerdiğini ifade etmiştir.
HOLMBERG

15. 15
Geleneksel öğrenme-öğretme yöntemlerinin
sınırlılıkları nedeniyle sınıf içi etkinlikleri yürütme
olanağının bulunmadığı durumlarda eğitim
etkinliklerini planlayıcılar ile öğrenciler arası,
iletişim ve etkileşimin özel olarak hazırlanmış
öğretim üniteleri ve çeşitli ortamlar yoluyla belirli
bir merkezden bir öğretme yöntemidir (Alkan,
1981).
HOLMBERG

16. 16
“Uzaktan eğitim, öğretmen ve öğrenci(ler)
arasında sürekli olmayan eğitim amaçlı iletişimin
çokluğunu ifade etmektedir. Eğitim sürecini
kolaylaştırmak ve desteklemek amacıyla
öğretmen ve öğrenci(ler) arasında iki-yönlü
iletişim içermelidir (Akt. Keegan, 1996).”
GARRİSON VE SHALE

17. 17
“Uzaktan eğitim terimi, coğrafik olarak ayrı
öğretim elemanı ve öğrenci ya da öğrencilerin
öğretme ve öğrenme durumlarından
bahsetmektedir, böylece öğretim dağıtımı
elektronik aygıtlara ve basılı materyallere
bağlıdır (Akt. Keegan, 1996).”
P. PORTWAY VE C. LANE

18. 18
Birçok öğretim işlevinin, eğitici ve öğrencinin
birbirinden uzakta oldukları bir ortamda
yapıldığı, resmi eğitim biçimidir (Verduin ve
Clark, 1994).
P. PORTWAY VE C. LANE

19. 19
Uzaktan eğitim, öğrenci danışmanlığı, öğrenci
başarısının gözetilmesi ve korunması ve
öğrenilen materyalin gösterilmesinde, her biri
sorumluluk alan öğretmenlerin oluşturduğu bir
ekip tarafından yürütülen kendi kendine çalışma
şeklinin sistematik olarak düzenlenmesidir.
KAYA

20. 20
DERS: Uzaktan Eğitim
KONU: Uzaktan Eğitimin Geleneksel Eğitimle Karşılaştırılması

21. 21
Uzaktan Eğitimin Geleneksel Eğitimle
Karşılaştırılması
GELENEKSEL EĞİTİM NEDİR?
Öğrenimi pekiştirmek için gerekli tekrar ve alıştırmalar,
genellikle ders sırasında yaptırılmaz, fakat ders sonrası ev
ödevi olarak verilir.
Öğretmen sayısı kısıtlıdır ve bu problem, özellikle yeni
gelişmeleri kısa zamanda büyük kitlelere aktarmak
gerektiğinde kendisini daha da çok hissettirir.
Sertifika ve diploma gibi belirleyiciler
önemli, olup, dıştan denetimli bireyler
yetiştirilir
Bir sınıfta anlatılanları tüm öğrenciler aynı seviyede kavrayamaz ve özümseyemez. Bazı
insanların daha fazla tekrara ihtiyacı vardır. Tekrar ise, zaman kısıtlamaları yüzünden
genellikle mümkün olamamaktadır.
Tek doğruya götüren
düşünce yapısı
amaçtır.
Geleneksel eğitimde var
olan bilgiyi aktarma
hedeflenir.
Öğretmen merkezlidir. Öğretmen kural
koyan ve disiplinden tek sorumlu kişidir
ve otoriterdir

22. 22
Uzaktan EğitimGeleneksel Eğitim
Uzaktan eğitimi tanımlamada daha çok
geleneksel olmayan eğitim, geleneksel
olmayan öğretim, bağımsız çalışma, okul
dışında eğitim, okul dışında öğrenim ve
benzeri terimler önerilmiş ve
kullanılmıştır.
Geleneksel eğitimde insanların eğitiminde,
bilgilendirilmesinde bazı zorluklar ve
sıkıntılar bulunmaktadır. Türkiye’de bu
sıkıntıların başında uzaklık ve eğitim
kurumların yetersiz kapasitesi
gelmektedir. Bu sıkıntılar eğitim
kurumlarımızın azlıklarından, mekan
yetersizliklerinden öğretim elemanı
eksikliğinden kaynaklanmaktadırlar.

23. 23
Uzaktan eğitimi yüz yüze eğitimden ayıran özellikler şunlardır.
 Öğretim sürecinin çoğunluğunda öğretmen ve öğrenci coğrafi açıdan
ayrı olması,
 Öğretim ve öğrenciyi birleştirecek ve ders içeriğini iletecek eğitim
teknolojisinin kullanımı,
 Eğitim ortamının eğitmen, öğrenci ve ders içeriğini bir araya
getirmek için kullanması,

24. 24
 Yer ve / veya zamandan bağımsızlığın sağlanması,
 Öğrencinin eğitmenin etkisi altında olmaksızın kendi istemi ile öğrenmesi
 Kişiye göre değişken ders süreleri söz konusudur.
 Eğitimi alacak olan bireyler bu eğitimlerini eşzamanlı (senkron) ve
eşzamanlı olmayan (asenkron) şekillerde alabilirler.
 Uzaktan eğitim sistemi sürekli eğitim olanağı sağlamada etkili bir araçtır.
Uzaktan eğitimi yüz yüze eğitimden ayıran özellikler (devam)

