More Related Content
Similar to แผนการสอนอาเซียน ม.1-3
Similar to แผนการสอนอาเซียน ม.1-3 (20)
More from sompriaw aums (20)
แผนการสอนอาเซียน ม.1-3
- 1. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ม.1-3 1
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม
อาเซียนศึกษา ม. 1-3
ระดับมัธยมศึกษาตอนตน
ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
• ออกแบบการจัดการเรียนรูโดยใชมาตรฐานการเรียนรูและผลการเรียนรูเปนเปาหมาย
• ออกแบบการจัดการเรียนรูโดยเนนผูเรียนเปนศูนยกลาง
• ใชแนวคิด Backward Design ผสมผสานกับแนวคิดทฤษฎีการเรียนรูตาง ๆ อยางหลากหลาย
• ออกแบบการเรียนรูเพื่อพัฒนาสมรรถนะสําคัญของนักเรียนในการสื่อสาร การคิด
การแกปญหา การใชทักษะชีวิต และการใชเทคโนโลยี
• แบงแผนการจัดการเรียนรูเปนรายชั่วโมง สะดวกในการใช
• มีองคประกอบครบถวนตามแนวทางการจัดทําแผนการจัดการเรียนรูของสถานศึกษา
• นําไปพัฒนาเปนผลงานทางวิชาการเพื่อเลื่อนวิทยฐานะได
- 2. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ม.1-3 2
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม
อาเซียนศึกษา ม. 1-3
ระดับมัธยมศึกษาตอนตน
ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขันพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
้
สงวนลิขสิทธิ์ตามกฎหมาย
หามละเมิด ทําซ้า ดัดแปลง และเผยแพร
ํ
สวนใดสวนหนึ่ง เวนแตจะไดรับอนุญาต
ผูเรียบเรียง
สมพร ออนนอม พธ.บ. (เกียรตินยม), นศ.บ.
ิ
บุญรัตน รอดตา ศษ.บ.
ประจวบ ตรีภักดิ์ พธ.บ., สส.ม.
กุสุมาวดี ชัยชูโชติ ศ.บ., ศ.ม.
พงษศักดิ์ แคลวเครือ ศศ.บ. (เกียรตินิยม), ร.ม.
จุลพงษ อุดมพรพิบล วท.บ.
ู
นฤชภรณ กมลนฤเมธ ศศ.บ.
บรรณาธิการ
สุระ ดามาพงษ กศ.บ., กศ.ม.
ISBN 978–974–18–6741-7
พิมพที่ บริษัท โรงพิมพวฒนาพานิช จํากัด นายเริงชัย จงพิพฒนสุข กรรมการผูจัดการ
ั ั
- 3. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ม.1-3 3
คํานํา
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ม. 1–3 เลมนี้เปนสื่อการเรียนรูที่จัดทํา
ขึ้นเพื่อใชเปนแนวทางในการจัดการเรียนรูโดยยึดหลักการออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward
Design ที่เนนผูเรียนเปนศูนยกลาง (Child-centered) ตามหลักการเนนผูเรียนเปนสําคัญ ใหนักเรียนมีสวนรวมใน
กิจกรรมและกระบวนการเรี ยนรู สามารถสรา งองคความรูไ ดดว ยตนเอง ทั้ งเปนรายบุค คลและเปน กลุ ม
บทบาทของครูมหนาที่เอื้ออํานวยความสะดวกใหนักเรียนประสบผลสําเร็จ โดยสรางสถานการณการเรียนรูทั้ง
ี
ในหองเรียนและนอกหองเรียน ทําใหนักเรียนสามารถเชื่อมโยงความรูในกลุมสาระการเรียนรูอื่น ๆ ไดในเชิง
บูรณาการดวยวิธีการที่หลากหลาย เนนกระบวนการคิดวิเคราะห สังเคราะห และสรุปความรูดวยตนเอง ทําให
นักเรียนไดรับการพัฒนาทั้งดานความรู ดานทักษะ/กระบวนการ และดานคุณธรรม จริยธรรม และคานิยมที่ดี
นําไปสูการอยูรวมกันในสังคมอยางสันติสุข
การจั ด ทํ า คู มื อ ครู แผนการจั ด การเรี ย นรู พระพุ ท ธศาสนา ชุ ด นี้ ได จั ดทํ าตามหลั ก สู ต รแกนกลาง
การศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ซึ่งครอบคลุมสาระศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม ภายในเลมไดนําเสนอ
แผนการจัดการเรียนรูเปนรายชั่วโมงตามหนวยการเรียนรู เพื่อใหครูนําไปใชในการจัดการเรียนรูไดสะดวก
ยิ่งขึ้น นอกจากนี้แตละหนวยการเรียนรูยังมีการวัดและประเมินผลการเรียนรูทั้ง 3 ดาน ไดแก ดานความรู ดาน
คุณธรรม จริยธรรม และคานิยม และดานทักษะ/กระบวนการ ทําใหทราบผลการเรียนรูแตละหนวยการเรียนรู
ของนักเรียนไดทันที
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู พระพุทธศาสนา ชุดนี้นาเสนอเนื้อหาแบงเปน 3 ตอน คือ
ํ
ตอนที่ 1 คําชี้แจงการจัดแผนการจัดการเรียนรู ประกอบดวยแนวทางการใชแผนการจัดการเรียนรู
สัญลักษณลักษณะกิจกรรมการเรียนรู การออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design
เทคนิคและวิธีการจัดการเรียนรู–การวัดและประเมินผลการเรียนรู พระพุทธศาสนา ตารางวิเคราะหมาตรฐาน
การเรียนรูและตัวชี้วัดชั้นปกับสาระการเรียนรูในหนวยการเรียนรู และโครงสรางการแบงเวลารายชั่วโมงใน
การจัดการเรียนรู
ตอนที่ 2แผนการจัดการเรียนรูรายชั่วโมง ไดเสนอแนะแนวทางการจัดการเรียนรูแตละหนวยการเรียนรู
ในหนังสือเรียน แบงเปนแผนยอยรายชั่วโมง ซึ่งแผนการจัดการเรียนรูแตละแผนมีองคประกอบครบถวนตาม
แนวทางการจัดทําแผนการจัดการเรียนรูของสถานศึกษา
ตอนที่ 3 เอกสาร/ความรูเสริมสําหรับครู ประกอบดวยแบบทดสอบตาง ๆ และความรูเสริมสําหรับครู
ซึ่งบันทึกลงในแผนซีดี (CD) เพื่ออํานวยความสะดวกใหครูใชในการจัดกิจกรรมการเรียนรู
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู พระพุทธศาสนา ป. 1–6 ชุดนี้ไดออกแบบการเรียนรูดวยเทคนิคและ
วิธีการสอนอยางหลากหลาย หวังวาจะเปนประโยชนตอการนําไปประยุกตใชในการจัดการเรียนรูใหเหมาะสม
