1. Disediakan oleh:
1. Lalla Hasna Binti Mohamed
Idris
2. Saayah Binti Bakarim

2. 1. Perkembangan bahasa Melayu moden
bermula pada abad ke- 19 hasil karangan
Abdullah Munsyi.
2. Namun, ada pengkaji berpendapat pada
zaman Abdullah Munsyi merupakan zaman
peralihan bahasa Melayu klasik kepada
bahasa Melayu moden. Menurut mereka
zaman ini sebenarnya bermula pada awal
abad ke-20.
3. Bahasa Melayu moden berkembang pesat

3. Tugas bahasa
Melayu sebagai
bahasa
kebangsaan
Bahasa
perhubun
gan
umum
Bahasa
pengant
ar
Bahasa
ilmiah di
sekolah
&
institusi
pengajia
Bahasa
rasmi
Bahasa
pentadbir
an

4. Bahasa Melayu
Klasik
Tiada perancangan
bahasa
Banyak
dipengaruhi
bahasa ArabMenggunakan
laras bahasa
sastera lama
Banyak
menggunakan ayat
songsang & pasifBanyak
memanfaatkan
bahasa
istana/bahasa
Bahasa Melayu
Moden
Melalui proses
perancangan
bahasa yang pesat
Banyak menerima
pengaruh Inggeris
Menggunakan
laras bahasa yang
pelbagai
Banyak
menggunakan ayat
aktif
Banyak
memanfaatkan
kosa kata bahasa

5. Bahasa Melayu Moden
Pramerdeka

6. Sebelum penjajahan
British, bahasa Melayu mencapai
kedudukan yang tinggi &
berfungsi sebagai bahasa
perantaraan, pentadbiran, kesusa
teraan, dan bahasa pengantar di
pusat pendidikan Islam .
Pada awal pemerintahan
British, bahasa Melayu masih
digunakan dalam urusan
rasmi jabatan-jabatan
kerajaaan. Pegawai British
yang bertugas di negeri
Melayu dikehendaki
mempelajari bahasa Melayu
& lulus dalam peperiksaan
bahasa Melayu.
Hasilnya, muncullah sarjana-
sarjana bahasa Melayu ; R.O
Winstedt, R.J Wilkinson, C.C
Brown, W.E Maxwell, W.
Marsden, O.T Dussek, W.G
Shellabear, J.Crawfurd, dan A.M

7. Kedua, British mengubah
bahasa Inggeris sebagai
bahasa pengantar dalam
sistem pendidikan.
Kononnya, Bahasa Inggeris
lebih tinggi nilai ekonomi &
statusnya berbanding
bahasa Melayu.
Namun, perjuangan &
pengembangan bahasa
Melayu terus dipelopori
cendekiawan berpendidikan
Melayu dan Arab yang terdiri
daripada
wartawan, sasterawan, buda
yaman, guru-guru, dan ahli
politik Melayu.
Pertubuhan-pertubuhan
bahasa Melayu turut
ditubuhkan. Sebagai contoh;
Pakatan Belajar Mengajar
Pengetahuan
Bahasa, Pejabat Karang

10.  Nama penuh beliau ialah William Marsden
 Dilahirkan pada 16 November 1754 di
Verval, Ireland.
 Berkhidmat di Sumatera Barat sehingga tahun
1779 dan mendalami peengetahuan dalam
bahasa Melayu semasa berkhidmat di
Sumatera.
 Cacatan Hikayat Abdullah menyatakan
bahawa beliau mempelajari bahasa Melayu
daripada Syeikh Abdul Kadir.
 Dengan adanya pengetahuan dalam bahasa

11.  Tahun 1783, beliau menghasilkan buku yang
bertajuk History of Sumatera. Buku tersebut
mengandungi maklumat tentang adat istiadat dan
cara hidup penduduk tempatan,serta sejarah
perjuangan rakyat Aceh menentang kerajaan
Portugis di Melaka.
 W. Marsden merupakan orang pertama yang
menemukan dan menyenaraikan kosa kata bahasa-
bahasa dari Madagaskar di Lautan Hindi hingga
Marquesas di Lautan Pasifik.
 Beliau menyatakan bahawa induk kepada bahasa-
bahasa tersebut ialah Austronesia kerana terdapat
kekerabatan antara bahasa tersebut.
 Menurut W. Marsden, bahasa Austronesia tersebar

