2. ……
πληρότητα
του Λόγου
ΛΕΞΕΩΝΛΕΞΕΩΝ ΔΙΑΝΟΙΑΣΔΙΑΝΟΙΑΣ
……
θέση των λέξεων
……
γραμματική συμφωνία
των λέξεων
Σχετικά με τη…Σχετικά με τη… Σχετικά με τη…Σχετικά με τη… Σχετικά με τη…Σχετικά με τη… Σχετικά με τη…Σχετικά με τη…
ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ
……
ΣημασίαΣημασία
-λέξεων φράσεων-λέξεων φράσεων
Σ
ο
φ
ί
α
Χ
α
ν
τ
ζ
ή
3. ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ
Σχετικά με τη Σημασία των λέξεων και φράσεων
ΑνακαλύπτωΑνακαλύπτω
ΜαθαίνωΜαθαίνω
ΔημιουργώΔημιουργώ
Κλικ στις εικόνες
Κλικ στις εικόνεςγια συνέχεια…
για συνέχεια…
Σ
ο
φ
ί
α
Χ
α
ν
τ
ζ
ή
4. ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ
Σχετικά με τη Σημασία των λέξεων και φράσεων
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 31
Κλικ στους
Κλικ στους
αριθμούς για
αριθμούς για
συνέχεια…συνέχεια…
12. ΣυνεκδοχήΣυνεκδοχή
Να τρώει η σκουριά το σίδεροσίδερο κι η γηςτον
ανδρειωμένο
π πΕγώ α ό κείνη τη στιγμή δεν έχω λια το χέριτο χέρι που
αγνάντευεν ΑγαρηνόΑγαρηνό κι εγύρευε μαχαίριμαχαίρι
ΔηλαδήΔηλαδή……
28. π πΠροσω ο οίησπ πΠροσω ο οίησ
ηη
,Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη
π περ ατώνταςη Δόξαπ περ ατώνταςη Δόξα ...μονάχη
Δηλαδή…Δηλαδή…
29. π πΠροσω ο οίησηπ πΠροσω ο οίηση
Νόμιζα πως το
τριαντάφυλλό μου
ήταν μοναδικό, και
τώρα να ένας
ολόκληρος κήπος
από
τριαντάφυλλα…
Μην κλαις.. Το δικό
σου τριαντάφυλλο
είναι μοναδικό στον
κόσμο, γιατί το έχεις
εξημερώσει.
Δηλαδή…Δηλαδή…
31. ΠαρομοίωσηΠαρομοίωση
ΠώςΠώς π ,ο χειμερινός βοριάς σαρώνει στον κάμ ο αγκάθια
π ,κι αυτά σφιχταγκαλιάζονται και γίνονται ένα ράμα
έτσιέτσι και τη σχεδία οι άνεμοι εδώ και εκεί τη φέρναν και
πτην ήγαιναν·
Δηλαδή…Δηλαδή…
32. ΚλιμακωτόΚλιμακωτό
, π πΌμορφη λούσια κι ά αρτη, π πΌμορφη λούσια κι ά αρτη
και σεβαστή κι αγίακαι σεβαστή κι αγία
Δηλαδή…Δηλαδή…
36. ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ
Σχετικά με τη Σημασία των λέξεων και φράσεων
ΜεταφοράΜεταφορά
’Σχήμα κατ εξοχήν’Σχήμα κατ εξοχήν
ΣυνεκδοχήΣυνεκδοχή
ΜετωνυμίαΜετωνυμία
Σχήμα ΛιτότηταςΣχήμα Λιτότητας
ΕιρωνείαΕιρωνεία
ΕυφημισμόςΕυφημισμός
πΥ ερβολήπΥ ερβολή
ΑλληγορίαΑλληγορία
π πΠροσω ο οίησηπ πΠροσω ο οίηση
ΠαρομοίωσηΠαρομοίωση
ΚλιμακωτόΚλιμακωτό
ΑντονομασίαΑντονομασία
Κλικ στους
Κλικ στους
συνδέσμους
συνδέσμους
για συνέχεια…
για συνέχεια…
37. ΜεταφοράΜεταφορά
οι λέξεις εκτός από την
κυριολεκτική τους σημασία,
χρησιμοποιούνται αναλογικά,για
να δηλώσουν και άλλες
καταστάσεις ή αντικείμενα
38. ’Σχήμα κατ εξοχήν’Σχήμα κατ εξοχήν
η σημασία μιας λέξης στενεύει
τόσο πολύ, ώστε συμπίπτει με
μια μόνο έννοια και σημασία
καθορισμένη
39. ΣυνεκδοχήΣυνεκδοχή
η λέξη δε δηλώνει κυριολεκτικά εκείνο που
κατά πρώτο λόγο φαίνεται αλλά…
α) το μέρος αντί για το όλο
β) το ένα αντί για τα πολλά
γ) την ύλη αντί για εκείνο που έχει
κατασκευαστεί από την ύλη
δ) το όργανο αντί για την ενέργεια που παράγεται
από αυτό
ε) το όργανο αντί για το πρόσωπο που χειρίζεται
το όργανο αυτό
στ) το εικονιζόμενο πρόσωπο αντί για την εικόνα
του
40. ΜετωνυμίαΜετωνυμία
χρησιμοποιείται
α) το όνομα του δημιουργού αντί για
το δημιούργημά του
β) εκείνο που περιέχει κάτι αντί για
το περιεχόμενο και αντίστροφα
γ) το αφηρημένο αντί για το
αντίστοιχο συγκεκριμένο και
αντίστροφα
45. ΑλληγορίαΑλληγορία
αυτός που μιλάει, άλλα λέει κι άλλα
εννοεί
είναι μεταφορική φράση που κρύβει
διαφορετικό νόημα από αυτό που
δηλώνουν οι λέξεις της.