กับสภาพแวดลอมของนักเรียนตอไป
คณะผูจดทํา
ั
- 4. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ม.1-3 4
สารบัญ
ตอนที่ 1 คําชี้แจงการจัดแผนการจัดการเรียนรู ............................................... 1
1. แนวทางการใชแผนการจัดการเรียนรู ................................................................................ 2
2. การออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design ................................. 5
3. เทคนิคและวิธีการจัดการเรียนรู–การวัดและประเมินผลการเรียนรู ....................................... 18
4. ตารางวิเคราะหผลการเรียนรูกับสาระการเรียนรูในหนวยการเรียนรู ....................................... 21
5. โครงสรางการแบงเวลารายชั่วโมงในการจัดการเรียนรู ..........................................................23
ตอนที่ 2 แผนการจัดการเรียนรู .................................................................. 25
หนวยการเรียนรูที่ 1 เรื่องของอาเซียน .......................................................................... 26
ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน ............................................................ 26
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 1 เรื่องของอาเซียน ............................................. 27
แผนการจัดการเรียนรูที่ 1 เรือง กําเนิดอาเซียนและสมาชิกอาเซียน .......................... 30
่
แผนการจัดการเรียนรูที่ 2 เรือง สัญลักษณและธงอาเซียน ...................................... 33
่
แผนการจัดการเรียนรูที่ 3 เรือง คําขวัญและเพลงประจําอาเซียน ............................. 36
่
แผนการจัดการเรียนรูที่ 4 เรือง ภาษา ปฏิญญา และวิสยทัศนอาเซียน ..................... 39
่ ั
แผนการจัดการเรียนรูที่ 5 เรือง กฎบัตรอาเซียน ................................................... 43
่
หนวยการเรียนรูที่ 2 ประเทศสมาชิกอาเซียน .................................................................. 47
ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน ............................................................ 47
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 2 ประเทศสมาชิกอาเซียน ................................... 48
แผนการจัดการเรียนรูที่ 6 เรือง บรูไนดารุสซาลาม ............................................... 54
่
แผนการจัดการเรียนรูที่ 7 เรือง กัมพูชา ............................................................. 57
่
แผนการจัดการเรียนรูที่ 8 เรือง อินโดนีเซีย ........................................................ 61
่
แผนการจัดการเรียนรูที่ 9 เรือง ลาว .................................................................. 64
่
แผนการจัดการเรียนรูที่ 10 เรือง มาเลเซีย ........................................................... 68
่
แผนการจัดการเรียนรูที่ 11 เรือง พมา ................................................................ 71
่
แผนการจัดการเรียนรูที่ 12 เรือง ฟลิปปนส .......................................................... 74
่
แผนการจัดการเรียนรูที่ 13 เรือง สิงคโปร ............................................................ 78
่
แผนการจัดการเรียนรูที่ 14 เรือง ไทย ................................................................. 81
่
แผนการจัดการเรียนรูที่ 15 เรือง เวียดนาม .......................................................... 83
่
- 5. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ม.1-3 5
หนวยการเรียนรูที่ 3 ประชาคมอาเซียน ................................................................................. 89
ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน ............................................................ 89
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 3 ประชาคมอาเซียน ........................................... 90
แผนการจัดการเรียนรูที่ 16 เรือง ภูมิหลังประชาคมอาเซียน ..................................... 93
่
แผนการจัดการเรียนรูที่ 17 เรือง เสาหลักประชาคมอาเซียน .................................... 97
่
แผนการจัดการเรียนรูที่ 18 เรือง บทบาทของไทยในการจัดตั้งประชาคมอาเซียน ......... 101
่
หนวยการเรียนรูที่ 4 บทบาทของอาเซียนตอประเทศสมาชิก ............................................. 105
ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน ............................................................ 105
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 4 บทบาทของอาเซียนตอประเทศสมาชิก............... 106