12.  Beliau menyatakan bahawa bahasa Melayu
termasuk dalam keluarga bahasa Nusantara, iaitu
serumpun dengan bahasa Mikronesia,
Melanesia,dan polinesia dengan induknya bahasa
Austronesia.
 Tahun 1812, beliau menerbitkan dua buah buku
berkaitan bahasa Melayu iaitu A Grammar of The
Malayan Language dan A Dictionary of The Malayan
Language.
 Kamus A Dictionary of The Malayan Language
terbahagi kepada 2 bahagian iaitu perkataan-
perkataan Melayu-Inggeris dan perkataan-perkataan
Inggeris-Melayu.
 Kesimpulannya, W. Marsden merupakan serjana

14.  Nama penuh beliau ialah Richard James Wilkinson.
 Beliau dilahirkan di Salonika, Greece pada tahun 1867.
 R.J. Wilkinson lulus dalam Indian Civil Service dengan
kelulusan dan kebolehan dalam bahasa Melayu dan
dialek Hokkien.
 Pada tahun 1889 beliau mencadangkan penubuhan
Maktab Melayu Melaka bertujuan melahirkan guru-guru
Melayu terlatih serta memperbaiki kualiti guru-guru
yang dilatih.
 Sumbangan terpenting beliau dalam perkembangan
bahasa Melayu ialah, beliau telah menyusun sebuah
kamus yang terkenal iaitu Malay-English Dictionary
pada tahun 1901 yang tersusun dalam 2 jilid.
 Beliau telah mengkaji erti setiap kosa kata dalam
bahasa Melayu daripada orang Melayu sendiri.

15.  R.J. Wilkinson merupakan orang pertama yang
mengalihkan huruf Arab ke Rumi.
 Selain bidang perkamusan, beliau turut memberikan
sumbangan dalam usaha menghasilkan sistem ejaan
Rumi bahasa Melayu.
 Tahun 1904, satu jawatankuasa ditubuhkan oleh
Jabatan Pelajaran di Negeri-negeri Melaka
Bersekutu untuk mengkaji dan membentuk suatu
sistem ejaan Rumi.
 Beliau telah dilantik untuk mengetuai jawantankuasa
tersebut. Jawatankuasa ini akhirnya menghasilkan
satu sistem ejaan Rumi yang dikenali sebagai
“Sistem Ejaan Wilkinson”.
 R.J.Wilkinson juga telah mengumpul dan
menerbitkan sebilangan besar cerita klasik Melayu

17.  Nama penuh beliau ialah Richard Olaf
Winstedt & dilahirkan di Oxford.
 Beliau mendapat pendidikan di Magdalen
College School and New College, Oxford dan
memperoleh Master of Arts. Menerima Doctor
of Letters pada 1920.
 Pada tahun 1902, beliau datang ke Tanah
Melayu untuk menajadi nazir sekolah-sekolah
di Perak.
 Beliau telah dinaikkan pangkat sebagai
Penolong Pengarah Pelajaran di Negeri-

18.  Beliau bersara pada tahun 1935 dan pulang ke
London.
 Di London, beliau berkhidmat sebagai pensyarah di
Universiti London. Beliau dilantik sebagai reader dan
akhirnya sebagai Honorary Fellow dalam bidang
Melayu di School of Oriental and African Studies.
 Pada tahun 1946, beliau bersara daripada
perkhidmatan pendidikan aktif.
 Sumbangan dalam bidang bahasa:
 Beliau telah menghasilkan 2 buah kamus iaitu A
Practical Modern Malay-English Dictionary(1952)
dan An Unabridged English Dictionary(1958). Beliau
juga menghasilkan kamus yang berjudul Dictionary
of Colloquial Malay.
 R.O.Winstedt turut menyusun tatabahasa Melayu