Διαφέρει από τη μεταφορά,γιατί δεν
περιορίζεται σε μια λέξη, αλλά
αποτελεί συνεχές όλο.
46. π πΠροσω ο οίησηπ πΠροσω ο οίηση
αποδίδονται ανθρώπινες ιδιότητες
σε ζώα, σε αντικείμενα ή
αφηρημένες έννοιες και ιδέες
47. ΠαρομοίωσηΠαρομοίωση
συγκρίνουμε δύο πρόσωπα, πράγματα,
ιδέες, φαινόμενα, καταστάσεις,
ενέργειες που έχουν ομοιότητα μεταξύ
τους, προκειμένου να τονιστεί η
ιδιότητα του ενός.
Η παρομοίωση αρχίζει με τις λέξεις
σαν, καθώς, όπως και με το σαν να,
όταν έχουμε υποθετική παρομοίωση
50. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Αρχική σελίδα
Πληροφορίες
Πίσω στη δραστηριότητα-παράδειγμα
Πίνακας επιλογής παραδειγμάτων
Πίνακας: Δραστηριότητες
Πίνακας: Σχήματα Λόγου
Προηγούμενη διαφάνεια
ΚλικΚλικ οπουδήποτε για να δείτε την απάντηση
ΚλικΚλικ οπουδήποτε για να μεταβείτε στην επόμενη
διαφάνεια ή ακολουθείστε τις υπερσυνδέσεις
52. Ομάδα ΑΟμάδα Α
Αφού διαβάσουμε το παραμύθι (κλικΑφού διαβάσουμε το παραμύθι (κλικ ΕΔΩΕΔΩ))
☺ ας του δώσουμε ένα τίτλο αξιοποιώντας τη
μεταφορά
☻ ας αναφερθούμε στα σχήματα λόγου που
αξιοποιεί ο συγγραφέας
☺ ας δημιουργήσουμε το δικό μας παραμύθι, με
το ίδιο θεματικό κέντρο
53. Ομάδα ΒΟμάδα Β
Αφού παρατηρήσουμε την εικόνα (κλικΑφού παρατηρήσουμε την εικόνα (κλικ ΕΔΩΕΔΩ))
☺ ας της δώσουμε ένα τίτλο. Ποιο σχήμα
λόγου μπορούμε να αξιοποιήσουμε;
☻ ας βρούμε εικόνες στις οποίες μπορούμε να
αξιοποιήσουμε το ίδιο σχήμα λόγου
☺ ας δημιουργήσουμε μια μικρή παρουσίαση
Power Point με τα ευρήματά μας
54. Ομάδα ΓΟμάδα Γ
Ας διαβάσουμε το ποίημα (κλικΑς διαβάσουμε το ποίημα (κλικ ΕΔΩΕΔΩ))
☺ ποιο σχήμα λόγου αξιοποιεί ο ποιητής για
να μιλήσει για την Ειρήνη;
☺ πώς θα συνέχιζε το ποίημα, αν μιλούσε
για τον Πόλεμο,αξιοποιώντας το ίδιο
σχήμα;
☻ ας οπτικοποιήσουμε τους στίχους με
πρωταγωνιστές τον Πόλεμο και την Ειρήνη,
αξιοποιώντας το Power Point ή το Movie
Maker
55. Ομάδα ΔΟμάδα Δ
Αφού παρατηρήσουμε την εικόνα (κλικΑφού παρατηρήσουμε την εικόνα (κλικ ΕΔΩΕΔΩ))
☺ ας μιλήσουμε για την ειρωνεία που διακρίνεται
σ΄αυτή
☻ ας παρατηρήσουμε με ποιους τρόπους την
επιτυγχάνει ο σκιτσογράφος
☺ ας δημιουργήσουμε ένα παρόμοιο σκίτσο-
σχόλιο για κάποιο θέμα κοινωνικού
προβληματισμού, με ένα εργαλείο δημιουργίας
comics
56. Ομάδα ΕΟμάδα Ε
