Op 20 juni 2011 organiseerde Socius de studiedag 'Organisatorische uitdagingen voor sociaal-culturele organisaties'. Dit is de presentatie van Dirk Malfait van Verso.

1. Hoe
zich
posi+oneren
in
een
sterk
veranderende
arbeidsmarkt?
Studiedag
Socius
“organisatorische
uitdagingen
voor
het
socio-­‐cultureel
werk”,
20
juni
2011,
Vilvoorde

2. Verso,
Vereniging
voor
Social
Profit
Ondernemingen
! Intersectorale
werkgeversorganisa+e
voor
de
socialprofitsectoren
in
Vlaanderen,
opgericht
in
1997.
! Krachtenbundeling
van
18
federa+es
uit
diverse
ac+viteitstakken:
gezondheidszorg,
welzijn,
aangepaste
tewerkstelling,
socioculturele
sector,
onderwijs
en
sociale
huisves+ng.
! Verenigt
zowel
ondernemingen
uit
de
private
sector
als
de
publieke
sector.

4. Missie
Sociaal
overleg
!
Op
sectoraal
niveau
zijn
het
onze
ledenfedera+es
zelf
die
zetelen
in
de
paritaire
overlegorganen.
Op
intersectoraal
niveau
verdedigen
wij
het
gezamenlijk
standpunt
van
de
aangesloten
federa+es
+jdens
de
vijPaarlijkse
Vlaamse
Intersectorale
Akkoorden
(VIA).
!
Verso
is
erkend
als
interprofessionele
gesprekspartner
in
de
Sociaal-­‐
Economische
Raad
van
Vlaanderen
(SERV).
Samen
met
de
andere
sociale
partners
adviseren
we
het
overheidsbeleid.
!
Verso
is
ook
ac+ef
in
het
Vlaams
Economisch
Sociaal
Overlegcomité
(VESOC),
waar
het
drieledig
overleg
tussen
overheid,
vakbonden
en
werkgevers
plaatsvindt.

5. Missie
Overlegpla?orm
en
onderzoek
!
Daarnaast
biedt
Verso
een
pla?orm
waar
de
verschillende
deelsectoren
een
toekomstvisie,
standpunten
en
strategie
voor
de
socialprofitsector
kunnen
uitdenken.
!
Verso
zet
ook
sterk
in
op
onderzoek
dat
de
economische
en
maatschappelijke
betekenis
van
de
socialprofitsector
in
beeld
brengt.

6. Hoe
zich
posi+oneren
in
een
sterk
veranderende
arbeidsmarkt
! Even
achterom
kijken:
Hoe
sterk
is
onze
arbeidsmarkt
veranderd?
! Posi+e
van
de
socio-­‐culturele
sector
op
de
Vlaamse
arbeidsmarkt
! Even
vooruit
kijken:
Hoe
zal
onze
arbeidsmarkt
verder
evolueren?
! Wat
te
doen?

7. 1.
Hoe
is
onze
arbeidsmarkt
veranderd?
Van
een
éénvormige
naar
meervormige
arbeidsmarkt

8. Hoe
is
onze
arbeidsmarkt
veranderd?
! In
1983
waren
er
heel
wat
minder
mensen
aan
het
werk
dan
momenteel
(2009).

9. Werkzaamheidsgraad
(aantal
werkenden
per
100
mensen
tussen
15-­‐64
jaar)
in
Vlaanderen
70,0
65,0
60,0
55,0
50,0
Bron: FOD Economie - Algemene Directie Statistiek - EAK, via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)

10. Hoe
is
onze
arbeidsmarkt
veranderd?
! In
1983
waren
er
heel
wat
minder
mensen
aan
het
werk
dan
momenteel
(2009).
! In
1983
waren
vooral
mannen
aan
de
slag
(kostwinnersmodel),
terwijl
de
vrouwen
sindsdien
een
enorme
inhaalbeweging
hebben
gemaakt
(par+cipa+e-­‐
effect).

11. Werkzaamheidsgraad
volgens
geslacht,
Vlaanderen
75,0
70,0
65,0
60,0
55,0
50,0
45,0
40,0
35,0
30,0
25,0
mannen
vrouwen
Lineair
(mannen)
Lineair
(vrouwen)

12. Hoe
is
onze
arbeidsmarkt
veranderd?
! In
1983
waren
er
heel
wat
minder
mensen
aan
het
werk
dan
momenteel
(2009).
! In
1983
waren
vooral
mannen
aan
de
slag
(kostwinnersmodel),
terwijl
de
vrouwen
sindsdien
een
enorme
inhaalbeweging
hebben
gemaakt
(par+cipa+e-­‐
effect).
! De
merkwaardige
evolu+e
van
de
werkzaamheid
bij
55-­‐
plussers.