19.  Dalam bidang kesusteraan:
 R.O.Winstedt menghasilkan A History of Classical
Malay Literature dan menyunting Hikayat Bayan
Budiman,Misa Melayu dan Hiakayat Anggun Cik
Tunggal.
 Karya-karya popular yang lain ialah The Malay
Magician, A Simple Malay Reader, Malay Proverbs,
The Malays: A Cultural History serta karya-karya
yang berkaitan dengan sejarah separti History of
Malaya,History of Riau and Johore, History of Perak
dan sebagainya.
 Dalam bidang pendidikan:
 Semasa beliau menjadi Penolong Pengarah
Pelajaran Negeri-negeri Selat dan Negeri-negeri

20.  Pada tahun 1922, bertitik tolak daripada
laporan tersebut, akhirnya Maktab Perguruan
Sultan Idris,Tanjung Malim telah ditubuhkan.
 Penglibatan beliau dalam bidang pendidikan
mendorong beliau menghasilkan 2 buah buku
yang berkaitan dengan pendidikan iaitu
Education in Malay pada tahun 1923 dan The
Educational System in Malaya pada tahun
1931.

22.  Nama penuh beliau ialah Oman Theodore
Dussek dan berketurunan Jerman.
 Dilahirkan di Surrey, England pada 16
November 1886.
 Sebaik tamat pengajian di Eastbourne
College, University of London, beliau
ditugaskan sebagai guru di Sekolah Tinggi
Melaka pada tahun 1912.
 Dilantik sebagai pengetua di Maktab Latihan
Melayu Melaka pada tahun 1914.
 Tahun 1923, dilantik sebagai Penolong

23.  Semasa bertugas di Maktab Latihan Melayu
Melaka, beliau telah menyedari masalah
kekurangan bahan bacaan ilmu dalam bahasa
Melayu.
 Beliau berusaha untuk memajukan pendidikan
di sekolah Melayu serta meningkatkan
pelbagai bidang ilmu dalam bahasa Melayu
melalui Pejabat Karang Mengarang.
 Pejabat Karang Mengarang telah menerbitkan
buku-buku rujukan untuk sekolah Melayu
khususnya serta masyarakat Melayu amnya
untuk mengatasi masalah tersebut.
 O.T. Dussek sentiasa menggalakkan guru dan

24.  Antara buku yang dihasilkan oleh beliau:
- Kitab Pelita Mengarang (1923) yang
ditulis bersama-sama
Muhammad Hashim Haji Talib,
Kitab Pedoman Guru Penggal 1 dan 2
(1926), Practical Modern
Malay:An Introduction to The
Colloquial Language Graduated Malay
Reader(1949) dan Hujungan
Kitab Hisab 2(1952)
 Karya-karya terjemahan beliau yang paling
penting:

26. Lebih dikenali dengan nama
Abdullah Munsyi.
Dilahirkan di Kampung
Masjid, Melaka pada tahun 1796.
Mendapat gelaran Munsyi pada usia
11 tahun apabila mengajarkan
pendidikan agama Islam kepada
askar-askar Melayu di Melaka.
Karya-karya beliau memperlihat

27.  Pergaulan yang luas dengan pegawai dan
Inggeris, pemikiran beliau telah banyak dipengaruhi
oleh bangsa Inggeris.
 Berbeza dengan karya-karya sebelumnya, beliau
tidak lagi menulis hal-hal berkaitan dengan alam
khayalan, sebaliknya menghasilkan karya
berdasarkan pengamatan dan pengalaman yang
dilaluinya.
 Beliau menggunakan gaya bahasa yang tersendiri
iaitu menggunakan bahasa perbualan sehari-hari
dan mudah difahami tetapi masih terpengaruh oleh
bahasa Melayu klasik.
 Karya-karya beliau yang terkenal ialah Syair
Singapura Terbakar(1830), Kisah Pelayaran Abdullah