แผนการจัดการเรียนรูที่ 19 เรือง บทบาทของอาเซียนตอประเทศไทย .......................... 108
่
แผนการจัดการเรียนรูที่ 20 เรือง บทบาทของอาเซียนตอประเทศสมาชิกอื่น .................. 112
่
หนวยการเรียนรูที่ 5 อาเซียนกับความสัมพันธภายนอกอาเซียน ........................................ 116
ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน ............................................................. 116
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 5 อาเซียนกับความสัมพันธภายนอกอาเซียน ......... 117
แผนการจัดการเรียนรูที่ 21 เรือง ความรูเรืององคกรอาเซียน ...................................... 120
่ ่
แผนการจัดการเรียนรูที่ 22 เรือง ความสัมพันธภายนอกอาเซียนกับประเทศคูเจรจา ........ 123
่
แผนการจัดการเรียนรูที่ 23 เรือง ความสัมพันธภายนอกอาเซียนกับกลุมประเทศ ........... 126
่
แผนการจัดการเรียนรูที่ 24 เรือง ความสัมพันธภายนอกอาเซียน
่
กับองคการระหวางประเทศ ...................................... 130
ตอนที่ 3 เอกสาร/ความรูเสริมสําหรับครู ...................................... 134-182
1. ผลการเรียนรู จุดประสงคการเรียนรู และสาระการเรียนรูรายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ม. 1–3
2. โครงงาน (Project Work)
3. แฟมสะสมผลงาน (Portfolio)
4. ผังการออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design
5. รูปแบบแผนการจัดการเรียนรูรายชั่วโมง
6. แบบทดสอบกอนเรียนและหลังเรียน
7. แบบทดสอบปลายภาค
8. แบบบันทึกและแบบประเมินตาง ๆ
- 7. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ม. 1−3 2
1. แนวทางการใชแผนการจัดการเรียนรู
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่ มเติม อาเซียนศึกษา ม. 1-3 เลมนี้จัดทํา ขึ้นเพื่อเป น
แนวทางใหครูใชประกอบการจัดการเรียนรูเรื่อง อาเซียนศึกษา ระดับมัธยมศึกษาตอนตน ตามหลักสูตร
แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ซึ่งการแบงหนวยการเรียนรูสําหรับจัดทําแผนการ
จัดการเรียนรูรายชั่วโมงในคูมือครู แผนการจัดการเรียนรูเลมนี้แบงเนื้อหาเปน 5 หนวย สามารถใชควบคู
กับหนังสือเรียน รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ม. 1−3 ประกอบดวยหนวยการเรียนรูดังนี้
หนวยการเรียนรูที่ 1 เรื่องของอาเซียน
หนวยการเรียนรูที่ 2 ประเทศสมาชิกอาเซียน
หนวยการเรียนรูที่ 3 ประชาคมอาเซียน
หนวยการเรียนรูที่ 4 บทบาทของอาเซียนตอประเทศสมาชิก
หนวยการเรียนรูที่ 5 อาเซียนกับความสัมพันธภายนอกอาเซียน
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรูเลมนี้ไดนําเสนอรายละเอียดไวครบถวนตามแนวทางการจัดทํา
แผนการจัดการเรียนรู นอกจากนี้ยังไดออกแบบกิจกรรมการเรียนรูใหนักเรียนไดพัฒนาองคความรู
สมรรถนะสําคัญ และคุณลักษณะอันพึงประสงคไวอยางครบถวนตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้น
พื้ น ฐาน พุ ท ธศั ก ราช 2551 ครู ค วรศึ ก ษาคู มื อ ครู แผนการจั ด การเรี ย นรู นี้ ใ ห ล ะเอี ย ดเพื่ อ ปรั บ ใช ใ ห
สอดคลองกับสภาพแวดลอม สถานการณ และสภาพของนักเรียน
ในแตละหนวยการเรียนรูจะแบงแผนการจัดการเรียนรูออกเปนรายชั่วโมง ซึ่งมีจํานวนมากนอยไม
เทากันขึ้นอยูกับความยาวของเนื้อหาสาระ และในแตละหนวยการเรียนรูมีองคประกอบดังนี้
1. ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน แสดงขอบขายเนื้อหาการจัดการ
เรียนรูที่ครอบคลุมความรู คุณธรรม จริยธรรม คานิยม ทักษะ/กระบวนการ และภาระงาน/ชิ้นงาน
2. กรอบแนวคิ ด ผั ง การออกแบบการจั ด การเรี ย นรู ต ามแนวคิ ด Backward Design
(Backward Design Template) เปนกรอบแนวคิดในการจัดการเรียนรูของแตละหนวยการเรียนรู
แบงเปน 3 ขั้น ไดแก
ขั้นที่ 1 ผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียน
ขั้นที่ 2 ภาระงานและการประเมินผลการเรียนรูซึ่งเปนหลักฐานที่แสดงวานักเรียนมีผลการ
เรียนรูตามที่กําหนดไวอยางแทจริง
ขั้นที่ 3 แผนการจัดการเรียนรู จะระบุวาในหนวยการเรียนรูนี้แบงเปนแผนการจัดการเรียนรูกี่
แผน และแตละแผนใชเวลาในการจัดกิจกรรมกี่ชั่วโมง
- 8. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ม. 1−3 3
3. แผนการจัดการเรียนรูรายชั่วโมง เปนแผนการจัดการเรียนรูตามกรอบแนวคิดการออกแบบการ
จัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design ประกอบดวย
3.1 ชื่ อ แผนการจั ด การเรี ย นรู ประกอบด ว ยลํา ดั บที่ ของแผน ชื่ อ แผน และเวลาเรีย น เช น
แผนการจัดการเรียนรูที่ 1 เรื่อง กําเนิดอาเซียนและสมาชิกอาเซียน เวลา 2 ชั่วโมง
3.2 สาระสําคัญ เปนความคิดรวบยอดของเนื้อหาที่นํามาจัดการเรียนรูในแตละแผนการจัดการ
เรียนรู
3.3 ผลการเรียนรู เปนผลการเรียนรูที่ใชตรวจสอบนักเรียนหลังจากเรียนจบเนื้อหาที่นําเสนอ
ในแตละแผนการจัดการเรียนรูนั้น ๆ ซึ่งสอดคลองกับมาตรฐานการเรียนรูของหลักสูตร