Αφού διαβάσουμε το κείμενο (κλικΑφού διαβάσουμε το κείμενο (κλικ ΕΔΩΕΔΩ))
☺ ας του δώσουμε ένα τίτλο αξιοποιώντας τη
μεταφοράμεταφορά
☻ ας εντοπίσουμε το σχήμα της υπερβολήςυπερβολής
που υπάρχει στο κείμενο
☺ ας δημιουργήσουμε ένα κολάζ εικόνων-
παρομοίωσηπαρομοίωση του κειμένου, αξιοποιώντας
κάποιο Διαδικτυακό Εργαλείο ή μια
διαφάνεια Power Point
57. Ένα ποντικάκι κάποτε, παρατηρούσε από την τρυπούλα του τον αγρότη
και τη γυναίκα του που ξεδίπλωναν ένα πακέτο. «Τι λιχουδιά άραγε
έκρυβε εκείνο το πακέτο;» αναρωτήθηκε. Όταν οι δύο αγρότες άνοιξαν το
πακέτο, δεν φαντάζεστε πόσο μεγάλο ήταν το σοκ που έπαθε, όταν
διαπίστωσε πως επρόκειτο για μια ποντικοπαγίδα!
Τρέχει γρήγορα λοιπόν στον αχυρώνα για να ανακοινώσει το φοβερό
νέο!:
-Μια ποντικοπαγίδα μέσα στο σπίτι! Μια ποντικοπαγίδα μέσα στο σπίτι!
Η κότα κακάρισε, έξυσε την πλάτη της και σηκώνοντας το λαιμό της
είπε:
"Κύρ Ποντικέ μου, καταλαβαίνω πως αυτό αποτελεί πρόβλημα για σας.
Αλλά δεν βλέπω να έχει καμιά επίπτωση σε μένα! Δε με ενοχλεί καθόλου
εμένα η ποντικοπαγίδα στο σπίτι!"
Το ποντικάκι γύρισε τότε στο γουρούνι και του φώναξε:
"Έχει μια ποντικοπαγίδα στο σπίτι! Έχει μια ποντικοπαγίδα στο σπίτι!"
Το γουρούνι έδειξε συμπόνια αλλά απάντησε:
"Λυπάμαι πολύ κυρ ποντικέ μου, αλλά δεν μπορώ να κάνω τίποτα άλλο
από το να προσευχηθώ. Να είσαι σίγουρος ότι θα το κάνω. Θα
προσευχηθώ."
Τότε το ποντίκι στράφηκε προς το βόδι και του φώναξε κρούοντας τον
κώδωνα του κινδύνου:
"Έχει μια ποντικοπαγίδα στο σπίτι! Έχει μια ποντικοπαγίδα στο σπίτι!"
Και το βόδι απάντησε:
"Κοιτάξτε, κύριε ποντικέ μου, πολύ λυπάμαι για τον κίνδυνο που
διατρέχεις, αλλά εμένα η ποντικοπαγίδα το μόνο που μπορεί να μου
κάνει, είναι ένα τσιμπηματάκι στο δέρμα μου! "
Έτσι, ο καλός μας ποντικούλης, έφυγε με κατεβασμένο το κεφάλι,
περίλυπος και απογοητευμένος γιατί θα έπρεπε ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ, να
αντιμετωπίσει τον κίνδυνο της ποντικοπαγίδας! (συνέχεια)
58.
59. «Κι όμως απ’ τις δυο τις λέξεις την καλύτερη
όλοι οι άνθρωποι μπορούν να ξεχωρίσουν,
όπως ξεχωρίζουν τα καλά και τα κακά,
πόσο ανώτερη απ’ τον πόλεμο είναι
η ειρήνη στους ανθρώπους. Είναι αυτή
που τα γράμματα αγαπάει, τους θρήνους μισεί,
χαίρεται με τα πολλά παιδιά και με τα πλούτη.»