29.  Nama penuh beliau ialah Raja Ali Haji bin Raja
Ahmad dan berketurunan bangsawan Bugis.
 Beliau dilahirkan di Pulau Penyengat iaitu
sebuah pulau di Riau pada ketika itu menjadi
pusat kebudayaan & ilmu pengetahuan Islam
di Kepulauan Melayu.
 Karya bahasa beliau yang penting ialah
Bustanul Katibin Lissubyanil-muta’alimin yang
mempunyai 2 bahagian:
a) penulisan tentang bahasa Melayu
b)tatabahasa Arab

30.  Kitab Pengetahuan Bahasa tergolong dalam
kategori kamus walaupun dalam erti yang
sebenar bukan sebuah kamus. Terbahagi
kepada 2 bahagian:
a)tatabahasa
b)kamus
 Walaupun karya ini mempunyai beberapa
kelemahan , tetapi karya ini penting dan
merupakan usaha pertama orang Melayu
menyusun kamus.
 Beliau dianggap sebagai tokoh bahasa yang
penting kerana karya-karya beliau meletakkan
asas pembinaan & pembakuan bahasa

31.  2 buah kitab sejarah penting yang dihasilkan
ialah:
a)Kitab Salasilah Melayu
b)Bugis dan Tuhfat al-Nafis
 Sumbangan beliau dalam bidang kesusteraan
tertumpu kepada puisi, khususnya syair.
a) Syair Gurindam Dua Belas
b) Syair Jatuhnya Negeri Johor
c) Syair Taman Permata
d) Syair Abdul Muluk
e) Syair Siti Sainah
f) Syair Hukum Nikah

33.  Mejar Dato’ Haji Mohd. Said bin Haji Sulaiman
dilahirkan di Teluk Belanga, Singapura dan
merupakan tokoh persuratan Melayu Johor.
 Sumbangan terpenting beliau ialah peranan
beliau sebagai teraju penting dalam Pakatan
Bahasa Melayu Persuratan Buku Diraja Johor
(Pakatan).
 Beliau turut menulis makalah-makalah untuk
Malayan Branch of The Royal Asiatic Society.
Contohnya Pelangi (1926).
 Beliau menulis 16 buah buku dalam bidang

34.  Bidang bahasa:
- Karya beliau meliputi bidang
perkamusan, ejaan, tatabahasa, dan
penggunaan bahasa.
- Buku Katan PBmPB Diraja Johor, Jalan
Bahasa Melayu, Penokok dan
Penambah, Manual of the Malay
Language.
 Bidang sastera:
- Syair Alam dan Bahasa Melayu, Syair
Keadaan Tuhan dan Manusia Dunia dan

35.  Bidang sejarah:
- Hikayat Queen Victoria, Tawarikh England, Hikayat
Johor dan Tawarikh Almarhum Sultan Abu Bakar,
dan Tawarikh Almarhum Sultan Ibrahim.
 Karya Lain:
- Mohamedan Calendar, Pohon Agama, Penamaan
bagi Nabi Muhammad S.A.W, dan Riwayat Hidup
Mejar Dato’ Mohd. Said bin Haji Sulaiman.
 Anugerah:
a) bintang kebesaran Seri Mahkota Johor dan Seri
Paduka Mahkota Johor.
b) mendapat penghormatan tertinggi daripada
D.Y.M.M Sultan Ibrahim dengan kurniaan
“Kerabat Diraja.”

37.  Lebih dikenali sebagai Za’ba dilahirkan
di Batu Kikir, Jempol, Negeri
Sembilan.Turut menggunakan nama
samaran lain seperti Anak Melayu
Jati, Patriot, dan Zai Penjelmaan.
 Merupakan tokoh bahasa yang
memberikan sumbangan yang amat
menonjol dalam bidang tatabahasa.
Buku tatabahasa:
- Pelita Bahasa Penggal Pertama

38.  Karya lain:
 Kitab Ilmu Bahasa Melayu(1926), Kitab
Rahsia Ejaan Jawi(1929), Rahsia Ejaan
Jawi(1931), Daftar Ejaan Melayu[Jawi-
Rumi(1938), Ilmu Mengarang Melayu(1951)
dan Petua-petua Ejaan Rumi Melayu di
Malaya.
 Juga memberikan sumbangan menerusi
jawatan yang dipegang iaitu:
a) Ketua Pengarang dan Penterjemah
Kanan Pejabat Karang
Mengarang di Maktab
Perguruan Sultan Idris