3.4 จุดประสงคการเรียนรู เปนสวนที่บอกจุดมุงหมายที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียนภาย
หลังจากเรียนจบในแตละแผน ทั้งในดานความรู (K) ดานคุณธรรม จริยธรรม และคานิยม (A) และดาน
ทักษะ/กระบวนการ (P) ซึ่งสอดคลองสัมพันธกับผลการเรียนรูและเนื้อหาในแผนการจัดการเรียนรูนั้น ๆ
3.5 การวัดและประเมินผลการเรียนรู เปนการตรวจสอบผลการจัดการเรียนรูวาหลังจากจัดการ
เรียนรูในแตละแผนการจัดการเรียนรูแลว นักเรียนมีพัฒนาการ มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนตามเปาหมายที่
คาดหวังไวหรือไม และมีสิ่งที่จะตองไดรับการพัฒนาปรับปรุงสงเสริมในดานใดบาง ดังนั้น ในแตละ
แผนการจัดการเรียนรูจึงไดออกแบบวิธีการและเครื่องมือในการวัดและประเมินผลการเรียนรูดานตาง ๆ
ของนักเรียนไวอยางหลากหลาย เชน การทําแบบทดสอบ การตอบคําถามสั้น ๆ การตรวจผลงาน การ
สังเกตพฤติกรรมทั้งที่เปนรายบุคคลและเปนกลุม โดยเนนการปฏิบัติใหสอดคลองและเหมาะสมกับผล
การเรียนรู
วิธีการและเครื่องมือในการวัดและประเมินผลการเรียนรูเหลานี้ครูสามารถนําไปใชประเมิน
นักเรียนไดทั้งในระหวางการจัดการเรียนรูและการทํากิจกรรมตาง ๆ ตลอดจนการนําความรูไปใชใน
ชีวิตประจําวัน
3.6 สาระการเรียนรู เปนหัวขอยอยที่นํามาจัดการเรียนรูในแตละแผนการจัดการเรียนรู ซึ่ง
สอดคลองกับสาระการเรียนรู
3.7 แนวทางบูรณาการ เปนการเสนอแนะแนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรูในเรื่องที่เรียนรู
ของแตละแผนใหเชื่อมโยงสัมพันธกับสาระการเรียนรูอื่น ๆ ไดแก ภาษาไทย คณิตศาสตร วิทยาศาสตร
สุขศึกษาและพลศึกษา ศิลปะ การงานอาชีพและเทคโนโลยี และภาษาตางประเทศ เพื่อใหการเรียนรู
สอดคลองและครอบคลุมสถานการณจริง
3.8 กระบวนการจัดการเรียนรู เปนการเสนอแนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรูเนื้อหาในแตละ
เรื่อง โดยใชแนวคิดและทฤษฎีการเรียนรูตาง ๆ ตามความเหมาะสม ทั้งนี้เพื่อใหครูนําไปใชประโยชนใน
- 9. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ม. 1−3 4
การวางแผนการจัดการเรียนรูไดอยางมีประสิทธิภาพ ซึ่งกระบวนการจัดการเรียนรูประกอบดวย 5 ขั้น
ไดแก
ขั้นที่ 1 นําเขาสูบทเรียน
ขั้นที่ 2 กิจกรรมการเรียนรู
ขั้นที่ 3 ฝกฝนผูเรียน
ขั้นที่ 4 นําไปใช
ขั้นที่ 5 สรุป
3.9 กิจกรรมเสนอแนะ เปนกิจกรรมเสนอแนะสําหรับใหนักเรียนไดพัฒนาเพิ่มเติมในดานตาง
ๆ นอกเหนือจากที่ไดจัดการเรียนรูมาแลวในชั่วโมงเรียน กิจกรรมเสนอแนะมี 2 ลักษณะ คือ กิจกรรม
สําหรับผูที่มีความสามารถพิเศษและตองการศึกษาคนควาเนื้อหานั้น ๆ ใหลึกซึ้งกวางขวางยิ่งขึ้น และ
กิจกรรมสําหรับการเรียนรูใหครบตามเปาหมาย ซึ่งมีลักษณะเปนการซอมเสริม
3.10 สื่อ/แหลงการเรียนรู เปนรายชื่อสื่อการเรียนรูทุกประเภทที่ใชในการจัดการเรียนรู ซึ่งมีทั้ง
สื่อธรรมชาติ สื่อสิ่งพิมพ สื่อเทคโนโลยี และสื่อบุคคล เชน หนังสือ เอกสารความรู รูปภาพ เครือขาย
อินเทอรเน็ต วีดิทัศน
3.11 บัน ทึกหลังการจั ดการเรี ยนรู เป นสว นที่ให ครูบันทึกผลการจั ดการเรี ยนรู วาประสบ
ความสําเร็จหรือไม มีปญหาหรืออุปสรรคอะไรเกิดขึ้นบาง ไดแกไขปญหาและอุปสรรคนั้นอยางไร สิ่งที่
ไมไดปฏิบัติตามแผนมีอะไรบาง และขอเสนอแนะสําหรับการปรับปรุงแผนการจัดการเรียนรูครั้งตอไป
นอกจากนี้ยังอํานวยความสะดวกใหครู โดยจัดทําแบบทดสอบ แบบบันทึก แบบประเมินตาง ๆ
และความรูเสริมสําหรับครูบันทึกลงในแผนซีดี (CD) ประกอบดวย
1. แบบทดสอบกอนเรียนและหลังเรียน เปนแบบทดสอบเพื่อใชวัดและประเมินผลนักเรียนกอน
การจัดการเรียนรูและหลังการจัดการเรียนรู
2. แบบทดสอบปลายป/ปลายภาค เปนแบบทดสอบเพื่อใชวัดและประเมินผลการเรียนรูปลายป/
ปลายภาค 3 ดาน ไดแก
2.1 ดานความรู มีแบบทดสอบทั้งที่เปนแบบปรนัยและแบบอัตนัย
2.2 ดานคุณธรรม จริยธรรม และคานิยม เปนตารางการประเมิน
2.3 ดานทักษะ/กระบวนการ เปนตารางการประเมิน
3. ใบงาน แบบบันทึก และแบบประเมินตาง ๆ
4. เอกสาร/ความรูเสริมสําหรับครู เปนการนําเสนอความรูในเรื่องตาง ๆ แกครู เชน
4.1 ผลการเรียนรู จุดประสงคการเรียนรู และสาระการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม (อาเซียนศึกษา
ม. 1−3)
- 10. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ม. 1−3 5
4.2 โครงงาน (Project Work)
4.3 แฟมสะสมผลงาน (Portfolio)
4.4 ผังการออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design
4.5 รูปแบบของโครงสรางแผนการจัดการเรียนรูรายชั่วโมงที่ออกแบบการจัดการเรียนรูตาม
แนวคิด Backward Design
ครูควรศึกษาแผนการจัดการเรียนรูเพื่อเตรียมการสอนอยางมีประสิทธิภาพ จัดกิจกรรมใหนักเรียน
ไดพัฒนาครบทุกสมรรถนะสําคัญที่กําหนดไวในหลักสูตร กลาวคือ สมรรถนะในการสื่อสาร การคิด การ
แกปญหา การใชทักษะชีวิต และการใชเทคโนโลยี รวมถึงคุณลักษณะอันพึงประสงคตามหลักสูตร และ
กิจกรรมเสนอแนะเพื่อการเรียนรูเพิ่มเติมใหเต็มตามศักยภาพของนักเรียนแตละคน ซึ่งไดกําหนดไวใน