13. Werkzaamheidsgraad
55-­‐64
jaar,
Vlaanderen
55,0
50,0
45,0
40,0
35,0
30,0
25,0
20,0
15,0
Bron: FOD Economie - Algemene Directie Statistiek - EAK, via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)

14. Hoe
is
onze
arbeidsmarkt
veranderd?
! In
1983
boden
zich
heel
wat
jongeren
aan
op
de
arbeidsmarkt,
terwijl
er
momenteel
heel
wat
“ouderen”
zijn.

15. Vergrijzing
en
ontgroening
op
de
Vlaamse
arbeidsmarkt
:
jong/oud-­‐ra+o
950000
180
165
900000
160
850000
137
140
125
800000
115
113
120
111
112
107
100
750000
95
100
700000
80
650000
60
600000
40
550000
20
500000
0
15-­‐24
jaar
55-­‐64
jaar
jong
oud
ra+o

16. Hoe
is
onze
arbeidsmarkt
veranderd?
! In
1983
boden
zich
heel
wat
jongeren
aan
op
de
arbeidsmarkt,
terwijl
er
momenteel
heel
wat
“ouderen”
zijn
! In
1981
waren
er
heel
wat
laaggeschoolden,
sindsdien
is
de
scholarisa+egraad
sterk
toegenomen.

17. Evolu+e
van
het
aantal
laaggeschoolden
en
hooggeschoolden
(25-­‐64
jaar),
Vlaanderen
2500
2000
1500
1000
500
0
1981
1991
2001
2009
laaggeschoold
hooggeschoold
Bron: FOD Economie - Algemene Directie Statistiek - EAK, via Steunpunt WSE, Volkstelling (Bewerking VERSO)

18. Hoe
is
onze
arbeidsmarkt
veranderd?
! In
1983
boden
zich
heel
wat
jongeren
aan
op
de
arbeidsmarkt,
terwijl
er
momenteel
heel
wat
“ouderen”
zijn
! In
1981
waren
er
heel
wat
laaggeschoolden,
sindsdien
is
de
scholarisa+egraad
sterk
toegenomen.
! In
1981
telde
Vlaanderen
heel
wat
minder
niet-­‐Belgen
dan
in
2010.
Ook
het
aantal
Belgwordingen
nam
toe.

19. Evolu+e
van
het
aantal
niet-­‐Belgen
in
Vlaanderen
450000
400000
350000
300000
250000
200000
150000
100000
50000
0
1981
1991
2001
2010
niet-­‐Belgen

20. Evolu+e
van
het
aantal
Belgwordingen
in
België
70.000
60.000
50.000
40.000
30.000
20.000
10.000
0
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Belgwordingen
Bron : FOD economie, AD SEI (NIS), (Bewerking Verso)

21. Hoe
is
onze
arbeidsmarkt
veranderd?
! In
1981
telde
Vlaanderen
heel
wat
minder
niet-­‐Belgen
dan
in
2010.
Ook
het
aantal
Belgwordingen
nam
toe.
! In
1983
werd
er
amper
deel+jds
gewerkt,
terwijl
momenteel
bijna
1
op
vier
van
de
werkenden
dit
via
deel+jdarbeid
doet.

22. Aandeel
deel+jdarbeid,
Vlaanderen
25,0
24,0
22,8
22,6
23,2
22,4
21,1
20,2
20,0
18,8
18,2
17,4
16,6
15,9
15,0
14,1
14,4
13,5
12,4
12,7
11,4
11,5
10,1
10,5
10,0
9,2
9,4
9,3
8,2
7,4
7,1
5,0
0,0
Aandeel
deel+jd
arbeid
Lineair
(Aandeel
deel+jd
arbeid)

23. Hoe
is
onze
arbeidsmarkt
veranderd?
! In
1981
telde
Vlaanderen
heel
wat
minder
niet-­‐Belgen
dan
in
2010.
Ook
het
aantal
Belgwordingen
nam
toe.
! In
1983
werd
er
amper
deel+jds
gewerkt,
terwijl
momenteel
bijna
1
op
vier
van
de
werkenden
dit
via
deel+jdarbeid
doet.
! Sinds
1983
neemt
het
percentage
mensen
dat
werkt
via
een
+jdelijke
contract
(o.a.
interimarbeid)
gestaag
toe.

24. Aandeel
+jdelijke
contracten,
Vlaanderen
12,0
10,0
9,5
8,3
8,0
8,0
7,5
7,6
7,5
7,7
7,8
7,4
7,5
6,9
6,9
6,8
6,6
6,0
5,7
6,0
5,3
5,2
4,9
4,8
4,9
4,7
4,4
4,1
4,1
4,2
4,3
4,0
2,0
0,0
aandeel
+jdelijke
contracten
Lineair
(aandeel
+jdelijke
contracten)

25. Hoe
is
onze
arbeidsmarkt
veranderd?
! Sinds
1983
neemt
het
percentage
mensen
dat
werkt
via
een
+jdelijke
contract
(o.a.
interimarbeid)
gestaag
toe.
!
De
ter+airisering
van
werkgelegenheid
zet
zich
verder
:
in
1984
werkte
1
op
3
werknemers
in
België
in
de
industrie
in
2010
is
dit
1
op
4.