25. 25
Uzaktan eğitimin geleneksel örgün eğitim sisteminden ayıran bazı
temel özellikleri vardır. Bu özellikleri şu şekilde sıralayabiliriz:
 Öğrenme amaçları
 Yöntemleri
 İçeriği
 Sınavları (ölçme-değerlendirme süreçleri)
 Yeri
 Zamanı
 Yaşı

26. DERS: Uzaktan Eğitim
KONU: Uzaktan Eğitimin Yararları, Sınırlılıkları, Etkin Kullanımı
26

27. 27
Uzaktan Eğitimin Yararları
Öğrenme hızı
Öğretimsel etkinliklerin çeşitliliği
Öğrenci etkinliklerinin ve performansının izlenebilmesi
Zaman ve ortamdan bağımsızlık

28. 28
Öğrenme hızı: Uzaktan eğitimin en
önemli fayda belki de, öğrencilerin
kendi öğrenme hızlarına uygun olarak
konuyu işlemeleri ve gerek
duyduklarında aynı konuyu tekrar
çalışma olanağı bulabilmeleridir.
Öğretimsel Etkinliklerin Çeşitliliği:
Görsel-işitsel öğelerin en etkin
kullanılabildiği ortamıdır. Öğretim
ortamının farklı etkinliklerle
zenginleştirilmesi, öğrencinin başarıya
ulaşmasında önemli bir etkendir
Öğrenci Etkinliklerinin ve Performansının İzlenebilmesi: Uzaktan eğitim
ortamındaki bir öğrencinin bir konu üzerinde harcadığı zaman ve gösterdiği
performans, bilgisayar tarafından kayıt edilebilir ve istendiği zaman
öğretmenin kullanımına sunulabilir. Öğrenci performansı hakkındaki bu
bilgiler, öğretmenin öğrencileri gözlemlemesi ve onları ihtiyaçları
doğrultusunda yönlendirmesi bakımından oldukça önemlidir.
Zaman ve Ortamdan bağımsızlık: Bir
öğrenci istediği öğretimsel etkinlikleri
istediği zaman, ders saati dışında kalan
zamanlarda da uygulayabilir ya da tekrar
edebilir.

29. 29
Uzaktan Eğitimin Sınırlılıkları
Öğrencilerin sosyo-psikolojik gelişimlerini engellemesi
Özel donanım ve beceri gerektirmesi
Eğitim programını desteklememesi
Öğretimsel niteliğin zayıf olması
eğitmen katılımcı
katılımcıkatılımcı

30. 30
Uzaktan Eğitimin Etkili Kullanımı
Bir uzaktan eğitim sistemini nasıl etkili
kullanabiliriz?
? ?
?

31. 31
Uzaktan eğitim, geleneksel eğitimin bir
seçeneği olarak görülmemeli, aksine
geleneksel eğitim süreçlerini
“tamamlayıcı” bir eğitim teknolojisi
uygulaması olarak ele alınmalıdır.
Dersin hazırlanması işi, ders öğretmeni,
eğitim bilimleri danışmanı, bilişim
teknolojileri danışmanı gibi değişik
disiplinlerden üyelerden oluşturulmuş
komisyonlarca yürütülmelidir.
Yazılı ve basılı materyallerin süreçlerdeki
etkililiğini artırmak için; bu ortamların
audio-teyp, video-teyp, radyo, televizyon
ve tek yönlü video-konferans vb.
teknolojilerle desteklenmesi ve birlikte
sunulması yoluna gidilebilir. Uzaktan eğitim süreçlerinde kullanılan
yazılı ve basılı materyaller, programlı,
modüller öğretim ve yazılı-basılı materyal
geliştirme ilkelerine göre hazırlanmalı ve
düzenli kanallarla öğrencilere
iletilmelidir.

32. 32
Radyo ve televizyon gibi yayın ortamlarının etkili olarak kullanılabilmesi için
görsel ve işitsel materyal (program, senaryo vb.) geliştirme ilkelerine uyulmalı
ve söz konusu ortamlar alıcılar (öğrenciler) için en uygun olan gün ve saatlerde
yayınlanmalıdır.

33. 33
Uzaktan eğitim programları sosyal, kültürel, politik ve ekonomik faktörler
dikkate alınarak tasarlanmalı ve geliştirilmelidir.
Bazı araştırmaların bulgularına göre, video ile öğretim uzaktan eğitimde
öğrenci başarısını artırdığından, bu görsel-işitsel teknolojinin etkili olarak
kullanılması yoluna gidilmeli ve “Video Eğitim Merkezleri”, öğrenci destek
hizmeti olarak işlevsel hale getirilmelidir (Uşun, 2004 b)
Uzaktan eğitimde öğrenci destek hizmetlerini önemli dikkate alınarak,
tasarlanmalı ve geliştirilmelidir.
Uzaktan eğitim kaynak (öğretmen) ile alıcı (öğrenci) etkileşimi ve işbirlikçi
öğrenmenin sağlanabilmesi için, süreçlerde çift yönlü etkileşimli teknolojilerin
etkili kullanılması yoluna gidilmelidir (Uşun, 2004 c).

34. 34
TEŞEKKÜRLER