แผนการจัดการเรียนรูนี้แลว
นอกจากนี้ ครู ส ามารถปรั บปรุ ง แผนการจั ด การเรี ย นรู ใ หส อดคล อ งกับ สภาพความพร อ มของ
นักเรียนและสถานการณเฉพาะหนาได ซึ่งจะใชเปนผลงานเพื่อเลื่อนวิทยฐานะได แผนการจัดการเรียนรูนี้
ไดอํานวยความสะดวกใหครู โดยไดพิมพโครงสรางแผนการจัดการเรียนรูที่ออกแบบการจัดการเรียนรู
ตามแนวคิด Backward Design ใหครูเพิ่มเติมเฉพาะสวนที่ครูปรับปรุงเองไวดวยแลว
2. การออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design
การจัดการเรียนรูหรือการสอนเปนงานที่ครูทุกคนตองใชกลวิธีตาง ๆ มากมายเพื่อใหนักเรียนสนใจ
ที่จะเรียนรูและเกิดผลตามที่ครูคาดหวัง การจัดการเรียนรูจัดเปนศาสตรที่ตองใชความรูความสามารถ
ตลอดจนประสบการณอยางมาก ครูบางคนอาจจะละเลยเรื่องของการออกแบบการจัดการเรียนรูหรือการ
ออกแบบการสอน ซึ่งเปนงานที่ครูจะตองทํากอนการเขียนแผนการจัดการเรียนรู
การออกแบบการจัดการเรียนรูทําอยางไร ทําไมจึงตองออกแบบการจัดการเรียนรู
ครูทุกคนผานการศึกษาและไดเรียนรูเกี่ยวกับการออกแบบการจัดการเรียนรูมาแลว ในอดีตการ
ออกแบบการจัดการเรียนรูจะเริ่มตนจากการกําหนดจุดประสงคการเรียนรู การวางแผนการจัดการเรียนรู
การดําเนินการจัดการเรียนรู และการวัดและประเมินผลการเรียนรู ปจจุบันการเรียนรูไดมีการเปลี่ยนแปลง
ไปตามสภาพแวดลอม เศรษฐกิจ และสังคม รวมทั้งการเปลี่ยนแปลงดานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีที่เขา
มามีบทบาทตอการเรียนรูของนักเรียน ซึ่งนักเรียนสามารถเรียนรูไดจากสื่อและแหลงการเรียนรูตาง ๆ ที่มี
อยูรอบตัว ดังนั้นการออกแบบการจัดการเรียนรูจึงเปนกระบวนการสําคัญที่ครูจําเปนตองดําเนินการให
เหมาะสมกับศักยภาพของนักเรียนแตละคน
- 11. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ม. 1−3 6
แกรนต วิกกินส (Grant Wiggins) และเจย แมกไท (Jay McTighe) นักการศึกษาชาวอเมริกัน
ไดเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการออกแบบการจัดการเรียนรู ซึ่งเรียกวา Backward Design อันเปนการออกแบบ
การจัดการเรียนรูที่ครูจะตองกําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียนกอน โดยทั้งสองให
ชื่อวา ความเขาใจที่คงทน (Enduring Understandings) เมื่อกําหนดความเขาใจที่คงทนไดแลว ครู
จะตองบอกใหไดวาความเขาใจที่คงทนของนักเรียนนี้เกิดจากอะไร นักเรียนจะตองมีหรือแสดงพฤติกรรม
อะไรบาง ครูมีหรือใชวิธีการวัดอะไรบางที่จะบอกวานักเรียนมีหรือแสดงพฤติกรรมเหลานั้นแลว จากนั้น
ครูจึงนึกถึงวิธีการจัดการเรียนรูที่จะทําใหนกเรียนเกิดความเขาใจที่คงทนตอไป
ั
แนวคิด Backward Design
Backward Design เปนการออกแบบการจัดการเรียนรูที่ใชผลลัพธปลายทางเปนหลัก ซึ่ง
ผลลัพธปลายทางนี้จะเกิดขึ้นกับนักเรียนก็ตอเมื่อจบหนวยการเรียนรู ทั้งนี้ครูจะตองออกแบบการจัดการ
เรียนรู โดยใชกรอบความคิดที่เปนเหตุเปนผล มีความสัมพันธกัน จากนั้นจึงจะลงมือเขียนแผนการจัดการ
เรียนรู ขยายรายละเอียดเพิ่มเติมใหมีคุณภาพและประสิทธิภาพตอไป
กรอบความคิดหลักของการออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design มีขั้นตอน
หลักที่สําคัญ 3 ขั้นตอน คือ
ขั้นที่ 1 กําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียน
ขั้นที่ 2 กําหนดภาระงานและการประเมินผลการเรียนรูซึ่งเปนหลักฐานที่แสดงวานักเรียน
มีผลการเรียนรูตามที่กําหนดไวอยางแทจริง
ขั้นที่ 3 วางแผนการจัดการเรียนรู
ขั้นที่ 1 กําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียน
กอนที่จะกําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียนนั้น ครูควรตอบคําถามสําคัญ
ตอไปนี้
1. นักเรียนควรจะมีความรู ความเขาใจ และสามารถทําสิ่งใดไดบาง
2. เนื้อหาสาระใดบางที่มีความสําคัญตอการสรางความเขาใจของนักเรียนและความเขาใจที่คงทน
(Enduring Understandings) ที่ครูตองการจัดการเรียนรูใหแกนักเรียนมีอะไรบาง
เมื่อจะตอบคําถามสําคัญดังกลาวขางตน ใหครูนึกถึงเปาหมายของการศึกษา มาตรฐานการเรียนรู
ดานเนื้อหาระดับชาติที่ปรากฏอยูในหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 รวมทั้ง
มาตรฐานการเรี ย นรู ร ะดั บ เขตพื้ น ที่ ก ารศึ ก ษาหรื อ ท อ งถิ่ น การทบทวนความคาดหวั ง ของหลั ก สู ต ร
แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน เนื่องจากมาตรฐานแตละระดับจะมีความสัมพันธกับเนื้อหาสาระตาง ๆ ซึ่ง
- 12. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ม. 1−3 7
มีความแตกตางลดหลั่นกันไป ดวยเหตุนี้ขั้นที่ 1 ของ Backward Design ครูจึงตองจัดลําดับความสําคัญ
และเลือกผลลัพธปลายทางของนักเรียน ซึ่งเปนผลการเรียนรูที่เกิดจากความเขาใจที่คงทนตอไป
ความเขาใจที่คงทนของนักเรียน
ความเข า ใจที่ ค งทนคื อ อะไร ความเข า ใจที่ ค งทนเป น ความรู ที่ลึ ก ซึ้ ง ได แ ก ความคิ ด รวบยอด
ความสัมพันธ และหลักการของเนื้อหาและวิชาที่นักเรียนเรียนรู หรือกลาวอีกนัยหนึ่ง คือ เปนความรูที่อิง