26. Aandeel
(%)
van
de
gezondheidszorg
en
maatschappelijke
dienstverlening
in
de
totale
werkgelegenheid,
Vlaanderen
16
14
13,5
12,2
12
10,1
10
8
6
5,6
4
2
0
1984
1994
2004
2010
Bron: FOD Economie - Algemene Directie Statistiek - EAK, via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)

27. 2.
Posi+e
van
de
socio-­‐culturele
sector
op
de
Vlaamse
arbeidsmarkt

28. Geïndexeerde
evolu+e
loontrekkende
werkgelegenheid
(rsz),
Vlaanderen
140
19
623
135
130
125
120
115
110
105
100
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Socio-­‐culturele
Social
profit
Totaal
Bron : RSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO

29. Werkgelegenheid
(rsz)
naar
geslacht,
Vlaanderen,
2010
90
78,4
80
70
58,6
60
53,3
50
46,7
41,4
40
30
21,6
20
10
0
Socio-­‐culturele
Social
profit
Totaal
man
vrouw
Bron : RSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)

30. Werkgelegenheid
(rsz)
volgens
leefijdsklasse,
Vlaanderen,
2010
21,6
24,3
23,4
90,0
80,0
70,0
60,0
50,0
70,5
67,9
67,4
40,0
30,0
20,0
10,0
7,9
7,8
9,2
0,0
Socio-­‐culturele
Social
profit
Totaal
<
25
jaar
49
jaar
>
49
jaar
Bron : RSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)

31. Gemiddelde
leefijd,
Vlaanderen,
2009
42,0
41,5
41,5
41,0
40,5
40,3
40,0
39,7
39,5
39,5
39,3
39,0
38,8
38,5
38,0
37,5
37,0
Socio-­‐culturele
Social
profit
Totaal
man
vrouw
Bron : RSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)

32. Instroomgraad
(%),
Vlaanderen,
2007
70,0
63,0
60,0
50,0
45,9
42,4
40,0
30,0
21,5
20,0
12,4
12,4
11,5
10,0
6,2
5,0
0,0
<
25
jaar
25-­‐49
jaar
>
49
jaar
Socio-­‐culturele
Social
profit
Totaal
Bron : Datawarehouse AM&SM bij KSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)

33. Uitstroomgraad
(%),
Vlaanderen,
2007
50,0
45,4
45,0
40,0
35,0
32,2
30,0
25,0
22,9
20,3
20,0
15,0
13,6
11,6
11,2
10,5
9,8
10,0
5,0
0,0
<
25
jaar
25-­‐49
jaar
>
49
jaar
Socio-­‐culturele
Social
profit
Totaal
Bron: Datawarehouse AM&SM bij KSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)

34. %
deelJjds
werkenden,
Vlaanderen,
2010
80,0
70,0
67,5
60,0
56,4
52,5
50,0
40,0
29,3
28,1
30,0
20,0
13,4
10,0
0,0
Socio-­‐culturele
Social
profit
Totaal
man
vrouw

35. Omvang
van
de
deelJjdarbeid,
Vlaanderen,
2010
70,0
62,2
59,0
60,0
50,0
47,3
39,3
40,0
33,0
31,4
30,0
20,0
13,4
9,6
10,0
4,7
0,0
Socio-­‐culturele
Social
profit
Totaal
<
46%
46%-­‐75%
>
75%
Bron : RSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)

36. ra+o-­‐werknemer/VTE,
vlaanderen,
2009
200
185
180
164
160
156
160
146
137
134
137
137
134
136
140
133
129
128
125
125
125
126
125
126
124
125
121
118
119
120
114
115
116
120
112
100
80
60
40
20
0
<
25
25-­‐29
30-­‐34
35-­‐39
40-­‐44
45-­‐49
50-­‐54
55-­‐59
>
60
Totaal
Socio-­‐culturele
Social
profit
Totaal
Bron : RSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)

37. %
werkzoekenden
die
een
job
vinden
op
het
totaal
aantal
ontvangen
vacatures,
Vlaanderen
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
Cultuur
et
al
Gezondheidszorg
Maatschappelijke
Social
Profit
Totaal
dienstverlening
2007
2010
Bron : VDAB (Bewerking VERSO)

