1. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป.1-3 1
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม
อาเซียนศึกษา ป. 1-3
ระดับประถมศึกษา
ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
• ออกแบบการจัดการเรียนรูโดยใชมาตรฐานการเรียนรูและผลการเรียนรูเปนเปาหมาย
• ออกแบบการจัดการเรียนรูโดยเนนผูเรียนเปนศูนยกลาง
• ใชแนวคิด Backward Design ผสมผสานกับแนวคิดทฤษฎีการเรียนรูตาง ๆ อยางหลากหลาย
• ออกแบบการเรียนรูเพื่อพัฒนาสมรรถนะสําคัญของนักเรียนในการสื่อสาร การคิด
การแกปญหา การใชทักษะชีวิต และการใชเทคโนโลยี
• แบงแผนการจัดการเรียนรูเปนรายชั่วโมง สะดวกในการใช
• มีองคประกอบครบถวนตามแนวทางการจัดทําแผนการจัดการเรียนรูของสถานศึกษา
• นําไปพัฒนาเปนผลงานทางวิชาการเพื่อเลื่อนวิทยฐานะได

2. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป.1-3 2
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม
อาเซียนศึกษา ป. 1-3
ระดับประถมศึกษา
ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขันพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
้
สงวนลิขสิทธิ์ตามกฎหมาย
หามละเมิด ทําซ้า ดัดแปลง และเผยแพร
ํ
สวนใดสวนหนึ่ง เวนแตจะไดรับอนุญาต
ผูเรียบเรียง
สมพร ออนนอม พธ.บ. (เกียรตินยม), นศ.บ.
ิ
บุญรัตน รอดตา ศษ.บ.
ประจวบ ตรีภักดิ์ พธ.บ., สส.ม.
กุสุมาวดี ชัยชูโชติ ศ.บ., ศ.ม.
พงษศักดิ์ แคลวเครือ ศศ.บ. (เกียรตินิยม), ร.ม.
จุลพงษ อุดมพรพิบล วท.บ.
ู
นฤชภรณ กมลนฤเมธ ศศ.บ.
บรรณาธิการ
สุระ ดามาพงษ กศ.บ., กศ.ม.
ISBN 978–974–18–6766-0
พิมพที่ บริษัท โรงพิมพวัฒนาพานิช จํากัด นายเริงชัย จงพิพฒนสุข กรรมการผูจัดการ
ั

3. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป.1-3 3
คํานํา
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 1–3 เลมนี้เปนสื่อการเรียนรูที่จัดทํา
ขึ้นเพื่อใชเปนแนวทางในการจัดการเรียนรูโดยยึดหลักการออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward
Design ที่เนนผูเรียนเปนศูนยกลาง (Child-centered) ตามหลักการเนนผูเรียนเปนสําคัญ ใหนักเรียนมีสวนรวมใน
กิจกรรมและกระบวนการเรียนรู สามารถสรางองคความรูไดดวยตนเอง ทั้งเปนรายบุคคลและเปนกลุม
บทบาทของครูมีหนาที่เอื้ออํานวยความสะดวกใหนักเรียนประสบผลสําเร็จ โดยสรางสถานการณการเรียนรูทั้ง
ในหองเรียนและนอกหองเรียน ทําใหนักเรียนสามารถเชื่อมโยงความรูในกลุมสาระการเรียนรูอื่น ๆ ไดในเชิง
บูรณาการดวยวิธการที่หลากหลาย เนนกระบวนการคิดวิเคราะห สังเคราะห และสรุปความรูดวยตนเอง ทําให
ี
นักเรียนไดรับการพัฒนาทั้งดานความรู ดานทักษะ/กระบวนการ และดานคุณธรรม จริยธรรม และคานิยมที่ดี
นําไปสูการอยูรวมกันในสังคมอยางสันติสุข
การจัดทําคูมอครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 1–3 เลมนี้ไดจัดทําตาม
ื
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ซึ่งครอบคลุมสาระการเรียนรูทั้ง 5 สาระ ภายใน
เลมไดนาเสนอแผนการจัดการเรียนรูเปนรายชั่วโมงตามหนวยการเรียนรู เพื่อใหครูนําไปใชในการจัดการ
ํ
เรียนรูไดสะดวกยิ่งขึ้น นอกจากนี้แตละหนวยการเรียนรูยังมีการวัดและประเมินผลการเรียนรูทั้ง 3 ดาน ไดแก
ดานความรู ดานคุณธรรม จริยธรรม และคานิยม และดานทักษะ/กระบวนการ ทําใหทราบผลการเรียนรูแตละ
หนวยการเรียนรูของนักเรียนไดทันที
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 1–3 เลมนี้นําเสนอเนื้อหาแบงเปน 3
ตอน คือ
ตอนที่ 1 คําชี้แจงการจัดแผนการจัดการเรียนรู ประกอบดวยแนวทางการใชแผนการจัดการเรียนรู
สัญลักษณลักษณะกิจกรรมการเรียนรู การออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design
เทคนิคและวิธีการจัดการเรียนรู–การวัดและประเมินผลการเรียนรู ตารางวิเคราะหผลการเรียนรูกับสาระการ

เรียนรูในหนวยการเรียนรู และโครงสรางการแบงเวลารายชั่วโมงในการจัดการเรียนรู
ตอนที่ 2 แผนการจัดการเรียนรูรายชั่วโมง ไดเสนอแนะแนวทางการจัดการเรียนรูแตละหนวยการ
เรียนรูในหนังสือเรียน แบงเปนแผนยอยรายชั่วโมง ซึ่งแผนการจัดการเรียนรูแตละแผนมีองคประกอบ
ครบถวนตามแนวทางการจัดทําแผนการจัดการเรียนรูของสถานศึกษา
ตอนที่ 3 เอกสาร/ความรูเสริมสําหรับครู ประกอบดวยแบบทดสอบตาง ๆ และความรูเสริมสําหรับครู
ซึ่งบันทึกลงในแผนซีดี (CD) เพื่ออํานวยความสะดวกใหครูใชในการจัดกิจกรรมการเรียนรู
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 1–3 เลมนี้ไดออกแบบการเรียนรูดวย
เทคนิคและวิธีการสอนอยางหลากหลาย หวังวาจะเปนประโยชนตอการนําไปประยุกตใชในการจัดการเรียนรู
ใหเหมาะสมกับสภาพแวดลอมของนักเรียนตอไป
คณะผูจดทํา
ั

4. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป.1-3 4
สารบัญ
ตอนที่ 1 คําชีแจงการจัดแผนการจัดการเรียนรู ........................................... ................................... 1
้
1. แนวทางการใชแผนการจัดการเรียนรู .......................................................................................... 2
2. การออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design .................................................... 5
3. เทคนิคและวิธีการจัดการเรียนรู–การวัดและประเมินผลการเรียนรู ............................................. 20
4. คําอธิบายรายวิชา ......................................................................................................................... 23
5. โครงสรางรายวิชา ........................................................................................................................ 24
6. ตารางวิเคราะหผลการเรียนรูกับสาระการเรียนรูในหนวยการเรียนรู .......................................... 25
7. โครงสรางการแบงเวลารายชั่วโมงในการจัดการเรียนรู ................................................................ 27
ตอนที่ 2 แผนการจัดการเรียนรู ........................................................................................................ 28
หนวยการเรียนรูที่ 1 ขอมูลพื้นฐานเกี่ยวกับอาเซียน ................................................................................. 29
ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน........................................................ 29
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 1 ขอมูลพื้นฐานเกี่ยวกับอาเซียน .................... 30
แผนการจัดการเรียนรูที่ 1 เรื่อง เรื่องของอาเซียน ..................................................................... 34
แผนการจัดการเรียนรูที่ 2 เรื่อง กฎบัตรอาเซียน อาเซียน ......................................................... 40
แผนการจัดการเรียนรูท่ี 3 เรื่อง การบริหารงานของอาเซียน .................................................... 43
หนวยการเรียนรูที่ 2 ประเทศสมาชิกอาเซียน ............................................................................................. 46
ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน ....................................................... 46
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 2 ประเทศสมาชิกอาเซียน .............................. 47
แผนการจัดการเรียนรูที่ 4 เรื่อง ธงชาติและตราประจําแผนดินของประเทศสมาชิกอาเซียน ... 54
แผนการจัดการเรียนรูที่ 5 เรื่อง สภาพทางภูมิศาสตรของประเทศสมาชิกอาเซียน ................. 58
แผนการจัดการเรียนรูที่ 6 เรื่อง การเมืองการปกครองและระบบเงินตราของประเทศสมาชิก
อาเซียน .......................................................................................... 62
แผนการจัดการเรียนรูที่ 7 เรื่อง สังคมและวัฒนธรรมของประเทศสมาชิกอาเซียน ................. 66
แผนการจัดการเรียนรูที่ 8 เรื่อง บุคคลสําคัญของประเทศสมาชิกอาเซียน ................................ 70
แผนการจัดการเรียนรูที่ 9 เรื่อง ความสัมพันธระหวางประเทศกับไทย
ของประเทศสมาชิกอาเซียน ........................................................... 74

5. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป.1-3 5
หนวยการเรียนรูที่ 3 ประเทศไทยกับอาเซียน ............................................................................................ 78
ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน ....................................................... 78
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 3 ประเทศไทยกับอาเซียน .............................. 79
แผนการจัดการเรียนรูที่ 10 เรื่อง บทบาทของประเทศไทยในอาเซียน ...................................... 82
แผนการจัดการเรียนรูที่ 11 เรื่อง ประเทศไทยกับการดํารงตําแหนงประธานอาเซียน .............. 86
แผนการจัดการเรียนรูที่ 12 เรื่อง ประโยชนที่ประเทศไทยไดรับจากการเปนสมาชิกอาเซียน ... 90
หนวยการเรียนรูที่ 4 ประเทศคูเจรจากับอาเซียน ....................................................................................... 94
ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน ...................................................... 94
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 4 ประเทศคูเจรจากับอาเซียน ........................ 95
แผนการจัดการเรียนรูที่ 13 เรื่อง ความสัมพันธระหวางอาเซียนกับประเทศคูเจรจา ............... 97
แผนการจัดการเรียนรูที่ 14 เรื่อง ความสัมพันธระหวางอาเซียนกับกลุมประเทศ.................... 101
แผนการจัดการเรียนรูที่ 15 เรื่อง ความสัมพันธระหวางอาเซียนกับองคการระหวางประเทศ .104
หนวยการเรียนรูที่ 5 กาวสูประชาคมอาเซียน .......................................................................................... 108
ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน ................................................... 108
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 5 กาวสูประชาคมอาเซียน .......................... 109
แผนการจัดการเรียนรูที่ 16 เรื่อง ความเปนมาของประชาคอาเซียน ...................................... 111
แผนการจัดการเรียนรูที่ 17 เรื่อง เสาหลักประชาคมอาเซียน ................................................... 115
ตอนที่ 3 เอกสาร/ความรูเสริมสําหรับครู ................................................................................... 119
1. ผลการเรียนรู จุดประสงคการเรียนรู และสาระการเรียนรูรายวิชาเพิ่มเติม
อาเซียนศึกษา ป. 1–3
2. โครงงาน (Project Work)
3. แฟมสะสมผลงาน (Portfolio)
4. ผังการออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design
5. รูปแบบแผนการจัดการเรียนรูรายชั่วโมง
6. แบบทดสอบกอนเรียนและหลังเรียน
7. แบบทดสอบปลายภาค
8. แบบบันทึกและแบบประเมินตาง ๆ

6. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป.1-3 6

7. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 1−3 1
ตอนที่ 1
คําชี้แจงการจัดแผนการจัดการเรียนรู
รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 1−3
กลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

8. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 1−3 2
1. แนวทางการใชแผนการจัดการเรียนรู
คูมือครู แผนการจัดการเรีย นรู รายวิช าเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 1-3 เลมนี้จัด ทําขึ้นเพื่อเป น
แนวทางให ค รู ใ ช ป ระกอบการจั ด การเรี ย นรู เ รื่ อ ง อาเซี ย นศึ ก ษา ระดั บ ประถมศึ ก ษา ตามหลั ก สู ต ร
แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ซึ่งการแบงหนวยการเรียนรูสําหรับจัดทําแผนการ
จัดการเรียนรูรายชั่วโมงในคูมือครู แผนการจัดการเรียนรูเลมนี้แบงเนื้อหาเปน 5 หนวย สามารถใชควบคู
กับหนังสือเรียน รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 1−3 ประกอบดวยหนวยการเรียนรูดงนี้ ั
หนวยการเรียนรูที่ 1 ขอมูลพื้นฐานเกี่ยวกับอาเซียน
หนวยการเรียนรูที่ 2 ประเทศสมาชิกอาเซียน
หนวยการเรียนรูที่ 3 ประเทศไทยกับอาเซียน
หนวยการเรียนรูที่ 4 ประเทศคูเจรจากับอาเซียน
หนวยการเรียนรูที่ 5 กาวสูประชาคมอาเซียน
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรูเลมนี้ไดนําเสนอรายละเอียดไวครบถวนตามแนวทางการจัดทํา
แผนการจัดการเรียนรู นอกจากนี้ยังไดออกแบบกิจกรรมการเรียนรูใหนักเรียนไดพัฒนาองคความรู
สมรรถนะสําคัญ และคุณลักษณะอันพึงประสงคไวอยางครบถวนตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้น
พื้ น ฐาน พุ ท ธศั ก ราช 2551 ครู ค วรศึ ก ษาคู มื อ ครู แผนการจั ด การเรี ย นรู นี้ ใ ห ล ะเอี ย ดเพื่ อ ปรั บ ใช ใ ห
สอดคลองกับสภาพแวดลอม สถานการณ และสภาพของนักเรียน
ในแตละหนวยการเรียนรูจะแบงแผนการจัดการเรียนรูออกเปนรายชั่วโมง ซึ่งมีจํานวนมากนอยไม
เทากันขึ้นอยูกับความยาวของเนื้อหาสาระ และในแตละหนวยการเรียนรูมีองคประกอบดังนี้
1. ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน แสดงขอบขายเนื้อหาการจัดการ
เรียนรูที่ครอบคลุมความรู คุณธรรม จริยธรรม คานิยม ทักษะ/กระบวนการ และภาระงาน/ชิ้นงาน
2. ผังการออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design (Backward Design
Template) เปนกรอบแนวคิดในการจัดการเรียนรูของแตละหนวยการเรียนรู แบงเปน 3 ขั้น ไดแก
ขั้นที่ 1 ผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียน
ขั้นที่ 2 ภาระงานและการประเมินผลการเรียนรูซึ่งเปนหลักฐานที่แสดงวานักเรียนมีผลการ
เรียนรูตามที่กําหนดไวอยางแทจริง
ขั้นที่ 3 แผนการจัดการเรียนรู จะระบุวาในหนวยการเรียนรูนี้แบงเปนแผนการจัดการเรียนรูกี่
แผน และแตละแผนใชเวลาในการจัดกิจกรรมกี่ชั่วโมง
3. แผนการจัดการเรียนรูรายชั่วโมง เปนแผนการจัดการเรียนรูตามกรอบแนวคิดการออกแบบการ
จัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design ประกอบดวย

9. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 1−3 3
3.1 ชื่ อ แผนการจั ด การเรี ย นรู ประกอบด ว ยลํา ดั บที่ ของแผน ชื่ อ แผน และเวลาเรีย น เช น
แผนการจัดการเรียนรูที่ 1 เรื่องของอาเซียน เวลา 5 ชั่วโมง
3.2 สาระสําคัญ เปนความคิดรวบยอดของเนื้อหาที่นํามาจัดการเรียนรูในแตละแผนการจัดการ
เรียนรู
3.3 ผลการเรียนรู เปนผลการเรียนรูที่ใชตรวจสอบนักเรียนหลังจากเรียนจบเนื้อหาที่นําเสนอ
ในแตละแผนการจัดการเรียนรูนั้น ๆ ซึ่งสอดคลองกับมาตรฐานการเรียนรูของหลักสูตร
3.4 จุดประสงคการเรียนรู เปนสวนที่บอกจุดมุงหมายที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียนภาย
หลังจากเรียนจบในแตละแผน ทั้งในดานความรู (K) ดานคุณธรรม จริยธรรม และคานิยม (A) และดาน
ทักษะ/กระบวนการ (P) ซึ่งสอดคลองสัมพันธกับผลการเรียนรูและเนื้อหาในแผนการจัดการเรียนรูนั้น ๆ
3.5 การวัดและประเมินผลการเรียนรู เปนการตรวจสอบผลการจัดการเรียนรูวาหลังจากจัดการ
เรียนรูในแตละแผนการจัดการเรียนรูแลว นักเรียนมีพัฒนาการ มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนตามเปาหมายที่
คาดหวังไวหรือไม และมีสิ่งที่จะตองไดรับการพัฒนาปรับปรุงสงเสริมในดานใดบาง ดังนั้น ในแตละ
แผนการจัดการเรียนรูจึงไดออกแบบวิธีการและเครื่องมือในการวัดและประเมินผลการเรียนรูดานตาง ๆ
ของนักเรียนไวอยางหลากหลาย เชน การทําแบบทดสอบ การตอบคําถามสั้น ๆ การตรวจผลงาน การ
สังเกตพฤติกรรมทั้งที่เปนรายบุคคลและเปนกลุม โดยเนนการปฏิบัติใหสอดคลองและเหมาะสมกับผล
การเรียนรู
วิธีการและเครื่องมือในการวัดและประเมินผลการเรียนรูเหลานี้ครูสามารถนําไปใชประเมิน
นักเรียนไดทั้งในระหวางการจัดการเรียนรูและการทํากิจกรรมตาง ๆ ตลอดจนการนําความรูไปใชใน
ชีวิตประจําวัน
3.6 สาระการเรียนรู เปนหัวขอยอยที่นํามาจัดการเรียนรูในแตละแผนการจัดการเรียนรู ซึ่ง
สอดคลองกับสาระการเรียนรูในหนวยการเรียนรู
3.7 แนวทางบูรณาการ เปนการเสนอแนะแนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรูในเรื่องที่เรียนรู
ของแตละแผนใหเชื่อมโยงสัมพันธกับสาระการเรียนรูอื่น ๆ ไดแก ภาษาไทย คณิตศาสตร วิทยาศาสตร
สุขศึกษาและพลศึกษา ศิลปะ การงานอาชีพและเทคโนโลยี และภาษาตางประเทศ เพื่อใหการเรียนรู
สอดคลองและครอบคลุมสถานการณจริง
3.8 กระบวนการจัดการเรียนรู เปนการเสนอแนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรูเนื้อหาในแตละ
เรื่อง โดยใชแนวคิดและทฤษฎีการเรียนรูตาง ๆ ตามความเหมาะสม ทั้งนี้เพื่อใหครูนําไปใชประโยชนใน
การวางแผนการจัดการเรียนรูไดอยางมีประสิทธิภาพ ซึ่งกระบวนการจัดการเรียนรูประกอบดวย 5 ขั้น
ไดแก
ขั้นที่ 1 นําเขาสูบทเรียน

10. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 1−3 4
ขั้นที่ 2 กิจกรรมการเรียนรู
ขั้นที่ 3 ฝกฝนผูเรียน
ขั้นที่ 4 นําไปใช
ขั้นที่ 5 สรุป
3.9 กิจกรรมเสนอแนะ เปนกิจกรรมเสนอแนะสําหรับใหนักเรียนไดพัฒนาเพิ่มเติมในดานตาง
ๆ นอกเหนือจากที่ไดจัดการเรียนรูมาแลวในชั่วโมงเรียน กิจกรรมเสนอแนะมี 2 ลักษณะ คือ กิจกรรม
สําหรับผูที่มีความสามารถพิเศษและตองการศึกษาคนควาเนื้อหานั้น ๆ ใหลึกซึ้งกวางขวางยิ่งขึ้น และ
กิจกรรมสําหรับการเรียนรูใหครบตามเปาหมาย ซึ่งมีลักษณะเปนการซอมเสริม
3.10 สื่อ/แหลงการเรียนรู เปนรายชื่อสื่อการเรียนรูทุกประเภทที่ใชในการจัดการเรียนรู ซึ่งมีทั้ง
สื่อธรรมชาติ สื่อสิ่งพิมพ สื่อเทคโนโลยี และสื่อบุคคล เชน หนังสือ เอกสารความรู รูปภาพ เครือขาย
อินเทอรเน็ต วีดิทัศน
3.11 บัน ทึกหลังการจั ดการเรี ยนรู เป นสว นที่ให ครูบันทึกผลการจั ดการเรี ยนรู วาประสบ
ความสําเร็จหรือไม มีปญหาหรืออุปสรรคอะไรเกิดขึ้นบาง ไดแกไขปญหาและอุปสรรคนั้นอยางไร สิ่งที่
ไมไดปฏิบัติตามแผนมีอะไรบาง และขอเสนอแนะสําหรับการปรับปรุงแผนการจัดการเรียนรูครั้งตอไป
นอกจากนี้ยังอํานวยความสะดวกใหครู โดยจัดทําแบบทดสอบ ใบความรู ใบงาน แบบบันทึก แบบ
ประเมินตาง ๆ และความรูเสริมสําหรับครูบันทึกลงในแผนซีดี (CD) ประกอบดวย
1. แบบทดสอบกอนเรียนและหลังเรียน เปนแบบทดสอบเพื่อใชวัดและประเมินผลนักเรียนกอน
การจัดการเรียนรูและหลังการจัดการเรียนรู
2. แบบทดสอบปลายป เปนแบบทดสอบเพื่อใชวัดและประเมินผลการเรียนรูปลายป 3 ดาน ไดแก
2.1 ดานความรู มีแบบทดสอบทั้งที่เปนแบบปรนัยและแบบอัตนัย
2.2 ดานคุณธรรม จริยธรรม และคานิยม เปนตารางการประเมิน
2.3 ดานทักษะ/กระบวนการ เปนตารางการประเมิน
3. ใบความรู ใบงาน แบบบันทึก และแบบประเมินตาง ๆ
4. เอกสาร/ความรูเสริมสําหรับครู เปนการนําเสนอความรูในเรื่องตาง ๆ แกครู เชน
4.1 ผลการเรียนรู จุดประสงคการเรียนรู และสาระการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา
ป. 1−3
4.2 โครงงาน (Project Work)
4.3 แฟมสะสมผลงาน (Portfolio)
4.4 ผังการออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design

11. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 1−3 5
4.5 รูปแบบของโครงสรางแผนการจัดการเรียนรูรายชั่วโมงที่ออกแบบการจัดการเรียนรูตาม
แนวคิด Backward Design
ครูควรศึกษาแผนการจัดการเรียนรูเพื่อเตรียมการสอนอยางมีประสิทธิภาพ จัดกิจกรรมใหนักเรียน
ไดพัฒนาครบทุกสมรรถนะสําคัญที่กําหนดไวในหลักสูตร กลาวคือ สมรรถนะในการสื่อสาร การคิด การ
แกปญหา การใชทักษะชีวิต และการใชเทคโนโลยี รวมถึงคุณลักษณะอันพึงประสงคตามหลักสูตร และ
กิจกรรมเสนอแนะเพื่อการเรียนรูเพิ่มเติมใหเต็มตามศักยภาพของนักเรียนแตละคน ซึ่งไดกําหนดไวใน
แผนการจัดการเรียนรูนี้แลว
นอกจากนี้ ครู ส ามารถปรั บปรุ ง แผนการจั ด การเรี ย นรู ใ หส อดคล อ งกับ สภาพความพร อ มของ
นักเรียนและสถานการณเฉพาะหนาได ซึ่งจะใชเปนผลงานเพื่อเลื่อนวิทยฐานะได แผนการจัดการเรียนรูนี้
ไดอํานวยความสะดวกใหครู โดยไดพิมพโครงสรางแผนการจัดการเรียนรูที่ออกแบบการจัดการเรียนรู
ตามแนวคิด Backward Design ใหครูเพิ่มเติมเฉพาะสวนที่ครูปรับปรุงเองไวดวยแลว
2. การออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design
การจัดการเรียนรูหรือการสอนเปนงานที่ครูทุกคนตองใชกลวิธีตาง ๆ มากมายเพื่อใหนักเรียนสนใจ
ที่จะเรียนรูและเกิดผลตามที่ครูคาดหวัง การจัดการเรียนรูจัดเปนศาสตรที่ตองใชความรูความสามารถ
ตลอดจนประสบการณอยางมาก ครูบางคนอาจจะละเลยเรื่องของการออกแบบการจัดการเรียนรูหรือการ
ออกแบบการสอน ซึ่งเปนงานที่ครูจะตองทํากอนการเขียนแผนการจัดการเรียนรู
การออกแบบการจัดการเรียนรูทําอยางไร ทําไมจึงตองออกแบบการจัดการเรียนรู
ครูทุกคนผานการศึกษาและไดเรียนรูเกี่ยวกับการออกแบบการจัดการเรียนรูมาแลว ในอดีตการ
ออกแบบการจัดการเรียนรูจะเริ่มตนจากการกําหนดจุดประสงคการเรียนรู การวางแผนการจัดการเรียนรู
การดําเนินการจัดการเรียนรู และการวัดและประเมินผลการเรียนรู ปจจุบันการเรียนรูไดมีการเปลี่ยนแปลง
ไปตามสภาพแวดลอม เศรษฐกิจ และสังคม รวมทั้งการเปลี่ยนแปลงดานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีที่เขา
มามีบทบาทตอการเรียนรูของนักเรียน ซึ่งนักเรียนสามารถเรียนรูไดจากสื่อและแหลงการเรียนรูตาง ๆ ที่มี
อยูรอบตัว ดังนั้นการออกแบบการจัดการเรียนรูจึงเปนกระบวนการสําคัญที่ครูจําเปนตองดําเนินการให
เหมาะสมกับศักยภาพของนักเรียนแตละคน
แกรนต วิกกินส (Grant Wiggins) และเจย แมกไท (Jay McTighe) นักการศึกษาชาวอเมริกัน
ไดเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการออกแบบการจัดการเรียนรู ซึ่งเรียกวา Backward Design อันเปนการออกแบบ
การจัดการเรียนรูที่ครูจะตองกําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียนกอน โดยทั้งสองให
ชื่อวา ความเขาใจที่คงทน (Enduring Understandings) เมื่อกําหนดความเขาใจที่คงทนไดแลว ครู

12. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 1−3 6
จะตองบอกใหไดวาความเขาใจที่คงทนของนักเรียนนี้เกิดจากอะไร นักเรียนจะตองมีหรือแสดงพฤติกรรม

อะไรบาง ครูมีหรือใชวิธีการวัดอะไรบางที่จะบอกวานักเรียนมีหรือแสดงพฤติกรรมเหลานั้นแลว จากนั้น
ครูจึงนึกถึงวิธีการจัดการเรียนรูที่จะทําใหนักเรียนเกิดความเขาใจที่คงทนตอไป
แนวคิด Backward Design
Backward Design เปนการออกแบบการจัดการเรียนรูที่ใชผลลัพธปลายทางเปนหลัก ซึ่ง
ผลลัพธปลายทางนี้จะเกิดขึ้นกับนักเรียนก็ตอเมื่อจบหนวยการเรียนรู ทั้งนี้ครูจะตองออกแบบการจัดการ
เรียนรู โดยใชกรอบความคิดที่เปนเหตุเปนผล มีความสัมพันธกัน จากนั้นจึงจะลงมือเขียนแผนการจัดการ
เรียนรู ขยายรายละเอียดเพิ่มเติมใหมีคุณภาพและประสิทธิภาพตอไป
กรอบความคิดหลักของการออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design มีขั้นตอน
หลักที่สําคัญ 3 ขั้นตอน คือ
ขั้นที่ 1 กําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียน
ขั้นที่ 2 กําหนดภาระงานและการประเมินผลการเรียนรูซึ่งเปนหลักฐานที่แสดงวานักเรียน
มีผลการเรียนรูตามที่กําหนดไวอยางแทจริง
ขั้นที่ 3 วางแผนการจัดการเรียนรู
ขั้นที่ 1 กําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียน
กอนที่จะกําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียนนั้น ครูควรตอบคําถามสําคัญ
ตอไปนี้
1. นักเรียนควรจะมีความรู ความเขาใจ และสามารถทําสิ่งใดไดบาง
2. เนื้อหาสาระใดบางที่มีความสําคัญตอการสรางความเขาใจของนักเรียนและความเขาใจที่คงทน
(Enduring Understandings) ที่ครูตองการจัดการเรียนรูใหแกนักเรียนมีอะไรบาง
เมื่อจะตอบคําถามสําคัญดังกลาวขางตน ใหครูนึกถึงเปาหมายของการศึกษา มาตรฐานการเรียนรู
ดานเนื้อหาระดับชาติที่ปรากฏอยูในหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 รวมทั้ง
มาตรฐานการเรี ย นรู ร ะดั บ เขตพื้ น ที่ ก ารศึ ก ษาหรื อ ท อ งถิ่ น การทบทวนความคาดหวั ง ของหลั ก สู ต ร
แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน เนื่องจากมาตรฐานแตละระดับจะมีความสัมพันธกับเนื้อหาสาระตาง ๆ ซึ่ง
มีความแตกตางลดหลั่นกันไป ดวยเหตุนี้ขั้นที่ 1 ของ Backward Design ครูจึงตองจัดลําดับความสําคัญ
และเลือกผลลัพธปลายทางของนักเรียน ซึ่งเปนผลการเรียนรูที่เกิดจากความเขาใจที่คงทนตอไป
ความเขาใจที่คงทนของนักเรียน
ความเข า ใจที่ ค งทนคื อ อะไร ความเข า ใจที่ ค งทนเป น ความรู ที่ลึ ก ซึ้ ง ได แ ก ความคิ ด รวบยอด
ความสัมพันธ และหลักการของเนื้อหาและวิชาที่นักเรียนเรียนรู หรือกลาวอีกนัยหนึ่ง คือ เปนความรูที่อิง

13. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 1−3 7
เนื้อหา ความรูนี้เกิดจากการสะสมขอมูลตาง ๆ ของนักเรียนและเปนองคความรูที่นักเรียนสรางขึ้นดวย
ตนเอง
การเขียนความเขาใจที่คงทนในการออกแบบการจัดการเรียนรู
ถ า ความเข า ใจที่ ค งทนหมายถึ ง สาระสํ า คั ญ ของสิ่ ง ที่ จ ะเรี ย นรู แ ล ว ครู ค วรจะรู ว า สาระสํ า คั ญ
หมายถึงอะไร คําวา สาระสําคัญ มาจากคําวา Concept ซึ่งนักการศึกษาของไทยแปลเปนภาษาไทยวา
สาระสําคัญ ความคิดรวบยอด มโนทัศน มโนมติ และสังกัป ซึ่งการเขียนแผนการจัดการเรียนรูนิยมใชคํา
วา สาระสําคัญ
สาระสําคัญเปนขอความที่แสดงแกนหรือเปาหมายเกี่ยวกับเรื่องใดเรื่องหนึ่ง เพื่อใหไดขอสรุปรวม
และขอแตกตางเกี่ยวกับเรื่องใดเรื่องหนึ่ง โดยอาจครอบคลุมขอเท็จจริง กฎ ทฤษฎี ประเด็น และการสรุป
สาระสําคัญและขอความที่มีลักษณะรวบยอดอยางอื่น
ประเภทของสาระสําคัญ
1. ระดับกวาง (Broad Concept)
2. ระดับการนําไปใช (Operative Concept หรือ Functional Concept)
ตัวอยางสาระสําคัญระดับกวาง
− ประชาคมอาเซียนประกอบดวย 3 เสาหลัก
ตัวอยางสาระสําคัญระดับการนําไปใช
− ประชาคมอาเซียนประกอบดวย 3 เสาหลัก ไดแก ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน และประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน
แนวทางการเขียนสาระสําคัญ
1. ใหเขียนสาระสําคัญของทุกเรื่อง โดยแยกเปนขอ ๆ (จํานวนขอของสาระสําคัญจะเทากับจํานวน
เรื่อง)
2. การเขียนสาระสําคัญที่ดีควรเปนสาระสําคัญระดับการนําไปใช
3. สาระสําคั ญตองครอบคลุ มประเด็นสําคั ญครบถ วน เพราะหากขาดส วนใดไปแลวจะทําให
นักเรียนรับสาระสําคัญที่ผิดไปทันที
4. การเขี ย นสาระสํ า คั ญ ที่ จ ะให ค รอบคลุ ม ประเด็ น สํ า คั ญ วิ ธี ก ารหนึ่ ง คื อ การเขี ย นแผนผั ง
สาระสําคัญ

14. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 1−3 8
ตัวอยางการเขียนแผนผังสาระสําคัญ
เพื่อสงเสริมความรวมมือ
ประชาคมการเมือง ในดานการเมืองและความ
และความมั่นคง มั่นคง เพื่อธํารงไวซึ่ง
อาเซียน สันติภาพและอยูรวมกัน
อยางสันติสุข
เพื่อใหอาเซียนมีตลาดและ
ฐานการผลิตเดียวกัน และมี
ประชาคมเศรษฐกิจ
ประชาคมอาเซียน การเคลื่อนยายสินคา
อาเซียน บริการ การลงทุน และ
แรงงานมีฝมืออยางเสรี
เพื่อใหประชาชนอยูดีกินดี
ประชาคมสังคมและ ปราศจากโรคภัยไขเจ็บ มี
วัฒนธรรมอาเซียน สิ่งแวดลอมที่ดี และมี
ความรูสึกเปนอันหนึ่งอัน
เดียวกัน
สาระสําคัญของประโยชนของประชาคมอาเซียน: ประชาคมอาเซียนประกอบดวย 3 เสาหลัก
ไดแก ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน และประชาคมสังคมและ
วัฒนธรรมอาเซียน ซึ่งประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียนกอตั้งขึ้นเพื่อสงเสริมความรวมมือ
ในดานการเมืองและความมั่นคง เพื่อธํารงไวซึ่งสันติภาพและอยูรวมกันอยางสันติสุข ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
กอตั้งขึ้นเพื่อใหอาเซียนมีตลาดและฐานการผลิตเดียวกัน และมีการเคลื่อนยายสินคา บริการ การลงทุน และ
แรงงานมี ฝ มื อ อย า งเสรี ส ว นประชาคมสั ง คมและวั ฒ นธรรมอาเซี ย นก อ ตั้ ง ขึ้ น เพื่ อ ให ป ระชาชนอยู ดี กิ น ดี
ปราศจากโรคภัยไขเจ็บ มีสิ่งแวดลอมที่ดี และมีความรูสึกเปนอันหนึ่งอันเดียวกัน
5. การเขียนสาระสําคัญเกี่ยวกับเรื่องใดควรเขียนลักษณะเดนที่มองเห็นไดหรือนึกไดออกมาเปนขอ
ๆ แลวจําแนกลักษณะเหลานั้นเปนลักษณะจําเพาะและลักษณะประกอบ
6. การเขียนขอความที่เปนสาระสําคัญควรใชภาษาที่มีการขัดเกลาอยางดี เลี่ยงคําที่มีความหมาย
กํากวมหรือฟุมเฟอย

15. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 1−3 9
ตัวอยางการเขียนสาระสําคัญ เรื่อง อาเซียน
อาเซียน ลักษณะจําเพาะ ลักษณะประกอบ
มีสมาชิก 10 ประเทศ −
ตั้งอยูในภูมิภาคเอเชีย −
ตะวันออกเฉียงใต
ประชาชนสวนใหญนับถือ –
คริสตศาสนา
มีระบบการปกครองแบบ –
ประชาธิปไตย
สาระสําคัญของอาเซียน: อาเซียน คือ กลุมประเทศที่ตั้งอยูในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต มี
สมาชิก 10 ประเทศ ประชาชนสวนใหญนับถือคริสตศาสนา และมีระบบการปกครองแบบประชาธิปไตย
ขั้นที่ 2 กําหนดภาระงานและการประเมินผลการเรียนรูซึ่งเปนหลักฐานที่แสดงวานักเรียน
มีผลการเรียนรูตามที่กําหนดไวอยางแทจริง
เมื่อครูกําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียนแลว กอนที่จะดําเนินการขั้นตอไป
ขอใหครูตอบคําถามสําคัญตอไปนี้
− นักเรียนมีพฤติกรรมหรือแสดงออกในลักษณะใดจึงทําใหครูทราบวา นักเรียนบรรลุผลลัพธ
ปลายทางตามที่กําหนดไวแลว
− ครูมีหลักฐานหรือใชวิธีการใดที่สามารถระบุไดวา นักเรียนมีพฤติกรรมหรือแสดงออกตาม
ผลลัพธปลายทางที่กําหนดไว
การออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design เนนใหครูรวบรวมหลักฐานการวัด
และประเมินผลการเรียนรูที่จําเปนและมีหลักฐานเพียงพอที่จะกลาวไดวา การจัดการเรียนรูทําใหนักเรียน
เกิดผลสัมฤทธิ์แลว ไมใชเรียนแคใหจบตามหลักสูตรหรือเรียนตามชุดของกิจกรรมการเรียนรูที่ครูกําหนด
ไวเทานั้น วิธีการของ Backward Design ตองการกระตุนใหครูคิดลวงหนาวา ครูควรจะกําหนดและ
รวบรวมหลักฐานเชิงประจักษอะไรบางกอนที่จะออกแบบหนวยการเรียนรู โดยเฉพาะอยางยิ่งหลักฐาน
ดังกลาวควรจะเปนหลักฐานที่สามารถใชเปนขอมูลยอนกลับที่มีประโยชนสําหรับนักเรียนและครูไดเปน
อยางดี นอกจากนี้ครูควรใชวิธีการวัดและประเมินผลการเรียนรูแบบตอเนื่องอยางไมเปนทางการและเปน
ทางการตลอดระยะเวลาที่ครูจัดกิจกรรมการเรียนรูใหแกนักเรียน ซึ่งสอดคลองกับแนวคิดที่ตองการใหครู
ทําการวัดและประเมินผลการเรียนรูระหวางการจัดกิจกรรมการเรียนรูที่เรียกวา สอนไปวัดผลไป

16. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 1−3 10
จึงกลาวไดวา ขั้นนี้ครูควรนึกถึงพฤติกรรมหรือการแสดงออกของนักเรียน โดยพิจารณาจากผลงาน
หรือชิ้นงานที่เปนหลักฐานเชิงประจักษ ซึ่งแสดงใหเห็นวานักเรียนเกิดผลลัพธปลายทางตามเกณฑที่
กําหนดไวแลว และเกณฑที่ใชประเมินควรเปนเกณฑคุณภาพในรูปของมิติคุณภาพ (Rubrics) อยางไรก็
ตาม ครูอาจจะมีหลักฐานหรือใชวิธีการอื่น ๆ เชน การทดสอบกอนและหลังเรียน การสัมภาษณ การศึกษา
คนควา การฝกปฏิบัตขณะเรียนรูประกอบดวยก็ได
ิ
หลังจากที่ครูไดกําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียนแลว ครูควรกําหนดภาระ
งานและวิธีการประเมินผลการเรียนรู ซึ่งเปนหลักฐานที่แสดงวานักเรียนมีผลการเรียนรูตามผลลัพธ
ปลายทางที่กําหนดไวแลว
ภาระงาน หมายถึง งานหรือกิจกรรมที่กําหนดใหนักเรียนปฏิบัติ เพื่อใหบรรลุตามจุดประสงคการ
เรี ย นรู/ ผลการเรี ย นรู ที่ กํ าหนดไว ลั กษณะสํ าคั ญ ของงานจะต อ งเป น งานที่ ส อดคล อ งกั บชี วิ ตจริ ง ใน
ชีวิตประจําวัน เปนเหตุการณจริงมากกวากิจกรรมที่จําลองขึ้นเพื่อใชในการทดสอบ ซึ่งเรียกวา งานที่
ปฏิบัติเปนงานที่มีความหมายตอนักเรียน (Meaningful Task) นอกจากนี้งานและกิจกรรมจะตองมี
ขอบเขตที่ชัดเจน สอดคลองกับจุดประสงคการเรียนรู/ตัวชี้วัดชั้นป/มาตรฐานการเรียนรูที่ตองการใหเกิด
ขึ้นกับนักเรียน
ทั้งนี้เมื่อไดภาระงานครบถวนตามที่ตองการแลว ครูจะตองนึกถึงวิธีการและเครื่องมือที่จะใชวัด
และประเมินผลการเรียนรูของนักเรียนซึ่งมีอยูมากมายหลายประเภท ครูจะตองเลือกใหเหมาะสมกับภาระ
งานที่นกเรียนปฏิบัติ
ั
ตัวอยางภาระงาน/ชิ้นงานเรื่อง กําเนิดอาเซียนและสมาชิกอาเซียน รวมทั้งการกําหนดวิธีการวัดและ
ประเมินผลการเรียนรูของนักเรียนดังตาราง

17. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 1−3 11
ตัวอยาง ภาระงาน/ชิ้นงาน แผนการจัดการเรียนรูที่ 1 เรื่อง เรื่องอาเซียน
ผลการเรียนรูที่ 1 รูและเขาใจเกี่ยวกับอาเซียนในเรื่องกําเนิดอาเซียน ปฏิญญาอาเซียน วิสัยทัศนอาเซียน สัญลักษณอาเซียน ธงอาเซียน คําขวัญอาเซียน เพลงประจําอาเซียน
กฎบัตรอาเซียน การบริหารงานของอาเซียน และภาษาของอาเซียน
จุดประสงค การวัดและประเมินผล
สาระการเรียนรู ภาระงาน/ชิ้นงาน กิจกรรมการเรียนรู สื่อการเรียนรู
การเรียนรู วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ
อธิบายขอมูล 1. กําเนิดอาเซียน ศึกษาและสืบคน 1. สืบคนขอมูล 1. แบบบันทึก 1. เกณฑคุณภาพ 1. ซักถามความรู 1. ภาพเกี่ยวกับ
พื้นฐานเกี่ยวกับ 2. ปฏิญญาอาเซียน ขอมูลเกี่ยวกับกําเนิด ผลการ 4 ระดับ 2. ศึกษาและสืบคน การประชุม
อาเซียนในเรื่อง 3. วิสัยทัศน อาเซียน ปฏิญญา สืบคนขอมูล 3. บันทึกสรุป อาเซียน
ตาง ๆ ได อาเซียน อาเซียน วิสัยทัศน สาระสําคัญ 2. แบบบันทึก
4. สัญลักษณ อาเซียน 2. ตรวจ 2. แบบ 2. เกณฑคุณภาพ 4. ทํากิจกรรมเกี่ยวกับ ผลการสืบคน
อาเซียน ผลงาน ตรวจสอบ 4 ระดับ กําเนิดอาเซียน ปฏิญญา ขอมูล
5. ธงอาเซียน ผลงาน อาเซียน และวิสัยทัศน 3. แบบประเมิน
6. คําขวัญอาเซียน 3. ประเมิน 3. แบบประเมิน 3. เกณฑคุณภาพ อาเซียน พฤติกรรมใน
7. เพลงประจํา พฤติกรรม พฤติกรรม 4 ระดับ การทํางานเปน
อาเซียน ในการ การทํางาน รายบุคคล
ทํางาน เปนราย และเปนกลุม
บุคคลและ 4. หนังสือเรียน
เปนกลุม รายวิชาเพิ่มเติม
อาเซียนศึกษา
ป. 1-3

18. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 1−3 12

19. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 1−3 13
การสรางความเขาใจที่คงทน
ความเขาใจที่คงทนจะเกิดขึ้นได นักเรียนจะตองมีความสามารถ 6 ประการ ไดแก
1. การอธิบาย ชี้แจง เปนความสามารถที่นักเรียนแสดงออกโดยการอธิบายหรือชี้แจงในสิ่งที่เรียนรู
ไดอยางถูกตอง สอดคลอง มีเหตุมีผล และเปนระบบ
2. การแปลความและตีความ เปนความสามารถที่นักเรียนแสดงออกโดยการแปลความและตีความ
ไดอยางมีความหมาย ตรงประเด็น กระจางชัด และทะลุปรุโปรง
3. การประยุกต ดัดแปลง และนําไปใช เปนความสามารถที่นักเรียนแสดงออกโดยการนําสิ่งที่ได
เรียนรูไปสูการปฏิบัติไดอยางมีประสิทธิผล มีประสิทธิภาพ และคลองแคลว
4. การมีมุมมองที่หลากหลาย เปนความสามารถที่นักเรียนแสดงออกโดยการมีมุมมองที่นาเชื่อถือ
เปนไปได มีความลึกซึ้ง แจมชัด และแปลกใหม
5. การใหความสําคัญและใสใจในความรูสึกของผูอื่น เปนความสามารถที่นักเรียนแสดงออกโดย
การมี ค วามละเอี ย ดรอบคอบ เป ด เผย รั บ ฟ ง ความคิ ด เห็ น ของผู อื่ น ระมั ด ระวั ง ที่ จ ะไม ใ ห เ กิ ด ความ
กระทบกระเทือนตอผูอื่น
6. การรูจั ก ตนเอง เปนความสามารถที่นั กเรีย นแสดงออกโดยการมี ความตระหนัก รู สามารถ
ประมวลผลขอมูลจากแหลงขอมูลที่หลากหลาย ปรับตัวได รูจักใครครวญ และมีความเฉลียวฉลาด
นอกจากนี้หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ไดกําหนดสมรรถนะสําคัญ
ของนักเรียนหลังจากสําเร็จการศึกษาตามหลักสูตรไว 5 ประการ ดังนี้
1. ความสามารถในการสื่อสาร เปนความสามารถในการรับและสงสาร มีวัฒนธรรมในการใชภาษา
ถายทอดความคิด ความรู ความเขาใจ ความรูสึก และทัศนะของตนเอง เพื่อแลกเปลี่ยนขอมูลขาวสารและ
ประสบการณ อันจะเปนประโยชนตอการพัฒนาตนเองและสังคม รวมทั้งการเจรจาตอรองเพื่อขจัดและ
ลดปญหาความขัดแยงตาง ๆ การเลือกรับหรือไมรับขอมูลขาวสารดวยหลักเหตุผลและความถูกตอง
ตลอดจนการเลือกใชวิธีการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ โดยคํานึงถึงผลกระทบที่มีตอตนเองและสังคม
2. ความสามารถในการคิด เปนความสามารถในการคิดวิเคราะห การคิดสังเคราะห การคิดอยาง
สรางสรรค การคิดอยางมีวิจารณญาณ และการคิดอยางเปนระบบ เพื่อนําไปสูการสรางองคความรูหรือ
สารสนเทศเพื่อการตัดสินใจเกี่ยวกับตนเองและสังคมไดอยางเหมาะสม
3. ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอุปสรรคตาง ๆ ที่เผชิญได
อยางถูกตองเหมาะสมบนพื้นฐานของหลักเหตุผล คุณธรรม และขอมูลสารสนเทศ เขาใจความสัมพันธ
และการเปลี่ยนแปลงของเหตุการณตาง ๆ ในสังคม แสวงหาความรู ประยุกตความรูมาใชในการปองกัน
และแกไขปญหา และมีการตัดสินใจที่มีประสิทธิภาพโดยคํานึงถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นตอตนเอง สังคม
และสิ่งแวดลอม

20. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 1−3 14
4. ความสามารถในการใชทักษะชีวิต เปนความสามารถในการนํากระบวนการตาง ๆ ไปใชใน
การดําเนินชีวิตประจําวัน การเรียนรูดวยตนเอง การเรียนรูอยางตอเนื่อง การทํางาน และการอยูรวมกันใน
สังคม ดวยการสรางเสริมความสัมพันธอันดีระหวางบุคคล การจัดการปญหาและความขัดแยงตาง ๆ
อย า งเหมาะสม การปรั บ ตั ว ให ทั น กั บ การเปลี่ ย นแปลงของสั ง คมและสภาพแวดล อ ม และการรู จั ก
หลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่ไมพึงประสงคซึ่งจะสงผลกระทบตอตนเองและผูอื่น
5. ความสามารถในการใชเทคโนโลยี เปนความสามารถในการเลือกและใชเทคโนโลยีดาน
ตาง ๆ มีทักษะกระบวนการทางเทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคมในดานการเรียนรู การสื่อสาร
การทํางาน การแกปญหาอยางสรางสรรค ถูกตอง เหมาะสม และมีคุณธรรม
นอกจากสมรรถนะสําคัญของนักเรียนหลังจากสําเร็จการศึกษาตามหลักสูตรที่กลาวแลวขางตน
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ไดกําหนดคุณลักษณะอันพึงประสงคเพื่อให
สามารถอยูรวมกับผูอื่นในสังคมไดอยางมีความสุขในฐานะเปนพลเมืองไทยและพลโลก ดังนี้

1. รักชาติ ศาสน กษัตริย เปนคุณลักษณะที่แสดงออกถึงการเปนพลเมืองดีของชาติ ธํารงไวซึ่งความ
เปนชาติไทย ศรัทธา ยึดมั่นในศาสนา และเคารพเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย ผูที่รักชาติ ศาสน กษัตริย
จะแสดงออกถึงการเปนพลเมืองดีของชาติ มีความสามัคคีปรองดอง ภูมิใจ เชิดชูความเปนชาติไทย ปฏิบัติ
ตนตามหลักศาสนาที่ตนนับถือ และแสดงความจงรักภักดีตอสถาบันพระมหากษัตริย
2. ซื่อสัตยสุจริต เปนคุณลักษณะที่แสดงออกถึงการยึดมั่นในความถูกตอง ประพฤติตรงตามความ
เปนจริงตอตนเองและผูอื่นทั้งทางกาย วาจา และใจ ผูที่มีความซื่อสัตยสุจริต จะประพฤติตรงตามความ
เปนจริงทั้งทางกาย วาจา ใจ และยึดหลักความจริง ความถูกตองในการดําเนินชีวิต มีความละอายและเกรง
กลัวตอการกระทําผิด
3. มีวินัย เปนคุณลักษณะที่แสดงออกถึงการยึดมั่นในขอตกลง กฎเกณฑ และระเบียบขอบังคับของ
ครอบครัว โรงเรียน และสังคม ผูที่มีวินัยจะปฏิบัติตนตามขอตกลง กฎเกณฑ และระเบียบขอบังคับของ
ครอบครัว โรงเรียน และสังคมเปนปกติวิสัย ไมละเมิดสิทธิของผูอื่น
4. ใฝเรียนรู เปนคุณลักษณะที่แสดงออกถึงความตั้งใจ เพียรพยายามในการเรียน แสวงหาความรู
จากแหลงการเรียนรูทั้งภายในและภายนอกโรงเรียน ผูที่ใฝเรียนรูจะแสดงออกถึงความตั้งใจ เพียรพยายาม
ในการเรียนและเขารวมกิจกรรมการเรียนรู แสวงหาความรูจากแหลงการเรียนรูทั้งภายในและภายนอก
โรงเรียนอยางสม่ําเสมอ ดวยการเลือกใชสื่ออยางเหมาะสม บันทึกความรู วิเคราะห สรุปเปนองคความรู
แลกเปลี่ยนเรียนรู ถายทอด เผยแพร และนําไปใชในชีวิตประจําวันได
5. อยูอยางพอเพียง เปนคุณลักษณะที่แสดงออกถึงการดําเนินชีวิตอยางพอประมาณ มีเหตุผล
รอบคอบ มีคุณธรรม มีภูมิคุมกันในตัวที่ดี และปรับตัวเพื่ออยูในสังคมไดอยางมีความสุข ผูที่อยูอยาง
พอเพี ย งจะดํ า เนิ น ชี วิ ต อย า งประมาณตน มี เ หตุ ผ ล รอบคอบ ระมั ด ระวั ง อยู ร ว มกั บ ผู อื่ น ด ว ยความ
รับผิดชอบ ไมเบียดเบียนผูอื่น เห็นคุณคาของทรัพยากรตาง ๆ มีการวางแผนปองกันความเสี่ยงและพรอม
รับการเปลี่ยนแปลง