เนื้อหา ความรูนี้เกิดจากการสะสมขอมูลตาง ๆ ของนักเรียนและเปนองคความรูที่นักเรียนสรางขึ้นดวย
ตนเอง
การเขียนความเขาใจที่คงทนในการออกแบบการจัดการเรียนรู
ถ า ความเข า ใจที่ ค งทนหมายถึ ง สาระสํ า คั ญ ของสิ่ ง ที่ จ ะเรี ย นรู แ ล ว ครู ค วรจะรู ว า สาระสํ า คั ญ
หมายถึงอะไร คําวา สาระสําคัญ มาจากคําวา Concept ซึ่งนักการศึกษาของไทยแปลเปนภาษาไทยวา
สาระสําคัญ ความคิดรวบยอด มโนทัศน มโนมติ และสังกัป ซึ่งการเขียนแผนการจัดการเรียนรูนิยมใชคํา
วา สาระสําคัญ
สาระสําคัญเปนขอความที่แสดงแกนหรือเปาหมายเกี่ยวกับเรื่องใดเรื่องหนึ่ง เพื่อใหไดขอสรุปรวม
และขอแตกตางเกี่ยวกับเรื่องใดเรื่องหนึ่ง โดยอาจครอบคลุมขอเท็จจริง กฎ ทฤษฎี ประเด็น และการสรุป
สาระสําคัญและขอความที่มีลักษณะรวบยอดอยางอื่น
ประเภทของสาระสําคัญ
1. ระดับกวาง (Broad Concept)
2. ระดับการนําไปใช (Operative Concept หรือ Functional Concept)
ตัวอยางสาระสําคัญระดับกวาง
− ประชาคมอาเซียนประกอบดวย 3 เสาหลัก
ตัวอยางสาระสําคัญระดับการนําไปใช
− ประชาคมอาเซียนประกอบดวย 3 เสาหลัก ไดแก ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน และประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน
แนวทางการเขียนสาระสําคัญ
1. ใหเขียนสาระสําคัญของทุกเรื่อง โดยแยกเปนขอ ๆ (จํานวนขอของสาระสําคัญจะเทากับจํานวน
เรื่อง)
2. การเขียนสาระสําคัญที่ดีควรเปนสาระสําคัญระดับการนําไปใช
3. สาระสําคั ญตองครอบคลุ มประเด็นสําคั ญครบถ วน เพราะหากขาดส วนใดไปแลวจะทําให
นักเรียนรับสาระสําคัญที่ผิดไปทันที
- 13. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ม. 1−3 8
4. การเขี ย นสาระสํ า คั ญ ที่ จ ะให ค รอบคลุ ม ประเด็ น สํ า คั ญ วิ ธี ก ารหนึ่ ง คื อ การเขี ย นแผนผั ง
สาระสําคัญ
เพื่อสงเสริมความรวมมือ
ตัวอยางการเขียนแผนผังสาระสําคัญ ในดานการเมืองและความ
มั่นคง เพื่อธํารงไวซึ่ง
ประชาคมการเมือง สันติภาพและอยูรวมกัน
และความมั่นคง ั ิ
อาเซียน
เพื่อใหอาเซียนมีตลาดและ
ฐานการผลิตเดียวกัน และมี
การเคลื่อนยายสินคา
ประชาคมเศรษฐกิจ บริการ การลงทุน และ
ประชาคมอาเซียน
อาเซียน แรงงานมีฝมืออยางเสรี
เพื่อใหประชาชนอยูดีกินดี
ประชาคมสังคมและ ปราศจากโรคภัยไขเจ็บ มี
วัฒนธรรมอาเซียน สิ่งแวดลอมที่ดี และมี
ความรูสึกเปนอันหนึ่งอัน
ี
สาระสําคัญของประโยชนของประชาคมอาเซียน: ประชาคมอาเซียนประกอบดวย 3 เสาหลัก
ไดแก ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน และประชาคมสังคมและ
วัฒนธรรมอาเซียน ซึ่งประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียนกอตั้งขึ้นเพื่อสงเสริมความรวมมือ
ในดานการเมืองและความมั่นคง เพื่อธํารงไวซึ่งสันติภาพและอยูรวมกันอยางสันติสุข ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
กอตั้งขึ้นเพื่อใหอาเซียนมีตลาดและฐานการผลิตเดียวกัน และมีการเคลื่อนยายสินคา บริการ การลงทุน และ
แรงงานมี ฝ มื อ อย า งเสรี ส ว นประชาคมสั ง คมและวั ฒ นธรรมอาเซี ย นก อ ตั้ ง ขึ้ น เพื่ อ ให ป ระชาชนอยู ดี กิ น ดี
ปราศจากโรคภัยไขเจ็บ มีสิ่งแวดลอมที่ดี และมีความรูสึกเปนอันหนึ่งอันเดียวกัน
5. การเขียนสาระสําคัญเกี่ยวกับเรื่องใดควรเขียนลักษณะเดนที่มองเห็นไดหรือนึกไดออกมาเปนขอ
ๆ แลวจําแนกลักษณะเหลานั้นเปนลักษณะจําเพาะและลักษณะประกอบ
6. การเขียนขอความที่เปนสาระสําคัญควรใชภาษาที่มีการขัดเกลาอยางดี เลี่ยงคําที่มีความหมาย
กํากวมหรือฟุมเฟอย
ตัวอยางการเขียนสาระสําคัญ เรื่อง อาเซียน
- 14. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ม. 1−3 9
อาเซียน ลักษณะจําเพาะ ลักษณะประกอบ
มีสมาชิก 10 ประเทศ −
ตั้ ง อยู ใ นภู มิ ภ าคเอเชี ย −
ตะวันออกเฉียงใต
ประชาชนสวนใหญนับถือ –
คริสตศาสนา
มีระบบการปกครองแบบ –
ประชาธิปไตย
สาระสําคัญของอาเซียน: อาเซียน คือ กลุมประเทศที่ตั้งอยูในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต มี
สมาชิก 10 ประเทศ ประชาชนสวนใหญนับถือคริสตศาสนา และมีระบบการปกครองแบบประชาธิปไตย
ขั้นที่ 2 กําหนดภาระงานและการประเมินผลการเรียนรูซึ่งเปนหลักฐานที่แสดงวานักเรียน
มีผลการเรียนรูตามที่กําหนดไวอยางแทจริง
เมื่อครูกําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียนแลว กอนที่จะดําเนินการขั้นตอไป
ขอใหครูตอบคําถามสําคัญตอไปนี้
− นักเรียนมีพฤติกรรมหรือแสดงออกในลักษณะใดจึงทําใหครูทราบวา นักเรียนบรรลุผลลัพธ
ปลายทางตามที่กําหนดไวแลว
− ครูมีหลักฐานหรือใชวิธีการใดที่สามารถระบุไดวา นักเรียนมีพฤติกรรมหรือแสดงออกตาม
ผลลัพธปลายทางที่กําหนดไว
การออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design เนนใหครูรวบรวมหลักฐานการวัด
และประเมินผลการเรียนรูที่จําเปนและมีหลักฐานเพียงพอที่จะกลาวไดวา การจัดการเรียนรูทําใหนักเรียน
เกิดผลสัมฤทธิ์แลว ไมใชเรียนแคใหจบตามหลักสูตรหรือเรียนตามชุดของกิจกรรมการเรียนรูที่ครูกําหนด