39.  Sumbangan lain:
a) memperjuangkan penubuhan Jabatan Pengajian
Melayu, Universiti Malaya di Singapura
b) berjuang menjadikan bahasa Melayu sebagai
bahasa Kebangsaan dan bahasa Rasmi negara.
c) memainkan peranan penting dalam penubuhan
Dewan Bahasa dan Pustaka.
 Anugerah:
a) dianugerahi gelaran Pendeta oleh Kongres
Bahasa dan Persuratan Melayu Ketiga(1956)
b) Ijazah Kehormat Doktor Persuratan daripada
Universiti Malaya(1959) dan UKM(1973),
c) dianugerahi darjah Panglima Mangku Negara
yang membawa gelaran Tan Sri daripada DYMM

41.  Ditubuhkan pada 1988 di Johor Bahru.
 Diasaskan oleh Dato’ Seri Amar Diraja Abdul
Rahman dan Dato’ Muhammad Ibrahim Munshi.
 Merupakan suatu perhimpunan belajar-mengajar
dalam pengetahuan dan peraturan bahasa Melayu
seperti persoalan ejaan & perkataan.
 Pada akhir abad ke-19, kegiatan Pakatan agak
lembap kerana kurang mendapat sambutan &
menghadapi masalah kewangan.
 Pada 14 April 1935, pertubuhan ini diberi gelaran
“Diraja” oleh Sultan Johor, Sultan Ibrahim. Nama

42.  Tujuan PBmPBD:
 memelihara, memperlengkap, dan
memodenkan bahasa Melayu
a) menyeragamkan ejaan
b) mencipta perkataan baharu
c) menyediakan daftar kata (gugus kata)
d) memelihara ejaan Jawi
 Selepas dihidupkan semula, keanggotaannya
melebihi 200 orang. Kegiatan utama:
- menerbitkan buku
- membentuk istilah
- mengadakan majlis-majlis ceramah dan

43.  Mohd. Said Sulaiman menjadi toggak utama
pada masa tersebut. Beliau banyak
menyumbang makalah dalam jurnal
PBmPBD, disamping menghasilkan buku-
buku untuk diterbitkan.
 Antara tahun 1935-1947, pertubuhan ini
berjaya menerbitkan 34 buah buku. 16
daripadanya adalah tentang ilmu bahasa
Melayu iaitu:
- bidang perkamusan, tatabahasa, ejaan, dan
daftar kata.
 Selebinya ialah buku-buku yang berkaitan

44.  Pertubuhan ini juga mengubah istilah
seperti:
- jurucakap
- setiausaha
- kerja raya
- jadual waktu
 PBmPB melarang anggotanya menyebut
@ mengeja sesuatu perkataan selain
daripada yang ditetapkan.

45.  Pertubuhan ini bermula dengan ruangan
“Sahabat Pena” dalam ahkbar Saudara pada
tahun 1934.
 Setelah ruangan ini tersebar ke ke seluruh
Tanah Melayu, Syed Syeikh Ahmad Al – Hadi
mengembang aktiviti Sahabat Pena dengan
menubuhkan Persekutuan Pena menjadi
Persaudaraan Sahabat Pena Malaysia
(PASPAM).
 Tujuan pertubuhan:
- mengeratkan hubungan persaudaraan

46.  Pada 11 November 1934, PASPAM berjaya
menganjurkan persidangan orang Melayu di
seluruh TM.
 Persidangan tersebut diadakan di
Taiping, Perak. Persidangan ini penting untuk
menimbulkan kesedaran persaudaraan dalam
kalangan orang Melayu menerusi bidang
persuratan.
 PASPAM menubuhkan Lembaga Bahasa pada
tahun 1938 untuk mengkhususkan kegiatan
dalam bidang bahasa & persuratan seperti:
- menerbitkan buku & kamus Melayu, membeli

47.  Pertubuhan ini ditubuhkan di Maktab
Pergurauan Sultan Idris (MPSI) pada tahun
1942. Pengasasnya ialah pengetua maktab
tersebut iaitu O. T Dussek dan Za’ba.
 Za’ba dilantik sebagai Ketua Pengarang dan
Penterjemah Kanan Pejabat Karang
Mengarang. R. O Winstedt dan O.T Dussek
menjadi penasihat.
 Tujuan pertubuhan untuk mengatasi masalah
kekurangan bahan bacaan sekolah-sekolah
Melayu khususnya masyarakat Malayu.