(Ευριπίδης)
60.
61. […]Λίγες μόνο δεκαετίες πριν, οι εξετάσεις ήταν ένα φυσικό γεγονός
συνδεδεμένο με τις «κανονικές λειτουργίες» του σχολείου. Ξαφνικά
όμως τα πράγματα άλλαξαν! Οι εξετάσεις φαίνεται να μην είναι πια κάτι
απλό, δηλαδή στα μέτρα των παιδιών. Καθηγητές, γονείς και ΜΜΕ
μεταφέρουν στα παιδιά το μήνυμα «Δουλέψτε σκληρά γιατί χαθήκατε!».
Και τα παιδιά προσπαθούν και δουλεύουν σκληρά. Δεν παρακολουθούν
μόνο το πρόγραμμα του σχολείου, αλλά είναι υποχρεωμένα να
διαβάζουν αρκετές ώρες, ενώ τα περισσότερα αναγκάζονται να
παρακολουθούν και κάποιο φροντιστήριο. Η εποχή της εφηβείας για τα
ελληνόπουλα δεν κρύβει μόνο το άγχος για προσαρμογή στην ενήλικη
ζωή, αλλά «προσφέρει» και τον πανικό της επιτυχίας. […] Στις
πολύβουες και κατειλημμένες από το καυσαέριο μεγαλουπόλεις τα
παιδιά επιστρέφουν τρέχοντας από το σχολείο, είτε με τα πόδια και τη
συνοδεία κάποιου μεγάλου είτε με σχολικά και αυτοκίνητα, για να μπουν
πάλι τρέχοντας στο ασανσέρ της πολυκατοικίας και να καταλήξουν με
βιασύνη σε ένα γεύμα που θα οδηγήσει σε μια γρήγορη πέψη
προκειμένου να αρχίσουν οι εξωσχολικές δραστηριότητες! Ξένες
γλώσσες, αθλητικά, ωδεία, μαθήματα πληροφορικής και πάλι πίσω στο
σπίτι για το διάβασμα της επόμενης μέρας. Ώσπου, κάπου αργά το
βράδυ, θα κλείσουν οι τηλεοράσεις και θα πέσει σιωπητήριο. Ώρες
δουλειάς:10-12!
Σμαρούλα Παντελή, Το Βήμα, 04-06-2000
62. Την επόμενη νύχτα, ένας παράξενος θόρυβος, κάτι σαν το θόρυβο
που κάνει η ποντικοπαγίδα όταν κλείνει, ξύπνησε τη γυναίκα του
αγρότη που έτρεξε να δει τι συνέβη. Μέσα στη νύχτα όμως, δεν
πρόσεξε πως στην παγίδα πιάστηκε από την ουρά ένα
φίδι. Φοβισμένο το φίδι δάγκωσε τη γυναίκα.
Ο άντρας της έτρεξε γρήγορα και την πήγε στο νοσοκομείο.
Αλλοίμονο όμως, την έφερε στο σπίτι με πολύ υψηλό πυρετό. Ο
γιατρός τον συμβούλεψε να της κάνει ζεστές σουπίτσες. Έτσι, ο
αγρότης έσφαξε την κότα, για να κάνει μια καλή κοτόσουπα!
Η γυναίκα όμως πήγαινε από το κακό στο χειρότερο και όλοι οι
γείτονες έρχονταν στη φάρμα να βοηθήσουν. Ο καθένας με τη
σειρά του καθόταν στο προσκεφάλι της γυναίκας από ένα
8ωρο. Για να τους ταΐσει όλους αυτούς ο αγρότης αναγκάστηκε να
σφάξει το γουρούνι. Τελικά όμως, η γυναίκα δε τη γλύτωσε!
Πέθανε! Στη κηδεία της ήρθε πάρα πολύς κόσμος, γιατί ήταν καλή
γυναίκα και την αγαπούσαν όλοι. Για να φιλοξενήσει όλον αυτόν
τον κόσμο ο αγρότης αναγκάστηκε να σφάξει το βόδι.
Ο κυρ Ποντικός μας έβλεπε όλο αυτό το πηγαινέλα από την
τρυπούλα του, με πάρα πολύ μεγάλη θλίψη... ( από το Διαδίκτυο( από το Διαδίκτυο))
(αρχή παραμυθιού)(αρχή παραμυθιού)