ไวเทานั้น วิธีการของ Backward Design ตองการกระตุนใหครูคิดลวงหนาวา ครูควรจะกําหนดและ
รวบรวมหลักฐานเชิงประจักษอะไรบางกอนที่จะออกแบบหนวยการเรียนรู โดยเฉพาะอยางยิ่งหลักฐาน
ดังกลาวควรจะเปนหลักฐานที่สามารถใชเปนขอมูลยอนกลับที่มีประโยชนสําหรับนักเรียนและครูไดเปน
อยางดี นอกจากนี้ครูควรใชวิธีการวัดและประเมินผลการเรียนรูแบบตอเนื่องอยางไมเปนทางการและเปน
ทางการตลอดระยะเวลาที่ครูจัดกิจกรรมการเรียนรูใหแกนักเรียน ซึ่งสอดคลองกับแนวคิดที่ตองการใหครู
ทําการวัดและประเมินผลการเรียนรูระหวางการจัดกิจกรรมการเรียนรูที่เรียกวา สอนไปวัดผลไป
จึงกลาวไดวา ขั้นนี้ครูควรนึกถึงพฤติกรรมหรือการแสดงออกของนักเรียน โดยพิจารณาจากผลงาน
หรือชิ้นงานที่เปนหลักฐานเชิงประจักษ ซึ่งแสดงใหเห็นวานักเรียนเกิดผลลัพธปลายทางตามเกณฑที่
- 15. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ม. 1−3 10
กําหนดไวแลว และเกณฑที่ใชประเมินควรเปนเกณฑคุณภาพในรูปของมิติคุณภาพ (Rubrics) อยางไรก็
ตาม ครูอาจจะมีหลักฐานหรือใชวิธีการอื่น ๆ เชน การทดสอบกอนและหลังเรียน การสัมภาษณ การศึกษา
คนควา การฝกปฏิบัตขณะเรียนรูประกอบดวยก็ได
ิ
หลังจากที่ครูไดกําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียนแลว ครูควรกําหนดภาระ
งานและวิธีการประเมินผลการเรียนรู ซึ่งเปนหลักฐานที่แสดงวานักเรียนมีผลการเรียนรูตามผลลัพธ
ปลายทางที่กําหนดไวแลว
ภาระงาน หมายถึง งานหรือกิจกรรมที่กําหนดใหนักเรียนปฏิบัติ เพื่อใหบรรลุตามจุดประสงคการ
เรี ย นรู/ ผลการเรี ย นรู ที่ กํ าหนดไว ลั กษณะสํ าคั ญ ของงานจะต อ งเป น งานที่ ส อดคล อ งกั บชี วิ ตจริ ง ใน
ชีวิตประจําวัน เปนเหตุการณจริงมากกวากิจกรรมที่จําลองขึ้นเพื่อใชในการทดสอบ ซึ่งเรียกวา งานที่
ปฏิบัติเปนงานที่มีความหมายตอนักเรียน (Meaningful Task) นอกจากนี้งานและกิจกรรมจะตองมี
ขอบเขตที่ชัดเจน สอดคลองกับจุดประสงคการเรียนรู/ตัวชี้วัดชั้นป/มาตรฐานการเรียนรูที่ตองการใหเกิด
ขึ้นกับนักเรียน
ทั้งนี้เมื่อไดภาระงานครบถวนตามที่ตองการแลว ครูจะตองนึกถึงวิธีการและเครื่องมือที่จะใชวัด
และประเมินผลการเรียนรูของนักเรียนซึ่งมีอยูมากมายหลายประเภท ครูจะตองเลือกใหเหมาะสมกับภาระ
งานที่นกเรียนปฏิบัติ
ั
ตัวอยางภาระงาน/ชิ้นงานเรื่อง กําเนิดอาเซียนและสมาชิกอาเซียน รวมทั้งการกําหนดวิธีการวัดและ
ประเมินผลการเรียนรูของนักเรียนดังตาราง
- 16. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ม. 1−3 11
ตัวอยาง ภาระงาน/ชิ้นงาน แผนการจัดการเรียนรูที่ 1 เรื่อง กําเนิดอาเซียนและสมาชิกอาเซียน
ผลการเรียนรูที่ 1 รูและเขาใจเกี่ยวกับอาเซียนในเรื่องกําเนิดอาเซียน สมาชิกอาเซียน สัญลักษณอาเซียน ธงอาเซียน คําขวัญของอาเซียน เพลงประจําอาเซียน ภาษาของ
อาเซียน ปฏิญญาอาเซียน วิสัยทัศนอาเซียน และกฎบัตรอาเซียน
จุดประสงค การวัดและประเมินผล
สาระการเรียนรู ภาระงาน/ชิ้นงาน กิจกรรมการเรียนรู สื่อการเรียนรู
การเรียนรู วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ
อ ธิ บ า ย ข อ มู ล 1. กํ า เนิ ด อาเซี ย น สืบ คนขอ มูลเกี่ยวกับ 1. สืบคนขอมูล 1. แบบบันทึก 1. เกณฑคุณภาพ 1. ซักถามความรู 1. ภาพเกี่ยวกับ
เกี่ ย วกั บ อาเซี ย น 2. สมาชิกอาเซียน กํ า เนิ ด อาเซี ย นและ ผลการ 4 ระดับ 2. ศึกษาและสืบคน การประชุม
ในเรื่องตาง ๆ ได สมาชิกอาเซียน 2. ตรวจ สืบคนขอมูล 3. บั น ทึ ก สรุ ป อาเซียน
ผลงาน สาระสําคัญ 2. แบบบันทึก
2. แบบ 2. เกณฑคุณภาพ 4. ทํากิจกรรมเกี่ยวกับ ผลการสืบคน
3. ประเมิน ตรวจสอบ 4 ระดับ กําเนิดอาเซียนและ ขอมูล
พฤติกรรม ผลงาน สมาชิกอาเซียน 3. แบบประเมิน
ในการ 3. แบบประเมิน 3. เกณฑคุณภาพ พฤติกรรมใน
ทํางาน พฤติกรรม 4 ระดับ การทํางานเปน
การทํางาน รายบุคคล
เปนราย และเปนกลุม
บุคคลและ 4. หนังสือเรียน
เปนกลุม รายวิชาเพิ่มเติม
อาเซียนศึกษา
ม. 1-3
- 17. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ม. 1−3 12
การสรางความเขาใจที่คงทน
ความเขาใจที่คงทนจะเกิดขึ้นได นักเรียนจะตองมีความสามารถ 6 ประการ ไดแก
1. การอธิบาย ชี้แจง เปนความสามารถที่นักเรียนแสดงออกโดยการอธิบายหรือชี้แจงในสิ่งที่เรียนรู
ไดอยางถูกตอง สอดคลอง มีเหตุมีผล และเปนระบบ
2. การแปลความและตีความ เปนความสามารถที่นักเรียนแสดงออกโดยการแปลความและตีความ
ไดอยางมีความหมาย ตรงประเด็น กระจางชัด และทะลุปรุโปรง
3. การประยุกต ดัดแปลง และนําไปใช เปนความสามารถที่นักเรียนแสดงออกโดยการนําสิ่งที่ได
เรียนรูไปสูการปฏิบัติไดอยางมีประสิทธิผล มีประสิทธิภาพ และคลองแคลว
4. การมีมุมมองที่หลากหลาย เปนความสามารถที่นักเรียนแสดงออกโดยการมีมุมมองที่นาเชื่อถือ
เปนไปได มีความลึกซึ้ง แจมชัด และแปลกใหม
5. การใหความสําคัญและใสใจในความรูสึกของผูอื่น เปนความสามารถที่นักเรียนแสดงออกโดย
การมี ค วามละเอี ย ดรอบคอบ เป ด เผย รั บ ฟ ง ความคิ ด เห็ น ของผู อื่ น ระมั ด ระวั ง ที่ จ ะไม ใ ห เ กิ ด ความ