48.  Antara tahun 1924-1957, pertubuhan ini berjaya
menerbitkan 85 buah buku untuk bacaan sekolah di
bawah Malay School Series.
 Buku-buku teks yang diterbitkan terdiri daripada
perbagai bidang seperti:
- Penulisan, ejaan, tatabahasa bahasa Melayu,
sejarah, ilmu hisab, ilmu alam, dan kesihatan.
 Buku penting yang diterbitkan:
a) Pelita bahasa Melayu
b) Ilmu Mengarang
c) Daftar Ejaan Melayu

49.  Di bawah The Malay Home Library Series pula
sebanyak 64 buah buku untuk bacaan umum
diterbitkan antara tahun 1929-1957.
 Kebanyakannya merupakan karya terjamahan
daripada bahasa Inggeris seperti:
a) Sang Maharaja Singa
b) Hikayat Taman Ajaib
c) Ali Baba dengan 40 penyamun
d) Julius Ceasar
 Sumbangan pertubuhan:
- membina asas pengatahuan bahasa Melayu &
ilmu karang mengarang dalam
kalangan orang Melayu.
- meyumbang perkembangan bahasa & persuratan

50.  ASAS 50 merupakan pertubuhan sebelum
merdeka yang paling besar sumbangannya
kepada perancangan dan perkembangan
bahasa.
 Persatuan ini dibentuk satu angkatan penulis
generasi muda (Tongkat Warrant, Keris Mas,
A. Samad Ismail, Masuri S. N. Asraf, dll).
 Tujuannya untuk mengembangkan bahasa &
kesusteraan Melayu serta memajukan
pendidikan orang Melayu.
 Perjuangannya tertumpu kepada

51.  ASAS 50 menghimpunkan persatuan
bahasa, sastera, budaya sehingga berjaya
menganjurkan Kongres Bahasa dan
Persuratan Melayu Pertama (1952) yang
menjadikan bahasa Melayu sebagai bahasa
kebangsaan .
 Kongres Bahasa dan Persuratan Melayu
Kedua (1954) menjadikan tulisan Rumi
sebagai tulisan rasmi untuk memudahkan
bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan.
 Dalam Kongres Bahasa dan Persuratan
Melayu Ketiga (1956), ASAS 50
mencadangkan:

52.  ASAS 50 juga mencadangkan bahasa
Melayu diberi nilai ekonomi dengan
mengutamakan kelulusan dalam bahasa
Melayu untuk memperoleh pekerjaan.
 Peranan ASAS 50 dalam perkembangan
bahasa Melayu:
- aspek ejaan dan peristilahan hingga
mengangkat taraf bahasa Melayu
sebagai bahasa kebangsaan.

53.  Sebelum kemerdekaan, pertubuhan
persuratkhabaran Melayu di TM begitu
pesat.
 Hal ini banyak dipengaruhi
perkembangan pendidikan bahasa
Melayu serta perkembangan alat cetak.
 Sejarah persuratkhabaran Melayu
bermula pada tahun 1876 apabila akhbar
pertama iaitu Jawi Peranakan diterbitkan.
 Selepas kemunculannya, bilangan

54.  Antara tahun 1876-1941, sebanyak 147
akhbar dan majalah bahasa Melayu telah
diterbitkan.
 Akhbar dan majalah yang diterbitkan sebelum
Perang Dunia Kedua:
- Pengasuh, Al-Iman, Saudara, Majlis, Warta
Malaya, Warta Jenaka, Utusan
Melayu, Majalah Guru, dan Panduan
Guru.
 Kewujudan akhbar dan majalah ini
membolehkan karya berbahasa Melayu