38. 3.
Hoe
zal
onze
arbeidsmarkt
verder
evolueren
?
Vergrijzing
in
de
context
van
de
knelpunteconomie

41. Leefijdsopbouw
van
de
werknemers
in
de
social
profit,
Vlaanderen
50000
45000
42989
40000
38174
38775
36654
35917
35000
35050
34080
32765
32056
32496
32065
31094
30974
30000
30101
27848
26325
25000
24186
20000
19316
18471
17625
17298
16446
15000
10000
8117
5000
4547
1677
0
18-­‐24
25-­‐29
30-­‐34
35-­‐39
40-­‐44
45-­‐49
50-­‐54
55-­‐59
60-­‐64
VG
2003
VG
2009
VG
2015
Bron RSZ via Steunpunt WSE (Bewerking VERSO)

42. Effecten
van
de
vergrijzing
van
de
werknemerspopula+e
in
de
Vlaamse
social
profit
(2009-­‐2015)
in
termen
van
bijkomende
(vervangende)
werknemers
Aanzuiveringseffect
Arbeidsvolume
-­‐effect
58
200
4
300
Totaal
67
500
(Vervoegd)
uikrede-­‐effect
5
000

44. Alankelijkheidsgraden,
Vlaanderen,
2000-­‐2060
120,0
100,0
80,0
60,0
40,0
20,0
Bron
:
FPB,
NIS
bevolkingssta+s+eken
(Bewerking
Verso)
0,0
2000
2002
2004
2006
2008
2010
2012
2014
2016
2018
2020
2022
2024
2026
2028
2030
2032
2034
2036
2038
2040
2042
2044
2046
2048
2050
2052
2054
2056
2058
2060
Bev
65-­‐plus/bev
beroepsac+eve
leefijd
Bev
niet-­‐beroepsac+eve
leefijd/Bev
beroepsac+eve
leefijd
Bev
65-­‐plus/werkenden
Bev
niet-­‐beroepsac+eve
leefijd/werkenden

45. Het
huzarenstuk:
60%
werkzame
55-­‐plussers
in
2030
(België)
90
mannen
(nullijn)
80
81,3
mannen
(2030)
79,3
77,3
75,3
vrouwen
(nullijn)
71,7
73,3
71,9
70
69,7
67,7
vrouwen
(2030)
65,9
65,7
62
63,7
61,7
60,6
60
54,8
54,9
50
50,7
49,4
49,7
47,9
47
43,9
40
41
38,6
35,6
36
33,8
31,9
30
30,3
29,8
27,4
24,8
23,5
20
19,7
19,5
15,4
13,5
11,9
10
7,8
0
55
jaar
56
jaar
57
jaar
58
jaar
59
jaar
60
jaar
61
jaar
62
jaar
63
jaar
64
jaar
Bron : Steunpunt WSE

46. Toekomst
! Vergrijzing
van
de
samenleving
zal
de
zorgvraag
en
dus
de
vraag
naar
extra
personeel
in
de
social
profit
doen
toenemen.
! Vergrijzing
(en
ontgroening)
van
de
medewerkers
zal
de
vervangingsvraag
en
dus
de
vraag
naar
personeel
in
de
social
profit
doen
toenemen.
! Deze
vraag
naar
extra
personeel
situeert
zich
in
een
context
van
toenemende
krapte
op
de
onze
arbeidsmarkt.
! Het
niet
vinden
van
geschikt
personeel
kan
de
werkgelegenheidsgroei
op
termijn
doen
stokken.
(bedreiging)
! De
werkgelegenheidsmotor
mag
niet
stokken,
gezien
het
de
basis
is
van
ons
sociaal
model

47. 4.
Wat
te
doen?
Meerdere
paden
moeten
bewandeld
worden

48. Vergrijzing
Loonkost
Capaciteitstekort
Andere
echte
of
vermeende
uitdagingen:
-­‐
Innova+ekracht
daalt
-­‐
Opleidingsinspanning
daalt
-­‐
Produc+viteit
daalt
-­‐
Absenteïsme
s+jgt
50+
betaalbaar
Verhoog
-­‐ Leefijdsbewust
Verhoog
Verlaag
houden
arbeids
personeelsbeleid
instroom
uitstroom
volume
-­‐ Loopbaanbeleid
-­‐ VTO-­‐beleid
-­‐
Inzeken
op
innova+e
Financiële
Aanpassen
Remediëren
i.f.v.
-­‐ Intersectorale
Vervangings
leepaarheid
uitstapregelingen
ini+ële
Managements
mobiliteit
premie
organisa+es
(brugpensioen,
doelstellingen
en
ondersteuning
-­‐ 50+
premie
landingsbanen,
..)
gevolgen
VAP
-­‐ Gerichte
instroomac+es
regeling/landings
banen
Migra+e

49. Bedankt
www.verso-­‐net.be