กระทบกระเทือนตอผูอื่น
6. การรูจั ก ตนเอง เปนความสามารถที่นั กเรีย นแสดงออกโดยการมี ความตระหนัก รู สามารถ
ประมวลผลขอมูลจากแหลงขอมูลที่หลากหลาย ปรับตัวได รูจักใครครวญ และมีความเฉลียวฉลาด
นอกจากนี้หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ไดกําหนดสมรรถนะสําคัญ
ของนักเรียนหลังจากสําเร็จการศึกษาตามหลักสูตรไว 5 ประการ ดังนี้
1. ความสามารถในการสื่อสาร เปนความสามารถในการรับและสงสาร มีวัฒนธรรมในการใชภาษา
ถายทอดความคิด ความรู ความเขาใจ ความรูสึก และทัศนะของตนเอง เพื่อแลกเปลี่ยนขอมูลขาวสารและ
ประสบการณ อันจะเปนประโยชนตอการพัฒนาตนเองและสังคม รวมทั้งการเจรจาตอรองเพื่อขจัดและ
ลดปญหาความขัดแยงตาง ๆ การเลือกรับหรือไมรับขอมูลขาวสารดวยหลักเหตุผลและความถูกตอง
ตลอดจนการเลือกใชวิธีการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ โดยคํานึงถึงผลกระทบที่มีตอตนเองและสังคม
2. ความสามารถในการคิด เปนความสามารถในการคิดวิเคราะห การคิดสังเคราะห การคิดอยาง
สรางสรรค การคิดอยางมีวิจารณญาณ และการคิดอยางเปนระบบ เพื่อนําไปสูการสรางองคความรูหรือ
สารสนเทศเพื่อการตัดสินใจเกี่ยวกับตนเองและสังคมไดอยางเหมาะสม
3. ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอุปสรรคตาง ๆ ที่เผชิญได
อยางถูกตองเหมาะสมบนพื้นฐานของหลักเหตุผล คุณธรรม และขอมูลสารสนเทศ เขาใจความสัมพันธ
และการเปลี่ยนแปลงของเหตุการณตาง ๆ ในสังคม แสวงหาความรู ประยุกตความรูมาใชในการปองกัน
และแกไขปญหา และมีการตัดสินใจที่มีประสิทธิภาพโดยคํานึงถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นตอตนเอง สังคม
และสิ่งแวดลอม
- 18. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ม. 1−3 13
4. ความสามารถในการใชทักษะชีวิต เปนความสามารถในการนํากระบวนการตาง ๆ ไปใชใน
การดําเนินชีวิตประจําวัน การเรียนรูดวยตนเอง การเรียนรูอยางตอเนื่อง การทํางาน และการอยูรวมกันใน
สังคม ดวยการสรางเสริมความสัมพันธอันดีระหวางบุคคล การจัดการปญหาและความขัดแยงตาง ๆ
อย า งเหมาะสม การปรั บ ตั ว ให ทั น กั บ การเปลี่ ย นแปลงของสั ง คมและสภาพแวดล อ ม และการรู จั ก
หลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่ไมพึงประสงคซึ่งจะสงผลกระทบตอตนเองและผูอื่น
5. ความสามารถในการใชเทคโนโลยี เปนความสามารถในการเลือกและใชเทคโนโลยีดาน
ตาง ๆ มีทักษะกระบวนการทางเทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคมในดานการเรียนรู การสื่อสาร
การทํางาน การแกปญหาอยางสรางสรรค ถูกตอง เหมาะสม และมีคุณธรรม
นอกจากสมรรถนะสําคัญของนักเรียนหลังจากสําเร็จการศึกษาตามหลักสูตรที่กลาวแลวขางตน
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ไดกําหนดคุณลักษณะอันพึงประสงคเพื่อให
สามารถอยูรวมกับผูอื่นในสังคมไดอยางมีความสุขในฐานะเปนพลเมืองไทยและพลโลก ดังนี้
1. รักชาติ ศาสน กษัตริย เปนคุณลักษณะที่แสดงออกถึงการเปนพลเมืองดีของชาติ ธํารงไวซึ่งความ
เปนชาติไทย ศรัทธา ยึดมั่นในศาสนา และเคารพเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย ผูที่รักชาติ ศาสน กษัตริย
จะแสดงออกถึงการเปนพลเมืองดีของชาติ มีความสามัคคีปรองดอง ภูมิใจ เชิดชูความเปนชาติไทย ปฏิบัติ
ตนตามหลักศาสนาที่ตนนับถือ และแสดงความจงรักภักดีตอสถาบันพระมหากษัตริย
2. ซื่อสัตยสุจริต เปนคุณลักษณะที่แสดงออกถึงการยึดมั่นในความถูกตอง ประพฤติตรงตามความ
เปนจริงตอตนเองและผูอื่นทั้งทางกาย วาจา และใจ ผูที่มีความซื่อสัตยสุจริต จะประพฤติตรงตามความ
เปนจริงทั้งทางกาย วาจา ใจ และยึดหลักความจริง ความถูกตองในการดําเนินชีวิต มีความละอายและเกรง
กลัวตอการกระทําผิด
3. มีวินัย เปนคุณลักษณะที่แสดงออกถึงการยึดมั่นในขอตกลง กฎเกณฑ และระเบียบขอบังคับของ
ครอบครัว โรงเรียน และสังคม ผูที่มีวินัยจะปฏิบัติตนตามขอตกลง กฎเกณฑ และระเบียบขอบังคับของ
ครอบครัว โรงเรียน และสังคมเปนปกติวิสัย ไมละเมิดสิทธิของผูอื่น
4. ใฝเรียนรู เปนคุณลักษณะที่แสดงออกถึงความตั้งใจ เพียรพยายามในการเรียน แสวงหาความรู
จากแหลงการเรียนรูทั้งภายในและภายนอกโรงเรียน ผูที่ใฝเรียนรูจะแสดงออกถึงความตั้งใจ เพียรพยายาม
ในการเรียนและเขารวมกิจกรรมการเรียนรู แสวงหาความรูจากแหลงการเรียนรูทั้งภายในและภายนอก
โรงเรียนอยางสม่ําเสมอ ดวยการเลือกใชสื่ออยางเหมาะสม บันทึกความรู วิเคราะห สรุปเปนองคความรู
แลกเปลี่ยนเรียนรู ถายทอด เผยแพร และนําไปใชในชีวิตประจําวันได
5. อยูอยางพอเพียง เปนคุณลักษณะที่แสดงออกถึงการดําเนินชีวิตอยางพอประมาณ มีเหตุผล
รอบคอบ มีคุณธรรม มีภูมิคุมกันในตัวที่ดี และปรับตัวเพื่ออยูในสังคมไดอยางมีความสุข ผูที่อยูอยาง
พอเพี ย งจะดํ า เนิ น ชี วิ ต อย า งประมาณตน มี เ หตุ ผ ล รอบคอบ ระมั ด ระวั ง อยู ร ว มกั บ ผู อื่ น ด ว ยความ
รับผิดชอบ ไมเบียดเบียนผูอื่น เห็นคุณคาของทรัพยากรตาง ๆ มีการวางแผนปองกันความเสี่ยงและพรอม
รับการเปลี่ยนแปลง